장음표시 사용
101쪽
on est autem ab re compendio uitas illoruiri a mosaica sc plura excarptas p-ri currere Nam quemadmodum ab aegyptiis agyptia a phoenicibus phoenidi theolo iam ec a graecis graecam: sic ec ea quae ab hebrans dicuntur ab allis ipsis petenda sunt Non n.aliunde si a Philosephis opiniones philosephorum narrantur me medicina ab aliis qa medicis perdiscenda estrui igitur hebraeorum scriptura docet ante diluuium post primam originem holum multi iusti deoq; amici holes tactui: cruorum primus nomen dia dei sperauit inuocare t quibus uerbis ostiditur ' nihil aliud ille qcreatorem ὁfim S deum secutus Mit quem credebat non selu uirtute sua a non lampli
ditio metoriae esui ratis dam uniuersa rinere a gubernare atq; ideo caeteris Oidus estemptis irruult inuocare nomen cinL GLICIS GL-
bus appellationibus creatoris aloe gubematoris totius uirtutem ampi . Quare minus homo uerus apud hin os conscribimr.Enos.n. catus est quod latine uriet ointerpretatur.Neminem. n.purant uerum ine holem prater eum qui uerum deu dc co oscit Spie colicialios uero nihil a pecoribus differre arbitranmr:quia uideli in bestiae ad imam proni uentri S ueneri obediant:quorum alios lupos:alios canes: alios Gri 'rar ς Varia Ioasam uitiorum similitudine scriptura iudaeorum apprilare consueuit Quemadmodum si P communiter genuS noium aPPViam in 1
modissima similiter uoce appellatione Adam significauit quo nomine a terra natus siesionamr.Primus igitur iustorum Enos qui primus nomen dni dei sperauit inuocare' resemder atq; tinue diti dei nomen inuocaretid profecto est summa extremat aditudo. Illum nos uirum non ullaces gentilium heroas imitanda arbitrantes optamus: illud nobis auxilio caluatoris nostri contingere ut nomen eius firma spe perpetuolua euocaredueamus Post istum quidam alius ambulabat cum deo ec non inueniebatur ea pro ut m eius transpLit eum de Is certe perseetias hol
et multo timeollo astigit. Simiuorum curiam theatra':
malionitatis profiandosiabmergitur. Is aut hominibvsinuisibilis est neq; ab piis incile inuenitur: i deo charitate coniunctus ab eo solo cogno tur: hunc hebraei Enoch ap- -1 - a I mino re rinin Aet sonificat: ius solius mutationem diuinatus mihi concedi ma is opto ct omnium limul qui uirtutis cultores aPuta Sin1 - λ-λ- 4
tus 5c pietas hinc cognoscitur: senda malignitas uniuersum nus holum. CO Dauit Nam εἱ cloates illi qui per ora olum uolitant impiis iaetis quod adhucu p
c. - - morrale maleficia auaedam artificia dc magicam prat rem orimi excogitas te dicuntur. LuaS oo reS m QEUS Pstatumiunus cum suis in illo genere hominum Noe iustus reperta' est qui ui aquarum submersis cum filiis suis simul ac nuribus mirabili quodam modo quasi se me humani generis Gseruatus est:qucra utinam quasi uiuam quanda imaginem Ttari nobis contingat:& hi quidem ante diluuium Herunt pos 1luuium aute alii quorum unus altissi i dei sacerdos iustitiae ac pietatis miraculo inium lim inpellatus est: ad quos nec circumsiois nec mosaicae legis ulla metiore t Q
litas posteris enthoe nomen fini ite gentiles:qin
vim inducebant: sed hebneos proprie nominamus aut ab He re ut dictu in aut quia id nome transitivos significat. Soli quippe a creaturis naturali ratione Nic natam scripta ad cognitionem ueri dei transire; ta uoluptate corporis conrepta ad
102쪽
peruenitae sci ibunturi. cum quibus Oibus pr arus ille totius generis origo Habinam numerandus est:cui scriptura mirabilem iusticia quam non a mosaica is si tima mi post Habinam Ineratione Moyses nascitur sed naturali flait ratione consccutus stimma ca laude attriatur.Credidit. n. Habraam deo ec reputatum est ei in iustitia. Qua re multarum quoq; gentium patrem diuina oracula suturum: ac in ipso benedicendas ora gentes hoc uidelicα ipsum quod iam nos indemus aperto praedietum cst: cuius ille iustitiae persectione non mosaica lege sed fide consecutus est:qui post multas dei uisio nes legittimum grauit filia:quem primum o1um diuino persuasus oraculo cir cidit et re caeteris qui ab eo natarentur tradidit: uel ad manis stu multitudinis eo' fiaturae signum: ut hoc quasi paternae uirtutis insigne filii retinentes maiores suos imitarim. naremGaut quibusculaliis de causis. Non .n. id scrutadum nobis modo est: Post Habram filius eius Isaac in pietate successit: scelice hac haereditate a parctibus ac ta: quiui' mori continctiis cum geminos genui siet castitatis amore ab uxore postea diciti bstinuisse. Ab isto natus est Iacob qui pp cumulatum uirtutis prouetum Istas ct appellatus cst duobus no1bus propter duplice uirtutis usum Iacob. n.athletam re exercen
se latine dicere positimus:quam appellationem primum habuit: cu praehicis operatiocnssius mulms pro pietate labores terebat. Cum aut iam uictor luctando euasit: ec sim culationis fructatur bonis: tunc Israelem ipse deus appellauit aeterna praemia beatitudinem p ultimam quae in uisione dei consistit ei largiens: holem. n. qui deum uideat Istaei nomen siinificat: Ab hoc. i. iadaeoru tribus profectae sunt. Innumerabilia de uita istorum uirorum fortitudine prudentia pietatem dici possunt: quorum alia secundu seripturae uerba historice considerantur: alia tropologice ac allegorice interpretatur: de quibus naulti conscripserunt: dc nos in libro quem inscripsimus de doctrina priscos uirorum. Praeter hos Iob iustu uerum pium innocuum ab omni* malignitate alienu fuisse in nimus: qui quis iudam geneti non fuit astanis: pietatis in laude uel mrimis effertur. V erum Iacob liberi religione ac pietate communiti hebraeo' famam racile ad maius a dco produxerunt: ut totius aegyptii principatus ab uno eorum Ioseph dependeret: qui castimoniae praemiis coronatus gubernatione tot tantaruml ciuitatu siis pia uirtutem hebraeorum manifestauit. Is suos insidiis ad seruitutem resactus lato cumulo uirtutis re falsi t nemo possit rem oratione ali ui: Aderat. n. ei libertas animi maxime robur inuictum pudor eximius iustitia modestia prudentia summa: sed pietatem uerum deum maxime praestabat: cum domini sui uxor erat. n. mirabili corporis praeditus sermositate:qua adtacletia tartutibus ornata insignis uidebatur Hrore cupidinis acta uertas ac P Obus persuadere non potuista: manust iniustum iniicere non dubitata: praeca in parentia non oblitus rcis ipsa hebratam se esse ostendens mulierem quide magna ui reppulit: quasi aut a rabidaMa euaserit fuga salutem quaesiuit:cogitabat n.ati dicebat satas meus domui suae me propositit quomodo ergo huiust odi rem turpissimam corram deo faciam his ille uirtutibus ad aegypti gul nacula diuinitus peruenit: queam utinam caeteron oes de quibus diximus imitari postimus.Fuit aut etiam hic hebraeus noiud Mnondum . n.iadaei fuerunt in multitudineni deinde magnam g S a ita u. latim,s diligentissima norma uiuendi labebatur: dc parentum Petas obtundis r. Ita post aliqua facula aegyptiorum conuersatione deprauati adeo fuerunt ut nihil a RD pciis disserre uiderentur. Tunc deus patrum Borum Moysem ad eos mittit: p euinauditas factis miraculis conueniente iudaeos moribus lege impositit. Na Cia iam coem
103쪽
Ia ui abrami non nudam ueritatem conseruare ipsis praecipiens hoc paeto Iudaeorum
disiciplina a temporibus m si coepta uis ad saluatoris nostri aduentum secundum uoces prophetarum durauit. Sic enim a Moyse aliis 3 prophetis dictum inuenitur molaicam legem uis ad Christi tempora duraturam. De Iudaeorum theologia. Cap. IIII. Erum quoniam breui hebraeos qui ante Moysem fuerunt uitas tetigimus reu pietatis GF ad umbratione edidimusmunc theologica eos dogmata a Moyse aliis , prophetis fundata consideremus. Primus uiolum eximius ille theloous qui diuinas leges conseripsit cum pietati conuenientem distiplina tradere uolus sit non comunibus atl tritis exordiis usus est: sed nihil potius ducens pristorum generis sui theologiam ac rectae uiuedi normam pertinere a deo secunda he, rum theologiam inccepit: nec ut aegyptii ais phoenices aut certe ola gentes multitudinem deoruin indutiit sed aptima uisibilium olum atq; inuisibilium causi exorsias illu docet creatorem esse univeru regem alch dnm non silum quas ipse seripturus erat legum: uerum pria naturae ipsius cuius silo nutu a non ente simpliciter cuncta sese producta os iit cuius uirtute ola quae product a QM gubernari docet:Primul oium caelum uer dei
fuisse firmatum: ec pondus soliditatemi terrae praeter naturam sua super aquas si visam astait: rbo et dei selis stellarumi motu diem ac noctem sibi uicillim sit edere: legeq; diuina uicissitudines mutationen temporum annis uoluti s fieri lege dei at
instituto in locis suis sumiantia reuolui maria minime statutos in alia terminoStransire.Instituto similiter distino innumerabilia planta' ait arborum generae terrismminare: ac ut breuiter dicam naturam olum matrem instituto dei seruietem diuinae semper parere. Non.n. casa aut fortuna irrationali latione orbem circumlui tne in temere munda tantam tach pulcherrimam rem esse productum: sed dei esse ereatu leam de ab eo pubernati: ita legibus holum naturae leges antepositit maxime deo uocare lexhortatus. Nam si uniuersus mundus caelum sel lum stellae oes terra dc qua rup in ipsa sunt cuncta naturae opera natural ipse craeatori deo seruit. Mo magis holas radi ene ac libero decoratos arbitrio obtemperari creatori decet Germinet terra uirente in Hiam de lignum pomiserum faciens fractu echabens unuquod' sementem secundu ciem sua ec statim non modo tunc sed usq; ad hunc diem paruit terra: par im semper
in posteru.Producant aquae reptilia animae uiuentis ec uolatilia uolantia subfrmammto caeli. Sc una cum uerbo nutui diuino opus effectum est: ec eo instituto semper a rari iratur. Sint sel dc luna caeterael stellae in signa dc tepora in dies dc annosmeq; unil hoc praecaeptum stellae neglexerunt: sed ineessabili mirabilis suo cursu dies re noctes templo ira dc annos conficiant. Qua igitur ueniam holas consequent diuina negligmtes manda lianam illius theologia nos caepit. Nihil .n. huiusnodi apud caeteras gentes immire potuimus sed post hanc prima theolopam ad ea quae secuta est ordine procedit: deo cognito necti artu putauit homini esse cognostere se ipsum. Quare drinceps quid homo ut quidcti ipsi im in cognitione dc pietatem dei adducat:&qualis principaliter hois uita
esse debeat docet. In alam n. 5 corpus holam diuidit: ru hominem ala termiat quae in corpore intellectualis substantiae est ratisi ad imaginem dei creata: corpus uero tenum oc indumentum animae est confirmat: quibus tertiam parte addidit spiritum laticet uitae:qui uirtus quaedam est:qua terrena corpus re qua ad imaginem dei creata estata coniunguntur amuniuntur. Nunc holam a deo cieatu in isticissimo pudiu loco
bonis immortalibus pleno constiturulegeides munitum affirmat tran miro aut
104쪽
diuini ad hanc miseram uitam peruenisse. Hac illephi Josophiae ueritate anteqponenda' seriem legam aggrede crur auditores instruita Non. n. ses in imaainem desunde immortalitatem cons uti sumus uitiose uiuctio de picere. Prirnitiua uero uerat dei imago aerbam sua est sapientia uita lux de ueritas per se ipsum existenS: cuius ima g .nis menS humana imago in zpr Cpter quam ad imag: nedci esse dicimur. Ita ne μestariuna duxit hax legibus cile pr ustada. Recordari n. profeci o de mus quid no stra a terra si impium in terra reuerteretur: ec quid melius deol simile ut cognoscamus quid sumus: uitiis eam parte nostri maculemus quae ad imagine dei saeta est: uti a perpetuo desiderio primae illius beatitudinis pendeamus:& redire Oibus uiribus diligeter commar: praeparemus', nos ad iter quo illuc peruenitur unde diuini mandati n4;i gentia decidimus. Ad haec re' diuinaruinatis inanarum ille non humana doctrina sed dei uisione peritissimus nequam quedam daemone inuidum ait uersutum unicui ho1um inhaerere docet: quem serpentem ueneni plenum atrum tentaros lappellat:
qui salutis nostrae inuidus ad hunc usq; diem multos insidiis suis diripit cuius tauri Parentes quot nostri beatitudinem illam amiserunt. Quare uigilandum est sh per aduersus malitiam eius insurgendum.Sed quid oportet haec ita conscribere cum ipsum audire liceat non syllogis nis neq; hominum callidis argumentis: sed spiritus sancti gratia ciam magna uenustate vi grauitate cuncta scribentem In principio inquit secit cie us caelum re terram S dixit deus: Fiat lux & faeta est lux: Et rursus dixit deas.Fiat fir mamentum: ecfactam est: Et paulo post dixit deus: Germinet terra: δ germinauit: dc iterum dixit deus Fiant luminaria in nrmamento caeli te dividant diem dc nocte de sint m signa ἐκ tempora & dies dc annos luceant supcr terra. Praeterra dixit dcus: Prodii cant aquae reptilia εἰ volatilia: dc factum cst. Ite producat terra quadrupedes ec reptilia ecbestias terrae so undum species suas: dc Dctu est ita In his igitur os bHS cum a scriptu raedixisse deum dicitur nutum o uoluntate diuinam non uoce syllabis prolatam ostendere uoluit: deinde uniuei sum hunc repetens sermone hic inquit laber caeli & terrae: qua die sedit deus caelu-terram oc oia quae in ipsas sunt:huiusnodi hebraeoue theologia est quae uerbo dea creante uniuersatile producta uerissimc la docilit:ad haec non esse relictum munda adeo gubernatione illius prauatu sed prouidentia cius rei asterit. Non. n. solum creauit cuncta uerum etia saluator rex dux oibus praesidensola disponens dici 'oia eum uidere ossius adesse. Universa inde gubernari docet Similiter ec qui post eum Herunt prophetae nonnunq a persena ipsius dei exclamant. Deus appropinquans ego sum dicit dris de deus de longe.Quid faciet occulte homo quod non cognostam none umhoerram ego impleo. Non nil a se ipsis hoc pacto interrogantes:quis aquam
mensurauit quis montra pondere ac ualles iugo firmauit quis cognouit mentem dominis aut v consiliarius eius filiis Et rursu quis constituit caelia dc extendit tanqscaena. Et alibi elevate oculos uestros ad alia dc uidete quis ostendit haec ota. Et drinceps
d deus qui secit caela dc fixit illud: qui firmauit terra ec quae in ea sunt:qui dat spiraculum populis quid ni in ipse de spiritu cis qui calcant ipsam .Et rursus Ego das deus
selus extendi caelia dc hirmavi terram no est alias praeter me. Et alibi sic dicetis ipsis: dii qui caelum S terra non secerunt perdant a facie terrae Ecis qui secit terram in fortat me sua erexit habitabile in sapientia sua de in prudentia sua ex it caelu dc adduxit nubes ab extremis terrarum fulgura secit in pluuiam: de aduxit uentos ex thesauriS suis. Et rursus quo ibo aspiritu tuo dc ubi a facietura incoccultabo. Si astendero in lum tu illic estis descae cro ad insem ades.Si sumpsero pennas meas diluculo εc habitauero in extre
105쪽
mis maris:etenim illuc manus tua geducet me Haec posteriores couenientia priscis di uinitas praedicabant. Sed eos et audias qui ante Moysim fuerunt. Dixit aut Habra am ad regem Sodomorum. Extendam manu meam ad altissimum deum: qui fecit caelum S terram Melchistaech quoq; des iacerdos Habinam his uerbis benedixit. Benedictus Habraa deo altissimo 5 benedictus deus qui serit caelum Ac terram. Et Habinam
rursus pone manum tuam sub seniore meo. 6c adiurem te per dfim deum caesi Et subii ciens deus caeli S deus terrae qui Tit mea domo patris mei: eca terram qua natus sum .Postremo in ipsa uisione. Moysi deus interrogatus quis esset diuitio respodet oraeculo: Ego sum qui sum sie dices silus Isiainqui est misit me ad uos:haec breuiter ab inumerabilibus excerpta sunt. Est ne igitur dignum gentia theologiam immo uero impigetatem cu istis ullo modo contare.quo' alii nullum csse deum alii caelestia corpora crediderunt Et stellas ignem in caelo fixas dicentes aut ignem uia dc arte circulatum lotades agorarunt: alii nulla dei prouidentia munda sed irrationali quada natura gubernari
alii caelestia selum modo diuinitus resi: non aut etiam terrestria: mundumi line ortuinc' ullo modo adeo productum: sed casu ec fortuna constitutum esse:nonnulli ex atomisαinanimatis corpustulis me conglutinatum alla uerunt.
De Verbo. Cap. V. Is ita dictis alteram quos persena a prima persona mittam non creatam h h braeorum seripturae signineant qua uerbum sapientia uirinem des appellant: unde inquit Iob:Inuenta est sapientia:Quis aut locus esus est Nemo mortalis uiam eius nouit. Et David in psalmis: Verbo dni caeli firmati stat .Et Salomon ex psona ipsius sapientiis. Ego inquit sapientia consilium S cogitatione constitui.& dns possedit me in initio uiarum ima' ad opera sua. In pricipio antes terra secta est antin abyssi produeti andri montes firmati ante cita colles genuit me.Et alibi .Quid aut est sapietia dc unde nata sit dicam de non occultabo. Spiritus ipsa est intellectualis stactus unia
nitus omnipotens ola penetras: por. n. est uirtutis diuinae& suxus gloriae Oipotenris uerissimus fulgor aeterni luminis se immaculatu speculum uirtutis diuinae ac bonitatis eius imago ab extremo ad extremum ola transiens Mosa recte gubemans φMd quidem diuina uerbum a patre ad holum tautem misium scriptura confirmat.Quod deuec dam. i. creatorem gubernatorem a Moyse prophetis p Vpellati conspicimus. Vonit aut ad holas homine assumpto a patre initam pp tautem nostram.NIisit. n. uerba suum inquit dc sanauit eos. Unde doctrina et euangelica prophetica& paterna hebraeorum renouans theologiam hoc pacto incipit:In principio erat uerbum dc uerbum crat
apud deum te deus erat uerbii: hoc erat in principio apud deu osa per ipsum secta intre sine ipse factum est nihil Quod factu est in ipse uita erat 5 uita erat lux hominum Merito igitur de spiritu Moyses pimus secto caelo ec terra quasi cu filio sito uerba cose item sic deum patre introduxit dicente: Et dixit deus: Faciamus holam ad imagine ec similitudine nostram. Quod plasmasti et occultius significauit dices. Ipse dixit & G-cha sunt: ipse mandauit dc creata sunt. Aperte nal patris ad filium ordineati mandatum more huma c. n. aliter poterat expressit. Nemo .n negabito qui aliquid dicit ad alia dicere: Sc qui mandat ac pinime alii praeter ipsum mandare aris pr peremnisestius aut Moyses duorum dnorum patris uidelicetati filii mentionem secit dicens .Pluit dos a deo sulphur ocis Dauid similiter. Dixit dns domino meo sede adeatris meis Donec pona inimicos tuos scabella dum tuorum. aulo post aeter nam illa re minabilem oenerationem Mini deis e desiderans ait. Rc utero anta luci
106쪽
serum genui te. Hata: ita se babere non selum uerus scriptura occultius non . n. oes tunctare poterani uerum is noua ipsis quoi siolaribus radiis dilucidus predicat: quamvis nonnulli iudeorum lancti gratia spiritus carentes aliter Interpretati sunt: a quibus nonnulla ponam Iccirco non inutilia quoniam non effiasum in aera uerbum dicunt nec spiritum no subsisterem sed diuersis persenas probe sicut re nos: male autem quia diuersas quot naturas opinatur Philonem ago audias seripturae uoces interpretatione suam
plicatem quamobrem inquit quasi de altero deo dicitur in imagine dei seci homine Perpes eta diuinitus seriptoris iit inspiratum. Nullum.n. mortale ad supremum patretanil imago conserti potest: sed contatur ad secunda deum qui primi uerbum est.Ne ce' enim erat rationale uim a deo uerbo ala hominis imprimi.Deus. n. qui supra uer ba est ita supremus est ut nulla rationalis natura similitudine eius positi recipere. Haeci in primo quaestionum libro Philonis dicta sunt:qui in primo de agricultura uerbia dei filium quoq; dei appellare his uerbis non dubitauit. H. uniuersa pastor ille ae rex de us iure gubernat. legeis statuit. rectiam eius uerbuμprimogenitum filium qui cura totius gregis quasi mami regis lux diligenter sus it. Idem in secundo qui dubitandi ruborem Hugere uelit:audacter dicat nulla re materiali machinam mudi conseruari: sed uerbo.'erni dei sempitemo quod a mediis ad extrema: dc ab extremis ad media proterasum inuictu naturae sustitiet cursum seuens ipsum ait conseruans:quasi uinculu quoddam pater qui genuit ipsiim constituit. Merito igitur nec terra una aquis filmmergestnec ignis extinguetur nec caeterea pcribunt: cum uerbum dei uocale inter muta es en
ta constitutum ora conseruet. Haec Philo. None igitur uera haec nostra sunt qui uerbo ac sapientia dei ola produci a esse predicamus:salia uero illa quae nec uerisimilitudinem ullam habent: S inter se contraria sunt.Tales enim milcsius aquam otiginem rerum dicit Anaximenes aerem. Heraclitus ignem: Pythagoras numeros Epicurus ait Democratus indiuidua quisam corpus la. Empedocles quattuor Acmente:hoc dei uerbum magni consilii angelum lucem ueram iustitiae selem etiam nominat. Tertio spiritus additur sanehus a seriptura quem sicuti patrem 6c uerbum sua eadcin dryitate arcu honore honorari prMipit. Tertius igitur a patre spiritus esse ostenditur tanq a patre p sapientiam elucens:post hac aeternam dei substantiam rario ita uirtutes nec numcro nec specie nobis notas sed Blum uisibilium proportione alia. n. gloria selis est: alia luna: alia stellarum seriptura iudaeos non ut deos sed ut ministras honorandas ostendit. Et mortali quidem natutae stellarum numerus omnino ignotus est. Deus uero multitudinem etiam intelligentiarum ec nomina non imorat. Scribitur enim qui stellarum multitudinem numerat: dc omnibus ipsis nomina imponit: innumerabilia enim genera prosectore intelligentiarum Sc stellarum sunt: deo autem omnia numerata sunt:de ipse enim dicitur mille milia ministrabant ci dc decies milies centena milia coram eo assistebant.Caenim numerum uideatur alique nominare numeratra illas ostendit esse uirtutes a deo.
Cum uero tantam numeti quatitatem dixerit 1Motum nobis illum numerum propter innumerabilitatem suam ci1e ostendit. Sed desu stantia earum sic psalmista seriptum reliquit. Domine deus meus a uehementer magnificatus G coisionem decorem ui disti amictus lumine sicut uestimento extendens caelum sicut pellem:qui iacis angelos tuos spiritus ec minimos tuos ignis flammam.Noli credere de hoc corruptibili igni dicere nec de irrationali aere alis spiritu:sed altius quidam alis sublimius: cincerum est cum a sensu nostro uerba prodeant transsati non opM de intellectiralibus dici: un
Gipsum quoi deum spiritum de ignem de luccm echinustemodi nominibus sigmfica
107쪽
mus. Virites aurem illas angelos archangelos spiritus celestem exercirum phicipatus potestates tronos drationesi nucupamus: Quarum orum iustitiae selem & sanc mspiritum ei annexa una cum deo ac patre creatorem ait gubernatorem talprura cofr
mat: quem una deum ab uniuersis sicuti patrem ac dnm hymnis glorificandu prophe in praecipit dicens. Laudate dis de caelis laudate eum in excelsis. Laudate eum oes an oesi eius laudain eum oes uirtutes eius.Laudate eum sel ec luna laudate eum-stelsae re lumen Laudate eum caesi caelorum ec aquae quae super caelu sunt laudent nomedominiquia ipse dixit de facta sunt: ipse mandau mereata sunt. Statuit ea in aternia dc in saxulu taculi praecaeptum posuit 6c non pleribit. Haec hebros dogmata merito entoribus gentia spretis complectimur ui tes Geloy ut dei ministros honorantes. Sola aut deum dc uerbu ac spiritum eius qui u eg testam ac oia quae in ipsis sunt creauito a nihilo simpliciter produxit ut hebraeo' doctrina occultius S eirangelica expressius pcipit colimus atq; adoramus De Contraria. Cap. VI. Vnc coni uens csse uides' ut qualem hebran de cotraria uirtute doeti ina rea n diderunt pa*iciamus. Virtutes igitur ministrantes de spiritus qui ad ministerium mittuntur propter eos qui aeternae cos turi uitae sunt haereditatem sanctos dico angelos dei diuina luee frui ac iecirco luminaribus caesi e erri docti a scriptura credidimus.a quibus peruersa quidam spiritus cum sua nequitia diuina lucem stis pete nequiuerint renebrae tactae sunt. Quorum primum qui ct aliis desectionis eausa fuitqm penitus propter impietate suam in terram decidit: qu φ totius uenenose prauitatis auctor est sponte a lumine ad tenebras lapsiam draconem serpentem laetiferi ueneni pduistorem attrocem bailuam & leone humanis carnibus uiuentem ac deni' basiliscumscriptura.Qlet appellare Causa uero qua laesus est furor mentis Marrogatia hoc pacto dicitur fuisse quomodo decidit de caelo luciis qui mane oritur contritus est in terra:qui mittit Hoes gentes: tu aut dixisti in mente tua in caesum ascidam: super astra pona sedem meam: Nero altissimo similis. Et rursus haec dicit dns quoniam Morum est cor tuum:dixisti deus ego sium dc domicilium dei habito. Et 1terum in mole des natus es inter igneos lapides immaculatus in dkbus tuis: ex quo die creatus cs donec initis inuentae in te sunt. Exaltatum est cor tuu in pulchritudine tua:eorrupta est Emtia tua cupulchritudine tua propter multitudinem delictorum tuo' in terram deieci te: His urebis apertissime cum superioribushllum uirtutibus conuersatum fuisse docemur. Et qm
ceruices extulit pp arrogantiam decidi: e: sub quo innumerabiles quida sunt spiritus mili impietatis errore pro lucida diuina regia beata habitatione ad couenientia sibi acoibus impiis loca tartari sententia dei depulsi. ae loca abyssum diuina sis turavi tenebras:non has: sed quas diuina uerba intelligant Elei appcitare: ex numero quos multi exercitationis horum grae is in terra dc regione quae sublima est derelim erroris humare dc impietatis gentium concausa simul se runciquibus interdum nota indit scriptura malignos spuatus dedaemonas potestates ecprincipatus mundi huius appellans iterdum symbolice cum pium ait religiosum uqe ne multitudine damona Armidet hor tetur. Ouper Melde. n. ait ambulabis re conculcabis leonem Ac draconem. Signum autein deum ab ipsis odio habeticius uoluntati repugnaret se ipsos deos putari cupiuncire dei culta in si transtare conand diuinationibus at oraculis tana incenti uis stultos allicientes quos a deo rapientes ad profunda impietatis detrudui. Solis aut hebrae is malicia illorum a pristis ruit intellecta temporibus apertissime damnantibus-deeos initiam daemonas esse.Nune autem des gratia per saluatoris nosti euangelica do ectrinam
108쪽
istrinam uniuersis orbis uinculis daemonum silutus deum uerum florificat. De Hominum natura. Cap. VII. Ed phoenicum quidem ac aegyptioν theologia cata holum caeterorum malis um produehinem factam e terra dicebat: llu inter rationalem alam S irrationalem substaciam discrimen arbitratarquibus abiectis hebraeos laudamus qui pulinertime ac sapientissime ac ideo uotissime de prima holum productione docuerunt duplici quadam natura constitutum esse holem assctentes:cuius altera pars cia in corporea: N immortalis sit: verus homo existit ad imaginem dc simili ine dei: no forinna re casu: sed a deo ipse creatus. Voluit. n suprema orum causa non carere racionabilibus ici tam animalibus: non selum a caelestibus uerum etiam ad otibus in terra maiestas sua laudaretur.Ital dixissedcum scinptura testatur. ciamus horem ad ima oinem de similitudinem nostram: dc secit deus holem ad imaginem S similitudinem saam fecit eum. Et rurius:Formauit igitur deus holem de limo terrae: Z inspirauit in iacie eius spiraculum uitae:5 factus homo in alam uiuentem: quem textum iudaeus Phylo ponens his uerbis utitur. Caeteri quidem ab aetherea natura mentem nostram constare dicentes dicti assine esse hominem uoluerunt. Moyses aut ille nulli creaturarum rationalem alam similem: sed nomisma dei uerbo suo isignitum esse uoluit. Inspirauit.n. deus inquit in faciem eius spiraculum uitae: Sc factus est homo in alam uiuentvita quoniam necesse est mittenti missum similem meritarco ad imaginem dei ho: non ad ima ginem creaturarum alicui facias esse asseritur. Anima igitur ' minis uerbo dei designata: necesse fuit corpus quos ad fulgentissimas partes mundi uisium erigere. Haec Philo. Non ergo abis causa caetera quidem animalia nutu diuino uel a terra uel aquis proru
pisiis.Solus alitem homo ad imaginem Sc similitudinem dei factaeis asseritur. Quare sicitus omatam quae sunt in terra rationis participes principari ac regere lFes ferre artesis inuenire potest. Sola enim hominis intellectualis anima ac rationalis est:reliqua omni no mortalia ad seruiendum homini facta sunt.Pmes. n. uersis quasi dominus atque dux homo rationis uiribus robustiora corpore domans iccirco prudentiae iustitiae aliarum uirtutum capax est: Nad caelestia seipsum extolles stellarum cursum orbiummuolutiones ita quaeritrui caelestem se esse argummam praebeat Quod autem sibi circu iacet terrenum corpus opus ec ipsum dei est de terra sumptum re in terram reuertens . Qua propter oportet sicut pecoris cuiusdam ita corporis hominem curam habere: aler reolere ipsium scimum ut ad huius uitae ministerium perutilem:dnm uero interiore: odsi dei astinem uinementius amare ac honorare:quoniam eca prima causa honora tus est:homini ioitur sic divinitus ornato idoneum deus largitus domicilium fuit. Ipse autem sua Gonte diuini conte rupra ptii domicilium mortale decidit. proprerea pietatem esse adhibendam censemus: dc uitriati dandam operam: ut delictum nostrum siet eamus:& ad pHmum redeamus statum. Non.n in terris finem homini esse construcum: sed illie unde resiliit restitutione imaginis quam deprauauimus:huiusmodi sunt qde natura hominis hebraxirum doctrina antea e graeca omnino essent philosophata est Graeci ucto heri uel nudiustertius nati nonnulla e Darbaris multa ab hebraeis ut progredientes monstrabimus furati sunt. Quod natura non in gemia. Cap. VIII.
Erum auoniam hisraeorum ueridas unum creatorem omnium deum cognoμα scitaipsius quoque labiectae corporibus substantiae quam hylen appe lare se lentdnima audes uero tam barbari u graeci contra opinantur: Aui maligni
109쪽
tatis sontem me hylen nec genitam nec corruptibilem dicentes:alii natura sui absq; qualitate fungural asteretes uirtute diuina munctum ab ipsa formata asserui. Rationibus demonstrandum est Glam hebraeorum opinionem non falsam esse. Utar aute ut sileo
non meis sed alienis. Dionysius igitur in primo aduersiis Sabellum livide proposita qstione reliquit No sunt abis scelere illiqui materiam primam ad fietionem totius deo sibi erunt:quam dicunt cum passibilis mutabilis natura sit di ritus ad generationeoium alterari. Sed om lant nobis unde similitudo aedissimilitudo materiae primae ad deum est:necesse.n.est si positionem simum uolunt sestet e si1 periorem quendam d excogitare: quod nefandissimum est praeterea cum non genitum esse similiter de utro dicatur εc aliud alterum ab altero fit: unde id ipsis aduenit Nam si non unitus deus pse est de ipsum non genitum esse ut quispiam cliceret stastantia sita est non erit nonge nita hyle. Non.n. idem est deus dc hyle:quod si utri est quod M.t. squide deinus:materi a uero prima materia. Inest autem utri no genitum elicipatet aliud este ab utroq; α utriis prius ais seperius. Ad haec causam rectit postulabimus: quamobrem cum utrunt non genitum sit deus quidem impatii bilis immutabilis immobilis atque activus est: materia uero prima econtra passibilis mutabilis mobilis omnis alterationis
remptiua .Quomodo autem etiam apte conuenerunt utrum ad materiae mmam na
turam adaptauit se deus cum ab ea mundum fabricatus est ane tras Sed hoc ultima impossibile.Non enim potest res insensibilis accommodare se ad artificem:Primum autem penitus nefandum si quis putet sicut artificem ad materiae aptitudinem prima causam se accommodaste. Relinquitur ergo ut a dei sapictis uana de ut ita dicam multisermis formam scilicet omnium re priua hylo producta sit. Multa dici possunt: sed modo non est nobis haec quaestio proposita: meliores rami siant qui haec dicunt q qui innumerabiles deos alium aliud creasse contendunt. Haec a Dionysio sit pia siniciant et nunc Origenem madias.Siquis autem putat non posse drum a s subiecta inquit materia quiri inicere quoniam nec statuarius abis lapide statuam nec lignatius Lber sine
limis rogendus est si arbitratur deum posse quicquid uelit. Eo enim paci o quo sicuti uult ad totius ornatum ineffabili uirtute abh sapientia qualitates non moes producit. quod omnes qui prouidentiam fatentur concedunt: substantiam quoiquam vult proclucere potestrMihi autem uidetur qui haec dicunt fortunam quoq; deo annectere: qui nisi materiam primam sorte reppetisset non esiit auctor nec pater nec creator ae domi nus uniuersit praeterea unde factum es ut sufficiens ad uniuersa tagenda nec stupersu ens aut deficiens materia sit biecta fit et loquitur enim necetiario a prouidentia quadam deo superiore ne licet ars dei perderetur si non haberet materiam artificii sus tabi
lem deo materiam esse subiectam. Vnde aut orum quae deus uult re Ptiua materia esse nisi eam deus talem quale uoluit produxisset. Sed non genitam esse materiam supponentes sic aduersiis eos insergemus: si nulla prouidinia deo materiam M sebiecit:quae
tamen ei subiecta est quasi per prouidentiam esset sebiecta. Quid praulantius iacti
est: q ea quae insu fiunt Quod si non est adeo producta materia cur mundum ab eo formatum dicunt an quia tantam mundi Abricam nisi a sapientissimo artifice non po
tuisse fieri credunt Sed materiam quoque tantam ari talem ut corporalium rem formas omnes possit siuscipere non nisi ab omnipotente sapienteque artifice fuisse crede, dum . Cum autem obiiciant neminem posite artificem absque materia quicquam is cerer inant se inesto dissimilia dicere . Prouidentia erum stiraper hominum artibus
materiam subucit. Haec aduersiis illos dicta silisciant: qui quoniam inuisibilis terra informis
110쪽
insormisq; dici π: iccirco materiam primam non Unitam existimarunt. Hare Orige nes. Philo aut i aras de hac quaestione sic scripsit. De quantitate autem substantiae ut e facta sit dii dum est ad formatione uniuersi tantam materiam deum Graticut noesuperfueret nec deficerct:absendum .n.est hunc uel illum artificem diligentissime de quantitate materiae fassicientis praecipue in pre se materia prouidere:deum uero qui numeros de mes aram ossim nouit minime de hoc prouidisse. Ausim igitur exclamare nec pluxi nec paviciori materia ad creationem muncii opus Hisse. Non. n. intem ex olbus partibus mundus esta si non a suffieienti materia es et formatus. Sed cum prudentis proprium artificis sit antea et incoepit semesentiam materiae prospicere:homo quidem morta elis errare potestrui nonnunq deficienti materiae additamenta quaerat: nonnung ablatio
nem a mersuete Deus uero cui nihil deest quis osa potest ad unguem semelenae produnt hyle. Sed qui cauillari uolunt argumenta multiplicant:qui uero philoisphari ue
. ritate rerum contenti sim . : etiam Philo. Maximo uero insignes apud christianos uiro liber quidam de materia scriptus est: de nonnulla mihi sumenda esse uideo ad ex quisitam quaestianis doeisionem Creso inquit te quo ipsam uidere duo non genita fimulesie non posse: quis illud addidisti alterum ex duobus inessarium uideri aut separatum Me deum a materia aut coniuncinam Si igitur continetiam esse quidam uoluo rit diceremnum non genitum dicet. Nam si iuncta simul simi duo non genita esse no possint. Sed sicut constat uctur dicimus unam rem genitam hos essemiptis parthus constitutum:sic necesse est si non est separatus a materia deus: unum non genitum dicere: Si uero separatum quis dicet:necesseret aliquod inter eos essedi men quo disse
parenturmon. n potest aliud ab alio distatemisi tertium quoddam sit quo distare dii. tur. Istud aut ulterius prefreditur. Nam sitria dabuntur ingetia:similiter de ipsis quaeram:& si talum, quis dicet: saperiorem referam ronem sin uero separata:quartum ne essimis introducet:quae separatio emcirur. Sed illud forsan quispiam cogitabit: nec paratum este deum a materia: nec rurses iunctum: sit me in materia uelut iis loco de materiam in deo tanq continens .Erit ergo a materia circii plus drasteul ipse in sta bilitate sea hue atq; illuc seratur ipse quoi mutabilis erit. Praetereas materia inΕrmis .falciomata uero tarmis ad melius aedeo mutata: deus quo perit prelocoq; in i. Adlim: interrogandum est utrum deiis replebat materia an in parte aliqua matera, Hicina si in parte fuit minor multo q materia est: si totam replebat quo eam transmutando sormauit necesse. n.est aut intractum illud sermas quod siti cotractione uacuum filii relictum:aut se quos ipsem una cum materia reas soranasse. Quod si materiam haec mdem quispiam dieat similiter quaeroium est utrum quasi separata ut uolucres in aere an in inloco. SLn. separatam ut uolucres in aere duaerit partibus ergo deus: immo te ipsa iustseladi.n disi rati ν necesse est ad remptionem aliorum. Sin uero ut in loco cu deformis materia per se se nec a prauitate aliena erit deus deBrmitatis ecprauitatis io
cras:quod cogitatem dissimum est. Ita cum hyle ingenitam putes ne malorum cam si deus esse uideatur: malignitatis recalptaculum deum dicere in is Quod matria non est causa malorum. Cap.M. I ergo materia non genitam pricipaliter diceres multis ronibus impossibile Hs este demonstrarem: uerum malorum ipsam cam esse opinaris: 5 ex hoc re induceris ut non gemia taedas:ad hoc uertosi mihi oratio est. Si enim adaperiam quo pacta mala fiant ostendam h non esse possibile quin malorum auctor deusia si materia ei aliunde ad creandum labiicitur: imo hac fiandatus euci titur: Sine