장음표시 사용
101쪽
plecticae, fluentibus menstruis, quae, quatuor copiosis, cephalica , Venae sectionibu , octo horarum spatio a Zacuto inritan liberata est. Quo magis abundet
Sanguis, eo plus detrahendum , auctor est; si ero pituita luxuriet, parcior manu mittendum esS : caeterum , ut litus , ac tutius esse non una vice mittere, quantum opus est, sanguinem, Sed per vices intra tamen paucarum horarum spatio Laudat ex M-cut , et aliis, jugularium sectionem, sed non vide
Purgationem instituere jubet paucis horis post venae sectionem, neglecta temporum electione; validaque pum gantia commendat, ob humoris contumaciam , et obr tam facultatem, quae nisi vehementioribus excitatur. Adversus Sennertum cui huc usque Obsequitur vomitum laudat , praecipitque , superioribus non pro ficientibus , ad antimonialia , minus vehementiora transire, ut est aqua Benedicta ex croco metallorum composita , quae per superiora et inferiora potenter expurgans , pituitae copiam , non Solum e ventriculo , partibusque inferioribus, sed etiam e cerebro educit, ut hac evacuatione , interdum aegri herentur profiteturque , se hac methodo , virum nobilem , ter intra
biennium , ab apoplexi liberasse. Subiungit etiam quamvis a doctissimis, vomitus in poplexi improbetur, experientiae magis credendum esse, quae docet quotidianis experimentis, pueros comate affectos , sale vitrioli vomitivo , promptitis, et tutius , quam ullo alio remedio liberari. Docet quoque, tincturam nicΟ-tianae, aqua vitae extractam , ad draginas duas , cum melle exceptam , et in os infuSam , potenter educere. Interea , Omnia revellentia in usum vocat, ut frictiones, ligaturas , cucurbitas, suris et capiti, vesicantia cum euphorbio, posteriori parti cervicis, et scapulis Psinapismos, clysteres , et glandes acres Sternutatori , et
stalagoga, etiam laudat, sed non in morbi principio.
102쪽
Aquarum apoplecticarum usum non improbat, castΟ-teumque, succinum , ambram gryseam, balsama, et olea odorata, in restituendis apoplecticis , plurimi facit. XCVI. Ranchinus , alius professor Monspeliensis seculi XVII, poplexiam veram nominat, resolutionem totius corporis in cerebro natam per catar-Thum , cujus communis causa est pituita per substantiam cerebri diffusa , illius ventriculos replens, atque persecte obstruens aliquoties autem sanguis crassus et nonnunquam humor melancholicus. Jubet, in principio , aegrum agitare, concutere, et clamoribus, vellicationibus , vinculis dolorificis, avulsione pilorum , frictionibus durioribus, illum excitare deinde, si sanguinea sit poplexia, et Vires aetas , aliaque consentiant , iniecto prius clystere acriori, venam scindere utriusque brachii, vel alterutrius , non autem paralytici; sanguinemque per plures vices in pauca quantitate elicere , pro ratione plenitudinis, aetatis, et virium Improbat sectionem iugularium et lingualium atque secari commodius dicit et utilius , venas frontis, poplitis et haemorrhoidum, si istae tumeant. Non omittit, post venae sectionem, quae illius vices gerunt , ut sunt cucurbitulae cum scarificatione, collo scapulis, lumbis , et naribus admotae sanguisugae pone aures, et juxta venas it gulares.
Si pituitosa sit poplexia, confugiendum ad purgationem universalem et particularem. Fit prima , purgante valido , duplici dos ministrato, ut sussiciat ad naturae procitationem Laudat autem cum Archigenes LXXXVJ , vomitumia insitatum cum penna , noxi melle scillicito infusa , et in gulam immissa.
Particularem vocat purgationem , vesicantia, toto capiti, et collo, rasis capillis admota , sinapismos Sternutatoria ita tamen , ut non praescribantur in principio, sed tantum post universalia remedia.
103쪽
Confugit postea ad cerebrum roborantia, ut sunt
aquae variae odoratae, et spirituosae, quarum haustus repetitos etiam permittit, ut excitentur vireS, et recreata natura insurgat m materiam morbificam. Peccat ille , ut praecedentes , in non enumerandis
signis quibus morbi species distinguantur, aliaque Vel alia medendi methodus, rite applicari possit. XCVII. Etlmullertis causam proximam poplexiae tribuit impedito spirituum animalium influxui, interruptae sanguinis circulationi per cerebrum , obstructis Vasis, vel rupta vena , et sanguine effuso; vel humore Viscoso et seros , per cerebrum diffuso , quorum multa refert exempla a variis auctoribus observata. ApOplex iam idcirco dividit, in sanguineam et Serosam ad faciliorem praXim. Confitetur autem sibi non satis esse hanc divisionem : I'. quod fuerint apoplexiae quae , OS mortem , nullum satis conspicuum signum reliquissent, illas ad aliam, vel aliam speciem pertinereri a M'. quod plures senes vertigini diu obnoxii fuerint, ante poplexiam , vertiginisque causam non posse a Sanguine , Vel Sero, effuso, deduci, qui e contra soporosos affectu producunt. Opinionibus Fracassati, Paranollique confisus, ut et Tuisti observationibus , qui , tracheam apoplexi extinctorum , sanguine spumos repletam reperiit, amnis multum ipsi videtur hic morbus , cum syncope cardiaca, et catarrho suffocante , eoque magi Squod vasa pulmonum poplecticorum, saepe disrupta,
vel summe distenta observentur.
Ad curam progrediens timulier , potentissima
medicamenta proclamat, durante paroxySm , Vomi torium, et Venae sectionem , quorum alium , vel alium, prorsus necessarium judicat. Quanquam moneat praecavendum esse ne Vomitu
suffocetur aeger, ad illum tamen perfugere jubet, quoties luxurians praesumitur lympha in poplexia, a
104쪽
crapula in senibus , in debilibus , in cachecticis,
quibus omnibus nocere, venae sectionem assirmat.
Duplicem autem emetici dosim monet praescribendam esse , ob sensuum oppressionem , illamque solvere jubet in aqua spirituosa, ut aqua cinnamomi, ad potentius excitandum Nititur hac in praxi, auctoritate Henrici ab mers , qui de poplexi a Germanorum , ob intemperantiam loquens, asserit inutilem illis fere
Semper esse venae sectionem , qua vix unus , C cen
tum liberatur; unde nunquam Germaniae doctiores illam praescribant Langia etiam testimonium invocat, duos , vomitoriis, poplecticos , Se SanaSSe , asserentis. erniciosum autem vomitum confitetur , in apoplexi sanguine , ab impedito motu sanguinis aut a suppressa qualicumque haemorrhagia. Tunc quam cito venam scindere jubet. Non aequalem tamen videtur habere fiduciam in sanguinis eductione , ac in Vomitu; nam, cum quadam oblectatione repetit
Celsi effatum CLXXXIV y, et Pauli Barbelle huic remedio adversam opinionem XCII).
Clysteres acres et suppositoria summopere laudat, ante, et post Sive vomitum , sive venae sectionem praescribit etiam artuum ligaturas , variaque excitantia,
ex volatilibus , spirituosis , et aromaticis deprompta, linguae, naribus , universo capiti, variis modis apposita, illorumque , ut et aquarum poplecticarum , lungam et fastidiosam exhibet enumerationem. Instante morbo , purgationem non adhibet, sed solum finito paroxysmo , et digestivis praeparato corpore tuncque etiam diaphoretica laudat. Probat, ad prophylaxim , cauterium nuchae vel brachio , evacuantia, caputque et ventriculum corroborantias nec PArcus est, ut tunc mos erat, in describendis elixiriis et balsamis, anti-apoplecticis dictis. Nimis systematicus auctor , in discretione morborum partim accuratus, et nimius in usu emetici. Ve-
105쪽
rum equidem est ut aliqua dicam de assinitate quam
percipere credidit inter catarrhum suffocantem et apOplexiam Dillico in poplexi forti, magnam saepC et dissicilem fieri respirationem; at attente consideranti in multis similibus insultibus, evidens fit non in omnes id accidere, sed frequentius initio naturalem fere esse respirationem, gravioremque fieri , pro majori sensuum abolitione unde dici potest cerebri interitum morti pulmonum praeire , ut ingenios Bicha verbis utar, dissicilemque fieri respirationem, prout deficit
nervae potentiae influxus. Contrarium vero observatur
in morbis primariis pulmonum, in quibus cerebri functiones extinguntur , prout dissicilior fit sanguinis per
causam proximam declaravit, vel impeditum sanguinis per arterias in cerebrum influxum vel prohibitum, spirituum animalium, e cerebro , et cerebello, ad subiectas partes descensum noluitque loca principaliter affecta esse ventriculos , sed cerebri, et cerebelli substantiam.
Cum , ut iam diximus, terebrationis in brutis vidisset exempla, ab hac operatione alienus non fuisset in hominibus, si effusi liquidi certa signa , locique indicia habere possibile esset. Praemissa autem, in qualibet apoplexia , venae sectione, subinde capiti apponere jubet sacculos quosdam, ex plantis cephalicis, in vino decoctis maxime laudat tincturam , vel potius confectionem, traumaticam dictam, compositam ex variis herbis , virtutis oppositae , digestis in butyro maiali, expressis et servatis cum melle, externe, et interne adhibitam ; huicque potentiam tribuit, concreti, congelatique , in cerebro, sanguinis dissolvendi. Habet etiam ulapium, ex aqua hederaeterrestris, Veronicae , haerephylli , helonicae , cum trupo Viol papav. errat , et acido citri compositum;
106쪽
vel adhibet decoctum cornu cervi. Non negligit, in
terea , alvum Subducentia. Non arbitrabatur autem , quanquam cerebrum com pressum fuit, semper nasci a poplex iam indelebilem neque Semper necessariam esse venae sectionem, ad
sanandos effectus hujus compressionis. In hujus testimonium, adducit historiam cujusdam mulieris quae ad patibuli supplicium damnata , per dimidiam horam , Efurca pependerat, et tamen postea integre convaluit, licet consanguine mortam accelerare volentes, pedes attraxerint, pectus pugnis contuderint, pendulum corpus elevaverint, ut pondere suo delabens , laqueum fortius constringeret; et quidem tanta vi, ut laquei rupturam vetiti Judices , impediissent ne in crudeli hac pietate pergerent. Hinc delata in anatomico theatro, oleis , et spiritibus calidis, ejus cervicem , tempora, pedumque plantas , inunxerunt medici aromata decocta, per clysma injecerunt; unde, sequenti die , febris secuta fuit, simulque sensus interni, et externi, et loquela redierunt, sola superstite vertigine, SenSimque integra sanitas restituta est. Ab hac igitur historia, virtutem aromaticorum, et anti- apoplecticorum , confirmat. Caeterum , vide in operibus clar L Oura' et Βωhier varia exempla suspen-Sorum , pedetentim rediVivorum , postquam a laqueo liberati fuerunt.
Benemeritum iudicabis e ferum , quoad , de
causa apoplexiae , disquisitiones, non quoad therapeutica praecepta. Vana tibi videbitur rius de terebratione cogitatio, in poplexia, a causa interna , cum dubia admodum sit Operati , in morbo a cauS CX terna. Caeterum non solus fuit hic auctor qui auxilium illud chirurgicum proposuerit. Simile proposuit, anno I 752,
Ηelmstadii, quidam Georgius Conradus hon , in Dissertatione inaugurali, de poplexia , praesule celabri Neistero. Legitur in hoc opere, a pluribus, in
107쪽
apoplexia tentatam fuisse terebrationem, non sinistro cum eventu LXIXJ. Idem auctor suadet applicationem ferri candentis, suturae coronali , et etiam plantae pedum , ex nutu Dominici Mistichelli , medici Itali, qui in opere, de apoplexia , Romae, edit , anno I7O , hoc auxilium, tanquam multis desperatis saluberrimum, descripsit. vide oeuxres de Chirurg. de M. Lovis P. 63.)XCIX. I llisitis XXXVIIJ constituta primum
duplici apoplexia, quam alteram cerebro , alteram cerebello assignat, hunc morbum iterum dividit in accidentalem et habitualem Causam accidentalis adstruit , ingentem continuitatis solutionem , in ipso cerebri meditullio, subitam spirituum dissipationem , Lissum in cerebrum sanguinem , sanguinis acritudinem apostem diruptum, serosam colluviem. Habitualis autem apoplexiae in causam accusat, narcoticorum et aquarum ardentium, usum immoderatum , quibus cerebri, et corporis callos opplentur ori, unde spiritus animales, maligno contactu dissipati, ac veluti
acido vitrioli affecti, motui redduntur inaptissimi. His inanibus verbis addit, cognosci cerebrum assici,
si crebrae vertigines praecesserinta, cerebellum , si incinbus pulsus intermittentes syncopae , ac iteratae lipOthymiae, prodromi fuerint. Posuerat enim Willisius, ut et multi post illum, ab uno cerebello, vitalia organa nervos accipere quod falsum , accuratior anatomes demonstravit Ovide postr. Physiolog n'. 3 3 20. In curatione , multum, et nimis operosus est. Iubet detinere aegrotantem extra lectum , vel saltem erecto capite , si lecto illum committere necesse sit , primo loco , enem injicere, ex speciebus hierae , diacolocynthide , et infuso croci metallorum4 mox, phlebotomiam , quam indiscriminatim , necessariam judicat, absque mora instituere deinde , vesicantia, cervici, cruribus, et pedibus applicare, et uno tempore,
108쪽
frictiones dolorificas, per universum corpus, exerceres interim , spiritus animales roborare et acuere, spiritu cornu cervi, et fuliginis, cum ulapio cephalico Post haec, vomitum excitare praescribit, cum sale vitrioli, soluto nixi melle scillitico , vel infuso croci metallorum. Deinde propinat elixi vita Quercetani , spiritum lavendulae, et alia similia Naribus admovet spiritum salis ammoniaci sumtus ex galbano decocto in aceto acerrimo frontem et sinciput fovet aceto be- Oardic cathartica repetit hirudines, temporibus, et retro aures applicat; vertici abras , ferrum candens imponit aliaque similia, absque discrimine, in usum proponit. C. Ioannes Schenckius, Obserν med. l. I. qui de omnibus morbis , antecessorum et Oetaneorum observationes collegit, poplexiam , in sanguineam , calidam, et in pituitosam frigidam ex Galeni placito, distinguit, aliaeque et aliae causam mimiam
cerebri vasorum oppletionem accusat Tamen , adver
sus Galenum CLXXXVIJ probat, nihil in hac op
pletione similis esse phlegmoni, vel inflammationi, quod in illa non sit febris , quodque inflammato cere-hro , succedat phrenitis, Vel delirium , a quibus omnimodo differt poplexi a Signa autem quibus apo-plexi sanguinea distinguatur ab ea quae ab humore
frigido , ventriculos replente, causatur, maxime comsideranda esse monet, quoniam utrarumque curationes
NIO coincidant, maximaque, in aegrorum detrimentum, errata, si omnia indiscriminatim fiant , committi posse.
Enumeratis his signis i Galeno depromptiso positoque axiomate quod non semper verum est), quοScumque morbos eae rePletione facto , curari exacuatione , ubet statim et copiose mittere sanguinem ex brachio , repetereque operationem eadem die, deinde, in usum vocare Omnia revulsionum , et derivationum.
109쪽
derivationum genera , cucuibitulas scarificatas et non scarificatas , frictiones , ligaturas , compressiones , balnea ad extremas partes , hirudines, et post aure , et ad intra nares applicitas , clysteria acria, et temperata alvum ducentia. Miraberis quod, cum , de necessitate legitima distinctionis , tam apte disseruerit, unum genu curationis tantum exposuerit ; sed dives inprimis est historiis , et observationibus, quarum quarta, quae spectat quaedam futurae poplexia symptomata , quibus ipse amictus fuit, notabile profert exemplum excitantium utilitatis, in corpore exhausto NOS quoque, ait, D post annuum luctum X miserando dulcissimae conis iugis Apolloniae obitu contractum , exhausti Suc- is cedente etiam fratris morte , in tantam mentis, ani- D inique perturbationem , commotionemque incidi- D mus, ut intensissimo capitis dolore. . . . Vertigine et is oblivione, adeo correptus sum , ut altiora loca: conscendere, nonniSi adminiculis , ne caderem,
is potuerim Libri quoque, et calami Scriptorii, nos lenti mihi e manibus saepe elaberentur. Proinde, minime vana conjectura de poplexi successura , sollicitus fui. Exacto octiduo cingens capitis dolor
D cum sensuum perturbatione, et tremore me inva-
, di in ea trepidatione , cum pro tempore, nihilis aliud ad manus esset , de spiritu iuniperi, duo co-
is chlearia , sumpsi; cujus Vi ex iniStra aure , aquae, flavae, quantum testa vi capere potuisset , intra is biliorium propulsum effluit accedente insuper to- tius corporis , maxime Vero capiti , sudore pro- is fusos ex quo capitis dolor, reliquaque apoplecticam symptomata , On Stim remissiora facta , et mis dies mitigata sunt . Sequens histori , ex acuto Lusitan , intempestivae Venae sectionis perniciem demonstrat. -- Mulier Hebraea , chin continuos quadraginta dies integros
110쪽
ieiunasset, ebraeorum more, et caeterum, cum pΟε- te mali succi cibariis vesceretur , in sensuum motuumque privationem incidit, pro cujus curatione , multa illico facta sunt , adhibito etiam cauterio actuale, ad suturam coronalem , et capite raso, illinitoque aqua vitae , oleo petroleo, flamma etiam his accensis. Quibus remediis, mulier haec , ad se aliquam tutum rediit. Sed medicus ignarus , ad eam juvandam praesens, ex brachii secta vena, sanguinis uncias Octo , vel decem extraxit, unde mors brevi supervenit , non sine doctorum injuria. Habes, e contra , in observatione a calidis humo.ribus, inter alia, exemplum , a medico Aulae, de se
descriptum , qui cum in hac Aul a , largiori diaeta, in
cibo et potu uteretur , incidit in varia apoplexi a symp- tomata, quae , calidis remediis exasperabantur, quaeque tenuior diaeta , evacuantibus , et refrigeranti- Ius , tandem sanata fuere. De improspero vomitu , sequentem habes historiam : Praetor quidam, amicos aliquos in coenam convocaverat, quos inter et medicus accumbebat In mediis epulis, dum anaticulae alam serviret symposiarchus, derepente poplexi corripitur Medicus , moribundo laturus opem, pennam poscit, quam leo tinctam, in fauces et gulam usque dimittit, quo crudus cilius , et nondum in fundum delapsus , excuteretur. Sed expirat brevi , veXatUS, inter manu medici Unde Iason huius observationis auctor , medicum redarguens quod non famae consuluisset, monet vomitum nunquam provocari debere , nisi quando aeger ex aliqua parte jam recreatus , sensus mentisque tantillum habet, ut se ipsum paulisper adjuVare queat. Plurimas alias apoplexiae observationes tradit Schencis Bias , a variis causis ex materia pituitosa frigida , cum oblivione , capitis gravitate, et dolore , tremore,