Concilia Scotiae. Ecclesiae Scoticanae statuta tam provincialia quam synodalia quae supersunt. MCCXXV-MDLIX

61쪽

xui. ECCLESIAE SCOTICANAE. 19

deliberatione . statuentes quod detentores talium priuilegi adorum postquam canonico fuerint moniti et requisiti . ad deliberationem eorundem

per censuram ecclesiasticam compellantur . et , et . Do eodem

f28. Statuimus otiam loricos in quolibet ordine ab ecclosa osse defendendos donec exigento iusticia propter immanitatem criminum a susceptis ordinibus rite degradentur . Et ne maleficia transeant impunita in maleficius deprehensi aut manifesti conuicti arcte custodio carceris dyoces an . quem quilibo Episcopus habere tenetur tales clerici commendentur in pane doloris et aqua tribulationis ibidem sustententur . e samo vel sit in

carcere su centur

ae in alijs festiuitatibus solempnibus minime teneantur . neque in eccles s cimitorijs . aut alijs locis Deo dedicatis . talia placita . et maxime cause sanguinum aut criminales . per quoscunque iudices seculares locis aut temporibus predictis agitentur Vt libertates ecclesie sine diminutione conseruentur . 30. Otatuimus etiam quod nulli permittatur violare aut diminuere libertates seu immunitates et consuetudines rationabiles rerum aut personarum ecclesiasticarum hactenus obseruatas ac diuino iure vel humano salubriter et rationabiliter introductas

62쪽

D crudo signatis ab occlesia defendendis . 3l. Statuimus etiam auctoritat Concilij Lateranonsis quod Cruco gnati rite

ab eclosia tuendi sunt . nisi piropter suorum scelerum immanitatem ab

occlesiastica essensione fuerint equosi rati . Et super hoc iustum iudicium

Dyocusani modis omnibus expectetur Quod nam non capiantur per laicos in terris occlesiasticis 32. tatuimus etiam quod nullus ieecomes , ballivus . vel quicumque laicus namum capiat vel capi faciat in soro aliquo . vel extra forum . de rebus clerici . vel etiam laici manentis in terris ecclesiarum . vel etiam ad uendendum Compsellant . sub stimacion quo forteret uulgaritor dicitur . Quod si secus actum uerit . si capiens vel capi faciens admonitus res taliter captas aut uunditas infra torminum sibi statutu non rostituerit otitiam desiniuria satis Coro contempserit, per excommunicationis siue interdicti sentenciam secundum quod uidebitur expedire in more dispendio coherceatur Quod clericus non trahatur ad forum seculare 33. Statuimus otiam quod si ecclesiastica persona contra aliam personam ecclesiasticam moueat questionem personalem aut etiam realem super rebus aut aliquibus bonis celesiasticis . am coram iudico ecclesiastico prosequatur super hiis aduersarium suum nullatenus ad forum uetitum pertrahendo . Quod si aliter ab aliquo presumptum fuerit . si canonico monitus non destiterit . actor a iurum quid sibi competat cadat . 0us conseneia pro conuicto habuntur in nichilominus si ulterius pers uerent et penas prodictas contempnant , secundum sacros canones et auctoritato Concili sex communicati publice denuncientur Ad hec cum inuas res ac perturbatores immunitatum libertatum , et possessionum occlusiasti-

63쪽

xi 11. ECCLESIAE SCOTICANAE. 21

earum , nec non Ciam et perturbantes pacem per aliquas traudos odia vel machinationes -- per latam sententiam a canone ipso facto sint excommunicati . auctoritate eorundem canonum et Concili decrevimus os debere excommunicatos publico denunciari

Do decimis et primich - 34. Qtatuimus , secundum diuino legis et humano precepta . quod decim de

omnibus que innovantur videlicet . de blado . en . in . de ortis . de molendinis . de piscariis . de fetibus animalium . lana . actu . casuis quocunque tempore fiant , butiro , pulli Ouis . petariis silua cuilua de fructibus arborum . negociacion venacion aucupacione . et aliis huiusmodi . int0gro persoluantur illis ad quo pertinere noscuntur . eciamsi, aliquibus huiusmodi docim antea non fuerint persolute Do decimis ortorum f35. Ad hoc decrevimus quod decimo ortorum in ciuitatibus . et burgis . ad quamcunque culturam redigantur ad uicariam pertineant . Decime uero ortorum in illis pro qua parte fuerint ad culturam segetis redacti ad personam pertineant , et pro alia parte ad vicarium ainum uero ubicunque seminetur ad uicarium pertineat De docimis vaecarum f36. licui do vaccis latis statuimus si de earum lacte non sat caseus vel butirum . pro vacca tres denari per annum et pro uitulo eius unus denarius eodem anno pro decimi exigantur

64쪽

De decimis ovium f37. 1lom do uibus statuimus quod si uos vel etiam cetera animalia in diuersis parochiis excreuerint per diuersa tempora . quelibet ecclesia prorata temporis decimas percipiat . dum tamen per mensem integrum ad minus in aliqua parochia steterint . Minoris autem temporis nulla ratio

habeatur . Fructus autem toto tempore quo curantur non quo percipiuntur . accipere debemus . et ho ipsum inter episcopatus Observetur De eodem

f38. 1lom statuimus si parochianus alicuius ecclesie per mensem uel ultra propter herbam cum suis auertis in aliqua parochia commoretur . idem quod supra dictum est de ovibus obseruetur . De eodem J 39. Statuimus quod si quis moretur in una parochia et emeritisve matrices

in alia parochia et eas sibi in alia parochia receperit in qua moram traXorit cum omnibus fructibus illarum vidulicet lana agnis et lacte . integram decimam earum solvat ecclesie sue matrici . t ille vicarius computet cum vicario de cujus parochia recepto sunt et sibi satisfactionem faciat communicatis mensibus , et si contra fecerit per consuram occlesiasticam

coarceatur

De animalibus que cubant in una parochia et pascuntur in alia f40. Item statuimus quod animalium que cubant in una parochia et pascuntur in alia per totum annum decim dividantur equaliter . Si autem communiter pascuntur in utraque parochia et cubant tantum in una . illa in qua

65쪽

xiii. ECCLESIAE SCOTICANAE. 23

cubant tres partes percipiat et quarta pars remaneat ecclesie in cuius parochia pascuntur Do decima seni et molendinorum f41. 1tum statuimus do decimis seni et molendinorum quod integre persoluantur . quas qui soluere noluerit post trinam ammonicionem excommu

nicetur

De mercenarus f42. 1 toni statuimus quod sussiciat a mercenariis qui Operas suas locant pro dimidia arca et infra exigere tres oblaciones per annum pro decima mercedis quam recipiunt Do decima piscationum f43. item de decimis piscat0rum statuimus quod nulla persona , uel uicarius ab alienis parochianis decima piscacionum exigere presumat . nisi quamdiu in sua parochia domos conduxerint uel mansiunculas ad inhabitandum socerint uel ex mutuo seu commodat habuerint . nisi secus ecclesiarum aliqua legitima preseripsione uerit munita Casus in quibus excommunicantur qui perturbant viros ecclesiasticos seu eorum procuratore ne faciant commodum suum de decimis suis .

44. 1tum statuimus no aduocati ecclesiarum seu quilibet laici inpediant . uolprohibeant . aut aliquo modo compellant . persona uel uicarios . 1 eu procuratores eorum quominus de decimis suis seu dominorum suorum libere ualeant disponere uendere . uel alienare quocunque modo uoluerint . nec uiam suis uel alienis hominibus prohibeant ne decimas emant

66쪽

seu eciam alias obuenciones . nec eciam clericis aliquod impedimentum prestent quo minus ad pus proprium eas colligant , et pro arbitrio suo de is disponant . Quod si quis contra sacer presumpserit . uel aliquomodo in fraudem ecclesiastice libertatis . et sacrorum canonum . maehinatus fuerit . autoritate Concilii Generalis excommunicetur

De hiis qui proiciunt decimas in agris o. olom statuimus quod quidumquc filii pordicionis decimas furtiue subripuerint . vi aut clam occupauerint . aut decimas segetum sectas in agris reliquerint aut per agros proiecerint . et ad horrea secundum racionabiles et antiquas consuetudines deseri e contempserint ecclesiastica censura ad 1atisfaciendum Deo . et ecclesie . a clericis es seu dampniscatis legitimo compellantur

De eodem

l 46. A d hoc statuimus quod isto sentendi . in singulis ecclesiis singularum

dyocosum ad nos spectaneium , per tres dies sollempnes singulis annis publicentur De conspiratoribus 47. h.xcommunicamus eciam omnes conspiratores Ontra proprios Episcopos uel alienos regni . seu alios prelatos . et omnes conspiratoribus conseneientes quod omnes tales scismatici et insanae sunt De obediencia cleri eorum S. uoniam melior o obediencia quam Plinia et contumacia seu inobedieneia peccato arriolandi et idolatrio comparatur statuimus quod omnes

67쪽

xtii. ECCLESIAE SCOTICANAE. 25

oeclosiastici uiri sui Dyocosanis . Archidiaconis , Decanis . in mandatis licitis et canonicis . contumaciter et sine manifesta causa racionabili resistentes . ab ossici suspendantur , et crescente Ontumacia pene maiori subdantur. Do uostionarijs . quod non nisi semel in anno admittantur .

49. Uuoniam quidam uestionarii uarijs illusionibus animas simplicis populi

seducunt . statuimus quod cum aliquis uestionarius ad aliquam occlesiam accesserit , ministrans in adem ecclesia eodem die negocium dicti uestionarii parochianis suis reuerenter exponat . secundum quod in litoris Domini Papo et ordinarii continetur . ita quod dictarum literarum

tenorem nullatenus excedat , Ad alium autem diem infra annum illum eundem uestionarium in eadem ecclesia pro eodem nego ei nullo modo

admittat Ad hoc si aluimus firmiter obseruandum quod a principio Quadragesimo usque ad octauas Pascho negocium fabrico Glasgusensis ecclesie omnibus diobus Dominicis o festivis doliter o diligenter in singulis occlusius post Euangelium Misse parochianis exponatur . et indulgentia ei dum fabrico subitonientibus concus a . quam in qualibet occlusa scriptam esse precipimus inperto et distincte eisdem paro hianis vulgariter dicatur . et elemosine eorundem ac bona decedentium ab intostat . ac etiam pie legata . secundum consuetudinem hactenus approbatam . fideliter

colligantur . et Decanis locorum in proximis capitulis sino diminutions as4gnontur . Et infra dictum terminum nullus questionem pro negoch salijs in oculosius parochialibus admittat Quod excommunicati sint subuertentes libertatem ecclos . 50. L e prelatis et clericis stipendiis ecclesie militantibus . qui contra canonicas sanctiones , et libertates ecclesiasticas . et consuetudines ecclesie Scoticane hactenus obtenta . consilium et auxilium laicis inpendunt . et maxime de

68쪽

eis qui litora dictant . scribunt . et consignant . seu statuta condunt . perque iura et statuta , seu libertates ecclesie . et consuetudines huiusmodi possunt subuerti . et de aliis . scilicet . statust artis . et consiliariis . et eorum fautoribus . statuendo decrevimus quod . quia omnes tales in canonem late suntencie incidunt . pro excommunicatis publice denun- cientur , Si quis uer beneficiatus in posterum super aliquo premissorum fuerit conuictus , auctoritato istius statuti nouerit o bon0ficio suo foro priuatum , Si preditus dignitatu uel prelatura aliqua . huius modi attemptare presumpserito omni dignitate careat et honoro . Si laicus ot ab occlusa Donatus . Dodo suo priusitur . Si clericus huiusmodi sacero prosumat . et postea ad beneficium ecclesiasticum fuerit presentatus . nullatenus admittatur nisi prius coram loci Dyoco sano suam super hoc

canonice purgauerit iunoeeneiam

Insrascripti excommunicandi sunt quater in anno f51. Item statuimus quod in singulis occlesiis , tam militum quam aliorum quater in anno in proximis Dominicis post obseruacionem Quatuor Temporum . XCommunicentur in genere . sortilegi . venofici . incendiarii ecclesiarum fractores falsarito usurari manis est . et scienter impedion testustamenta legitimo facta , et ociam omnes impedientes Ordinarios quominus d bonis ipsorum deceduncium ab intestato secundum consuetudinem occles Scoticano rite ualuant ordinare Hai ei detinentes inuadentos fraudantes et auferentes pos iussiones seu alia quocunque iura celosiastica ut libertates , omnes illi qui in beneficio occlesiastico se intrudunt . t tostus scienter periuri per quos aliquis amittit hereditatem aut beneficium occlesiasticum seu terrenum raptores etiam publici et notori . et omnes scienter receptantes ure vel raptores ut furentur vel rapiant vel quiJ00 manutenent vel pro eis fidei ubent cum ex dicta causa querelantur . Contra latronum o predonum agi ei quibus nimis abundat regio Scoticana , quod nequaquam esset ut accepimus nisi maiores eos defende-

69쪽

x111. ECCLESIAE SCOTICANAE. r

rent et manu tenerent aut pro eisdem scienter et prudentur fidei uberent sic duximus statuendum ut nemo e0s protegat manuteneat seu defendat vo in domibus teneat vel illis quos sciuerint vel manifestum laurit latrocinium aut predam exercere AEOS autem qui contra socerint . si tertio commoniti per ecclosiasticum iudicem ipsos a se non abiecerint . occlusiastice excommunicationi subiugamus monitionem autem volumus et statuimus sum cero oneralem etsi fiat alicuius nomine non expresso dum tamen ita publice ae solempniter fiat quod ad eorum notitiam valeat peruenire Item omnes qui in causa matrimoniali falsas oxceptiones maliciose opponunt vel opponi proe urant , vel qui in causa matrimoniali salsum purhibent testimonium scienter . vel id seri procurant vel testes subornant , excommunicationis sentenci se noscant subiacere

De eodem .

52. ltem excommunicamus omnes illos qui pacem Regis et segni perturbant et omnos illos qui odii vel lucri causa alius crimina salsa imponunt pro

quibus mors vel exilium vel membrorum mutilatio vel exheredatio seu bonorum spoliatio sequi dubeat si iudicialiter conuincantur De excommunicato per unum Episcopum denunciando per alios o do intordicto promulgando in terras excommunicati si per quadraginta dios in portinacia perseuerauerit et de pena prelatorum ista non Obseruantium .

53. Otatuimus etiam quod uociens aliquis ex nobis Episcopis in aliquom nobis iure dyocusano subditum sentenciam ex ommunicationis Ob aliquam causam rationabilem et legittimam promulgauerit . et an dum alicui nostrum demandauerit publicandam et de nunci andam . quilibo nostriani eam per suam dyocesim faciat publicario et ipsum delinquentem denunciet

excommunicatum et eundem tanquam excommunicatum per se ipsum e uitet

70쪽

0t quatenus in ipso est ab alijs laciat euitari . Et si talis excommunicatus

in sua pertinacia per quadraginta die - claues ecclesie contempnendo animo perseuerauerit indurat . et idem X communicator ex tunc terras ipsius excommunicati in dyocesi sua sita et loca per que transierit et per triduum et amplius in eisdem fecerit moram ecclesiast ico supposuerit in tot dicto . et id om interdictum alicui nostrorum demandauerit publicandum . quilibet nostrum terras eiusdem excommunicati in diocesi sua sitas similitor supponat interdicto quousque per eundem XCOmmunicatorem dicto sententi fuerint relaxate . Oea vero per que talis X communientus

transiori et quamdiu ibi moram odori similiter ecclesiastico supponat intor licto . Ut tamen regio maiestati obitus honor differatur si dum

excommunicatus in comitatu domini Regis . vel eciam Regine consortis seu communis congregationis ipsius regni magnatum . extiteri . tunc Dyocosanus loci eius , per se vel per alium . talem esse excommunicatum denunci et . eosdem canonice inducendo ut ipsum excommunicatum a sua communione repellant et uitent, a suis aciant euitari inlioquin cum sibi viduantur fauore qui manifesto facinori segligunt obviare . domlocus quo moram se erit talis excommunicatu per Dioeo sanum ecclosiasti eo supponatur interdicto , Oxceptis tamen Regis et Logine liberorumque suorum eapsellis in sua dignitate soliciter duraturis . Et ut diuinus timor incutiatur fortius Obstinatis ad excommunicatorum insolentiam reprimondum si nocosse fuerit brachi secularis auxilium prout Catholicorum Bogum temporibus seri consueuit et do iure debuit in uocetur . Et aliquis nostrum aliqua leuitate ab hac ecclesiastica et diuina obseruatione recosterit vel in aliquo eam impedierit o sacri Consili doliberatiotioni

fratrum suorum atque prelatorum consilisis careat aliorum Do una incestus clericorum

s 54.' Si quis acordos cum lia sua spirituali fornicatus fuerit sciat se graue adultorium commisisse . id circo si semina latea sit omnia derclinquat t