Theologiæ Moralis Decalogalis Per modum Conferentiarum casibus praticis illustratæ ... Authore P. Fr. Benjamin Elbel De actibus humanis, et conscientia. Nec non de legibus et peccatis, tam in genere, quam in specie

발행: 1737년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

781쪽

conferentia vigesimasecunda eLuxur.=c. si fatendum sit, semper quasi subesse periculum, ne quis revera tristari incipiat etiam de bono sui proximi, praesertim inbmici , uti jam dictum fuit supra n. οή . Si. militer tristitia de bono alterius concepta 'non id eb, quia ipse tale bonum possidet. sed quia nos tali bono distituimur, non spectat ad peccatum invidiae , sed gotius

dici debet quaedam aemulatio, Ec Lelus, qui, si concipiatur de re bona v. g. de auterius scientia, arte, Sanctitate &c. quam nobis pariter optaremus, absque detrimen. to proximi, omnino laudabilis consistiti

hac enim de causa Apostolus r. r. la. nos exhortatur ad amulanda charismata meliora.

videatur Reiffenstuet tr. 3. dist. 3. n. a , Vel Busenbaum apud la Croix lib. n. so I. Laymann lib. a.

782쪽

CONFERENTIA

SUMMARIUM.

ss6. Nomine gulae intelligitur inordinatus appetitus Cibi, aut potus; unde 6s . Communiter dividi solet in commessationem, & ebrietatem. 618. Peccatum gulae eX suo genere non excedit malitiam peccati venialis 6ss. Per accidens tamen saepissime evadit mor

tale.

66o. Esrietas recte descrisitur: excessus in potu inebriante usque ad violentam privationem usus rationis; 66 i. Quae si sit plena, & perfecta: por se te quendo semper est mortaliter mala. 662. Secus tenendum est de ebrietate materiali, id est, non voluptatis causa admissa 66 3. Uel si sit imperfecta tantdm M non plena. 664. Filiae gulae dantur quinque. γεε s. Plura adhuc remedia contra vitium gulae breviter insinuantur. ε6σ. Ira consistit in appetitu inordinato vindictae. 567. Quae sub diverso respectu potest esse vel mortaliter, vel venialiter pesicaminosa.

783쪽

Censerentia vigesima tartia

66 s. Filiae irae enumerantur SeX. 669. Plura adhuc remedia contra eandem insi

nuantur.

6 o. Acedia ut sic importat quendam torporem animi, qui potest esse vel naturalis tantum, vel moralis simul. 67 I. Α cedia, prout est vitium Capitale dicit tri stiliani, seu taedium de conservanda amicitia Dei; 67 2. Et haec ex suo genere est mortaliter mala. 6 3. Filiae acediae similiter sunt Sex. 674. Quibusnam remediis acedia sit curanda l67s. Resolvitur Caius I. de quodam Nobili, qui Concionatorem ad prandium suum invitatum fecit inebriari, utique non sine gravi peccato. 676. Secus dicendum seret, si non intendisset, nisicrapulam, seu semiplenam ebrietatem. 677. Qui ex modico haustu, praevidet se inebriatum iri, ita, ut non amplisis possit satisfacere suo ossicio, graviter peccat. 678. Et quid tenendum de illis, qui non tam ex abundantia potus, quam ob capitis, Vel naturae, debilitatem facile inebriari solent 6 p. Resolvitur Casus II. de alio quodam Nobili, qui homini plus quam semifatuo assueviti dare potum excessivum eo fine. ut postea facilius irritaretur &c.cgo. Esto propterea fortassis non peccaverit graviter contra virtutem temperantiae , nihilominus

certum videtur, quod graviter impegerit in

allax virtutes.

5 gr. Satis fit cuidam instantiae in contrarium. 6sa. Resolvitur Casus III. Cujusdam poenitentis qui posteaquam relapsus suit, conclusit intra se,

quod deinceps jam non possit amplius abstinere,

784쪽

De Gula, Ira , ct Acedia. 'proptereaque saepissime fuit relapsus in vitium pollutionis &c. 683. An talis poenitens propterea inciderit peec tum acediae, in confessione singulariter ex primendum t 8 . Item an propterea incurrerit peccatum d sperationis, aut praesumptionis de misericordia' divina 'ess s. Peccatum ebrietatis incurritur tunc, quando quis advertens se privatum iri ut rationis, ni hilominus pergit ulterius bibere.

6 36. Qui sese exponit periculo plenae ebrietatis, graviter delinquit. a s . Quid, si talis praevideat, se tunc primum' usu rationis privatum iri, ubi domo egressus aeri sese exposuerit l6ag. Qui praeter omnem advertentiam aut intentionem bibendo inebriatur, non peccat in maliter, sed materialiter duntaxat. ε 3 9. Qui quavis oblata occasione more helluonum sese inebriare assuevit, vivit in pessimo statu. 'oso. Peccata Capitalia hactenus breviter explicacata non sunt omnia ex sua natura mortalia.

Praemittuntur, & breviter rosolvuntur quaesita, scitu necessaria ad

resolvendos Casus practieos de Gula de Uri Uaeres primo, quid sit gula, Se quo-

785쪽

gys conferentia vigesima tertia v. ad primum. Gula est inordinatus appetitus cibi, aut potus. Ita Communissi. ἀὲ DD. Et bene dicitur appetitus inordinatus; qui enim tempore debito cibum, vel potum appetit ad re, ciendas naturae Vires, neutiquam culpandus est. Ille proin duntaxat gulosus homo dici potest ac debet, qui cibos, vel potum inordinate sive dein in quantitate. aut qualitate non debita ap- . petit; id, quod quinque modis sequenti

versu expressis fieri assolet: Prapropere, faute, nimis, ardenter, fladiose ἐPrvrsperὲ, id est . ante horam prandii, praesertim diebus esurialibus comedendo. Laute , id est, cibos nimis exquisitos de delicatos, respective ad suum statum, proo, curando &c. Nimb, id est, ultra naturae exigentiam, M plus justo comedendo, aut bibendo. Ardenter; id est, nimis vora citer , α quasi more canis famelici υ rando lec. studiose, id est, impendendo multum tempus ει curam ad praeparandos cibos, ut magis delectent, utputa ut sint multum variati, cum aromatibus lixi, amati Me. Videatur de hoc Gobat in Quinario tr. s. c. a . n. Iost. vel Clericatus decis in siceil. decis Io I. n. s. ct seq.jam ad didum. Gula ut sic comm

. nissime solet distingui in commessationem, ebrietatem, velut in duas species. Ρrior

786쪽

' - De Gaia, Ira, ct Aredia. 6 7 eonsistit in appetitu inordinato ciborum, posterior in appetitu inordinato potus, Echaec potest esse vel plena, seu perfecta, vel semiplena, Ac imperfecta duntaxat, veluti ex dicendis amplius constabit.

Quaeres ad b, quale peccatum sit vitium Gulti Per se loquendo Re ex suo genere vitium gulae non est; nisi peccatum veniale,

juxta communem DD. quam etiam tenent Mastrius theolog. mor. di p. y. n. l. 6.

Reginaldus M alii plures, relati a P. Reif- fens uel theolog. mor. tr. φ. dist. n. 43. - 'Ratio est, quia gula praecise secundum se s umpta non repugnat grauiter charitati Dei, vel proximi, veluti constabit perpendenti quinque modos proxime recensitos, quibus gu-Iosi solent excedere regulas temperantiae. Dixi tamen ; per sie loquendo , ct ex Rosis. genere oec. Nam pei accidens vitium gulaesaepissime evadit mortaliter malum, Vel I. ratione Seandali; vel a. ratione gravis dein trimenti in bonis corporis, aut fortunae sibi, aut proximo illati; vel 3. ratione officii ob excessivum potum &c. neglecti, ad '

quod quis sub gravi obligatione fuit adstri.

ctus aec. prout amplius patebit ex proxime dicendis. Hac de causa Apostolus ad Galat. s. seribens ait: manifesta sunt autem opera carnis, qua sunt fornicatio . - ebrietates j X x F . com

787쪽

698 Conferentia vigesima tertia commessationes, ct bis similia, qua prassico vobis, sicut pradixi. quoniam quia talia agunt,

regnum Dei non consequentur.

Quaeres Mib, quid, Sc quale peccatumst Ebrietas s6o. ad primum. Ebrietas est excessus in potu inebriante usque ad violentam seriis vationem usus rationis. Ita communis mὲDD. licet plerique addant sequentes particulas: voluptatis gratia factus; idque propterear quia, sicut ad sobrietatem spectat mois derari concupiscentiam potus , M deIectationem ex illo; ita ad ebrietatem sobrietati oppositam, moveri concupiscentia nimia , Ee delectatione potus. Fatendum nihilominus est, posse quandoque fieri, ut quis peccet mortaliter sese inebriando, tametsi id non faciat causa voluptatis inde captari. dae, sed ex alia nonjusta, utputa ad alios inde animandos ad hujusmodi ingurgitati isnem, vel Aiam ad sese ostentandum velut aliis omnibus superiorem in virtute, vel potius vitio potitandi Ecc. Veluti sapienter tradunt la Croix lib. . n. 3ιρ. M noster Henno tr. de peccat. disp. σ, q. ε. art. a. '

N. jam ad adum. Ebrietas formalis, si sit plena, Se perfecta, semper est mortalia

ter peccaminosa. Ita rursus Communissimo a D. nominatim D. Τhomas a. a. q. IFO.

art. a. Reiffenstuet ubi supra n. I. Sporer

788쪽

lν. . prooem. c. 7. n. ορ. Matthaeucci in ciuis

tela Consularii. bb. a. c. o. n. 7. Ratio huis jus est: quia revera gravem praesesert deis

formitatem, Sc grande malum, ipsi DEO valde iniuriosum, dum homo ad imaginem i& similitudinem Dei creatus, potando rationis ulum quo nihil praestantius possi- i. , det abjicit, Sc brutis animantibus solius voluptatis gratia similem sese reddit, ita, ut ne quidem proxime amplius capax sit redeundi ad eundem rationis usum. Minstar hominis sese gerendi: id, qu bd sanhgravem praesesert deordinationem, ut proin pterea Doctor Gentium mox relatus ad ' 'Galat. r. haud immeritb inter opera carnis. a Regno Gelorum excludentia enumeret ebrietatem.

Dixi tamen primb. Hrietas formalis, idόει. est, praecise voluptatis gratia, , aut certe mne justa causa facta ivc. Enimverh utrum ebrietas materialis quo nomine Doctores quam plures intelligunt eam, quae non . fit voluptatis , sed potius necessitatis gratia ita sit mala, ut nunquam possit licite procurari aut intendi, nequidem necessi- , latis causa. v. g. ad recuperandam sanitatem ex consilio Medicorum lcc. acriter inter se disceptant DD. Et licet non pauci existiment, hoc in nullo casu esse ficitum, eo

789쪽

oo consieremia vigesima tertia Iis ea sus videatur impossibilis, immo merus praetextus fictilius; nihilominus multo plures, nominatim Tannerus, Diana, Pontius . Reiffensi uel, Illsung, Gobat de alii υ, dendi apud la Croix sec. cit. n. ya I. id ne ruaquam illicitum existimant, 'quemadmoisum enim aiunt licitum est, se in perpetuum privare Drachio,aut pede, alio e meminhro , ad eonservandum totum corpus; ita a fortiori licitum erit, ad respective extinguum tempus sese privare actuali usu rationis, ad conseruandum suppositum; neque enim tunc absurdum judicat recta ratio ait

SPOrer tr. I. c. r. n. Ost. ad breve te ususu rationis destitui quod oe in somno accidit

uι reparata Paletudine, munera recta rationis

prast tur. Ex quo ego inferendum cen seo , huic sententiae, utpote tam rationi, quam auctoritati nixae dari posse locum in praxi, casu quo revera Medici id consule. rent. eb praesertim, qu bd hic non agatur de valore, sed de mera honestate actionis. Videatur la Croix cit. n. 323.

r. Dixi adb- Ebrietas plena, ct perfecta, id

est, ad plenariam privationem usus rationis; Secus enim dicendum est de ebrietate semiplena, re imperfecta quo nomine Germani saltem Doctores communiter intelliingunt crapulam quando scilicet bibitur usisque ad aliqualem perturbationem rationis,

vi cujus homo, etsi adhuc potens discer

nere

790쪽

nere inter bonum, Sc malum, sibique praesens, nihilominus minus aptum minusque dispositum sese invenit v. g. ad orandum . studendum, meditandum δὲ c. eo qubdphantasia sit turbata, lingua titubet, aut balis hutiet , pedes nonnihil vacillent, oculis cuncta videantur duplicata, vel stomachus etiam S. V. evomat Scc. Caeterum plenae ebr elatis signa diversi diversa ponunt, utinputa r. si talis homo , licet caeteroquin pa- eiticus , tempore suae temulentiae, inceperirit rixas , si blasphemavit, uxorem percus sit Ecc. item a. si altera die non amplius sciat, quid fecerit, aut egerit Scc. Illa priQris generis signa mihi non videntur tam certa, quia saepe saepius contingere novimus, homines, dum solith plus biberunt sest non sint ebrii facilius suoveri ad rixas, Malias

inconvenientias. Ρosteriora tamen signa videntur elariora, seu magiS certa, praesertim si talis homo altera die non sciat amplius sese reflectere super sua facta principaliora, ita, ut ignoret, quo mod6 domum venerit, aut cubitum Scc. Secus rurissus dicendum est , si quis non amplius rominiscatur eorum, quae Uelut minus principaliter acta , aut gesta sunt; nam eo ipso.

quod minus advertenter soleant fieri prout subinde inter pocula diversa narrari solent) minime mirandum est, quod similiae vel mediocriter etiam tinctis, non amplius

SEARCH

MENU NAVIGATION