장음표시 사용
81쪽
eura uirtutis sit nulla ratione cogi posse ut iram latur non dubitamus. Nam si ctia uerberare caedem minaberismon dubitabit clamarcensem ac risiacm a eras: corpus meum incidas: totum cremato: stella in terram antedcs cn-: dc terra in caelum assecti det: q falsum a me quiri audias. Deum autem aut bonos daemonas ad continentish neccistatem imorantiam suam reserentes credemuS mamme.
Quod falsa est opinio de fato. CV. V. On enim dii aut boni: sed perniciosi ac nequam daemones sunt: qui libertatem
n nostram destruxerunt: ec stellis non exteriora solum utrum etiam uolunta
nostras cogi nobis persuaserunt.Quod si esὰ : iaceret omnis philosophia: ia cerer pietas: nulla es Iet laus uirtutis nullus fiuctus laborum: e puniendi cilesit iis inprobimee a 3 mirandi studiosi: si non libera uoluntate dc nostra sponte suscruptis laboribus sed nectilitate fatorum haec fierent. Ita uniuersam hominum uitam ham euenit opinio. Nam si ruentura omnino si int prospera uel aduersa unicuis hominum: inq; ne sse haec me agere dc te illarquid oportet cura labores confici Nam si qui militiam ire cupit non sponte sed fatis coactis id cupit:& latrones similiter ae adulteri Caeterit nequIOlimi homines: θ ccontra modesti re iusti fatis compellutur. Quomodo igitur hoc dogmate imbutas qui sil monenti ac praecipienti mentem adhibebitur aut quomodo non exclamabit: no simi potestatis haec meae o doetor Ac ideo quid oporta Italicitum cita
nisi sollicitudo etiam satis hax mihi sellicitudo destinara sit Quod si docendi praecipiedit tibi necet stas instar frustra tamen doces ac praecipis. Faciam enim si fata uolui: unino uero laborandum mihi non est. Aderit enim mihi necessario quod istatu cst: o profecto qui hortatur θc docet qui peccantes castigat de probos commmdat is re ipsa iberam nobis arbitrium inesse ostendens 1blo fatorum luitur nola: similiterq; facit ut si qs bonitate naturae qua uni aersa gubernantur nisi uae appellet uocabulo coecm.n. certo pacto cu manifeste oes non aliunde sed a libera noltra uoluntate admonendos filios casti eando seruos inqueamur: dc sponte nos aliud uelle aliud nolle cognostamus 'hementer erat qui hax nec sitate iatorum feri contendit: dc studia holum rettudit. Ex hortatione natati doctrina bene uitam agi humanam videmus: quae omnia una calegibus livi opinio si sibi constet radicitus euellit non mim crit opus aut peccantes case stigare: siquidem coacti secerunt:aue honores probis viris raribuere: quae utraq; profecto videmus magnam ut in alterum ad improbitatem repraehendendat malis' ad probitatem amplexanda retinere. Pietas enim in deum non ne funditus euerti rur: si nccipse deas nobis nec piae orationes occultus eius necessitate iunctois hominibus potest prodesse Quomodo autem cum sentiamus nostra noS appetitione moueri no omnino amentissimum erit ab exteriore quadaui quasi animi expertes moueri nos credere Sic entiri libera uoluntate alia fagimus alia sequimurrui quemadmodum dolere gaudere uidere audire non ratiocinando sed re ipse compraehendimus: ita a nostrum 1psorum consilio ad Holendum aut sequendum moueri nos prosecto sentimus. Quas ob res rationalis naturae libertas iuren gari non potest. Si autem multa praeter uoluntatem cumIut: quibas nonnulli turbantur: distinguenda res elegantius est: considerandiniat diligentius qua ratione fiant: uidebimus enim non iatorum sed alia quadam ait si1blimiora proiise dentie rone ita feci. Age igitur altius rem consideremus. Vniuerse 1gic diuina prouidentia cxistere ac gubernari uera pictatis micant iura:propria uero in singula secundum formas fias:quaeda habitu:q-dam natura quisam sensu alia ratione ac iudicio dc uoluntate mouciatur: dc alia quidem ante dente ratione secta: alia uero cos uente ad ea
82쪽
ou e per antecedentem prodae a sunt: uarium totius atq; diuersum constituunt orna tum:cus singula rerum genera propriam narum determinatat fabricam a prima caucteonsecuta utat: hinc libertatis quis naturae rationem iacile perspiciet dia enim non simplex quaedam res homo existat: d a duobus contrariis aio ars corpore constet: cummcorpus ex coni ucti ut organum animo attributum sit:anima ureo de intellectus substantia praedioente sit ratione creata: dc illud quidem irrationale ac mortale:haec aut irrationalis incorporea ait immortalis:cus corpore baeluis aio rationali immortali turae coniungamur Iure ita compositum hoc animal cum simplex natura sit: duplici ter diuersa uia uiuendi rationcm complectitur. Nam Ze naturae corporis scruit & diuiniorem partem si seipsiam cognouit non spernit libertatis suae cupidu: ita idem & scivitec liberum est talem enim a deo corporis acis animae quibus ipse tauit rationibus con iunctionem homo eos tus est. Si ergo quispiam quaec oris aut animi naturae stat fati uocabulo abusus necessitati subiicit uehementer errati enim necessitas quae impediti non potest istum esse intelligitur: multa uero animae & corporis naturam consequentia impediuntur: infinitas forinsecus praeter naturam dc animae 5c corpori accidui quomodo Atum oc natura idcm atq; unum erit fiunt enim in nobis multa uoluntate: quae in nobis est: cuiusmodi sunt quae scindum naturam animae appetimus multa etia corporis natura fiunt:alia istis animo dico de corpori accidunt: quae aliis natura conuentutsed net animi libertatem: n corporis naturam: nel quaecum forinstaras accidunt iure qui m a causa subtrahat Caua uero omnium lc quae libertatis nostrae sunt re quae naturae corporis sunt: ecquae accidunt extrinsecus dcus est: a quo uniuerse quae sunt producuntur.De omnibus omnium quae sunt scriptura id dicit quoniam ipse dixit &facta sunt ipse mandauit S creata sunt. Si ergo cum alia uolumus: alia praeter opinionem accidunt nostram meminisse tunc debemus coiianctionis huius nostrae: quae corpore at mimo constat: de rationalis ait intellecti anima in infantis corpore praeter naturam suam irrationalis is uidetur: dc intellectus aegrotatione corporis uersus insanit: dc senectute instrumentis omnibus intellectis intellectivae animae uirtus hebetatur: lo WS rursus praeter naturam uehementius corpus urgentes libertatem animi deiiciunt rquar doloribus uicta corpus cons uitur. Ita patet incultabilia quaedam uincula libertari animae partim a natura corporis: partim ab exterioribus imminere: sta uoluntas hominis ad tantum uirtutis interdum peruenit: ut de naturae corporis ae exterioribus cunctis resistat.Corpus enim plinuis ad uenerem sertur et ec anima habenis urens rationis subivit corporis impetum at domat. fame siti ac frigore corpus conficitur: remedia quaeritat: at uoluntas contra: ea ipse nonnunqeligit:& ieiunio caeterisin laboribus appetitum carnis fi amat: praeterea natura corporis titillatione gaudre uoluptatum: dc uoluntas laborem plinu amat. Multi autem peiora se uti naturalem usiim ad cum qui praeter naturam est conuertunt: masculi de masculos turpitudinem operantes. Ita non m omnibus ratio vincitare: in interdum ipse ducit interdum autem ducitur: adeo ut non a mori melius quiuere iudicauerit: propriis homo man1bus se ipsum intoimat. Si ergo Blummodo ad corpus uniuerse sibi esset concertatio mon magna ben tuendi sta dissicultas. Nunc cum hanc uitam deus inter multa constituerit: inter homines inter uaS incer ignom etiam at* aquam concinentem aera non in sibi selummodo pugnaridum aduersiis coniunctam corporis naturam: ucrum etiam ad infinita me te mora Crebro. n. tia ciborum eccontinentis temperies aut econtra frigora aestus alias
huiusmodi complura natura quidem iactamotis aute per accidenS ingruenta non pae
83쪽
mm propter eorporis naturam quae non fatae potes exteriores sui ete uoluntate hominis perturbata trad hamilli quibuS cum uiuimus uoluntatem plaemi nostram ratio nibus aut quouis alio modo ad suam conuertunt:&alias melior'alias peiorem effici untzSolet. n. lauersatio praua cerer sicut e contra bona prodesse:bonos quippe mores conuisatio mala comampitrueluti et praui mores proba conuersitione corrigine esie igitur rationalis alae uirtus huc ait illuc ab exterioribus se tur. Rursus aute uiribus
suis diuinis aliqn superat cuneta: dc inuicto robore philosephatur.Quid dicam et, quibusdam saxulis excelso magnos animo hori de robustissimis corporibus abunis ut rnonnullis econtra quae ola gubernationi totius aptissime congruentia 4 maramum ore natum uarietate reriam faciunt. Omnibus aut simpliciter tam his quorum nos sumus causa: il his quae aut natura fiunt:aut extrinsecus accidunt una omnipotens acis Oia pe
netrans prouidentia deip det:quae uniuersa ineffabilibus gubernans rationibus multa et eorum quae natura fiunt commutat: auxilium p affert: ut ea quorum nos sumus
causa ic eligamus ae operemur: his Oibus re artito ut diximus diuisis in ea quae in no bis sunt: in cat' ndu naturam: 5 in ea quae per accidens sunt omnibusq; istis aduoluntatem dei reduistis: nullum locu istorum possidet ratio: hincia unde malorum statutiat fons aperitur:qui nullum locum habet in his quae sectandum naturam aut corpore aut aio: fiunt: sed nec in his quae forinsecus accidunt: Solummodo aut in libro animi motu:P non secundum naturam nel recte mouetur: sed a regia exicias uia sponte domimus n. sibi ipsi animus est praeter naturam sertur: cu p puum honorem adeo a caeperit ut liber sit dc sui motus iudex diuina quisam lex intueri sibi naturaliter est: quae in ipse anteriore recessu exclamat uia regia proficiscaris: noli ad dexteram aut sinistram declinare: uia uero regia recta est quam iniicuus animae quasi natura insitam legem auxiliatricem ad opus creator nobis instituit. Sisper legem rectam ostendit uiam
per potestatem uero liberam aetat: ut in ipsissimi uirtutis praemia sine ui aliqua eliore cum possiis contraria male.Ita si proprio motu nata1rnlε despexerit legem fons ut tioru sponte non aliunde nes ulla necessitate: sed libera uoluntate atis iudicio secta esst. Eligentis igitur culpa est:deus uero inculpabilis est nec cum prauam deus aut natura aut substantiam animae creauit.Cui .n. ipse bonus sit: bona sunt omnia qua ab co creata mi:Bona igitur sunt omnia: quae natura instat. Vnicuit rationali animae liberum ar bitrium natura inest.Bonum ergo est id ad eligenda bona Gratum: ideo quando male
non est natura panda: no enim natura sed praner naturam malum agitur: cum
Melectionis deprauatae non naturae opus: Cum enim uirtus ad Asola bona inest si ea non elegit: sta sponte melioribus spretis mala imitatus sequitur: quis potest eum dicere moria sui causam non iacte praesertim cum insitam ait alutarem legem uolens contemps, it. Qui ergo istis omnibus reiectis a necessitate motui Restatu omnia deprae liciadere putat mec nobis i uirtuti qua omnia mouentur peccandi caulam tribuit: is quomocio non impius alit amens erit Nam si sortuna dccasu ab aliqua proindentia
ii omnia opinaturrimpietatis crimine reus menta captus quot uidebitur: quoniam pulcherrimum rerum omnium ordinem non perspiciacita uero prouidentia dei re op tima ratione cuncta gubemati latetur: quoniam tamen non peccare ut latorum delan a quenaes concedat necesse est:cautimi delictarum dirimae attribuat prouidentiae: mu tam uocabulo neces staremrelatum ipsem appellans: impius prosecto iudicabitur immo uero pessimus omnium:quia creatore uniuersi alios ad aduireris: alios ad rapinastalios ad alia uitia spelli arbitretur. Unde sequitur aut haec peccata no es et aut peccandi
84쪽
eausim in creator resem Nam siue cum uideat uniuersa cunetin adsit merare ho mines cogit: siue stellarum motui uim cogendi concessit. Ipse certe aut per seipsum aut per orbes caelestes quasi per organa nolites homines ad uicia immittat. Quare non iure homo sed cieator eius peccator crit: quo dogmate nihil scelestius excogitari potest. Ita qui istorum necessitatem eme credit: is aperte deum 5c prouidentia negat ueluti e tra:qui deum uniuersis praesic putat uim sitorum omnino destruit: Aut enim ide est deus quod istum taut diuorsum: idem certe non erit. Nam si sci lem causarum ineuitabilem caelestium motu esto tam istu eme opinantur. quomo clementa corporea unde caelestia etiam constant pr1ora sito non erunt dc quomodo quod elementis & caelo posterius est: idem erit quod ptima causa Quod si clementa: ec rationis N animae expertia sunt:deus autem incorporeus dc uita re sepictia est rebus omnibus & ut sint re ut bene sint bonitate sua largiesmon erit prosecto unum ac idem deus S latum: quod cum caelestia corpora consiquantur eorum accidens est. Si ergo diuisum quaerendum utrum melius deo est an non.Sed nihil deo melius:nihil potentius excogitari potest. Uni ergo deus silperabit inerminabiti omnino latu:aut si patietur ipsiim extare cum positi tam eius malignam copescere: ipse ad se ipsiam malignitatis causam attrahet. imo uero siquidem creator omnium deus est: istum quo φ ab ipse productum est. Ita nullae uidebitur sibi curat uniuersum esse Cum tamen ab ordine rerum de alterius ad alteram asse istione re ab his quae a libera potestate animi fiunt a parte prouidentiae pateat Hectus. Nam 5 si nullae quaedam partim corporiS partim externarum rerum alam plinula uirtute repellant: ad ora tamen resistit ec inuicta diuino auxilio libertas humana evadit qua res certamine martyrum qui pro cua sica doctrina civicta libere subierunt pericula comprobatur Infiniti pine homines non solum graxi ec barbari. uerum etiam mulseres tenerael puellae intrepidae cruciatu omni sepato libenter a corpore abierunt Noe quil, poterit latorum necesitati haec accomodare. Quado n. alias talia caelestium motus emit certamina aut qua o uita hominum ante seluatoris nostri doctrinam tales luctationiri proposuit: Ubi autem doctrina huiusmodi unquam fuit: quae prauam supstitionem deiiceret: dc cognitionem ueri dei omnibus immitteret Quis autem sapiens unquam potuit doctrinam suam ad uniuersum orbem dispergere: 5 deus uel ab omnibus uel a pluribus credis Quod si haec nunq Herunt: non est certe causarum stines ec is talis incessitas olum horum causa. Nam si esse prosecto alius quot candem aut simi lem stellarum neccistarem nascens habuisset. Quibus porro latis saluator noster deus uerus per uniuersum orbem praedicatur. α apud graxos uel apud barbaros dii pia tabant mon alia re q pr iratione nostri seluatoris deiiciatur. Quod uero istum uni Mersi creatorem ipsum esse eo firmauit:aui nullam vie istorum uim docuit atq; docci quomodo igitur ipsem istum non esse se ipsiam praesicat Qui aute praedicationis euagelicae gratia uel certarunt iam multis annis: uel etiam nuc certant:quomodo ad unam in luntatem dc fidem de ad eandem uirtutem animi uiuendit rationem dia si S temporibus re tam multi nostra memoria compulsi simis Quis mentis compos credere unqPOzerit iuuenes simul ac sines uiros 5c foeminas seruos Zc liberos doctos ait indoctos non in uno climate orbis nes in eadem hora natos: sed ubi terrarum &dnicias Poribus tactis eoactos unam de eadem nouam ait inaudita doctrinam &Fide cum
Periculo mortis patriis ritibus anteposuisic: dc uere philosephis dogmata dus cxv ui Uendi quam delicias maluisse: Cmus pro ccho de his ut trito prouerbio dicitur recra rudicaret non nixesitare ita libero hax tiri arbitrio.
85쪽
Ipso' gentilium philosephoue uerba contra cos s fatum esse opinantur. Cap. VI.
Lura dicere possiem: sed quoniam suis testibuS genteS non argumentis nostris p confundere instituimus: Oenomaum rursus audiamus:qui magno animo in
libro de maleficis artificibus his aduersus Apolline uertas utitur. Sed eas idein delphis tumcl postis tacere cum uelis: sic Iouis filius Apollo uult modo: non quia uult sed quia necessitas uelle ipsi1m compellit. Videtur autem mihi quoniam in huc sermonem deductus sum de potestate nostra quam fundamentum humanae uitae multi appellant diligentius quaerere: hanc potestatem nos libertatem nuncupamuS. Democritus autem ζ bene memini atq; Chrysippus alter seruam alter semiseruam pulcherri
mam omnium humanorum rem conatur ostendere:de quibus tamen non multum curandi m est Quod si deus etiain aduersus nos est quid iaciemus Sed non est aequum uel Apolline repugnante ueritatem prodere Christo enim Chironis sic respodit: patria relicta Euboeam pete:tilai Aratum tibi est urbem Mificare.Quid ais o Apollo An noest potestatis meae patriam relinquere V, si mihi istatum est ibi urbem aedificare:siue tu consulas siue non Sc sine ipse uelim si nolim omnino seciam:etitis mihi necine etiamsi nolim. Sed forte melius est tibi qrationibus credere. Aliud igitur afferas: nuncia partis o thesides in aeria urbemisibi condendam fore. Nuntiarem inquam inam si tu non praeciperes quoniam fatatum est. Aeriam autem thasum insulam archilochus thesesidis filius prius appellatam Misse docuit: dc patiis coloniam illo mittere persuasit:qui uidelicet num id se istis nisi tu iussisses.Cur igitur istatum erat Sed quoniam odiosi su
mus age nunc mihi responde: Sumus ne ego actu aliquid Sumus certe respondebis.
Qua ratione id ita iudicabis Non aliunde uidelicet q sensu: percutipncis quadam nostra: uod porro quomodo cognouimus animalia nos ec exanimalibus ines Vt ego quidem dico homines ex hominibus alter maleficus alter malefici redargutor. Ut ueritu diceres alter homo alter deus: N alter diuinator alter sycophao.Quod tibi facile coeedam: si rationibus ita mihi esse ostendes. Quid ais. An ta recte iudicauimus stiri ac percaeptione nostra illud intellexisse Nam si non ita se habeat quomodo aliquis ad delphicum oraculum ueniat: nisi sentiat intelligati alicuius se re indigeres Quomodo autem Chrysippus qui se in tuitutem induin id quod dicebat intelligebat aut quomo do uel cum prae 1 te Arcesilao disputatus absisti epicuro respondA: si nec quid sit Arcesilaus: nec quid sit Ficurus omnino per pit:nec percipere por: immo uero nec quid ipse sit Si haec aduersus os quispiam diceret nullo modo sene possetis. Quare o De moerite ec o Chrysippe tu o caelestis diuinator si molestum uobis uidetur: cum quis
intelligentiam ait sensum eripere a nobis conatur:non ne nos quos moleste sene debemus si magni sensam dc mentem uestram putatis:nobis autem fati necessitatem Eo quam incuciatis: quam alius uestrum adeo esse assitit:aliud ab atomis deorsum latis ac inde sursitan repercussis:quae modo coniungurae emodo resiluuntur feri conte dius Cum aperte eo sensa ac mente quo nos aliquid per imus mec fugit nos quanimmterest inter ambulare ac serti: aut inter uelle atq cogi. Quorsum haec quia hia ne reindearis o Apollo quaenam sint ea quorum domini sumus: quae a nostra uoluntate de
pendent Haec certe uoluntas nostra no paucarum rerum principium est.Tu autem caomnia stias hoc principium ita te latet: ut quae hinc sequuntur nullo modo seire iudicaris. Nonne igitur imprudenses qui Laiori ondisti quia interimi eum a filio Statum esset. IRnorasti quippe quia uoluntatis siue dominus naseiturus filius foret. Illud porro ridiculum est colunctionein nescio quam esse causarum ec seriem. tuntur aut sapientior
86쪽
tiores ratione quadam EuripidiS. Laium cnim aiunt dominum sui fuisse: siue uellet fili um procreare siue nollet filio uero nato nec tile Bisic ab eo interfici: quare potui e id reddi Apollinis prouidriatia percipi: uerum filius quot sicuti & patre stiae uolutatis erat. Et quemadmodum ille dare opera liberis ae non dare: sic iste interficere dc non interficere poterat huiusnodi simi omnia resiposa Apollinis: qui etiam apud Euripidcm ad La tum dicit uniuersa tua sanguine corruet domus. Series igitur causarum quaenam fuit c es paris antecessit: α migmatis selutione matris nuptias consecutus est filius. Adhm alter nepotum regnum rapuit: alter profiigus Adrasti filiam in uxorem duxit. Unde septem duces ridiculose mouentur quae series ista cogi usinauit. Nam si Oedipus reonare uoluisset:aut Iocastes nuptias reppulis : quomodo maledietionem illam euri
pideam in filios edixisset Praeterea si Oedipodis filii conuenissimi simul uel uicissim re gnare: si qui profugit non ad argos sta in extremas terrarum horas abiisset: vel si cuin amos uenisici: Adrastus ei filiam no dedisse uel si uxore ducta in patriam reduci nocurat: nu: si cuperet quidem ipse: Adrastas uero dc caeteri duces contempsi aut aut si cum parati ad pugnam thebas petiissent timore percussus Dater cum Katre conuenis quomodo uniuersa domus corruisset Sed facta omnia Gnt ista dices fateor. Notienim rem sed seriem istam rerum ne flatiam poenego: quacunt enim rem mihi optu Ieris simili quodam pacto eam incidere potero: ac ita ostendam nulla esse in robus ne cessariam talem. Quippe cum singula priscipia re causas rerum agitabilium libere homines mutare possint: an non intelligis quia dc asinus Ec canis re pulex proprio appeti tu movetur Quae omnia tu nullo modo sentire uideris apollo tibi Iupiter dedit Locio respondisti dabit malamon medio Apollomon iniuriantem hominem tam male dii tractant Cur enim Iupiter huius necessitatis auctor nos ac se ipsum no punit. Ipse quippe necessitatem agendi nobis imposuit. Cur ergo nos pices amur: qui hine seriei resistere nullo modo possumus Tu quoq; i se uaticinandi manem arte depone Erit enim quod fatatum est etiam si pr ixeris. Lycurgum autem illia qua ratione laudasti o Apol io Nam si Gus erat non illi hoc sed fatis trilauendum. Si enim omnia necessitate agimus ut tu prdicasmon sponte ui bonus erat. asi quispiam mere captus formosos laudet deformes uituperet.Iurenam net homines dictae possuntinoluisti nos o Iupiter bonos esse: immo uero etiam comisti prauitatem amplect i.Tibi autem o Chrysippe ait Cleanthes nulla laus attribuenda est si boni fuistis rita uirturem quidcin lautda ruos autem minime.Quare Epicurum quoi non dignum Bisse asscro:quem obprobriis peteres mollem atq; iniustum appellas eum o Chrysippe qui iuris sivi non hastlinc quomodo dicebas si sponte ipsssim peccare non credebas Haec Oenomausetqui cibi si non satis Lese reliquos philos phos Plegere non graueris. Multi enim ait inlised
aduersiis hinuscemodi dogma scimsctui. Inde igitur aliqua quoniam multi tam docta indocti filia opinione tenentur cunere statui.
Cap. VII. Rimum igitur Diogenianum aduresiis Chrysippum audia brysippI enise nos causam esse agit, ilium di omnia fieri iam contendens Homeri testimonio utebatur: quod parum fuisse ab eo intellectum Diomianus ossedit. ocii
Chrysippi quaedam prius ponemus: qui 1 primo de istis libro necessitate omnia neri metoritate multorum argum dc demum Homerum inducit dicentem.
Quae data serte mihi est nato sors me inuidia preta. Quae nato inuoluit filis sibi parcas aeris. - . .
87쪽
Quum mater peperat illum. Et alibi. Non cst qui fixas parcarum auenere leges Mugere aut possit. Non recordabatur enim inquit contraria istis alibi Homerum recinisset quibus & ipse Cheysippus in s ndo libro tunc usus filii eum multa etiam a nobis fieri ostendere uolebat: quid enim clarius atlacrius illis Vt caderent tribuit sua ceric amentia causam.
Quam falsis aecusant superos stultis quaeruntur
Mortales etenim nostrorum causa malorum
Nos stimus dc sua qu magis uecordia i it His enim Zc horum similibus non esse cuncta necessario & satis faciunda nobis proba tur: quis etiam ab allis earminibus parum ab Homero Chrysippi dogma cons at . Non enim osa sed nonnulla fato fieri uerbis sitis Homerus siPiscat.Cum enim dicit. Quae data serte mihi est nato fors me inuida pressit. Non osa profecto sed morte istis ac necessiario euenire cim it hoc ipsum et illud uulti Quae nato inuoluit filis sibi parea seueris Non enim omnia'quaedam isto destinata necta se sibi euentura confirmat. Illud quoq; ab Homero optime dictum est. Non est qui fixasparcarum auertere leges Etagere aut possit. Quis mim potest quae Messiario impingent Hugeremo ergo sit sagarur Homerus
Chrysippo:uerum is res agatur. Ille M apertissime a nobis multa fieri praedicat: ne cestario at cuncta fieti nunq ab eo dictum est.Chrysippus uero necessitate istoria cunecta fieri conatur ostendere. Et ille quidem cum poeta si non pollicetur ueritatem rerum docere: sed uarias horim opiniones plaeruq ponit: unde non est alienum ab eo cociatia nonnunq d1cere. Philosephis aut de contradicere sibi ipsis turpe est: ec poetarum uti te stimonio masts a ratione turpissimum. Putat aut insolubilis,os uti argumentis expositione nosum.Tatum. n. dicit dictum quodda Aeterminatumq) diuinitus esse. Parcas atecontrario qna nemini parcant. Sortes quia ita sertitum unicui sit: ideo tres es e parcas arbitrantur:quia tria sunt-in quibus ola inuoluutur. Lachesimi dicta eskquia Ianchanim graece euenire per sortem designat: Atropon quia uerti non possit. ClothoraquOΠIam contorta re coordinata omnia tencat hoc. n. mina ipse graeca lingua ostendunt. His nuilis istalem putauit neces statem demonstraste. Ego at sitis mirari no possim quomodo nihil se penitas afferre non sensit Significciat. n. nomina quemadmoduexposuit:positat ab hominibus sint ea de cause Cur igitur o Chrysippe uulgares ubi l piniones sequeriss An forte quia omnes uulgo ueritatis perspicaces tibi uidentur Quomodo igitatu seripsisti neminem esse hominem qui non aeque ac Orestes Sc Ale meon insentat Praeter selum sepientem Deinde addis unu uel duos aut admota paseeos sipientes suisse:opiniones ψ multorum de gloria dediuitiis de regno de uoluptare quae omnes pene bona arbitrantur tanq uulgares refiitandas ducis Aut quomodo omnes pene leges male positas a rinas publicis putas ur aute tam multos etiam libroseonscripsistis Non enim docendi sunt qui talias opiniones non habet nisi sorte recte tuc omnes Vinari dicas quando tecum conuentu cum ucro diuerse et tu putant tunc furriossis appelle
88쪽
tiosos appelles. Nam cum te sapientem non nomines non erit nobis argum infra illos sapore qui tecum conueniunt. Deinde quare oes furere dixisti:cum laudare quasi sapientes quia te sequutut debuisse, Ad haec et si non fidere illos ego asicram cum in a sapientia longe absint: ridiculosum est propter positionem norum eorum iaci testimonio quos non praestantiores teipse nos sapietiores arbiti arismisi forte eos qui ab initio haec nota excogitarunt sapientes fuisse contendas:quod ostendere nullo pacto poteris. Sed sit ita quomodo ergo nominibus significatur ola simpliciter istis fieri: dc non ea solum quae fatata sunt Nam dc parcarum numerus'noia ipse' &fusus& glomeratum in eo filium caeterat huiuscemodi ineuitabilem a saeculo determinationem causerum ostedunt Quae in necessitas earum rerum Elummodo est:quae ne stario eumtura sunt equae s aliter accidere non possiant. Quae uero non quas infinitas esse stamus earum ali
as diis holas attribuerunt: alias uoluntati nostrae subiecerui:aliis natura praeest aliis fortuna quam mutabilem atq; instabilem esse uolises prisci holas fimifieare in pila sedentem depingunt An haec ossius ita esse non uidentur Ita quaeculiato aut Artuna tantosa diuinitus fieri arbitiantur quaecul autem nos agimus nostrae uoluntati attribu . Quare uides no attestar tibi uulgarem holam opinionem: sed potius repugnare. Pa.
lo post drinde est. Sed in primo quide libro huiusmodi demos irationibus utitur Chrysippusrin secundo uero repugnantia opinioni suae siluere conatur: quae nos incipientes conscripsimus: puta studia holum rerundunturmec laus aut uituperatio mouere hominem poterit. Quare in secundo libro ait manifestum esse multa fieri 'nobis:quae mad gubernationem totius referantur ea fatata estes Utitur autem huiusmodi exemplis.
Non inquit simpliciter Aratum suit uestem te non posse amittere: sed si eam diligenter instodieris: ab hostibus quoq; no capi te fatatam est si hostis cauetis: liberos quo habere litatum si uxorem uolueris cognostare. Nam ut si qu1s diceret milonem inquit pugillem minerum sito certaminea rurum non reci e arbitrareris si luctaturum eum putares: QSin aliis res se habet Multa. n. sunt quae fieri non possiunt nisi nos quot studium conisamus. Ita n. Diata stant si nos uoluerimus. Mirada profecto est huius sermonis inconstantia. Nam quemadmodum dulce amaro.nigrum albo eccalidum frigido contra tum est: sic de serum libertati nostrae contrarium. Na quae latata sunt siue nolis siue uelis omnino sunt Quae uero in nostra potestate sunt ea sicut uolumus diligeetia nostra disponuntur. Si ergo diligenti obstiuatione in ea laetum est ne uestem amiserim Sc liberi nati quia uxorem cognostere uolui: nec captus ab hostibus quia fugi: Ni laetus e gymnasio recessi quia certare nolui:quomodo istata haec erant Nam si fatata erant nihil uoluntas mea contulit: ec si contulit non istata. No possunt enim h- simul conuenire. Fatata inquit haec sunt: nam uoluntas nostra istis continetur. Quomodo inquam istata sunt: si meae potestatis est pugnare dc non pugnares Sed non contineri is 6S uoluntatem nostram uerbis quolsais aperitur. Habebis enim filios inquit si uxore cognoscere uolueris: si noluero igitur non habebo:haec ita dicere in rebus istatis no possiamus.Non enim morituros omnes homines aut non morituros si hoc uel illud sece Arint: sed si liciter motitiuos dicimus: su tibile'; doloris me simpliciter dicimus
siue uelint non. are patet quando aliquid fit quia nos operam dederimus a nulla cause cotineri: i nostrae id me potestatis: quod si ita est nulla serie causerum a seculo continebatur:nisi an ipsum quo uelle ac nolle istatum in nobis sit: ut necesse sit uelle aut nolle uxore cognoscere: Nulla igiε in nobis potestas vi et nisi diligetia mea uesis siluarinu: ecfiamstinetur omnis ego culpae proae expas:quemadmodia nullas ira
89쪽
gigncis laude si saluaretur: Hm Diogenianus Igunc Aphrodisium audiamus AICondrum praeclarurn in philosophia uitrimiqui in libro quem de fato ad Antonium edidit his uerbis.Chrysippi dogma refutat: Omnium quae si ut inquit quattuor sunt caua uvaevinus Aristoteles dcmonstrauit.Causarum enim quaedam efficieres: quaesam ad materiam reducuntur:quaedam ad Armam:quaedam finales sunt.Finalem autem causam Aelmus cuius gratia: quis enim non omnia quae sunt qua or his causis egeanta nulla
tamen res quaternatium causarum numerum excedit: uera ut res pertior fiat in re aliqua ista consideremus. Statuae igitur causa esliciens artifex est: quem statuarium appellamus. Aes uero aut lapis ut materia. Species ureo aut forma quae huic subieci ' ab artifice imponitur etiam causia est. Noe istae tres solummodo causae sunt: uerum etiam nominus sinis cuius gratia facta statua est: ut uerbi gratia ad quedam hominem honoraclum Nam abis aliqua huiusmodi causa non esset fusta: profecto statua. Cum igitur istae emis rerum sint ac inter se manifestissime differant: quis in nonnullis concidere uideantur:fatum ad Mesentem causam non iniuria reducimus. Nam ad ea quae fato talita se habent sicut ars ad statuam. Quare si aperte uidere uolumus utrum cuncta an qdam fatata sint efficiens nobis causa diligentius est consideranda. Omnia igitur quae,unt quaedam alicuius gratia sunt: cum efficiens ad snem aliquem tendes ea iaciat:quaedam nullius ut barbae tactus manus nonnum extensio & similia: quae quonia sine ali
qua intentione temere fiunt omnino relinquenda sunt. Quae autem alicuius gratia fiat alia natura alia ratione sunt. Nam Anatura certo quodam ordine ad finem pumit niuim edita fuerit Cum aut finem consecuta sit cessat motus ratio etiam nihil frustia facit
sed ad determinatum semper mouetur finem. Ratione aut fieri dicimns qn qui facit co ratione quae facturus est prosequitur quae sunt quae artificio & quae uolutate fiunt.Inrer haec & ea quae natura producuntur id interest: quod naturalia in se ipsis principi vinam; causas generationis habent:& fiunt quidem ordine: sed natura iaciens nulla utitur ratiocinatio .Quae uero arte ac uoluntate fiunt foris habent morus primipium: α facientem musam non in ipsis productionis suae laesentis praeest cogitatio. Fortunam autem Meassim ad ea reducimus quae alicuius gratia fiunt. Disserunt aut ab his quae praeecedenter alicuius gratia sunt:quoniam in illis quae finem antecedunt ipsius finis gratia
habeant considerandum est ad quaseam etaientes causas connumerare fatu debere: an ad eas reducendum est quae nullius gratia sed istum ad finem alique tendere oes dicimus:quamobrem in his quae alicuius gratia fiunt collocandum est. Haec cum primum ita partitus sit Alexander: multis deinde argumentis ostendit nihil aluid esse latum aut seratum quam quod natura fit. Nullo enim modo inquit ad rationem dc uoluntate nostram reduci lata possunt Praeter naturam et fieri nonnulla ostendit: cum interdum aceidat impedimento quodanaturam detineti. Si ergo prmematuram quataiam bunt: psecto sinatura fieri est iam fieri: sent etiam praei relatum Videmus. iniquit corpora humana aegrotationibus aliis aliud secundum particularem eorum naturam esse sit biectanα sumus nescii huiusmodi naturalem eorporum dispositionem diligenti norma uiuendi de medicorum arte di deorum consilio in melius uerti:quod similiter animo quo v accidit. Nam praeter naturalem inclinatione eius quam complexione corporis habet'ertatio at doctrina melior iape fit. Vnde cum Phitagnomo Zopyrus turpia quadam de Socrate Aa ui te ipsius aliena di sire: ae a multis iccirco derideretur. Non errat
90쪽
Sociale respondit ZopyTUS: hunasnodi enim natura cstem nisi naturam philosophia superassem. Huius Nodi ergo attesic quibus natura prax'. quae naturalia nihil a setis differre ostendit. A fortuna uero ei fieri ait: quae nullomodo intenduntur quando alterius oratia qu am fixit: Sc aliud accidit quod ab initio nec sperabatur quidcm: ut si quis
hiens ilicsaura inuenerat cum huius gratia non sederet: equus casu saluus quando non huius gratia sed alimenti cupiditate hostes fugi cns domum redici it: quae omnia fato non stat. Sunt autem inquit cauta qu am hominibus penitus ignotae. Nonulla.n. suspensa morbos aliquoS curare dicuntur in quibus nulla ccrta habemus cam Pantationes et maleficaret artes S cam habrat incoetu e Sed Der haec sunt Oa q ad utru libet coringetia dicuntur: quae fato scri oino negamus: ut mouere pedet are sepercilia tacere loqui caeteraque huiusmodi innumerabilia:quae si is fieri nullo modo dici possunt. Noenam quod Atatum est contrarium suscipit. Praeterea consilium hois kustra non est: esset aut frustra si homo necessario ageret quae agit. Aperte autem id praeter alalia caetera homo possidet ut non similiter illis phantasiam sequatur: sed rationem habeat qua seciunda uidicet.ca1us quidem usu ea qua in phantasiam inciderunt examinans siquidem examinabo probat concedit phantasiae: ec ad agenda mouetur. Sin uero improbat cilcite Aliti ipse rationi obtemperans: unde Blummodo de his quae agerceossumus deliberare solemus. Et si aliquando nimia cupiditate non maturo quiri consilio aegerimus temeritatis atq; spreti cosilii criminc postea nos ipsos accusemus omnes temere aliquissagentes uituperamus hortamuri consilio uti quasi agendi potestas in nobis sit Quod
autem opinio quae de fato haberiir falsa penitus est et inde patet: quia etiam eius opinio nis auctores 5 docent& hortantur Zc discunt. consulunt Increpat etia castigant que suos quasi propria uoluntate peccantes: plurima quoquc conisabunt quibus ad rectos iuuenes adhortantur mores, laque dignum putant siquis inuitus peccat: sponte a tem dclinquentes puniendos non negat. Quare uel secundum ipsos haec necessitas fati nulla penitus est libertas igitur nostra natura inest omnibus. Plura tamen non esse no
strae potestatis concedimus: ut omnia quae natura uel sertum fiunt: q nullus fatis subiecta dicere audebitihi ς ita nobis compeliose a summis philosephorum Emptis quae diuinis nostrisq; scripturis astipulantur:opinionem uero de isto simpliciter redarguunt rnon est alienum aduersus reiam malignam chaldaeorum astrologiam quam ueluti di sciplinam aliquam profitentur nonnil ait afferre. Bardesanes de eodem. Cap. VIII. Icamus igitur no mea sed ea quae Bardesenes uir genere quidem strus doctri
A na uero caelestium corporum olum chaldaeorum excellentis imus in dialogo quem sciscitantibus amicis coposuisse ait hoc modo sci ibit. Natura homo nascitur inquit alitur crescit comedit bibit dormit sinescit moritur: quae ola sibi cum caete risaialibus communia sint. Sed bruta quidem cum a1 alia sint coniunctione procreata natura oino is rur. Leo carnes est: saluti siuae propugDat si quis iniuriam insere: Oum num edunt cames non tangunt: nec ab iniuria sectetendunt. Scorpio agger m dit re pesti sero non iniuriantes stimulo petit se ira natura duce hyeme suspicatur ic circo summis laboribus futura sibi alimenta in aestate recondit Apes mel opcrantur remelle nutriuntur. Plura mirabiliorat postem narrare: sed haec sit inicere albicior admci Iligendum natura serti expertia rationis animalia e secundum eam iucunde uiam Nola