장음표시 사용
501쪽
Dι cessatione Legum humanarum, sec. 44I Potest Maritus irritare hujusmodi vo- 4 3'tum. Ratio est: quia Marito competit potestas irritandi omnia vota in suum praejudicium ab Uxore emissa: immb hujuscemodi vota ipso Jure sunt invalida, nisi a Marito
approbentur, ac ratificentur e nemo enim
ideoque nec Uxor) potest valide vovendo promittere rem alienam, sed propriam dumtaxat; id est, suae dispositioni, ac Dri subjectam sine praejudicio alterius: atqui modus vestiendi proles durante matrimonio non stat penes solum arbitrium Uxoris, sed vel maxime, Sc principaliter penes Maritum, cui incumbit suae familiae providere de victu, iscvestitur ergo si is prius non consensit, potest pro libitu suo irritare, vel potius, irritum declarare hujuscemodi votum ab Uxore emis-1um. Videatur de hoc SancheZ lib. 4. c. 3 . n. g. vel Sporer in Decalog. tr. 3. c. J. n. a F. o seqq.
SEmpronius nobili stemmate natus,ct ultimum germen sua familia anicia jurejurando sesia obstrinxit, quod toto tempore vita sua stingulis feriis sextis in honorem dominica palsonis vellet abstinere a ada refectione , i DEvi sibi clememtissime impertiratur prolem masculinam. vi cujus nobilissimasua familia denuo refloresceret : hanc
502쪽
' suam devotionem Sempronius biennio integrosincte continuavit: quo elapsio prole masculina' a superis quidem est beatus,sed per hujus obitum
paulo post extreme consternatus. Nihilominus bonus Semrsvius devotionem semel captam podiro cyutinuavit usque ad quadragesimum atatis sua annum. Quia vero jam a longo tempore nubiam amplius suscepit prolem o defacto nedum ex sua , verum etiam ex parte conjugis videtur pra- . cisa omnis sipessucesponis; hinc ciscitatur,an protinus teneatur continuare prafatam devotionem, abstinendo sciliceta a da refectione , an vero potius sit liber ab hac Lege privata, quippe cujus finis jamjam cessasse videtur. Quid Confessarias, respondebit interroganti Τ4Zq. N Sempronius non amplius tenetur abstinere a ada refectione. Ratio est; quia . - iit narratur in casu, votum fuit duntaxat emissumsub csnditione, si DEus Sempronio daret haeredem masculinum , vi cujus familia antructa denuo iefloresceret, atqui haee conditio non fuit adimpleta; quia filius natus paulo post fuit mortuus: ergo Votum, utpote conditionatum, non subsistente conditione desi nil obligare. Accedit, qubd secundum di- Dan. 13. cessante causa finali ad aequata par,
ter eesset obligatio Legis, atqui hujus Legis. vel quasi Legis privatae voti scilicet, aut Juramenti a Sempronio facti J jamjam cessavit causa finalis. α quidem adaequata, eo ipso.
503쪽
De cessatione Legum humanarum. 9c. 4 3 quod supponatur eidem esse praecisa omnis' spes obtinendi haeredem masculinum , SE Propagandi familiam suam: ergo βcc. Dices. Juramentum a Sempronio famam videtur potius sub modo, quatenus scilicet DB hoc modi permoveret ad dandam sibi prolem masculinam, quam sub conditione, si sibi daret θc. ergo etiamnum tenetur illud servare esto hactenus nondum fuerit exauditus. U. negando ant. Nam si formulam, α ri-4as. λgCrem verborum spectemus, de se liquet, hoc Juramentum fuisse sub conditione depositum : ergo cum aliunde per Regulam 1 F. risinoto constet, odia, seu odisse cuti etiam . est abstinentia a ada refectione ) esse restringenda, dicendum potius, Sempronium non amplius stringi vigore hujus Juramenti, quippe cujus conditio hactenus nondum fuit ad impleta. Et dato insuper, non concesso, st, 1icet praefatum Juramentum fuisse factum sub modo , quia tamen iste modus neque ha- ctenus fuit positus, neque deinceps 'humani- , tus, ct naturaliter ponendus, eo ipso, quod ex specie facti supponatur ex parte utriusque conjugis jamjam praecisa omnis spes succeiasionis, aliunde vero miraculum tam facile sperari non possit, aut debeat , arbitror sane Sempronium ad hosc onere, abstinentiae lablicet a ada refectione, esse simpliciter excusandum, Sc liberandum a Confessario.
504쪽
Dises adhuc. Relolutio mox data u. qa . . videtur repugnare praxi; constat enim, quod
nonnulli Principes saeculares ad supportanda onera belli olim imposuerint nova tributa pimmb vero etiam Clerici ex indulto Pontificio debuerunt talia solvere Imperatori eX eodem fine, scilicet belli Turcici supportandi. qu bd tamen pridem fuit sublatum: ergo obcessationem causae finalis etiam odaequatae, minime desinit Lex obligare.
neg. Conseq. M suppositum. Nam licet lraefata causa finalis videatur cestasse, proba-iliter tamen suspicari licet, eam nondum cessasse ex integror certum quippe est. Mipsim et subditi propria experientia docti coguntur fateri, tempore belli multa debita
fuisse contracta, quae in hodiernum usque diem nondum fuerunt extinctar quidni ergo M Princepes bujuscemodi debitis calamitoso illo tempore contractis possint gravari. ad quorum solutionem etiamnum indigeant subsidio suorum subditorum ' Quod autem nonnulli Clerici hodiedum cogantur Augustissimo Imperatori praeliare quaedam tribu ita, provenit ex novo indulto moderni S. Pomrificis, qui hoc concessit non praecise ob bel- . Ium Turcicum. sed tum ad restauranda, tum etiam ad conservanda illa propugnacula Hungarica, scilicet Petro aradinum, Belgr dum , Tςmes ariam , Sc alia plura quae sunt quaedam quasi antemuralia Chriitianitatis.
505쪽
De ressatione Legum humanarum. θε. 4M
Ohui famulam habuit Mifidelissimam qua
sicut aliis temporibus, ita, pel maxIme tempore diutina infirmitatis Hero suo bolertissimὸ sua prastitit obsequia; quam ob rem Cajus aiνertens, se sensim descere, o pedetentim quasi
extremo vita sua termino appropinquare, eandem famulam in cubiculo solam sibi prasientem assatus fuit sequentibus verbis: esto fidelis, ac solers aiebat usque in finem, post mortem meam recipies justam, Ec condignam laborum tuorum mercedem, in testamento meo expressam. Ne vero aliis omnibus patefiat,
qualiter tua servitia mihi tam fideliter praestiata tibi compensaverim, ecce, ait, in hac mea cista digito eam monstrans invenies quamdam capsulam dugatis refertam hanc post mortem meam tibi donatam volo M amodo dono ad tuam liberam dispositionem. Fimula id audiens gaudio O lacrymis superfusa, illico hero suo millenas rependit varias: quia tamen post mortem Caii omnia illius bona illico fuerant obsignata, famula eo ipso obstructafuit via obtinendipraefatam capsulam, cumque aliun de non potuerit probare illam devotionem remuneratoriam mi ab Hero factam i hinc nedum ab hae redibus, verum etiam a Judice passa fuit ropulsam, capsula pleno jure haredibus adjudicara.
1am νero dicta Iamula apud Conflarium I.
506쪽
44ς Conferentia decima quinta . ciconqueritur de injuria sibifacta. a. Sciscitatur, an non sibi liceat tacite compensare quantitatem illius auri, quia ad δο. circiter florenos se exten' dit. Quid ad hac Confestarius t627. quoad primum, huic famulae nec ab haeredibus, neque etiam a Judice illatam fui . se inauriam formalem. Non enim ab haereis Hibus; quippe qui ai unde erant in possessio. ne juris, neque de praefata donatione quidpiam sciverant; neque etiam a Judice; cumis nec potuerit, neque debuerit aliam semientiam ferre, quamdiu famula non probavit suam causam: haec autem , Ut supponitur illam probare non potuit: ergo Judex haeredes in sua possessione relinquere, Sc manule-nere debuit; eo praesertim, quod oppositum innumeris fraudibus foret subjectum; qui ibbet enim de facili posset dictitare, sibi hoc, vel illud fuisse ab hero, vel ab illo modo defuncto donatum Scc. Uideatur de hoe
628. - ηl. Tamen ad alterum quaesitum, huic fa mulae potuisse a Confessario saltem permitti privilegium tacitae compensationis. Ratio me movens ad hanc resolutionem est: quia tunc tacitae compensationi debet dari locus, uando ex una parte debitum est certum, ex - altera vero parte illud alia via, vel medio re. parari nequit et at, praefatum debitum erat certum ex una parte, saltem in foro conscien-
507쪽
. De cesitione Legum humanarum, Oc. 447 tiae, quia Dominus nedum potuit, sed etiam efiicaciter voluit donare t famula econtra donationem illico acceptavit: ex altera autem parte supponitur, hoc debitum alia via recuperari non posse a famula: ergo huic pro foro conscientiae permittenda est tacita compensatio. Et certe ipsim et haeredes tenerentur eidem praefatam capsulam extradere, si iisdem de voluntate heri defuncti tam euidenter , dc certo constaret, quam huic famulae , veluti ex communi Doctrina Theologorum tenent Laymann M. F. c. a. u. F. Ac
Reiffenstuet Theol. mor. tr. δ. dist. 3. a . '- Dices tamen contra hanc resolutionem. Quando ob testamentum debita solennitate destitutum Judex semel tulit sententiam pro haerede, tunc competitori nequidem in foro conscientiae amplius peimittenda est tacita compensatio , juxta communissimam Doctorum opinionem , videndam apud Sancher, Covaruvias de testam. c. o. n. t 3. Relisens uel Theol. mor. tr. 8. dist. 3. n. II. Ee alios passime atqui in hoc casu supponi- ε, tur, sententiam jam actu pro haerede fuisse elatam: ergo MC.
ου Negando suppositum , quod in hac a'.
causa famula aliquid praetendat vi testamenti, vel quod fuerit passa repullam obtestamentum annullatum ; contrarium quippe patet ex specie facti. Deinde, esto testamentum ad saulas profanas factum sine lolenitatibus de
508쪽
de Iure requisitis irritum sit. M inane, non tamen idemmet Judicium ferendum est detestamento, vel legato facto ad pias causas, uti omnes fatentur ; hoc enim velut privilegiatum habetur ratum . modo de voluntate defuncti satis constet: at, hujusmodi dona tio remuneratoria famulae pauperculae facta potius ad causam piam, quam ad profanam facta censeri debete ergo cum in foro conscientiae de voluntate defuncti: pariter constet, aliunde vero hoc debitum sit irrecuperabile, ex hoc capite potius permitti, quam interdici debet tacita compensatio. Dices iterum. Lex fundata in praesumptione periculi communis non desinit obliga re, tametsi in casu particulari fallat praesumptio secundum dicta n. - ι . atqui haec sententia judicis quae se habet ad instar Legis
fundatur in pi ae sumptione periculi communis, prout ipsim et cogimur fateri: ergo Obligat in cons cientia, licet praesumptio re ipsa saltat in hoc casis.
tia Judicis non fundatur in praesumption ocomunis periculi, sed potius in praesumptio ne facti, vel verius loquendo, non facti particularis, id est, non facta donationis de qua, si Judici cerib constitisset, sine dubio causam hanc aliter decidisset, in favorem scilicet f mulin econtra, quando aliqua Lex, vel senstentia
509쪽
De eestione Legum hamanarum, M. ΑΑ'tentia fundatur in praesumptione periculi
communis, tunc Judex non mutaret sen tensam, esto huic constaret, praesumptionem fallere circa hanc personam. Sic in casu mox relato, ubi Judex testamentum aliquod ad causas profanas factum defectus lennitatis debitae annullat, vel potius nullum declarat, ob pericula fraudum, quae inde possent emergere communitati, profecto non amplius mutaret suam sententiam , tametsi certh sciret, in hoc casu particulari nullatis prorsus intervenisse fraudem. Similiter Legis- lator, qui ob evitandas rixas, mutilationes, vel homicidia prohibuit, ne tempore nocturno arma portentur, non mutavit hanc Legem v. g respectu Titii, hunc eximendo ab obligatione, tametsi certo sciret, eum velut hominem summὲ pacificum,neminem laesurum, neque excitaturum rixas : dc haec differentia bene est notanda. -
Corollaria ex dictis inserenda Colliges ex bactenus dictis primo, allud 43I
esse irritationem Legiq. aliud vero Legem irritantem; nam irritatio consistit in actu voluntatis, quo Legislator ipsam Legem semel latam vult cassare, irritando, M an. nullando obligationem illius. . ,
510쪽
4 so Conferentia decima quinta.
Econtra verb Lex irritans consistit in actu voluntatis, quo Legislator aliquem actiam, vel contractum annullat, seu invalidat, hac svel simili forma: Sit invalidus, nullus, irritus nullius fit roboris, scacia: careat roborer sis irritum, ct inane, quidquid in contrarium fuerit attentatum oec. Et haec Lex irritans postea dividitur in poenalem. in pure irritativam. Min mixtam, veluti fusi is explicat noster A. R. P. ΚaZenberger in ' plemento Decalog. Ρ.
432. Colliges ado, Legem aliquam duplici vIa Irritari posse, scilicet prim 6 per se, ct directe;
quod tunc fit, quando Legislator expresse revocat suam Legem, declarando, qu bd sub- , ditos deinceps velit esse deobligatos. ado. Indirecte,ct implicite; quod fieri censetur tunc, quando ponit novam constitutionem, priori
h diametro contrariam; etenim nova con
stitutio posterior, tollit priorem contrariam generaliter latam, tametii de eadem nonsariciat mentionem, prout expresse habetur cap.r . de consevi, in olo. Cajus ratio est: quia Princeps neutiquam praesumi debet, igno rasse priorem constitutionem z ergo novam priori oppositam statuendo, meritb praesu. mitur voluisse illam abrogare.
433. Hoc tamen intelligendum est, ut diximus, de Lege priori lata , nam Lex prior specialiter loquens, cid est. specialem favorem, aut privilegium exprimensa non tollia