장음표시 사용
671쪽
De peccato mortali ct veniali oc
piis Se regulis honestatis Sec. esse malos, Mereaturae rationali disconvenientes. Quaeres 3tib, quid sit peccatum veniale Peccatum veniale ex genere suo estpri. violatio legis divinae leviter obligantis. Ita Felix Potestas in Exam. Confus tom. 1. partiq. c. s. n. 3 oo. Ratio autem hujus descriptionis facile constabit ex hactenus dictis. Id unum observandum hic venit, quod, quemadmodum peccatum dicitur mortale ex eo, quod animae mortem post se trahat, juxta illud Rom. o. Stipendia peccati mors ς ita etiam veniale appelletur tale eo, quod sit levis offensa Dei, He propterea venia tan-
in sit dignius , quantb miniis hominem a Deo avertit, vel Dei amicitia excludit
Dixi tamen rursus: peccatam veniale exs t. aenere sillo Sec. Nam, quemadmodum juxtat dicta n. sso. aliud est peccatum mortale ex genere suo, aliud ex accidente; ita vicissimaliud appellatur veniale ex genere suo, aliud . veniale per accidens. Prius est illud, cujus genus, vel potius species de se non est capax malitiae mortalis, in quacunque demumna ateria , vel quantumvis deliberate tale peccatum fiat, nisi alia circumstantia vel speetes malitiae accedat v. g. ex fine extriri seco. Sic mendacium ex genere suo, id est, quatenus praecise importat locutionem Pp 3 contra '
672쪽
conferentis vigesimaeontra mentem. dicitur veniale peccatum g quia tametsi quis cum summa deliberation mentiatur v. g. quod integrum Regnum ter rae motu fuerit absum Pium, tam partam ., Peccat mortaliter, ac si dixisset. se occidissemustam vel culicem, quem tamen non o
cidit. Secus dieendum foret, si mentiretur ex alio fine malo v. g. occidendi. forniin fidi, aut furti committendi Met Post
- rius, id est, ueniale per accidens, illud pe catum recte appellatur, quod quidem do se, re ex suo objecto est graviter offensi vum Dei, uti est v. g. gravis detrachio, pe jurium assertorium aec. quia tamen contigit absque sufficienti deliberatione vel apprehensione malitiae . ideo non imputatur 1. Deo ad peccatum grave formaliter, sed ad leve, seu veniale duntaxat. Dices. Quot igitur modis, vel quibuam capitibus peccatum mortale fieri potest veniale, ac vicissim veniale, quot modia transire potest in mortales ad primum. Peccatum ex genere suo mortale, fieri potest veniale per 'accidens ex tripliei capite, scilicet t. propter ignorantiam , quando nimirum gravis malitia ineulpabiliter non fuit cognita vel appre hensa. a. propter indeliberationem, ut siquis blasphemet aut pessuret ex motu Primo, primo &c. 3. denique propter Parvia
673쪽
De Peccato mortali O ramali cte. mtatem seu exiguitatem materiae, ut si quis leυiter duntaxat diffamet proximum, vel in bonis fortunae leviter tantum eundem damnificet. Ita cum Communissima DD. Michel rom. r. tr. 3. q. R. s. l. pu. I. Ratio horum facile colligetur ex hactenus diis inctis; ignorantia enim invincibilis , sicut Mindeliberatio tollunt plenam advertentiam Ee deliberationem requisitam ad mortaliter peccandum, juxta dicta n. 3ώρ. O s o. Similiter ubi charitas vel jus proximi leviter tantum laeditur, eo ipso nec proximus graviter offenditur, neque DEas, ut de se liquet. N. jam ad adum. Peccatum veniale fieris potest mortale per accidens quinque. Uel potius sex modis sequentibus. I. Ratione conscientiae erroneae. a. Ratione mali finis intenti. 3. Ratione finis ultimi, vel, ut alii loquuntur, ratione nimii affectus. 4. Ratione scandali. s. Ratione periculi, Se d nique gib Ratione contemptus. Explico
breviter singula membra. I. Ratione conscientiae erroneae fit moris tale tunc, quando quis erronee existimans, se hoc vel illud leve peccatum committen do, utputa parum aliquid in Ecclesia auferendo Scc. peccare mortaliter, vel certe
practice dubitans , cte suspicans de gravi peccato, nihilominus illud committit; quia hoc ipso convincitur, voluisse consentire in. PP Pecca-
674쪽
peccatum mortale, cujus periculo voluntarie sese exposuit, veluti ex proxime dictis
constare potest, id amplius ex iis, quae suis peritig Conso. 3. ω s. a n. ν3Z. diximus. II. Ratione finis mortaliter malum fie . g. mendacium , dum quis per hujuse modi medium intendit v. g. mulierem induiseere ad fornicandum &c. Ratio est: quia medium influit malitiam finis di orgo si is sumortaliter malu . etiam medium inficit sua malitia, tametsh finis non fuisset obtentus. III. Ratione finis ultimi, aut nimii affectus tune evadit mortale, quando quis erga materiam vel rem de se levis, cte exigui momenti tantum gerit affectum, aut paratus sileam prosequi, tametit sciret, se proptereae mortaliter peccaturum Ec gratia excisurum , qua de cassa dicituν in tali creatura finem
suum ultimum collocare, utique non sinsmaxima Mordinatione contra rectam ratio
nem. α gravi offensa Dei. IU. Ratione scandali peccatum de se v niale evadit mortale, quando quis praevide se ex tali peccato v. g. levitate aut irreligiositate huic vel illi personae praebiturum ocincasionem gravissimae indigoationis, vel rutinnae spiritualis, tametsi hanc minime intendat Quoeirca ii ves maxime impingerct solent, qui coram iuventute verba inhonesta aut
iacta&c. incaute narram, esto per haec non,
675쪽
De Pereato mortali ct veniali cte. gor
V. Ratione periculi peccatum de se veniale vergit in mortale. quando quis ad Ue tit se ex tali conversatione, manuum com pressione, osculo personat alterius sexus dec. exponi periculo proximo, ed quod v. g. experimento didicerit, te ontuitu talium jam saepius quam par est, re frequentius in peccatum grave consensisse, quὲm ineolumem avasisse ex eodem periculo. Quocirca Per. sonae aliunde labiles vel inamoratae vel ma-
ime cavere sibi debenti VI. Denique ratione contemptus venia te peccatum fieri amat mortale. dum quis in re de se levi ae exigui momenti legem vel Praeceptum transgreditur ex formali eo temptu non ipsius materiae, quia scilicet leo vis est & exigui momenti, sed potius ex contemptu formali potestatis legislativae. Ratio est . quia talis contemptus redundat in ipsum Deum, a quo omnis potestas legislativa derivatur juxta illud ,. ro. Qui vos audit, me audit, ct qui res eruit, me sternit, at, Deus vel potestas Dei sinu gravi eulpa nequit contemni, prout ininnuit Apostolus ad Raem. 1 3. sequentibus
verbis r non ς' γε as, nisi a Deo. Qua' autem sunt a Deo. maenata sunt: itaque qui
resistit potestati, Dei ordiηationi resistit: qui autem re an, i Mi damnationem aquis
676쪽
- go 2 Confierentia vigesimas s. Vertim pro pleniori hujus materiae intel
ligentia advertendum hic venit, alium esse/ contemptum generalem, seu etiam materialem, alium vero specialem, seu formalem. Prior in omni peccato imbibitur , quicun-' que enim agit contra legem, suo modo saltem virtualiter convincitur, voluisse con temnere legem e talis autem contemptus non est speciale peccatum, neque specialiter in confessi me exprimendus. Postmrior, sive formalis contemptus est, qui , procedit ex formali, ac directa intentione
despiciendi, Se vilipendendi nam hoc imis
portat natura contem 'tus formalis personam aliquam. Vel potius ejusdem praeocepta, re mandata. Rursus bene adve tendum est . aliud esse peccare cum contem- η, α aliud. Peccare ex contemptu. Cum contemptu peccare dicitur ille, qui v. g. v hementi passione concupiscentiae, vel irae indu fhus movetur ad transgressionem legis: Ex contemptu vero dicitur peccare ille,
qui ex vili pensione ipsius potestatis legislativae vel praeceptivae, vel Superioris quatalis, ae non quatenus est persona defectibilis Sec. movetur ad transgressionem mandati: de hoc postremo contemptu formati . Superioris qua talis intelligi debet rasolutici
Quaeres At a. undenam generaliter loquendo colligenda sit gravitas, vel etiam levitas Peccatorum F. G
677쪽
ast. Generaliter loquendo illa peccata cen. seri debent gravia, Mi ex suo genere morta lia. quae vel I. directe lunt contra Deum,l vel aliquam Rus perfectionem ; uti esthlasphemia, periurium . . odium Dei . dein speratio Scc. vel 2. quae in grauissimum praejudicium humani generis vergunt , v luti est homicidium injustum, nec non illa
Peccata, quae extra statum matrimonialem committuntur in materia Venerea; vel denique 3 tib , quae committuntur circa Ohi Oum, Vel Praeceptum, cujus transgressio in quacunque materia aequaliter repugnat
sint, a Legislatore sub gravi culpa intentortiti est v. g. fractio jejunii naturalis ante sumptionem Eucharistiae. vel fractio sigilisti Sacramentalis. Hac de causa bene notainrunt Thom. Sancher in decalog. lib. r. C in. n. ι. SuareZ bb. R. de leg. c. aδ. n. as. Ilusiang. rν. a. disp. a. n. q. M la Croix lib. s. m. as e. ct seqq. in peccatis mox recensitis non dari parvitatem materiae. Denique illa etiam peceata generaliter loquendo debent reputari gravia, quae in communi hominum piorum Se doctorum existima. tione habentur ut talia ἔ vel propter quae Scriptura Sacra transgressoribus inmnat vae et
vel denique quae justitiae, aut charitati sibi. vel proximo debitae graviter repugnant; uti est v. g. Scandalum, furtum , detractici tametsi in his non rarb parvitas m teriae s
678쪽
εo4 Censerentia vigesima teriae, a peccato mortali excusans inveniri queat, veluti post S. Thomam recte trais dit La Croix .cit. n. aso. . ad 6. Illa peccata, quae I . nec sunt contra Deo immediate, neque a. bono communi, nec 3. justitiae, aut charitati sibi, vel proximo debitae graviter adversantur , reputari debent ex suo genere venialia. Tari. lia sunt prodigalitas, tenacitas, hypocri 1is, simulatio . mendacium, nimia Cura, υel etiam neglectus vestium honestarum, ingratitudo, adulatio, inconstantia &c. M
alia hujusmodi plura, videnda apud la Croix
Quaeres adhuc st b, undenam in dubiis sese quis resolvere valeat, vel Confessarius colligere. an poenitens plene consentiendo ii peccaverit mortaliter, an verti defectu eon. tensus M aduerte tiae veniafiter tantum de liquerit' e
s p. Id colligi posse ac debere a Consen
rio ex sequentibus capitibus. I. quidem δε- fecta sufficientis adrertentia venialiter tanis Um, aut certe non mortaliter peccas censendus est. si dicat, quod valde tenuiter, ae quasi semidormiens apprehende rit malitiam a ctus; vel 1i dicat, se certithoe vel illud non fuisse facturum, si aseis prehendisset tantam malitiam , aut gravem Dei offensam fide. vel denique si fateatur, se vehementissima passione v. g. irae dec.
679쪽
. De Peccato mortali ct veniali oc. .. apprehensione, vel etiam distractione fuisse Praeoccupatum . ita, ut fere nesciverit, quid ageret. adb a fo*tiori defectu si cientis con- . sensius praesumi potest ac debet, non peccasse mortaliter . si advertaturi esse homo conscientiae valde timoratae, ita sciscet, ut nunquam, vel admodum raro soleat con- sentire in peccatum mortaler vel si late tur, quod erga tale peccatum V. g. pollutionis. semper habeat aversionem, ita, ut, tametsi facile potuisset eam prodirare, ceribtamen nunquam fuisset facturus dec. vel si soleat saepius protestati contra quodcunque Peccatum graVe, aut certe contra illud, quod defacto sese incidisse fatetur Scc. Plura hujusmodi indicia semipleni consensus vel in. sufficientis advertentiae. ad ea, quae mox rem censuimus, reducibilia videri possunt apud
Proponuntur, & breviter re- lvuntur Casus practici de pec
cato mortali, Se veniali in specie.
Ilias multum consternatus oe anxius is salare anima sua conflarium afloquitur se-- quentibus
680쪽
εot GHerentia vigesima minosus est. Neque etiam refert, qu6δΤitius fateatur, se olim assuetum fuisse pol.
lutionibus voluntarie Procurandis, Proptereaque videatur dubium, an hujusmodi tactus, etiam in somno facti, non sint voluntarii, saltem in sua causa. id est, in pessima illa consuetudine & habitu vitioso
Contra enim est, quod Τitius fateatur, se illam consuetudinem jam pridem retra ctasse immo defacto summopere ab eadem abhorrere: ergo hujuscemodi tactus in somno facti propterea dici nequeunt vo Iuniarii, vel ad culpam imputabiles. Hi ne ad illud alterum quaesitum, quidnam scilicet Τitio fuerit consulendum a Confessais
M. Huic poenitenti ex rationibus mox alis legalli breviter fuisse persuadendum, quod
in his circumstanti is non peccaverit, neque deinceps peccaturus sit, dummodo tamen
quod bene notandum est j quamprimum e somno excitatus, sibique plene Praesens.consensum illico excludar, nec positive cooperetur ad promovendum seminis fluxum, sed ad hune mer im permissiue se habeat. In hunc vero finem vel maximε juvabit eidem consulere I. ut de die aliquointies, saltem tune, chm eidem inciderit cari tatio hujus periculi, conetur illico conincipere aversionem ab hac turpitudine. 2. ut