장음표시 사용
201쪽
an quo erat oppidum positum. Recedimi. me a reeita Pere quum vellent, rursus illi ex loco superiore nostro Premebant. Praeruptus locus erat, utraque ex Parae directus, ac tantum in latitudinem patebat, u tres instructae gohorte eum locum explerent et neque subsidia a lateri-.hus summitti, neque equites laborantibus usui esse miserat. Ab oppido autem declivis Iocus tenui .stigio et gehat, in longitudinem passuum circiterin Hac nostris erat Teceptus quod eo incitati studin, inconsolitus processieranae. Hoc pugnabatur loco et propter angustias in iro, et .ima sub ipsis radicibus montis constiterant, ut nullum rustiis telum in eos mitteretur et tamen virtute et patientra uit hantur, atque omnia vulnera sustinὸbant. Augebantur il Iis copiae, atque ex eastris cohortes per oppidum urehaeo summittebantur; ut integri defessis succederent. Hoe idem Caesar facere cogebatur ut summissis in eundem loca ephortibus, defessos reciperet. XLVI. Hoc quum esset modo pugiuitum eontinenter horis v nostrique gravius a multitudine premerentur; consumptis omnibus telis, gladiis districti , impetum aduersus montem in cohortes iaciunt; paucisque dejectis, reliquos sese convertere cogunt. Summotis sub murum cohortibus, ac nonnulla parte propter terrorem in oppidum compulsis, facilis est nostris receptus datus Equitatus autem noster ab utroque latere, etsi dejectis aut inferioribus loca constiterat, tanten in summu i jugum virtute connititur, atque inter duas acies perequitam commodiorem ac tutiorem nos tris receptum dat ita vario certamine Pugn3tum est. Nostri in primo congressu irciter xx ceciderunt, in his Q. Fulginius ex primo hastato legionis iv, qui propter eximiam virtutem, ex inferioribus ordinibus in ei miscum pervenerat Vulnerantur amplius DC. Ex Afrauianis in- teificiuntur T. Caecilius, primi pili centurio, et, praeter
eum, centuriones Iu milites amplius c.
XLVI i. Sed haec ejus die praefertur opinio, ut se,inr que superiores diice silii existimarent Afraniani, quod, quum esse omnium judicio inferioris viderentur, com anus tamen diu stetissent et nostrorum impetum sustinuistselit et initio locum tumulumque tenuissent; quae causa PugnAnci uerat; et nostros primo congressu terga vertere ci estii emet noliri autem, quod iniquc locotatque im-
202쪽
pati eongressi numero . horis proelium sustinuissent; quod montem gladiis distri ,is adscendissent; quod ex loco su-Periore terga vertere adversarios coegissent atque in oppidum compulliant. Illi eum humulum, Pro quo pugnatum est, magnis operibus munierunt, praesidiumque ibi miserunt. XLVIII. Aedidit etiam repentinum incommodum biduo, quo haec gesta sunt. Tanta enim tempestas cooritur. ut aiumquam lito locis majores aquas fuisse constaret. Tum istem acomnibus montibus nives proluit, ac summas a P Huminis superavit pontesque ambos quos C. Fabius fecerat, nam die interrupit. suae res magnas difficultates exemtitui Caesaris attulit. Castra enim, ut supra demon- Matiun est, ctum est ent inter flumina duo, Sicorim et Cingarii spatio millium xxx, neutrum horuis transiri pote ei neeessarioque omnes his angustiis contineban ur, neque civitates, quae a Gesaris amicitiam accesserant,
frumentum opportarei neque ii, qui pabulatum longias
Progressi erant, interclusi fluminibus reverti; neque maximi comitatus, qui ex Italia Galliaque veniebant, in astra
mentre poterant Tempus autem erat in dissicillimum, quo neque frumenta in herbis erant, neque mi itatum a maturitate aberant ac civitates exinanitae, uba Afranin paene mne frumentum ante Caesaris adventum
Ilerdam oonvexerat i reliqui si quid fuerat, Caesar supie-xioriclis diebus consumpserat pecora, quod secundum Poterat eme inopiae subsidium, propter bellum finitimae eiuvitates Iongius removerant qui erant pabulandi aut frumentandi equis progressi, hos levis armaturae Lusitani, Peritique earum regionum cetrati citerioris Hisparuae con-
se stabantur, quibus era proclive transnare flumen quoaconsuete do eorum omnium est, ut sine utribus ad exer
XLIX. At exemitus Afranii ianium rerim abundabat copia. Multum erat frumentum provissim et cφnve fium superioribus temporibus multu n ex omni provincia comportabatur: magna opia pabuli suppetebat. Harum rerum omnium facultates sine ullo periculo pons Ilerdae praebebat, et lotra trans flumen integra, quoam-nim Caesar adire non Poterat.
203쪽
L. Eae Permanserunt aquae dies eo dures inmisam in Caes. reficere pontest sed nee magnitudo unii a Permittebat; neque ad ripam disposit in cohortes adv-riorum perficii patiebantur quod illis prohibere ierat sa-iale, tuin ipsius fluminis natura, atque aquae magnat ista tum quod ex totis ripis in unum atqa angustum locaemtela jaciebantur atque erat dissicile, eodem tempore' Pidissimo sumine opera perficere, et tela vitam LI. Nunciatur Afranio, magnos comitatvis, ut Rerhabebant ad Caesarem ad flumen constitisse Venerant eoaaggitta. rii ex Ruthenis equites et Ilia eum miniscam ris magnisque impedimentis, ut fert Gallica eo uetud Erant praeterea musque generis hominum millia circitervi cum servis liberisque sed nullus ordo, nullum impe rium certum, quum suo quisque consilio uteretur, atque amnes fine timore iter facerent, usi superiorum temporiam utque itinerum ilicentia. Erant comptu es honesti adolescentes, senatorum filii, et equestris ordinis: nt 4egationes civitatum erant legati Caesaris. Hos amnes auminaetontinebant. Ad hos opprimendos cun omni equitatu,
tribusque legionibus Afranius de noctesroficistitur, imprudentesque antemissis equitibus aggreditur. Celeriter immen sese Galli equites expediunt, ' proeliumque omn- unt. Hi, vin pari certamine res geri potuit, magnum hostium numerum pauci sustinuere sed, ubi signa Iegio, num appropinquare caeperunt, paucis amissis, sese in momtes Proximos conserunt. . Hoc pugnae tempus magnum attulit nostris ad salutem momentum. Nacti enim sp tium se in loea superiora receperunt. Desiderati sunt os die sagittarii circiter c, equites pauci calonum atque 4mpedimentorum non magnus numeruου. LII. His tamen omnibus annona crevit quae fere resanopia non solum praesentis, sed etiam futuri temporis ti- more ingravescere colisuevit. Iamque ad denarios L in singulos modios annona pervenerat, et militum vires inopia frumenti diminuerat, atque ineommoda in dies auge- nuitur, et tam paucis diaus magna erat rerum Ea com- mutatio ac se fortuna inclinaverat ut nostri mas cino. Pia necessariarum rerum conflictarentur illa ornatibus abundarent rebus superioresque haberentur. Caeis ris
ivitatibara quae ad ejus au itiam accesserant, quo amor
204쪽
. t δ' melliti eopia, meus imperatad; al-es ad longi quiores crvisatias dimittebat. Ipse praesentem inopiam. Quibus poterat labialiis tutabatur.
MII., Hae Afranius Petreiusque ae eorum min, io istia atque oberiora Romam ad suos perstri - .ant unita rumor fingehat ut paene bellum manse ut videretur. Quibus iteris nunciisque Romam perlati magni domum concursus ad ADanium, magnae gratula tione fiebant, multi ex Italia ad Cn. Pompeium prosi' cinantur; alii, ut principes talem nuncium attulisse. alii, ae eventum belli exspectasse, aut ax omnibus novi ita, veni viderantur. - ΙἀV. K in in his angustis res asset atque omne . tiab Aisanianis militibus equitibusque obsiderentur; nec
tartes petae passent imperat militibus Caesar, ut navea iaciant, inius genesis eum viperioribus annis usus Bruma. mae docuerat Carinae primum ac statumina ex levi maintaria fiebant; reliquum eorpus navium, viminibus con--atum, coriis integebatur. Has perfectus carris junctis devehit notis millia passuum a eastris xxii militesque his navibus flumen transportat continentemque ripae osse improvi Noeeupat. Hunc celeri r prius quam ab adversariis sentiatur, communit. Hue twonem postea transducit atque ex utraque parte pontem institutum perficit biduo. Ita comitatus, et qui fruimenti causa processerant,
tuto ad se reeipit et rem frumentariam expedire incipit. ILV. Eodemdie equitum magnam partem sumemtranc jecit; qui inopinantes pabulatores, et sine ullo dissipatos umore aggressi, quam maximum numerum iumentorum atque hominum intercipiunt cohortibusque atratis subis sidio missis, scienter in duas partes sese distribuunt ara, ut praedae subsidio sint. alii, ut venientibus instant, at-
siue eos Propeuant unamque cohortem, Quae temere ceteras extra aciem procurrerat, seclusam a reliquis is cum veniunt atque interficiunt inωlumes ne sumanaν Aa praeda eodem ponte in castra revertuntur.
LVL Dum hare ad Ilerdam geruntur, instilleas mussa
α Domiti consilio naves longus expedisint, numero Tramaau rum gant a tectae Multa huc minora navigia Minium t . ut i multitudine nostra assas terreatur mag-
205쪽
iibus di a demonstratini est, tinponunt alma praemiis piatisitationibusque incitant. Certus sibi deposcit naves Domitius, atque has ollanis pastoribusque, x secum adduxerat, compist. Sitiomarius rebus imucta lasse, magna fidueha ad nostias naves procedunt, Uilbus praeerat D. Brutus. Hae ad insultum quae est contra assiliam, stationes obtinebant. LVII. Erat multo insertor mimo navisim Brutus risci delectos ex omnibus legionibus fortissimos viros urit soanos, erituriones Cui mei classi attribuerat, qui sibi e muneris depoposterant Ii manus ferreas atque har-
Pagones Paraverant magnoque numer Priorum, tragu- mirum aliquorumque telorum se instruxerant ita, cognito hostium adventu, suas naves ex portu ad cunt, cum
Massiliensibus onfligunt. Pugnatum utrimque est Aristissime atque Merrime, neque multum Albici nostris vir-2nte cedebant, homines asperi et montani exercitati in armis atque ii modo digressi amassiliensibus recentem eorum pollieitationem animis continebant passoresque
isdomiti, spe libertatis exeitati, is oeulis domini suam Pmbare operam studebant. lini II. Ipsi assilienses, et celeritate navium, et seientia gube natorum eόnfisi nostros eludebant, impetusque
eorum exeipiebant et, quoad licebat latiore spatio, pr -cta longius aete, fircumvenire nostros,inue putribus navibus adoriri singulas, aut remos transcurrentes detergere,s possent, contendebant quum proinus erat nece rio ventum, in seientia gubernatorum atque artificiis, ad virtutem montanorum confugiebant Nostri, quΘd minus exercitatis remigibus, minusque peritis gubernatoribus ute-hantur; qui repente ex onerariis navibus erant producti; neque dum etiam vocabulis armamentorum cognitis, tum etiam gravitate et tarditate navium impediebantur. Factae enim subito ex humida materia, non exindem usum et
visaeis habebant. Itaque, dum locus cominus pugnandi daretur, aequo animo singulas binis navibus objieiebant ratque injecta manu ferrea, et retenta utraque nave diversi pugnabant, atque in hostium naves tra'scendebant; . magno numer Albicorum et pastorum interfecto, par
tem navium dwrimunt nonnullas cum hominibus capi-
206쪽
uni, reliquas in portum ompellunt. Eo die naves ac siliensit an, eum iis, quae sunt traptae, intereunt xx. LIX. Hoe Caesari ad Ilardam nunciato, simul perfecto
ponte, eeleriter fortuna mutaturi In perterriti virtute equitum, minus libere, minus audacter vagabantur alias non ti,ngo ab castris progressi spatio, ut celerem receptum haberent, angustius pabulabantur et alias, longiore cireu itu, custodia stationesque emitum vitabant aut aliquo accePlo detrimento, aut procul equitatu vim ex medici tinere, proiectis sarcinis, fugiebant i postremo et plures
interarinteres , et praeter consuetudinem omnium, - -
tu constituerant pabulari. Lx ulterim Osee se et Calagurritani, qui erant eum ostensibus ontributi, mittunt ad eum legatos, seseque smpexa a facturos pollicentur. Hos arraconenses et Ia ieetaeni et Ausetam, et paueis post dictus. Illurgavonenses, qui sumen Iberum attingunt, insequiantur. . Petit ab his omnibus, ni se frumento juvent Pollicentur, atque Omnibus undique conquisit jumentis, in castra deportant. Trans etiam Oohors Imrgavonensis ad elini, cognito civitatis eonsilio; et signeth statione transfert. Magna ce- riter fit commutatio rerum. Perfecto ponte, magnis V eiis vitatibus ad amisitiam Honctis, expedita re frumentaria, ex ἱnctis rumoribus de auxiliis 4egionum, quae cum dimis peio per Mauri aniam venire dicebantur, ditae longi quiores ivitates ab Afranio desciscunt, et Caesaris amicitiam seqnuntur. LXI. Quibus rebus perterritri animis adversariorum, Gesar, ne semper magno circuitu Per Pontem equitatus esset mittendus, nactus idoneum locum, fossas pedum xxx in altitudinem complures facere instituit, quibus partem aliquam Sicoris averteret, vadumque in eo flumine Ric ret. His pene effectis, magnum in timorem Afranius Petreiusque perveniunt, ne omnino frumento pabulisque in. tercluderentur quod multum Caesar equitatu valebat altaque constituunt ipsis locis excedere, et in Celtiberiam belim transferre. Huic consilio suffragabatur etiam illares, quod ex duobus eontrariis generibus, iis stiperiore bello eum L. Sertorio steterant, civitates victae nomen atque imperέum absentis timebant quae in amicitia manse.
τant, Pompeii magnis rictae beneficiis eum diligebant t
207쪽
Caelariis intern in bar ris era, nomen obseurisiis. Adhaemagnos eqsitatus magnaquet auxilia e spe uit; et suis locis bellum in hiemem Mucere vio inbant. Hoc initis eo sit', toto Iumine Ibero naves conquirere, e . sesam adduci jubent. Id erat oppidum positium ad iner Mn, n liaque passuum a castris aberat xx. Ad eum locvin fluumnis, navibus junctis, pontem imperant fiori tramaonesque ii numen Sicoman transducunt et castraque u iniunt lvavi.
. LXII. Qua re per exploratores omis, sume. abi ἔσὶ militum Caeti continuato diem aloeteu ue opstre initiu- . mine avertendo, huc jam xem deduxerat ostea, etsi dissiculter, atque aegre fiebat, possent tamen, M. nud ment flumen transire pedites vero tantiun do ου malis ἰ ae summo pector ex t Ue et Mum altitudine mine, Luna etiam rapiditate fluminis ad transeundum non impediseis, 'tur. Sed tamen eodem fere tempore Pons in Ibem Proest effectus nunciabatur; et in Sicori vadum reperieb-ir. LXIII. Iam vero eo magis ilirmaturandum iter existi. mabant. Itaque ii auxiliaribus cohortibu llerdae praesidio relictis, omnibus copiis Sicorim transeunt, et cum legionibus, quas superioribus diebus transduxerant, castra . conjungunt. Reain. batur. Esari nihil, nisi uti equitatu agmen adversariorum male haberet et carperet. Pona enim ipsi u magnum circuitum habebat ut uallo breviore itinere illi ad Iberum pervenire possent. Equites ab eo misi flumen transeunt; et quum de tertia vigilia P treius atque Afranius castra movissent, repente sese ad m,vissimum agmen ostendunt; et, magna multitudine cita cumchaia, morari atque iter impedire incipiunt. LMV. Prima luce ex superioribus iocis, quae Caesaria castris erant conjundia, cernebatur equitatus nostri proelio novissimos illorum premi vehementer, ac nonnunquam systinere extremum agmen atque intertu fiat alias infe r signa, et universarum cohortium inuretu Iu stro pro. Pel L. deinde rursus conversos essequi totis vero caruis milites eirculari et desere, hostem ex ananibus dimisti. bellum necessario longius duci centuriones ibu Ru militum adite, atque obsecrare, t. per eos caesar colinil fieret, est bori suo nec periculo Parceret: aravos esset, sese posse et dere ea transire flumen, qua tr--ductu
es t equitatus Quorum studio ς vocibur eacitatus Caesari
208쪽
sae, etsi linebat tantae magnitudinis gemini exemitum objicere, conandum lumen atme experiendum judicat. Itaque infirmiores milites ex omnibus centuriis deligi ju--t, quormn aut animus in vires videbantur sustinere non Posse. Hos tim legione una praesidio castris relin qqure Reliquas legiones expeditas educit magnoque -- mero iumentorum in flumine supra atque infra constituto, transducit exercitum Pauci ex his militibus vi sitiminis abrepti ab equitatu excipiuntur ac sublevantur, interiit tamen nemo et ansducto incohami exercitu copias instruit raripli cemque aciem dueere incipit. Ac tantum fuit in mulitibus studium, ut minium et addito circuitu, magnaque ad vadum fluminis mora interposita, eos qui de tertia Hguia exissent, ante horam diei ix consequerentur.
LXV. Quos ubi Afranius procul visos cum Petreio L. non exit, nova re perterritus, oeis suphrioribus onsistit, -leaeque instruit. Caesar in eampis exercitum reficit ne ni desin-Ῥ-io o telat Rursus conantes progredi inse equitur et moratur. Ilii necessario maturius, quin OR . o
miserant, castra in M. AE erant enim montes, atque
a millibus passuum v itinera dimilia atque angusta exei
Piebant. Hos intra montes se reeipiebant, vi equitatum
AEffugerent Caesaris praesidiisque in angustiis collocatis, -ercitum itinere prohiberent; ipsi sine periculo ac tim Te Iberum copias transdueerent: quod fuit illis conanis m, atque omne ratione effetendum: sed octas diei Pugna atque itineris labore defessi rem in posterum diem distulerunt. Caesar quoque in proximo collexastra pon LXV . Media ireiter noete iis, qui adaquandi causa Iongius a castris processerant, ab equitibus correptis, fit in his certior Caesar duees adversariorum filentio copias castris educere. Quo cognito, signum dari jubet, AEt assi militari more eonclamari. . Illi exaudito Hamore verivi, me noctu impediti sub onere confligere cogerentur, aut ne ab equitatu Caesaris in angustiis tenerentur, iter lappriam uni copiasque in inris continent. Poster die Petreurus cum paucis equitibus occulte ad exploranda loca pros- iniseitur. Hoc idem fit ex eastris Caesaris. Mittitur L. Davidius Saxa eum paucis, qui loci naturam perspieiat. Dimaue idem.mis renunciat v millia .passuum proxima min
209쪽
. Oimina in prior has angnstias mecupaverit, ab hoe stem prohiberi nihil esse negotis LXVli. mputatur in onsilio a Pet rei et Aisanio,
et tempus prosectionis quisritur. lar que ensebant ni noctu iter iacerent posse prius ad angus Has venies, ' msentirentur Alii, quod pridie noctu conclamatum esset in castris Caes ris, argumenti sumebant loco, non Posse viam exiri circumfundi noctu equitatum Caesaris, utque omnia os atque itinera obsideri noctumaque Prcella e vitanda, quod perterritus miles in iussi dissensi e t mori magis quam resigioni eonsulere tonsueveritis at a .em multum per se pudorem omnium ocisso misit' etiam tribunorum militum et enturionum praesentiam asserre qui re rebus coerceri milites, et inimio e fineri soleant inare omni ratione esse interdiu perrum Penarum. Et aliquo accepto detrimento' tamen, summRexercitus salva loeum, quem petrint, capi posse. Hare
vicit in concilio sententia; et prima luee inridie eonis-tuunt profieisci. LXVIII. Esar, exploratis regionibus, a benthcω- -- aris optas inris duetis magnoque treuitu, nino certoi-eare exercitum dueit. Namque itinera, quae ad Iherum atque istogesam pertinebant, eastris hostiuro umoris emnebantur. Ipsi erant transcendendae valles maximae aedificillimae saxa multis Ioel praerupta, iter impediebant: - arma per manus neeessario transderhntur, millies einermes sublevatique asi ab altis magnam partem itineris conficerent. Sed hune Iaborum recusabat nemo, quod eum omnium laborum finem Are existimabant si hostem Ibero intereludere et frumento prohibere potuimnt. LXIX. A primo Afraniani milites, visendi causa, laeti ex astris procurrebant, contumeliosisque vocibus Prosequebantur, necessarii victus inopia coactus fugere, at ea Ilerdam reverti. Erat enim iter a proposito diversum; contrariamque in partem iri videbatur. Duees vero eo rum suum consilium flaudibus serebant, quod se castris tenuissent multumque eorum opinionem adiuvabat, quod sinis jumentis impedimentisque ad iter profectos videbant; re, non posse diutius inopiam sustinere, eonfiderent. Sed, ubi paullatim retorqueri agmen ad dextram eonspexerunt iamque primos superare regionem castrorum Mitimadverterunt; nemo erat adeo tardus aut fugiens la- . horis,
210쪽
horis, quis statim eastris e eundum atque Oeeurrendum
putaret. Conclamatu ad arma atque moes copia pauoim praesidio relictis cohortibus, exeunt, rectoque ad Iberum itinere contendunt.
Lxx. Erat in celeritate omne positum ertamen utri prius avgustias montesque occuparent sed exercitum caesaris viarum dissicultates tardabantu Afranii copias
equitatus Caesaris insequens morabatur. Res tamen ab
Afranianis huc erat necessari deducta ut, si priores
montes, quos petebant, attigissent, ipsa periculum it rent, impedimenta totius exercitus cohortesque in castria relictas servare non possent, quibus interclusi, exercitu casaris, auxilium ferri niata ratione poterat. Confecit prior iter Caesaris atque ex magnis rupibus adtus Planiis elem, in hae contra hostem aciem instruit. Afranius, quum ab equitatu novissimum agmen Premeretur, et amis se hostem videret, collem quemdam nati cibi constiistit. Ex eo loco a cetratorum cohortes in montem, qui erat in conspectu omnium excelsissimus, mittit. Hune magno cursu conetratos jubet occupare, eo consilio, utripse eooem omnibus copiis contenderet, et mutato itinere, jogi octogesam perveniret. Hunc quum obl=quo itinere cetrat peterent conspicatus eqvrtatus Caesaris, in cohortes impetum facit nec minimam partem tena poma equi. tum vim cetrati sustinere potuerunt omnesque ab his eiNeumventi, in conspectu utriusque exercitus interficiuntur.
LVI. Erat occasio bene gerendae rei. Neque vero ideaesarem fugiebat, tanto sub oculis accepto detrimento, perterritum exercuum sustinere non posse, praesertim circumdatum undique equitatu, quum in loco aequo atque aperto confligeretur idque ex omni s partibus ab eo flagitabaturi Concurrebant tigati, centuriones, tribuniisque millium, ne dubitaret proelium commuterea omnium esse militum paratissimos animos Afranianos cimtra
multis sebus sui timoris signa misisse, quod suis non subis venissent, quod de colle non decederent, quod vix aequiis ium ineursus fustinerent collatisque in unum locum signis conferti ne ne estne neque signa servarent. Quod si iniquitatem loci timeret, datum iri tamen aliquo loco pugnandi facultatem quod certe inde deeedendum esset oirmio, nec sine aqua permanere Positat.