Eusebius de euangelica Praeparatione

181쪽

Auras Plato inquit ne rudibus lam: hominibus committas. . n. nihil ma C ps quam has utilissimas narrationes derident:quemadmodu econtra in . 'c sapientes nihil magis admirantur. Quare cu ei A si ius haec narame mro audiendo uix tandem ut aurum multo labore purgatur. Sie ec diuina scriptum T iny maeros efferendas prohibet:apud qua primus Moyses scribit re

Ita diaul etiam occultasse se dicitur ne risum se mei. Hieremias quocu recusesse fertur:& Ulato similiter cosulit dicens. Propterea o rasymache ut modo dicebam nemo φonte ad gubernandam rempublicam accurret. De Viro iusto secundum Platonem. Cap. V. D hac cum hebneo' prophetae columelias oes ait pericula subeunda pro

a pruirtute re ueritatem conclament con uanea Plato in secundo: de repuis ututioi.u. quia iustus uideas honores quispiam nanciscitur incertu fit utrum voinrrutem an propter honores iustitia stiluitur. Sed figuramus ut ca neminem unu laeserit iniustiis uideatur. Si ergo sic assectus nullo periculomullo cruciatu a uirtute romoueruntunc uere iustus alis generosius est. Hac Plato uerbis quaere ipsarum uiri

apud iudaeos coprobar qui tang m uualii lapidibustalii gladio:alii alio modo necati sunt. Vra' ovium pellibus induti rebus pene olbus mentes in desertis errates in montibus ec luncis dc terrae cauernis. Apostoli etia saluatoris nostri maxima pietate re iustitia uiuentes malefici multis uidebantur.Quare spectaculum facta statuundo de angelis &hoibus esurientes sitientes nuditate ac uerberibus laborantes ait apostolus. Sed iniuria utiose addit c

orbis reputata gaudebant:& usi ad haec Fa generosi martyres ubiq; terrarum no tituideantur: sed ut sint pii atq; iusti multo plura maioraoerquam Plato uerbis expressere ipse patiuntur:uincti u eribus: amicti tormentis:ati mileis cruciati . cdemupost multos diuersion dolores crudelisiamo genere aliquo mortis consiumpti. Qui hus limitem apud gentiles aliquem nunq inueniesrut non iniuria de iudacis nosti si

praearis uiris:qui pietate ac uera iustitia ditaserunt Plato illa persi psitie uideatur duodetiam deserpentis Hude Moysem Plato siequinu. Cap. VI Um Moyses ineffabili quada ratione in principio creationis mundi paradisee Ium qumda a deo plantatum dixerithoiems ibi a pente per muliere de ἡ narrauerita erre Plato commutatis noibus in symposio alepori umilia posivit. Pro paradiso. n. dei hortos iovis appellauitapro serpente demptioneque iplius paupretate insidiantem posuit. Pro uiro aut primo: quem dei consilia atruprouidicia quasi nuperrime natum filiu produxit filii filium. Porum note posiΠ Moyses in ipsa constitutione mundi factum hoc dixerit: cum Venus es ii 'mato narrauit uen em allegorice propter pulchri rudine mundum appellans.Σed uerba eius ita sunt. Cu inquit secta esta Venus & alii dii S consilii fit

' Eorus in conuiuium couenerunt: dc post coenam Inopia tano mcndica ad ianuam inuentus erat in hortos Iouis ingressus grauiter dormiebat. Inopia uero propior inedigentiam ad insidiandum parara ut ab eo lictos sus peret. Δ eu accubuit &hoc o1Ocuplamem axo conccepitaliis Plato allegorice illamosayca uoluit significare Quomodo

182쪽

Quomodo Plato quasi ioco ex uiro sumptam mulierem scripsit. Cap VII. Raeterea Moyse dicente Adae aut non inueniebatur coadiutor similis eius. p Immisit ergo deus soporem Adam. Cui obdormissit tulit unam de costis eius:& replevit came pro ea:& aedificauit deus eos a quam tulerat de Ada in mulierem. Cu non intellexerit Plato inro sensu id dictum est: quia in mos yca osa fuerat admiratus uoluit orio p teri .lial Aristophani com or qui et rebus ho nestis illudere solebat orationem in Symposio attribuit dicens:oportet primum uos rura humanam 8c passones ipsius minere.Prisca.n. nostra natura alia erat si nunc est Non.n.duo genera hosum ut modo:sed tria fuerunt. Ad masculum.n atq; ismanam tertium et aderat uitiis commune: cuius rei nomen silummodo relictum est. Res uero penitus periit. Nam Androgynum tunc re ipsa ic note ex utrast mare scilicet atas tamina constabat.Isis cum aliquantulum ut Aristophanes selebat illuserit

stibiungit irens. me Iupiter dixi de incidebat homines medios: α Apollini iussit

partes inciserum ita coniungere:ut facies ad caesuram uerteretur.

De Ptima hominum vita. Cap. VIII. Vm Moyses primam holum uitam in paradisi dei nulla re indigetem quac si diuina asserat: oial sponte a terra producti nudos fuisse confirmet: Audi quemadmoda ea ipsa plato grace conscripsit.Deus inquit pascebat eos sicuti nunc holas nonnulla animalium genera nulla tuc erat respublicat nec liberorum procreatio. A terra.n.holas emergebant: oc haec ola: quae modo fiant habentes magna opfimorum copia fructuum Scillime atq; optime uiuebant: quos no culta: sed sponte terra Mo dirariusi sine aliqua erant molestia et uicissitudines enim temporum sium

ma temperie connectabantur- - - IV

Quod etiam collocutionem se pentis&Amae secutus est. apr. dentiorem Oibus bestiis terrae serpentem fuisset & sermone eius uicissimp cum muliere habitu Moyses scribit: quam rem quo Plato narrauit non est alienu audire.Qui saturni ipibus erant inquit tanta uirtute pollebant: ut norum hoibus solum: ru etiam bestiis oratione uti possciat. Sed G ad philosophia re inter se ae cum bestiis hac uirtute utebantur diligenter se utantes de singulo' narura ad accumulatione prudentiae. Sed cibo atq; potui tanq eluones continue inhaerentes fabulas serum & cum bestiis tales conserebant quales modo de ipsis narrantur. Quod ordinem etiam scribendi securus est. ap.A. Oνses in scribendis lωbus antiquitate ma a pro exordio uis uitas hom minum re diluuiu narrat & uirrutes at s desicta nobilissimo a uirorum:qui post diluuia fuerant diligenter exponit. Nam perutilem hanc historia legi bus iudicauit:hunc fieri di modum in legibus Plato imitatus est:his primordiis n.leuum antiquitate utitur:&diluuii mentione facta intam et quae post diluuiu

..., Δ --,o mar oris i sermones ueri nobis incletur cuina

multis pestibus atq; diluuiis holas ita petiisse ut paucissimi relicta tat. Valdeina hoctierisimile cunctis indetur Intelligendum est igitur eos:qui nunc es erunt monta nos duosdam fuisse in cacuminibus altissimorum montium habitantes:a quibus postea holas multiplicati sunt Quare necesse fuerat artium ditaplinae ciuilis imperi AEtos tasse ac ab omni ambitione habendi cupiditate caeterita uiciis:quae in mirata Ibus maxime sunt liberos: his talibusti latius narracis uitas homira quiuium fuerunt exposivit.Deinde ad graecorum antiquitatem destenditaui ad hebraeo

183쪽

CIDEN D v V rum Moyses. Eorum igitur memur1irqui praeclara facinora in troia seeerut disciplinata demoniora ciuilem non praetermittit. Persarum quoque uitas tam corum qui re

edi qeorum qui perperam uixerant nobilissimora tetigit: Et post historia huiusnodi legum politionem Muressus est: adeo etiam in his Moysi doctrina admiratus e. Quod a pietate in Am leges exorsus est ut Moyse . Cap. XLVm Moysta uniuersas leges suas disciplinamque uiuedi a pietate in deu de

e pendere uoluerit: ac idco a criniore omnium initium libi orum suorum secerit: ec res humanas a diuinis depcilere docuerit ipsasque diuinas ad deii creatorem omniam rettulerit: opera Precium e considerare quomodo Plato eudiligentissime inuens cretensium ae lacedaemoniorum leges 1cusat. Mosaycam uero

Ie m aperte probat sic in primo de legibus dicis.Cretensiu leges Oibus gracis non in me eonserunt. Ita enim rectepositae sunt ut utentes cis cum ori bona inde conseruantur talices sint. Duplicirer aut bona dicuntur: alia mi humana sani: alia diuina: ependent aut a diuinis humana. Diuinis igitur quae maiora sui sese 1tis minorare possidentur. Illis aut spretis utrisque ciuitas priuatur. Minoria uero primu est sanitas Mide pulchritudo:tertio uires ad cursum: dc ad alios corporis motus:quarto diuitia

quae non caecae sunt ut uulgo dicitur si prudentia sequuntur:quae quide prudentis drisnaru reru prima est:deinde rone habita moderatio ex his duobus sortitudine adhibita iustitia tertio emergit: quarta dc fortitudo: quae ola natura rebus humanis ante Ponuntur. Quare oportet ut legislator hunc ordine sequatur: dei de mandandu elui bus ut ad tim resipicientes operentur. Humana mi ad diuina Diuina uero ad principem intellectra reserin sui. Et post pauca. Oibus istis legislator custodes piatet eos qui prudentia dc uera Iaude gaudent: ut intellectus haec ola moderationi at' iustitiae coniichamon aut diuitias aut ambitione sequae Quae ola in i bus Iouis de Apollinis pythii:quas Minos de lycurgus copositerat inesse uidebitis. Varent mihis et artificio dc em citatione 'petitia lint.Caeteris uero nullo pacto quos multo prius a diuia doctria tacto pricipio: dc uiuedi disciplinata illa relara oibus principes atlcustodes dei sacerdotes piscit.uiros. iustos prudentiae acu u laudis amatores. Quod a pueritia in legalibus pueri exercendi ludo fiant. Cap.XII Onsillo igitur ut ab ineunte pueritia inquit ludendo atq; studendo rebus tac mensemper congruenter has respueri percipiat. Hoc. n.modo in bonos uiros euadent. Si.n. agricolam quendam aut amificatorem probum sore desideramus cum in tenera aetate ludente pueriles quaseam domos aedificare uidebimus aut instrumcnta quaedam agriculturae labricarerquae quis inutilia sint: ad imitatione

tamen utilium uerorumque instrumentorum non parum conserunt. In omnibus. n.

reiam ludendo conari debemus ut puerorum studia occupiditates eo uertamuS:quomsis poenire detactamus. Caput autem doctrinae infantium alimentum est quod ludentium animum ad eri,ciendum illud adducet:quo in uirili aetate ipses uti decretamus:multo breuius hoe Moyses atque dilucidius. Et erunt uerba haec inquit:quaeipe tibi hodie praecipio in corde tuo ec in anima citatae propones o filiis tuis quoci ex ptista consuetudine ad hodiernum usq; direm diligenter iudati conscruant. In secundo

autem legum disciplinam inquit appello uirtutem:quae pueroru animos cotinere p.rest. Voluptas enim dc dolor: amor dc odram recte fieri pol arum ratione mouca tur in animos eorum taunt: ut facilius cum adratiocinanda puemrint conuenienter ratiori omnia peraganaquorum conuenitalia uirtus pycta est. Assuestant ergo a pu

critia

184쪽

eritia doIore ac uoluptate reddi moueri ut a principio us ad extremum uitae Minniquae ossim oportet:& ament in amanda sunt Sed multo ante David quae odio in sequenda:& quae amanda fiant iuuenibus:& prouectis similiter desarauit dices. Veta filii audite me: timorem dni docebo vos. uis est homo qui uult uim: diligis dies uidere bonos. Prohibe lingua tuam a malo:& labia tua ne loquantur dolum.Di uerte a malo ecfac bonum:inquire pacem dc sequere eam. Et Salomon audite filii quit disciplinam patris: legem meam nolite obliuisichec rursius uiam impioru non in grediarisInnumerabilia hinusinodi facile in is tura inuenies: quibus adolescctes atque prouecti simul ad pietatem exhortantur.

Quod diuinarum rerum imagines haec in ora Plato putabat. Cap.XIII. Iuinis oraculis Moysi dierum est:Acies osa secundum figuram q tibi mond strata in monte est Id apostolus latius empossiit dicens Vmbra exemplia' caelestium legalem cultum fuisse.Apertissime nasmosaria uniuersatana umbrae ac symbola caelestium fiant.Nunc uero audi queadmodum Plato in sexto de republica hunc locu imitarus est. Deo inquit re mundo uerus philosophus loquens m dus atl diuinus quantu potest essicietur. Si ergo necesse Berit q ibi uidet in moribus holum &priuatim &publice ponererut non m5 seipsum ues etiam alios peralla confirmeciputasine modestiae:iustitiae&oino uniueris uirtutis improbum magi strum sumimmlinime seq. Sed multi uidesiere parum nobis credui dicentibus m

si tabula 1n qua ciuitas ec mores horum primum quod orum dinicillimum est mundi purim latiundi sentmon.n. prius tabedae fiunt leges Q mundam seceris ciuitatem.

ouog adole centes cantibus ad uirtutem praeparandii fiunt. ap. HI. Das etia canendas putat sic dicens Ter iam &quater dicta est disciplinam i esse puerosa educationem: q ad rectam leges luisa pdurat. tigilpuere

aias te in ita sequatur ut una m ea gaudeat ali doleat odasIdilcant: Mooe canuecti ibus laudes ars uituperationes e e rerum con rant suas lex laudat aut uituperat.Quonia.n.tenerioreS anni ronem uirtutis non seseipi utitudo at cantu ppara tur: Iure igitur apud nos prophetarum odae a pueris addisicuntur.

Quod poetae recte dicere cogendi sunt. P a ri Oetae induit Plato cogendisiunt earminibus dicere bona quidem modestad iustum uirum scelice esse ait beatu:siue magnus:tae praus sita&v41 y ues:siue pauper.Si uero iniustus essetis si Atior esset a C ras aut missmiser imum olume .Dicant igitur poetae mme esse uirum appellandum: quid oratiuae uulgo bona dicunt iuste acquirata disiponatiquis bona non recte triti Gnitas.n primo:deinde forma: tertio uirestquarto diuitiae erat. Innumerabilia huiusmo i camera fiunt.Na dc acute cernere a audiressuis sensibus in te: uti bona uide .Et ad rota posse iacere quae Teredemia immo liras iri in esum nossessione.Ego aut assero iustis saneti'; uiris haec optima es in

185쪽

autem mala. ae multo ante odis Dauid sani hi spiritus gratia comonitus coscripsit docuiti quis uere beatus est:& quis beato contrarius. Psalterium. n. suum incipiens inquit.Beatus uir qui non abiit m consilio impio' dc caereta Vnde Plato admonitus poetis dicendia esse ait bonos uiros beatos esse. Diuites at si mala sint mi isos meqQ

ipse dauid sie in psalmis edidit. Diuitiae si tacit nolis cor apponere Caetera quos ora quae hie philosiphus dicit ad uerba sere in sacro pselmos uolumine seripta inuenies. Quod Hymni emi non debent nisi prius examinentur. Cap.XVI Ddie deinde plato dei aut uiri diuini opus esse rem rhythimo ait sarminia bus utiquare diligenter hac de re leges ponendas esse censet: quibus ad uirrutem uniuersa musica respicere cogatur. Hoc ille uerbis: re aut ipsa iudis eo

gebantur non alios hymnos & odas suseipere q eas quae a spiritu ancto p prophetas estent copositae. Concedo deinde plato quod uulgo dicitur uoluptate musica diiudi rari Sed illa esse optimam musica quae optimos & doctos uiros delectat ac maxime asilum qui uirtute caeteris praestet. Virtute igitur opus est iudichus Ec praesertim sortitudine ait prudentia. Neq;.n. theatri plausi1autpp ignorantiam aut propter se sedinem duci debent. Apud iudaeos et pristis ipibus diuinorum cantuum iudiciu non multitudini tradebatur. Sed erant aliqui quis paucissimi diuino spitatu hare iudicates quibus selumodo licebat prophetarum libros consecrare ut ita dicam ac compro in re:ea uero quae aliena a spiritu sancto uiderentur improbare alip reiicere. Quod non semper uino utendum est. Cap. VII. Armagininsium inquit lege magis q lacessamoniorum atq; cretensiu laudoc ut nunq in castris qui' uinum gustare gaudeat: sed toto militiae me aquae

usum coprobari. In ciuitate aute seruis nunq uini ustis conredendus esti nee magistratus tye quo rempublica gubernant uino utantur: nec guiarnatoresmoe iudices nec qui deliberaturus in consiliu uocatus est: nec ullo modo in die nisi ualitudinis gratia: nec nocte eos in uiros q seeminas:qui liberis dare operam statuerunt: leuiores enim holes uini usi si ut Ze aiae calefactae tanq serrum ignitu molliores redduns'. Hm: multo ante Moyses constituit. Sacerdotes. n. iubet sacrificadi Ne a uino abstinere. Locutus est. n. inquit dns ad Aaron dicens: Vinum dc sicera non bibetis tu re filii tui tecum:qn in testimonii tabernaculum ingredimini: aut qn ad altare acceditis ne moriamini es lege hoc in aeternu in generationes uestras firmatum sit:uotum et uouctibus similiter praxipit dicens. Vir aut mulier qui uotum iacit a uino ec sicera mundus mire acetum uini & acetum sicerae no bibet. Salomon quoi magistratus de iudices a uino abstinere iubet.Consilio inquitola secias consilio uinum bibe: potentes qui iracundi sint uinum non bibantine si biberint sapientiae ali laboris obliuitatur. Nec igno. rabat Plato scripta haee apud barbaros Lisse quo occultius his uerbis denotauit. Sudem inquit dubitant utrum huiustemodi disciplina ciuilis fuit:autetia nunc est apud aliquos harbaros procul ab oculis nostris aut fit tura una sit parati sumus rationemo dere sectam iam fuisse & esse in praesentia: fiat ams esse Peadem inuis in ah qua ciuitate praeualebit nec nos imposabilia dicere. Quod nobiscum nobis gerendum est bellum. C .XVII. Eiste inquit a nobis dictu est omnes holas sibi ipsis pugnare netemsee quit sibi ipsi hostis non sit Quare Dipua optimam uictoria esse seipsum uincere

sicut econtra turpissimia alis pessimu a se ipse uinci. Et post pauca unus estinusquique nostrum: sed duos secum contrarios ac amentes ha t. consiliarioS HOhi pratcm

186쪽

luptatem. dolorem quibus opiniones staturo' accedat:quas comuniter spei note appellamus:proprie atquae ante dolore spes est cimoriquae uero ante uoluptate conmentia notatur.Ad homota ratio ac it melior aut pcior: qua cu quid puniice con stitutum sit lex nuncupat. Deinde hae passiones inquit in nonis quasi nerui aut fianes hue dc illuc ad cottarias operationes attrahunt. Ratio uero uni sp rationi oportere costater inlinere pluadet:quae quide ratio aureo quodam funeati mi I e uidelicet citiitatis inniti solet. Alia aut durae asper tangserreae sunt. Haec ubit ferme diuinae litterae praedicant appritu rationi pum docentes rationem p optima esse quae dei lege diciturus horiami laudatissimam cum huic rationi appetitus stibiicitur Quod peccatorum anima est cause. Cap. XIX, u Ndecimo At m necesse est inviam uirtute quam uitio' cam esse aiam

quod mosa, co illi conisitaneu est: si ala peccarita de si ala desinum secerit. De uero Philosopho. Cap. XX. V m in hebraica Piptura de sudiose ueros philosopho dicat: nu est uiae ro si tollat iugum in iuuentute Bats bini Blus ac tacebit:cu diuini prophetae ac sublimi philosephia in montibus a spelucis deterint ad selum

deum mentem erigendes. Audias queadmodum et Plato hunc uiuendi modum

probauit dicens. Qui praecipui in philosephia sime ab adolesco is et ipsam uiam quae

ih sorum abducit ignoran re tibi curis aut Gis alius coueniendi locus sit sciuntue Laeges aut de deerrea nee scripta uidereunt caudierunt Adalitia re magisti mus et ccetus. ec coenas nee mnio quide uiderunt: Si benea aliquid aut male a uiri uel mulieri bus in ciuitate Lehum est non minus eum stigin Q matis harena:quae via ita nescit: ut nec nescire se quidem sciat. Non.n.haee fugit ut radior uideatur: siaut sit. Quare si et corpore in ciuitate sit:mens es omnia haec temnis super terra uolauit: ut est apud Pyndarum quo id dicis o Sbcrates inquit cum Thressa quaedam Thalem caelestia respicistem quia cogitatione o patus in puteum deciderat reptahendisiis dicatur dum taelestia quaereret quae ante pedes sivit non uideret. Hoc inquit sciama in oes philosophos dici potest. V enas qui recte philosephatur non selum ignorat quid uicipue semitaere conueniat id uero diligentissime quaeritiquareo ratissime theodore si γ huiusnodi philosephus 1 iudicio uel alio loco publico loqui de rebus istis hominum cogitur risiim ossius praebet: ct in dissicultates inexpertus est quasi in pu riuim incidit. Proprium n. sibi est neminem conuitiis petere:& in laiulationibus cum non fictae sed uere ac exmo dicere uideaturileuis quidam ait insinus uidetur.Si rege enim laudati siquem iudi uerit agasenem aut bubulcum laudibus efferri arbitramiquod si mille iugera terrae possidere aliquem audimi: parua haec dicit: qui uniuersum orbem cogitatione complecti consueuit. Valde aut etiam illos continae qui se generoses praedicant:& auos proauos attauo suos in medium adducunt: amentiam ipsis rum ideo spemit quia uniuersum holum genus cognoscere nequeunt. Auos n. οἱ progenitores innumerabiles singuli habuimus:quorum alii diuites:alii pauperestalii re gestserui barbari graeci fuere:ideo ridet quod in quini aut uiginti progenitorumae aloesa nonnullio totientur.Inoibus igitur istis uerus philosophus uulgo deridet. Et modo superbiam odor e humanarum ignarus putatur: paulo post si ollae imo Maates ut mihi peti deres maior pax ec pauciora mala incire in hoibus. Noest possibile o Theodore inquit mala orio ab hominibus auferri non.n. apud deos t

187쪽

apug mortales Mematio re in hoc loco uersa Nubrem toto aio conari de mus hine illo transiremansitus aut& fuga terrenorum est imitatio dei quarum ho

mini possibile eramitatur aut deum iustitia sanctitate prudentia.Sed non est inquit facile persuadere multis ita se ista habere: sed nequitiam stipendam uir emi si uedam putantinon rerum ipsarum gratia: sed ut bonus uidearis. msi aniles-lae sunt: ritatem aut altius nos exponamus:&us nullo mod' inius est:sed waxime iustissimus: nee e ei similius aliquid q si quis nostra iustissimus nat quare dei Gonitio sapientia est:& uirtus uera. Ignoratio uero ruditas est dc nequitia mantina: vesici autem alia dicitur sepientia uidetur quide sed non est. Nam quae in rebus ciuili inbus est onerosa: quae uero in artibus fabrilis. Quam igitur iniuriatur sapies proprex astutiam suam dicendus non est. Ignorat.n.quod minime ignorare oportet quatum

iniustitia derimentum afferre soleat non quod ipsi detriminum putant uulnera uel mortemtquae patiuntur et qui nihil iesuriantur: sed quod effusere iniuriatibus impostaiie apud scripturam et humana uniuersa haec Epictis stultitia nominatur. Ompruin n.Perdam sapientia sapientum: Sintellectum intelligentium destiti rubi sapi instinistribarubi conquisitor huius seculi. od aut qui uere ac secivium deu philosephatur nihil praui ere debet. Inde discimus quia non ea quae uid-:quae a Mhasiuncised ea quae non uidentur:quae: na stat cota Tare ita ur. Nequitiam Min tertis θι in hac mortali uita conuolui propheta ostedit dicens. ia niti' re adulterium et Hes filia in terram sanci& sanguine sanguini commiscent. Ad deum autehine fugiendum essὶ Moyses omiit Post tam deum tuum ambulabis:& ipsi adhaerebis Imitandum quo deum esse sistificat dicens. Sancti sitis quia dominus deus nostet sanctus e. De iustitia uero dei David clamat.Iustusdns iustitiam dilexit. Iden μὰ is morigat esse docuit dicens Diuitiae si amat nolite cor apponere:&rursusinoli timere in diues sectus fuerit ho:&eum multiplicata Metit domias eius:

cum interierit non sumet cum eo olar principatusti hominum non militiis c rno

net eum dicat. Nolite confidere in principi as in filiis hesum quibus no est salus. Exibit spiritus &abibit in terram suam ris illa die perdentur ora coestationes eius. Quod nonnunqlalsi, ad utilitate audientium utendum est. Cap.XXI. Onauae inquit Plato alienum agrauitate silalmslator putabitisse aliqAn aetae inepte ad utilitate iuuenum dicere: maxime si quod Also dieie augietes ita trahat ut uo ui sed sponte iustitia uelint sescipere: Glidum m. bonum ruas:sed non ita lacile piarulpsuadet. Iinumer ilia huiusmodi uerba sunt in seriptura utputa P enitere deum: aut dormire:aut irascha aliis prurbationibus serriseribitur: quae quis altius interpretata non procul a veritate sint: rba in ipse uel teredo uel permuleendo nonnihil prosint lillis qui altiorem uestigare Pisum neque Quod omne genus hominum ad ueritatem uacandum cst. CV XXII. E in caprioribus Plato inquit uiros re mulieres: liberos ae seruos: Huc γε nes 3c senes: sic disciplinam ciuilem dictum est amplecti oportarer ut nunqceime uariis modis attearminibus quae diximus decatare. Et in quinto de republiea.Nihil inquit o Theodore ad geredam rempublicam Eertinet quod ad mulierem: quia mulier non pertineat:aut ad uirum pertineat quia uir Sed cum una natuta ut ius assis sit: quae ad uirum natura haec ad mulierem etiam natura pertinet:est aut in omnibus imbecillior uiro mulier. Utrum situr uitis omnia: mulietibus uero nihil concedemus non recte inu.Recte inquit dicis: nam multa alia medica essem rest: alia

188쪽

tes talia musica:sia ad utrum ineptii fiatura: similiter alia bellicosaresia noni alia prilosophus: dc alia non:alia magni animi: dc alia pusillinimis:&alia ad custodiendam civitatem nataralia no: sicuti ec viti:eadem.n.m utriuis rumpraetorq p altera imboeillis: de altera robusta est:quare similes natura mulieres ad cohabitaclum simul in rempublica gerendum uiris dandae sunt. Decet. n. natura similes potius edissimi Ieses niant: hm re ipsa apud iudaeos factitata gnouimus. Docet. n. rum historia nonnullas mulieres uirtute at prudentia ciuitate ab hostibus ii aste. Doeti ina quom nostra omne genus horam tam uirorum e mulierum liberoru simul de Morum gret orum aliquali in ac barbaros paruulorum aetate ac serum in editano

ueros philosephandi genere nostro libenter suscipitur. Quod etiam de Salomonis parabolis Plato multa areaepit. Cap. XXIII. N parabolis Salomonis memoria iusti laudibus efferti:& nomen impiosi extingui breuiter adipesmode daeae. Similiter pdieta est ne beatum alique putes antri moriatur. Audi ergo quo hane ipsam rem latius in istimo de legibus posuit Plato. Quicut inquit ciues praeclare laborios aut aio aut corpore gessinutilegibuis sp obtemperantes Hermi laudibus post morte inori oportetaui

uos.Δ. laudarem euita exierint ac bonorum,operum sne impos tint tutum nain: e non de uiris selum: uerum etiade muli bus intelluendum censeo .Diuitias atq; paupertarem ne mihi des m parabolis. Salomon dixit Plato quo in temo de republiea.Iam diximus inquit custodes ac magistrarus ciuitatis ditiaenter pestere debentie areis ne aditum in ciuitatem habeat: quae ista inquit sunt. Vivitiae im de paupertas:alterae nans delitias ocium re seniones intiunt stera illiberalitatem ma ignitatem resectionem. Malignitate uero appello operatione inlimem idoyses iis legibus pareem alis matrem is ipsit unusquilis timeat: θc alibi dicitur. Honora patia de matrem ut bene tibi fiat:quae ambo in libro de lubus Plato coniunxit. Vnu's,

inquit nisi mente captus sit: dc timet: dc honorat,parenteS. Et rursus seniores re dc uer, bo unus ista aereatur: de si ultra. .annos exceduntiast par res honoret.

De Seruis: rei C p. IIII. V m Moyses histaeum hin os ire indecens duxerit: de si Meldeine ino anno libey emitti ius ii Plato in libris de uesica Maratu graeeo tauire prohibα:dicens nec grammisuum habeas: ec caeteris graecis similis Beere consulas. Sic enim ad barbaros graecia uersa sicilius a se ipsa abstinebiti mois it Plato fines aditi terminos terrae moueatanec domestici: c Misenee ui irporauit enim ita illud intestigendum csseno trans ediaris terminos antiquos: quos posuerant patres tui. .

Quod aliqua in alimum sinsum ac Pit. Cap. V. Meu autem inquit fines trans Mus uicini arauerit agros iamnum restiq ruat: impudentiae autem atque illiberalitatis poenas deciduplumque Ioisi plicii es deponat cuius agrum arauit. Patris inquit peccata non luant fi liuni si quis mortis supplicium alicui deberet: hoc autem non ad filium aut nepotem solum: iud usp ad pronepotem procedat: hoc apertassime inde traxitequi reddit erecata patrum filiis uis ad tertiam generationem in furto quadruplum reddi iussit Moyses Hoetiderit aut uendiderit quae furto ablata fuerunt: sin autem quodcunque ani mal sit uiuum apud aliquem reperiatur duplum reddi iubet.Et Plato una inquit lex defium ponaturus luna enim reddi par est. Si autem reddere non habre uinculis

189쪽

tmeatur quousq; aut rediat aut aduersario placet Cum Moyses scripserit n5 esse homicidam eum qui larem in fovea la te interfecerit.Congruenter Plato dicit no sterirem interficere licere. Innocens quos sit inquitqui spoliante intersecerit. Si uero ita AEquit brutum aliquod animal holem intersererit:extra urbe interficiaturmisi in certamine id tacta sit. Moyses uero si mu iquit taurus uis aut steminam prusserit attintersecerit: lapidibus interficiatur: nec carnes eius comedantur. Dns autem .esus innocens rit:cum prophetica seriptura dieat. Ecce dns istaei filii hos spmixti ori sunt aerustagno:plumbo: θc ferro: in medio camini argentum permixtum sunt. Ideo haec dicitdns: quoniam secti estis Oct mixtura una: ideo ego suseipia uos: sicut suseipitur algentum: dc aes ec serrum:& plumbum: ec stagnum:in medium camini: ut sum r in eo ignis N infimdatur. Perspice quo Plato totum hunc locum intellexit: &quasi sibula exposuit: Audiatis inquit Abulam. oes qui in eadem ciuitate uiuimus fiatres sumus: sed ea deus nos finget et aus cum illis mi irequi ad gubernandum apti sent: argen tum aut rum illis quiarmis ciuitate de dunt: m de isti honore digni simitserrum

aut dc aes agricolis dc aliis opificibus infanditiis: nonnunqalterum ex altero fiant. Nasciturin ex auro argentum:& ex argeto a t. Magistratibus igitur deus p pit ut m gna diligentiam habeant: siqius denegauerit ab auro in a tu: aut ex argem in peiora nullo mo ignoscant: sed naniraeeo mentematismire honore in opifices aut agriculas deducant.Quod si a prioribus armi aut aurum productu sit: honoretur iste:ad commienteri; locum argenti aut auri coea indat:hoc maxime olum seruandum est Ca. n.serrum aut amad mendu peruenerit: inclinas destruetur: cum

prophetica seriptura ad praestare populi stixerit:O pastores itas an pastores seipses

paseuntur 'nonne oves pastunt past ibus Ecce laevi ratis:pinguem ouem occi

ditis: uelleribus indumenta conscitis: oureae meas no pastrisinec quoil petieratqOuistis:nec fractu alligastis: nee errante reduxistis. Plato in primo de republica sic ista fiterpinatus est. Nunc inquit Thi asymache illud die usastoris esse pinguis uma xime pol pecudes reddere.Tu aut rus non ad ovium utilitatesd ad suam si id sibi eo fietundu:quasi aut apes aut ut maioris uendatoues paseeret.NSesset at hoe modo pastora sed heluo quiddam aut maiusPastor asit ille est cui nil curae aliud est

qua ut optime opus suu iaciat: opus sit suum pascere est. Quare fateri oportet principis quos opus esse non alterius utilitare considerare qua subditircum in se tura seratur a timore tuo dae in utero taccepimus ecparturivim id peperimus spiritum salutis. Socrates apud Platone in thetico sic imistusest . Qui mecumquis uersi ruriti patiunt: quod parturientes:Doloribus. n.paris ac dubitatione repline': mul ν magis e mulieres parturientes exagitant :quem quidedolorem partus excitare dc dare ars mea iacile pol Ezechiel seribit dc uidi taceuentus rurbinis ueniebat ab aquilone: amaalopps :& in medici eius similitudo mittuor Halium N aspectus eorumilitud is in eis dc quattuor iacies uni. Similitudo ad uultus eo a meses ho1s dc facies leonis a Miris ipsis quattuor:& secies intuli a sinistris ipse' quattuor:&faci es aquilae a dextris ipse' quaevior γα Plato imitatus sice. I Agine inquit animi finpamus tale uidelicet:quales via prisios naturae am factae narrant. Chimaerae.s Scyllae ac Cerberi dicune inquit:hi tam igit unam Ocin idia uariae serae ali multicapitis:q domesticas capita ec siluestrium feras habeat.Dissicile inui est quod fine

gere te uolo:sed in quia iactatus orationes aera fingimus: PQ iamur. Alteram goidaea leonis fingatur: dc postremo hola.Coiungatur deinde in unum: ut hois imago cri insecus

190쪽

go extrinsecus complcchi caetera uideaturrui qui oculis hoc animal remitreosimili rercum eam solummodo indeat:&interiora lateant.hoiem solummodo cile putet: hisi faetis iniustissime facietrae inutiliter consulet: qui dicet leonem & caeteras seras nutriendas csic hominem aut seme sic deneruandum rut facile a seras ducaturripsas se ras non es e ad amorem reducendas: sed incitandas potius: ut inter se pugnantes alia aliam deuoret Is autem iustissime simul atl utilissime consulet:qui dicet danda esse operam diligenter: animalis huius compositi ac mulci picis principatum selus teneat homo: dc quasi agricola quae mansuetae sunt moderate nutriet: immanes autem seras leonis uiribus usus domet.

Quod in. xii. tribus ciuitatem sua iugato' imitatione Plato diuidit. Cap. XXVI. N duodecim tribus iudaeorum genus diuisum nemo ignoratiquem diuisioi nis numerum ciuibus suis Plato attribuit dicens in duodecim quam aequaliter fieri potest uniuersa regio partes partiatur: εο serte una tribus unam partem possideat:& duces singularum tribuum eligantur. Quod situm urbis iudaeorum serutus est. Cap. XXVII. Risei iudaei metropolim suam diuino consilio longe a mari in montibus cop diderunt: Plato quo quam in i bus condit urbe in simili hieroselymo'

loco eam constatuit: ut uideantur ad urbem hebramue respiciens uerba composuise.Ferme nas inquito amice p decem milia passitum a mari aberit haec esuitas portamis habebit quamoptimu: dc agros Non Q foecudissimamreauinitur autene alia ciuitas prope nimium sit: Mari ima. n. condere non debemus: ne alienis moribus uariis uilibus, faciliuscu eorrumpatur.Cum aut per decem milia passuum distet a mati: portuosal optime ut:nec utilitate iocunditaret maris omnino priuatur: nec ita iacile moribus alienis repleta nequitiam fouebit.

De Prudentia. Cap. XXVIII.

Ndecimo aut de legibus omnium rerum minimarum et curam &gubernati fionem deo creatori attribuit: impietatis rimine illos accusataqui non acti gubernarii ola diuinitus putant. Primum .n.inquit deum iam ambo coco ditis uidere audire seire uniuersiunihil in ipsum penitus inuere ais latere posse. Estne ita inquit:an aliter Ita prorsus. Quid porro poste ne deu oia conredimus: an contra non est negandum inquit ori deo possibilia esse:optimum aut esse ora eoncordi

ter iam concessimus. Nonne igitur delidis quadam otiolpemidiose teneri deus uidebitur:si cum possitαseiaciunt uersum gubernare negligit Raetissitne id abs te dicendum est inquit.Deum igitur putare dδ,emus quanto melior potentiori minis emimmo uero potentissimus alloptimus 3c sapietissimus: oibus simul prouidere. Noenim fas est aliter olao 'pinari: Alsums omo est no habere curam artiheem his de rebus quas artificio suo es fit. Et post pauca: nulla inquit mundi pericula des prouidetia effugit: nam cum pars totius gratia non totum partis Aetiam sit: nullus pene to tum gubernat nisi parti quoip prouideat. Et post aliqua: nec.n. ligetis recte serio nec si in profiindu terrae deuenetis:aut sim caesaeuolaueris sed supplicio congruenti uexaberis:aut hic aut apud inis os quod mihi de illis re dumim putato: quos tuq in magnos de paruis seelere quoda euasiste uidisti amitata in beatitudinem uenisse direbas. Hm: nonne similia illis sunt:Quo ibo a spiritu tuo dc ubi a lacie tua meainon dam: si astendero in ista tu illices: si descendero ad insema ades: si sumpsero pennas uentos re habitauero in extremis maris:etenim illic manus tua deducet me.