장음표시 사용
41쪽
retineatur Velum, qu0 Velotyron seu Amphityron Graeci dicunt, Itali Portiera, ut Macri Veterum monumentorum investigator segregius tradit in ii mei oleaeleon verbo luetus multo magis apponi op0rtet aptius munimentum, dum Sacra Eucharistia ex-p0sita publicae patet venerati0ni Subtrahi debet quaelibet iis, qui in Ecclesia morantur, distractionis occasio et quan una licet, curari ut minus sensibilis sit strepitus, qui quandoque per viam it. Hud Vero est maximum, ne Sacramentum semitam transeuntibus visibile sit. Secus enim si fieret, cum n0 levi detriment cultus et religi0nis fieret, im pluribus irreverentiis praeberetur causa. Quamobrem severe iniungitur, ut huiusm0di munimentum e crassiori panno ita aptetur, ut impediat internum Ecclesiae aspectum iis, qui extra sunt; nussum Vero obiiciat obstaeulum ingredientibus emplum Spissum atque compactum Sit p0rtet, vi che saecla 0rma diiuss0la 0n pagi 0
dalia stra da edersi ii Sacrament s. Potest app0ni, vel ab intra , vel ab extra prope ianuam, prout magi 0pp0rtunum videtur, et Ecclesiae proximaeque semitae mai0r vel min0 est latitud aut angustia. 2. Id tamen non indiscriminatim p0sitivum praeceptum imp0rtat; sed tale est quoad illas tantum Ecclesias, in quibus alio m0d estici nequit, ne Sacramenti conspectus obii ixius sit per viam ante Ecclesiae ianuam transeuntibus, ac proinde actibus irreligi0nis. Qu0d si ali decenti m0d provisum sit, ut in Ecclesiis asscidi ι, quae st0leis crassi 0ribus munitae sunt, Vel in assa-bre elab0ratum ligneum septum intr0ducunt, per quod lateraliter in Ecclesiam pateat ingressus regula anetionis cessat, cum utroque m0do religi0ni et debitae Sacramento Venerationi provisum sit. Tempore enim, quo primum pr0 dii transtructio, nondum communiter m0s invaluerat , duplicibus 90rtis septo intervallo disiun0tis , Ecclesias munire, cum ad religioni consulendum, tum ad easdem ab externis aeris impressionibus cust0diendas ut 0do fit nedum in Basiligis, verum etiam in aliis sere0mnibus , etsi min0ribus et angusti 0ribus Ecclesiis. Idcirco lustructio eum praeseripsit m0dum qu cum min0ri dispendio pr0videri p0sset, ut Sacramenti aspectus iis s0lis pateret, qui adsunt in Ecclesia, veluti etiamnunc servatur in illis, quae recens inventum munimentum non habent. 3. Sed pp0rtunum maxime, quamvis non levem secum erat dissicultatem, alteram distractionis causam impedire, quae, ut Ca- valerius ad hunc l0 cum adnotat , oceaSi0nem habet a canibus introeuntibus, qui latratibus sacras functiones perturbant, multum incommodi devotae adstantium attenti0ni asserunt et Ecclesias spurcitiis et immunditiis polluunt. Plurimum idcirco expediret ut ad Ecclesiarum ianuas aliquis continuo adstaret . qui canes ab ingressu pr0hiberet. Qui igitur ad Ecclesiam veniunt
Sacramentum ad 0raturi, vel canes domi relinquant, vel quatenus secus ducant, alicuius custodiae c0nsignent, priusquam celesiam ingrediantur. Quod dictum v0lumusne dum relate ad tempus Expositi0nis uadraginta 0rarum, verum etiam qu0 ad alias quascumque xp0sitiones. ptandum Sane, ut nunquam canes reperirent aditum ad c-clesias sed qu0d generatim impossibile est, vel multum dissicile, curandum tamen ab iis, qui Ecclesiis praesunt, ut saltem aliqu0m0do impediatur, tum ecasi0ne Expositi0nis Sacramenti, tum occasi0ne festivitatum et solemnium uncti0num, quae magna cum
p0puli 0nfluentis irequentia sunt. IX. '
cch si in Reg0lari genuflessi avariti un
stragione negli altri s. 1. Uberi 0rem dicendi c0piam praebet
haec sanctio. De adorati0ne Augustissimo debita Sacrament sermo est. Tametsi nunquam desint cuiuscumque sexus et c0ndi
ti0nis h0mines, usque dum patent ianuae Ecelesiarum, in quibus fit xpositi uuadraginta 0rarum , qui in Sacramenti ad 0rati0ne dev0ti persistunt nihilominus omnino c0nvenit, ut aliqui e Cler proxime
42쪽
ad ram continii adsint et sibi ad invicem
succedant, ilii Saciae Eucharistiae tribriti imi aridis pers0lvant et p0pulo convenienti in Ecclesiam exemplo sint. uotquot de sacris ilibus scripserunt, id innuunt, et S. m. Benedicti is XIV, dum B0n0niensen Ecclesiam regebat , praecepit a ut in Ecclesiis tam Secularium tuam Regularium, in m-bus esset Sacra Eucharistia publicae exp0sita Venerationi, linus vel duo Sacerd0tes vel duo saltem in Sacris i dinibus c0nstituti, superpelliceo in diit flexisque gentibus, intersint et c. , laud. instit. 30 num. 20. Nostra autem Instiusti id ipsum vult , ac praeterea iubet, ut etiam Regulares, cuius vis ordinis et Instituti sint, ad scamnum ad id paratum n0n accedant, nisi induti superpellice0. ii 0d autem de Oratione uadraginta orari in statutum est , id ipsum servandiim erit in aliis quibuscumque Expositioniblis, vel hae ad breve vel ad longum
tempus perdurent: nam curandum est, ne unquam alicuius de Ciero desideretur assistentia. 2. Ne ille regulam c0ercendam putes ad
Exp0siti0nes publicas at lue solemnes habet enim l0 cum etiam in privatis , illaesiiunt, apert Tabernaeuli osti0lo, ut pateat velata pyxis Ita decretum vide a Sacra Congregati 0 ne neg0tiis piscop0rum et Re gularium praep0sit , quae permitti 08se censuit huiusmodi privatam expositi0nem cum numero sufficienti luminum et assistentia Sacerd0tum . Ita sub die 1 Septembris 1598 et Decembris 160 e cum
assistentia alicuius Sacerdotis St0la et superpellice induti s. Id autem intelligi debet, luemadmodum de aliis Exp0sitionibus,
quae ad breve tempus fiunt, si inter exposili 0nem et preces, quae ante rep0siti0nem recitantur, aliqu0d, etsi modicum intervallum excurrat: nun Nam enim Sacramentum relin luendum est sine aliqu0 ex
Cler0, qui illud intus Presbyterium adoret. 0u0d si ab Altare n0 rede iant Sacerd0s et Clerici, exp0sit Sacrament et immediate
precibus una cum populo Vacent; 0n St,
cur aliquis distincte orationi incumbat, quia 0mnes simul praestant huiusm0di religi0nis
3. Regula igitur etsi bliget Ecclesias
Urbis, et clica linam tantum Expositi0nem Quadraginta 0rarum versetur, nihil0 minus haberi perinde debet, ac si generalis SSet, I 0n ut praeceptiva , sed ut directiva. Id
enim in genere praescribit, qu0d exigit Divina Maiestas humanitati coniuncta latens sub specie panis et Si Angelorum Chori
illi assistunt , ut habent S. 0annes Chrysostomus lib. 3, de sacerd0ti , et omilia 65, ud populum Antiochenum S. Ambrosius cup. 1, in Lucam et Magnus Gregorius Dialog. lib. 4, π. 58, aequum est, ut Ministri Altaris ab eius adoratione nunquam desistant, dum Sacramentum publicae venerati0ni expositum est Lex tamen aliquam m0dificationem admittit luoad numerum et gradum Clericorum, qui huic ad 0rati0ni vacare debent. Instructi equidem exigit unum vel duo Sacerdotes, aut saltem Cleri eos in Sacr Ordine c0nstitut0s: adiicit tamen c0nditionem, quatenus haberi
p0ssit. 000d si hi desint, vel pro singulis h0ris haberi nequeant, substitui 0 terunt Clerici ad Minores gradus pr0m0ti, Vel etiam Regularium i dinum Laici et qui
inter Monach0 Conversi dicuntur. Sensus erg0 Instructionis est, Illo huiusm0di s-ficium praecipue Sacerd0tibus et aliis in Sacro Ordine c0nstitutis e0nvenit Clerici in min0ribus deinde Succedunt, postremo in h0rum U0que desectu in Ecclesiis Regillarium respectivorum ordinum Laici pr0sessi olui Clericorum privilegiis gaudent. 0u0ad numerum vero nihil certi praefinire vult sed disiunctiva utitur, iubens unius Vel
du0rum assistentiam, quia non omnes Ecclesiae aeque abundant copia Sacerdotum et Clericorum: im quam plurimae sunt, quaecum nullum habeant Saecularium vel Regularium C 0llegium , adscititiis Clericis c0mpelluntur a mnia perficere, quae ad sacram illam pertinent acti0nem. Idcirc0, relate ad istas, satis erit, si unus Sacerd0S, vel unus leticus c0ntinia Sacramentum
adoret nec ab Altari discedat nisi venerit alter, qui eius occupet locum. In Ecclesiis vero Patriarchalibus, Collegiatis, Conventua libus, in quibus vel Secularis vel Regularis
c0pi0sus est Clerus, c0ngruum Videtur ac decens, ut duo saltem sibi in adorati0 ne
susscedant. 4. t qu0niam , Ut supra notatum St,
eadem regula in aliis etiam xp0sitionibus servanda est, quaeri hic p0 terit num quoque tenenda sit extra Urbem Resp0nden-4um videtur, qu0d obtinet ex decentia, non ex necessitate sed pisc0pi in id sedulo debent incumbere, ne aliqui ex Clero desint, Illi Sacramentum expositum, praeSertim in Orati0ne Quadraginta Horarum, continenter ad 0rent. Haec est mens Sacrae
Rituum Congregationis; quae interr0gata in Cortonen. 10 Septembris 1701 ad 18:
43쪽
4 An temp0ie uadraginta orarum in Cathodicilibus vel Collegiatis dubeat semper assistere aliquis Sacerdos vel Clericus cum superpelliceo ν scite cauteque resp0ndit: Hoc maxime decere iuxta edictum mi Vicarii pro Urbes et Episcopus in hoc quam- maxime incumbat s. Vide num. 2 37i ). Patet igitur ex hoc rescribendi mod quale sit Sacrae Rituum Congregati0nis hac de re iudicium. Bene notat dictum Cardinalis Urbis learii n0ndum prodierat Clementina Instructio, quae primum evulgata est quinquennio post, scilicet ann 705 extrali 0mam eiusque districtum non extendi et ire rem versari, quae decet ut ubique fiat, sed n0n est ex generali aliqua lege necessario ubique acienda , si debitae adorati0ni aliter pr0 videatur. Idcirco ad Dubium non resp0ndit absolute iubendo sed maxime decere dixit, ut circa huiusmodi obsequium Venerabili Sacrament praestandum, modus ille btineret, qui erat pro Ecclesiis Urbis praescriptus. Sed qu0niam quaecumque in Dioecesi ad Dei cultum spectant ab rdinariis diligenter curari, atque iis, ubi oportet, provideri aequum Sis 60nc Trident. Sess. 21, cap. 28, de re formul.); pr0pterea addens in Episcopus in h0 quam maxime incumbat se plene ostendit quid vellet, non absolute iubendo sed
insinuando, ut piscopus suo iungens munere modis omnibus curet, ut qu0d religi0ni congruit, non mittatur. 5. Certa regula tamen dari nequit pro omnibus indistinctim locis; et servanda sunt particularium Syn040rum Decreta et Ordinariorum mandata, dummodo horum 0pe Satis consultum sit religi0ni et decentiae. Cavalerius et Tetamus ad hunc instructi0nis locum pro diversa qualitate et solemnitate Exp0siti0nis, modo unum, modo dii Sacerd0tes aut Cleric0s debere autumant in rati0ne persistere. In Expositi 0 ne s0lemni et publica, quae diu pr0- trahitur et praesertim si adhue de nocte, duos Sacerdotes vel unum saltem semper assistere debere v0lunt, aut duos ex Clericis Sacrorum ordinum, sin minus, alios ex Clericis in minoribus c0nstitutis si vero diu non perduret Expositio, nunquam deesse v0lunt duorum assistentiam Sacerdotum vel in Sacris Ordinibus c0nstitut0rum, si fieri
possit secus, saltem unius Sacrorum ordinum et alterius inseri 0rum quem modum servandum esse etiam existimant in xp0sili 0nibus, quae diu durant, saltem de die, et dum maior est populi frequentia. Liceat mihi hanc 0pinionem moli ire si Instruetio praenoscens dissicultatem habendi tot
Presbyteros aut Cleri eos, in Ecclesiis praesertim quae Clerum n0 habent, non X- presse iubet, qu0d duo semper assistant sed vult, ut unus numquam desit, etsi Expositio si adraginta orarum omnium sit solemnissima curnam onus imponendum duobus quoad xpositiones minus solemnes et brevis durationis, quae fiunt in novemdialibus et triduanis precibus, vel statis diebus in piarum undati0num implementum Rursus Instructio tempus et 0ras non distinguit, sed vult ut tam de die,
quam de nocte, unius vel du0rum assistentia continua sit hinc per modum regulae exigi nequit, ut in xp0sitionibus,
quae brevi durant, semper et in aliis, quae l0ngius pr0 trahuntur, saltem de die et dum maior est populi frequentia, duo nunquam ab ratione deficiant. Puta tamen praefat0SAuct0res ita esse intelligendos, ut consulantqu0d magis decet, quin certam serVandam regulam tradant Laudandi igitur erunt, qui habentes Sacerdotum et Clericorumc0piam curabunt, ut mai0r sit in utroque casu perSexerantium in ratione numerus praesertim quia Instructi vult ut duo assistant, sed saltem unus nunquam desit verum modum pietati et religioni n0 imp0nitet in arbitri est numerum augere. Haec dicta sint, ne Script0rum ceteroqui claris- sit norum auct0ritas in sensum tortasse ab eorum mente alienum det0rqueatur. 6. u0d si Sacerdotum vel Clericorum assistentia praestanda est, quando Sagramentum est publice exp0situm : qu0 modo consulendum erit, si unus tantum Sagerd0s sit,
qui regit p0pulum et Clerici vel omnino desint vel sint paucissimi, ut frequentissime accidit in Ecclesiis ruralibus Η0 dubium sibi proponunt a valerius et Tetamus, qui
existimant ε 0n ideo mittendam esse Expositionem Sagramentici ob imp0tentiam enim et necessitatem ablegandae non sunt laudabiles c0nsuetudines et potissime causae pietatis, cuiusmodi est Expositi Sacra menti dummodo tamen, si non adsit Clericorum, non desit laicorum ali 0rumque fidelium adorat 0rum copia . Secus enim
in selices illi 0puli, qui l0nge nimis a cultis Civitatibus, in parvis angustisque oppidulis,
vel dispersi in arvis comm0rantur, perpetu0 carerent spirituali 0 s0 lati0. Nec illud praetereundum est, qu0d, ut iam Vidimus, assistentia Sacerdotum et Clericorum est ex
decentia, n0n autem ex Innim0da necessi-
44쪽
tale et blinet, quin mitti debeat in l0cis, in quibus adsunt, vel sine gravi dissicultate accersiri p0ssunt ecclesiastici Viri. Verumtamen advertendum est, qu0 si desunt Clerici, cetera saltem c0ncurrent, quae sacra illa exigit actio nam si deessent sacrae supellectiles vel cerei, vel quid aliud
ad tantum pus necessarium; nec decet. nec licet Sacramentum publice exponere. Salius est sacram illam uncti0nem mittere, quam sine debita reverentia peragere.
7. Quaerimus mod de habitu, qu Sacerdotes et Clerici in adorati0ne perseverantes distingui deb0nt. Iubet Instructiotam Seculares quam Regulares ad seamnum ad id paratum in plano Presbyterii, nonnisi superpellisse indutos debere accedere quam vestem induere debent etiam Regularium Ordinum Laici neque his licet assistentiam praestare sol religios habitu contectis, si in Clericorum desectum assumantur. Haec regula ad quascumque x-p0siti0nes publicas vel privatas extenditur, neque excogitari potest casus, in qu ut secus fiat, permissum sit, nisi superpellicea desint, qu0d vix eveniet in aliqua pauperrima rurali Ecclesia. Nimis enim dedecet ordinariis vestibus amict0 Presbyterium ingredi et stare supplices ante conspectum Regis. Si induti esse debent superpellice0, qui ministrant et in servili per circa Aram 0cssupantur, ut vidimus uda VII muli magis huiusmodi amictu distinguantur p0rtet, qui De offerunt incensum laudis. Ideirco neque assentiri Cavalerio, qui ad hunc
locum num P, existimat, extra Romam
permitti p0sse, qu0d Regula res in Au religi0s assistant habitu, ita tamen, ut Sacerd0tes St0lam a collo pendentem teneant. Meminisse potiebat Beeret Congregationis
Episcoporum et Regularium editi diei Decembris 1602, quod assistentiam indistincte iubet Sacerdotis St0la et superpellice induti, etiam in Exp0sitionibus privatis, quae
fiunt apert Tabernaculi sti0l0, quin sacra Pyxis extrahatur. Hoc autem Decretum Regulares praecipue et directe respicit, quamvis commune etiam sit Secularibus, ut ex postremis verbis colligimus: 40uod item in Ecclesiis Secularium servari mandamus P.
Igitur si ex Decreti lege in priratissima Expositi0ne ad 0rationi incumbentes Regulares superpellice uti debent p0 terunt ne in publica et s0lemni ante ram adstare solo religi0s sui ordinis habitu amicti 8. Sed en altera quaestio, de St0l scilicet adhibenda, vel non, a Sacerd0tibus
ante exp0situm Sacramentum Orantibus Lex silet, quae unum tantum Super pellice uni seu cottam c0mmemorat. Et quoniam lex pro Romana Urbe dicta est, ideo censent Ca- valerius et Tetamus ubique terrarum Stolam super pellice hac in actione imp0nendam in Ecclesiis tamen Urbis Sacerdotes s0lo super pellice debere SS 00ntent0s, quin tota tantur ob reverentiam debitam Pontifici, qui St0la utitur extra Sacramenta.
Verum res e0ntra accidit; et parcendum Scriptoribus morum Urbis Gn satis instructis. Siquidem R0mae c0nstans consuetudo est superimp0nendi superpelliceo Stolam quam s0lummodo dep0nunt Sacerdotes coram Sacrament orantes et ad Altaris latus secedunt, si veneraturus Sacram ostiam Summus Ponti sex accedat. In solis Patriarchatibus St0la n0n adhibetur, tum quia Ecclesiae sunt ut ipsum sert 0men propriae Pontificis, tum quia assistentia sit inhabitu chorali. 9. Usus etiam solae non ita accipi semper debet extra Sacramenta, ut sit signum iurisdictionis, superioritatis et sticit: sed, praecise ab actuali exergitio, ut vestis asserd0talis, seu ut distinctivum Sacer-d0tii consideratur. Cup. Ecclesiu3ticu , dist. 23 im ut eruitur ex C0ncilio Bru- hurensira, cap. 3, et Toletan . cup. 39, est eluti f0rma totius ornatus Sacerd0ια-lis. Id tam verum est ut antiquitus pisc0pi aeque a Sacerdotes Itolam extra Mysteria semper deserrent s. Legitur de S. Th0ma Cantuariensi, quod rat0lam iugum Christi suave circa collum diebus acn0ctibus habebat s apud ab ill0nium in Praef. ad seculum i Benedictinum, VIIJ.D Presbyteris vero habemus canonem
28 Loneilii Moguulini unni 13, scilicet
Presbyteri sine intermissione utantur rari pr0pter disserentiam sacerdotii dignitatis . Huc respiciunt cap. 169, lib. 6 Capitularium et Can. 26 0ncillioriburiensis apud Burcardum ori aliensem lib. 6, cap. 10 ε Presbyteri n0n vadant sine Stola, vel rari indutiis Plura videri hac de rep0ssunt c0llecta a Fabi de Albertis de sucris utensilibus cap. 8.10. u0d si Stola habenda semper esset extra Sacramenta ut iurisdieti0nis distinctivum, Sacerdotes nunquam eadem uti possent, nisi Sacra operantes. In publicis Processionibus , quae Romae fiunt, ar00hi0mnes, licet non sint in actuali muneris exercitio, a ceteris de ter distinguuntur St0la e 00li , pendente, etiam praesente on
45쪽
muraliter, sed physice Summi P0ntifice, qui in s0lemnissima estivitate Sini Corporis Christi Sacramentum deserens supplicationem claudit. Nemo autem dixerit Par0chos ea ccasione St0lam deserre in signum iurisdicti0uis, bene vero ut distinctivum os-licii aut per delationem St0lae laedi reverentiam Summo celesiae Past0ri. Si ita esset, neque iis privilegium deserendi Stolam indulsisset s. m. Benedictus X l , neque umquam isseret Sacerd0tibus per universum orbem dispersis uti Stola extra Sacramenta quia ab omnibus aeque leverentia debetur P0ntisiici. Is namque, ut habetur in Lueremoniali S. B. E. Augustini Putritii numquam debet exire in publicum sine St0la s sed eam q0ntinuo desert non ut Urbis pisc0pus, sed in signum supremi Sacerdotii, tamquam Christiani universi orbis Pastor et Resst 0r et quod olim erat c0mmune pis00pis et Presbyteris, m0do bsupremam dignitatem Roman Pontifici reservatum est. Patet hinc, quod si Sacerd0tes, dum in Urbis cclesiis supplices in Sacramenti ad 0rali 0 ne c0nsistunt, e c0li 0 deierant pendentem St0lam, nihil committunt, qu0d reverentiae debitae Summ P0ntifici aut illum deroget. u0d de Verum
est, ut Catalanus ad hunc Caeremonialis S. B. E. 0 cum fretus privilegi a Benedicto Xl Par0chis indulto, fateatur Se 3-tionem non invenire a gur et ipsi sacri ra-t 0res, cum Verbum Dei Romae praedicant sacram Stolam e collo pendentem adhibere
H. Satis hae sunt; nihilominus si quis adhuc dubitet, ad evellendas ex animo dubietates, validum praebet argumentum e3- leui haec nostra instructio. Dum res est
de Concionibus habendis DXXXII, ne fiant
temp0re Exp0sitionis per modum regulae generalis iubet permittit nihilominus, ut quand0que habeantur revia coll0 quia, si Praesidum intercedat auctoritas, sub ea tamen expre833 lege, ne Stola ea in acti0ne adhib0atur et Serm0neggera colla cotta, bench si Reg0lare, a senga Stola s. Ubi vero agit de rati0ne a Sacerdotibus et Clericis
facienda coram Sacramento, mandat tantumnio do, qu0d mnes assistentiam praestent
vestili di coitu enche si an Ressolari nec tamen vetat Sacerd0tibus delationem Stolae. 0nSequitur ergo, qu0d ubi lex voluit negativam hanc conditionem, eam claris verbis expressit, ubi Vero n0n expres8it, haud 0luisse censenda est et libertatem reliquisse Sacerd0tibus utendi tota ut a Clericis, qui plerumque in eodem scamno ad irati0ni incumbunt, distinguantur. 0nsuetudo autem universalis, immem0rialis,n0n intercepta, n0n impugnata, quae pii 'ma est legis interpres, id comprobat cum in concionibus habendis nunquam in assistentia Ver0 0ram Sacramento, videntibus et n0 reclamantibus Praesidibus, semper
et in omnibus Urbis cclesiis solis exceptis Patriarchalibus St0la adhibeatur. 0ncludendum Videtur cum R0mae, tum alibi aeque p0sse St0lam adhiberi a Sacerd0tibus
coram ac lament orantibus. Neque put0 eiusdem usum esse interdictum Diaconis, dummod St0la n0n e coli ante pectus defluat, sed transversim ab humero ad latus descendat. Quamquam Ver0 Si una pectetur Instructio, liberum sit in religi0sa illa actione sol uti superpelliceo, vel etiam addere St0lam si meus, qualiscumque Si ι,
sensus exquiratur, censerem eiusdem usum
n0 esse mittendum : decet enim in actione, quae Deum immediate respicit, ut Sacerdos coram eo assistat ea indutus veSte, quae est veluti forma totius ornatu Su-cerdotulis.
2. Neque Sacerd0tes et Clerici 40ssunt ab h0 religi0nis ossici se eximere sub btentu, qu0 ex algalibus S0dalitatibus aliqui continuo sint, qui sibi vicissim in oratione sue cedunt. Nam utrumque iubet Instruo fio, districte mandatis, quod ubi adsunt laicorum S0dalitates, duo saltem C0nsratres c0ntinuo, extra Presbyterium distunti agi Ecelestuctici, ad 0rationi incumbant. Dixi extra Presbyterium n0n enim lice laicis h0minibus, in ea praesertim actione, Presbyterium ingredi qua pr0pter nec eis permissum est servilia praestare circa ram , ut supra notavimus ad DFII, quamvis non vulgari veste, sed societatis pr0pria induti sint Lex tamen D0n comprehendit Laicos Regulares: nam hi, deficientibus Sacerdotibus et Clericis, ad horum supplendas vices admittuntur et cum ex privilegi in Cler computentur induantque superpellic eum licite p0ssunt resbyterium ingredi et orare ad scamnum pro Ecclesiasticis assignatum. Simul ergo t0t Exp0sitionis tempore perseverare debent in rati0ne in suis ab Instruchione assignatis locistam Ecclesiastici, quam S0dalitatum C 0n- fratres ita ut ex utraque h0minum classe iis qui recedunt, alii immediate succedant. 00 in Urbe omnino fieri debet; alibi optandum, ut fiat, sed n0n est omnino exigendum.
46쪽
13. Quemadm0dum vero diversus sit 0p0rtet 0cus pro Sodalibus C. 0nfraternitatu iii, ita etiam scamni 1 natus. Id apte distinguit Instructio, iubens, qu0 scamnum paratum intra Presbyterium pro Ecclesiasticis nobili 0ri panno cooperiatur: Iappeto panno Osso, o 'altro colore, e qualita decent , illud ver pro C0n fraternitate extra Presbyterium c di pann verde ,
d' alti 0 0l0res utrisque Ver 00mmune est, quod ante scamnum, n0n in genufle-X0rio, rare debent. Quae regula in Urbe servanda uinin est in aliis ver Dioecesium Ecclesiis, censet Cavalerius parari p0sse genuflexorium pro Clero. Verumtamen, etsi p0sse n0 inficiar, nihil0 minus ex decentia ab eo parand abstinendum puto et sea milum p0tius decenti ornatum tapete adhibendum, ad disserentiam pis00pi, qui, si
veniat ad Sacramentum venerandum, utitur genussexorio. 14. Ut autem scamnum pr0 laicis extra
PresbJterium paratur, ita illud p r Ecclesiasticis l0gandum est a vicin ali infimo grad deli Altare , 0 est in plano presbyterii quam0brem contra legem illi sa-ciunt, qui illud apponunt in Altaris gradibus, nisi tanta esset resbyterii angustia, ut secus fieri nequiret. 15. Cum nunquam rati intercipienda sit, percontandi logus videtur, num ut Ecclesiastici, ita etiam laicarum C 0niraternitatum S0dales n0 et debeant in ratione persistere Certum est pr0 cclesiasticis dictam legem esse, rundo tu ut di giornoquunt di noti v vicendu eam legem ad
laicos extendi non credam , quamVi c0mmendabile sit, ut quemadm0dum de die, ita etiam nocturnis h0ris vicissim adsit. Si quidem Instructio huius praecepti meminit in prima sancti0nis parte, quae est de Ecelesiasticis, n0 item in secunda, quae respicit C0nsraternitatum Sodales. 6. 0u0d autem Instructi disponit qu0ad Ecclesias, in quibus aliqua laicalis Sodalitas habetur erecta, extendi potest ad illas M0nialium aliarumque 10 eminarum aut Virorum, qui c0llegialiter vivunt in c0mmuni d0m0, ita ut dii ex iisdem distributish0ris debeant continuo assistere in Ecclesia extra Presbyterium qu0ad vir0s, in Ch0r0 intern quoad 0niales aliarumque s0 eminarum C 0llegia. Dixi continuo, quod tamen accipiendum civiliter est, pro h 0ris scilicet et temp0ribus competentibus, non autem pro integro temp0re, qu Exp0sitio durat. 0ssici 0rum enim tempore , inquit Cavalerius ad hunc locum c Clerum, Moniales
ali 0sque, qui sunt de Ch0r0, in horum
omnes convenire posse credimus ad decantanda Divina isticia, quorum cantui dum
incumbunt, insimul orantes Sm Sacra mento assistunt s. Bene quidem sed qu0niam hic Cavalerius Clerum simul confundit cuni Monialibus, aliisque C0llegiis, quibus
onus Ch0ri incumbit ne censeas in Ecclesiis Cathedralibus, C0llegiatis, Conventualibus p0sse Sacerd0tes et Clericos eximi ab asSi Stentia, quam praeeipit Clementin instructio, coram Sacrament , tempore quo
ad psallendum aliaque sacra munera peragenda Conveniant, dii comm0de , iuxta turnum in tabella n0tatum, ad 0rationi c0ram Sacrament vacare possunt ac interim haberi, ac si praesentes essent in horo.
0 10 si Clerus modicus numero Vix pro Chori serviti susticiat, n0n est propterea omittenda praescripta assistentia sub b-tent , qu0 psalm0diae incumbentes in Ch0r0, insimul orantes , Smo Sacramento assistunt, sed debitae assistentiae consulendum est per alios Sacerd0tes Vel Clericos, qui de Chor non Sint. 17. 0ncludit Cavalerius 4 quod extra Urbem, dum assistunt Clerici, n0 Videntur ad simultaneam assistentiam adstricti C0n- fratres aliive de Congregati0ne aut Collegio et per assistentiam Confratrum, M0nialium ali 0rumque de C0llegio, suppleri saltem poterit assistentia Cleric0rum, quando haec sine gravi et notabili incomm040 ha beri n0n potest , aut talis est consuetud0 Ecclesiae, cui plurimum hac in re deserri
posse credimus . Scite, ait, sine gravi et notabili incommodo: 0n enim quodcumque incommodum Sacerdotes et Cleric0s excuS3re posset, quia praecipuum e0rum
ossicium est in hac assistentia immorari, et cclesiasticae leges ad eos diriguntur. Quam0brem per assistentiam M0nialium ali 0rumque de C0llegi suppleri p0sse Cleri-00rum desectum ut 0, si hi pauci sint numero et aliis muneribus pro Ecclesiae Ser viti ita distrae si, ut dissicillime possint haec simul implere et assistentiam praestare vel si 40 inter aliqui essent seni et aegritudinibus impediti et pauci bene valentes Superessent pr implendis neribus, quibus
pr0pterea grave nimis ore praelatae assistentiae vaeare. Sed et est alius casus. Si M0niales aliquae haberent pro Institut 0rali 0nem perennem coram Sacrament exp0-
47쪽
sit per integrum anni circulum saltem dedi se difficile nimis et onerosum esset Sacerdotes aut Clericos haberi, qui distribu
tis horis rationi vacarent, quo in casu Satis esse censerem assistentiam M0nialium. Nequeo tamen Cavalerio assentiri, qui consuetudinem habet pro idonea excusatione
nam si eclesiastici non desint in sussicienti
numero, consuetudo non valet, quae abususp0tius nomen promeretur.
Nella agrestia vi si I 0r0l0gio al- omen a pol Vere per sapere it tem p della videnda di cui se ne ara it egit ad cogni ora c0ssa campana maggi 0re, tant di gi0rno, che di 0tte . . or0l0gium ad horas indicandas in Sacrari Ecclesiae, in qua sit Expositio uadraginta orarum , retinendum est, quod
vel hasta tempus metiatur et campanae 80-nitu, vel saltem subtili decidente pulvere ab una in aliam ex vitreis pyramidibus mutuo se inversis cuspidibus contingentibus. certa temporis intervalla distinguat. Huius ope designatur spatium, quod quisque debet in ratione insumere. 0 enim iidem semper perseverare in actuali illa assistentia debent, nec sorte possent , si vellent. Idn0n patitur humana infirmitas. Hinc m0re receptum est , ut qui ex Sacerd0tibus et Clericis ad hoc religionis et obsequii 15-cium praestandum Veniunt vel quia cclesiae serviti sunt addictio vel quia in Sacramentum devoti0ne excitati sponte accedunt ita vicissim distribuantur , ut singuli ad 0ra spatium in oratione continuo
perseverent. Hoc enim pacto omnes debitum cultum praestant Sacramento, Sessularibus exemplo sunt et qui vel aetate graves vel corporis habitu imbecisses diu nequeunt genu flexi 0nsistere, nimis non de-siatigantur. Quamobrem ea regula tenenda est, ubi pauci numero sunt Sacerdotes vel Clerici, ut potius, datis intervallis, horam orationis repetant , quam qu0 diutius in
assistentia morentur. Danda est quies cor-p0ri, ut spiritus alacrius ad orati0nem redeat. Ubi vero Clerus abundat, decet ut quilibet suam praestet assistentiam per horae patium, quin teneatur pluries eam40m repetere, nisi pro sua devotione quis id iacere Velit.
2. Recte Cavalerius ad hunc locum ait: Quisquis, etsi Canonicus, Dignitas aut Ecclesiae Superi0r Deile hinc discat, ab huiusmodi assistentia se dispensare n0n 088e sed magis prae ceteris teneri promptitudine sua aliis in exemplum deservire assi-getur itaque in Sacrari tabella , in quaerunt descripta n0mina e0rum et h0rarum,
qui et in quibus debent assistere per horologium metiatur tempus vicissitudinum; et huius signum paulo ante dabitur levi et
intercisa pulsatione campanae maioris, ut praeSt esse Valeant, qui in assistentia debeant succedere et ne qui iam assistentiae incumbunt, cogantur diutius immorari. Signa autem per campanam maiorem data id ultra habent c0mm0di , ut etiam a l0nge extra Ecclesiam existentes de Exp0sitione moneantur et identidem ad actus virtutum excitentur . Hactenus Cavalerius. Addam ego campanae sonitum multum etiam prodesse, ut convenientes in Ecclesiam, ut coram Sacrament per integram horam perseverent, ad luerandas indulgentias, de singularum initi et termino edoceantur. Si
quidem Clem. VIII omnibus Christi fidelibus
plenariam elargitur Indulgentiam, si vere p0enitentes, consessi et Sacra Communionei'esecti, defote orando unum saltem horain persei eraverint. Neque clausis Ecclesiae ianuis n0ctu cessare debet ad singulas horas campanae sonitus quia cum expositio Ontinua sit , etiam n0ctu Sacerdotes et Clerici vicissim debent rati0ni incumbere ac praeterea e signo etiam qui vigilant,
aut a S0mmo excutiuntur, ad promovendos erga Sacramentum devoti0nis assectus excitantur.
et suonino e campane s0lennemente per avulso de pop0lo, come anche tam attina
gione, come pari mente e solite tre volt ecavanti te esse solenni f. . Festivus campanarum sonitus Ecclesiasticas solemnitates praenuntiat populumque invitat ad ea praestanda cultus et Religi0nis obsequia, quae exigit Festi ac S0lemnitatis qualitas. Nemini dubium, qu0dsestiva sit multumque s0lemnis Expositio SSin Sacramenti pro rati0ne uadraginta Η0rarum, quae in Urbe perpetuo per turnum fit recte idcirco praecipit instructi0, quod cla sera avanti l gi 0rno deli l spo- sigione , do pomi segno deli 'Ave Maria, si
48쪽
vis a p0p0l0s; quod fieri debet etiam,
cum statis horis ad auroram, meridiem et p0st 0lis occasum per triduum Expositionis in signum iubili atque laetitiae tum
etiam iteratis vicibus, ut assolet, paulo antequam Missae solemnes celebrentur. Qua in parte ad amussim est servanda instructio; nec liberum esse ut Ecclesiarum Rect0ribus et Sacristis requentius praecipere campanarum pulsati0nem. 0n enim decet per frequentem nimis et n0n necessarium campanarum strepitum orantes ante Sacra mentum distrahi ac perturbari. Quum autem haec sancti unice versetur circa Lxpositi0nem uadraginta Horarum pro Ecclesiis Urbis, nihil adn0tandum occurrit qu0ad alias Expositi0nes minus solemnes et non
praeceptas, Vel qu0ad illas, quae alibi per Dioeces es fiunt. In his quippe laudabiles
et rationabiles l0 eorum c0nsuetudines servandae Sunt.
Nona a Messa et Sm Sagrament V0 tiva r re gravi eccettua te per tui te quelle D0meniche, che sun di prima 4 seconda classe, e tuiti licii orni, ne quali per agi0ne et Calendari tant univer sale, quant partic0lare di quella Chiesa, si a stigi pari mente di primam sec0nda classe come anelie ecce ituata a seria quarta delle Ceneri e te serie sec0nda, terga e quarta delia Settimana Santa,
golariis. l. Clara est prima pars huius sancti0nis, quae iubet, ne ad Altare, in quo expositum est Sacramentum pr0 rati0ne uadraginta Horarum celebrentur Missae, XCeptis solemnibus pro Expositione et epositione. Cur autem h0c Facilis et expedita
ratio est ut scilicet 0pulus unice sit adorationi intentus. Id de Verum est, ut s. Carolus Borromaeus ecclesiastica disciplinae cult0r eximius iusserit, ne in Ecclesiis Mediolani ser integrum Expositionis
tempus ullae celebrarentur Missae, aut alia Divina Ossicia pers il verentur translatis interea ad proximiorem Ecclesiam oneribus, si quae implenda suissent a lege exceptas declaravit tantummod Ecclesia Collegiatas et Conventuales, in quibus ei misit, ut recitari possent orae can0nicae et solemnes Missa cantari' nec n0 M0nialium, quibus indulsit unam aut duas Missas lectas, dum-m0do id fieret, dum min0r esset populi irequentia. En eius verba elle Chies edove ara ' Oragi 0 ne per quello pagi ditem p , che si s , non si celebri Messa altri Divini stigi , uia si s0ddis saccia gliobblighi che vi i0ssero, uelle hie se vicine. Si an per eccet tua te e C0llegia te Se colari e Reg0lari, d0ve si p0trann dire leg0lite re Canoniche e Messa Cantata , ma
Monache , elle quali si p0tra dire una due esse asse per e M0nache. I che si sacci in ora di minor frequenga di pop0lo . et Eoo . Mediol pag. 682. uini m-m , iuxta Medi0lanensem ritum ne pruΕxp0 siti0ne aut Rep0siti0ne Missa celebrabatur: uadraginta orae non moraliter, sed physi e numerabantur , quibus in una Ecclesia abs0lutis, statim rati in alia incipiebat hinc regula quae in S. Car0li Instructione legitur: ε C0m incisi '0ragi in enella Chies seguente un ora prima , chesinis camella precedente e duri in clascuntu0g il temp0 precis s0l delle qua ran-t0re e non tu lire, ancorche vi osse i-s0gn levaria o metieria di nolle . Sed quae r Di 0eces Mediolanensi a Sanct0
Antistite statuta sunt, equidem eius gelum dem0nstrant, ut per quadraginta Horas rati0nis cuncta in unum eumdemque c0ssi-nearent finem, cultum videlicet Sacramento debitum, ac simul studium servandi m0res et ritus Ecclesiae Ambr0sianae nec tamen
inde licet tegulas desumere in similibus
Servandas Ambrosiana Ecclesia suos habet particulares usus aliae etiam sunt Ecclesiae vel Regularium instituta, quae adhuc ii sacris peragendis uncti0nibus, qu08dam habent ritus peculiares et proprios. Haud expedit hos ad alias Ecclesias et Instituta transferri, licet laudabiles et rati0nabiles sint, neque ulla prorsus censura notandi i
49쪽
00 quia circa modum dumtaxat versantur, salva ecclesiasti earum legum disciplinaeque sub tantia. Itaque de regulis illis , quae S. Carolus dixit pr Ecclesia Mediolanensi, quin simus solliciti, illas tenere debemus, quae Romae vigent, ubi moraliter et n0n physice numerantur h0raeri et x positio, sicut et Rep0sitio semper fit circa meridiem nec prohibentur Missae privatae, sed interdicuntur solum Missae , cum privatae tum s0lemnes, ad Altare exp0sitionis praeter illas, quae cantantur pro exp0nendo et rep0nendo Sacrament0. 2. Le autem, quae vetat celebrari alias Missas praeter duas recensitas in Altari Εxp0sitionis, nedum obtinet in ratione uadraginta 0rarum, verum etiam extenditur ad alias m nes, quae per annum fiunt. Declaratum id iam suerat a . . . in B0nonien. 9 Augusti 1670, quae pr0p0sit0d ubi resp0ndit: Non licere celebrare Missas in Altari appellae Maioris Ecclesiae Confratrum S0cietatis B0ni Iesu B0n0niae, exp0sit in e0dem SSin Sacrament0, stante praesertim qu0 adsint alia Altaria, in quibus celebrari possint sonum. 14 OG , et
in Angelopolitan die 13 iunii 1671 dum
quaesitum uerit sub sequenti formula a dubitatur, quando, b aliquam causam expositum est Smum Sacramentum in Altari, dum cantatur Missa solemnis , 08tquam mox recedendum est sine Processi0ne an debeat 0pulus cum e benedici, an n0n ΘSacra Rituum C 0ngregatio, priusquam responderet ubi , quod unice versabatur circa benedicti0nem elargiendam cum Sacrament0, expleta MisS3, Voluit certam generaliter firmare regulam , qu0d 0n licet celebrari in Altari, in qu exp0situm StSacramentum, nisi aliter necessitas iubeat, qua Urgente, resp0ndens ad dubium, quid faciendum sit declaravit. Ideo primum perm0dum regulae generalis edixit a Non debere cantari, nec celebrari Missam in Altari, in quo expositum est Smae Eucharistiae Sacramentum, nisi pro e reponend0 9; 0X, limitando regulam et excipiendo casum necessitatis , ut proposit Dubi satisfaceret, addidit 4 at si ex necessitate fieri pus esset, p0pulus est benedicendus more c0nsueto, et non cum Sacramentos num. 121,
ad dubium d).3. In hoc autem secund0 Decret illud notandum est, quod a Cavaleri refertur ι0m 4, cap. 7, num 31 erronea tamen lectione ibi legitur misi pro eo exp0nen d y, cum legendum sit misi pro eo re-p0nend s. Agit Decretum de Missa cantanda in xltari , ubi est Sacramentum X- positum, non autem ubi est exponendum. Ν0n enim in h0 vetitum est Missam s0lemnem celebrari, si consecranda sit Hostia in ostensori c0llocanda et processi0naliter circumferenda, vel sub Vmbella fidelium adorationi exp0nenda sed n0 licet, si iam Sacramentum sit expositum , quod pr0p08 ita quaesti supp0nit, nisi Missa s0lemniter sit pro eo rep0nendo Cantanda , ut Sacra C0ngregati respondit. Sibi certe n0 00- haereret Decretum si legendum esset licere tantumm0d celebrari Missam proe 0nend Sucrumento in Altari, in quo
pio reponendo retinenda esset dicti e 0-nend0 quemadmodum legit Cavalerius usus s0rtasse n0n ulli 0grapho ex regestis Sacrae C0ngregationis, sed g0ssecti0ne Spiridionis Tatu. 4. biter tamen id dictum Vol0, ne auct0ritate quis innixus laudati Auctoris erroneam lectionem sequatur. Ceterum , qu0d nostra interest, certa est regula, quae genet aliter prohibet Missas in Altari in quo
expositum est Sacramentum. Siquidem duo Supra laudata Decreta ut Generalia habenda sunt , quamvis prodierint in casibus particularibus; 0n enim decidendi rati petenda erat a peculiaribus Iacti circumstantiis, verum a iure principalique subiect0, videlicet Sacrament publicae exposit Venerati0ni, qu0d praesertim patet de p0stre-m0, in qu primum firmata sui regula genet alis, postea ver quaesti0ni resp0BSum. Quam0brem Sacra Congregatio unicam rati0nem, quam necessitas praebet pr0 legis rigore m0derand idoneam agnoscit. In prim namque Deci et absolute p0nit 0n licet Missas celebrari in Itari, ubi Sacramentum expositum est, ruesertim quia alia adsunt Altaria. 0tat Cavalerius 4 dicti illa praesertim, qua ipsum Decretum utitur ut minimum quaslibet alias expellit Missas designat namque mai0rem quidem eSse rationem in casu , in quo adsint alia Altaria, in quibus celebrari possit; sed nihil0 minus eamdem ess iuris dispositi0nem in casu contrari , in quo nempe in g-clesia Altare expositi0nis dumtaxat habeatur . Quamquam dicti illa praesertim accipi 0test ad sensum alterius Decreti et per h0c, si quid ambiguum est, declaratur. Nam Sacra C0ngregati significare v0luisse videtur, quod deerat rationabilis causa
celebrandi e in Altari, dum alia habeban-
50쪽
tur in quibus celebrari posset qu0d 0lerandum sorte in casu , quod unicum esset Altare et celebrandi urgeret necessitas. 5. Quae tamen necessitas erit, qua urgente, aequum sit a regula declinare N0nes hic tantum ti nostrumque institutum n0 patitur, ut possibiles Innes casus et exquiramus et persequamur, qui huiusm0di necessitatem sorte inducere possunt. Unus est magis bvius, qui oritur a p0siti V praecept audiendi Sacrum in diebus estivis, ubi una est Ecclesia , unum Altare Vel, si alia non longe sit celesia, ubi celebrari
possit, verendum lamen ne p0pulus ad illam confluat et vacua sine ad 0ratoribus fiat Ecclesia , in qua expositum est Sacramentum. Id facile accidit in locis ruralibus, in quibus vix una vel altera habetur Missa et incolae pauci sunt numero. 0u0d si unica sit Missa et alia adsint Altaria, s0ret timendum, ut miles se ad illud convertant, in quo Sacrum sit; qui vero in adorando exp0sit Sacrament persistant, nulli sint reliqui. Quid hisce in casibus vetat celebrari Missam in Altari Expositi0nis α quod inc0mm0dum , addit Cavalerius, ε si in diebus etiam serialibus timeatur evenire, posse in Ecclesiis praedictis unam item vel alteram Missam celebrari ad satisfaciendum dev0ti0ni et votis populi et ad 0nsulendum h0nori Sacramentio. 6. Sed et aliam fortasse rati0nabilem
causam asserre p0test l0ngaeva consuetud0,
quae difficillime abrumpi 0sset sine p0
tem suisse arbitror, ob quam Sacra Rituum Congregatio in ursanten sub die 7 Maii 1746, pr0p0sitis dubiis: ε Cum in insigni Ecclesia Regia arsa viensi qu0tidie cantetur in appella Crucifixi Missa v0tiva de SSina Trinitate cum exp0siti0ne Sini in pyxide, ac in aliis etiam Ecclesiis contingat saepius cantare seu legere Missas votivas vella die etiam ante Sinum exp0situm in pyxide; utrum in his Missis debeat fieri c0mmem0ratio de Sino Et cum in P0l0nia requenter fiant exp0siti0nes Smi publice in Ma-i0ri Altari et, praeter Missam s0lemnem, dicantur etiam Missae privatae ad idem Αltare maius et ad alia Altaria min0ra , durante exp0siti0ne Sint , debeat fieri commem0rati de eodem Sin Sacrament, ,ea rescribendi 0rmula usa est, qua satis Superque ostendit se nolle quidquam definire de Missis celebrandis ad Altare , in quo Sacramentum patebat exp0situm, sed stricte ad quaesita, praescindenii a cauSa, resp0ndit ad primam partem dubii 4 4C0mmemoratio de S in Sacrament , in Missi privatis p0 terit fieri, quand exp0siti fiat ex publica causa H ad dubium autem : P0 terit fieri commem0ratio de Sui Sacra Inent0, durante exp0sitione s n. 23 DO, in resp. ad diab. 4 et 5). Cum enim mos 0btin0re nedum in aliquibus Ecclesiis, sed
per universum P0loniae Regnum, vehementer timeri p0terat, ne turbae excitarentur,n0 sine scandal etissensione p0pulorum,
si eadem Sacra Congregati respondissetn0 licuisse, nec licere Missas privatas celebrari in Altari, in quo expositum est Sacramentum et Missam votivam haud p0sse celebrari quotidie, Sed tantum diebus a Rubrica permissis. In iis enim, quae ad disciplinam pertinent, multam vim habet locorum consuetud0 et satius quandoque est aliquid tolerare, quod ab aliarum Ecclesiarum c0nsuetudine dissentire videtur, quam ciere turbas, quae n0n sine magno Religionis detrimento quand0que etia ui ex bona
7. Quidquid tamen de hoc sit regulae
standum est, n0n limitationibus, quae nonnisi locum habent, quam concurrentibus circumstantiis ab eadem regula praeVisis, quae ab quadam di manant necessitate urgente, vel p0sitivo praeeepto audiendi Sacrum, vel ex religi0ne ne Sacramentum sine adoratoribus relinquatur , Vel ex longaeva consuetudine latu disius dissicillimus ine Isensi 0 ne abrumperida. 0rum s0rte casuum rationem habuit Gavantus ad Rubricas Missalis pari 2 sit. 14, num 17, inquiens: ε in Missa privata quae tamen quamparcissime celebranda erit in itari, in quo Sacra Eucharistia est exposita ea observari debent, quae supra diximus de Missa s0lemni, demptis iis, quae sunt propria s0lemnis Missae s. Si quampurcissime, ergo nonnisi ex rati0nabili causa, quae vel esse p0test altera ex supra relatis, vel etiam desectus Ministrorum, unde l0c Mis-Sae Solemnis, una tantum privata celebrari queat. Siquidem idem clarissimus Auctor
paul ante iam n0taverat: α Optimem nemur ex antiqu0rum documentis, ut abstineamus a Missa celebranda coram Sacramento, etiam in suo tabernaculo inclus0.
Quod si serat necessitas , vel suadeat alia
reverentiales debiti diligenter sunt 0bservandio. Sed de hac re iam satis. 8. 0mae equidem, ut ad Instructionem redeamus, in Expositione pro ratione ua-