Eusebius de euangelica Praeparatione

141쪽

- N peto abste ut artifices at fabros ad mi,scandum templum dei mittere uelis Ad haec Suronem quom siescripsisse Suron sydonis ec phoeniciae rex Salomoni regi salutem .lochis litteris tuis gratias aegi deo qui tibi regnu patris tradidit. Et quoniambis tabros ministrosq; ad condendum templum dei Me tibi mittendost nisi ad te milia

hominum oetiraginta de architeistum tyrium hominem ex matre tum: uirum irinus arctite sturae mirabit tam Curabis igitur ut necessariis non egeant:αtemplo dei condi

to ad nos redeant. Scripsit aurem Salomon in galileam & samariam ad moabitas invecam manatas NMI acidas ut tamenta de uinum centum ec is inta milibus homina diligenrer subministiam. Oleum autem a iudaeaeis praebebatur. Ligna igitur primum quae a patre ipsius in monte libani caesa iacebant per mare in Iopen ae inde in Hieroselyma duxissetisco die remplum dei aedificare annos tredecim natum: populo praemetos in opere iugiter tasse: dc praeter tamentum ac uinum catera quae cestatia sun a

iudaeis per singulas tribus singulis mensibus ministrata.Fundarum templum longi tudinis cubitorum sexaginta: α latitudinis similiterisundamentorum plati inem decem cubitorum Lisse. Sie enim N a dei prophetam iussisset Miscatumq; templum totum undita pauimento uis ad tectum deauratum:& reetiam laquearibus Letiam

ec aureis regulis meis de foris contectum d incolumnas altitudini quales deplo decem cubitos uicircuitu continentes auro deauratas seliditate imius digiti alteram a dextris alteram a sinistris templi statuisic.Candelabra quos aurea talentorum si la decem ad exemplar eorum quae a Moyse in tabernaculo secta erant fecisse: dc alia a dextris templi alia a sinistris posti ille: Lucernas autemaureas Pinginta tem in uno quos candelabro factas 5c fornicem maximum ad borealein templi partem aedificine quae quadragintaoeta meis columnis sustentabatur: secaste etiam labrum uirtiti cubitorum longitudinis delatitudinis similitem profunditas autem cubitorum quinquergradus circundiustos construxiste ut sacerdo adire ac pedes 3 manus lauare pos. sent:posuit ad deinam partem altaris: iuxta quem bium secasse duorum altit senis cubitorum: ut in ea rex staret quo facilius ab uniuerso populo uideretur. Altare quoque fecisse duodecim cubitorum altitudinis: dc catenas inquam retia seper omnem rempli altitudinem uiginti cubitis instrumentis quibusdam extendescet a quibus quadrim genia tintinabula aerea depindebant: hoc factum filis e ne aues super templum sede neque nidos in laqueatibus eius facerent: ut templum ab omni foret immunditia in tam matum: HierusHem quom urbem muris turtibus ac foveis ab eo tam cisin

dueham: mam quom ibi incasse: quae Hieron Salomonis idest latine Salomonis aedes fuit appellata: unde corrupto: postea uocabulo urbem Hierusalem uocatam is isse:&HiemGlymam graece appellari. Quibus fictis lactificium deo mille boum m Sylo secisie: Ec tabemaculum 2taret simul id uasa omnia a Moyse secta . Indein Haeroselyma ad remplum dei transtulim. Aream similiter iccandelabrum de mensem: vera ἐν omnia ut propheta praxaepit: deos holocaustum duo milia ovisim dc tria mi

lia quinquagintaque uitulorum. Totum autem aurum quod in remplo coluministeris Homnibus rempli uasis suit eons impium quadragesies secies cintena milia su μilla. Argenti uero ad clauos re alia instrumenta mille ducenta trigin Muci talenta. μris uero incolunis fomicibus accieretis talem decem dc octo milia dc quinquaginta: mel omnes in regiones suas phaenices simae atque aegyptios. Decem auri talenta sin

gulis data. lentum autem aico inquit quod Siclum appellat.Et aegyptiora quidem regi oleum

142쪽

regi oleam re me in mama quantitate misisse. Suroni autem columnam auream quae Tyri in remplo Iouis conspicitur. Unde ille simulachrum filiae fecit quod in aurea columna imposuit mille quoq; scuta tacto a Salomone aurea confirmat. Vixisset ipsum ait annos quinquasentaduoS & regnasse quadraginta. Timochares autem qui antiochites gestas conici ipsit quadraginta stadiis circussuci Hieroselymam asserit abruptis uallibus undius natura munitam urbemis ipsam multis aquis adeo irrigatirat hortos quoque multos extra urbem aquis inde diuentibus irrigari. Ab urbe autem us ad qua in draginta stadia magnam esse aquarum penuriam Philo autem fontem Misse in urbe aseisit maximum: qui tempore hyaemis daciebat:aestate uero copiosissime desuebat Aristaeus etiam in libro de iterpretatione legis iudaicae de aquis Hieroselymorum hoc modo sci ibit. Templum inquit ad ortum respicit:posteriora eius ad uesperam tendunt. Lapidibus autem ornatissime pauimentum templi constrarum est:&aqua tapius in templum immittitur ut a stamine detergat. Multa enim animalium milia in silenitatibus offeratur. Fons uero copiosis Sme atq integer in templo ipso scaturit:ex quo magna uis aquarum per cloacas plumbo consilissatas defuit. His ita dii his non est praetermittendum quod de Hieremia Polyhistor constipis Alexander. Temporibus inquit Ioa chin. Hieremias prophetauit qui rhistus a deo cum Iudaeos aureo simulacho cui nomeerat Baal sacrificantes repperisset futuram eis propter hoc calamitatem praedixit: unde Ioa 'bin uiuum iussit cremari: Illum autem dixiste Duras ipsis a rege assyriora captos iusta id rigidem atq; Euphrate eisdem lignis facturos. Haec Nabuchodotio serem ba byiqniorum regem audiuisierac a Stibare Medorum rege in auxilium abducto cetum S pini aginta Uditum: equitum centum M uiginti milia ducentem:ac decem milia curruum Primo inamaritanas omnes:urbes Galil ra Scythopolim Zc Galat idem euer, tisi : Deinde Hierosilymam dc iud diam mem Ioachin uiuum uel sie: dc aurum argentum aes caeterat omnia quae in templo suerant arca ex ta ec tabulis in Babylone

asportasse. Arcam enim inquit Hieremias detinuit. Et rursus post aliqua Nabuchodo noser inquit praediista moenia iscare coepit: arauiter aegrotauit mortuus p est post quadragesimumtertium annum regni sui: Cui talimaturchus filius succetiit. Hic pro γpter iniquitatem dc lasciuiam a Nerglilaro Grotio suo insidiis excaptus in secundo anno regni periit. Deinde filius eius L araeus mminus nouem: quo insidiis intersecto communi consilio Nabonida insidiatorum unus r auit et qui Babyloniae muros qui iuxta fluuium sent lateribus ecbitumine condidit. In septimo autem dc decimo anno regni eius Cyrus rex persa um magna manu Babylonios petiit. Nabonida uero regnum filum de surus exercitum construxit id uictus pugna in Borsippum urbem confugit

quam Cyrus Babylone capta obsedit: Sed Nabo da diu ferre obsidionem non potuit seque Cyro tradidit: qui q humanissime ipsum tractauit:ac in Carmaniam cum dignitate ire iussit:ubi non multo post naturae concinit. Haec iudaicis libris immo uero no stris conuenire uidentur. Scribit enim in ipsis decimo ait octauo anno regni sui Nabuchodono Bre templum destruxisse:quod secundo anno regni Cyri restitui coeptu decimo anno regni Darii tande conditum fuit. Sed Alphoeus ei de Asyriis de Nabuchodonosore hoc mo scribit Megasthenes inat vir priscus Nabuchodonos,e Hercule robustiore dicit Hisse:uniuersami Libyam caeteras Asiam usi ad armenios domuis et

que chaldaei dicunt cii regnu sua rediisset furore diuinitus captu magna exclamasse uo G:Fatura o Babyloii uobis ego calamitate pnucio:qua nec Besus ille nec ulla uis deo dauercet. viet psa semiasinus il uobis asseret is uitute His aliis limoi dictis Bbito .eua

143쪽

nuit ut filius Mima morus sit cressit quem Igliseres inter i ae loco eius nauire

Cui Babaso Arascias filius Secessit Q insidiis interempto Nabinidochus regnauit: hunc Cyrus capta Babylone Camiam e principe fecit.De Babylone quom Abydemus haec seribit:Omnia inquit illa loca aquis conteista fuisse dicuntur.Belus autem regione siccasse perhibetur 6c Babyloniam c idisse:quae moenia aquarum illuuione deleta Nabuchodonosoras restituit: quae remanent ad hina Macedonum tempora. Et post pauca cum principatum ait Nabuchodonoserus ac vici continuo Babylonem reiplici muto quindecim di ilus munivit:&fluuios Armachalematis Aeraclianum ab Euphrate ortos obstruxit:paludem etiam effodit uiginti passuum altitudinis parasa aerus quadraginta:portast in ea fecit quas Ri tenentes appellabant: quibus apertis babyloniae campos irrigabantarubrii maris inundationem obstruxit:5 Teredonem urbem a sustinendos Arabum irietus codidit:& in regia pensiles hortos plantavit. 1 ab Abydeno sumere placuit. 1 tuam legitur apud Dariclem Nabuchodonoserem in templo stio ambulantem arrogantia motum dixisse. An non est ita babylon magna quam ego in potentia mea ad laudem gloria meae in domum regni eostruxis Et adhue ista loquentem euersiam suisse. Ad haec omnia illa placet afferre quae Iosephus in libro de antiquitate iudaica dixit. Sufficiunt inquit ad ostendendam antiquitatem iudaicam Syrio eum simul de inalcisorum dc Phaenicum talpturae:& graecorum innumerabiles histo λ:maxime Theophilus Theodotus. M s.Aristophanes Hermogenes E me rus Comon ac demi phirus:qui omnes S alii sorsan complures nec enim omnia ipse legi diligenter de nostris consci ipserunt: quorum multi et si nonnullis aberrarint

communiter tamen ab omnibus antiquitati nostrae testimonium perhibetur:quamuis

Phalereus Demetrius re Pilon Diior qui carmine contaipsit ac Eupolemus non lon μν absimia ueritate: quibus uenis danda est quoniam magnam nostrarum litterarum peritiam non habuere.

EUMMI PAMPHILII LIBER DECIMUS. AC IOSEPHUS ET ALIA HUIUSMODI MUL

ia quae breuitati consiuientes praetermisimus ec ad alia transi reconstituimus: Nam quoniam quibus rationibus utilium tabulis estemptis scripturam h inmorum sus imus dicta est: ac ipsos graecosmultamαdoctrinam heia rum admiratos fuisse auctoribus suis demonstratum.Age iam declare mus:multa quot ab hebraeis graecos se sisti: Quemadmodum 1quit Giometriam Arithmeticam: si eam: Astronomiam:Medicinam.Ipsa denuptriciarum elementa artes ineras a barbatis ut postra ostendam ac erunt. Sic de pietate in unum driam ac reliqua quaeia utilitatem animae pertinere uidentur dogmata no aliunde il a tum ut paulomst patebit habuerunt. Quod si quis contendat naturali quada ratione ipses ra in uenisse : nec hoc quidem recusabimus. Nam si ea quae a prophetis iudaei ac erunt dep arissimi graeeorum philosiphi coiisti Bunt diliginter sequi uolumus non erimus cerne accusendi

Quod graeci non silum a barbatis artes:sta alter alterius inuenta dictaque Hrantes

seo nomina buebant. - - Cap.Ι. non autem

144쪽

on autem miretur quispiam si ab hebraeis multa eos suratos esse asserimus tri cum non modo disciplinas ait artes a barbaris abstuleranimes etiam ad hos dies ambitioni seruientes alter alterius inuentione Brentur. Imo uero nota nulli uniuerti aliorum uolumina suis nominibus a ipseranti Non sunt mea hac uer ba: sed eos ipses audias eum alter alterum iam arguant. Quod primum ostendere re grediamur ut mores eorum facilius cognos . Cum.n. si alter ab altero iam honore sibi arripiat:quo modo abstinere a nosvis poterunt lemens igitur noster in tam ad versas gentes poetarum philosephorum historicorum oratorum Ffurta prae oculis msuit. Textus. n ipses Orphei Homeri Hesiodi Heracliti Platonis Pythagorae Herodoti Theopompi Thul dide Demosthenis aeschinis Isocratis aliorumquantarpsit S contulit: req; ipsa ostendit multos nominibus suis aliorum edidisse uolumina ueluti Eugramo Cyrenaeus Mutat de Thesprotis librum integrum sibi attribuit nec silum perutilia a bariaris dogmata furatos esse: uerum etiam quae nobis per sanctos uiros mir lose tradita sunt imitatos fabulis implicuis Ie: percontaturvabris sella ne sint quae sesibunt

an ueritatis aliquid contineant. Si falsa inquit dicent ut mendaces contemnemus.-uera ciar ea quae a Moyse ac prophetis facta esse dicuntur non credimi Similia. n. multa

rite nemo ignorat: sicut illud quod in primis sertur longo tempore Ioue olim non pluisse Universamis graeciam aquarum penuria confectam Apollinem interrogasse: quid sibi esset laetandum: responsumi oratione ipsis Aeaci opus esse Ascendit igitur rogatus

in montem Aeacus re mundus in cHum extensis manibus communem patrem omni

iam inuocauittoraui ut ab hac calamitate liberare graecia dignaretur:quo adhuc oratite nubes excitata tonitrua facta: magnal uis pluuia subito creumpens: uniuersiam graeciam irrigauit. Ita orationibus Acaci foecundisiimus gratas annus tunc fuerat: Hoc imde campium elle quis non uiderit Et inuocauit Samuel dominum re dominus uoces N pluviam in diebus messis Innumerabilia huiusmodi Clemens conisibiquibus fis incitatem graxorum ostendit:quem si legeris: quanta sit corum ambitio non ignorabis

uerum quoniam iste noster est:ab ipsis ramo e philosophis ut solemus latrocinia να- corum ostendamus. Audias ergo quid de hac ipsam seripsit Porphyrius in libro de studioso auditu. Apud Longinum inquit ad honorem Platonis ut lingulis annis fieri solet niuiti simul philosephi Gnabamus di post coenam ut fit colloquebamur. Cum iterim inter Caustrium de misimum otia divitia D est Maximus.n. ho a Theopompo anteponat Caustrius uero Hrefitisse: nihil a se ipse ser vicostendebat : aca Demacho de Callisthene de Anaximene plura q tria milia comotum sit blata re In contione transposita ostendebat Tunc Apollonius grammaticus: Ignoras inquit Caustri theopompum Etiam quem tu laudas hirtis plinam esse. Nam in undecimo de Philippo ab Areopagetico Socratis in nihil aut boni aut mali aliunde a a se ipsis hominibus accidat: caeteras

huius ad uerbum transeripsit: Sed no orationes Blumodo ille Hratur et veru etiam aliorum gesta Also aliis tribuit. Na eum andro historiam diuinationu contam radicats de Pythagora s, aqua a pureo hausta in metaponto sitiens postq bibit in tertium diem verracinorum tare priaixerit: haec omnia Theopompus ad alios transtulit Pherecidem

enim syrum ita pdixisse asserit nec in metapoto: sed in syria id finfledicit. Sibaris quos

inbis captiuitate ad Messenae urbis causam transtulit. Tunc nicagoras ego quot inquit cum historiam eius legerem. multa ipsem a Xenophonte ac Pisse:mutasse* ad prius Consideraui Xenophon.n.in quartophamabam Agesilai collocutioncm propter Apollolophane Cyriphenu iactam ita cost sie: ut re dignitas di mores utriusit quomodo

145쪽

s se socii sis uigeantur hanc rem mungecimum historiis graece Theopompus traduxit. Iram dicit ut muta tardat uideariar. Vt enim Hrtum caelaret ea interposuit quae cunctationem quandam colloquentium ostendunt:& animata Xenophontis oratione corrumpunt. Tum Apollonius cur theopompum dc Ephorum uiros indicoJo tardos

stim accusamus cum I mader quo similiter sedisse inueniatur Et ab aristophane gramatico qui eum ualde amabat admonitus fuisse dieatur Vnde latinus sex li os edidie quos de Menandri Hrtis inscripsit: ubi omnia quae ab aliis aec ittunum in lociam contulit: sicut philostratus alexandrinus de Sophocle ferit. Conlius rem integram ad fi nem Abulam Antiphonis quae Ionista dicitur a Menadro in dissidemonem transcripta ostendit: Sed quoniam in hic rem nescio quo modo incidimus:ego quoq; accusare Hyperidem uolo multa Misse a Demostheneiaratum uerum quoniam hisdem fuerunt to- .noribus uestrae puto eoniecturae relinquendum quisbam ab alio furatus sit . uero

Hyperidem existimo si autem uos demosthenem ab illo areaeptae contendetis laudo equoniam quae ac pit multo praestantiora reddidit: Vituperadum autem Hyperidem duco. Si elegantissmam Demosthmis orationem ad peius eonuertit. Et post pauca Belanicus etiam inquit quae de moribus barbarorum cosaipsit ab Herodoto dc Damasta intercaepit.Quid uero aut de Herodoto dicam qui in s do ab Hoeataeo milesio multa transtulit ueluti de moenire:aut Ae suuiali equo de uenatione crocodillorum:aut de WΙ erate a 3 Demosthene quorum alter in numularia oratione:alter in oratione aduersus Onetorem omnia quae de quaestionibus Is s i oratione de hereditate Chilonis dieit eisdem sere uerbis transtulerint. Ast de Dinarcho qui multa eisdem uerbis transeri psit Antimachus etiam poeta multa suratus ab homero paruml immutata scripsit inuenitur: uerum ne alios furti crimine accusando ipse quasi fur repraehendi possim: Vnde hvi habuissirendum mihi esse uideo. Lysimachus igitur duos libros de furtis Epho ri eos psit. Polionis etiam ad Soterissem epistola extat de Ctossi furtis liber etiam ciusdem legitur de simili herodoti erimine & in libro quem de uestigiis ist sit sim Theopompi recitat Tum prosenes alios quidem fures depraehendistis. Platonem autem colus solennitatem tanquam herois caelebrantre apud longinum couenimus hoc ipsium se eis et uereor enim sum uocabulum dicere cum de Platone uerba secto nondepraehendi

stis. Quid ais inquit gallata Aio inqt quod rebus ipsis probabo. Et fortassis multo plura inuenirentur si eorum qui apud Platonem philosiphati sunt libri omnes repetent.

Nam eum serte his diebus protagorae de ente librum legerem aduersus eos qui unumens dicunt esse eadem omnino inueni simpla quae apud platonem legutur.Quod ut ira

esse cognoseatis ipsum audiatis nouitate nant res commotus memoriter omnia tenere

studui his dictis uerba ipserum philosephora conscribit:quibus apertissime furem fuisse platonem ostendit. Ld satis iam dici um in q, alter ab altero graeci furentur ec alter allinun midiose redarguat Quod di plina omnes de artes a barbaris graecis areaeperunt. Capita

Onest autem ab hac pr aratione euangeliea alienum breuiter ostenderessi n stiplinas omnes re artes a barbaris graecos hstu ne quis accusire nos audit ac si ab hebraeorum seriptura pietatem didicisse praedicemus. Cum qui ueri aliquid apud eos dicere uideantur nec fabulis theologiam immiscere hebraeorum do nam plane immitati cognos tur. Iuniores mim omnes simi qui apud graxos

146쪽

aliquid philosephati sunt Non heb s solum nec phoerieibus atq; Mypt sis: stapriscis retram ipsis graecis. Primus enim orirmam ex phoenicia Cadmus Aggioris filius mysteria re selinitates deorum tradidit: simulachrorum consecrariones etiam de hymnos. Deinde ex Thracia Oipheus. Linus etiam N Muisus quos circa tempora troiana storiuste as intra quibus nihil aliud quam aegyptiorum ait phoenicum misi vas taucis commutata graeciae commendata est. Quibus quidem 1aremporibus Pythius talarias Dodonaras maxime colebatur simulachra aliorum deorum atq; heroum

templa constituebantur. Et post multa iacula philosophis data ita diligenter opera est ut eum nihil ueri in traditionibus maiorum philosop-tes inuenirent praeclara illa malorum oracata cum auctoribus suis contempsci int quippe ab illis nullam se consequi utilitatem uidentes aliena tanquam nudi ait pauperes ueritatis de disciplinae non temere serutabantur: dc ab aliis gentibus quae utilia ueracii centinant in omnibus artibus ais disciplinis non fine labore mutabantur. Nempe ipου graeci costentur post Orphea Linum 5e Mulaum antiquissimos ut ipsi dicunt theologos re multorum auctores er roram septem quosdam uiros admirabiles adco sapientia suis te ut sapientes uulgo appellati sint qui omnes temporibus Cyrri pertatim regis sioruerunt.Quo quidcin tempore apud his os nouissini omnium prophetae fuerunt annis post troiana tempora pluribus quam flaccentis. A Moyse autem non paucioribus il mille re quingentis quod paulo post planius faciemus. Verum ab istis sapientibus nihil aliud qua sententii quaedam commodaea breuiter dictae ad utilitatem humanae u1tae compertum est. Magno drinde spatio temporis interposico philosephorum genus incoepisse sertur Pytha goras enim primas omnium Litique philosophis quoq; nomen inuenisse constat. huc multi simium:alii tyrrhmum: alii lyrium aut lyrium fidisse contendunt. Ita non plane grainis maximus reprimus philosepho' ab omnibus dicitur. Na phere em doctorem Pythagorae istium omnes fuisti triaunt:quauis non eum Glummodo: sed pera tum re magos dc aegyptiorum diuinatores audisse Pythagoras: asinatur: co rpe quo ita daeorum alii in babylonem alii in aegyptum transmigrarunt. Audiuit autem &Brachi

nanas iudaeorum philosephos: sic ab aliis astrologiam:ab aliis gcometria: ab aliis musicam fabaliis arithmeticam: dc aliud ab aliis habuit te. Agraecis at nihil in habui fleata sus quispiam est dicere: tanta doctrinae & bonarum artium penuria in graecia fiast anteqPmiagoras ctia quae ab illis collegit summo studio docuit:&diuinos propterea mero inhonores:a quo prima philosephia processit: quam italiam qm ibi maxime docuit ap pellare silent Secunda est quam Thales unus cie septem sapientibus tradidit: quae Ioni

ea nominantur.Tertia cleatica dicitur cuius ianophanes colophonius auctor ascribite

Thalem autem multi non Maecum sed phcmicem dicunt: nonnulli Milesium fit ineri bitrantur:quem tradunt ab aegyptiorum diuinationibus plaerat ac ista Soloneu ro unum de sptem qui leges athenteusium coscripsit tempore quo i an aegyptum isquentes habitabam illo peruenisse Plato in Timaeo testatur Quocpridem in libro dereri euma barbaro videmus lus uerbis: O Solon Solon graeci sp pucti estis: senex autem uultus unq eorum fuit: ac ideo apud nos nulla distiplina uetus inueniri potest Pla in quot ipla cum italicam philosephia hauserierin aegyptum abiisse traditurinec breuiumpore coversatus ibi fuisse. Vnde grato animo omnia quae optima stata barbaris se oonsecuriam profitetur. Dicit.n. in cpimeniderum fuisse barba, illum qua primus haec iuuenit. Vetus aen. regio inquit eos aliud qui primi haec inuenerui. Longam aurem aetatem multi eoasecati suae propter aestivi cemporis sereartarem:quam aegyptus maxime

147쪽

ati syria possidet. Quare ab initio uis ad hare tempora innumerabilibus annis eram,

nata uere nobis tradita sunt. Deinde subiicita Fateri autem oportet quicquid a balba iis grmi ac perunt ad meliorem illud finem perduxisse. Hvi Plato Democritus autem multo prius a barbatis se didicisse his uerbis gloriae . Ego uero inquit multo plures quaomues caeteri homines qui modo sunt regiones peragraui: multas urbes uidi. Sapietes uero audiui: nec qui ' me in demonstratione linearum sit perare potuit nee ipsi quidem qui ar edonaptae apud aegyptios appellantur. Octoginta enim annos longe a patria disciplinarum amore abfuubabylonem enim etiam iste ecpersas in Hyptum ut disce inret pectit. Quid de Heraclyto aede aliis ymns dicam per quos omnes illuminatam doctrinis graeciam constat Nam ante saecula eorum uatibus ic orarulis daemonum inhiabat: nee aliquid solidae disciplinae uestigium continebat i lirabilia apollinis illa responsa nihil penitus hoibus contulerunt:sed errantes huc a illuc magno sudore alie na sibi homines congcs matu:giometriam enim ab aegyptiis: astrologiam a chal S talia ab aliis ac perunt. Sed nihil una tanti mutuati sine quanti hoe est Fod ab ho-braeis habuerunt. Unius enim dei cremtionem inde re perunt:& multitudine daemonum suorum spreuetut.Cur ergo nos incusant si hebriorum talpturam barbaram ut

ipsi diceret graecae philosophiae ante posuimus quoniam omnia bona a barbaraxipsi fiarati sint nec quicquillitatis a diis sitis habuerunt Quos iure multi apud eos cotempserunt:ut impii diei q daenionia uenerari maluerint.Cur igitur nos accusant aut non maegis laudant ait admirantur: qui falsitate contempta etiam meologiam secuti sumus qsb a uera est ab omni Lisitate remota. Nam in impietatem incichmus ut multi graecorum sapientes nullum deum colentesmet rursus ut mirabiles philosephi summum deam eo os es multorum talsitatem deorum Lisitati permiseuimus. Nel dehis alias. Nunc autem non philosophicas selum doctrinas: sed omnia inuenta hominiana humanae uitae utilia a barbaris semos ac iste comprobemus: Primus igitur qui littera rum elementa semis tradidit Cadmus ex phoenicia erat: indem icta litterarum elo-menta pristi poetae dixerunt: multi syros litteras primos comperisse asserunt. Syrii aut etiam hebraei sunt. Nam iudm in syria semper a scriptoribus habita est 5 phoeniciam et

apud priseos appellari constat.Temporibus aurem nostri patastinem Syris appellane argumcto autem illud maximo est ab hesbraeis repertas esse litteras ipserum litterarum apud PMos appellatio. cimgula enim apud hebrax,s elementa Appellatione ni scatiua uocantur:quod apud gravis nullo modo fieti potest. Unde non esse ab illis inuenta sed ab illis areaepta declaratur. Omnes autem licitare apud hebraeos uigit duae sunt qu

rum prima Alem dicituriquod latine disciplina dici potest Secuda Beth quod domus

significat. Tertia Gimes:quod uocis platatudinem significat.Quarta deliti quod . librorum dici potest. Quinta ira:quod uocabula ista niticat quae omnesvoces talem sta sim emolunt disciplina domus plenitudo librorum haec Sextum elementum apud easua di r quae uox latine in ipsa dici potest. Deinde Cai quod uocabulum simhcatui uit Septimum id quod significat uiuens totum hoc simul in ipsa uiuit uiuetis. Nonum rem dicitur idest bonum. Oecimum iothec interpretatur principium. Simul haec duo bonum principium significat. Undecimum Caph latine tame Duodecima Iabd. quod α postea iamin quod iterpretatu auxilium: totum hoc simul ex ipsis significat iaci totum umes tamen disce: Deinde sequitur.elementum quod inen appellant quod inter, pretarinotest ipsis.Deinde Nun:idem sempitemum auxilium his accedit. Ainquod

latine fontem aut ocula ruficatiocinde mi quod os dici potest:demde side quae uox iustitia

148쪽

iusticia interpretari potest:simul Θisus est sons aut oculus & os iustiGLElementu de inde aeredit Cophi idest uocatio.Deinde in quod caput signiscat. Deinde quod de res dicere postum .postremo thata quod signa dici potest. Omnium igitur mus elomentorum hic est Di plina domus plenitudo librorum haec m ipsa uiuit uiuens bona principium tamen discit ex ipsis sempitemum auxilium fons aut oculus aloe os iustitiae uocatio rapitis re dentium ligna: est elementorum hebraicorum Iatine dusta talentia quae dimplinae litterarum summopere numit:quod apud alias gentes se niti ne quit. Vnde fateri necesse est non ab aliis qua ab hebraeis litteras esse inuentast 1 os uero ab hει aris areaepisse ipsa littera' appellatio significat his .n.Neph:gravi alpha

alteri retarcaetera quos similiter Vnde patet ab hebratis litteras inuentas ad alios dc ad graecos tande puenisse. haec de litteris dicta sufficiam Clemens quo eu in simile inciderit materiam aegyptios ostendit medicinam inuenisse N aesculapium amplifieme. Aesarem autem ex libo primum navim construxisse ae nauigasse. Astrologia primos Chaldams: mptios deinde edidisse Phryges auium uolatus primos ob aasH N iustas aruspicium comperisse Telmisinos semniorum interpretationem Tyrrhenos tubam ephryges fistulam exphrygia enim erat olympus re Marsyas qui fimilam inuenerunt. Lucemaeustam aegyptios qui annum in duodecim partes primi distinxerunt: primi lege nonconuenire mulieribus in templis prohibuerimmnec intrare iis templa quRuam a muliere nisi lotum Euirine:Geometriam etiam ipsis inumisse. Selmetem uero &dam irameneum iudaeos in pro primos serrum inueni sem autem tmeturam aut temperiem qua robur accipit Delam i mam comperisse quis Hesiodus delam ex scythia fiassi ea citalcem thra comperisse ut primo pestis equestres usos quam illini pri mo inuenerunt.Cadmum auri metalla primitin in monae pangeo excogitasse. Quadrirenem a carchidoniis p imum factam Histe cuius archit s Uosporus fiuit MMea primam tincturam capillorum excomasse pannones: qui noticum habitant quos noro pes appellantae is usum inuenisse. Olympum ex myta lydiam harmonium. Di tauassyrios Sambucam instrumentum mam id musicum est trogloditas.Massam phrygem tricordum dilatanami harmoniam. ec myxophrygiam vi myxodiam tham ithram harmoniacam doricam 'donios trireme. Siculos pho ingenon ualde ac tham differentem:hm clemens noster ineracp huius a cydippo Mintimo: Alitiphane Aristodemorae Aristotelecollegiste ait: operae autem pretium est a Iosita ina iudam nonnulla trans,ibretati enim uir cum de arviquitate iudaica stabat multomniores fugraecos ostidit ac a barbaris omnia collegisse diuersat inter se ac varia consis sisse. V erba igitur esus haec simi.Non possum inquit non admaeati eos Fi putanide uetustissimis rebus solis este gratas ctiamdummobis autem caeteris hominibus nullam esse fidem adhibendam.Nam si ab ipsis rebus ueritatem discereuolutamus quae a grae κris secta inuentas siue urbes conditas dixeris siue artes excogitatas siue legum nes heriaut nudiustertius si eum nostris conisas in epise putabis. Sciata uero has oris curam omnium postremam ipsius fuisse stata de ipsi quos chaldarus phoenices de agyptios non enim libet modo nos quo istis connumerare,perteistente uetustamam priscarum rerum traditionem tenere.Regiones enim habitant qm1 mas continentisregiones patiunturimultas opera ac magno studiis stiraper incubuerunt:omnia pr ara se ora publicis is tutis ab eloquentissimis uiris postenta. o commendati.Gneciam uero no ignoramus tapius devastatam rerum gest m me-

149쪽

moriam amisisse. Ita nouo genere uiuenssi sistas instituto a se originra Tm incaepisse putarunt. Litteras autem posteriores pene omnibus accaeperunt: a Cadmo cni i

dicisse gloriantur. Nee tamen aut ex templis aut loco publico scripturam se habuisse dicere audet quae id significet. Vnde magna quaestio est. Vtrum troiani bella temporibus litteris uterens re paulo post Cadmus uero milesius: dc arduus msilaus il primi apud historiam taetbere aggressi nerunt non multo ante Xersis tempora fuisse perni Sentur. Praeterea Phereeitis syrius Pythagoras ec Thales qui de caelcstibus atl diuinis

rebus primi graxi pauca scripserunt ab aegyptiis &Chaldm cuncta didicerunt: quos

omnes una uoce graeci uetustissimos omnium praedicant. Quomodo igi r supremae.

arrogansia: no est sibi solis antiquitatis memoriam ambuere Aut quis ab apus se iptoribus non facile precipient nihil cenum: sed omnia coiecturis graecos sempines Uugnat enim inter se omnes ic alter alterius falsitatem reda lino est opus ut eos monea qui melius me unciquod Elanicus contra quam Acuulaus de Genealogiis ediderit. γα ut enumerem in quot quantiis Hesiodum repraehendit.Nec dicam quomodo Epho rus Ellanicum:Timos Ephorum:Timmm posteriores: Herodotum omnes reprihendunt. Non est necesse de singulis atq; minoribus dicere:cum de perlarum in graecia impetu de de praesaris Acinoribus tunc gestis inter se uehementer scriptores diis enit eum etiam Thy didem qui accuratissimc seorum temporum conccripsit se historiam creditur quasi mendacem nonnulli accestat: huius discrepantiae quis multae possint esse causae duae tamen mihi praecipue uidentur.Quarum prima dc maxima est quia nullam

curam ut publice praxiara Acinora scriberentur graeci populi habuerue: aci o magnavi seriptoribus mentiendi licentia sest. Nam ipsi etiam A missis quos dc indigenas putant rediligentiores fuisse constat:ptimas omnium publicae seri tu leges draconis de

de qui paulo ante Pisistratum fuit commendatas fuisse asserunt. Non oportet de arcadibus dicere qui uuis uetustissimos se omnium praedicentrultimi tamen omnium litteras didicerunt. Quare cum nihil cxtaret publice quo id ignari docerentur ec mωaces redarguerentur partim ignorantia: partim in inione factum est ut magna inter seriptores di crepantia inueniatur.Altera causa est quia non ueritatis amore quis ita profiteanturased eloquentiae siuae osteratione: quoniam ueteres seriptores stuperaturos se ricile credebane scribendi laborem siumebant. Ita nonnulli sebulasmonnulli ciuitatum aut regulaudes aut uituperationes: nonnulli ueterum seriptorum ut ipsi loquentiores uiderentur emendationem conscripserunt: Vnde fit cum historiam seris e profit mur non id sed huius oppositum faciant. Veritatis enim historiae signum illud est ut de eisdem re μbus eadem omnes conscribant Illi uero sic sic ueraces uisum iri putarunt si inulauis uealiter ri caeteri eo ipsisset.Ι cIosephus.Sed non erit ab re quasi apicem Diodori te Astimonium afferre. Is igitur in primo his uerbis utitur. Dicendum modo de his en qui priscis temporibus prudentia doctrinaes clari ad aegyptinii usq; profecti sunt. bacerdotes enim aegyptiorum in sacris libris salptum inueni t Orphea: Muisum Melampoda:D um:Homerum poclam: Lycurgum spartiatem. Solonem Ath siem Ulatonem philosophum: Pythagoram Samium:Eudoxum mathematicum: Democritu abderitam: Enopide Chium aegyptum petiisse:quorum omnium uestigiaralioru ima κgines: aliorum nomina locis aut instrumentis indita extantaasseruntap uniuersa illos quabus apud πιπι os claruerunt ab aegyptiis ac piste Orphea enim mysteria Dionysi Nerrores CGris sie conseripsisse ut mysteria Osiridos ec errores Isidos se habent nomimbus solummodo immutatis.Supplicia uero impiorum apud inseros ec amoenos pio'

150쪽

εampos ad imitationem eum secim earum rerum quae in sepulchris abae vitis peruntur. quam rem Orpheus primus apud graecos transtulit: Sc Homerus ampi fieatin lampodem autem aiunt ea quae de Satumo dc de litanum pugna dicunt ac de aliis deo vim calamitatibus ab aegypto in graeciam traduxisse. Daedalum autem affrmant uolutiones labyrinthi fuisse imitatum qui uis ad haec tempora in aegypto permanet a me

clore uel licui quidam dicunt a rege maro multas annis ante noem constructuS: cuin

vis rei lignum est statuarum numerus quas Daedalus apud graecos ias kr neq; enim plures neq; pauciores sunt quam apud aegyptios sint. Ita uero em inde maxime patere aiunto in Memphyde prophylara Uulcani Daedalo architecto facta ostendunt: quo quidem opere a deo admirabilis ingenii uisiis ut lignea eum statua donauerint: quae in ciem vulcani templo conspicitur:Adeo enim superauit aegyptios a quibus didicit: ut propter multa tradinvenit honores diuinos apud eos cosecutus sit. Templum enim mali ad haec usq; tempora in insula quadam iuxta memphi summopere colitur. A gumenta quos nonnulla solent afferre quibus fium in aegypto Homcium plane oste citat:ac maxime quia Helenam scripsit potionem Thelemacho apud Menelaum hospitanti praebuistellassum est ut calamitatum suarum obliuisceretur: quam quide po

Dus ledare res crat: Diospolis autem Thinae stant Venerem quos auream Homer appellat quo nomine uu'go ab aegyptiis nominantur. dc lucus ueneris aureae apud eos adhuc inuenitur Lycurgum similiter Platonem ait Solonem multa in libris, legibus ruis conscripsis e patet quae ante illorum tepora aegyptii habuerunt. Pythagoras quom geometriam dc Arithmeticam ab eis dedicis &animae in cinera animalium midationem a dogmatibus agyptiorum sumpsisse. Democritum uero putant quinquennio inae pio conuersatum multa inde diditate. Enopidem quot ab mptus astrologis de

alia complura re obliquationem zodiaci perville. Eudoxum etiam ab aegypto inmeciam multas astrologiae rationes transtulisse.Teracutem similiter atq; Theodoru Rheti filios qui simulachrum Apollinis pythii fabricati sent quin fingendo apud priscos

omnes excelluerunt multis annis in ae,pto uersatos contendunt haec a Diodoro im

pia semeiant.Si ergo ab omnibus barbaris quicunq; clari apud gravis fuerunt no pauca nel minima a Verunt: ciccirco quispiam eos accusauit: cur nos ac sint qui uera pietate commoti scripturam hebraeorum complectimur.

De Antiquitate morsi ac prophetarum. Cap. III. Erum ne sorte quoniam cognitionem unius dei hclaraeos silummodo uere hau buisse diximus: ae ab eis caeteros si quid hac de re praeter hebraeos uere taut

accivisse cotendimusme quis me aliter aetiam putet.ac a m h iudaeos hoc habuisse dogma contendant:declarandum est quibus temporibus Moyses ecprophe tae iaci unt1'lurimi ciso preutilis nas reses bese antiquitate Moysi d prophetarii scis pserunt a quibus nonnulla trans ibam suis ipse noua uia rationem* ulus hoc mo rem disponere statui.Nemo inficias ibit imperatoris romanorum Augusti temporibus fru totis nostri natiuitem fuisse:docti m quintodecimo Tyberii claris anno euagesicam incaepasse. Si quis ergo ab hoc tyberii anno ad superiora scandens diligererunad Darium persarum regem dc resti cimonem templi perueniet quingetos.xlviii. annos