De particuvla an: Libri IV.

81쪽

LIB. I. CAP. 12. videtur tamen illud respexisse orator, se retulisse ea verba ad ἀξίαν, ut diceret, qua ille dignus erat gratia,

ea perexigua erat. Tum vero ne potuit quidem addere Particulam Eadem ratio est Antiphontis verborum p. 680.

36 ou ἀρ ἀτρεμιζων ἀπέθανε. Qui si diceret,

non esse morturus, sicin suo Ioe mansisset, addere dehinsset particulam. At non hoc iacit, sed mortuus est, quia non mansit indoco. Vola hic usum quemdam particulae ἄν cum Particulis 37που coniunctae commemorare, quia facile videri potest alicubi omissum esse ἄν, ubi, si accuratius congia deres, debet abesse Particulae illae δηπου idem sigm-ficant, quod in Germanica lingua doch, ι. Vsurpantur autem ita, ut Latine per ered verti Possint. Indicant enim vix quemquam dubitaturum esse. Iam saepe istae particulae in eiusmodi oratione inveniuntur, ut possis etiam

ἄν adhibere. Vt apud Antiphontem de caede Herodiis p. 36. 56. g. 24 καἱτοι γε οὐδ που κατ' ἐμαυτου

μηνυτην ἔπεμπον, εἰδώς atqui non misi, credo, indicem sciens contra me ipse. Vbi si dixisset, ου ἄν κατ' ἐριαυτου μηνυτην ἔπεμπον atqui non misissem dicem contra me ipse, idem dicere visus esset. Sed non est ita. am ubi illud δήπου sine ἄν positum est, semper sententia talis est, ut, si δηπου tollas, illud habeas, quod necessario per solum indicativum dicendum

erat, quia quid simpliciter sit vel sterit indicat. Vt hic: non si indicem e tria me ipse. Idem Antiphon p. 725. 62.4 43 ου α δ πο ουτω κακοδαίμων θω, οὐτετο μιν ἀποκτεῖναι τον ἄνδρα προυνοησάμην μονος,

is μοι μηδεὶς συνειδείη, ἐν β μοι ὀ πῶς κίνδυνος ἡγν,ἐ δ' ει πεπραγμενον μοι του εργου, μαρτυρας καὶ συμ- ουλους ἐποιουμην Aeschines c. Timarch. p. IIO. 32s. g. 87 φέρε δ' προ τολλος και των θεων , ει ἐπὶ τῆν αυτην ἐτραποντο ἀπολογίαν, iνπερ ἔμαρχος νυνι καιοι συναγορευοντες αὐτω, και ἡξίουν διαρρήδην τινὰ ναρτυρειν περὶ τῆς αιτίας η του δικαστα μὴ πιστευεm,

ἄπασα δήπου ἀνάγκη ὴν ἐκ του λογον τουτου μαρτυρεῖντον μέν, ως ἐδέκαζε, τον δὲ, ἐδεκάζετο, προκειμένης

82쪽

όκατερ ζημίας ἐκ του νομου θανάτου. Demosthenes in isd. p. 554, I. ro δ' αὐτουναντέον ιμαι, ε τουτον ἀφῆκα, λελοιπεναι μὲν ω ἄνδρες Αθηναῖοι, τῆν του δικαέου ταξιν, φονου δ' ἄν εἰκοτως ἐμαυτῆλαχειν ου γαρ ὴν μοι δηπου βιωτον τουτο ποιησαντι. Vbi Vero non de eo, quod re vera fuit aut non fuit, sed de eo, quod esset, si quid aliud esset, sermo est, necessari de hel ἀν accedere ut apud eumdem I in Steph. p. IIos, T. οδ' ἄν si τι δηπου τουτ' ἐμαρτυρησεν, εἰ μη τις καὶ παρῆν διατιθεμDα τῶ πατρὶ τ εμω, ἀλλ' υθος ἄν λε' τι δ' ημεις ῖσμεν, εἰ τινες εἰσι διαθῆκαι Πα- Οἰωνος, oppositum enim cogitatur at iιι sunt hoc te stati. Non ita in illis locis, in quibus deest particula ἄν:quom in nullo potest contrarium opponi. Eadem ratio est verbi δηλονοτι Demosthenes de salsa legat P. 353, 22.4 τοίνυν μεγιστον ἁπάντων ο ἀλεις την προτέραν γράψας ἐπιστολην ῆν ήνεγκαμεν ήμεις, τι γραφον δ' ἄν και διαρρηδνὶν ήλικα μἄς ευ ποιήσω, εἰ εὐῆδειν καὶ την συμμαχίαν μοι γενησομενην, γεγονυίας της συμμαχίας ου φησὶν εἰδεναι τι ἄν ποιων χαρίσαιτο, ουδε, αυτος πέσχετο τουτο γὰρ ξδει δ'λονοτι, εῖπε μὴ ἐφενάκιζεν μας Nempe sciret, inquit, nisi vos Iudiabrio haberet mn recte adderet particulam Signi caret enim, nescire illum. m. De indicatio particu ια a rhetorice

Alia ratio, qua particula ἄν omittenda est, in illa figura emitur, qua quod ob conditionem non impletam non est factum, sine conditione ut factum sumitur. Nam quum in hoc genere non possit contrarium oppositum coitari, abesse necesse est Particulam, quae id cogitarii bet. Sed ex ea ipsa re, quod debet in hac figura abesse particula, consequitur, proprie intelligendum esse prae teritum, et non posse de praesente aut futuro tempore accipi. Itaque non licet dici εἰ ηδέκεις ἐμέ, τιμωρου-

83쪽

sed etiamsi velis ad Praesens tempus referri, tamen proprie de praeterito dictum erit, hoc modo: De te mihi iniuriam intulisse tum puniebam te. Quam Elmsteius ad Bacch. 12 I3II. viam iniit, ἐλάνθανεν et similia Pr λ σειν sum diei, eoque Particulae omissionem defendi ratus, probari non osse monui ad Soph. Et so . Nam si ita esset, non posset Pro eodem etiam ἐλάνθανενάν dici. Atqui et pro ἐλάνθανεν ἀν Vix usquam non Ρο- teris μελλε λησειν dicere, et Pro μελλε λησειν, ubi quidem id ad non impletam conditionem refertur, ubique dici potest ἐλάνθανεν ἄν. Sic Sohaeser mel. r. p. 13I. xecte observat, in his Herodoti I 43. καὶ μῆν ει γε παρ' Ἐλληνων λαβον ουνομά τευ δαίμονος, τουτων Ουκήκιστα, ἀλλἀ μάλιστα μελλον ινημην εξειν, dici potuisse επον ἄν μνημην. Itaque illo Elmstet argumento non efficitur quod quaerimus, quid intersit utrum ἐλάνθανεν an

ἐλάνθανεν ἄν dicatur. Nos quam omissae Particulae rationem esse diximus, eius insigne exemplum exstat apud

Andocidem de myst. P. 28. II8. g. T. τί ἄν μεμεκαστος ἐποιησεν εἰ μεν γαλην δυεῖν το τερον ελέσθαι,

ἡ καλῶς ἀπολέσθαι, ἡ αἰσχρως σωθῆναι, χοι ἄν τις

εἰπεῖν κακίαν ιναι τὰ λεγομενα καίτοι πολλοὶ ἄν καὶ τουτ ει λοντο, το ζῆν περὶ πλείονος ποιησάμενοι του καλῶς ἀποθανεῖν' που δὲ τουτων το ἐναντιώτατονην, σιωπι σαντι μέν, αυτλτε αἰσχιστα ἀπολέσθαι μηδὲν ἀσεβησαντι , τι δὲ τον πατέρα περιῶδεῖν ἀπολόμενον καὶ τον κηδεστην καὶ τους συγγενεῖς καὶ ἀνεψιους τοσουτους, ους ουδεὶς ἀπωλλυεν ἐγώ, μη ἐπωνως ετεροι ημαρτον Z1ιοκλειδης μεν γὰρ ψευσάμενος δησεν αυτους, σωτηρία δε αυτων ἄλλη ουδεμία ἡγν η πυθέσθαι 'Aθηναίους πάντα τὰ πραχθέντα φονευς υναυτων ἐγινοριην θω, μη είπων μῖν α μουσα επιδι τριακοσίους Ἀθηναίων ἀπώλλυον, καὶ η πολις ἐν κακοῖς τοῖς μεγίστοις ἐγένετο ταυτα μὲν ουν γνώμου μηνείποντος ' είπων δε τἀ οντα, αυτός τε σωζόμην, καὶ τον πατέρα σωζον καὶ τους ἄλλους συγγενεῖς, καὶ

τὴν πόλιν ἐκ φόβου καὶ κακων των μεγίστιον ἀπήλ-

84쪽

ra D PARTICULA δυλαττον, φυγάδες δὲ δι' ἐμ τέτταρες ἄνδρες ἐγένοντο, ἴπερ καὶ ἐμαρτον των δ' ἄλλων οἱ λοιποὶ προτερον πο ευκρου ἐμηνυθησαν ουτε δηπου οἱ τεθνεῶτες δι' ἐμὲ μἄλλον ἐτεθνασαν, υτε O φευγοντες μαλλον φευγον Aeschines de falsa legat. p. 244. 402. g. 6s. τι δἐ καὶ βουλομενος, εἴπερ ταυτα Φιλοκράτει προειλομην, κατηγόρου μ ἐν προς τους αυτους ἀκροατας τῆ προτεραία, μια ει νυκτα διαλιπὼν συνηγορουν Refert haec ex mente Demosthenis, de quo p. 242. g. 66.Ddixerat: nam ipse non facta esse contendit. Et p. 326. 444. g. Iza. eodem modo καιτλε δῆλος ῆν, εἰ μη γε, εοςπερ ἐν τοῖς χοροῖς, προηλ- δον Lycura' c. Leocr. P. IM. s. 242. g. 38. εν οἷς Λεωκράτης ουτοσὶ καὶ αυτος ἐκ τῆς πολεως ἀποδρας λε-

το, καὶ τα χρηματα τἀ υπάρχοντα ἐξεκομισε, καὶ ἱερατα πατρωα μετεπέμψατο καὶ εἰς τοσουτον προδοσίας ηλθεν, ἔςτε κατα τῆν αυτο προαίρεσιν ρημοι μινῆσαν οἱ ναοι ερημοι δὲ καὶ αἱ φυλακαὶ τῶν τειχῶν, ἐξελελειπτο λῆ πολις καὶ ai χώρα Ma exempla suppeditare poterit Gorinae apologia Palamedis Ad hanc figuram saepe non attenderunt viri docti unde multos veterum locos temere coniecturis vexarunt. Veluti haec Euripidis in Troad 395. de Hectore et Paride: δοξας ἀνὴρ αριστος, οἴχεται θανων. καὶ τουτ' 'Aχαιῶν ξις ἐξ ργάζεται. εἰ δ' ησαν οἱκοι, χρηστος ἄν ἐλάνθανεν. Πάρις δ' ενημε τὴν Θιος γηριας ει μ', σιγώμενον το κῆδος εἶχεν ἐν δομοις. Eurip. Ηec. IIII.

πυργους πεσοντας ἐσμεν Ἐλληνων δορί, φοβον παρέσχεν ου μεσως δε κτυπος. Sophocles Electr. 913. ἀλλ' uti μὲν δὴ ριητρος ουθ δ νους φιλειτοιαυτα πράσσειν, ουτε δρῶσ' ἐλάνθανεν.

85쪽

LIB. I. CAP. 13. Refert enim rem tamquam factam, quia certo ita ut rum susse indicare vult. Sic etiam Euripides in Bacchis v. Iam et in Ione 353. olet haec hodie mutari, ut spero Elmsteius, quem vide ad ed. Is not. P. I50.

Diphilus apud Athen. IV. p. 165. F. εἰ μὴ σονηθης Φαιδίμ γ' τυγχανεν ὀ αβρίου γσιππος, εἰςηγησάμην

νομον τέν ου ἄχρηστον, ὀ ἐμοὶ δοκεῖ Herodotus I. IST. τῆσι δὲ πυλησι ταυτησι uti ἐχρατο

τουδε ινεκα, τι περ κεφαλῆς οἱ ἐγενετο ὀ νεκρος διεξελαυνοντι. oc inprimis luculentum exemplum est, ex quo cognoscamus, aptissime huic figurae locum esse, ubi rem minime dubiam significare volumus. Νam quum i-tocris condi se voluisset supra portas illas, necessario super capite Darii fuisset corpus mortuae, si Per eas portasVectus esset.

Vnum his addam asu huius figurae exemplum, ut ostendam cur semel in eo adssitum sit αν. Est illud Demosthenis ad Matur. . OI, 3. γενεσθε τοίνυν καὶ τουτο μιν τεκμήριον του φευδεσθαι Ἀπατουριον εἰ γαρ ἐνεγυησάμην ἐγώ τουπιν τον Παρμενοντα, υκ εστινοπως τουτιν suis υπὲρ ἐκείνου ἀπηχθωμην, προνοιαν ποιουμενος πως μὴ ἀπολεγά δι' ἐμου τούτο συνέβαλ-λεμ αυτος δ' ἐμαυτον περιεῖδον ἄν π ἐκείνου προς τουτον ἐν ἐγγυη καταλειπομενον τίνα γαρ ἐλπίδαεσχον τουτον ἀποσχ ησεσθαι μου, ν αυτος ἡναγκα- κειν ἐκείνω τὰ δίκαια ποιῆσαι καὶ τῆν ἐγγυην αντον εἰςπράξας την εἰς τὴν τράπεζαν προς ἀπεχθειαν, τί προς εδοκων πο Otτου αυτος πείσεσθαι Dixit o νκεστιν Oπως αυτος ἐμαυτον περιειδον ἄν, quia, quum in re sumpta aliquid denuo sumitur, id non potest rem eram oppositam habere, sed refertur ad fictum quid. Quare

hic non ἀλλἀ περιεῖδον, sed ἀλλἀ περιεῖδον ἄν ποsitum est.

Quod supra dicebam, quum per figuram rhetoricam omittitur ἄν, verbum non Posse non Proprie de Praeterito

86쪽

M DE PARTICVLA δὐ tempore intelligi, ex eo cognoscere licet quid statuen nsit de Aristophanis loco in Eccles. I 0. καὶ νὴ K σπένδουσί γ' τίνος χάριν τοσαυτά γ' υχοντ εiπερ οἶνος μῆ- αρῆν; Audacius et temerius edidit Brunckius, ῆ τίνος αν χάριν

τοσαυτ' ἐπευχοιντ'. Id. τοσαυτ' ἐπευχοντ' Ravennas τοσαυτ ευχοντ'. Ex Od. Onac. apud Dobraeum adnotatum τοσαυτ Ἀχοντὶ Patet vero, ευχοντ' illud, si quis id ευχοντο esse putat, nullo modo significare posse precarentur. Quare aut ea ευχονται, aut, si imperfectum est, scribi debet τοσαυτ' ἄν ευχοντ Adficiam his, ut non huc pertinere moneam, locum Aiacis v. 183. Ovποτε γαρ φρενοθεν ' π' ἀρισερὰ, παῖ Τελαμωνος, βας τοσσον, ἐν ποιμναις πιτνών. Blomneldus ad Aeschyli Pers. 8TI. ἄν inserendum puta bat. At illud non in hanc sententiam accipiendum est, non ita insaniisses, sed hoc modo interpretandum non enim a scina mente ita ad perversa aberrasti. Caeterum etiam Romanos constat eadem figura, qua Graeci uti consueverunt, in re Praeterita indicativos pro coniunctivis usurpare. Satis habeo de plurimis unum Rferre exemplum Horatius Carm. U. IT 28. me truncus illapsis cerebro sustulerat, nisi Faunus ictum aetra ι--8et.

XIV. De indicat in particu Iau ἐν Onice misSa.

Denique alia ratio est orationis irοmcae. am quum ironiae sit, contrarium dicere, quam intelligi debeat, non est obscurum, ea, quae sine ironia cum particula ἄν dicenda essent, si holuce dicuntur, carere debere Particula.

87쪽

LIB. I. CAP. I lim hoc autem ita, ut sublata conclitione, cuius indicium est αν, incerta oratio in certam mutetur, eiusque contrarium intelligatur Aristophanes Eccles Iz2. ἀλλ' δων πειθόριην. inle Bruncilius edidit, ἀλλ' διὸ αν ἐπιθομην. Persuasisti, ibi videro. Idem in ubibus v. I338. ἐδιδαξάμην μεντοι σε νη - , μελε, τοισιν δικαίοις ἀντιλεγειν, ia ταυτά γε μέλλεις μ' ἀναπείσειν, ώς δίκαιον καὶ καλοντο πατερα τυπτεσθ' ἐστιν π τῶν υἱων.

Si sine ironia loquutus esset, dirasset, , ἐδιδαξάμην σε. Aeschines p. I 5. 368. g. 18 . ταχὼ γὰρ ἔμαρχον et τον κιναιδον Θημοσθένην λασε πολιτευεσθαι. Omnes hic libri omittunt αν , quod riri docti non mains debebant reponere, quam ταχυ, myrium orationis ixo-mcae, in τάχα mutare. Be erus tamen ταχυ γ' ἄν. Recte vero libri Sine ironia diceret ovὐάν ἰασε Dianarchus in fine orationis in Aristogitonem καιτοι, ὁ Ἀδωναιοι, τί ἀν-δεσθε ποιῆσαι ἐπεινους τους ἄνδρας, λαβοντας ἡ στρατηγον Ῥητορα πολίτην εαυτῶν δωρα δεχομενον ἐπὶ τοι τῆς πατριδος συμφέρουσιν, οἱ τον ἀλλοτριον καὶ se γένει καὶ τη φυσει τῆς Ἐλλάδος ἄνθρωπον ουτο δικαίως καὶ σωφρονιος ἐξηλασαν ἐκ Πελο - ποννησου πάσης; τοιγάρτοι τῆς πολεως καὶ τῶν προγονων ἀξιως ἐκινδυνεωσαν προς το λάρβαρον Postrema verbamsi ironice accipias, Plane inepta sunt: sed cum ironia dicta erimiam vim habent. Voluit erum orator hoc dicere: digne scilicet et civitatis et maioribus periclitati erant adversus barbarum, si non in civem animadvertissent

etiam severius.

88쪽

Dicendum nunc est de modis Verbi obliquis, coniunctivo atque optatim, de quorum consociatione cum particulis αν et κεν alia ratione explicandum erit, quam qua in in dicativo uti licebat Indicativi enim natura et ratio quum omnibus Perta sit, statim, quae vis esset huius modi, si adderentur particulae istae, ostendi potuit, deinde autem de iis locutionibus dici, in quibus omissa videri possessa ticula. Coniunctivi vero atque optativi natura non ita omnibus nota atque Perspecta est, ut hi modi quid sine particulis istis significent praeterire, ac statim de adiectione earum ad eos modo dicere possimus; immo ante omnia ridendum erit, quam ipsi per se vim habeant, quo deinde, quid ad eam. adiecti illarum particularum conferat, intelligi possit.

Repetenda hic Paucis simulque confirmanda sunt, quae alibi explicatius disputavi. Vt indicativus veritatem

facti, ita coniunctivus atque pinuos ea, quae OSSunt fieri, significant: ita tamen, ut comunctivus illa indicet, quae Propter aliquam ipsarum rerum, de quibus sermo est, conditionem eveniant unde totus ad experientiam resertur ex eaque Pendet optatisus autem quae cogitabilia sunt significet quo fit, ut etiam ea comprehendat, quae fieri nequeunt. Vterque modus, si rem seVerius Me dimus, non potest Per se solus stare, sed pendet ex alia

parte rationis. Nam subtilior quam verior est Apollonii disputatio lib. III de syntaxi c. 28 indicativum atque Plativum ita lictos censentis, quod soli per se, alter esse albquid, alter optari significent, coniunctivum autem inde nomen habere, quod quum per se nihil significet, Particula indigeat, cum qua coniungatur ex eaque Pendeat.

89쪽

At aut uterque modus per se solus plenam efficit sente tiam, quum non minus μεν quum ευτυχοίην sine ullo alio verbo dicatur, aut neuter. Utra Verior ratio sit, hic nihil attinet quaeri. Satis est meminisse, utrumque m dum esse assumptivum, sed altero cogitata sumi, qui est optativus altero facta, quem coniunctivum vocamus. Aseque in cogitatis non quaerimus eveniantne an non, quia scimus in sola cogitatione versari quae autem ut facta sumimus, experientiae comprobatione indigent, ut verenean falso sumpta fuerint appareat.

Declarabimus haec exemplis. Εἰ ἐγενετο, Π θνεται, ει γενησεται ad ea referuntur, quae Vere Venerunt,eVinuunt, eventura sunt. α γενηται Vero est si evenerit, idque de eo dicitur, quod videbimus utrum eveniat, necne; εἰ γένοιτο autem, si eveniat, quod mente fingimus eVenire, sis Possit, sive nequeat. Apertum est, in indicativo veritatem fac ut exploratam respici in contu eliso rem sumi experientia comprobandam in optativo veritas rationem haberi nullam, sed cogitationem tantummodo indicari ut si eadem distinctius velis atque e sicatius dicere, haec habeas in indicativo, aut est, aut non est: sed nescio, sit, necne in coniunctivo, aut est, aut sonest; sed experieriti docebit, sit, necne in opta- tativo, aut est aut non est sed sum esse, etiamsi non

sit. Iam si quaeris quid hi ossi significent, quum Verbum nudum ponitur, id etsi Latina lingua non nisi Perambages explicari potest, quod qui huius linguae coniunctio Vocatur, re vera optativus est, sed ille simul co

iunctivi officio fungens tamen huiusmodi esse apparet: γιγνεται est si de eo, quod fit vere: γίγνηται, feri reperiatur, de eo, quod esse experientia cognoscendum sit γιγνοιτο, at, opinione cuiuspiam, de eo, quod fieri quis cogitet, sive fiat, sive non fiat. Itaque indicativus est scientis, persuasique de Veritate rei coniunctivus debere quid fieri intelligentis, ac propterea exspectantis quid eveniat optativus cogitans quid fieri, sed nequem fiat, neque an possit fieri quaerentis. Ex his intelligi Potest, qui factum sit, ut coniunctivus atque optativus,

90쪽

quorumcumque temporem sint, tamen cerim quoddam

tempus sibi proprium habeant, ac Propterea saepissime illorum temporum, quorum modi sunt, Primariam signia ficationem amittant. Et coniunctivo quidem ubique significatio adhaeret sit . Nam lassica ille quidem fieri alia quid factumve esse, sed ita indicat, ut exspectari post let, donec experientia rem comprobet. Quod autem non aliter fieri censendum est, quam quum fieri cognoveris, id usque dum cognovisti, nondum pro acto haberi potest. Ita exemPl caussa γενηται, etsi est praeteris temporis coniunctivus, tamen, quia coniunctivus est, futuri temporis aliquam significationem habet, et quidem futuri exacti. Quoniam enim ad rem refertur, cuius veritas facto cognoscenda sit, illud quod ex ea re ut ex conditione sua Pendet, non aliter ratum erit, quam cognita iam veritatere istius, ex qua Pendet: V. c. καλον τοι γλῶσσ'ίτν πίστις παρῆ bona est dicendi facultas, si evi des sit, i. e. ut explicatius dicam, Iaudanda est dicendi facultas

in eo, in quosdem esse repereris. Sic etiam cum Pa ticulis finalibus. Nam να γίγνηται, να δεηται Pr e significant, uiseri, ut factum esse reperiatur. Optativus autem natura sua messitus est quadam Praesentis notatione. Quum enim cointationem alicuius indicet, cuiuscumque temporis optativus sit, praesentem

intelligi postulat cogitationem eo tempore, in quod inciditissa, quam indicat, cogitatio. Ita tempore facti disserunt γένοιτο, γίγνοιτο, γενησοιτο, sed cogitatio haec factum quid esse, e fieri, Vel futuram esse, ea Praesens intelligitur eo tempore, de quo loqueris. Vt si de eo silio cuiuspiam loquare, recte dices, πως γένοιτο Si ἐποίησεν addas, sive ποιεῖ, iVe ποι σει. Hinc, ut id obiter adiiciam, apertum est, cur, Si tempus illud respicis, quo adhuc futurus est eventus co

silii, πως γένηται dicasur: unde si quod Plerumque fit, tempus illud in mente habes, quo ipse loqueris, recte dices ποιει et ποιRσει, πως γένηται, ἐποίησεν autem, οπως γένηται, non aliter, nisi si nondum essectum est,

quodqius volebat effici. Vbi autem tantummodo mentem et