장음표시 사용
141쪽
constituit. Quum Vercitigetorix nihilo magis in aequum locum destenderet, levi facto equestri proelio, atque eo secundo, in castra exercitum reduxit. Quum hoc idem Positero die fecisset, satis ad Gallicam ostentationem minuendam, militumque animos confirmandos factum existimans, in duos castra movit. Ne tum quidem insecutis hostibus, ii die ad flumen Elaver pontem refecit, Riqui
LIV. Ibi a Viridomaro almae Eporedorige AEduis inpellatus, discit, cum omni equitatu Litavicum a soIlicitandos duos profectum opus esse et ipsos praecedere ad confirmandam civitatem. Et si multis jam rebus e fidiam duorum Caesar perspeetam habebat, atque horum discessu admaturari defectionem civitatis existimabat tamen retinendos eos non censuit ne aut inferre injuriam videretur, aut dare timoris aliquam su*iei em. Discedentibus his, breviter se in duos merita exposuit: quos, et quam humiles accepisset compulsos in oppida, multatos agris, omnibus ereptis copiis, imposito stipendio, obsidibus summa cum contumelia extortis, quam in fortunam quamque in amplitudinem deduxisset ut non solum in pristinum statum redissent, sed omnium temporum dignitatem et gratiam antecessisse viderentur. His datis mandatis, eos ab se dimisit. LV. Noviodunum erat oppidum AEduorum, ad ripas Ligeris opportuno loco positum. Huc Caesar omnes obsi ides Galliae frumentini, pecuniam publicam suorum atque exercitus impedimentorum magnam Partem contulerat. Huc magnum numerum equorum hujus belli causa in Italia atqne Hispania coemptorum miserat. Eo quum Eporedori Viridomarusque venissent, et de statu civitatis cogetinuissent, Litavicum Bibracte ab AEduis receptum, quod est oppidum apud eos maximae auctoritatis, convictolitanem, magistratum magnamque partem Senatus ad dium convenisse, legatos ad Vercingetorigem de pace et a micitia concilianda publie missos non praetermittendum tantum e-modum existimaverunt; itaque, intersectis Novioduni custodibus, quique eo negotiandi aut itineris ea a convenerant, Pecuniam atque equos inter se partiti sunt; Ubsides civitatum Bibracte ad magistratum deducendos curaverunt; oppidum, quod ab se teneri non possejin
142쪽
dieabant, ne cui esset usui Romanis, neenderunt frumenti, quod subito potuerunt, navibus avexerunt reliquum flumine atque incendio corruperunt: ipsi ex finitimis regionibus copias cogere, praesidia custodiasque ad ripas Ligeris disponere, equitatumque omnibus locis, injiciendi timoris causa, ostentare coeperunt, si aut re frumen taria Romanos excludere, aut adductos inopia ex rovincia expellere possent quam ad spem multum eos adjuvabat, quod Liger ex nivibus creverat, ut omnino vado transiri non posse videretur.
Lv I. urius rebus cognitis Caesar maturandum sibi censuit, si esset in perficiendis pontibus periclitandum ut
Prius, quam essent majores eo copiae coactae, dimicaret. Nam ut commutato consilio iter in Provinciam convert
Tet, id ne tum quidem necessario faetendum existimabat, quum infamia atque indignitas rei, et oppositus mons Gebenna, viarumqne dissieultas impediebat; tum maxime, quod adjungi Labieno atque ita legionibus, quas una
miserat, vehementer cupiebat. Itaque admodum magnis diurnis atque nocturnis itineribus confectis, contra omnium opinionem, ad Ligerim pervenit; vadoque per aquites invento, pro rei necessitate, opportuno ut brachia modo atque humeri ad sustinenda arma liberi ab aqua esse possent, disposito equitatu, qui vim fluminis refringeret, atque hostibus primo adspectu perturbatis, incolumem exercitum transduxit, frumentumque in agris,AE copiam pecoris nactus, repleto iis rebus exercitu, iter
in Senones facere instituit. LVII. Dum haec apud Caesarem geruntur, Labienus eo supplemento, quod nuper ex Italia venerat, relilo gendici, ut esset impedimentis praesidio, cum iv legionibus Lutetiam proficiscitur. Id est oppidum Parisiorum, Potatum in insula fluminis Sequanae, cujus adventu ab hosti-hus cognito, mignae ex finitimis civitatibus copiae conve- nerunt. Summa imperi transditur Camulogeno Auler-CΟ qui prope confectus aetate, tamen propter singillarem cientiam rei militaris ad eum est honorem evocatus. Is, quum animadvertisset, perpetuam esse paludem, quae influeret in Sequanam atque illum omnem locum magno
sere impediret hic consedita nostrosque transitu prohi-Bere instituit.
143쪽
VIII. Labienus primo vi'eas agere, ratibus atque aggere Paludem explere, atque iter munire conabat Postquam id disicilius confieri animadvertit, lentio castris tertia vigilia egressus, eodem quo venerat, dii Iere1Ietiosedum pervenit id est oppidum Senonum, m-sqla Sequanae positum, ut paullo ante Lutetiam diximus Meprehensis navibus circiter , celeriterque conjunyis, atque eo militibus impositis, et rei novitate perterritis op-iridanis, quorum magna pars erat ad bellum eyocata, siue contentione oppido potitur. Reses ponte. quem supe-1iorimis diebus hostes resciderant exercitum transducit, et secundo flumine ad Lutetiam iter facere coepito Hon es, re cognita ab iis, qui ametiosedo prosuperant, Lute-
. tiam incendi, pontesque ejus oppidi rescindi jubent; ipsaproseisti palude in ripis Sequanae e regione Lutetiae eontra Labieni castra considunt. LIX Jam Caesar a Gergovia discessisse audiebatur jam de duorum defeetione, et secundo Galliae motu rumore,
tione AEduorum cognita, qui ante erant per se addetes,
'Inuius cogere, atque Perte bellum Parare coeperunt. reum Labienus, tanta rerum commutatione, longe aliud
sibi capiendum eonsilium, atque antς censerat, intelligebat. Neque dam, ut aliquid acquiremet, proelioquem' 'tes lacesseret, sed ut incolumem exercitum Agendietini Teduceret, cogitabat. Namque altera ex parte Be Aci, quae ciyitas in Gallia 'aximam habet pinionem virtutis, instabant: alterana Camulogenus arato atque nitru exercitu tenebat um legiones a praesidio atquesti es-menus intefclusas maximum flumen distinebat 'tantis subito dissicultatibus objectis, ab animi virtute i sum petendum videbat. LX. Itaque sub espesum coissilio convocato, oh0it - ias, ut ea, quae imperasset, diligenter industrieque 1μi nistrarent naves quas emetiosedo deduxerat, finguas equitibus Romanis attribuit; et, prima consecta vigilia. - inillia passuum secundovium in progredi silentio, ibique se ex edia i iubet. v cohortes, quas minime firnias ad dimicanstum esse existimabat, castris praesidio relinquit. v jun iem legionis reliquas de media nolite cum omnibus impedimentis
144쪽
mentis adverso flumine magno tumultu proficisti imperatis Conquirit etiam lintres. Has magno sonitu remoria ineltatas, in eandem partem mittit. Ipse post paulli silentio egressus eum iri legionibus, em locum mi qua Raves appelli jusserat. LXI. Eo quum esset ventum, exploratores hostium, iux mni fluminis parte erant dispositi, inopinantes, quoamagna iubito erat coorta tempestas, ab nostris opprimunt tur, exercitus equitatusque, equitibus Romanis adminis, Mantibus, quos ei negotio praefecerat, celeriter transmis vitur. Uno ere tempore sub lucem hostibus nuneiatur. in castris Romanorum praeter consuetudinem tumultuari, et magnum ire agmen adverso flumine, sonitumque re morum in eadem parte exaudiri, et paullo infra militea navibus transportari. Quibus rebu auditis, quod existimabant, tribus locis transire legiones, atque omnes Per turbatos defectione AEduorum fugam parare, suas quoquncopias in tres partes distribuerunt. Nam et praesidio ea mone castrorum relicto, et parva manu Metiosedum veris gas missa, quae tantum progrederetur, quantum ves Pro -cessissent 3 veliquas rapias contra Labienum duxerunt. LXLL Prima luce et nostri omnes erant transportaἀ et hostium acies cernebatur. Labienus, militea cohortatu mi suae pristinae virtutis, et tot secundissimorum proelio 'Tum memoriam tenecent, atque ipsum Caesarem, Augductu saepenumero hostes superassent, adesse existimarentaidatiDium proelii Primo concursu, ab doRtro cornu.uhi si lagio constiterat, linstes pelluntur, atque in fugamaonjiciuiitur: ab sinistro, quem locum et legio teneba quum primi ordine hostium transfixi. pilis concidissent.
tamen acerrime eliqui resistebant, nec.dabat suspicionem fugae quisquam. Ipse dux hostium Camulogenus sata a erat, atque eos cohortabatur. At incerto etiam nunc exitu victoriae, quum vii legionis Tribunis edet unciatum, quae in sinistro cornu gererentur, post tergum hos tium legionem ostenderunt, signaque intulerunt. Ne is
quidem tempore quisquam loco cedi, sed ii venia omnes interfectique sunt. Eandem fortunam, tulit Cais, mulogenus. At ii, qui praesidio contra laastra Labiena erant relicti, quum proelium commissum audissent, sub suis aeruati codenique ceperasit, neque nostrorum
145쪽
militum uictorum impetum sustinere potuerunt sic, cur suis fugientibu perinisti, quos non silva .rnositesquo texeruiat, ab equitatu sunt interfecti. Hoc negotis confecto Labienus revolitur ingendicum et ubi impedimet a
totius exercitus Micta erant. Inde, um omnibus curis, ad Caesarem pervenit.
LXlII. Defectione AEduorum cognita, best Mnaugetur.
Lagatimnes in amnes parte circummittuntur. Quant-graevia, auctoritate, Meunia valent, ad Ilicitandas ivit 'vos nitunturi acti obsides, quos Caese apas eos dos Maxat horaris sis lisio dubitantes territant. Petunt a Vescingotorige a re ut ad se veniae rationestuae es.
-- Leommuni ampetrata, contendunt, L. summa imperii transdatur et re in controversiam de totius Galliae eontalium Bibracte indieitur. Eo in elonveniunt undique frequmites. ultitudinia si si agris res memittitur. Ad unumomnes Vtruingetorigenare an imperatorem. Ab hoc concilio Remi Lingonea. Tvoviri ab aevum illi, quod amicitiam Romanorum -- mantus Treviri, qno a raut longiua, et ab Gorna mi prei vantur q- sui causa, quam intra abessenu heia cret utris auxi, a laterent. Magno viore AEdui fe-xunt se dejedios prinei tu queruntur fortuna conranu . tationem et trusaris indulgentiam in se requirunt neque tame , sestem bello, suum coneliam ab reliquia--axa soaud uet Iavit, summe spei Moiastente Eporedo a.
- Viriae marus, Vertingetorigi Parent. ab
LXIV. illle imperat reliquiscivitatibus obside Deniaque ei et eon uit diem hue omne equites milli. . aiumero elarae convenire jubet. Pedusau, quemantae habuerit, se sere contenrum dicit; neque fortunam tema. ausum, neque ei dimicaturum; sed, qaoniam abundet aquitatu, persiacile esse factu, frumentationibus pabulatio- nudiuiniae Romanos prohiberer aequo modo animo sua ipsi rumenta eorrumpant Mificiaque incendant; qua rei familiaris iactura, perpetuum imperium libertatemque sam equi videant. His constitutis rebus, Eduis Segusia-misque, qui sunt finitimi Provinciae, x millia peditum im- Perat. Huc addit equites ccc His praeficit fratrem Poredorigis, enumque inferre Allobrogibus jubet. AD
146쪽
Helvios, item Ruthenos Cadurcosque ad fines Volea. Tum Meeornicorum depopulandos mutit. Hic nihilo munus clandestinis nunetis legationibusque Allobroges foui-
eitat quorum mentes nondum a superiore bello resedisse sperabat. Horum principibus pecunias, civitati autem imperium totius provinciae pollinetur. V. Ad hos omnes casus provisa erant laesidia es- hortius duarum et viginti, quae, ipsa coacta provincia ab L. Caesare legato ad omoas partes opponebanturi Helvii sua sponte cum finitimis proelio congressi pelium t. ἡ C. Valerio Donotauro Caburi filio principe civitatis, eo in pluribusque aliis intersectis, intra oppida murosque eon Pinuntur. Niobrogea, me is ad Rhodanum di-sitis presidiis, magna eum cura et diligentia suos fines tueatur. Caesar, quod hostes equitatu superiore in intelliginat.
et eruexclusis omnibu itineribus, nulla re . ex revincia ameae Italia sublevari poterat, trans Rhenum in Germi ratam mittit ad eas civitates, quas superioribust uni P .caverint ι equites me ab his accersu a levia armaturaeie divus, qui ine eos pruinam consueverant. Eorum adve tu, quod minus idoneis equis utebantur, a tribunis milietum reliquisque, sed et equitibus Romanis, atque Voca tis, equos mit Germanisque listribuit. LAVI. Interea dum haec geruntur, hostium optae en Amornm, equites uri qui mi Galliae erant imperati co v. umi Magno horum coacto numero, quum Caesar in Sequanos per extremos Lingouium fines iter faceret, quo aeilius subsidium Provinciae ferri posset, circiter milita 3Missuum x ab Romanis trinis castris Vercingetorix tonseditiit convocatisque ad concilium praesectis equitum, venisse temptis victoriae, demonstrat sugeae in Proxinciam M. manos, Galliaque excederea id sibi ad praesentem obtinemdam libertatem isti esse ad reliqui inmporis Paςem i. que otium 1 Tum profiei Majoribus enim coactis copiis T arsuros, meque finem bellansii fauturos. Proinde agmine impeditos adoriantur. Si pedites suis auxilium ferant, inique in eo morentur, iter confici non posse sin, id quod in gis futuram confidat, relictis impedimentis, suae saluti consulant, et usu rerum necessariarum, et dignitate spoliatum iri. Nam de equitibus hostium, quin nemo eorum Progredi modo sitra agmen auciat, ne ipso quidem debe e dubitare.
147쪽
Id quo maiore iaciant animo, copias se omnes pro astria nabiturum, et terrori hostibus futiirum. Conclamatae equites a Gmo jurejurando confirmari oporterea ne tecto recipiatur, ne ad liberos, ne ad Parenties, ne ad uxorem aditum habeat, qui non bis Per hostium agmen pere .vitasset. LXVII. Probata re, atque omnibus ad jusjuranduin adinis, postero die in tres partes disti ibuto equitatu, duae se acies a duobus lateribili stendunt. Una a primo agmine iter impedire coep)t. Qua re nunciata Caesar su Dimquoque equitatum tripartito divisum ire contra hostem jubet. Pugnatur una omnibus in artibus. Consistit agmen Impedimenta ni r legiones reeipiuntur. Si qua in parte nostri laborare, aut gravius premi videbantur, eo signa inferri Caesar aciemque converti jubebat. Quae res et hoste, ad insequendum lavdabat, et nostros spe ataxialii e firmabat. Tandem Geranam ab deutro latere, si-mum jugum nacti, hostes loco depeliunt: fugietides Dque ad numen, ubi vercingetorix cum pedestribus copiis consederat, persequuntur, compluresque interficiunt. Dare animadversa, reliqui, ne circumvenirentur, veriti, se, sae mandant omnibus locis fit caedes. Tres nobilιs.smi dui eapti ad Caesarem perducuntur, Cotu Praefecistus e uitum ciui controversiam cum Convictolitane prox-inus comitiis nabuerat et avarillus, qui post desedi imnem Litavici pedestribus copiis praefuerat; et Eporedo. rix, quo duce ante adventum Caesaris AEdui cum Sem - besto contenderunt.
La III. Lugato omni equitatu Vercingetorix copias
suas, ut Pro castris collocaverat, reduxit protinusque
Alesiam, quod est oppidum Mandubiorum, iter facere
coepit celeriterque impedimenta ex castris educi, et se subsequi jussit. Cassiar, impedimentis in progimum couem deduδis, duabusque legionibus praetidio elictris, sequutus. Quantum diei tempus est pasium, circiter iii millibus hostium ex novissimo agmine intersectis, altero die ad Alesiam castra fecit Perspecto urbis situ perte ritis que hostibus, quod equitatu, qua maxime Parte exercitu contaehaiit, erant pulsis adhortatus ad laborem militea, Aienam circumvallare instituit.
IX. Usum erat upidum in colle summo admodum
148쪽
eeito loeo, re nisi obsidione expugnari mon posse videretur. Cujus colis radides duo duabus ex partibus fluminis nMuebunt Ante .ppidum planities circiter millia pan suum ali in langitudinem patebat. Reliquis ex orfinibus partibus 4olles, mediocri interiecto spatio, pari altitudinis fastigio oppidiam cingebant. Sub muto, quae pars collis ad orientem spectabat, hunc omnem locum copiae an
rum ompleversit; ossamque et maceriam vi in altitudinem pedum prae xerant. Rus munitionas, quae ab sto Inanis instkuebatur, circuitus xi millium passuum ten
bat. Castra opportunis locis erant Ofita; ibique Hilalla xxtri facta, in hibus interdiu stationes disponebantur, ne qua subito eruptio fieret me e lem noctu aeubito ir, a circliis praesidiis tenobantur. LXX. Opes instituto, fit equestre proelium in ea pia . nitie, quam intermissam collibus iii anillium passhilan in long studinem patere supra derisonstravimus sumiua ab otrisque tant initur Laborantibus nostris Cάsar Ger manos submittit, segionesque pso castris eonstituit, ueritia
subhi θ' irrhptio ab hostiuin peditatu fiat. Pr esidio νω num addito, nostiis animus augetur: hoste in furari, coh-Jeo se iis multitudine impearunt; atque Ligustioribux portis relictis coartantur Germani aerius ii iie' ad
Munitibne sequuntur Fit magna caedes. Nonnulli, sinis equis fossam transire, et maceriam transceridere coina: ntur. aullum legiones Caesar, quas pro validentistiu rite si promoveri iubet. Non minus, qui intra munitiis ohω erant, Galli perturbantur veniri ad se confestim
existimantes, ad arma conclamant. Nonnulli pe-rrisi oppidulti irrumpunt Vercingetorix jubet portas ela di, ne castra nudentur. Multis interteistis, qmpluribus equis captis, Germani sese recipiunt. LXXI. Vercingetorix, priusquam munitiones ab Romii
his perficiantur, consilium capit, omnem a se equitatum noctu dimittere. Discedentibus mandat, ut tuam quisque eorum civitatem adeat, omnesque, qui per aetatem armR-ferre possent, ad bestium cogant. Sua in illos merita proponit obtestaturque, ut suae salutis rationem habeant, me se de communi libertate optime meritum in cruci;
aum hostibus dedant qui si indiligentiores fuerint, millia atominum xxx deliari tecum interitura demonstrat,
149쪽
llatione inita, hunMntum se exigue diem xxx habete, sed paullo etiam longius tolerare posse parcendo. Hura tis mandatis qua erat nostrum opus intermissum, secunda vigilia silentio equitatum dimittit; frumentum omne ad se serri ulint capitis poenam iis, us non paruerint, constituit pecus cuin magna erat ab Mandubiis compulsa copia, viritim obtribuit frumentum parce, et Paublatim metiri instituit: eopias omnes, quas pro OPPido collocaverat, in oppidum recipit. His rationibus auxilia Galliae exspectare, et bellum administrare parat. LXXi I. Quibus rebus cognitis ex perfugis et caPt vis, Caesar haec genera munitronis itistituit. Focm pedum xx dire, iis lateribus durit ut ejus solum tantundem Pate rei, quantum summa labra distabant. Reliquas omnes munitiones ab ea fosis pedibus eo reduxit id hoc consilio, quoniam tantum esset necessario spatium compleaus, nec facile totum opus militum corona cingeretura ne de improviso, aut noctu ad munitiones 1bstium multitudo advolaret, aut interdiu tela in nostros operi destinatoseonjicere possent. Hoc intermisi spatio, duas fossas, Pedes latas, eadem altitudine perduxit quarum lateri,aem eampestribus ae demissis locis, aqua ex flumine de ivata, complevit. Post eas aggerem si vallum a pedum exstruxit. Huic loricam pinuasque adjecit, grandubus ervis eminentibus ad commissuras pluteorum, atque aggeris qui adscensum hostium tardarent et turres to- Pere sircumdedit, quae pedes xxx thter se distarent. ΣΠ Erat uno tempore et materiari, et frumen rari, in laruas munitiones fieri necesse deminutis nostris copiis, me longius ab castris progrediebantura et non. I xunqmim opera nastra Galli tentare, atque eruptionem et oppido pluribus portis facere summa vi conabant . Quare ad in rursus oper i addendum Caesar putavit, quomuine numero nillitum munitiones defendi possent. Ita. que uuncis arborum, aut admodum firmis ramis abscisis, atque iwrum dolabratis,atque praeacutis cacuminibus, perpetuae sota quinos pedes altae dueebantur. Huc in stipi- res demissi, et ab infimo revincti, ne revelli possent, abis mis eminebant. Quini erant ordines coniundi inter sentque implicati; quo qui intraverant, se ips, acutissimis Aniciaduebant. Hos Cippos appellabant. Ante hos, ob-
150쪽
liquis ordinibus in quincuneem dispositis, strobes trium in auitudinem pedum fodiebantur, paullatim angustiore ad summum fastigio. Huc teretes stipites seminis crassitudiis
ne ab summo praeacuti et praeusti, demittebantur ita mnon amplius iv digitis ex terra eminerant simul confirmandi et stabiliendi eausa singuli ab infimo solo pedes ter
ra exculcabantur reliqua pars scrobis ad occultandas
insidias viminibus ac virgultis integebatur. Hujus generis octoni ordines duisti, ternos inter se pedes distabanta Id ex similitudine floris Lilium appellabant. Ante see taleae pedem longae ferreis hamis infixis totae in terram infodiebantur mediocribusque intermissis spatiis, omnishus locis disserebantur, quos Stimulos nominabant. LXXIV. His rebu perseetis, giones secutus, quam
Potuit, aequissimas pro loci natura, rv millia paduum complexus, pares iisdem generis munitiones, diversas ab his contra exteriorem hostem perfecit, ut ne magna quidem multitudine. si ita accidat, ejus discessu, munditionum praesidia cireumfundi possent neu cum periculo ex castris egredi cogerentur dierum xxx pabulum Dumentumque habere omnes convectum jubet LXXV. Dum haec ad Alesiam geruntur, Galli, eone .lio principum indicto, non omnes, qui arma ferre possennui censuit Vercingetorix convocandos statuunt; sed certum numerum cuique civitati imperandum ne tanta moutitudine confusa, nee moderari, ne discernere suos, nee
frumentandi rationem habere possent. Imperant dola atque eorum clientibus, Segusianis Ambivaretis, Aulercis Brannovicibus, Brannoviis millia xxxv parem n merum Arvernis, adjunctis Eleutheris Cadurcis, Gabalis, Velaunis, qui sub imperio Arvernorum esse eonsueverunt; Senonibus, sequanis, Biturigibus, antonibus, Ruthenis, Camutibus duodena millia Bellovacis x totidem Lemovicibus octona Pictonibus, et Turonis, et Parisiis et Eleu, theris Suessonibus Amesanis, Mediomatricis, Petroeoriis, Nerviis Morinis, Nitiobrigibus quina millia Aulereis Cenomanis totidem Atrebatibus iv millia Belloeassis, Lexuviis, Aulereis Eburonibus terna Rauracis, et Boiis xxx; universis civitatibus, quae Oceanum attingvht, quaeque e ruin consuetudine Armocles appellantur, quo sunt mnumero Curiosolites, Rhedones, Ambibari, Cadetes, Osic