장음표시 사용
511쪽
Ne cessatione Legum humanarum, M. Itur per Legem posteriorem generaliter l6quentem, sed haec per illam distinguitur, inquit Reiffenstuet Theol. mor. tr. a. dist. o. n. II. Ex. gr. Leges generales, irritantes testamenta sine debitis solennitatibus facta non comprehendunt testamenta facta ad pias causas, neque testamenta militum, vel alia privilegiata;
eb quod de his extent Leges speciales, quibust
haec posteriora testamenta habentur rata, prae- .
scindendo etiam ab illis solennitatibus. Insuper advertendum hic est, quod pes 434'Legem posteriorem generaliter duntaxat lo quentem Legislator supremuS, V. g. summus Pontifex, non praesumatur voluisse tollere consuetudinis rationabiles, vel etiam statuta particularia locorum, nisi id exprimat. Ratio hujus est: quia Legislator supremus praesumi potius debet, ignorasse hujuscemodi eonsuetudines laudabiles, Ze rationabiles; quemadmodum praesumitur ignorare genita& inclinationes particulares, vel certe ci eumstantias, quarum intuitu haee pinetior Lex merito juδicabitur minus expediens: ergo nec Legislator praesumi debet, voluisse his praejudicare, nisi sui diximus expresse
contra era excipiat, dicendo v. g. nulla ob- istante consuetudine contraria, vel non obstantibus quibuscunque constitutionibus locorum 6cc. Videatur Reiffenstu et lac. cit.
Colliges 3 lib. Ad revocationem Legis Per 3 s.
sdi loquendo non esse necessariam novam ... 1 ' F i a Pro
512쪽
s a conferentia XV. De cegialone 9L. promulgationem solennem. Ratio hujus est a quia secundum dicta obligatio Legis tota
quanta dependet a voluntate Principis . seu Legislatoris, volentis, aut nolentis obligare communitatem et ergo si cuipiam certo Con set de revocatione prioris Legis, is non am plius erit obligatus ad observantiam. Illud tamen verum est, oubd circa hoc punctiam sapienter observat Castropalao cit. tr. s. dis'. s. punct. a. s. l. n. I. scilicet, quod si revocatio, vel irritatio prioris Legis fiat per aliam novam constitutionem, haec debeat habere omnes conditiones Legis, ideoque etiam promulgari solenniter, ita, ut secus non sit censenda habere vim revocandi priorem Legem; secus enim hujuscemodi revocatio posset multis inconvenientiis praebere occasi nem. Certum insuper est, quod si subdito de tali revocatione, aut irritatione non satis
constaret, is contraveniendo saltem ex corio
scientia erronea graviter posset delinquere. Videatur de hoc Mastrius Theolog.mor. dist. a. n. ι7'.
513쪽
spensationem, interpretationem, α Epikeiam.
36. Dispensatio,ut sic est quaedam relaxatioLegi 43 . Quae potest esse I. vel totalis, vel partialis. 2. Tacita, vel expressa. 3. Directa, vel indirecta. 38. Potestas dispensandi generaliter loquendo competit I. Legislatori. 2. Hujus Suceesseri 3. Utriusque Superiori &e. 439, Pontifex dispensare valet in omnibus Legibus Ecclesiasticis mere positivis. 4 O. Archi-Episcopus vero, & Episcopus in Legibus Synodi Dioecesanae. MI. In Lege tamen Superioris, per se loquendo, nullus inferior dispensare valet. '442. Recensentur breviter nonnulli Casus, in qui bus Episcopis permittitur dispensare in Lege Pontificia. 443. Dispensatio ab inseriore sine rationabili causa facta, nedum illicita est, sed etiam invalida. με. In Lege naturali praeceptiva, vel prohibitiva, ne Deus quidem proprie , & directe dispensare
44s. Potest tamen in his dispensari indirecte, Se improprie. 446. Lex naturalis mere permissiva, etiam directe potest mutari auctoritate humana.
514쪽
6 I. Interpretatio Legis idem est, ae clarior ejus. dem expositio, seu declaratio. -8. Circa quam nonnullae Regulae observandae
4 9. Epikeia tunc fit, dum mens Legislatoris ra- tionabiliter declaratur &c. 4so. Resolvitur Casus Ι. Cujusdam poenitentis, . qui a Consessario petiit dispensationem m esu carnium, etiam diebus veneris, ac Sabbati. An talis dispensatio etiam Romae impereain valeat, casu quo rationabiliter dubitatur de voluntate dispensantis Aset. Et quid, si Pontifex dispenset cum hac clausula, ut Orator possit comedere carnes cum consilio tamen Medici spiritualis, in corporalis φεs3. Resolvitur Casius II. Cujusdam poenitenti , qui Roma per Datariam obtinuit facultatem ducendi suam consanguineam, cum hac tamen clausula : dummodo inter eos copula carnalis non intercesserit. 4sq. Qua non obstant e valide, ac licitε contrahent, modo non intervenerit copula carnalis notoria in foro fori. 4 s. Secus dicendum foret; si talis clausula comtineretur in dispensatione a Majori Poenitenti rio obtenta pro foro conscientiae tantum. y 6. Resolvitur Casus III. Cujusdam personae, Voto castitatis perpetuae adstrictae, quae obtinuit dispensationem in ordine ad nubendum , tum ob prolem jam susceptam legitimandam, tum etiam ut Maritus posset sublevare Matrem viduam &α s T. An cessante utroque hoc motivo prius quam nupserit, cesset valor hujus dispensationis, controversum est inter DD.
s8. Nec dubium, quin sit tutius, in tali casu iterato petere dispensationem.
515쪽
De cessatione Legis per dispensat. θύ.-ς
4ss. A quo haec impetrari valeat. 46o. Ad valorem dispensationis necessaria est vo - luntas dispensandi ex parte Legislatoris. 61. Et quid, si dispensans moriatur prius , quam dispensatio executioni fuerit mandata t. 62. Tam subreptilia, quam etiam obreptilia dispensatio nulla est: & quid harum nomine intelligatur 463. Beneficium dispensationis semper est postuland um a Superiore , vel ab hujus vicem Gerente. 46 . Unde nec potest concedi , nisi subdito. 6s Quinam dispensare valeat cum, vagabundis, di peregrinis 466. Summus Pontifex nequit dispensare in Lege divina. 6 . Satisfit cuidam instantiae in contrarium. 468. Ad evitandum peccatum non sufficit dispen- . satio praesumpta de futuro, id est, talis, quae primit m daretur.
Praemittuntur, & breviter re-Ωlvuntur quaesita, scitu necessaria ad
debite resolvendos Casus practicos circa dispensationem Legis &c.
aeres primo, quid sit dispensatio, M
quotuplex - ου ad primum. Dispensatio est relaxatio Legis, respectu casus, aut personae particulatis, facta in iis circumstantiis, in quibus alioquin Lex obligaret. Ita Henno de Leg. dis'. s. . Ff 4 q,F-
516쪽
q. II. a. 4. Mincius I. Et re ipsa eandem tenet Herinc&ν t. a. tr. a.dit'. n. . aliique Plinres. Ex hac verb descriptione facile liquet, dispensationem differre ab irritatione, abrogatione , dc derogatione Legis; per has enim
Lex respectu totius communitatis tollitur. vel ex toto, vel saltem ex parte; per illam vero Lex minime tollitur ab integra commuis, nitate . sed sollan ab aliqua persona quo
nomine hic etiam intelligi potest persona ficta, uti est V. g. Monasterium, Collegium, Conventus . vel Religio clec, obligatio Legis aufertur. Liquet insuper. dispensationem differrest Epixeia, quippe quae fit in duntaxat circumstantiis, vel casu particulari, in quo prudenter creditur Lex non amplius obligare, veluti constabit ex dicendis n. 43 ρ. hoc autem non fit in dispensatione. 3' η'. jam ad alteram partem quaesiti. Dispe sitio hi sic recte dividitur i. in totalem , Scpartialem. 2. In tacitam. & eXpressam. 3.
In directam cuin directam. Ita Paulus Me ger tr. l. dist. Id. a. 4. Baben stuber tr. 3. dii'. 3. a. in . n. o. ct seqq. Explico breviter sin
I. Dispensatio totalis fit, quando Lex reis spectu unius, vel aliquorum ex integro tollituri partialis vero, quando ex parte duntaxat relaxatur; ut, si dispensetur in poena. . non item in culpa. II. Ex-
517쪽
De eessatisne Legis per disipensat. m. 4
II. Expressa dispensatio illa appellatur.
quae fit verbis expressis, ceu signis quibusdam , evidenter voluntatem Legislatoris declarantibus : Tacita vero illa diciturr quae solum ex facto, vel actione aliqua obscure col. Iigitur ut si Episcopus subditum suum, quem novit esse irregularem, permittat . suscipere ordines, aut excipere Confessiones; c imenim supponatur scire, similia a subdito suo fieri non posse sine dispensatione, aliunde ve- cro minime praesumendum sit, eum velle, ut subditus peccet, tacite convincitur, voluisse dispensare cum eo . saltem tunc, si de facili
potu ut contradicere, ac prohibere, Δί tamen non contradixit.
III. Di recta, seu ut alii loquuntur) im-' viediata dispensatio illa est, quam Legislator impertit subditis. In directa verti, qua idem se ipsum eximit ab obligatione Legis ; quod
' duobus modis contingere natum est. I. Quando totam communitatem eximit a Lege; quo casu seipsum in directe pariter de- obligat. a. Quando alteri cuipiam V. g. Confessario dat facultatem dispensandi circa sitamc Legislatoris. scilicet personam. Quaeres ad O, quinam generaliter loquendo dispensare valeant Του. prim b. Generaliter loquendo dispensa- 438. . re potest I. ipsus mei Legislator. a. Hujus oin Jurisdictione Successor. g. Et utriusque in eadem Jurisdictione Superior. Ita DD. com-
518쪽
4s 8 in Conferentia decima sexta munisime. Ratio est: quia obligatio Legis dependet a voluntate Legislatoris. α clam Successor in Iurisdictione habeat parem Potestatem cum suo Antecessore; Superior autem utriusque habeat Jurisdictionem altiorem , a qua dependet Jurisdictio Legislatoris inferioris, consequens est, quod si hi velint subditum dispensatum in Lege, reipsa cesset hujus obligatio respectu dispensati. 3'. ad O. Summus Pontifex dispensare potest nedum in Legibus a se Latis; verum etiam in omnibusLegibus positivis,tum aConciliis generalibus, tum ab aliis Pontificibus Ant cessoribus; tum denique etiam ab ipsis Apostolis latis. Ita ex oommuni aliorum tenent SuareZ de Leg. lib. o. c. ι . Castropalao tr. s. dio. o. punct. 4. n. a. o seqq. Ratio horum facile colligetur ex proxime dictis; tum ex eo etiam, quod summus PQntifex in potestate Jurisdictionis nequeD. Petro,cujus est Suc- cessor, neque caeteris Apostolis sit inferior. licet in aliis praerogativis. ac gratiis eisdem cedere supponatur. Secus dicendum est de Canonibus Apostolorum . quorum non Apostoli, sed Christus Dominus ipse Auctor
est; uti est Canon de baptiZandis parvulis, de confirmatione baptizatorum 6cc. qui, cum sint juris divini, ne quidem ab ipso mei laesa Pontifice abrogari possunt, aut dispensari, uti
recte advertit Laymanni. 1 . tr. . . c. a a. n. 3.
4 o. 3 tib Archi Episcopus, vel etiam Epia
519쪽
Decessatisne Legis per dissem M. Oc. ' η scopus potest di pensare in omnibus Legibus
Synodi Dioecesianae. Ita Sua in de Leg. lib. 6. . c. F. n. g. quem sequitur Baben stuber ubi simpra art. o. α ι F. Bonacina Malii. Ratio est equia ejusmodi constitutiones supponuntur dependet e a solo Archi. Episcopo, vel Episcopo tanquam Superiore, de Legislatore; etenim caeteri Sacerdotes, α Clerici non convocantur ad Synodum eo fine, ut ipsi aliquid . auctoritative statuant , sed ut res adhibito eorum Consilio eo salubrius,&bono comomuni convenientius decidantur, atque executioni mandentur. Quod autem de Archi
Episcopis, Sc Episcopis modo fuit dictum,
idipsum ob eandem rationem dicendum, M. intelligendum venit de Principibus saecularibus nec non de Praelatis Regularibus gaudentibus Jurisdictione orAinaria in foro externo; hi enim omnes in Legibus propriis, id est, propria auctoritate conditis, dispens re valent, idque etiam Jure ordinario; quam do quidem ejusdem potestatis esse debeat ligare. Osolvere cap. inferior dist. at . ct cap. cum inferior de majorit. ct obed. Inde fit, quod hanc suam potestatem possint delegare aliis, prout praxis quotidiana probat; sic enim ex variis privilegiis summorum Pontificum nos Religiosi mendicantes possumus dispensare cumlaecularibus in variis votis , sicut, Ec in privatione petendi debitum, contracta ex incestu commisso cum consanguineo, aut consanes
520쪽
guinea conjugis in primo. Vel Edo gradu MC. veluti diximus in ThesI Sacram. pari. I. Confer. ao. n. ost I. 9 496. Similiter Domini Parochi gaudent potestate delegata, dispensari dicum suis parochianis in certis quibusdam casibuς, utputa in eis carnium Se observantia festorum Sec. uti rech e tenet noster A. R.
P. ΚaZenberger cum aliis communiter.
441. jam 3tio. Nullus inferior in Lege Superioris dispentare valet, nisi hoc eidem a Superiore fuerit concessum, etsi Superior cinteroquin hanc potestatem dispensandi specialiter non reservaverit sibi soli. Ita Herin ex de Leg. ἰθ. o. n. ao. Babenstubar ubi 'pνaa. o n. 16. contra Covarru U. S. Antoninum.
M alios nonnullos. Ratio hujus desumi do-bet tum eX proxime allegato cap. cum inferisntum etiam ex Clem. ne Romani. de Elect. ct Hest. potest. tum denique ex eo: quia inferior nequit mutare jura Superioris, nisi eidem talia potestas fuerit vel expresse, vel tacite saltem concessa: ergo hac praecisa nequit inferior dispensare. 442. Non tamen abs re dictum fuit: Nisi hoc a Superiore eidem fuerit concessum. Dantur enim aliqui casus. in quibus haec facultas conceditur etiam Praelatis inferioribus, siue dein de jure expresso, sive de consuetudinario. Casus autem sunt sequentes. Prim b. dum Legislator dicit, in tali Lege dispensari posse, per hoc intelligitur, velle inferiori dare potestatem