Bibliotheque Classique Latine ou Collection des Auteurs Classiques Latins

발행: 1831년

분량: 434페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

496, Μ. T. CICERONIS

singilia essent et caduca; animum tamen esse ingeneratum a deo : ex quo vere vel agnatio nobis cum caelestibus, vel genus', vel stirps' appellari potest. Itaque ex toth generibus nullum est animal, praeter hominem , quod habeat notitiam aliquam dei; ipsisque in

hominibus nulla gens est Deque tam immansuetas,

quod alἱquibus ech. ete. Misaserunt . . animum esse Ingeneratumis. vietori et fritim. exhibent, is quamquam alia quibus eohare. etc.. ut vulgata. Pal. quart. accedit scripturae eomninni. At quart. a manu prima Aulum agnoseuein quamquam alia quIhus cohaerent homines e moriali genere et deci: ea quo, et . . Gain. - Qiatimqne alia. quibus firererent. Ita ex libris nostris ΜSSCx. et M. Cum Goeri scripsimus , quia imperiectum e dilexitii mag; a conu ti; volebat idem dare Sehutatus, ut ex nota videmus; sed saepissima inritis editione leges in notist ita eo

rexi. neque tamen locum correetum reperies. DAU.

6. Vel genus , vel stirps. appellari

potest. Nobis quoque servanda visa est vox genus. quum gens nonnis. in edd. omiti. Et Par. nescio unde, tomPareat. Eat nitie drabio eorreetori , qui genus eodem sensu diei non credereti

Pro stirps est stirma iis Copp. , Icti. h. Ma. - Est h. i. dietionis genus exquisitum et a nobis appellari potestagnatio in pro : Est aliquid in nobis, quod vocari possit agnatio cum diἱa. Igitur Davisitis perperam corrIgere tentavit ita, ut pro appellari legatur adrogari. Cons. Wopkens. Gett. Tvll. P. fr. U. De simili usu verbi καλῶ, uide Mytte . ad Platon. Phaeis don. p. 285, et ad Plutareh. lib. II, p. sol. Cle. -S Hs pro stirps est in cod. II. Ad copstructionem is nullum est... quod habeat α vide Goere ad

Betili. ad Hor. Sa . II. lx. Na. . Vel f irps. si tamquam utia demram et hominum familia ruit ab tino auctore generia summia deo prosem ἔ- naia. sua arctius est agnatio uia quam vel genti M vel stirpis. Genti multus familias complectitur: surpa Iamidia est: stirpa propinquior est quaru gens, quo etiam modo Ptilehrrarum ei Marcellorum sortasse verius explleati Controis vera a potest. T. - CL p. 494 , n. a 4

eurci J:- Solus etaim vidit pinitium esse deos et quod in omnium animis eorum notionem improvisisset ipsa natura. Quae Est enIm gens. aut quod gentis hominum , quod non habeat sine d eiritia antIei pationem quamdam deorum, quam appellat προλαψει Epieci-rus . id est anteceptam a nim α E. quamdam initirmaticinem: sine qua nec

intelligi quid illatia . tiee seiri possit .. Veteres autem philosophi simile ,ἰ milicognosei cens erutii, ut quum decim cognoscamus, illiu naturae dissimiles non nimias. Sic. ut nonnesil censent. x dividua et Indἱvidoa natura Plato animum temperat, ut omnia rogno-

Sohura. lectionem Laetanti; , loco a Daviaio laudaio . Deque vero ideo. quia duo ejusdem sere signifieationis via bula uerbo neque Conjungi, U

92쪽

DE LEGIBUS, LIBER I, 8. 497

Deque tam sera, quae non, etiam si ignoret, qualem habere deum doceat, tamen habendum Sciat: Ex quo , Semeitur illud, ut is agnoscat Deum, qui, Unde ortus sit ' recordetur, ac noscat. Iam vero Virtus eadem y iis homine, ac Deo est, neque ullo alio ingenio η

potius sejungi, non Posse putemus, Init. doctr/ solid. P. 238 sqq. quem vel quIa plane idem significare existia IIbrum, hodie a uostratibus fere ne-memus immansuetus et ferus , quae glectum, apud exteros merito magni sunt rationes Goeren Zii; opponuntur aestimari vidimus. In cod. M. IegiturisIm admodnm similia illo vocabulo, in seqq. ν quae non etiam aliquam de .. . C. Parad. Ie I : ae nec expletur uinin ' ipis si ign. is Ma . qqnam, nec satiatur Μ ἔ ossi c. III, 8 , Io. Ut is agnos e Deum, qui, una nee tetrius. nec laedIns a ; de Univ. Ze Oritis sis, quasi recordetur, ac no-3 , . neque redargui, neque convinci μὴ scat. DTendit .dnιodum o quasi, ne-

quos locos laudavit Deli,neros iu uo- qne. quidquaIn extricant commentariaua Eclogarum Ciceronis , ab Oliveto interpretum. Quantus constat et quasi quondam editarum, editione, pag. I 8, Vocabula una g litera suisse scripta :ad defendendam nostro loeo vulga- emendo itaque: in qui unde ortus sit,

tam; at 1id etiam gradationis esse quantus sit, recordetur, ac noscat, inter immansuetus et ferus cum eo- quantus sit Deus, unde Originem. tra- dein et Wagnero contra. Goerenetium ' xitis R. . contendimus. Sed illud pinissimum II. Virtus eadem. Platonici hienos movet, quod non tantum neque Sibicos reprehendunt et multo enim repetitur, ut in illis 'ocis, sed etiam omnia ista esse dicunt in Deo absoluisparticula tam ; unde patet, Ciceronem tiora, ut speciei diserimen sit . In anire vera haec duo vocabula sibi invi- mi natura, in virtute aliisque omnibus; em graviter, neque vero tantum gra- haec enim in hominibus degenerare datione quadam . levi, opponere vo- inultoque anninai5siora esse censetit: Ioisse. Accedit, quod illud in facile 'Stoici plane eadem a Tuan. ex litera praecedentis vocabuli ta- a. Ingenis. Natura ulla, ulla alia 'oriri potuit, et quod ipse Cicero simili animante. TURN . - Λ eqties alio ullo Pl ne oppositione de Divin. I, I, 2 , ingenio ρ etereia. Legendum monui-nsus est: MGetatem. t. nullam video, rhus ad Epit.. Lactantianae eap. 48, neque tam humanam atque doctam, is neque ullo alio in genero praetermis; neque tam . im anem tamque haria- nee sententiam mutayius. Eodem moram, quae, etc. . quem locum commode laudavit GoerenE. I essem. Iectionem immansueta veram esse exbatimabat euius glasam fera Epitomatorquem somniat cde scio addideriti Ad rem adde Platonem de Legg. X, I , Pag. 886', A. Steph. unde sua baus rutit Dio et Sextus Empiricus, quorum Ioeos excitavit Davis. ConD Ernesti

Cic. Pala tertia. do Graeci *ὐλοv adhibendi Vide Xen phontem ,- Μemor. lib. I, cap. 4, 13. DLv. - Neque alio nita ingenio. Pro ulla alio. scripsimus eum Ginren . ex Ciceronis more alio ullo , quod est iueodd. W. 'II. et Μ. itemque in edd. ΡaHs. et Commet. Idem volebat etiam

Rathius. Davisti conjecturae in sene pro ingenio caIculum suum adjecit

93쪽

498 M. Τ. CICERONIS

praeter a. Est autem virtus nihil aliud. quam in se persecia et ad summiam perducta Natura. Est

igitur homini cum Deo similitudo. Quod quum ita

sit, quar tandem potest esse propior Certior ve Cognatio λ Itaque ad hominum commoditates et usus

tantam rerum Ubertatem natura largita eSt, ut ea,

quae gignuntur, donata consulto nobis, non sortuito nata videantur; nec Solum ea, quae frugibus atque baccis terrae foetu si prosunduntur, Sed etiam pecudeS:

Engelbr. l. e. p. 33 , in quo nos quoque adsentientes habet , ita lampti, taleorrigere non audeam , Verens, ne ipsum cieretinent eorrigam. Quae vero Goreenr. ad defendendam vulgatam

seriptionem assert. ingenitim diei de

propria cuiusque rei natura, v. c. .. inis

uertium a li. loei, herbarum is ; in eo non antisadvertit, vocem illam hoe sensu tion sine gen Itivo, vel addito, vel intellecto, poni solere . ut sIgnis-eot idem sere quod mi ria. Η Misen . et ingenio, et in genere in flossis ponit, se ibique vult neque in ollo ali praeterea M. Abiicere eerte debuit distinctionem minorem. Davisti rationem ommendat etiam rei et itum M. Cn.

desnilio Stoicorum est: aiunt enim ignietilos nobis quosdam virtututii naiatura In Itos esse . qui qui in adniti sunt, Persectam .virtutem esset unt: haud ergo temere virtutem . Perseeiam In se nnturam . appellat, quum et ipsa. et hummum quoque bonum ab illi, primigeniis seminibus prcificiscantur. In d;Is xtatim perseeta natura est. In homἱnibus non item, sed tandem rora firmatur ot perseitur. Proinde II de Nat. Deor. dieitur a Stoico Balbo, vi Nee vero hominis Datura periscia est, et emeitur tamen in ea hirtus M. Persectici autem Daturae hic est ratio. nia absolutio. TER . 14. Itaqtie ad hominiam. Propter Illam e gnationem et gentilitatem h .minibus poti simum natora, Id est, deus, Consultum esse volnit, illi, ineomtila largita est. Ita ex tanta rerum tibertate hominibus consulto donata .

argumentum cognationἰs sumitur. Traia

etator hie de providoniIa loeus lib. II de Nat. I e r. in quo Iia scribitur, eap. 62 : - Principio ipse mortitus deo.

xtim homi Minqtie cari a soci a Ps . quaeque in eo stitit, ea parata nil ma-ettim litaminum et Inventa Arint in. It

que, lib. I, cap. s. Epieti retia ira stoi. rvim sie loquitur : ω An haec, fere rit dieitis, hominum causa eonstituta alatii p. sed ot lib. I do ossim rap. I. idem Cieero dieit, et si ieIa haec adseriti;i, hujusque de justilia diΑptitationis capita sie perstringit: - Atquetii placet stoicis, quae in terris gignian.

tur, ad usum homIntim omnia creari rhomities autem hominum Causa esse

generatos. ut ipsi inter se alii, alii Prodesse ponserat is. Haec si stoica non fiunt. cur Aloiris adiudicat, a Platone

abiudieat quem non appollat p Iti Timaeo apud Platonem. h minis rara non proereantur omnia. TURN. s. Terro Inriti. Balbus Stoicus . lib. II ae Nai. Deor. p. ca Terra vero sola frustibus, et vario leguminum genere. quae rum maxἱma largἰ- tale sui dit, ea ferarumne an homi a

94쪽

. DE LEGIBUS, LIBER I, 9.. 499

quod perspicuum sit 'si, partim esse ad usum hominum, partim ad fructum, partim ad Ve Scendum pro- .

creatas. Artes vero iri numerabileS repertae Sunt, docente natura Τ: quam imitata ratio, reS ad vitam ne-- cessaria S Solerter consequuta eSt. IX. Ipsum autem hominem eadem natura non solum celeritate mentis orna Vit, Sed etiam Sen SUS, tam

quam satellites, attribuit, ac

et replurimarum OhSCurarum D

Deorum, cap. 63 :-Quid enim oves -bus salvi et incolaliud nuerunt, nisi ut earum villiseon et is atque contextis homino vestiantur p. TU N.

16. Quod pervicuum sit. Haec milii non magi&, quam Ernestio Probantur, qui non tantiam pro quod voluit quo, ut Goereng. ait, sed etiam sit pro sit. Ita certe neruo Osfenderet. Ego quidem neque cum Wagn. quoae pro itavi, neque Cuiu Geui ei κ. Pro ita ut hos dieitim existimo , cujus quidem usus Gempla exstare dixit, neque tamen vel nutura protulit. Nam autem, 'qui ex Corri. Nep. Alt. 18, adscrt: - quod vix credendum Sit is, in ea re ratio in grammaticam Parum Perspexit. tal

rem, sed . Cic. de Rep. enim '

inibus ν λis. Igitur . sine qui ..on Possumus consequuta est. Mil potiug eenso insita esse artium semina dono natu .rae , quae rationis imitatione et rerum comparatione tandem artes paFIant.

Ciuero , lib. II de Nat. Deor. cap. 59 :ωQuanta vero illa sunt, quae ris Academici infirmatis et tollitis, quod et

sensibus ei animo, ea quae extra sunt, percipimus atque comprehendimus p quibus colla sis inter se et romparalis, artes quoque essecimus, partim ad usum vitae, Partim ad obieetatio

IX. i. Ac nuntias. Cicero, de Nas. DoOr. lib. II, cae. 50': in Sensus autem interprites ac nuntii rerum, in rapito enim ibi pronomen relativum, non ad tamqnam in arest mirifice ad usus ne inium uraodilatu vocabulum, sed ad Ce sarios et facti, et colloeati sunt

totam Eniant lationem PerimenS, Et a C afvias gzaecus s. absolutus Pro qua

in re. Sed qmim in cod. Cr. Pro quod reperissesu quidem, et cogitarem, nulla vocabula sicilius intes se phrmutari 'PiusqME , quam sis et si , conjeci: eteo, satellites ani cm dicit tamquam . ministros quosdam et apparitores. Ad hanc rem cons B si σε de Chrysippo.

a. Nec satis intelligentias. Icitelligentias hic vocat notiones a Cnte Per-

95쪽

5o M. T. CICERO IS . oncidavit δ, quasi fundamenta quaedam scientiae; figu-

Ceptas ex Stoicorurir sententia, id est, corisormationes insignitas in alii ino et impressas. Cicero in I OPic. Ca P. I, in notionem quoque Stoicos sequens appellat, quam Graeci . ut vit, εου- votaev et προλη is dicunt : eamque ait esse insitam et anto Perceptam Cujusque formae cognitionem , enodationis indigentem M. Id enim est quod hic ait, .rion satis enodatas esse primas intelligentias is: enodationis enim indigent. Magis enim enucleandae sunt desinitionibus, Praeceptis, iasu vitae ac ι.

gnitione philosophiae. Itaque hue illid

ex lib. III ossic. cap. 2O, Pertinet: - Explica atque excute intelligentiam tuam, ut videas quae sit in ea specie forma et nolici viri boni is. Rursirin C; P. I9: MSi quis voluerit animi sui

complicatam rationem evolverem. Ergo illud in Top. cap. 2, hinc ex Plicandum est, non satis iti tellectrina,

.. Des nitio adhibetur , quae quasi involsitim evolvit id de quo quzeritur M. Nam ad complicatas et involutas illas notiones resereri dum est. Stoici autem coin invises intelligentias et insitas pes ceptiones. Principia Philosophiae esse putaverunt: eas vocarunt κctvάς ε ρίας καὶ tu. ρυτους προλ εις. Exstat Plutarchi lilior π2ρι κ tuto, euvο v, in quo contra Stoicos disserit, quod quum communes intelligentias principia philosophiae Prosileantur Osse. Eorum tamen philosophia Communitius notio innitius minime repugnare refragarique videatur. Falso autem quidam allirmant πρυλτο tu apud D latonem inveniri, cnius vocabuli Prynus auctor Epi-.Cui αβ suit. Recordatio autem illa Pla-t Otiis in Phaedone 'et Menono nihil ad

hunc locum Per trici, Praesert Im quum nihil de animorum migratione in cor pora hic disputatiam hit'. TURN . 3. Remum Plurimiarum et Dbscutu riam necessiarius in . enoda t. Haec est emendatio Wyttenbachii, quam in latita librorum et scriptorum, et edit ruin discordia , ut simplicissimam, amplexi sumus. In codd. Cr. et w. est:

re rerum Plurimarum obscura nec satis

intelligenda - ; in Copp. Vicit . b. et

cod. H. M r. pl. obscuras nec satis intelligendas M; iri cod. M. O rer. Pluris obscurumin necessitas. . Ed. ASC. I ,re rerum Plurim. Obscura m necessa

rias intelligentia sis, uti volebat Da v. et dedit Em. Edd. Ald. ASc. 2, Car.

Steph. Crat. Heris. Gotho P. Brut. et Sturni. hahent: . r. Plur. Obs Curas et necessarias intelligentias . , ut dedit Davis. voluitque, ut videtur , Wagn. quamquam in contextu Ernestinam lectionem servavit. Edd. Paris. et Comm. habent in P. Plur. Obscuras nec satis intelligentia sis. SChenerus locum pro desperato habet , quamquam se aliquando conjecisse dicat nec stratas. Pearcaris , quocurri Consentit Rathius , correxit apud Olivetum , eumque S quia tus est Allemarinus : σε et rerum plurimarum Obscuras Nec satis Eri Odatas intelligentias , quasi sundamenta qua dum SCientiae M. G copen E. dedit r.et rerum plurimarum ObsCuras necessarias tutelligentia sis ; in qua lectione vix Cicero uiarium suam agnosce rct, neque, Credo, Gcer. disputatione sua et exeundis omissae particulae et probavit, in obscuras necessarias Intelligentias , latine dici posse. Idem ex

conjectura videlicet in ed. sua minore scii psit: . Et r. Plur. Obscuras, nCQ

satis clarasJ intelligentias u , ubi Wy

tenti. margini ad pinxit, necessariasque e Schuinius vocem necessarios terimere irrepsisse arbitratur ex versuillo superiore et vi res ad vitam neCEMarias is , deditque igitur : uel rerum P I. obscniλ intelligentius u; conserens de

96쪽

DE LEGIBUS, LIBER Ι, 9. 5o i

ramqtie corporis hah em, et aptam ingenio humano dedit. Nam quum ceteras animantes abjecisset 4 ad Pastum, Solum hominem erexit , ad caelique, quasi cognationis domiciliique pristini, Conspectum ex Citn-vit:.tum speciem ita sormavit oris, ut in ea Penitu Sreconditos mores effingeret. Nam et oculi nimis si ar- 7Legg. I, 22, 59 : - principio homines

rerum omnium quasi adumbratas qua dam intelligentias animo ac mente Coueeperuntis. Haud incommode. Novissime attigit loeum Beteras ad Cie. de ore. lib. III, cap. 16, 76 , P. 325 ,

qui ita r in Natura rerum Plurimarum obscuras necessarias. In al. libris est nec satis, ni ex 22, 59, illustratas

addi posse videaturJ intelligentias M. Et

habet haec ratio , quo se Commendet. In tanta scriptionis diversitate liceat etiam meam qualemcumque Pori ECturam addere, cuἰ nee Plus, nec minus, uriam Par est, tribuo : i et rerutia Plurimarum obscura, Deo assatim intelligenda, enodavit quasi landamenta,eto. in Scripsi autem eno Mia cnm GCereri L. Et aliis, quum jamdudum mihi auspectum fuisset illud ἁπαξ λεναεvoventi Mit, quod nunc iam NiEolio displicuisse video. Quod ad sensum aDavisio et Turnebo locus satis videtur explicatus. In primo Turnebi eom-men arto , editioni Parisiensi r5S8 adjecto, Plane eamdem vides lectionem

quam ex mit. scholis recepimus. Ita enim ille : . Legetidum est, in re mPlurimamin et Obscurarum necessarias intelligentias enodavit ini Intelligentias vocat notiones cujusque rei animo Ραesiamptas et conformationes' insi-

gnitas et impressas. Cicero in Topicis notiMnem quoque appellat, quam Grae- ei, ut nit, Avοναου et προληφiv fad Illam ἡρο .ri' iv cons. praesertim Cic. de Fat. Deor. lib I, cap. 16, PAEg. 73, ibique Davis. et Cr. annot t. l dicunt:

eamque nil esse insitam et ante praeceptam cujusque formae Lognitionem, en dationis indigentem. Graeci etiam επλολγγ dicrin . Hoc porro totum Platonicum est. Eno vis autem veteres dices habentis. Μ R. 4. Abjecisset ad Pastum. I. e. sic neglexisset, ut, capite in terram demisso ac prono, ad PaStΠm modo na-.

tae esse videantur. G.

s. Solum hominem erexit. Balbus, lib. II de Nat. Deor. do hominibus ita loquitur, cap. 56:- Qui primum eos

hamo excitatos, Celsos et erectos Constituit, ut deorurn cognitionem caelum in luentes capere possetit n. Sic Anaxagoras quum ab eo quaereretur, is cuius rei causa natus esset in , reSP Udit, u siniis ac cadi videndi in , quod . irridet Lactantius, lib. III, cap. 9, 4. Summa in homine his quae in mundo fi inmusunt respondent, in stirpi a fiumina respondent imis, pecora tamquam Interiecta scitit. non fiatis erecta. GaIenus autem non satis pie ex pisce ουρπιοσκοπtii haec irridet: TURN. - Sle

ipse canit ovidias in pri u. lib. Melaismorph. M Pronaque quum Vectent animalia cetera terram, Os homini sublime. dedit eis umque tueri Iussit, et erectos ad sidera tollere vultus v.' 6. Nam et oculi nimis arxvii. Nihil muto iii Omnium libroruni Consensu ἔsed fateor hanc lectionem mihi satis fiuSPectam esse. Wy ten b. quidem in

scholis ita : nimis h. l. idem est, quod

97쪽

5O2 M. Τ. CICERONIS

grati I, quemadmodum animo assecti simus', loquuntur; et is, qui appellatur vultus, qui nullo in animanteeSSe, Prieter homilium, potest, indicat mores : Cujus Vim Graeci norunt, D Omon omnino notas habent

vehementer. Valde argntum est id , quod arguit , i. e. ostendit, signisἰcat. IgItur hi sunt Getili valde significantes et aliquam voluntatona aut Inesinationarii aDImi exprimontes. Cons. Cic. de orat. III, 50. Sed vereor, ut nimis, in hoe sermone tenui et sedato , poni

possit pro mehementer et nostro ntir

sensum bene ; Neque vero Deile aliquis dixerit, quo modo ex hae scriptione ea oriri potuerit , quae Omnes Ithros oecupat. Ego Primiam eonieceram e. nam et oculi, mimi sienti . ; sed δε-sIderabam i a Veterum. qnitina vox stetiti seeundo loeo poneretur; neque eiain satissaeiebat, quod est de In v.

II. 3 . 8. diuersis stetiti Inmitiis. Exeogitabam deinde hane te i itin/m iisnam et Oenti, inimi instar argiat Iis, collato eodem, quem contulit Wyit. loco. Denique, quutu i ursias ad hune Deum accedirem, in mentem venit legere: vi nam et Oenti nimirum argutiis; et nunc, quum parvae editionis Gore.

exemplum. qnod fuit Wyttetit,achii inanibus ieeo, video plane ita virum

. ad vocem nἱmis In margine adscrip uinreperio nimirum. 11 R. . Detili arguti. Nimis mobiles otagiles, ut digiti arguti. Totus autem tale loetis egregἰ lib. I Commentar. Xenophori t. tractatae . et lib. II de Nai. Deor. TURN. g. Affeeti limus. Plerique oommentat. sumtis pro simus addoeunt. Ad haec verba ita Coereng. noeeti stimns ex libris serIplis Omnibus. Et nostris . et Davi fiatiis. Et sorte etiam reliquis, sententiae loei convenienter, pro stismus, edidimns, ut dudum I avis. Riseerat; Ernest. vnlgatam reduxit. Nam de re certa sermo est, hoc quidem Aensti : prodrant oecili, vel Invitia nobis, quo vere assectu teneamur. Stimus utilem et simias ubique sere eotiamtini nota S in seiapi s indicantur. Totius autem loci sententiam breuissimis auctor expressit, Orat. III, 5s .mai: Imago ianimi mittis est, incitos oculi. Qui locus etiam In reliquis conseres meretur. 9. Nomen omnino non Labent. Grae- Cum quidem προσωπου mulatim redis

durit Latinἱ. Vide Servium ad aeneid. II, 66is, et Gala Lerniti ad An otiini lib. I, s 8. Graecis tameti Cicero no-

meu esse negat, quo utitius exprima ator ; quod saetem proprie

denotat, nec in se continet ullum vo- Ionicitia indietum. At vultus et sagies hoc distant. Vultus est volutitas, quae pro motu animi in saeto Ostenditur :facies ipsa oris sp cies in ; ut ait Nonius, cap. 5. Isidorus. Orig. lib. XI, p. I : in vultus dictus, eo quod per eum voluntas OAtenditur animi : se- eundum voliaritalem enim in varios motus mutatur. Unde et dissortitit sibi utraque : natu facies sἱmpliciter aceipitur de uni senius sue naturali aspectu; utillus autem animorum qualitales signIseata. Vide et Donatum ad irentii Andr. ac . I, seen. I, 92.93. Non tamen inseias eo, quin m χθοις

98쪽

DE LEGIBUS, UBEB I, 9. 5o 3

unitio opportunitates, habilitat quo reliqui Corporis,

moderationem ' vocis, orationis vim, quae conciliatrix est humanae maxime societatis. Neque enim

Omnia sunt hujus disputationis, ac temporis; et hunc locum satis, ut mihi videtur, in iis libris, quos legi Sti S, expressit Scipio. Nunc quoniam uominem, quod principium ' reli.

quarum rerum se Voluit, getieravit et ornavit Deus

perspiduum sit illud δ ne omnia disserantur), ipsam

Per se Naturam longiuS progredi : quae etiam nullo docente prosecta ab ii S, quorum , cx Prima et inchoata intelligentia, genera A COguovit, colafirmati pin Per Se rationem. et Perficit.

in I, e sotiati dixerint Graeei. Adi alala. Casaubotium ad Theophrasti Char. VIII, p. 76. DU .io. amdemtionem vocis. Quam n viro artii ratu regimus et moderamur

et fleelimus. Eam enim varie vel intendimus, vel remittimus . eaque voeis es moderatio. Si e Ciceri, de oeulis in Oratore, cap. Is e vi Tum Oculorum est M agna moderatio I nam ut imago ipsius aiami vultus. sic indiees Oculi M.

et t. conestiatrix. Ex oratione quo que Aristotelea argumentatur homines ad ecptus et weietates eolendas evenatos. Balbus. lib. II M Xat. De r. p. 59, de Orat; ne divit : M Haee ticia iuris . legum . urbium societale devinxit : hase a vita immani et sera segre- eav t i. Ad hunc locum non pertinet quod iaci nulli asserunt is sexanimum

e e. et omnium reginam rerum Ora

ti inem . . nam hic in genere de Aeris morae et oratione agitur, qua inter Maccilloquimur. non de eloquontia. 'Dan.

12. Quod principiam. Quod erit in

praeclara q adam e radiit ne genera. us a Deo sit, quod mentia celeritate auctus. quod aiuntiis et interpretibus sensibus donatus, quod lania eυπο- tu hab; litate praeditus et ad eaeli Coti- γElum Exeitatus . ex eo oriri homi-uIa et ornatu tamquam princinio reli. qtia duci voluit. HOe enim est Priatium

colendam nos esse natos, aequuntur. Illa enim x eletas rationis et commuisnlo eum diis immiariat Ibias scitis est et origo huius de lege Ssputationia loepti sutat qui prineipium ad homanem reserunt, et Prinei pium ιInem inisterpretantur . ei reliquas res a capitantea quae aiant somInis causa creata. quum mincipium ad generiaὐιι Et oristitioil resereti dum ait hoc modo: is Nunc quoniam hominem genera It et Ortiavit Deus, quod principium reliquatum retum esse , OlHIta; id eat . reliqua. rum rerum quas in sequenti oratione eomplectar. I DRI.

13. Permistitim sit ilitiae Pro per. spieuia notoque pia tua , quod alio

loco di, eretur. TURN .i 4. Genem c nouit. species et sor. mas rerum cognovit ea praecepta No-

99쪽

di 8 . X. ATT. Dii immortales, quam tu longe juris principia repetist atque ita, ut ego non modo ad illa non Pro Perem, quae ex Spectabam a te de jure civili, sed facile patiar te hunc diem vel totum in isto sermone

Con Sumere. SUDt enim haec majora, quae aliorum causa sortasse complecteris , quam ipsa illa, quorum

haec causa praeparantUr .

II ARC. Sunt haec quidem magna, quae nunc breviter attinguntur; Sed omnium, quae in hominum doctorum' disputatione versantur, nihil est prosecto praestabilius, quam plane intelligi, nos ad justitiam esse

natOS, neque opinione , sed natura constitutum esse

tione, quam imbecillam confrinat et inchoatam absolvit: quae quidem est eonfirmatio et per otio rationis in homine atque naturae in homine. Deus enim hominibus rationem donavit , quae inchoata est, postea confirmatur et perficitur. Inchoatam intelligentiam in Partitionibus, cap. 36, vocat iu-choatiam ρ Ecutionem. α Et uter, in inquit . ad communem verbi vim, et ad in Praeceptionem quam inchoatam hahohunt in animis ii qui audient, magis et ProPius accesserit, is vincat

et perficit. sensus totius loel hic est: Ex iis, quae exposuimus, hoc jam facile pateat ne in singulis quibusque morem*r), quum deus hominem inde,

quod aliquem eme vellet, qui rerum creatarum Pnincipatum gereret, tantis naturae dolibus exornarit : naturam

hominis ipsam suis ne viribus magis magisque excolere valere; quippe quae etiam suapte vi nullo docente iis notionibus communibus Fenera dixit ex graeco ειλὲ quae initio sola abstrahendi vi sibi comparaverat vide nos supra ad cap. 8 , 26 , fundamenti loco positis profecta ab . magis magisque ex sese ipsa rationis Perspiei ni Iam augeat, et ad Persectionem, quae in hominem cadit, Potancat. At

que ita demum eam accurate cernere,

quid in rebus tibique veru in insit, quid honum , quid denique justum.

Vide nos ad e. 6, 38. Ceterum Dresd. I, Gud. , et CassPl. cum aliis is ori- firmavit . . . Perse itis. Sed nat in h. est ex praeced. co ooit. Reliqui mei, iique potiores, vulgatam tuςntur. G. X. I. mPlecteris. Complectiti. l. idem est, quod mox dicitur breoster attingere. M R. a. Pro arantur. Pro Pygmarantur eod. m. hahet strverantur. Μ R. 3. Hominum doctorum. Philos Phorum , ut supra e . Igitur doctissimis viris proficisci placuit a lege in rnon enim tales iurisconsultos existi

. . . . .

4. N. Opinione. A philosophis disputabatur a naturane an ab opitiione jus esset pro elum .' hinc in Topicin , CaP. 21 . Cicero scribit, in Ut si qriaeratur a naturane jus Profectum sit .an ab aliqua quasi conditione hominum et Pactione A. Atque adeo idem de toto genere virtutis quaerebat F ,

100쪽

DE LEGIBUS, LIBER I, io. 5o5jus. Id jam patebit, si hominum inter ipsos societ tem conjunctionemque si perspexeris. Nihil est enim

unum uni tam simile, tam par, quam omnes ira ternosmet ipsos sumus. Quod si depravatio' consuetudinum, si Opi Dionum varietas i non imbecillitatem ani-

ut in Topicis, cap. ar em Ecquidnam

honestum sit, ecquid aequum revera. an haec tantum opinione sint m. Ista

ab utilitate, ac proinde ab opinione, prosecta EpIcurei censebant . in quos disputabit. Ηaee ad Platonem re reu-da censent nonnulli, quod in libris de Republ. Plato disserat, justitiam hominis naturae congruere : verum Cicero non carptim hinc et inde sumit.

8ed perpetrium quemdam ordinem disputationis texit, novornm philoso-Phorum more, ut postea scribet, nihil hie de Platone cogitans: rationesque, ut docebo, quibus nos ad justitiam

Nam in societate hornintam tuenda , tribuendoque suum cuique , iustitia posita est. Stoici autem a conjunctione et conciliatione principium justitiae daci dicebant. Porphyrius . de Abstinent. III, r9 : GN-ομεί-vαρ ITI τιθεUrxi δικαιοσυπιγ: οἱ απὸ ZGId est, . Conjnnctionem autem principium justitiae esse Atatuunt Zenonis sectatores in. Id M. Tullius disserit initio Onie. de ortu institiae sic loquens, is Eademque natura vi rationis hominem eonciliat homini, et adorationis et ad vitae societatem. At cnulla nobis intercedit conjunctio cum bestiis v. Plutarchus de Stoicornm genientia, O,yευ-ἡαtv πρὸς τα αλ I t inaetis. Id est, in Nullum nobis cum laetinis intercedit jus . . Nulla enim

eum eis nobis est conjunctio. e me Vesei sine Injuria possumus. Cicero del in. lib. III, cap. 2o: . Et quomodo hominum inter homines juris vincula esse pratant, sic homini nihil inris esse eum bestiis. Praeclare enim Chrysip-

Pus, cetera esse nata Causa hominum et deorum : eos arilem communitatis

suae: ut hesliis homines uti ad utilitatem suam possint sine injuria in. TURN . 6. Quod si depraoatio. DOCet u de diisImilitudo inter homines esse videatur , alioqui simillimos : eam ex consuetudine et opinione esse, non ex ' natura scribit. sed in tertia Tuscat. e fonti hus Stoieorum hauriens de eadem re ita disserit, cap. x : . Quod si talea nos natura genuisset, ut aeam ipsaminineri et perspicere, eademque duce vitae Cursum conscere Possemus. haud erat sane quod quisquam rationem et doctrinam requireret : ncine Parvulos nobis dedit igniculos, quos celeriter malis moribus opinionibusque depravatis sie restinguimus , ut nusquamna trirae lumen appareat. Sunt enim in geniis nostris semina innata virtutum, quae si adolescere liceret, ipsa nos ad

beatam vitam natura Perduceret. Nunc autem simul atqne in locem edit det suscepti sumus, in omni corit Inno Pravitate et summa opiniontim Perve ἐ-tate versamur, ni Paene orim lacte nutricis errorem suxisse videamur, etc..

. Si opinionum varietas. Vnlgo et anitas. At lectionem , quam receΡimus, Praestat Harteian. Pr. Quin et sic edidere VictorIus et Turneticis; ac ita legendum ευστοχως conjecit vir praestaritissimus Ioan . Clericus. In Da CRP. rq : . Sed perturbat nos opinion m

SEARCH

MENU NAVIGATION