장음표시 사용
261쪽
1 6 D IS QV IS IT IONES P LINIANAE LIB. VIII.
ut obice moliar Catullum concerraneum si in meum . Agnoscis ex hoc
ANNOTATIONES. senem seeuti sunt Tnrnebns, Dalmampius, & Pelieerius in notis MSS. inducti sellieet in fraudem a Sigismundois Gelenio, qui vetere neglecta scriptura, ut obiicere moliar, quam & codices manu exarati, & veteres editiones Parm. is Venet. i. a. Brix. Venet. 3. atque adeo Hermolaus ipse retinuit, novam hanc excudit insigni lieentia ; atque illi deinde, sint suo quisque inseruiit ingenio, in Varias, ut emendarent ea quae antecedunt, abiere partes. Daleeampius Caia Oullum letipsisse se autumat: Tu putare namque Nugas esse aliquid meas solebas. Turnebus contra Plinium se e si mendat: Nietas ese aliquid meas putare. Pelicerius: Purare esse aliquid meas maeas. - Alii denique: Nestos esse aliquidis putare nugos. Ut vel resoluto scilicet carmine, vel sic immutato, Catullum emolliat, qui duri ulculus alioqui .ide
is tur 1 quod in prima sede ejus versiculi contra Phaleuciorum leges sic enim liatuunt in obstrepat iambust atque id is aiunt esse, syllabas permutari, quod vereor an satis Latine dicatur, permutari syllabas, cum pes pro pede ponitur, , , aut syllaba prolonga brevis. Pedes enim, aut tempora, non sellabam mutari tune dicimus. Sed & Catullum ita is seripsisse, uti hodie legitur, neque obstrepere in prima sede positum iambum discere ex Terentiano illi potuere, ii se bro de metris pag. 244o. Nec peccar, inquit, piae natus ex Iambo &ς. atque ex ipso Catullo, qui earmini iam uis multos praefigit. Epigr. 3. & 33. & 36. Sc. At sunt qui mutatas carminis hujus leges post Catullum somnient, se Martialis ae Domitiani aevo. An igitur, & Vespasiani Patrisὸ quo vero id argumento probent ὶ Sed ut ut est, is miror id sane Terentiani Mauri, Grammatici in primis accurati, qui longe post tempora ea vixit. fugille diligen se tiam, quod nostri illi acutiores viderint. Adde his, rogari merito interpretes posse, si prioribus in syllabis duriti seu se iam se Catullus seeit, eur has tandem voluerint esse priores Meas esse aliquid ' occurrunt enim illae legenti prius se mmyua tu solebas. In his igitur vitium omne, si quod est, latere necesse est, non in illis: in quibus tamen unis obilitia is to omnes sere animo haerent. Sed seriais certe, non Ossabis Plinius scripsi, ut ex Catulli loeis duobus a nobilis allatis perspicuum est: nam quae ille saetaba priore carmine, nempe duodecimo, a Veranio & Fabullo data, abis Asinio iurum permutata repetit, iraec priora seraba Auetor recie nuncupat: quod ea utique posteriora intelligeret, si quae earmine altero, hoe est quinto & vigesimo, idem reposcit a Thallo sublata. Neque vero ita sui, nequo si ita decoris oblitus est, eum haec scriberet, ut in ipso statim epistolae se limine Grammaticum ageret . - ae in nugit
,, eiuscemodi Prinei pem detineret is Hue usque Harduinus cuIus argumentationes partim optimas esse , partim aliquantulum eorrigendas nemo in fietabi tur: ex Terentiano desumptae egregiε sententiam clarissimi interpretis sulciunt; utinam, & aliorum opiniones rectitia observasset. Gelenium iniustὸ accusat, quasi hic Turnebum, Dalecam pium , aliosque in fraudem induxerit, eum tot tantique eodiem legant obiter molliam, sive emolliam, ut manu propria testatur Angelus Politianus. A suo igitur υo lumine deceptus Gelenius extantia adoptavit . Aldus pariter e hibet ut obiter emolliam a . Ante hos quoque legi obii moliam in editionis suae ora noravit Alexander Benediebas. Fallitur etiam Harduinus circa Tumebi opinionem, qui leo ebat nugas esse at quid meas putare - . obiice remonsam. Caecerum antiquioribus Plinii interpretibus pareendum est, quda ad vitiatas earminis leges confugerint. Ubique enim de permutatis prioribus ollabis agebatur ; quare ut avaboris mentem pervaderent, supeostitiam versiculorum acerbitatem adnotabant; aliter nullus eertus insequentibus
sensus t clinquebatur. Saetaba vero sic rectius per diphthongum quae sublatis syllabis, supposuit Harduinus: non ex aliquo exemplatium velligio, sed ex Catulli carminibus Plinio collatis egit: atque ut verisimile videtur, haee ab Aleiato primam restivit. Quamvis enim Alatatus & ipse carminis legem reiolvendam iudiearet; tali pasto Plinii uerba legit h : is novis tu solebas putare esse σι quia meas nussos, ut obice moliar Catulum e terraneum meum, is asaosiis oe hoe eastrense is tam : ille enim, M sis , permuμι x prioribus se abis danus iam se fecit, quae istibatis ex si mari a Veranissis Dis, Fabuliis. AHarduino igitur Aleiati fax illuxit, euius originem nobis maluit occultare. Nos tamen suam luminis inventori lasdem reddendam iudicamus, eum per Alciatum omnes profecerint. Illum igitur audiamus. is Aestimari, inquit, a Veraniolis: idest ex amore, quo veriniolos Prosequebatur, qui muneri ea sibi dederant, alis ludit etiam ad illa tarminais Nam sudaria se laba ex Hiberis is Miserunt mihi muneri Fabullus, , Et Veranius hoc autem necesse est
is Vt Veraniolum meum, & Fabullamis Quod me non movet aestimationeis Sed quω μέ mei sodalis., Quod ergo, ait, permutatis intelligo sublatis, & suppositis vilioribus, alludit enim ad illudis Testis lintea negligentiorum, si & quod dixerat obice motiar, verbum est ea strense, idest pro scuto opponam, & me defendam .' eonvenitque haeeis interpretatio sensui Pliniano, qui dicat lucubrationes suas Tito Vespasiano , quas non iusta aestimatione; sed se-- cundum Caesaris ipsius, cui donatae fuerant animum, & beneficientiam cupiebat expendi, appellatque Catullumis duriusculam, quod id epitheton maximὸ exactoribus conveniat. Horatius is Durusque exactor, ut Alfius olim. Ex allatis hue usque verbis apparet saetabarum restitutionem ab Aleiato primit m immaginatam, Harduinum nati a invenioris habita mentione in Plinianis eodicibus ingesIisse. Magis miror, quM eum pleraque ab Aleiato prolata verum eritiees studium oleant, a nemine usque ad Harduinum scribentem adoptarentur. Id sortasse aecidit, quia finiatores argumentationis codices minim/ protulit; unde Tumebas, qui depravata consulebat exemplaria Bllabas, ve naeulis, 3c famulos, monstrosas planε dictiones cupiens retinere r. hic, inquit, magna sane licentia si duituerunι V Vanniolis se S' Fabuliis e Catulli poemate , repugnantibus omnibus iste ibus scriptis . excussis Γυῶς. Pari audacia quidam permutatis prioribus 1 labis, saetabis leaeum: Mecine es Deterem scripturam restituere, an inseruere novam' , , Bon1 tamen Turnebi paee ostendemus falsa, & levia ingessitis, ubi Plinianam scripturam Catulli dictis , iocisque respondere eomprobemus; oubd ante nos sacere subsecuti Pliniani interpretes, & praesertim Harduinus utique potuissent. Primo loeo Catulli vers culos e fidem ratione apud Plinium reddendos, qua a vate exaratos, & verborum ex inra, & codex Barberinus I., itemque III., qui ad Benedictum Egium spectabat . satis indigitant; unde Plinii testimomo, Plinianam veterem genuinamque scripturam restituimus, nec ignota inoculatur, ubi neque syllaba ex ingenio additur ; in utroque enim codice legitur nanque tu solebas meas ese aliquid purare nMas ς seeundb nimis confidenter in reliquis etiam exemplaribus proeedit, eum non omnia unus homo milit insoleere, tum magis ubi de libris scriptis manu agatur: idque omnes fateantur necesse est. In hoc tamen libenter Turnebo aecedam, ut illorum m rem detester, qui nullis suffragantibus eodieibus Plinium emendare audent, ut potita corrumpant. Ad reliqua igitur propositi maana supellectili, veluti Aegyptiorum opibus instructi, accidamus. i J Vt obice mohar. Haee verba non tantlim ex allata And. Aleiati animadversione, quae caeteroquin optima, sed ex
262쪽
DII MISITIONES PLINIANAE LIB. VIII. 247μι certamente ravulsate ancbe queso militare vocabolo, mentre vj δ noto, ebe ii Poeta per
Ambrosiano Gaarini Ueronensis, Pennsatino, geminisque Caesenatensibus, Peroti, & Vaticano rς3o. venerandis prosectb voluminibus excepimus. In Vaticano adnotavi, qubd ineptus Aristarchus alterum I longum addidit, ut obice in o rcere transformaret, quM tum ex recentiori atramento, tum ex nimia verborum pressura apparet. Obice pariter exhibet Toletanus; sed loco moliar habet molliam. Lectio ut objicere moliaν multis arrisit , nee improbanda: adoptatur ab Harduino, & Darando: objicere moliar habent eodex Murbaeensis a Rhenano volutatus a , Vaticanus I 39 I. r 96., Barberinus II. & III., Ambrosianus Fratris Petri Ticinensis. Iis adstipulantur Hermolaus, Beelch mus, Figueretus, Durandus, aliaeque veteres editiones ib). In Guaricii, Peroti, & Caesena tensibus, Estorialensi I. moniar et Vaticanus IIς , Barberinus I. Ac III. obiicere molliam. Ugoletus, Jovius, Franciscus Sylvius, aliique multi legunt: ut obiter emolliam, & diversa etiam ratione, ut videre eit in Plinio Daleeam pii, Hachiorum, & Ha duini . odices Politiani obito emolliam, tie obiter molliam. Hane nitimam lectionem plaeui sis censeo Hieronymo Avantio docto Veronensi, qui Bernardum Bembum alloquens, Catulit, inquit, υrabum oecurrit, non ut eam obiter molliam jam cantationum e . Pro illa infeliciter pugnavit Raphael Regius d , eum ad iambum pro spondeo confugiat . Hi omnes exeusatione digni sunt, eum ignorarent Plinium non ad Catulli permutandas syllabas, sed ad sublata lina saetaba provocasse, qua de re paullo infra. 1 Catullum. Cai nempe Valerii doctissimi Ueronensis Poetae eognomen, quod in Catulum vertit Lugdunensis Vin-eentii editio is si ., A altera Lugdunensis r 36o. & r36I. 3 Coneerraneum meum. Hoc loco satis vereor, ne me ineptiae arguant Veronenses, qubd Conterranei vocabulo expuncto Concere eum induxerim; & qui Plinianae lectionis tenax aliis esse profiteor, nune plerisque refragantibus exemplaribus, ab au mire recedam. Id tamen primb stiant plures non deesse eodiem, in qvibus conterranei vox minimε apparet; seeundb nullam in eon terranei dictione explananda me habere difficultatem: sive etymologiam vocis sequar; sive alienis auctoritatibus adhaeream; idque integro volumine cnimio sortasse actutum promitto. Tertibquibus ex caussis concerraneum restituerim , expendant; indeque ubi miniis ad rem faciant, condemnent, & rece plum hucusque in Plinianis editionibus voeabulum retineant. Quod eumque adoptent , dictionem militibus usurea tam fateantur necesse est , ob sequentia agnoscis . hoe esserens Derbum. Primum statuimusJuonesissimi Imperatoriae additum appellationi. Nemo enim, ut puto, nostra aetate nonnullorum, & praesertim Franeisti Vilialupi sententiae adhaerebit, qui primum eastrense verbum a Plinio indigitatum, illud Imperatαν affirmavit tali pacto Conterraneum explieaturus e . - Hic reddit ad secundam causam, ob quam Titum Imperatorem nominavit, ne sorte patrem Ueis spasianum offenderet, aut filium, qui patri suo obsequentissimus erat, ad iracundiam cone itaret, dicit ergo Praeteris primam causam, ob quam tibi merito Imperatoris titulum dedi, agnostis & hoc, idest etiam alia, nam tu aga is se is hoe esse eastrense verbum. Milites enim in castris ob rem puleiam, & bene gestam, ducem suum, etsi nonis esset Imperator, nomine tamen Imperatoris consalutabant. Eodem ergo modo, ut in eastris fit lieet non sisse Imperator Imperatorem appello. Qui enim in eastris una tecum sui, Se tecum ea strensi verbo utar, non eritis mihi vitio Uertendum. is Operae preciam tot errores refellere minimὸ erit, eum hane opinionem ante villatu-pum reiecerit Regius; Titusque non modb exercitus Imperator, sed Romani Imperii eonsors a patre factus, omni iure in naturali hil ora 1 Imperator potuerit appellari, itemque dieatur f . Quare Iucundissimi imperatoris vocaba- . lam , primum erit eastrense verbum ἔ alterum vetb emeerranei seeundum: dui in Plinio emterraneum lesunt, hanc esse auctoris eastrensem voeem utique tonsentiunt; imb omnes Plinium Veronen sinus adseribentes, verbi originem eastris attribuunt. Petotus hujus opinionis eoriphaeas, unde ortum dedueat, neque lexi eographi usque ad parentum aetatem affirmare post Sipontinam Antii item valuerunt. Patermus obleuris obseuriora addidit: is eum siquidem, inquit se , non ideo castrense verbum a Plinio dictum est, quia natum esset in eastris, sed quia ibidem uidis frequentiore, quam in foro, publieis, privatisque negotiis tractandis ita re exigente esset receptum. is Sed und nam limitia Palermo innotuerunt, cum rit8 pauli, ante affirmallat conterranei vocem a raeteris Latinis scriptoribus nusquam suisse usurpatam duo pacto forentibus minimὸ isnotam diem, cum ipse in forensi putuere quotidie versatus h , nemini Iurisconsultorum, Sc Caesarum, qui posterioribus seeulis vixerunt, familiarem, & ubique in The dosii, Iustinianique eodicibus desiderari, iamdiu resti veritὶ Qua enim de caussa ad inveniendam Terrae, s Conte ranei vocabulorum etymologiam ad etaeeos fontes provomit Non enim ex eo qubd Graecis γῆ idem senat, ae L tinis Terra, Romanum vocabulum Graeciae debetur. Terrae enim vox undique latina, antiquissima, in Augurum libris invenienda, non magis a Graecis, quam a Chaldeis, Syris, Hebraeis, Aegyptiis petenda. Quidlibet Populus terram suo proprio idiomate appellabat. In omnibus porct, ae praesertim matribus linguis frustra nitimur ad inveniendam verborum derivationem, ubi nulla apparet syllabarum convenientia. uid enim magis inter se distat. quam γῆ graecum, & latinum terra, eum utraque dictio ex eharacteribus omnino diversis eonfleturi mare ad Babylonieam potius turrim, quam ad Graecos sile eonvertere debebat Palermus, ut latinae huiusce vocis originem
Conterranei igitur vocabulum soro, & civibus ignotum, uni e ex ea strensi eontubernio natum deduxisse neeesse erit. Sed ubi tanta in tone erraneo, seu longerrone suppetunt ea strensia, neque unum in conterranei tuenda voce exemplum profertur. Ast quonam pacto in plerisque eodieibus vitiatam lectionem minimε eoni ieiemus, eum in aliis eo cerraneum , quamvis paucioribus, legamus t facilis igitur fuit unius literulae e la ι inepta migratio; ou in praesentiarum sublata, sibi inviem omnia, sensas & textura eonvenient, unde eonterraneus, urbanis, villieis, ti militi-hus ignotus, tandem eliminetur. Et sanὸ neque hine votem, neque huie affinem Romanos in castris usurpasse comperio, sive ut provineiae, vel territorii ineolam, sive ut ei vem signifiearent. Nunquid vero simile videtur, ut qui a populo popularem, a provinei1 provincialem, a civitate civem, a muniet pio municipem deduxerunt : a terra itidem conterraneum extorserint, eum nusquam Tenei, Tenestiis, Tenicolae, Terrigenae vocabulis usi sint, ut erusdem pro.
vinetae, territorii, ei vitatis ineolas denotarent bd si hujusmodi inaudita, quid de Terranei, magisque de Conte ranei voee dieendum Nil igitur mirum si voeabuli novitas Harduinum in admirationem suspieionis filiam ra poli, cum ducentis ante illum annis apud Ptolemaeum Flavium legam: is list Conterraneum prosecth qui dixerit me secteri torem non habebit, nisi tam rudem omnino existimet, ut rem putem Plinianum illud in praefatione mundanaeis historiae. ,, Et san dicendum non est Plinium, euius ore Latinae Musae loquebantur, Romanis ignotam, sed
militarem unicε vocem usurpasse, quam realtu temporis plerique, sed non omnes, exscriptores corruperunt. E contrario quantum diversa in congerranei, concerranei, & congerronis voce occurrunt. Congerrones ii sunt, quibus saeetus, & familiaris sermo in delietis; atque ab omni fastu, 5e superbia abhorrent. Catullus, qui tanto lepore, dulcedine, amarit adine, amore, & quandoque etiam molles, levioresque. & duriustulos condebat versiculos, teste Plinio Cisellio ): ia naturalis historiae praefatione concemneus, vel congerro appellatur ea occasione, qua auctor
263쪽
di 8 DISM VISITIONES PLINIANAE LIB. GH.
castrense verbum. Ille enim, ut scis, permutatis prioribus saetabis duri,
sculum se secit, quoniam volebat existimari a Veraniolis suis, & Fabullis si . Simul ut hac mea petulantia fiat, quod non fieri quaestus es in alia procaci
epistola nostra ut in quaedam acta exeam, sciantque Omnes, quam ex aequo
ANNOTATIONES.Iabores suos imminuens. illos addam Poetae sententia nugas meavit; ut in hoe etiam operis exordio Catullum imitaretur, qui libellom vix dum expolitum Cornelio Nepoti, nobilissimo Polyhistori dedieaverat . Operum enim se rum valorem deprimunt modesti auctores, tum magis cum illa viro scientiis, & dignitate spectando inseribunt. Quid aliud nisi nugas Ternatium Symmacho donans Ausonias appellavit: is Misi, ait sa), itaque ad te frivola ger- ω ris Sientis vaniora, ut eum mihi agis haec legas, & ne nihil agas, defendas. is Sicularum porth gerrarum nomine nugas intelligere, & eastrense ab Ausonio vocabulum indigitari, omnes norant, cum similia apud Fellam Pompeium a Lexi eographis quoque allata inveniamus, ubi gerras Etymologus, vimineas esse erates expliearit 37. is Athenienses enim cum Syracusas obsiderent, & crebro gerras poscerent, irridentes Siculi clamitabant, unde factum is est, ut gerrae pro nugis, & eo temptu dicantur. is Inde sanὸ gerronis, & congerronis verba militati orgiae emux xant . ut ex eodem Fello liquet, qui umilia in Persa apud Plautum adnotavit, ubi Poeta: is Calamum , inρωit , is intiee iam pol aderit eongerro meus is & alibi idem vates is me illic ad posticum per congerrones eonseram elis Hususmodi a multis allata nemo melius Antonio Fabro viro sua aetate doctissimo pensitavit, dum Plinii praefati nem emendans. Contereanei voeem, uti miniis sensui Opportunam expungit : is Ex his, addens, quae fuma diximus se ii et Me esse tuta esstrens nomen scutere cinge is in eastris Sicutis natum. Ualidius opinionem suam Fabee statuminasset, ubi illam e leum auctoritatibus copulans, alteram Plinii lectionem, ut obiee molim novisset ; idest moItato opponam, uti Alciatus animadvertit. Athenienses enim crates vimineas, ad se tutandum eontra Syraeuianorum lapides, ae tela postebant; & huiusmodi clypeos a Persis Graecos aecepisse suspicor, eum Xenophon vimineos Pe sarum clypeos, gerras appellet, ut eleganter etymologiarum saetiὸ Princeps Samuel Bochartus Oatervavit ; quamvisibi typoeraphi eo mendo irrepserit Gherras, eum apud Xenophontem γεμών legamus M. Quid igitur ad hane iuvandam lectionem concinnius immaginari potest, quM Plinius obice, quasi stuto utatur, i que a Catullo duriustulum character induente desumat ; qui ccasione t ex illa, qua ex permutatis prioribus saetabis nutas, ineos serebat. Alibi Plinius lib. XXII. at. Anseophanes Euripidi Poetae objicu Ioeulariter. Catullum igitae militari vocabulo, in Sieulis eas iis nato, eoneerraneum, sive congerronem appellavit; non prosectb eon terraneam, cuius verbi neque in foro. neoue in eastris extat indietum. Marinus Beelehemus a nobis allata reiiciens, qui concerronem , ait, e sis eonservaraeum , siue cingerronem legunt, Al. I gante hane enim vocem a Plinii elegantia abhorrere iudicavit. Beci themo adhaerens Palemus, quin imo, inquit, I ii .m hane nulla ratione sustineri pose existimo. Quid enim es aliud concereo sis conferro , quam is eum quo nuga. mur , & ineptias saeimus. Gerrae sanε , unde verbum hoc derivatur, nihiι aliud Δην quam mmo, in ineptiae tmes, Mari ea Pomp/jus Festus f , . Nonius Marcelias ta , o post eum Grapaldus h); Cenones etiam inde dιtior asserit F Rus, unde eoneemnes, O congerrones emanarunt, vocabulum longὸ amiquum, oe uni Plauro ia, quia sciam, notum; veras, quis erebra jocant, fodates dictos fuse probar natisre . at quas nugas, in ineptias ase etiam fabulas Oiocos inter Catulium o Plinium intercessisse credendum est. se saeculum inteaerumpta Catullum Plinius Arait ' Quod I ideo qui iam Catullum a Plinio taneerronem .seu congerronem dictum suis contendat, quod illius almus laesione oblectaretis, aviis mosi nimium translatione ineatatam Me a sua proprietare deflectet, nec moribus fortasse conveniet interis disciplinae M. minis, βυerique supercilii, sed temporis in primis supra omnes parcismi, nimiam iocose, procacis Poetae eonfruetudinemi sentare, eamque incabulo ad cantem iam mvis, quam ad focum comparato. Posteris indicare. Si verὸ etiam inmenoinesti sum, qxi aliena ad se eangregant, unde apud Romanos murianἱ Gerones dicti sunt, ut inquit Fulsentius IJ, adhue Dd Plinium nihil inceret β a dictio : Conremaneam etiam in aliquibus exemplaribus aliquando a se lectum Barbaras reaiadit , corrupta quidem dictione, serum ita tamen, ut ad german- . oe ab omnibus approbarum , avi m maximὸ aeradat mxHue usque Palermus; sed quorsum, Dii boni , tam longε deducta. ostendat ipse, & Beelehemus, si possunt, quida pressa Plinii elegantia congeiro distet, unde concerraneus derivatam videtur; tam ego e contrario conterraneum omnibus omnino ex radice ignotum comprobaverim. Patermo demum quisnam persuadere intentarit, eodem tempore Catullum, Pliniumque vixisse Sed qui Poetae nugas, & iocos optimo, familiarique Principi recitabat r nonne v tem eoneerraneum suum poterat appellare; tum magis qubd Titus versus, & Poemata usque ad extemporalitatem eondens, hujusmodi de ellari solitum eredere debeamus. Plinius enim operis sui dignitatem oecultans, illud Catvllianis nusis comparavit. Vbinam hoc supercilium triste in naturali historia invenit Falerinus, quodve a nimi1 Deose in emeaeis poeιaa consuetudine abhorreret Nonne Plinius hoc ipsissimo loco statim addit . med ntulantia fiat, quod proximὸ non fieri quaesus es in alid procaci epist d mmd Quid enim permutata saetaba sunt, nisi nugae; quid sol audaeia ad Titum caesarem familiarius colendum impelli Quid Titum se talem adhue praebere qualem is eastrensi contubemio; nisi quM Titus amicitia magis, quam obsequio prosequi, & quidem a Plinio desideraret uid eni-pat Palermus in au Nore. qu bd vocabulo long antiquo usus esset, ubi congerronis v em usurpasset. Nonne ignora. re potuit illum υisba priscae signiscarionis admirari n Ad hane sani pertinet Congerro, Coacerro. Congerraneus, Coneerraneus, eum eodem eadant ex iste, & faeilius a Conemrone eoneerraneum emuxisse, vel dictum in eastris credendum sit; quam a militibus conterraneum usurpari ἔ eum hujusmodi vox nusquam ante, & post Plinium usque ad infimae latinitatis seriptores inveniatur. Hermolaus Barbarus vir incomparabilis nobis phosphori iubare illuxit hoe loeo, eum ait so : Quidam non comerraneum, sed concerronem, Me quod idem est congerronem meum luunt ἰ m ς dexemplaria quaedam sunt, in quibus cumerraneum scribatur, . quod castrens id υerbum esse dieant, ex hissoris, mPlautus non uno loco: hic, inquit. Merit Congerro meus. Ante Barbarum congerronis, & concerronte dictionem in aniatiquissimis eodicibus inveniri testatur Angelus Politianus, qui propria manu utrumque voeabulum adiecit naturali hustoriae Romae anno I 473. editae, quaeque Florentiae apud virum nobilissimum Marchionem Nieolini tun asservatur. Cur ipse potius eoneerraneum reteperim in caussa sunt gemini Estoria lenses codices, ubi haee vox eontrahitae. magisque ad eon terraneam, quam ad congerronem, vel concerronem aecedit. Coneerraneum exhibet Pertusatinum exemplar, unde paveorum auctoritate caeteris bellum indicimus, ubi conterraneum legimus: saeilior enim videtur eoniaeerraneum unius literulae depravatione in conterraneum migrasse, quam ex eo gerrone, vel coneerrone ; qabd vest, concerraneam ab aliis latinis seriptoribus minime dimam inveniam, id certὸ non saetet, ut originem illam eastrea se in occultet, quam in eo terraneo non reperimus. Verosimilius euim mihi videtur coneerraneam a Romanis in ca Eri L ad Ummaeh. pag. 44 . in v o Comoro, Gerrae Q in Mostinari . cd Vid. Mehan. Grenam. san. e Iu PνMisman. In verbo Gerrae . p In verbo Gerrae. ch In dedicasiano libri da partibias a tam . ia In Μορ. I. H. o T cut ην. k apud Festum in verbo sodal. l Iu ubro de vocib. -ν-Mis in verbo Congerroner. i. na. Pater num Ita. l. cap. VII. pag. s8. ss. κια μι. risor. lib. AUιu. 3. O Castuari P n. I. in praefat.
264쪽
DIς QUISITIONES PLINIANAE LIB. GH. 249 per diebiarare a suo, amisi Veranio, e Fabullo la sima, ebe faceva dei presos δε-
da quando Mn astr opera, accompagnata da una fami gliarissima lettera mia vi prehemtar. Amnurina pur tuiti in Vol adorno di tanti trosei, e Censore, con quanto deco
ANNOTATIONES. castrensi conturbenis suisse usiurpatum, saetii glarei r in latinum C traductione, ob illud etiam quM ex literarum
elementariam ordine Graeeorum P , respondeat latinorum C, atque utriusque figura, & potestas parum distet. I) nerabis. Hane voeem per diphthon eum seribo, eum tali pacto in antiquorum elogiis reddatur . Apud Μuratorium
occurrit C. CORNELIUS. C. F. IUNIANUS. EX. HISPANIA. ClTERIORE SAETABITANUS 3ctata ;& sic in reliquis etiam monimentis, quibus eonveniunt omnia Saetabitarum numismata a doctissimo Henrieci Fl zesio collecta h . Saetabis oppidum erat edito in monte situm; unde sudaria linea nomen invenere . Hujus agri lino in Europi palma dabatur, dum Plinius naturalem historiam eondebat; quae verti saetaba sedaria dicuntur a Catullo, brevius a Plinio saetaba appellantur, nii Alliana, Ze Retcivina eodem libro a regionibus optimi lini sera bus. Convenit Silius Italicus ce). Atque altrix rela mittebat Saetabis aree Saetabis, di telas Arabum sprevisse superba
Ita enim, non superbas legendum, quod ultimum in nonnullis exemplaritas irrepsit. Gratius Faliscas , rAt eontra nostris imbellia lina Pal stis Hispanaeque alio spectantur Saetabis uta. Seu, ut legit Harduinus υ):
Hispanique alio spectantur Selabes usu.b Ier m ensium, ex mciati ingenio Harduinum prosecisse, voeabuluinque xbsque diphthongo reddidisse, uti apud Mediolanensem Iurisconsultam in Parergis extabat. Verum bon1 Pliniani interpretis pace longius hoc loco erat i Cedendum. Satis emth ex verborum textura apparet saetabis liseo ollabis apud Plinium legendum esse. Sed eum Ha duinus minimὸ ignoraret . Tum ebum omnium, ut ipse ait, exemplarium suffragio pro syllabis stetisse, em naulum affert, ubi oppositae Tumebo lectionis saltem indicta viderenturi me non omisit vir optimi iudieii, nulloque Parcens labori David Durandus, apud quem huiusmodi oceurrunt se MSS. serε omnibus ossabis. Sed Londinensi βι- is tu, ut mendum laesit olfacias. Quum enim in stabis non fatis intelligerent, saetiὁ malaverunt in ve ouebis. Sed D restituit demum, & liquida hune disset limum loeum presudit luee docti inmus Harduinus, quem vide is Ubi Duranis 2I b Alciato adnotata ob oeulos habuisset, sertasse minoia de Harduintana luee ingessisset; Ut verum satear, satis indolebam, in XXX. ex allatis eodicibus uocem ollabis irrepsisse, Moue magis Londinense exemplae faetabis, quὲm syllabis propitium. Tandem arrisit sors benigna, & in Vatitano Codiee Iς Io. stabis olim extitisse utique apparet, quod ineptus Aristarchus in ollabis invenere tentauit. Id apertissimE constat ex nobilissimo chartaem exemplari , qu usi sunt Aleriensis Antistes,& Theodorus Gaza &in Passionaea Bibliotheca serWabatur: ibi fetabis exactὸ legebatur, &Ιetitur adhuc, nisi quia Aleriae Episeopus importuna emendatione, voeabulum lineola eonfecit, de stadiis, talin f
labis imposuit. Hieronymus Ballotus eum e petrarehae membranis naturalem excit beret historiam vocis difficultate motus vocabulum postmodum complendum reliquit hoc pacto permutatis prioribus . . . bis D. His igitur praem strantibus, Derabis restituo. Harduinas videtur postmodum nostrae orthographiae aecessisse, cum tu emendationam iudice scriptit permura: is Dioribus feralis . vel saetabis is . H1e igitur ratione ineluctabile adurget argumentum , & longe melius sibi auctor cohaeret, talique pacto naturalem historiam nitori suo restituere, non reseratis, adjectisque arishitrario verbis terrandum est. Allatae linioni haud modirem Ieporem addunt, quae supra ex Guarini, & Pertusatiano Codicibus, atque ex Aleiato mutuantur. Uerba enim, ut obice mes M id etiam innuunt, ut Plinius quasi faetabo sudario obtento se se defendat. Quam bene omnia Conterranei vocabulo adaptemur, lector dijudiem. Cum ab Urbe sageret Nero ante faciem obtensi Diaris equum instendisse testatur Suetonius h . a Veranniis suis, . Fabialis. Ex superius annotatis patet, ita nonismaeutis, O famulis legendum, quamvis ultima implerisque Codicibus, non tamen in omnibus, irrepserint. Codex Vatieanus 3933. disertd habet Vrea Mis. Antiquisistimus Toletanas pariter Veranio D. Corrupta tamen in iis seeunda vox, at famesis pro Fabalsis recipiant. Andreas Straneus Iesit Veraniis tuis , oe Fabullis.
3 Fristola nostr . Temporum suorum historiam Dio Plinium dieasse, ibique hune Caesarem maxima familiaritate in
operis titulo allocutum existimo, multaque itidem ex eastrensi contubernio commemorasse. Id subsementia. M in quaedam ac a exeam videntur signifieare: stillem, ut eommemorem, suae in publicum redierunt. Harduinus legit asia exeant, ut nempe naturalis historiae libri exeant in acta: Harduintanam lectionem in libris omnibus, fit Veneth Principe extare testatur Durandus, & verba potius ad nugas referre eontendit ex saperioribus: namque tu solebat meas esse aliquid putare nugas . , additque de Harduino i, sed perperam ex Pelicerio suo se haec interpretatur: existimatio , scilicet, & pretium illud, quod iis libris ex tam insevi nuneupatione aeressereum intelligeret. Imo veru aliud , existiis matio stilicet ineundissimi Prinei pis, qui tam faeilem se praebeat, ut epistolas liberiores, quM lepidὸ nostet pro is ces vocat, non sollim plaeidE, Zc amanter aeeipiat, verum 3c sibi dieari publita, de in quaedam acta exire ultro
265쪽
tecum vivat Imperium, Triumphalis, & Censorius Tu , sexiesque Consul , ac Tribuniciae potestatis particeps uin, & quod his nobilius secisti , dum illud
Patri pariter, & Equestri ordini praestas, Praefectus Praetorio ejus , omniaque Reipublicae sq),& nobis quidem qualis in castrensi contubernio Uin: nec quicquam
mutavit in Te fortunae amplitudo 3Τ, nisi ut prodesse tantummodo posses, ut velles. Itaque cum caeteris in veneratione V Tui pateant omnia illa, nobis ad c
lendum Te familiarius audacia sola superest. Hanc igitur Tibi imputabis, & in nostra culpa Tibi ignoscesse 94 Perfricui faciem nec tamen profeci, quoniam
se expectat; ideoque non male Pelieerius quandoquidem quae Pri, i nuneupata exeant , actorum publicorum oleum se praeseserea videntur, quod est certissimum e sed gloriam Principis praecipuε, non suam ia eo spectasse, inde maniis. stum est, quod in laudes Imperatoris excurrit oratio, seramque omnes, quam ex aequo tecum Di-r Imperium &α n ais tantum mei causa, ait, & spe pati inii Tibi dedico libellos, quos se io, iam pro Tuis habiturum r verum ut haeis mea petulantia Tibi qeoque fiat satis, Sc duleissimi obsequii ossicio delaneat. Nam si de alia proraei epistola misis stra, nuper ad Te milia questus es, quod non publicaretur, quali Te tua laude fraudare voluerim, hane aliam ae-- cipe, sed aeque liberam, & procacem, eamque libris meis praefixam, & publieatam, ut iam inde distant Roma- ,, ni, atque adeo totum Imperium, qualis sis, quamque ex aequo tecum vivamus omnes. Hoc addit sine dubio ab ,, versus illos, qui optimum imperatorem rumoribus iniquissimis haud obseur insectabantur. is HuiusmM: obsere tiones summum Durandi aeumen prosecth ostendunt. Vbi tamen docto viro innotuisset non in omni dius omnino exemplaribus legi: ut in quaedam acta exeant, sed in pluribus extare: ut 1n quaedam alia exeam 4 r consilium sortasse in veri illet. Nostram lectranem tuentur exemplaria Iovii, & vgoleti,&ni fallor, simplex auctoris ordo, ut quaedam acta ad rem praeteritam, non praesentem. aut suturam provocent. Et sane altotum nomen libris iam publicatis gesta Flaviae domus eomprehendentibus longὸ melius, quam naturali historiae eonveniunt. Actae igitur rei voeabulum procaci illi adaptat epiltolae, quam temporum suorum historiae praefixerat, Titoque exhibuerat; sed in publicam lucem edueere minimh intendebat: qua de re eum Titus indoluisIet, in causia Plinio tuit, ut maximum opus vulgaret. Hare omnia, ni fallor, satis apert8 ostendunt huius praelationis verba suo loco illustranda, Nos quidem, Omnes, Parrem, Te, F tremque diximus vere iusto. Te orum nostioram his Ham ors a FG Aufidii Bassi. Vbi sit ea quaeres , iampridem PERACTA sancituν, in alioquin flaturum erat haeredi mandare , ne quid ambitions dedis vira iudicaretur. Nescio, auhuiusmodi Vir omnibus liter's eruditus Christianus Crasius probabit . eum obscura, neque latina verba inirmavit: in m quaedam acta eram, scribendamque putat, ut in tecum acta exeat tb . io Triumphalis Censorius Tu. Ita cum Harduino, aliisque e): Codex Toletanus, Estorialenses, Straneas, Politiani e emplaria addunt Triumphalis es, in Censorius Tu: a notira restiturione non abhorrent corrupta Murbacense, & Lauindinense, unde a Salma sit opinione post alios recedit Durandus. Plaeuerat Exercitationum auctori is serantque omnes, quam ex avuo recum tavat imperium, triumphali . Censimo, ae tribunitiae potesatis participe, Pod hιs nobilius
fresi, dum illud Patri Hriυν, oe Equestri ordini praesar, Praefecto praetorio eius. Hujusmodi in idem collimarent,& in nonnullis exemplaribus inveniuntur; adnotavi iti Estorialens I., latino ea su seriptum suisse Triumphale ita C. ., io . -- participe ἰ ac subinde eadem manu primigenia restitutum Triumphalis in Censorius. An verti reliquae Salmasii eoniecturae hoc loco sat recipiendae lectorum relinquam iudieio. Videtur enim ἰlii, quM Plinius homianet. qui sub Imperio sunt, Imperium vocaverit is Ut sciant, inquit d , omnes, quam ex aequo vivat Imperium, is idest ii, qui tibi subiecti sunt, quam pari iure tecum vivant, qui Triumphalis es, & Censorius, sexieseue Con- ,, sui. ,, Multitudo Populorum in quae cum Parthis ex aequo degat apud Plinium invenitur e . Attamen satis dubi to, an latinε dici pollit viυere Imperium pro iis, qui subiecti erant vespasiano, ae Tito; qua de causi1 vivere Imperium ipsi Tito Imperii annos triumphis superanti adaptoi Se quam ex aequo, dum Imperii particeps factus, omnia patri concederet f . A Tumebo ineptὸ nominandi easus Diumphalis, oe Censoclus respuebatur, ex euem ratione, ut eonileio, qua abi
livi Salmata atri serant. Nullam De loco necessitatem invenio, ut a primo ad ultimum ea sum oratio invertatur. Triumphalis eleganter is dicitur, qui triumphos reportaverat ca . is Praecipiebant enim tua, qui triumphati de sin inti libras in supelleeliis erimini uabant: omni igitur ratione ad ami eum Caesarem provocans trium psalem dicit Titum, quia tot ulustrern Triumphis; iis dieatam laurum alibi eoneinnὸ triumphalim h appellavit: eodem pacto triumphales Coronae i , - unguenta coenao triumphalis in naturali histori1 oeeurrunt. Censeritis, quia maximum hocce magistratam uni eum patre gesserat: consule experimenta recenti Di Censis , quem intra quadriennium Imperatores Camus 'oosani, Pater, Filia ne Censeres Ierunt ι . atque alibi eollectum Romae ambitum Imperatoribus Osfloribusque Vespasiama anno eonditae I CCCXXV I . testatur m . Lucii Seneeae verba ob oeulos cetiὸ habuit Plinius, quae huiusmodi sunt n : O quantum erat Auli decus, i natorem, triumphaumaeenserium toe quod Dper omnia haec ess) Catonem, uno cabalio esse e tentum, . ne toto quuem. a) Sexiesque. Plinio naturalem historiam invulgante. ut vidimus, anno Vrb. Conditae 8so. Titus sextum iam gesserat Consulatum, Vespasianus Pater octavam. Hine eli qubd Titum septima viee Consulem designatum tum suisse nonnulli eonjiciunt. In aliquibus etiam codie ibus non feri que, sed septimumque legimus o . Anno V. Conditae 8ζα, quo Plinius Naturae hi Iloriarum libros edidit, Consulatum serebant L. Cetonius Commodus, & D. Novius Pristus. Vbi secundae leEtioni standum esset, hujusmodi adhue sustinerentur, ut Plinium eirea annam U. Cond. 8 Io, i bentem setipsisse diceremus: ideoqne Titom VlI. Consulem designatum indigitare. Uerum Salmasii, & commanior lectio optima apparet, ut de ex aft s dignitatibus sermo potius habeatur. quam de ineundis.
3 Paniceps. Mith convenit huic Plinii loco memoria Tito dieata, ubi legimus υ :
266쪽
DIS IS IT IO NES PLINIANAE LIB. VIII. as Iro P Impertula dignitὰ amminiserate , dopo aver stadi atri per D sesa volta affli
obbiubi di Console, M a quelli di Tribuno delia Plebe. Ma eid, ebe ancor maratori vi amrira gli applaus, si d la earica, ebe vi addossisse di Prefello Pretorio, rendendovi in talguisa pia caro at Genitore, M air intero ordine de Gualteri: tuiti quest impie ibi Verci-xando a pro delia Repubblica, e singolumente di noi soldati, at quali dimostrate quella
sessissma affabilita, ebe vi rend a ii nosm Idolo in memo alis militari futieri. M altro
cambiamento in vos opeia I altissimo grado a cui salse, ebe di poter coImare ii genere um no di benefetata misura desse inesine retioni, ebe vi detra it visero bel euore ' te quasi
esse siccome a tuiti sono notoris, e vi conciliano ι' universale veneraetione, cosὶ a me non lay ano astro Logo per corteuia i , se non una grande, e dimestica eo deneta se . Ma di
dono. Eccovi il motivo, onde diminuire it rossore, ebe puraneo mi ricopreii voltor Con μtocio son fretato anteco di mesesso vergunarmi, quando da un altro lato vi consedero cor
grande, e mi abbarbaglia r immensa luce dei sublimis o υostro talento M. Vedes fors Tom. I. I i et in
a Plinio disse in latino audaeia. Iι Laudiui, ed it mmenichi, e vari altri fite reo is italiam is mede a vice, quali
a me sembra non avere is sese compatimento uella nostra favella .
M La Vrsione irate is streue, e mi allonianate da Vol colle taeeole dei vostio ingegno. Quem sentimenta piacque aliandino recando in italiano rα di lontano mi timoni eoa te saeeelline det tuo ingegno.
Constat igitur eodem tempore, pluribusque annis Ttibuni e iam potestatem, & Consulatum gessisse; neque illum immeritb hane ob rem Plinius laudat, eum difficilis admodum utriusque magistratus eonjunEta evaderet adminili ratio, qaia Tribuni plebis multa Consulibus opponebant. Tribuniciae potestatis ius suit anti uissimum Romae officrum,' quo Populi suffragia, & libertas eontra patri eios, & reliquas dignitates tuebatur. Molliendae Plebis gratia Tribuni Populo eoneelli, eum Senatui suboffensa in Moatem Saerum recessittit: qua de re Dionysius Halieamass. lib. VI., Liuius libr. I. Nobilius fecisti. Lib. X. 26. de Gallinis Astieanis Meleam tumulus nobiles eas fecit. Vide hye, & ubique quantaeum naturalis historiae eo ore dictionum affinitas. 3 Praefesto Praetorio eius. PraeleEti Praetorii munus Equitibus ordinarib demandabatur, licEt inveniamus apud Taeitum: Mueianum i qui vim, & prineipatus potestatem in Vespasiani locum gerebat Praetorianis Clementem quamquam Senatorii ordinis praeposuiste a . Suetonius in Tito b refert ex Senatorio ordine primam suisse Titum, qui tali dignitate fungeretur. Consule Suetonii enarratores, & praelatim Beroaldum, & Sabellieum, ubi haea tributa Tito lans, & Plinii locus illustratur. Habes & Politianum in laudato Romano exemplari, & Tillemontium ce . Harduinus, & Durandus huiusmodi eruditὸ persequuntur. Severum Alexandram Praesestis Praetorio Senatoriam addidisse dignitatem testatur Lampridius d). 6 Reipublicae. Sensum hic perficit Salmasias, Iegit enim, dum illud patri pariter, oe Equori ordini praestas Praefecto praetorio ejus. omniaque haec Reipublieae. Et nobis quidem qualis in Caserens Conturbenis. Harduinus nostris codicibus magis accedit. Praefectus Praefotio eius: omniaque haec Reipublieae: nobis quidem quasis in caserens tantubernio. vix in minima interpunctione ab Harduino differt Durandus. Nescio tamen, an aliquis adnotaverit allatam avuneuli sui sententiam, imb verba a sororis filio imitari eum Traianum alloqueretur e is simus filius, simuι Cae- is far , mox Imperatoν, . eonsors Tribuniciae potesatis, er omnia pariter, satim fatius es, quae proximὸ parens Drausis tantum in alterum filium contiait. o Duo ex iis eruuntur, I. Plinii ad Titum praefationem certissimam avuneali siti foeturam a istoris filio agnitam. II. Hane Tito anteE dicatam, eum smilia Uespasianus Tito non Domitiano concesserit, Ex eastrensi eontubernio familiarem eum Tito eonsuetudinem Plinius eontraxit; id in Germania contigisse libro U. indieavimus, nobisque sueeinit Leodegarius a Quercu ID. 8 Amplitudo. Lectionem sequor e teum penn3 exaratorum. & praesertim utriusque Ambrosiani, Londinensis, δε-netae Principis &e. Avuneulum iterum iunior Plinius imitatur in panegyrieo ad Traianum is r nihiι ipso te fortuna muravit: Lipsus Traiani panegyrieum illustrans huius praelationis verba ita resert is nec quidquam in te mutavitis fortunae amplitudo, nisi ut prodesse tantundem posses, quantum velles. ω Durandus ei concenti, nisi quia habet, tit vetus. Pliniani panegyrici sententiam longius repetit, legitque nihli in ipso Te fortuna mutaυit. Habes Sehwarrium, qui hanc lectionem a Petro Fabro , & Rittershuso adoptatam reaeeit, ut legeret nihil ipsa te formna mutavit. Anti. quiores magis avunculi dictis eonveniunt.
Videtur, qvbd Lipsi lettio a Paullo Iovio adoptetur, ubi Plinii locum eleganter imitatur in Alphonsi Davali et
gio 1 eum fortunam parum meritis obsiequentem Vir ille sortissimus invenisset ,, Quod si, ait, naturae t ae absolutaeis virtutis amore deflagranti, ut tantum posses quantum velles fortuna tribuisset, iam plerique magni Reges instari gloriae tuae gradum positi conspicerentur th . A Benedillus Paulli Frater nec quisquam minaυis in Te Fortunae amplitudo in iis, nisi me. quae in antiquis impressionibus pariter invenire si . Puleherrimam Plinii sententiam, & Maximo Prinei pe verὸ dignam Benedicto XIV. ipse adaptavi, eum illi o sculum De suppostitiis militaribus stipendiis Innoeemii XI. dicassem, iterumque ad Serenissimum Delphinum scri-
9 Veneratione. Ita Codex. I. Ambrosianus, Londinensis, Veneta impressio r4ο6., Uetus apud Daleeampium. Alii venerationem Vid. Daleeampium, Haeviorum editionem, Harduinum, Durandum, Codicem II. Ambrosianum. xo Ignosces. Libri XVII l. initio res a tertili germinantes descripturus culpamque nostram tui impuramus. ix Perfricui faciem. Elegans Romanorum dictio ad deponendam erubescentiam, unde Martialis.
267쪽
disi DI VIVISITIONES PLINIANAE LIB. VIII.
alia via occurris ingens, & longius etiam summoves ingenii facibus Q. Fulguratis in nullo unquam verius dicta vis eloquentiae, Tribuniciae potestatis facundia D Z uanto Tu ore Patris laudes tonas Z uantum Fratriss in amas λ uantus in Poeticies ὶ ο magna foecunditas animi, quae admodum Frater quoque imitaretur
excogitasti. Sed haec quis potest intrepidus aestimare subiturus ingenii Tui judicium, praesertim lacessitum 'ini Neque enim similis est conditio publicantium,& nominatim Tibi dicantium : tum possem dicere: quid ista legis Imperator
humili vulgo ' scripta sunt, agricolarum Uin, opificum turbae δὶ, denique studiorum ociosis. Quid Te judicem facis: cum hanc operam condicerem s 3 , non eras in hoc
Et si persi evis frontem, posuitque pudorem. Alia ex Seneca, & Cicerone exempla ad rem affert Harduinus. t 2 Quoniam. Sie uterque Ambrosianus Codev. Harduinus &e.: alii habent quando. r) Facibus. Ita pol illis eum I and in . Palmario, paueisque exemplaribus a quam vulgatum fascibus reeiperem; qnam vis non tenorem Barbari, Benedicti, Gelenii, Daleeam pii, Harduini, Durandi, caeterorumque seripturam ad Lictorum morem deduei, qui eum sasees Consulum gererent, iis turbam summovebant. Uerlim sasees inirenio per meis taphoram tribuere ineongruum magis videtur, quam illi immeniam lucem adscribere. Plinius alibi claros sapientis auctores b , atque Italiam ob ingeniorum elatitatem celebravit c . Iis adde, quia iaces melius sulguranti eonu niunt eloquentiae: in Ambrosano I. legitur intenti fastibus. χὶ Fiaturat. Fuleurare, Ac tonare de optimis oratoribus , nostro aevo per metaphoram adhuc usurpamus. Id etiaam antiquis iamiliare, & signanter de Periele dictum Bened. lorias adnotavit. In iis demum artibus Titum excelluisse prae reliquis testatur Suetonius d is latinae, eraeeaeque linguae, ist in orando, vel in se endis mematibus promis prur. ω Deilis ad extemporalitatem usque - Hine Titus ab Eutropio, & Godest ido Viterbienti facundisωtis appellatur se . Vim eloquentiae Plinius in Tito elegantissimδ admiratur, quasi auditores ad assentiendum compelleret: sielibro XXVIII. a. o,ofecto vim eriminum faustuν. Crusias Plinium scripsisse putat, dictatoria ias eloquentiae, quo v eabulo Livio semiliari, nusquam usus est noster. Nullum in optima sententia languorem inuemo, & verius dicta cuid seni ficet, per se patet. Lib. XI. resere Metellum Pontificem inexplanatae aded linguae fuisse, ut multis meu-sibiis tortus meditaretur in dedieania aede opis isse dicere.
natatur, additquer quamquam & laeundia serri possit: mihi tot genitivi minus ad Plinii palatum faeere videatur. Tonas. Fuit Vespasiano parenti obsequelitissimu f , unde nil miram si in illius quoque laudes essunderetur. Claudianus eodem sensu ad Olybrium - Carmina seu fundis, seu Cicerone tonas P ue suantism fratris. Ita ex Mediol. Codie ibus: plerique. Harduinus, Durandus, quotὸ : Videtur eone innius gusurum, cum supra quanto , hie quantum , infra quantus. Non unice tunc temporis; sed defuncto etiam patre Titus Domi tianum stat rem sibi insdiantem semper in honore habuit is munumquam secreιὸ tac mis, precibus craus, ut tamdem muttio erga se animo esse υellet . . 6 Es. Praeciatam de Aeontiis Titi earmen superiori anno editum Plinius celebrat th ἔ illumque amatoria quoque cecinisse testatur Plinius iunior ι . Quoque imitaretuν. Vera haee, & nniea lectio, quae nune pri mdm in Plinii praelatione vulgatur r ex multis& praesertim ab Ambrosanis endi ei bus deducitur. In impressi ς huc usque legebatur. O maena foecunditas animi quemadmodum fratrem quoque imitareris, excogitasti. Depravatus locus eruem interpretibus figebat, neque inde sese cxtrietare, ex eorruptis votibus irretiti potuerunt; quin imb nonnulli eousique processere , ut eolligerent, Domitiano naturalem historiam ab auctore suisse diratam: eum null1 ratione serendum videretur. subd Titus natu maior. 8c illustris Poeta, statrem cogitasset imitari. Haest hae de causifi Hermolaus utrum Tito, an Domitiano Plinianum opus inscriptum extiterit A Ut Titum, inquit, intelligamus, Deit, quod praesectum praetorii , een sorem, & tribuniis eiae potestatis participem eum patre Titum fuisse non Domitianum Suetonius tradite ut de Domitiano sentiamusis iaeit, quod sexies eon selemi Titum septies fuisse vivo patre eoastat. Quandoque patris, fratrisque res gestas Domi-ri tianum eantasse Valerius Flaeens anEtor est. versam proles tua pandit Idumen. M Namqua potest sol mo u grantem pulvere fratrem ,, Spargentemque sacer, oe in omni turre furentem . - ae verba eum iis consentiunt, quae hie habentur is quanto, inquit, tu ore patris Iaudes tonas , quanto fratrisse amas P Quantus in Poetica esst Utrumque porro eminentissimum Poetam fuisse telles sunt Tranquillus de Tito diis de Domitiano Silius, Papinius, F. Quintilianus. Cor. Tacitus. Cognomen Vespasiani Tito quidem eommun is eatum Suetonius, & Eutropius commemorant: sed ti Domitiano duoque idem tributum monumenta pristi aeritis indieant: in quibus ita scriptum est e IMP. CAES. DOMITI ANUS. UES'. AUG. GERM. IOVI. ViCTO-
,, R . Potuisse autem & praesectum praetorii, fleeensorem, & tribunitiae potestatis participem eum patre fieri D is mitianum quoque, quamquam histariae non testantur: illa tamen Suetonii verba nonnihil hue pertinent Veis fratri se, inquit, cla operebus di diRnatione adaequaret, & paulo post: Simulavit . iose, inquit, inis modestam , ,, in prim sique poeticae studium , ram insinum antea sibi, quam pesea Dretum abiectum . ,, Integra Hermolai verba subieeimus, eum pleraque Vir Clarisi. in Domitiani lavorem adducenda eollegerit. Verum ut Titi caussam tueamur t praeter verae lectionis eximium argumentum quae de consularibus annis Barbarus apponit elumbia ex supra annotatis redduntur. Ex ipsis Valerii Flacci earminibus, Plinii, Ze suetonii loeis a lectore eomparandis, eonstat Domitianum Fratris laudes Geinisse, simulatis modestiam, & in primis metiere studium INSUDTVM ANTER SIBI ; unde eerni ε firmatur lectio Titum ea exeogitasse, quae a Fratre imitarentur. In bonis artibus,ti poesi praesertim Titum exeelluisse prae reliquis testatur Suetonius th se Iarinae, aeraecaeque linguae, vel in oraudo, velis fingendis Poematibus promptus, Deilis ad extemporalitatem usque ; Haymon Episeopus Halber stadiensis lib. III. D. pag. 23. de Titor Tantum , ait, facundus fuit, ut caussas Iarin ageret, poemata, in tragoedias graecὸ componeret. I. lum H Venet. r4pp. rsio. bJ Lib. VII. mo. DI Lib. XXXVII fine. sill 1n Tito X. se' Cata v. ofum. eos. Viae Tom. II. Rentialis. Scriptor. rid. Sueton. an Dio V. in VI. spJ sti et .v. in Tio IX. tbJ Vid. lib. H. x s. siJ Lib. V. 3. sh J In Tiro 3.
268쪽
DISQUISITIONES PLINI LIB. VIII. as 3
in altri un eguat sume di ricca, e maestosa eloqueneta Z Ουe troverassi una ficondia pii, οἷ dattata etsi intersis delia tribunietia autoritὰ Z Con quale sceluet a di termini mi Iapetegit enc j tesser det Padrep Con che amore rintracelare dei Germano te laudi 2 Ob fecondissimo genio inefausto, ebe pensa per Mo ad accendere net Fratello it desiderio di perfert mente imitarui. Ma cbi non disderis desie sue foret e considerando is straordinarie cogni-etioni vo re, e tanto pin, quando opere vi si presentano, percM ne glutestate it loro giuso Calore 2 In diverso si ema aurei potulo dire: E perobd, invitio Cesare, perdere it tempoin simili inese 8 Al basso volgo, a sollimo di tante e diverse arri, a pro dei contarini, e per quelli ebe non tali sisy, ma ad alare e ben diverse cure s oppigliano, io bo compo-so. Per bd ne volete voi giudicare Z Io , quando ques' opera publicat, vi ocius dat ruolo demiei censori; nd giam mai Hurar mi poteva, ebe un Signor si grande cose tanto abbiette
tum amatoria quoque cecinisse ex Plinio sequente adnotavimus a . Quare ex Titi exemplo invidiosissimus Frater Poesis amorem insimulavit. Quo enim consilio poterat naturalis historiae auetor in Titi laudem afferre, qubd fratrem earmina pangentem imitaretur, eum ab ineunte aetate summus itidem, atque extemporalis vates evaserit; amatoria enim adolescentulum cecinisse credendum est, nee ab edendis carminibus toto vitae curriculo destitisse, eum
praeelarum de Aeontiis Titi opus superiori anno uulgatum libro seeundo Plinius celebraverit. Omnes e contrario a Barbaro allati, qui eminenti Ismum poetam Domitianum laudarunt iungamus & Martialem coaeci seriptores, etsi vera de immani illa bellua tradidissent: suam primigeniam, veramque Tito laudem avnime abstulerunt; idquoneotericos omnes probaturos sperarem, qui de Domitiani carminibus striferunt b . Ad ea demum, quae Barbarus subdit Domitianum Uespasiani cognomento in numismatibus quandoque insignitum i id tamen usu minus receptum fuisse animadvertimus; quodque ad praesentem quaestionem faeit a nemine Floius Domitianus 'oasianus appellatur. Potic s Uespasiani eognomen meliores Pliniani eodices recipiunt, Domitiani appellatio omnino erit expungenda. Addamus, quda praeter allata ex naturalis historiae praefatione , in operis quoque corpore Titi censuram Ulinius commemoravit e Tribuniciam velli potestatem vivente Patre Domitianum exereuisse nemo antiquorum tradidit; neque in pessimi hujus Imperatoris monumentis Tribuniciae potestatis annus invenitur, & in paucis tantum legimus TR. PUT. e . In eicitiis perpauca te limoaio esse possunt, eum post illius necem nomen etiam Senatusconsulto e monimentis fuerit abrasum d . Harduinus, qui de corrupta lectione nihil dubitavit, legensque quemadmodum fratrem quoque imitareris, excogitasti, Titum Domitiani exemplis inllitisse colligit, et pleraque a Barbaro adnotata, illius tamen nomine praetermisto subjeeit. Μeliori fide lueessit Durandus, qui eandem retinens lectionem is Titus ne, inquit, an Domitianus fuerit, euiis dieatum sit hoc opus, maior olim, quam nune est, eruditorum concertatio fuit. Fro Tito multa faciunt, quae ,, poli Barbarum & alios accurath satis enumeravit Harduinus, & eo sere laesierat omnium bonorum animi. Quisis enim aequo animo serat, virum integerrimum, ut certe noster erat, tam flagitioso mox principi ita adulari, ut is eum Imperatorem & Jucundissimum quidem nominet, Triumphalem ,& Censorium faciat, Praesectum Praetorii, &ttiis ,, bunitiae quoque potestatis partieipem: quae omnia de Tito verissima sunt, conrestantibus histori eis, de Domitiano se iisdem tacentibus non possunt non esse falsissima. Torsit me tamen aliquando lateor, hic, quem nune prae maniri bus habemus, locus guemadmodum fratrem ρtioque imitareris excogitast, ut modo hunc, modo illam imitatoremia suspiearer . o Addidit insuper Durandus quae Suetonius de Titi, quaeve de Domitiani poesi supra innuimus, optimeque milesit Suetonium Taeiti verba imitari, ubi elaboratae amplitudinis historieus Domitiani mores describens eis sisIieitatis, inquit, ae modestae imagine in altitudinem couditus, stitatumque literarum, O amorem earminum sentit laus, quo velaret animum, o fratris aemulatione subduceret. Ex iis omnibus eam rith firmasset vera de Tito, & simulata de Domitiano praedieari: indolebat hoc loeo, primas Tito paries in Poeti Domitianum abstulisse, eum natu maximo ad imitandum pro oneretur. Conieeerat Paullus Cigalinus legendum: O mis foecunduas animi. quemadmodum frater quoque Te staretur, exea hasi; fateturque Durandus, quod huiusmodi veritis praedicarentur ; nihilo tamen minus cum nullos praepositae ieetionis testes vidisset, vulgatum explicare nisus est. Ubi doctissimus optimaeque fides hie Plinianus interpres uiueret; proeul dubio laetatetur, ad genuinam verborum texturam Cigalinum aeees.ssis, qui illius indicia in Penusatino eodiee. atque alibi sertassis invenerat. Hac igitur non ex ingenio, sed vetuissorum exemplarium praesidio restituta, in Durandi tandem diremus, non acerrimi iudicii acumen, sed illi veritatiutestimonia desuisse . Haeduinus pariter celebrabitur, qudd a torrupta leEtione minimε deceptus fuerit, ut Domitiani nomen reciperet o. Hie certe neque Censotius . nee Triumphalis Vespasiano Imperante diei potuit. Suetonii, Taeiti, Silii Italici, Fabii Quintiliani sententias noe loco erudit E protulit Benedi tus Jovius, quo etiam iudice Plinius ad Titum provoeavit. Quamvis enim Plinius aliquid adulationi dedisse eoniiciam, ubi. ad aeternam gloriam Vespasianum cum Liberis suis tendentem deseribiti peristratae tamen adeb frontis minimὸ fuit, ut salsa de Domitiano scriberet, eamque fratri anteponeret. Nam gloriosa sententia aliqua ratione ex fictis tune temporis Domitiani virtutibus per advocatum defendetur: eaetera ubique eorruent, eum hic Imperator ab omnibus vitupetretur, &immanissima belua a iuniore Plinio appelletur fὶ,& elegantissimE Sulpitia Geinerit eis Flavia Gens quantum tibi tertius abstulit haeres, is Poene suit tanti non habuisse duos la . 8 Intrepitas aestimare. Omni sitieet timore sublato e alibi introiiaque miranti Meest miraculum h . ς; Laeustum. Italis fluetricator hae ratione de Elephantis seripsit. quod nee nis lacessiti nocea t i . xo mmiti vulaeo. Ad viliorem plebis patiem elegantissime libri XXVI. initio: is nec sensere id malam feminae, aut
semata, plebesque tamilis, aut media .car Agricolarum . Cohaerent dictis libro XVIII. a. dicemus o sidera sideramque ipsorum terrestria signa dabimus indubitara quandoquidem, qui adhuc ea dulgentius tradia re, quibusvis piniis, quam agricolis scripsisse possum videri, & eodem libro XVIII. 23. Quid te rusteum quereris ' Non stat per me quominus eaesum intelligas, o caelestia scias, dabo: auribus rinum.
269쪽
us4 DISQUISITI NOES PLINI ANAE LIB. VIII.
hoc albo m. Majorem Te sciebam, quam ut descensurum huc putarem. Praeterea est quaedam publica etiam eruditorum rejectio. Utitur illa & Μ. Tullius extra omnem ingenii aleam positus ain, & quod miremur, per adu ea tum defenditur u . Haec doctissimum Manium Persum legere nolo, Laelium De
eimum ML sήλ. Quod si hoc Lucilius, qui primus condidit styli nasum in dicendum
r r) ω eorum rurbae. Lib. XXXIII. de Chres olla. India a, inquit, Opificum tresia tribus eam generibus distinguἰν. t 2 Gndicerem. Turnebus infelici nisu optimam lectionem emendaturus corrumpit a . Aperte enim patet Auctorem ad legalem usum provocare. Est enim eon dicere apud Jureeonsultos idem ac denunciare. Vlpianus is sed s peeuis viam dedero, ut Stichum manumiιtas, se non faeis, convisere possum. Auo. Iudicum album pro tabella aecipit, in ova illorum nomina legebantur. Eadem ratione Equitum album inis venies apud Saetonium in Domitiano li). Si plura optas, eonsule Culaeiam ad titulum de Albo Icribendo. a) Deseen rum Me. Ita Codex Guarini, aliique , atoue Harduinus . tu multis legitur his eodem sensu, nempe tune dieere poteram, non Tibi dicatum opus; sed agricolis, opifieibas, & minus studio addictis interiptum. Eleganter Plianius Caeeilius ad Traianum is olud magnitudine tua Domine descendas oportet ad curas nostras. 33 Positus. A nemine iure reprehendi poste iudicatur, tum magis in iis, quae planὸ vir composuit; adedque qui tu. - illum invecti sunt, ut prodigiosi, & veeordes habentur. Sui tamen & Ciceroni reprehensores non defuerunt, quos
inter Asinii, Pollio pater. & Gallus filius, & Largius Lieinius. Asinii Pollionis odium in Cieeronem recenset in Senem Suasoria Ui I. Galli filii, & Lieinii Gellius initio libri xvll. Uide Sehortum σὶ, Proustium d , Moth
fium se . Inter recentiores in Ciceronem paulld iniquior suit Erasmus adhuc iuvenis. Caleagainus itidem, & -- torulus aliqua in illum scripserunt. Consule allatum Mothosiam. Defenditur. In aliquibus indicibus legitur defensis. L. Senera D: Vestor aliquem patronum, qui se defenderet
3ὶ mee doctissimum. Magna est hoe loeo exemplarium, atque interpretum eoneertatio. In Veneta Lex eulam iuvenio nee doetismum omnium Persium haec legere volo ; Ju tum Laelium Dolo. Huie in plerisque aecedit eodex Guarini Ambros. Nostra lectio sustinetur a eodiei bos Peloti, Thadaei Ugoleti, Iovii, l. Amorosiano, Estorialensibus, aliisque permultis. Reeipitur ab antiquis editionibus a , nisi quia Manli praenomen corruperunt, quod a Palmario,& Alexandro Minnedicto margini apponitor h). Paullus Manutius scribere maluit. Haec docti mum risum legere nolo, Laelium Decimum isti cor hae in re, ut Ια aliis persaepe assolet, Gelenium secutus. Harduinus seripsit: Nee d tissmis: Manium Persum haec legere nolo: Iunium Consum mis. Conveni Darandus, nisi quia distinguendos judicavit versieulos, reddiditque
NEC DOCTISSIMIS MANIVM PERSIVΜ HAEC LEGERE NOLO IVNIVΜ CONGUM VOLO.
Ex allatis omissis aliis monstruosis lectionibus meliorem seligat eruditus lector. Nostra rectilis Cieeronis sensentiae squam a Lucilio mutuavit videtur eonvenire, ideooue diverso cliaractere tu Plinii praefatione reddenda. Verisba Plinius excipit e Cieeronis libris de Republica: ubi illos minime deperditos indoleremus, corruptum Plinii loeum restituere haud diiselle evaderet. Nihil O tamen minus eum non uno tintum loco Romanorum oratorum Phinee osus sit sisti .1 Lue illi sententi ; idque Plinius etiam videatur innuere: Ciceronis auxrtio satagendum, ut verus Plinio sensus reddatur, ea tamen ratione, ut conjecturarum bonitatem aliqui naturalis hi .loriae codices tueantur. In .enio apud Cieeronem libro II. de oratore 4 Nam ut C. Lue ilius homo do fh a & perurbanus dicere sole-sebat, ea quae scriberet neque ab indoctissimis, neque ab doctissimis legi velle, quod alteri nihil intellige- ,, rent, alteri elus fortasse: quam ipse de se; qub etiam seripsit, Persium nori eum lesere hic emm iuit, ut no-- ,, ramus, omnium sere nostrorum nominam doElissi nus Laesium Decimum isti, quem cognovimus virum bonum, is & non illiteratum, sed nihil ad Persium. Sie ego si iam disputandum sit de notitis stadis, nolim equidem apud si rusti eos; sed multo minus apud vos e malo enim non intelligi orationem meam , quam reprehendi. DEx iis igitur eolligerem Plinium nequacuam scripsisse AHismum omnium Persium ; hoe enim absolute prolatum eaeteris intolerandum evadit. Tullius & alie ut eomparat. & omnium fia nostrorum hominum do tissimum appellans, aliquem ex Romanis, puta Varronem , 3e Graecorum illustriores videtur excipere : quare haud difficulter conficiendum uenit Manli appellationem ab imperitis amanuensibus in omnium fuisse eommutaram, eui rei indicia habemus in e dioe I. Ambrosano, ubi legimus Iunium Persum, & Manium omni sublato naevo in aliis exemplaribus invenimus. Coneinit in seeundis eastigationibus Hermolaus Barbarus, lettionem tamen invertere non ausus, ex afferenda Ciceronis auctoritate deterritus. ,, Quidam, ait, non omnium, sed manium, quod ita scriptum in veteribuq Plinii e i- ,, eibus inveniunt. Fateor sanὸ ita legit sed & praenome a suisse Manium. & Per ut poeta, & Festus quoque a is firmant: dictum ab eo quod mane quis natus sit, ut Lucius, qui luce. Quia vero non Manium, sed Caium Pe se tam Cicero eum vorat in Bruto non ausim murare. Atii, inquit , a C. Persio litterato hamine scriptum esse aleis, , bant, illo, quem significat valde doctum este Luoilius: de quodam antem T. Junio se ait eodem libro: Fuit, inquit, is foritis. ω expeditus ad dicendum, in vitae splendore mώιto, or ingenio sanὸ probabili T. Iunius L. F. Tribunitius, is quo accusanae P. Sextius Praetor damnatus est ambitus. Haec scripsi quoniam, ut monui hac parie non Laelium is Decimum, sed Iunium Congium antiqua sere omnis habet lectio, ut extimandi tamen illud non decernendi sitis argumentum. se Hue usque modestissimus Hermolaus, cui solum defuit addidisse , Manium , & praenominis,& genistitieii nominis vites obtinere. Ex allata Felli, & Persi Poctae auEtoritate haud satis deducitur, an Manius praeia nomen potius, quam familiare nomen dicendum sit. Hoeee enim vocabulo usus est vates, ut hominem humili loecinatum indigitaret Iὶ - - - praeso es mihi Manius haeres
Progentes Terrae atqne infra in Manius hic Reneris prope Maior munculus exit.
Haud inficior, Manium Romanorum praenomen fuisse, quod pluribus exemplis in Plinio ostenditur m , quosdam in eum dentibus nasii ficut Mὶ Cisrium qui ob tu Dentatus evnominatus est . Optimὸ Harduinus notam Mὶ Manium non Mareum signifieare tradit hoe loco. Imb Plinius Manium nullo adhibito eompendio scripsit, ubi eodicibus, &antiquioribus eredamus editionibus; & alibi ipsemet Harduinus legit Manium Curium Imperatorem n ; ideoque duplici errore laborant tangieti ho , aliorumque Falli consulares, in quibus legitur sortissimi hujus Dacis, & Consu
270쪽
tinesse I dasse quali per altro ad allonianarne la eritiea, semirommi di an illu ire assoma addo itato per Iino da Cicerone e quesi sebbene riguaesar s debis come superiore a quoi usia quantunque rigida eensera, nulla di meno dicem : Io scrissi ilmio libro per Lelio Decimo, e non gia perche son letto dat dottissimo Μanio Persio ; e eid ebe deis ponderars di pis, s ἡ, obe un tale sentimento vime patrocinato da un recellente disenditore. Che se P accennara sentems a se sesso a
dat id Lucilio, it quais D il primo, ebe presso di noi un purgato giuietio delis a
ANNOTATIONES.lis nomen M. Curtius Dentatur. Ubi Plinii exemplis, 3e Manli Ia .entii Consalis morie a institisset Maratoriat, de Μanii praenomice minimὸ dubitasset, quamvis ei ultro cancedamus, quod gentilicium familiae nomen appareat ex allato per ipsem Ticinensi elogici Q.
CLO MANIO EROTIPATRICASSIAE QUARTAE MATRI OLO MANIO TERTULLO FRATRI
Haee quoque ex pluribus aliis monumentis declarantur G, & praesertim ex Gadiano per Bimardum illustrato. evia initiam elt d)-- DEC. MANIOCA PRO &e. Id a Plinio poterat etiam ostendere, ubi Maaiam Maximum binam eubitorum fuisse ex varronis auctoritate as.
firmavit e . Apparet enim Manium gentilicium esse nomea: quo, & cognomine contentus auctor praenomen omisit. Fieri isitur potuit, ut C. Persius a Cieemne allatus vocaretur C. Manius Persius; ut iuventor ex Pliasis C. Aianius Caeritiust ut ab utroque Plinio memoratur . . . Lartius Licinius ἔ qaibas in exemplis duplicia iunguntur geniblieia nomina, vel adoptionis, vel haereditatis iure. 63 Laelium Decimum isto. κε maior in Laelii Decimi, quam in Manli Persi appellationibuς oritae eoneertatio.
Haue utrisque castigationibas attingit Hermolaus, atque in primis adnotavit pro Laelio Decι dices omnes antiis quos habere, aut Iunium Consium, aut Laelium Congrum is & quamvis, addit, apud Ciceronem seeundo de omisse tore libro Laelium Decimum legamus ex C. Lucilii sententia Presium, inquit, non cum tessere haec: fuit enim, ut is noramus omnium 'mum hominum d tisenus e Mel um Duιmum volo , quam cogn imus Dirum bonum, nee te. se Iiιeratum. Meminit & in praelatione finium: nec ut ni re, inquit, Lucilius recusabo. quo minus omnes mea luantis utinam esset ille Persius: Scipio inro, Rutilius multo etiam magis, quorum ille iudicium reformidans a Cosentinis
is aιι se, o Tarentinis, m Siculis scribere. In oratione etiam pro L. Flacco: Decimum, inquit, Laelium optimi viriis filium. Fere tamea addaeor, ut Iunium, aut Laelium quidem omnino tueamur: α si placet Decimum qcioque quo is eius viri cognomentum esse potuit: ut spinter Lentuli: nam & Murenae, & Oratae quidam vocati stini, &. Apri , ,, & Asinae, de quo Maerobius, & in quadam Epistola Cassiodorus is Hucusque Hermolaus, per quem certe pres cit Hatduinus . ia novam eudens lecti em profitetur veterum codicum fidem sequi, quos Barbarus, Rhenanas, Turpebas, Dalecampius, & ipse viderat. Reg. i. a. &e Statuit Inde Luelliani versicali qui trochateus est fidiem citari, - nec doctissimιs: ut mox integer sequatur, ubi metri caussa in Manio, Persoque tota coite
Manium Persum haec legere nolo, Itinuis Conram Volo.
Affert subinde Cieeronis sententiam lib. LI. de Otaiore, additque is ex hoe quidem Tullii Ioeo ausi sunt editore is contra eodicum omnium anctoritatem hune loeum refingere, ae pro iunio Congo, quem illi conspirante eonfinia ,, is exhibent, Laelium Decimum substituere. Perinde quasi ae semel dumtaxat usus lit Lucilius forma loquendi. is ae de Laelici meimo uno eogitarit is, quem ex eodem Tullio scimus libro I. de Finib. num. . nee Laeliam, necis lanium adduxisse alias in exemplam hominum non doctissum , sed Osentinos populos, & Tarentinos Nee 5 vero, inquit . . in moster Lurisus is & reliqua ex Barbaro nuperrimε allata. urandus is haec sunt, inquit, Lucilii, qaae Cieero mutuatus est, dc inde repetit noster. Sed in eodicibus mira v is rimas. Londinensis me docti mas manium perstim haee luere mis Iunium conssum Ueso. - Veram lectionem eis Murbaeensi suo restituit CL Rhenanus, & adoptavit Hardianus is Vt gradatim incedamus, nullam invenici rationem, qubd legere debeamus nec doctissimis potitis suis nee doctissimum, uti in Joviano, Ugoletin , Ese A, Adberti Miret h , & Spirecisis codicibus. Nonne Persius hie ille est, qui omniam serε Romanorum doctissimas a Cieerone appellatur Non vult igitui doctissimum Persiam Lucilias, sed tam lium Decimum haud ita doctum. Meunddi indices hoe loeo miram in modum corru i parum Iuni, Congii, aut Congra appellationibus favent: huius nulla, ni fallor, apud antiquos extat memoria, contra paret ex Cicerone, a que Horatio, Laelium meimam, quem Lucilius ad sua legenda invitat, hominem fuisse bonum , nee illiteratam rferi etiam potuit, ut hie praenomine Decimus, nomine Laetius, cognomine Congius, vel Congrus vocaretur; uti Decimus praenomen fuit Iunii Bruti de quo Pliatus ι , & Frontinus & sanisti, in prandio exanimati υ . i. I praenoa en Hiisse, & praenominis Ioeo relatam inreb pronuncio sive Laelium, sive Iuniam seripserint ex Luei-lio C cero, & Plinius; quamvis earminis leae . vel ex arbitrio nomini gentilici postematar; nam alibi Cieeto ge- appellandi ratione, nullaque verseuli lege adstrictus illam Decimum Laelium optim viri Arium appellavit. Ubi vero Decimum pro eognomine aeeipias, quid repugnat, ut illum Laelium Lucii: i amicum agnostas, de quo Horatii carmina proximε afferenda; de quo idem Horatius mitem. & sapientem salta cecinit ' Hunc Eai praenomen habuisse, illumque esse e lieit Daretius, quem ieero iti amicitiae dialogo loquentem adduxit. Ad Laelium igitur non ad Iunium pravoeabat Luellius; atque ex Lucilio, & Cieerone Plinius. Cod. Pertusatim legit Laelium civium. Vnde vero Harduinns legem Luelliani earminis statuat haud satis intelligo Tmetaeum Grammatici ex long1 & brevi tonstituunt: at quaenam earminis lex in hisee voeibus
ii coire oporteret, ut numerus constaret. Fateor Lucilii aevo nodi adeb Romanorum aures fuisse delieatas. ut exactam numerorum legem servarent; attamen ali1 omnia, ratione versas Satyrici Poetae constitisse colligerem: