Theologiæ Moralis Decalogalis Per modum Conferentiarum casibus praticis illustratæ ... Authore P. Fr. Benjamin Elbel De actibus humanis, et conscientia. Nec non de legibus et peccatis, tam in genere, quam in specie

발행: 1737년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

801쪽

i et o ferratia vigesima tertia per alios a se substitutos ad plenam, re perfectam ebrietatem, peccavit graUiter ne dum contra charitatem peccato standali, sed etiam contra virtutem temperantiae. Lu-het in huJus rei confirmationem recensere Uerba Sancti Augustini sarm. a r. de tempore. ubi teste la Croixcit. n. 33 r. haec habet , coria bibendi lege contenditur , qui poterit vincere, laudem ineretur ex crimine . - . m. 'felicitasgenet is humani 'quarn musti inveniantur. qui ρbriobos oe luxuriosos amplius,quam oportet ccogunt biberg, ct ante ostium pauperibus peten-- ribus vet anam calicem dissimulant dare ' - - quando animalia ducuntur ad aquam, ubi δε-ὶ raraverunt'imfluam etiamsisiura aquam 'bam diutius teneantur, repleta siti bibere nolunt omnin', nec possunt: coη iderem ebriost, si non pejores animalibus judicandi sint - - ει quod pejus est, aliqui Curici, qui hoc deberent 'robi

bere, ipsi rogunt aliquos plus bibere, quam exispe me . - β ct te, ct alium inebriar eris, habebis hominem amicum, habebis Deum inimicum. Hactenus S. Doctor apud la Croix L cit. Verum ut ad Scopum nostrae resolutionis reUertamur. EdUertendum est, quod fg. Dixit Titium, aliosque subornatos in j hoc easu peccasse mortaliter, si intenderunt Concionatorem provocare ad plenam ebri tatem; Secus enim dicendum foret, casu

quo non intendissent, nisi crapulam , seu ebrietatem imperfectam. Ratio hujus limitationis facile eolligetur ex dictis et quia

802쪽

scilicet ebrietas imperfecta quam germani

saltem Doctores communiter appellant crapulam) secundum dicta non excedit culis pam venialem e ergo ad hanc inducentes non peccant, nisi venialiter.

Nibilo minus si quis advertat esto non

latendat ex propinatione ulterius continuanda, alterum plene inebriatum iri, nec tamen abstneat ab ulteriori propinatione 'seu etiam provocatione ad bibendum, proincul dubio mortaliter peccat ; eb qu bd pro- l ximum suum provocet ad id, quod sine morini tali peccato ab eodem fieri nequit. Uido Ia Croix cit. I. Gobat tibi supra n. 1 o. vel Matthaeigei in Cautela Confessarii lib. a. c. 6.

At, inquiet fortams nonnemo : Ego bibendo unicum duntaxat vel alterum vitrum vini, sentio inde tantum rationis meae disturbium, ut plane non amplius sim usui, hec meo possim satisfacere officio: scici hcontra alios, qui, tametsi eandem quan titatem in duplo, aut triplo biberent, nequidem crapulam, vel ullam rationis perinturbationem sentirent: ergone Propterea condemnandus sum peccati gravis, ubi alter in duplo, aut triplo bihendo eandem quantitatem non peceat, nisi venialiteri

ad hane instantiam, quod, si tuum σου officium tale sit, ut ad aliud peragendum sub peccato mortali sis adstrictus prout

803쪽

I conserentia vigesima tertia

v. g. miles est obligatus ad servantam Ra- . tionem suam tempore belli, ubi hostium insidiae timentur; vel Clericus ad recitandum ossicium divinum, ad succurrendum infirmi a periclitantibus de salute animae aec. Dro. cul dubio peccas mortaliter. Ratio est:

quia quisquis ad aliquem finem sub gravi

eulpa vel obligatione adstringitur, eodem jure tenetur nedum ad media, sed multo magia etiam ad non ponendum obstaculum, quo minus huic suae obligationi satisfacere possit: ergo si praevi/eas, te ex sumptiona hujus poculi aut seiphi fore prorsus ineptum ἡ satisfaciendum obligationi gravi tibi inςumbenti, procul dubici graviter deo linques . secundum omnes. Neque est paritas te inter Se alterum, quip. Ee qui sumpto etiam potu abundantiori supinponitur posse adhuc satisfacere suo ossicio, immo ne quidem imperfecte inebriari. Et de hoc nullatenus sane ambigendum arbitror, ob rationem firmissimam mox

datam.

Major tamen dissicultas, id ratio dubia tandi videtur, an etiam ille, qui ob infirmitatem, seu etiam debilitatem capitis praeis videt, se ex sumptione respective modicae portionis vel haustus plene inebriatum iri. an inquam talis scienter illam portionem sumendo mortaliter peccet, tametsi sciati se

propterea nihil neglecturum, eo quod jam.

804쪽

jam satisfecerit cunctis obligationibus eo dem saltem die sibi incumbentibus' Ad hanc verb quaestionem quantum colligo ex

diversis Doctoribus. .

Respondendum probabilius arbitror aD Qfirmative. Ratio est: quia malitia ebrietatis non est sita in qpantitate hausus, sed in eo potissimum, quod homo ad imagi- nem Dei creatus voluntarie, oc violenter quidem sese privet usu rationis in tantum, ut non amplius sit proxime caPax recupe randi eundem usum uti potest dormiens tametsi id necessitas forte exigeret: atquihoe supponitur fieri in nostro casu: er .go Me. Et certe si quis biberet v. gi vinum adustum, vel alium liquorem V. g. excer sis crematum Acc. in quantitate respective modica, ex qua tamen praevideret se plene inebriandum, procul dubio graviter pecca

ret: ergo id ipsum tenendum est de eo, qui ex quanthate respective modica vini . sese inebriandum praevidet. F tendum nihilominus est, hoc laeculo , in nostra praesertim Germania, hujusmodi homines infirmos saepe saepitis per accidens saltem exincusand*s esse a peccato mortali, vel I. quia nec bibunt usque ad plenam ebrietatem ιvel quia hanc non praeviderunt ι, vel quia temulentia potius ex naturali infirmitate seu debilitate naturae ac cerebri proficiscitur oquam ex potus abund/ntia vel excessu; veli de.

805쪽

i g conferentia vige a tertia denique . quia tametsi libenter voluissent. nihilominus potum illum excessivum nevis . liquam declinare potuerunt, vel ob coriis vivium nimis diu protractum, vel ob alias 3 eausas sibi non gratas i c. Quam ob rem multa discretione opus censeo in ordine addiscemendam prudenter gravitatem peccati; nam multi inquit Henno tract. de peccat. act. disi'. o. q. o. art. F. ad petes. F. confite fur se fuisse ebrior, qui non fuerunt, ct aliqui. se non fuisse, qui fueruuir credunν enim nonnulli licet non plus aquo biberint sie esse graviter ebrios, ubi ad Pomitum provocamur, non attendentes, id ex corporis indispositione pro-eedere oec. econtra alii sibi perfluadent, se nou Disse ebrios, eo quod potuerint currum in platea transeuntem disertere, domum redire, lectum inrenire 9c.

CASUS SECUNDUS.

CDηρνonias Pranobilis a sui diversionem sui sivit hominam pauperculum quidem, cate-νsquis tamen satis lepidum, ct plus , quam

simi aluum, quem probe novit , nimium quantum exacerbari tunc prasertim . quando nonnihil potatus vexatur ν. g. quod non si legitimὶ natus , quὲd infantem genuerit, aliisve similibus ineptiis. Quia vero Sempronius tanto maiorem recreationem captare solet, quanta

806쪽

hinc non raro eidem largiorem administrat ps tum , cujus eundem norit avidissimum; tum νεινο jam satis, immo excesspe tinctum diversi. - mode vexando exacerbare , ac irritare soler in tantum, ut is iracundia fremens, nebrio qua Scommata in proprium Dominam conjicere soleat, ct nedum eidem , sed O aliis famulis vexationem ut; seri amar promorantibus , δνersa maledicta imprecari , immo ct in blasphemas prorumpere Oc. Quaeritur Iam ad nostrum propositum I. an Sempronius huic plusinquam Semifaruo histrioni suo potum excessivum prabendo peccet' a. an, vel qaomodo ipse, aliique famuli irritando illam, oe pexanis i

ad primum quaesitum, SemproniusQ9. praebendo praecise potum excessivum huic plusquam Semifatuo, non peccat graviter contra virtutem temperantiae. lia post Caramuelem , dc Gobat cit. Quinar. cv. II. an. aq. la Croix lib. s. u. 33 Ratio est v quia talis stultus, utpote jam prius usu ra

tionis c saltem pleno, ac persino ) destitu

tus, nequit amplius Potitando 'sese privare usu rationis, quemadmodum caecus nequit se privare potentia visiva, M per cons quens fatuus nequit obligari lege non se in. ebriandi, aeque rum, ac caecus lege nouxidendi bea aspiciendi hoc,vel illud objectum ρος. at, si plusquam semifatuus non tenetur lege

hac non se imbriandi, is, qui eidem praebet

807쪽

et is conferentia Hesima tentia

potum excessivum pariter non peccat contra hanc legem e ergo Acc. Dixi tamen, Sempronium, non peccan . re graviter contra Firrurem remperantia pra4cise potum excessisum prabendo oec. Al a enim est quaestio, an non peccet, stultum provo

cando ad iracundiam, α blasphemias; Unde 68o. jam ad et dam partem quaesiti in boe

easu. Nedum Sempronius, sed M alii ipsius famuli praebendo potum excessi υum dicto histrioni eo fine, ut deinceps magis irritari valeat S ci peccant graviter, ita ut de peccatis contra legem naturalem , Sedivinam a semifatuo commissis teneantur: r 1ese accusare in Confessionali, modb ea praeviderint prout in hae specie facti potuere committenda ab illo plusquam Semifatuo. Ratio hujus resolutionis est: quia

seeundum dicta superius Conser. δ 3. n. 3 yl. etiam amentes perpetuo, M infantes strinis guntur lege naturali ac divina v. g. non blasphemandi Deum &c. ita ut amens blasphemando, jurando, mala imprecando, fornicando is c. revera agat contra legem . naturalem, esto ob defectum usus rationis similia agendo per accidens non peccet formaliter, eb quhd malitiam formalem non agnoscat. Atqui haec ratio non pugnat pro Sempronio, aliisvh ejusdem famulis, neque illos excusat a formali malitia,

808쪽

quippe quam probe agnoscunt ἰ ergo cum talium peccatorum revera sint causa prino

ei palis, Sc moralis, minime excusari possunt, a sicut a peccato mortali excusari nequit is, qui alium ignorantem selenirr inducit ad adulterium, vel furtum. Videatur Lay-

At, inquies sortassis secundum dichi Semis pronius administrando praecish potum e

cessivum non peccat 'graviter contrir virtutem temperantiae, eo quod famulus plus quam semifatuus non peccet, nec possit peccare formaliter sese inebriandor ergo simili. ter eundem irritando SI exacerbando usque ad blasphemias, non peccat graviter contra, virtutem Religionis, eo qubd stultus blasphemando non peccet, immo cpobsi peccarie formaliter. 'Negando causalem antecedentis; non ς8 I. enim dixi , Sempronium ideo non peccare praebendo potum excessivum Ecc. quia . stultus non peccat formaliter bibendo sed quia is non tenetur illa lege non se inebriandi. seu, quod idem est, per excoram potum non sie privandi usurationis, quippe quo lupponitur jam prius privatus: ac proin induacens illum scienter ad potum excessivum aeque Parum peccat, ac si eundem, vel alium infantem tempore quadragesimae induceret ad esuin cunium. ad cujus abiti nentiam

809쪽

eto censerentia vigestim tertia

nentiam non tenentur: e contra vero ad

blasphemandum c& alia similia jure naturali ae divino prohibita amens tenetur, licui ct infans: ergo quemadmodum in. fantem scienter alliciens Ed inducens ad blasphemiam, formali ter peccat; ita pa- riter peccat is; qui stultum ad hujusmodi peccata inducit. Caeterum non diffiteor, quin etiam praebendo potum eXcessivum stulto, posset graviter peccare U. g. contra charit tem , si praevideat inde grave damnum vel infirmitatem stulto emanaturam: sicut ob eandem rationem graviter peccaret, qui v. g. alicui infanti potum excessivum, quem graviter eidem nociturum praemvidet , daret, prout recte advertitia Croix lib. I. n. 333. Gobat, Caramuel, de alii.

CASUS TERTIUS. .

μι dicit, se ab ultima confessone ante an num tempore paschali deposita fuisse neglia gentissimum, o radiosi simum in omnibus.

vinis , ita, ut ab illo tempora non solum rumquam amplius confessus, vel Sacra communione relectus sit, sed sapius quam par erat, etiam diebus sestiris divina neglexerit, aliqumies au tem iisdem potitis ex sine prosavo, P. I. ut νμdeat, via videator Oc. ιntequerit quam anArvo colendi Deum. causam porro hujus tanta desidia rogatui, respondit; Patre R. is ut lima .

. t ia

810쪽

Da Gala, Ira, ct Acessi a. a I .hima illa mea re essione frmissimum concepi

propositum deinceps nunquam a Isus procurandi S. V. pollutionem, id quod etiam una alte. rari septimana sancte observari, tandem ver odenuo in idem vitium relapsus, omnino deo spondi animum , ratus, me, velut hominem sta. asiissimum, non post amplius ab hoc vitis ab . . sinere, proptereisue rotus stantus bais senten. tia immersius, qua D m, O anima mea sa lutem concernere videbantur neglexi, quidquid tandem de anima mea salute futurum esset.

Jam ad nostrum propositam dubitare licet in hac specie facti. I. An Caius dici possit, aut debeat Aeediosus' a. An non judicari debeat, delperasse, aut certe in misericor. diam divinam peccasse φad primum. Confessarius ex tali con. 61essione omnino prudenter conesudet, Caium elapso anno in pessimo statu vixisse syroptereaque oportebit illum examinare I. an, vel quoties circiter per septimanam. vel etiam diem procuraverit Dollutionem'

loquendo de aliis peccatis, in quae verosimiliter eum incidisse credere , aut sulpicari licet, prout partim ex dictis in hoc iracta-iu , partim etiam ex ili, quae diximus in theolog. Sacram. pari. a. confer. ιγ. n. os . facile quisque prudentum colligere poterit. Neque etiam dubitandum est, quin Cajus

quibuscum desideriis &c. 3. quotiesina circa circiter ne texeriti dee. Et sic

SEARCH

MENU NAVIGATION