Quaestiones scenicas ad choragiam pertinentes: Commentatio litteraria ...

71쪽

Ilies do poetae ei chorodidascali muneribus, secundum illum disjunctis, videamus. Quaenam, ut suam probet sententiam, argumenta Boeotaius assert' ulla, credo, misi Auix argumenti vim ducat inesses iis, quae huic opinioni commendandae praemittit, chorago et, quod secundum eum mitres inde sequitur, cho- podidascalo cum histrionibus nihil commune suisse, quia ab archonte non ch0rago, sed poetae sorte tribuerentur 3ὶ Hoc vero ipsum . histriones mon chorago, sed poetae sorte esse tributos, gravissimis dubiis obnoxium mihi videtur Unde enim id ossicit Mookhius '

72쪽

obscuritatem non attendamus, amen nullam supeBoeckhii sententiam probandi vim habere videtur. Poetae enim, ut supra vidimus, in commissione scenica nullae erant partes, nisi didascatus esset. Si igitur grammatici poetae histriones tributos esse dicunt, hoc ad didasoalum tantum spectare potest. Nonne vero, etiamsi chorago essent tributi, dicere licet, quod eodem redit, eos didascalo traditos osse Desideratur igitur id, quod Boech hius v0luit, argumentum quo probet, histriones non chorago sorte esse tributos, itaque cum chorago iis nihil suisse commune.

rimus, histriones quoque inter se certasse. Ut hanc dissicultatem vitaret, Sinneidems l. l. p. 130), vocem ὁ νικησας ad poetam referens, ita Vertit: Von eschen Schauspieler de Dichter, melcher inmal gesi chatte, si die inunst, ohne sic dom Loose untei mersen Eu miissen, Sichwelcho et mahlon pst te. ' Sed talis versio verborum sensu prorsus

adversatur dubitari enim non potest, quin pron relat. δω ad ποκροπάς, non ad ποιητάς reserendum sit, et παρελαμβάνετ sit passi-Vum, non medium objecto suo carens ἄκριτος denique his verbis Vertere: - sine sicli de Loos unter ersen et mussen' nimiae audaciae

Videtur melius Boechhius: Mohne neu Bourtheilans'. Quid tamen sibi vult examinis mentio, quum in praecedentibus de nullo examine sermo sit Neutra igitur harum explicationum satisfacere nobis potest nec loci obscuritatem tollere. Aliam de eo explicationem, quam hi referre patium vetat, affert Geppertus l. l. p. 207, qui alios aliorum quoque opiniones citat Hem-sterhus ad Lucian Tim. I, T. I, p. 60 Bottigeri, opusc. p. 290, Grysar de trag. p. 25, aliorum.

73쪽

Alterum suae sententiae argumentum affert Mechhius, quod saepe factum sit, unum alterumve poetam histriones habuisse, qui sibi semper servirent in , ut Aeschyli e g. memorantur histriones Cleandrus et ΜDiscus, ita quoque Sophoclis, Euripidis, ceterorum. Sed nonne hoc locum habuisse potest, etiamsi chor os vulgo tribuerentura cuique profecto chorago gratum accidebat, si ultro optimi ei contingebant hi triones, quum alioquin res ex incerta penderet sortis

fortuna.

Restat, ut inquiramus, an inter didascalum et chorodidascalum ita distinguere, ut oeckhius dicit,

per veterum locos liceat. Varia hac in re a veteribus usurpantur nomina. odo enim reperimus simplex vocabulum δάσκαλος, modo τραγ*δολδάσκαλος et κωμονδοδιδασκαλος usurpantur, alibi occurrit χορο δάσκαλος. usquam autem inter varia

haec nomina aliquod obtinuisse discrimen animadvertimus, neque Mech hius hujus rei exempla affert. Contrarium e nonnullis Aristophanis locis estici posso puto, e quibus assero Pacis parabasin, ubi chorus de poeta loquens, his utitur orbis J:

74쪽

Μεἰ δ' ουν εἰκός τινα τιμ.ῆσαι Θυγατερ Διὸς ἄστις ἄριστος κωμ ινδοδιδάσκαλος ἀνθρώπων καὶ κλεινότατος γεγένηται, αξιος εἶναι φησ ευλογέας μεγαλης ὁ λδασκαλος 1μων '' διδασκαλος μων, i. e. choreutarum, qui alius est

nisi chorodidascalus, qui tamen in praecedenti versu

κωμα, δολδασκαλος Vocatus est 'Idem ex aliis quoque comici locis apparet in Unde concludere posse nobis Videmur, didascalum, s. tragoedo- S. comoedindidascalum et chorodidascalum eundem suisse hominem in. gari tamen vix potest fieri potuisse, ut poeta solos histriones docere voluerit, choreutarum institutione alii cuidam, a chorago in hanc rem conducto,

commissa. Talem Ver Virum non δάσκαλον appellatum, sed significatum esse nomine ποδιδασκαλου ), deI Vidd. Equitum ac Vesparum parabases Ad significationem Vocis κωμωδοδιδασκαλιαν' ' in Eqq. parab. f. quoque Helbig. l. l. , l. 2 Non aliter erreius p. eineh. F. Com. II, p. 26. qui probans Callistratum et Philonidem non suisse histriones, sed poetas de histrione qui non chorum docet, quod est poetae ossicium itaquomodo διδάσκαλος sive χοροδιδάσκαλος sive κωρνευδοδιδάσκαλος, modo ποιητὴς siVe κωμ ωροπονητης immo κωμονδοποιὸς appellatur poeta' , ceti. 3 Vid. Photius, p. 627, 0 - ποδιδάσκαλος ὁ πω χορω καταλανωπι διδάσκαλος γαρ αυτος ὁ τοὐ τῆς, ως 'Αριστοφάνης Cir Hesychius v. πομάσκαλος , Pollux IV, 06, Demosth. id. 7, p. 520; quos citat Schneider. l. l. p. li3 137 .

75쪽

quo interdum mentionem fieri videmus, magnam me judice habet veri speciem, neque opus est addere, didascalum universa dramatis institutionis nihilominus principes habuisse parteS. Serioribus demum temporibus mos obtinuit, ut poetae non amplius ipsi sabulas docerent choragis tunc conducendi erant chori magistri, viri omnium illorum gnari, quibus opus esset ad chorum histrionesque docendos, et qui hanc artem profiterentur. Talis chori magister intelligendus est, quum Demosthenes mentio

Nec Meckhius neque alius quisquam dubitare videtur, quin hujus chorodidascali uerit quoque histriones docero. x Boeckhi vero sententia equeretur, ut, si poeta magistri munus suscipere voluisset, praeter chori magistrum chorago histrionum quoque magister conducendus suisset, qui poetae munus, δι-καλων, susciperet. ullus tamen veterum locus suppetit, quo usus tale quid statuas. Etiamsi igitur poeta non semper

76쪽

suerit chori magister Boeckhi tamen nullum jus esse contendimus, inter poetam et chori magistrum ita distinguendi, ut illum solorum histrionum fuisse praeceptorem perhibeat, choragi auctoritate prorsus liberum, hunc choreularum tantuni praeceptorem, chorago subditum, atque ab eo mercede conductum. Poetam contra, si sabulae docendae munus susciperet, chorodidascalum factum esse putamus, pro quo chorodidascali nomine vocabula didascalum, tragoedo-didascalum, comoedodidascalum saepius usurpata esse vidimus; sin vero minus, nullas ei in scenica commissione suisse partes.

77쪽

Consecta disputatione de vera vocabuli poetae, uti saepe in certaminum scenicorum mentione occurrit, potestate, propius accessisse nobis videmur solvendae quaestioni, cui respondere nobis proposuimus, utrum commissi scenica certamen fuerit tribuum Atheniensium an potius Oetarum. Jam opus erit in fines, quibus circumscripta suerit choragi auctoritas, accuratius inquirere, ejusque in scenico certamine penitus perspicere partes, ut quae tionem tandem absolVamUS. Quem finem quo facilius adsequamur, duabus hisco quaestionibus deinceps erit respondendum: 1'. utrum choragi cura atque auctoritas ad chorum

78쪽

tantum, an ad universam fabulae commissionem pertinuerit' 2'. utrum choragus is fuerit, qui in certamine vicior censeretur, an, quod vulgo statuunt, poeta vel chori praeceptor '

Ex iis, quae in priore hujus disquisitionis pario doctoragia attulimus, apparuit, omnium quae ad chori institutionem atque adornationem pertinerent, chorago curam mandatam esse, inque iis summam choragis uisse auctoritatem. Superes ut quaeramus, an Vim quoque habuerit choragus in ea quae praeter chorum ad sabulam docendam pertineant, ad histriones, ad Mena-rnandam, ad omnem denique scenicam commissionem Quum apud veteres nullum, qui rem conficiat, in

79쪽

periamus locum, huic quaestioni a recentioribus variis modis responsum est. Meckhius nos docet, Salmasium jam putasse choragum totius ludi sumptus secisse, eraldum vero eum redarguere conatum esse.

F. . Wolfius inde, quod quae res e dramatis origine actio explicatur nullum uerit funditus di crimen chorum inter et sabulam, concludit, eum qui choro praesset toti simul ludo praesuisse, his verbis J:νNihil enim dubitandum, quin ejusdem, qui choris

scenicis sumtus suggereret, commissio totius ludi esset. Nam omnino horum, tamquam sabulae primariam partem et eam, unde antiquitus omnis ratio scenae effloruit, ita Graeci usurpare consueverunt, ut verbi vis ad universam fabulam pestiet' ' in Boec-khius vero contrariae avet sententiae secundum eum chori tantum sumptus faciebat choragus, nullamque nisi eorum quae ad chorum spectarent, curam habebat; nullae ei partes erant in ceteris omnibus, quae ad ipsam

I Vid. Wolfi Prolem ad Demosth. r. M. Leptinem, P. XCI. 2 Ex his visi verbis argumentum depromere possvinus Pro nostra Sententia, ex qua chorodidascalus totam sabulam docebat Antiquitus enim soli chori exstabant; quos qui docerent, chorodidascali Vocabantur. Hoc nomen mansit, quum, postquam drama e choris moruerat, chori magistri totius dramatis magistri evasissent.

80쪽

labulam agendam pertinerent, neque in scena ornanda,

neque in histrionibus docendis. In hanc Meckhii sententiam, quam plures secuti sunt, accuratius inquirentes, primum agamus desumptibus, de quibus sic Meckhius: νDe Choragolia dis orgo fur dei Chor: - Wogege e gangunerKeislich st, das Mi Schauspiolen de Chora den usWan des gesammte hieles atte ω simile inussen. - De Staa selbst eistet unmittolba vietes sit da Schauspiei, te molire Stollendor ite beweisen, n manches ait de Theate pacliter g stellen, ossi ilim das infritiget gusior ij. Civitatem igitur et theatri redempt0rem Θεα ωνηψipsius sabulae in scenam inducendae sumptus secisse, Boockhius putat. Quod ad theatri redemptorem attinet, nullo veterum loco aliud quid de e refertur, nisi aedificii curam ei

luisse mandatam ludorum ero Sumptus eum ne adi

Vid. oecis. l. l. p. 784, a. d. in a. peris oditione scriptor nonnulla mutavit in nostram sententiam, quas emendationes infra reseram. Hic pristinam eius sententiam redarguere constitui.