장음표시 사용
241쪽
diversa in naturali historia, quam in allatis Graecis scriptoribus inveniuntur; a quibus tamen verba desumere Plinius testatur. Fatemur errores quamplurimos non quidem Plinii Libertis sed posterioribus tribuendos amanuensibus in naturali historia irrepsisse: horum multos sustulere interpretes, sed non pauciores ad- hus in pulcherrimo opere cubantes indolemus. Non tamen ubique Latini exscriptores culpandi, cum Theophrasti, & Aristotelis amanuenses quoque errasse non ignoremus. Ubi enim sortim ma ratio in contrarium non urgeat; & collatis invicem exemplaribus, & ipsa verborum docente textura naturalis historiae dictiones integras agnoscamus: harum ope depravatas Aristotelis, & Theophrasti voces genuinae lectioni restituendas judicarem. Quos enim melioribus Theophrasti, atque Aristotelis codicibus usos dicemus: Plinium, an Leonicenum, Verderium, Scaligerum, qui tribus ultimis hisce seculis claruerunt; ideoque tot annis Plinio recentiores graeca exemplaria barbaris temporibus exarata lectitarunt. Neque unum Graecorum solium Vespasianis imperantibus descriptum inveniri existimo. Aliquid tantum spei ex erutis, sive apud Herculanium eruendis restat, quae certEvitilitigatores minime attigerunt. Quare si Vir ille nunquam satis laudatus long8 melioribus codicibus usus est, cur Plinio recentiorum quoque Graecorum amanuensium errores imputabimus Z Temperare mihi non possum, quin Iohannis B, ptistae Morgagni Anatomicorum Principis sententiam reseram, cum optime ad rem nostram faciat: parem enim ipse tuetur caussam, ut Cornelium Celsum e Verriderii calumniis subduceret, quibus a Latino Medico Hippocratem infelici nisu reddi dictitabat. Quid τero, inquit , de iis dicemus, quae multa ex Verderio sine ulla
animadversone proponuntur. In aliquo Celsus Hippocratis verbo latin/ reddendo, aliquid interdum bumani passus sit; num propterea continuo pronunciandum erat, Hippocratem , oegraeeo penὸ omnia parum feliciter vertisse ' At non erat potius animadvertendum, quanto ille , quὰm nos Hippocratis aetati propior fuit, tanto Melioribus, atque integrioribus Hippocratis exemplaribus usum esse, ut nisi quid aliud omnino ob let, non ex nostris exemplaribus Cels versonem, sed ex Ces versone nostra emendare exemplaria iis praesertim in locis deceat, qui aliter in aliis antiquioribus codicibus scripti sunt: quod me quidem eum Hippocratem public/ interpretarer, aliquando, oe fortasse non incommoti facientem annis
superioribus audivisi. Hujusmodi, quae jure meritoque de Celso praedicantur, potiori ex caussa Plinio convenient qui Tito Caesari opus suum dicans, non Libertorum ope ut L. Senecae accidisse scio sed propriis oculis aliena volumina perpendisse testatur. Sesto enim conferentem ME auctores, deprebendisse adjuratis mis, oe proximis veteres transcriptos ad verbum, neque nominatos; atque infra: quidquid
sngulis eontineretuν libris Hie epistolae subjunxi, SUMMAQUE CURA NE LEGE DOS EOS HABERES OPERAM DEDI. Haec igitur de se Plinius testatur, qui
etiam exemplariorum discrepantias adnotavit : reliqua ex foecundis Scaligeri illusonibus procedunt, quasi ex Sybillae oraculis didicisset, virum diligentissimum ad indoctos provocasse, qui res mala fide descriptas ad eum deserrent, or sic vir ille nunquam satis laudatus opus suum eruditissimum concinnaret 8 Sed quaenam monstra sunt hujusmodi Scaligeriana. Intelligebatne, gustabatque Plinius, quae ad illum
ANNOTATIONES. i Una eum Celso inter Romanos Plinium exeellere rit affirmat Magnas Boethaarias ib). a Consule, quae paullo infra afferemus Fabii Quintiliani serta. 3 ui omnia sin delecta a Plinio eonaesta dieunt: me ad ea non respiciunt, ubi tanta illius apparet diligentia In
in dam, ait se , exemplaribus diuers numeri reperiuntur - - cd νυβ exemplarium vitium es; atque alibi passim eodi eum diserepantiam non omittit. sad Ias epist. ad Iob. Bapri in iam μι. X. DI Oean L pag. Ir. Da Lib. tr. NI ανώ. Lib. m. am
242쪽
DISM VISITIONES P LINIA NAE LIB. VII. 227
deserebantur, vel sortasse Graecos tantum auctores eo tempore suscepit delibare,
quo naturalem prodebat historiam λ Quaenam sapientia, qui delectus in similibus boni fide exscribendis apparuisset 8 Hujusmodi Scaligero objecta Petrum Bargaeum utique assicient, qui Plinium Ammiano Marcellino praehabendum minime
ignorans, in plerisque Auctori personato convenit. In multis tamen, ait , vel eorum culpa, quorum opera in admirabili illo opere consciendo utebatur, vel seribendi festia
natione, rerum multitudine, quas memoriae prodendas susceperat, obrutus, atque Us mei a se ipse abductus, a compluribus in tradenda rerum veritate parum considerate versatus esse existimatur, usque adeo, ut vulgo etiam Plinius quodam peculiari cognomine mendam
appelletur. Quorsum Bargaei accusatio tendat, accipite: quia verba, inferipti am
bo rerum naturae interpretationem Aeraptiorum opere pbilosopbiae continent , haud satis intelligebat. Uerum cum animadvertisset locum Plinii , cum ex veterum codicum collatione, tum ex ipsa verborum inter se confructione corruptum esse e cur Plinium recentio
rum amanuensium vice culpavit Si Plinii opus admirabile profitetur, qua ratione illius auctor peculiari cognomine Mem x appellabitur ὶ non sane omnia, quae
ex Graecis Plinius desumpsit; & praesertim ex Aristotele, & Teophrasto ad nos
pervenerunt: exemplo esse possunt Aristotelis L. rerum naturalium volumina, quorum tanta interciderunt 3 .
Quod ad praesentem quaestionem propius attinet ubi nobis de certa Plinii in
terpretatione constet: illum graeca omnia optime patrio idiomate reddidisse compertum habemus. Infinita naturalis historiae exempla possem adducere: nonnulla unice proseram, quae nunc in praesto sunt: Omnia, quae in operis exordio graecis vocibus retulit, & latina donavit significatione, nemo reprobare ausus suit. Haec, si lubet, sequenti volumine consulantur. Aliqua, & quidem pauca in annotationibus subjiciam ). Cum igitur reconditam graeci idiomatis cognitionem Plinius ubique ostendat, nescio cur tot locis clarissimum auctorem arguat Salmasus D quo sane in re herbaria naturalis historiae scriptor diligentior apparet, cum lab Tom. I. F f a rum
ANNOTATIONES. 1 De iIs agemus in restitutionibus ad Obeliscorum historiam libro IX.
2 Queri verba extra eliorum posita iterum oeeurrunt, eum abrogare fidem iis videatur, quae Plinius ab aliis aeempit : ut interim ea laudaret, qciae nunquam vulgavit. Legimus enim tu memorato Florae Himpanicae opere , eum de Algae viribus ageret h . - quanto a sus virtudes dice Garideli, que ha eon ido rustiem, los quales se se is vian de esta planta, y la aplicaban en las partes eontusas, Masonadas de golpes, b eaidas; Io que ya nos su8is ensenado por Plinis , et ques, no solamente te da la virlud para resolver las contusiones, sino tambien lo queis es mas de admirar, si es vetaadὶ para eonsolidar las fractaras de los huessos. Estas son sus palabras. Teneo ia,, experienesa de halare curatio eon Aia d - λώδεν, que eas de un arboι bien alto, aι quat se is quel raron rodos Iosis huessos, rodeodole, 3 emboliaendota con essa esperie de asta eabeliada tori H eurem . - - No ignoro que et testimo. se nio de Plinio no semere haete plena praeba enite las sabios: pero se debe aeter distineton, quando nabla por ocu- ,, lar y propria experienela, liquando dice por agena relacion. Era Uamn may honrado y veraet: portaque noes ve-- risimit, ni erelble, ei que qui siesse allaturae assi una salsedad. is Gravissima semper erit apud omnes Magni Pliis nil auctoritas: nou tamen in iis, quae ad Plinium Valerianum ferreae aetatis seriptorem pertinent, unde materiam erus primigenium sontem ignorans desumit. De Plinio Valeriano sussietant, quae libro tertio congessimas. Consule Harduinum ad allatum Plinii librum Tom. I. pag. 44I. num. II. 43 Eodem libro I. , ubi rerum hortensium cultum innuit, ad Caesenatum respieiens, qui Romanust eam esset n-ο ιna scripsit: de rebus hortensibus tractasse optime ostendebat. HinoneVem proximum ab oppido, quod Hipponem dilutum Doeant, Diarebium a Graecis dictum propter aquarum imis gua e . Husus lectionis rationem suo loco invenies. Pariantque ova mira, ex quibus nihil glanituν, quae hisenemia Graeci vocant Q 6οἰμα quasi fuisentanea. Mirum . ubi eum Sole circumagi uvam, quae ob ia 'eptos incaι- e . A 'μφω nempe Derto, profluit: νμ-s flexibilis. neis idem Ο eoeos Magis scia appellatos γ . Mα μωκυς deducitur a Muγvos, Cocus. Hie eatagrapha invenis, ides olliquas imalines th)r Per se satis explieantur. Metrodorus Scepsius, eui eo nomen a Romani nominis odio inditum es la , nempe Μι - Miseramaei. Olympiae autem arte, mirabili modo, porticu, quam oppidaui heptaprunon appellant, quoniam septies eadem vox reddatur si, 3 De minis, inquit Salmasius h , Iatis dictum a nobis in ea praeexercitatione, qua sententiam de δενυιis ejus tiaimus, oe invios enores patefecimus, quibus in exemptum inseruantur homines ad P iana operis lectionem accurari , id in ilia probandum D, quid damnandum, se quousque yrocedendum fit in auctoris illius admiratione. Vbi etiam oceasone sumpta neoterieorum peccata in re herbarid plura olendimus ex vicabularum ομεν-ia nata, quo in genere Plinius pene in ira
243쪽
αα8 DISQUISITIONES PLINIONAE LIB. VILirum suorum texturam elegantissima. oratione explicaverit,& herbarum praecipuas propriis oculis apud Antonium Castorem medicum celeberrimum con
templaretur. Iure igitur meritoque hujus familiaritate ad exactissimam stirpium cognitionem pervenisse Petrus iniqueranus Senecensis Episcopus co assirmavit: addere poterat, quod cum Mithridatis volumina legeret Plinius; atque hunc maximum illa aetate Regum , omnium ante se genitorum diligentissimum vitae laudaverit: iniquo omnino judicio male digestam in naturali historia her harum appellationem assirmarunt pauci quidam neoterici, cum auctor Principis illius libros consuleret, quo nemo magi S, primigenias idiomatum etymologias calluit Quare cum latina hujusmodi, & graeca Plinius habuerit exemplaria, per summam injuriam illum ab herbarum monomia deceptum clamitat Salmasius:
quando Aristotelis, & Theophrasti volumina cum Mithridatis commentario in latinam linguam converse valuit contulisse; nisi & doctissimum Pompej libertum
in iis vertendis pariter deceptum audeant pronunciare. Tantis noster suffultus prassidiis hortum Antonii Castoris intrabat ibique sapientum notiones cum ipsis
stirpibus conserebat : ut quatuordecim post secula Leoniceni, aliorumque calumniis subinde opprimeretur. Non id patienter tulerunt multi, ut vidimus, Leoniceno aequales; ac post Leoniceni obitum Franciscus Massarius, vir in naturae arcanis indagandis diligentissimus assirmavit . Ergo qui saepius ad Ufen
das herbas, or earum loca se contulerit, earum cognitionem maxim/ consequetur, ut PILnius a Leoniceni calumnia tune liberatus appareat. Quamvis & illud etiam non pras
termittemus Leonicenum insaniae suae poenituisse, cum falsissimis cavillis sese
i P detre hos, ali Plinius b , Graeci auctores Medicinae prodidere , - - Cratreas, Diausius, Metrodorus ratis, hia dis iis, sed qua peia aliud, quam rei di uitas inrauigatuν. Pinxere namque e sex herbarum, atque ita subseri eis
. .ctua. Verum G pictura fallax est, oe coloribus ram numerosis praesertim in aemulatione naturae multum desennaeua redem sors varia. maeismea parum est sensulas earum aetates pinsi, cum quadripartitis varietatibus anni fae .mminenta Ouare caelari sermcine eas tradidere: aliqui ne e is quidem micara, nudis plerumque nominibus defunε i. quoniam satis Udebatur potesates, iamque demon are quaerero missibus. Nec est di de cognitu. μι, eertΘ, εxceptis, a Miam paucis, reliquas contigit contemplari scientia Antonii Castoris, cui summa auctoritas erat in ea arte nostro aeis, visendo hortulo eius, is quo plurimas alebat, centesmum altatis auuum ex deus , nullum corpinis malam expertus, nune aetate quidem, memoria, aus vigore concussu, nec aliud mirata mvis antiquitas reperietur. Hae ipsissim1 de eaus,1 se
aventi uolumine Herophili rationem improbavit, eui in scholis auditioni Occupato sedere gratius erat, quam ire νεν itu es, oe quaerere herbas alias aliis diebus anni. Hane nostri sententiam opportunὸ subieeit Cisteretensis Mona chus Antonius Rodriguesius in epistoli ad Querum e : ra ei mo PLINIO, se quelaba de que se antemnia ιa quisistud de estudiaν, ν enseno sentaris en ta escuela σι misi mo trab o de sere en us plantas ρη ses montes. Uelim huisiusmodi meliorem de naturali historia opinionem docto Belloreado indueerent. a) Piene de Quinqueran, E qua de Senta en 'meme ; qui nuntis rectὸ a Quem appellatat Peto istieran, obiam
Saniciens ta . . . a Ilium solum mortalium viginti duabus ιinguis locutum ererum est , nec de subjectis 3entibus Hiam hominem ρον Interm rem appellatum ab eo LVI. amris, quibus regnavit. Is ergo in reliqua ingenii magmtudine, medicinae poetitiariter euri ius, . ab hominibus subjectis, qui fuere pars magna Terrarum, sussula equirens, scrinium commentarionum harum, O eeemplaria, effectusque in areanir suis reliquit. Pompejus autem omni regia praeda milius, tνansferire ea sermone n 'o Liberium suum Laeneam grammaticae arris doctismum jussit, visaeque ira profecit non minas , quam Re publieae
Cum herbas pene omnes apud Antonium Castorem emtemplaretur: eur iterum meras γ . A Ia wrdia no βμanto praerem tuis en is materia herbaria por et 'questo p uo en us iardmes de Antonio Cassar, aurique no ignoro, e en sis Unitos, conis de ellis eon , no his mencion de cosa astus ae ses referidos iamdines. Nonne haee opponuntur iis, quae ipsemet meras paullo post ex laudato Plinii loco sub ecit lait Plinius non viridaria, sed hortu lum Antonii Castoris invisens ad summam illam herbaram eognitionem pervenit, quae eius in voluminibus effvlget . Hine Johannes Hardui aus aded a Quem celebratus h): In animantium, ait ι , deinde natura explicanda , quanis
tum est ausorum veterum ae recentium, qui sim in eo argumento versati, adseramus. In re herbaria, non eos modo
qui de ea commentati fiunt, sed G eam, quae hie maxime, ac prope sola dominatu , r quod oe Plinias in Do opere emerinando necte ηιονιatur. Paucae sunt enim ex herbis iis, quas Plinius arrisit, quae non fuerint a nobis in Horiato Reio an maduersae diligenter, tum maxime eum svulari cura is eoteretur, totidem sera herbarum genera reapse exhiis heret, quot m indue t is edito anno MDCLXU. eominentur. Sunt singulae, inquam, ibi praesertim, aliisque - hon lis , a notis exploratae, omnibusque fere notis cum Pliniana desineaιione depresensae. is Notas nas Hardaino eongruen tes Plinius in hortulo Calloris perpendebat.
244쪽
DIS QUIS IT IONES PLINIANAE LIB. VII. 229
deridendum praebuerit, ut laudatus mi queranus adnotavit sy . Certe Iacobus Milichius, maximus ille Mathematicus cujus in II. Plinii librum elegantes extant commentarii, ubi tanta graeci idiomatis fulget scientia) Plinium utriusque linguae peritissimum justo elogio celebravit M. Haec igitur, ubi attentius perpendissent Scaliger, Salmasius,&praesertim Sebastianus Schefferus , Plinium rei herbariae adeo imperitum minime judicasset; cum multa, quae auctori objicit, partim amanuensium, partim ipsius Schesseri errores sint. Vbi enim Plinium proculdubio respiciant: videat Schefferus, ne ipsi Politiani ad aptetur sententia, qua Leonicenum hisce verbis perstringit M. 3od autem quoque Plinium redarguis nostrum, quasi cisibon pro hedera acceperit, in hoc ego ut liber/ agam, oe amieri long/ a te dissentio. Insigni igitur dementia captum fuisse Verderium iterum assirmabo, cum illum herbarum, arborumque nominibus patrio sermone reddendis hallucinari contendat, per quem potissimum latinas plantarum appellationes nos habere laudatus Milichius testatur.
M Ab ignorationis igitur, & oscitantiae culpa Plinium ubique vindicandum
censeo; nisi certissimo nobis constet, illum in vertenda aliquorum sententia deceptum fuisse 3 . Addendum, quod non semper ipsissima auctorum loca, sed orationis succum depromit a verbosa methodo omnino alienus Haec Rotandus Maresius in aureis epistolis summopere celebravit ω. Μorhofius ob id in multis Plinii fidem laborare conjecit ; sed qua de caussa similia protulerit, omnibus constat : Germanos siquidem locorum communium scriptores a Maresit censuri subducere intendebat ; ibique Plinium naturalem historiam continuo filo deducentem minime dissitetur. Sed ut non omnia omnibus placent, ita quae cunctis admiranda videri possunt, ad Baconis Uerulam ii palatum miniis secisse intueor. Hic Plinii elogium constans extrema clausula magnum opus, iniquo suggillat judicio. Itaque, ait natura omnia regis. Subordinantur autem ilia tria, cursus naturae, expatiationaturae, ct ars, sive additus rebus bomo, quod etiam C. Plinius magna ex parte fecit, qui bisoriam naturalem solus pro dignitate complexus est, sed complexam minim/ ut decuit,
sed indignis modis tractaυit. Hic igitur, cujus ordinem & sapientiam in divino opere digerendo admiramur, juxta Verulamium propositam sibi metam pro dignitate amplectitur simul, & indigna ratione perstringit. Cunctis, qui in Plinium invecti sunt, Occurrere, neque operis precium, neque instituti est. Quis enim infinitis
t Destrehendere est, inquit O , quorundam Medicorum procaeitatem, quorum nomina mae eontemptu non dico. qui tori fico livore pertacti C. Plinii majestatem fusiliare auresses Iibet enim tari manibus de mortalium Rep. senem erit ι paucula haec verba darest Dioscoridis auia Oritatem veluti Pythaearici sutim κλὰς i reuia senatim, ut interam non ignotum d saestimmori D, unum ex eorum numera praestantissimum Laonicenum arguente Nemesi Ded sub fine tibia sui resarum sites
ille suas furere animi quia fariis fidem faeit se suscepisse.
2 sentent as, ait hJ, Graecorum friptorum mi δ μυν erate, atque rigantid saepe ad verbum ut nὸ reddit. Interdum Deo vitas reddis obscuram orationem, eum subrissimas demonstrationes paucis Derbis, inluti punctis designat rorum, nec pra rexit -- ρον pleraque pre se υalde obscura in dissicilia parum inmmodi interpretes eaerumpum.
3 Plinium quandoque deeeptum Homines enim sumtis alibi monuimus. Sed vitum utr1que lingui eruditissimum indigna methodo a sciolis uexatum, &a doctis per iniuriam petitum defendimus . Eo ipso loco, ubi Vrsorum hi st 1iam describit, nonnulla fortasse miniis aptE apud Aristotelem aerepisse de Plinio eon ieeit Maximus Pintianus. Quanta vir nemini saeundus iaeedit modestia. Ovid, inquit s , seisuν es m ordinem Plinium redigis, ignorantiamque iast raecarum litterarum objicis ρ Minime aedemi. Imb -- peritissimum utrius a fuisse tinguae, Omnesque abstulissem sor
ptaris numeros mufummasse fatemin. Mirandum tamen non esse ducimus, s in tantd rerum varietate, homo in auia 'cipum 'ersatur, deflexa intredum alis fiam mentis aete pro eo qui Socrates erat Calliam salutaverit. Plinius auctorum, quos sequitur υerba, nomis υνδ, idquo oreiatret eum opus est, ad cit. Sed ab iliis daesumptae materiae Alum tantum suum accomodat, cir opus quasi suo marte non hιans, atque interruptum conficit ἡ .
Ex naiusmodi sententia, barbaris potitis quam latinis dictionibus eoasareinata, hominis ingenium Hacet, qui tam inculto utitur eloquio, ut mirandam naturalis historiae texturam eulparet. In diversa san abiit iterum iterumque laudandus Epist. Senmensis, qui nihil ornatius, luculentius, beatius in eosmographio , animalibus, rerumque miraculis. quam apud Pliniam inveniri posse testatur ε, ita ut venia dimillima sint, siquae ex suae aetatis navigationum certissima
245쪽
et o DIS QUID TIONES PLINIANAE LIB. VII.
accusationibus faciet satis λ Hinc est, quod ut caeca multorum judicia ostendamus; nonnulla diversis in generibus tractanda suscipiemus, ut in Geographicis quoque,& mirandis Plinium tueamur. Inter Plinii hostes non ultimus occurrit Vincentius Burghinus, cum sucatis, captiosisque verbis incedens iis similia patrio eloquio
vulgaverit se : Ego ex illorum numero nequaquam ero, qui Plinium morsbus lacerarunt, quique tates tantosque errores in illo deprebenderunt, ut omnium consensu sibi mendaeis cognomen pepererit. Hujusmodi non alia ex caussa proseri, nisi quia Florentiam sibi patriam, urbem sane nobilissimam, Plinio ignotam credit; neque hanc Romanorum coloniam ex naturali historia collegit. Sed cur inscitiae suae culpa Plinium assiciet, cum libro III. legamus: Intus Coloniae Falisca - Rusellana, Senienses FL-entini praesenti Arno apposti. Ipsisti mi igitur sunt Plinio Fluentini, qui aliis Ho-
Ventini o. Si Florentiam Romanorum coloniam minime dixit; non illi certe nota inurenda, cum in coloniis enumerandis, Senatus Populique Romani auctoritate tantum constitutas recenseat. Colonia igitur haec Militaris e Syllanis copiis
originem habens N: postmodum Octaviani Caesaris, M. Antonii, & Lepidi Triumvirorum auspiciis, Frontino teste, fuit deducta M, ut Sigonius de militaribus
coloniis adnotavit. Colligerem ex M. Antonii odio, Caesarem Augustum rerum potitum Fluentinorum conditionem neglexisse, cum plura in Triumviratu a se olim probata rescinderet. Quare non Plinio, sed Augusto subirasci debebat Bumghinus cum naturalis historiae scriptor ea tantum oppida coloniarum nomine distinguat, quae Augustus in eo numero prodiderat Haec salvo tautae Urbis splendore dicta sint: quae certe unius civis ineptias fucatae originis gratia minime amplexabitur : tum magis quod parum sibi constet Burghinus quamvis eo in opere ab Vrbinate Avicenna laudatus)dum municipia coloniis permiscet. Imo verae nobilitatis originem nescire ostendit, quando contentus esse debebat L. Flori
testimonio, qui Fluentiam L in splendidissimis Italiae municipiis annumeravit; ideoque ex Hadriani Augusti judicio M ipsi sim et coloniis praehabendam. Interim
Burgnino civem suum, ejus domque aetatis hominem opponam Gabrielem nempe Simeonum , virum doctuin,& venerandae antiquitatis amatorem, qui jure me
ANNOTATIONES.sma fide, secus Iu iis prodita deprehendantur. cus m νe, ait d , mihi sanὸ fidem eiurare emtum ess ; nam ων emis
dulitatem ita tollendum typographieum erratum meam obstii erim , cum suam ille tradendo non obstrinsat, eum F-dem in stitiares relegat, famaeque velut famam suam impluat. In omnia ea est visi aruiaritas, ut a domoribus conemri potuerit, eo elii nunquam; ea maiestas, ut suam decentissimum ueret, non citra Herbissima flagra ab hujusmodi nebulonum genere subpungi: ea denique in omnι destrinarum eumvis eminentia, ut multo minore cum risu hune audiar aues omnes a Mineres edoctum, ptiam Ciceronem. Quare impudenteν omnino tentata C. Plinii amplitndo ab eo hominum areae, qui nee viinutis olendorem μοM tulissent oculis, impudentissimὸ verὸ omnium liuoris crimine in utitus, tot scriptorum nomina benigne mose r.
xὶ Non desunt spellandi e iees. quos inter Chimetianus Daleeampis, & Harduino eelebratus, aliique Gelenio s miliares, ubi Horent vi apud Plinium Muentinis subiit tuantur. Uerum, ut Fluentinos legamus, faciunt Riceardianum ,& Vaticana exemplaria, atque ipsa nominis origo, eum FHemini a praefluenti amne dicti sint. 1 De Coloniis a Sulla, sive Sulla eonstitutis malὸ sentit Cicero e . 3 Neque post Caesaris Augusti tempora Florentiam eoloniam deductam statuendum videtur. Vilhelmus God elevaeus in elaboratis ad T. Livium observationibus, ubi Romanarum omnium eoloniarum Originem persequitur, de Florenti1 ne verbum quidem apposuit f . 4. Inter quatuor Coloniarum speetes munieipium recenset. Consule Memoris delia Citta di Cinsoli raecina δει μιιον oratio Mirema do 'bino. s) Ita enim ex melioribus exemplaribui legendum statuunt eruditi; quod idem probat Anna Fabria, quamvis contra illustrantis mentem, vel calami, vel typographi errore irrepserit Florentia sη . 6ὶ Refert de Hadriano Imperatore Caesare Aulius Gellius mirari se ostendisse, quhd Italieae oppidani eum suis moribus ivibusque tiri possent, in ius coloniarum mutare gestiverint M. . Huiusmodi eleganter persequitur Floresius si . Gabriel Simeonus, sive Symeonias Ιtalieὸ Simeoni in libro eui titulum feeit: uluseraetione desti Epitass, e M
dutiis amiche, patrio eloquio iis similia vulgavit. me loco ndoctissimos alio aν Mare ones , qui multa se tegere gloriamin, sed eum nulla fan delectu librar volusent, saepe optimos auctores . atque hos ἐπιeν Plinium uti menaeacem ν-usant, quem potius commendare , cuique summas aratras reddere M Hὸ deberent, quod nobile adeὸ proficuumque opus δε-
246쪽
DIS IS ITIONES PLINIANAE LIB. VII. 23 Iritoque Plinium arguentibus irascitur, cum veracem adeo historicum mendacis
Burghino Ludovicum Cerdium jungamus, qui in historicis Plinium Virgilio
posthabuit. Cum enim a rite Atlantis pinnferum caput appellari nosset, humerosque insusa nive canos apparere contra vero a Plinio imas radices densis altisque resertas Bisis - verticem altis etiam aesare operiri nivibus M scriptum non igno
raret : inepto plane judicio deterius tanti viri testimonium poeticis lenociniis comparatum duxit, addens Virgilii auctoritatem eontra Plinium validam esse, oe s me consulis fortiorem, atque is re discordi sarem pro Virgilio M. Ego vatem licet doctissimum aliunde gressus ducentem sapientissimo historico nusquam praeponam; tum magis quod Uirgilii aevo verae Atlantis conditiones ignorarentur , ut ex Plinii narratione res ab ima radice persequentis innotescit. Accedendum igitur Guiberto, qui Propertii sententiam de Μurrhinis perpendens : quatenus, ait s/i, derogaret, credendum esset magis Plinio de iis, quae primario, ac peculiari sudio profitebatur, ides de natura rerum, quM Propertio Poetae, quem potuit latere exquisia illa Murctinorum regnitio, eum saepenumero Poetae in similibus rebus non At valde exquisti. Cerdius in viam subinde redire cogitans, Virgilium, quamvis infelici nisu Plinio statuit conciliare . Falsissimum tamen est, quod montes in aestuosis etiam locis siti caput arboribus vestiant, ubi in mirandam excedant altitudinem, cum rigidissima aeris regio nullam plantigeris afferat alimoniam: imo constat, ut Boerha avius adnotavit, quo magis juga montium conscendimus, ita pariter arbores decrescere N. Sed ubi etiam Plinius minus vera narrasset; cum omnia a Suetonio Paullino, atque a Iuba Rege desumat quorum primus Atlantem aliquot etiam millium spatio transgressus est, alter utrique Μauritaniae imperavit) adversus hos pugnare Cerdius debe- . bat. Harduinus alia de caussa Plinii cistis videtur refragari, nempe quod Atlantis vertex altior sit, quam unde nives, atque imbres cadant; ideoque idem nivibus ob situs dici non possit; additque ,, Virgilius humeros idcirco, non verticem nubiis bus operiri cecinit: Nix bumeros infusa tegit: sed pinniserum quoque caput Ven-
Reperit 1 quo deficiente , ut doctus quidam praeceptor meus assimerabat, non satis utina Ilarua dictionibus abundaret. Ghquansi inter hos Unos merentur in rehendi, qui satim ac sisei titulum, non dico legerant, sed inimo simine salararunt, tum mvis ubi auctor proia talas suus, υia pauper, Wι adhue in vivis fit, flatim aliquid as emisianaum i eni--ι; scriptorem, seu illius laborem eoarguentes, ut se non iliiseratos hominibus eo robem - Primum igitin legere discire , nec in posterum Plinii naturalem hi riam fassiuatum refertam appelleris, cum ad hoc mensem avonne debeatis , quὸd tibi rem dubiam, miram , naturae tares excedentem referte ferunt, aiunt, fama est, . -ι similibus is is doctissimus a Mor urebatur. I quam diversa a populari suo abietit Simeonus videant aequi iudiees, & quanta salsitate ex omnium tonsensa ceriam eredat Burghinus Plinio mendaeis ereaomentum attribuens, opportunε ostendet Harduinus , cuius verba Burghini, Uerderii, aliorumque ineptiis opportunam faeient medietnam 9 . Nam quod mira Plinium attulisse in medium eriminantin aliqui, quae falsa sint, quae e menta sapiant, Magorumque Dan rares , nihil id uti=ue habetisseae reprehensionis. Nam euo eum avumento mendaeii avtias, qui nibiI comminifestin, -μι afferat, quod baberi pro certo se oonfesso insit, quin si istud idem ab esiis seriptoribus, extra omnem mendacii suoicionem postis , quos quidem suis heis appellaturi sumus, proditum smiliter qua dubia se suis reddam profiteatin auctoribus, quorum ad fidem νη-r , o Eeuter ablegat ' γε denisve Musorum commenta re recitat, quod prae se fert se hod obscine passim, ut eorundem obiter coaetuat ismtatem a quae sub Nerone Principe quia is hanc exenuerat artem, videri poterat in ipsa 'De auctoritatem accepi e ρ Non omni igitur aequitate Plinii elo m eondens Dominiens Μusantius illum semper eruditum , non semper veraeem affirmavit. Si optimis nuper notis ab Harduino illustratum tellatur se) , ear nane Annotationum principem in ipso operis limine obliviscitur Musantio Querum iungamus, qui Plinium Magorum hostemi atque irinrisorem eorum numero videtur Uscribere ch e Trata de ias plantas - eomo Philosopho, Hisπiador , Medico, Agri- Ιων, - co, 3ce. Allata non in Guissimis unieὸ montibus, sed in spectando etiam meumine i qnamvis Alpibas humiliore adnotavi. Generosi montis Ineolis Ma genero, & Mom Cenere Busbinique vertiem millis ornantur arboribus: quodve ita B bino animadvertendum, eum non ultra mille passus assurgat, netbisque etiam in summ1 fronte vestiatur. Elatiores ad Larium, & Eupilim montes, ut Cantii eornua, Le coma di neor serratum Leueense, ἐι Resicone di La cor non arboreo formosi, sed serupeo horrentes eapite appareant. Adde Bardi enimnia in Placentino, & Vesuli in Alpibus, de quaecumque, ut puto , Summis Alpibus comparanda. Hinc ab Illyriis Carpatii montes Tareυι, quasi ealvi, 3e abrasi appellantur i .
247쪽
dia: DIS u VIS IT IONES PLINIANAE LIB. PII.
M tis, dc imbribus pulsari canit, poetica nimirum licentia. Non omnium altissimum M verticem attigisse Suetonius videtur . ,, Sed quorsum ista λ Cuinam Philosopho, imo Alpium habitatori persuadet Harduinus arbores in celsissima regione vivere posse, cujus inserior perpetuis nivibus operiaturὶ Fortasse Romano duci necessa
rium erat ultimum Atlantis cacumen ascendere, cum illud longe ante adventum contemplaretur , atque a tergo montem alia uot etiam millium spatio transgressus utique conspiceretὶ Quod certum est, celsissima nostrarum Alpium juga perpetuis nivibus albentia intuemur; idque pariter de Atlante assirmandum o. Ad
ea, quae de imbre, ac nive affert Harduinus nemo rerum naturalium conscius in praesens ignorat, immensum aereae regionis spatium a nubibus occupari, unde quandoque montes celsissimos excedant, quandoque iis humiliores cernantur
Non igitur doctissimorum unice scriptorum testimonio gravior est auctor Plinius, quam ut tam facile ab ejus sententia discedi possit; sed ab illo narrata certissima apparebunt, ubi sedulis disquisitionibus committantur. Georgius Agricola vir ubique cum praefationis honore nominandus λ, Petrus Matthiotus cst , Da lecam pius , Bonaventura Angelus M, & post hos innumeri
Plinium accusant, quasi crystallum a nive in glaciem antea efformata, durari scriptitasset. Primo loco dubitari potest, an omnes Pliniani incisi notae, atque illud
, ident in vulgatis naturalis historiae exemplaribus rite apponantur. Secundo haec ipsa sententia prioribus, & subjectis venit comparanda. Illorum attulerat de Μuω rhinis opinionem, qui humorem putant sub terra colore denseri , additque contraria bule caussa cristallum facit gela vehementiore concreto. Non alicubi cerad reperiturgiam
ANNOTATIONES. 1 Ex Plinii igitur seriptis vera Atlantis historia innotuit, quam antea alii veritatis minimὸ enitores sabulosi ssimam
tradidernnt. Plinio eoneinit Solinus cf); quodque magis est omnium neotericorum testimonia, qui Atlantem in Afri- ea eonspexerunt. Adde Gimmam in erudito Pnysicae iubterraneae opere is : Tra monti alissimi sono auerea num rati A vibello di Sieitia, i Pirenei delia Spuna, iι Caucaso deo' Asia, P AElante ae Africa , ed altri colle cima se mι operae d nme. Σ Egregiε Plinius post relatas eorum opiniones , qui nubes IDCCCC. usque stadiis elevari tradiderunt r ineomperta haee, in inexplicabilia assem it M. Harduinus post alios non ultra v. milliare italleum attolli eonjeeit. Μihi Alpes conscendenti oppositum innotuit; unde falsa arguantur, quae post Aristotelem de celsissimis traduntur montibus, quasi eorum verticibus pluviae, nivesque evadant incognitae. Cotillimum est maiora Alpium iuga nivibus ante subiectos montes operiri; vidique ego in eorum cacumine tempestates, ac nubila, modb vertieibus longὸ altiora, modb meis sub pedibus eooriri; quod etiam in B bini vertice adnotavi. Nusquam tamen Alpium, & Busbini humeros vive perfusos intuemur, quando iis capita minime operiantur. Non igitur mihi ex integro recta videtur illa Boethaavii
sententiar quod oe experimentis respondet, docentibus m altorum montium cacuminibus, DI proximis, nunquam uube t
His, tames summum frigus deprehendi, ut vix solida persans vibratu ristarum ne quidem sareatur i) . Optime tune omnia ineederent, ubi scripsisset in altissimorum montium cacuminibus Gli proximiciribur, ρο υνδ nube testis. Haud ignoro, subd sapientissimi viri opinio aliqua ratione possit explicari, ut montes Soti proximos intelligat , tanquam miniis ab illo remotos; aquas verbpriusquam ad shpremam aeris regionem perveniant, in atomos aded minutas attenuari, unde formandis nubibus loeus in cessissimo vertice non adsit, quamvis postea ex immenso frigore in nives eoalestant. Vettim experimenta , & ipsiusmet B rhaavii verba infra legenda obsistunt, eum in Carni eis Rapes ad geometrie rum pedum Io274. n: ensuram attolli nod iῆnoraverit, in quorum rastigiis humidi Ana s ahil tis A fieri mons in Teneris habet quotidie eirca meridiem 1 endemes nebulas, quae quotidie in uuam resolvuntur ἡ . Non igitur Μaignani auctoritate, neque Riecti observationibus indigemus; qui enormiter nubes elevari posse, atque ultra Te rae proiectam umbram collegit: quando nobis ostendisse susscit. nubes quandoque tet sillimorum montium jugis imis
minete ; unde Boohaavit ultimo loco prolatis aecedam: in altissimorum montrum cacuminibus nubes raro . - adasse,
sed infra tenam υersu sub pedibus apparere si . Hac igitur modifiratione rectilis explieabuntur, quae David Froeli-ehius de Carpathieo m , & Aurelius Comes ab Antiis de Thules montibus n tradidere; nam rarenter summa
eorum iuga pluviis obnoxia, ventisque agitata, utique recipiam ; nunquam credat Iudaeus Apelia Non ego. Nullum enim est in toto terrarum orbe montium cacumen, ubi pluviae, nivesque mini deeidant.
Id in Andinis Ametieae s Hispanis Cordissera de sex Andes , In Teneritia, atque in ipso etiam Olympo graψissimi ostendit auctoritatibus Hispanus Varro Benedictus Feyehoous o . Vt autem polyhistoris Plinii sententiam ad
versus parum eautos aecusatores, & verticem Atlantis etiam aestate nivibus opertum tueamur e disputationem lau
dati Boethaavii verbis absolvemus sp) : In summis fastigiis montium altismorium se re figus glaciale niυes tenet almduos. Id eiνω Aequatorem, oe Zonis torridis cerrum, ut non sis in feriadis a uitatis plaga mans vitae elvius, quin vertex ejusdem gelidus prorsus sit.
248쪽
D IS QUIS IT IONES PLINIANAE LIB. VII. 23squM ubi maximd bibernae nives rigent ' in, glaciemque esse certum est, unde oe nomen Graeci dedere. Oriens oe bane mittit, sed M Indicae nulla praefertur. Nascitur oe
tu Asa villisma tarea Alabandam ct Oribosam , itimisque montibus, item in Cypro, sed laudata in Europae Alpium jugis. Cornelius Eooebus oe in Lusitania nasci Sc. Ubi nihil allatae demamus scripturae; id adhuc ab omnibus concedendum, quod uti sub terra humor calore densatus murrhina conficiebat: ita juxta Plinii sententiam contraria methodo bumor in scrupeis rimis concretus frigore durabatur. Cum ait crystallum glaciem esse, non ideo illius formationem rigentibus unice nivibus attribuit. Humor enim ex rigore in glaciem prius, & deinde in crystallum abeat, necesse est: & opportuna admodum sententia de speculari lapide Humo
rem hunc terrae quidam autumant eosalii moia glaciari. Et in lapidem concrescere manis
ηδ apparet. Sic de Lincum humore glaciari, atque arescere in gemmas alibi scripsit Adde, quod crystalli naturam inquirens caelesti, inquit, humore, parvis eniυe id feri necesse est: alias igitur in formanda crystallo partes modicae nivi adjectas innuit, qui liqui affirmare potuit in cautibus Alpium nasci, atque aded inviis,
ut plerumque fune pendentes eam extrahant . Cum igitur nascentem ubique testatur crystallum, illam juvante nive durari, sed non unice ex nive satam opinabatur M.
3ὶ Dubitavi aliquando, num recta sit seriptura . non ali bi ense rederim , quam ubi mansimp hibemae nises risere, glaciemque esse certum est; ita ut orationis uis in iis stet: eratum esse non alibi reres nempe minimὸ fallaci experimento J crystallum inveniri, qu1m ubi glaeies, & perpetuae laeubant nives. Videntur haec superioribus cohaerem, ε eum in calidis etiam locis, oriente, India, Cypro, crystallam nasci ammaverit. verum eum diversam ad man sex membranis non habeam lectionem, a vulgata non recedo: & humorem glaeiatum, idest coagulatione densatum intelligemus in iis etiam regionibus, ubi minor frigoris potestas: eum in estissimis montibus eryitallum generari non dubitem, ubi gelu vehementiore, seu quaeumque ali1 de eausia, eris tur. Adaptanda enim veniunt uillima BOer haavii verba de montium rigore iis etiam provinetis, in quibus ineolae humilioribus in locis viventes, vel temperato seu Iur, vel calidissimo afre vexantur. Crystallos aratro exeitatas a torrentibus deportari eum Sudine tuid am mabimus ; & hae ratione in Parmensi accidere utique animadvertendam erat Bonaventaris Angelo , cum in agris Apennino subjectis inveniantur. Cryl allum igitur glaeiem esse apud Plinium Harduino suffragante intelligemus, non eaelestem aquam in extimis montium iugis , sed suceum inter cautes vehementiore gelu eoneretum frigoris vi eonglutinatum, & coactum; nam etystallum tu rigentibus i is nasei eertum est e . Laudatissima in hane diem cavatur in montibus , qui LaueZariam Comensis Di celis vallem circumdant d . Qua veri, praeeisε ratione eonfletur, ignotum Chemulo ut ignoto pariter idoneis seriptoribus voeabulo utamur. Magnus Boohaavius haud satis hae in re mentem suam aperuit , cum in sos lilium inqui litione de pellueidis lapidibus tractavit: υidaturque, ait e , Ibis, . terra perfritissimis, renuissimis, commisis consari: ut cinis salsus inda fusus vitrum dedit Custallus alba, nitida , putat vinum semens, vix inime fundenia, vitrum fere referens, definito radiorum, 'atorum applicatu, is concursu genita, prima in hae classe reponenua iadetin. Apud Agricolam quem mirum in modum, neque immeritb, extollit Boerhaavias invenio crv-stallum fieri ex lapidestente perspieuo laeeo, quem sub terris, aut inter eantes acre frigus glaciat, & durat. Nec mininee aliis, uubd seiam, perspienum huiusmodi laeeum videre eontisit. Neque diversa ab iis tradidit Plinius . nisi quia humorem dixit, quem Agiteola laeeum perspicuum appellavit. Nicolaus Galeotius . se Crystallum pariter, ait γ ,
is gemmis annumerat Plinius docens eriori causa Gmnarra CV lium fieri, Relaque υehementer eoncreto , ae propterea min
is aliubi reperiri, quam ubi maxime bismae urina ruent. Quare etymologia illius esse sertur a xρ se quod eit frigus, is & ώνο Mis pro contraho quasi is ast Veteres editiones habent sed Indieae; idque ab omnibus secutum animadverto usque ad seribentem Harduinum, qui legere mavult quoniam Indisae. Plinius in hoc ipso volumine de Lyehnider nascitur circa Orthosiam, tot ue Caria, ae iacinis ueis, sed probatissima in Indis. Desecampius Garcia ab Horio docente nullam in praesens per linive iam Indiam erystallum reperiri testatur. 3 Desecampius, & Harduinus stribunt Alabanda. Oppidum Cariae nobilissimum uir que ratione , singulari, & plurali numero appellatur. Alabandam a Plinio vulgatum nostri eodices, vetustae editiones , & quae in Geographicis
invenies, utioue ostendunt . . Alabanaa libera, quae mmemum eum cognominavit.
4ὶ Iuvat hoc loeo pauca quaedam ex Naturae areanis breviter attigisse, ut braeeatis Agrieolae, & Μatthioli sectatoribus praesertim Oeenrram, cum Plinio adversentur etrea erystalli originem, eo quia aquae imposita minimὸ supernatet. Sed ubinam ex sola nive conflatam erystallum Plinius in avit Adversus Matthiosum notat Camillus Mamjus Nostrum minimε negata aliquam terrae partem misceri, non obscuram quidem, sed perspicuam: quam ubcaussam aquae imposita fundum petit. Hine Hippoeratem , & Galenum aquam e glaeie expressam aegrotis prohibe- Te, quia udi concreta sit , crassiores tantum particulae subtilissimis effugientibus remanserunt b . Quisquid enim de iis sit, & aliam eum Plinio crystallis tribuam generationemr non dissitebor haud satis probatum esse experimentum ut illam e glaeie negemus connatam , qu aquae ponderosior appareat: eum longὸ maiorem in transformato, iala descente corpore Ponderis vim, quam in primigenia origine apnoscere debeamus. Proximis his annis in Sylv cannensis Matronae oliveto inventa saere hominum eadavera Cimbrorum eredantur ia durissimum silicem conversa. Quisnam in lapidescentibus pondus requiret, unde eonstabant, quando ululantes Marianus Miles occidit Iterum eum longissimo temporis tractu in diversum omnino eorpus migravit substantia r quis iterum chylisma, &primam illius exprimet analogiam Prodigiosa extera rum particularum aecessio nunquid Pnysteis permittet, ut si
249쪽
et 4 DISRUISITIONES PLINIANAE LIB. VII.
Vidimus Burghinum secatis verbis, Cerdium inepta argumentatione, Matthiolum, & reliquos haud aequis critices lancibus procedentes; nunc nobis sese otari Secundus Lancellottus, qui deridicula cavillatione in Plinium consurgit. optime caeteroquin de neotericorum ingeniis meritus est Lancellottus, iniquam illorum libidinem compescens, qui suae aetatis homines nauci faciunt, priscosque unice attollunt, ut senectas animas acti temporis laudatrices imitentur. Attamen haud satis recte Plinium tanquam verborum datorem objurgat eo quia Iliada Homeri carmen in membranis scriptum, unica nuce inclusum testetur quasi hoc ultra omne veritatis confinium somniaverit. Profecto nugatur Lancellottus, cum sutiles de huce ingerit animadversiones; & Ciceronis locus, non in iis quae extant, sed in deperditis operibus, quaerendus sit. Dictorum tamen fides eadem ratione ex Solini testimonio firmatur o Cisera tradidit Iliada Homeri itu subtiliter in membranis scriptam, ut tota nucis clauderetur. Paullo etiam iniquius Plinium Lancellotius objurgavit, cum verba a Dalecam pii accipiat commentariis. Ibi enim, ut Plinii sententia recenti exemplo comprobaretur, Hadriani Iunii subjicitur testimonium, reserentis Franciscum Alumnum in denariolo absque notis integrum
Apostolorum Symbolum, & principium Evangelii Divi Iohannis perscripsisse M.
Lancellotius vero, qui per Dalecampium unice profecit, Iunio fidem adhibens, Plinio, imo Ciceroni falsitatis maculam adaptavit. Nonne mira magis videntur, quae secundo loco Iunius refert, & Dalec amplus mutuatur, cerati nucleum se vidisse in calathi sormam exculptum, quo numeris politissime distincta quindecim tesserarum paria continebantur Z Haec sane aliquod crassi magis, ac solidi corpo ris, quam Homeri Iliada comprehendebant. Nil igitur ultra in re notissima 1mmorabor, cum omnes in Ambrosana Bibliotheca Mahumetis Alcoranum arabicis elementis descriptum intueantur, quem grandioris nucis testa commode contineret ; & Lancellotius longe majora de minutissimis quadrigis apud Aelianum invenire potuisset M , unde a Plinio exagitando sapienter abstineret. Septimus, quem prae manibus habemus, naturalis historiae liber, verba in Plinii vita a nobis allata, iterum suppeditat, quibus se vidisse testatur mutatum in marem nuptiarum die L. Cossicium civem Thysdritanum. Hujusmodi bellum indixit apud illustrem, & sapientissimam Cloeliam Comitem Grillam Borromaeam haud obscurae famae medicus: cujus nomini utpote viventis parco, quamvis me, caeterosque Plinio accedentes nimiae credulitatis argueret. Uerum hujus modi historiam non tantum prisci, sed neoterici etiam scriptores ita probant, ut Plinianam sententiam facili negocio explicent; saltem ea ratione, ut pro semianis habiti in mares abire videantur so . At
guinis fluor, spon iosa ossuum qualitas, aurium cartilago stateris impositae respondeant instinae gravitati ; multoquem inlis ad verum naturae statum revocemur Cum igitur Memisa fossilium amat is vel Merhaavio teste difficilis admodum evadat D: fateamur Beeesse est, haud satis experimentis innotuitis, unde taceas isse Agricolae perspicuus lapidescat, quibusque praesertim particulis tonis
t in Facta Plinianae narrationi similia habemus apud Liviam O , aliaqne ex Lietati Mueiani fide cireumferuntur th . Auisnius ad Plinium respiciens , a viro doctissimo visa inter maxime admiranda , non inter fabulas colloeavit si . Sed ubi Medieo Medi eorum paceant sententiae; qua ratio e Artis Prineipi occurret, apud quem mirae hujus murati nis exempla inveniuntur ε)ὶ Hippocrati addat Gemmam ii , Michaelem Montanam . Sennotum sm , Ssen-chium in , aliosque apud Laeliam Bisciolam, atque Harduinum allatos. Id post decenne eonrugium euidam feminae aeeidisse asti imat Octavias Beliranus in Rutilii Beniueasae perpetua Ephemeride to ; qua in re fidem meam minimὸ obstringam. Aeeedam tamen Alexandro Tagono Oealato testi, qui se miraculum Romae vidisse in Phara
250쪽
DIS u INSITIONES PLINIANAE LIB. VII. 23sAllatum Hippocentaurum Claudio Caesari ex Aegypto in melle se vidisse Pli
nius fatetur: hoc nonnulli humanis auribus intolerandum buccinantur; cum &ante, & post Plinii aetatem innotuerit, similia monstra ex homine, & equo conflata nulla esse posse. Uerum quid haec cum Plinio 8 Fortasse Hippocentaurum ex homine, & equo natum vulgavit Id nequaquam asserit, dum a se tale mira
culum Romae visum testatur: quanam ratione generatum non addidit; atque inter obscuriora Naturae arcana reponendum censerem, cum prodigiosa quandoque monstra ex humano semine oriantur, quae non aeriis commentationibus adscri
benda judicarem Sed ut sua cuique arrident, ita non desunt inexorati Censores, qui dum sibi aliqua tuenda, vel neganda proponunt, caeteris etiam Omnibus adversantur, ubi diversa ab eorum opinionibus vulgaverint. Id mali Plinio, qui unus omnia tractavit, prae caeteris contigit; sed quoties tabido potius contradicendi furore, quam aequo jure naturalis historia exagitatur ξ Hac sane dementia Tom. I. G g a Car-
ANNOTATIONES.rnaeopaei fili 1 vulgavit ca . Brasonias superiore Genio seminam vix nuptam se novisse ait, quae in marem transit; atque illam Eeelelias ieorum judieam sententia a marito sejunctam b). Vettim ut exemplis medicae etiam adstipulentur notiones, illas a Μedicis desumemus, qui ad allatum Plinii loeum essura miraculum explicarunt. Doctillimus
Plinius non absque re pronunciavit: ex seminis mutari in mares non est sabulosem. Omnia enim allata exempla ita id collimant, non contra e maribus in seminas. Rem quamplures latissim prosequantur, quae histe verbis Hardainus collegit. Ab a ars ense ob io m. κirota cum testibus, tuterdum editus infans. ut femina habeatur Uuvenit : d nec in adolescentia . tarilitatis misere, disrupta membrana illa prodeat, quod sub ea latuerat visite euuendum , avareatoque. Contra vero esseno vir , i in lucem genitus fuerit, ut nunquam eradatin se na non posse fierι manifesum ess . Necrerase igitur mutantur in mares feminae , sed mutari, qua diximus ratione. videntur. Ob hane sexus mutationis hiltoriam, uti nimiae eredulitatis reus a sciolis Plinius arguebatur tercentum ab nine annis; illumque apologetica, ut ajunt, oratione tutatus est Hieronymuς Bononius o, paueis ea tempestate in bonarum artium studio comparandus. UMallata amim Medim minimesiuisciant, Gallum Venetum consulat, qui singulari opere humanae generationis vices.& miracula persecutus est, cuique tabulam coniugalis amoris titulum fecit M. Sententiam nostram brevioribus hi Dsce terminis ecereitam probat doctissurius PHILlPPI PRINCIPIS Atehiater Sylvellet Comes Pontieellius, qui unus pro multis sufficiet. Curiosi ubi plura exoptent, Laelii Bistiolae adeant commentaria, in quibus infinita propemo dum ad haee spectantia inveniuntur, quae ex superinducta linea parum Iesu itis censoribus placuisse intelligo, quasitem Uiro sacrato incongruam explicantia. Hia in re Italis Aristarchis Gallos aequiores audiearem, qui paria ex Harduini eommentariis minime sustulerunt; cum ad medicinae, & naturae vires inquirendas optime inserviant. Ca terum, qui Biseiotae commentaria vellet edere, facili negocio omnia hereipiet eo pacto, quo ab auctore eollecta suere; atque utinam ad eommunem omnium utilitatem proferrentur. Vatis igitur hominibus a Plinio reeitata mini-ine displiceant; hejlumque Phlegonti Tralliano indieant, qui vitum in seminam abiit se L. Lamia, & Aeliano V tere Coss.,&a se visum affirmavit o. Quae summopere demirari non desinam, sequentia erant a Dalaeam pio illultri Medico Plinianae narrationi subjecta γ/r Caietana muliercula piscatoris per annos I . uxor repente iar faela. Item eontigit Aemiliae eonsegi Antonii Spensae cisis Abulans anno I 2. posea quam erat. Sexu mmato ea duxit uxorem, est' tiberes sustulit. Idem in alteri mulierculae accidit, cum jam semes peperisse/ .ci Nulla hujusmodi monstra ex homine, & equo constata ella posse poli Daleemptum puerilia in sexas mutatione enarrantem erudite persequitur Hardainus adsectis plurimis antiquorum auelaritatibus: Plinius tamen qu1 ratione editum Hippocentaurum mn protulit; sed id in melle servatum Romae vidisse tellatur. Maiora sane de hoe ipso Hippoeentauro seribit Trallianus se , eum in Arabiae Urbe Muna inventum narrat; vivamque a Rege raptum Caesari Claudio intellipe) missum fuisse: omnibus selitum vessi, aeris tamen mutati impatientia obiisse: additque ei laetem humana truculentiorem, manus ae digitos: ungulas equi more solidas, jubamque subfulvam habuisse. Viis dentur allata eohaerere a Divo Hieronymo reeitatis, qui de Sancto Antonio Abbate hominem equo mixtum eo spexisse tradit h : quo vise salutaris impressione signi armar forigem: γ heus tu, inquis, quanam in parte servus Dei habitaι . At ille barbaram nes is quid infrendens, era frangens portus Uerba quam proloquens inter horrentia ora fatis blandum quaesuit eloguium, dexterae protensione manus cupitum indicat iteν, ω se patentes campos Iurei transmittene fuga ex ocuIis m nris manuit. Vertia taee utrum Diabolus ad terrendum eum semulaveris, an ut solet Eremus monis
in forum animalium feror istam quoque gignat besiam, incertum habemus. Huiusmodi inter sabulas a nasutis reponi miniis ignoro, quae non difficili tamen ratione explicanda censerem. Eerium est, Nomadas in Arabiae finibus vagantes prolem quaternis sive eraribus . sive braehiis eonstantem habere potuisse : quorum duo naturali loeo, duo circa pectus collocarentur. Hanc in deseriis relictam belluarum more inia cessisse quid mirum, eum similia pueris omnibus contingant. In Caesaraugusue uicinia XXX. ab hine annis monia strum horrendum informe visebatur truet admodum figura ad humanam tamen accedente. R pluribus conspectummodb Hebrum traiieiens nando, modd eum Suibus rem habens, m d sese corruptis carnibus satiam. A rustieis tandem captum ; mulierem esse eompertum est. ConJecerunt indigenae puellam hane a iugiente matre post villam Uieosae pugnam anno irro. in sylvis relictam, seris immixtam crevisse ἔ α sanὸ belluis, non humano generi, uniet, familiaris , nusquam loqui, vel aliquid distere valuit. Non illi crines, sed horrentes villi; pro pelle eorium I pro ungulis crustacea tegumenta; corpus omne foedissimis maeulis defiguratum . Ut isitur nemo hane seminam in sylvis vagantem hominibus adseripsisset: validiori ratione dicemus monstrum in Arabi1 raptum serino aspectu Hippocentaurum apparuisse, eum ludens natura geminos volens edere. utrosque unica figura eonelusisset. Similia enim qua plura & nostra vidit aetas, & omnes raram monstrorum collectionem stupent , quae ex defuncti Blanci-Uelatensis diligentili Augustae Taurinorum asservatur .