장음표시 사용
51쪽
sponse curae morborum ni hoibus piis: dc cconma ciecti uel aucti morbi in impiis:qiua
rum olum rerum peri ilum seci sic diccntes pie scdcos colere: nos uero impie facere affirmant: qui tam manifestas uirtutes contemnamus teras patrias transgre triades: quasororictumamque': seruarerut nemo diacat res nonas temeraria cara scrutarie praeser
rim i a te bus capitalis pcmaaduersus eos docematur:qui secundat s dc consiletudines patriae deos non uenerantur sed primu quidem S fabulosum theologiae genus tec secundum naturale scilicet ac allegoricum unusquis sieati placer inquiunt interpro retur ac reprobet: ertium aut quod singularium legibus ciuitatam comprobatur nec
poeta quis in philosephus moueat nisi uelit tan impius iure patrio puniri. Ad haec
igitur nobis dioendum: ratio φ reddenda quare saluatoris nostri euangelica praedicatiootum gentium huiusmodi legibus contemptis ad uerum sui cultum non reuocat. Quod hominum artificio responsa reddi quispiam non temere diceret. Cap. I. Uales igitur eas uirtutes 111 simulachris habitant dicere oportet atra boq nas reuere diuinas an econtra hoc n.modo mihi nunc placet eos inici rogarenam alius fortasse non ita faceret: sed nullam Oino uirtutem in simulachris esse contenderet:&hoium malitia artes malefica osa fieri probaret. Responsa.n. ipsa ad deripiendos auditores ab alliaris eccautis hoibus ambigue ad utilibet euentum ineacute composita. Miracussa uero quae in simulachris attribuunt natura res fieri: multa enim genera esse herbas imina lap1dum secreta quadam dc mulitis ignota natura insita morbos quosdam pelleia Lia: quosdam inducitia: alia. n. contrahere ars densare: alia distrat aere ae Arificare tendere aut oino mutare dc saluare nata esse.Quod alia breui me: alia longo emcnant: dc alia in longum durant: alia esto distatuuntur:ita nonnulla cosla Uantia sanitatis inueniuntur: nonnulla econtra morbos inducunt.Multa et lucem lunae ita sequuntur ut simul cum ea crescant ali decrescant Animalia igitur nonnulla: plantae: lapides: aromata magnas uirtutes insita sibi natura possides :ad quae omnia positio quoq; loco a multu conducit: instrumenta et ipsis ad huiuscemodi artem multo ante praeparata: dc ministros eis me multos diceret: qui per ciuitatem uagantur inuestiganet' cuius rei quilibet egeata ut intelligant quid petiturus a deo uenerit:propinea ex adytis N penetralibus ae profundissimis serui speluncis responsa serti: utic tenebrae vis non nihil conserant: 5c nonnulli lateant in cauernarum secessibus nucitati ministri: ad quae ola uideliat non parum superstitio & opinio Sciathoium: Praeterea multitudinis inscitiam ec eorum astutiam qui haec peragunt non parum pos qui uel uoluptate in piant interrogantes bona spe sibi proposita: uel si nonnulla coniectura quid eruerurum
sit consequi poruerunt aperterutui caeteris credantur mala praenuntient. Sin uero nihil coniecturis inuenitiare ambiguitate: ita fallantur ut redargutionem AEugere uideantur. Multa uero et concingere aliis quibusdam cauillationibus adhibitis: lc cantando nonunil peragere quadam uidentur: di inaudita quaedam nota inuocant diuini uideantur. Iaxime aut multos decipi cum aliqualiter doci , sint: quos ipse responsos mirabilis compositio dc uerbos elegantia dc orationis grauitas simul ec ambiguitas adeo trahit: ut diuini . e Selle credant. Ex illis aut responsis quae ambitione dicta non si int: sed quada futuro' coniectura clarius prolata multa: imo uero pene ola falsa inuenta stante unde si quod et euentu rerum comprobata Herit casti potius s ratione id accidisseta cindendum: r quis paucissima sint: seruntur tamen in primis re lapidibus insciripta poemanent. Quae autem salsa nerunt pene innumerabilia eos nullus meminit: neq; nihil animo uoluit bellorum dc seditionum hac responsa deorum causam fuisse plerat: nec
52쪽
etiam eo rempore quando gry cia sorebat dc daemonum superstitio in ea uigebat: clam quid dc utile tam predictione deorum factum unqfuitie In calamitatibus. n. bello Nnihil prouidentes derelinquaut cos quos m summa bellorum pericula responsas impulerunt equod loco Bo planiuS faciemus:probabimusq; multos ab illis in bella mi ec os nec utiliter unu responsum: sed ambiguitate qua ignorantiam suam tegebat desusis defuisse quaerentes.Multa n .etiam tu ipse , historiis colligere potes: quibus saepenumero salutem dc ustam aegrotantibus promittentes: dc quasi d11 crediti ac diuinae pdictionis magna evicta merciae:euentu ac morte languentium patefacti stat males,
quidam uiti non dii filiae. id aut oportet dicere φ ciuibus suis isti fatidici nil proruerunt: de cis qui de longe ueniunt ignotis sunt mirabilia promittunt cum certe oporteret ciuibus mFta sitis ualienis deos propitios secere: sed quia perestinos ignorantes malitiam sirim sicile dccipiunt:ciues autem sit os longi temporis periculo doctos decipere Nossunt: hoc ita sit:sic uniuersam rem ista humanae inuetionis opus suisse qui piam as reret Unde ab omnipotenti iam deo cum templis ει simulachris deseeta ominnino patrescit. Vbi enim est oraculum delphicu quod magna religione ab hominibus colebatur Vbi apollo pythius aut clarius: idosso mi iter et delphicum quidem oraculum ter a claratibus concrematum Lissetiadi uim unq ab apolline calamitas illa prasielaudem de capitolino io ptolemaeorum Chus fidisse audiuimus: γ uestae quot templum exusta filii.Magna uero illa effigiesiouis quam decus quasi uniuer dicunt suisse temporibus Iulii Caesaris in ol picis re minibus Himine diui nitus Ela sagrauit. Antiquioribus etiam temporibus evitolinum Eme templum fertur: dc Pantheum fulmine disiem ali dirutum narratur 2 Serapis quot secrarita in alexandria similiter armenon ignoramus.Quκ omnia ab ipsis gentilibus cosmota tenemus Quid igitur mirum est si estis prodine non potuerunt qui ab extremis scipses periculis non defessa at Illud autem quod maximo argumcto est ab hominibus lam:
non ab alia uirtute fieri non praetermittam. Nam multi tum ansaruspicum non se
lum ptitas: setiam nostris teporibus tormentis in iudicio coacti uniuersem rem suis mentiombus seri ediderunt: a quibus modos quom artificii exquisitius patefactos noignoramus qui tari seductores ec malefestati ultimo supplicio secudum liges assem staciquae res adeo clarae sunt ut neminem latrant.Non enim deiecti quidam dc ignobiles: sed alii merosam istam philosephiam pallium induti N sepercilium Amatres pro
fitarantur. Alii prima antiochiae ciuitatis fuerunt: d illi maxime qui aduersus ue
tam claristi religionem multa conati sunt: nee stimus nescii philosephum quom illa de uatem similia in mileto passum moeriis quibus omnibus in unum collectis non dubitabit forsan aliquis dicere nee deos nec daemones haec oracula constituit is seducto rum ait improborum hominum ad turpes questias excogitationem filisse.Qua opinionem multis etiam graecis de illis maxime qui nominatissimi philosephi fuerunt placuisse non ignoramus.Nam peripatetici homines cynici alle curri sic statiunt: quos
iccirco si1mmopere admiror:quia nati ec educati motibus corruptissimis N a pareri S tam deos qoracula reuereri doeti Ga sponte potuerunt ab erroribus illis 'em e rad .ut bere quos ausi sint non modo tact: rum etiam inutilia de multoru cietrimentorum causam oracula es quorum scripta cum pene infinita sint unius testimonium milhi nunc suffcit qui cum Chrysippus a praediratione deorum Bralem uim confirmare lata aduersus eum contabit redarguens quia male responsis deop quac ueplurimum Disi sunt senim esse ostendat.Audias inrur i d ipse ad ueris siribit. Ad
53쪽
haee alio quoq; ratione in his quae dc Ato conscr sic Chrysippus utitur. Non .n. pos Icnt
inquit pdicationes uatam uerae este ac certae nisi fato fieret mucria: quaeratio multo uanior est Q caetera: Quasi . n. rutri atq; concessum csset ucritate in responsis d ' contineri: quasiq; id manisesta sit oia fatis fieri ex hoc intulit. Videmus at omnino contraria aperto naq; patet plurima ex oraculis mendacio ac fraude composita: uerum Chrysip pus ex alterutris haec coprobauit. O1amina fatis fieri inde ostendit quia uaticinatio sit. Vaticinationem uero csse inde probat quia osa latis fiunt: quo pronationis modo nihil uanius excogitari potest.Quod si nonnulla resiponsa eventu rerum uera suisite conten
dat:quia perpaucissima illa sint: patet non uaticinii certitudine: sed casu sic accidiste: qa nullam n uaticinii artem ostendit. Nee. n. arcu aut funda artificiose uti cum dicemust qui eum semius atq; in ius telum proiecerit semel aut ad summabis uel tet ad signum peruenerit: cu pene infinities longis lime a signo abfuerit:ncc ille cerre medicinam te equi cu multos interemerit uix tandem una a morbo liberauit. Nultra. sciitia uel ars dici ruri quae ola uel saltem plurima ad debitum finem non deducat. Quod aut omnia sere falsse uates isti praxlicantruniuersa uita horum testis est: N isti ipsi maxime qui uaticinandi artem profitentur: quos mani seste videmus cum Di aliquid agendum utile imminet sententia &consilio eorum uti diligenter qui rerum peritiam habere putant. Ve rum quoA uaticinatio nulla fit in aliis plenius aprobabimus in et asterentes quae nac de re epicurus conscripsit. Nunc aurum illud quod diximus confirmandum non ciste tali μcet artis: sed casus uaitarem oraculorum.Cum .n.no semper neq; pleriat: sed ransiime aliquid assequimur nec scictia nec arte: sed cassi S fortuna id iactum dicimus si uocabulorum potestates recte rebus accommodamuS. Inutilem est diuinationem. Cap.II. D hax etiam si concederetur uera esle responseruaticinandit artem non Πc a fatata quidem comnia probe sequctetur: utilem uerpesse diuinationem hominibus nullo modo hine demonstraretur.Summopere nancnuaticinaciones Chrysippus laudat tand humanae uis perutiles. Sed quum utilitas in rerur B tu tura omnino mala praediscas cum nullo modo cauere possis: Nam quae latara sunt ne mo coetare potes mulla igitur utilitas immo uero & dolor inde sequitur. Moeror rari
propter futura mala hominum animos perturbat. Nec vero Gontra tanta ex predietione ianorum laetitia homines iniciuntur: Non enim irarum silent homi faexpectatione bonorum gaudere quantum timore malorum exagitati: praeterea mala nobis imminere nisi audiamus nullo modo cogitamus: bona ino humanum genus expectare lio let propter naturae mirabilem ad ea inclinationem. Ira fit ut bonorum nunciatione notama opere augeatur laetitia: immo autem nonnum etiam miratur 11 maiora sponte Oegauimus A igiticinio praedic rur. Malorum autem praedictione quoniam Pr er spem lapenumero anunciantur uehementer turbonur Vcium etiam si haec ita no se haberent.meminem tamen lateret nullam esse in druinatione utilitatem .Quod si quis di cat ideo ipsam coserre hominibus quia futura mala praesicit nisi caueamus: is latorum uim abs biit siquidem nostrarum uiri ucst cauere& cauere:*si cessario id quo fieri quisipiam contendat ut isti ne stiras uniuersia complectetur: sic diuinationis com mogas nulla erit. Fiet momnino quod seratum est etiamsi omnibus oraculis prae
diceretur: cedipoda quidem dc alexandriam priami filium ipse quom Chrysippus asterie non potuisse a paret us interimi quis siummopere id iacere studuis trut mala quod ab illis sibi fiaturum erat in erct: sic nec diuinatio nec studium eis siuum promit pro/
54쪽
pter fatorum necessitatem. Haec ille. Tu aut illud sta, per probe teneas peripateticos ut diximus cymico S atq; et epicureos graxos holes ait philosephos &gramae moribus a pueritia Macatos: F inquisinoni ueritatis maxime deditos oraculose sponsa: oia tanuinania contemplas k quod certe nequail illi secistit: nisi apertissime rem selsam omo ui derent Plurima huius modi colligere in aio non est. Nam quis magna ista' copia sit non in hoc pacto quia scilicet holum inuecione ac acuta cogitationc oracula pinitus constent. Sed sicut incarpi aliqua uirtute fieri haec non inficians respodere constitui Noenim parum huius loci retatatio euanselio conducit. Nam sies simul graeci ato bar bati ante aduentum siluatoris nostri δω ucrum ignotaste Sc a malignis daemonibus in morem cae F fuit Ic dicti ostendentur:quo non magis euangelica dispensationis my steria admirabimur:quo undiq; a seduistione & oppressione daemonu liberati semus ex illo. n. ipe ad hunc usq; diem cum ipsis simulachris ait templis cuncta ubiq; oram κla iacent: ac pro cis orandi de hymnis inerendi ue' deum & seluatorem nostru ecclcsiae in mediis urbibus congestae doctrinae uirtute in toto orbe conditae sent: ubi ais piis de cultu uirtutis fui cibus secundu alutaria dc diuina praerapta quotidie ab ominibus gentibus 'h3stiae quae setae deo placent: deo siluatori nostro offeruntur. Quibus cum simul et illud ostenditurmon temere nos uti multi putant supcrstitione a parentibuS traditam contempsiste: ta uero certoq; iudicio ueritarem euagesica amplecti sed de his haedinus. Tempus. n.est iam ut propositum negotia capiamus.
Diueris gentium theologiae. Cap. III. N quattuor uis genera exquisitissimi secultatis theologi non theologiae mo.
i dum quenda ut in supcrioribus: sed quasi s biectu ipsius partiunt In primis
enim deu patrem Oium atq; regem locandum putant: deinde aliorum deorumultitudinem sequi contendunt. tertio loco daemoenes: quarto heroas poniar: quoS Ora lucem csse dc appellari autumant:praeter malignos daemonos qui tinebrae appcllantur. Daemones. n. alios bonos:alios prauos arbitratur:& hos ita primum loca in malis optinere quemadmodii deus in bonis: ita rebus diuisis de diis quide cielestia de usq; ad lonam habitacula tribuerunt. Daemonibus praecipiut caelestes: quos ecaeth reos deos appellant summa esse religione colendos: post eos bonos daemones: tertio heroum alas i tremo prauos daemones placandos aiunt. Hata: Uerbis partientes opere malignas daemonum uirtures Elumodo colere inueniuntur. CH ciet.n. unusquis*qualcs iam purari oporteat cas uirtutes quae idolis coluntur: deos ne an daemones:& utria bonos linmones an proteruosdiquod facile secere poterit si dilimater his libris atrenda. Ignorare aut non oportet nullu daemonem a diuina sol plura bonu appellati: φ dcum alia esse uere M p proprie praeter unum qui Oia creauit. virtutes aut lanas quae crearuris connumerantur nec deos nec daemones: sed dei angelos N spiritales ministros potestates diui S archangelos: aliis noibus pulchre accommodatis nucupat. Daemon aut si nominiS potestatim dicere licetinon quia daemones sint quod latine scientcs dici:m possu mus: sed qucidim in seleant pulcherrime appellauit. Id aut latinerum timae tu terrere significat. Absi1rdum certe omo est bonas dc malas uirtutcs quae nullam Opera e ivs simili inciri habeant eadem appellatione confiindere.
Porphirius de philosephia responserum. Cap. IIII.
Idcamus igit quaenam uirtutes oraculis S responsis 'unt: ut impietas genti ta litari S oibus pateatmec a me ipse qui Rafferre in a1o est:ne crimandi anus Dbeam inimicis: sed testimoniis: quod adhuc feci eo e ipserum in medium pr. d il
55쪽
Auctis totam rem peragam. Cum aut innumerabiles sint & philosephi & historici illuidoneum magis proposito meo iudico: qui redaemonibus maxime amicus Lit de mesta nostris ipibus aduersias nos mendosissime eonscripsit. Hic. n. gentilium pone omniudcos daemonum natura maXimc inuestigasse dc summopere falsitatem defendisse uidetur Hic igitur in libris quos de responsorum philosophia conscripsit: Apollinis ac reliquo' deorum lc bonorum daemonia illa rosposa coltcgit:quibus putauit dc uirtutem suos daemonum ostendere: dc caeteros holes ad uerum ut ipse dicit daemonum cultum impcllcre possc. Ex istis igit responsis quae ab ipsis electa sunt:qua is quasi ueriora me
moriae tradita opera preciu est totam hanc rem cotacrare ali cogno ere qualcs nam
sint eo' auetores. Sia primum illud uideamus:quo in exordio libro' iureiurando aia firmat nihil se falsi allaturum: constantibus inquit atq; firmis hoibus quia bonitare dcotum ait daemona spem Mutis hauriunt nihil addens nihil auserens tradere oportit Nadc ego deos msos testor niihil ad resposis sensium aut addidi sie aut detraxiste: nisi forsan uerbu aliqvi correxerim: magi a impietate timui a futura sacrilegii poena. Collegemus aut in his libris multa q ad ueritare dogmatu pertinent: dc diuinationis nego
tau non omnino contemnemus. am dc ad speculationem reru conducit:.aci bene uia&um hortatur. Quam aut utilitatem hic labor ineret noster illi maxime cognostent: qui cum ueritatem magno labore quassient uota cepius secer ut: orarunti ut auci oritate docentiam deoru uisione dignati postenta dubitationis uexatione liberari huiusnodi ustis exordiis obtestatur postea ne ad multos libri inerantur his uerbis. I u uero caueas ne lucri aut inanis gloriae gratia talestis id indignis hominibus haec tradas: non enim paruum tam cibi qui edes o mihi qui tibi credidi periculum imminet. His autem Blummddo haec comunicanda sitne qui uitam ad ututem direxerunt. Nam de ipsi dii non aperte: sed enigmatice hominibus ista tradiderunt. Responsa deinde apolli nis colligit quibus non silum daemonibus Sc intanis uirtutibus uerum etiam caelesti bus animalia esse sacrificanda prMarpit apollo.Cum idem ipse in aliis daemones nodo os esse affirmet:quibus oentiles caede animalium sacrificabant: non enim fas esse animalia deorum gratia interficere Sed primum apollinem ipsum audiamus: de cultu αsacrificiis deorum sic per responsa homines instituit Haec age qui nutu diuorum ingrcssus amita re Huius iter uitata mactanda in hostia cunctis. Multa deis: seu qui terram: seu qui mare vastum: Aera seu qui habitantilatum seu qui aethera: seu qui Alta colunt caeli: seu qui infima regna barathri: Quae quibus obseruanda modis sint singula dicam Tu memori constripta animo mea di sta teneto Terna quidein diuis caelestibus hostia: re ipsa
Candida mactanda est: ternamterrestribus adsArea eadem gaudent porro dc capiuntur apertis Terrestres aris seuera cum numina contra Expostant atro imbutas inferna cruore: Nec placeat nisi ciuae terrae mandetur humata Hostia: mel uero nymphae atq; liquentia uina offerri laetantur: at ignem accendier aris Quae circina litant terram sibi numina quaa unci
56쪽
Imponi vatrum Fus: tum thura simul Iniicier salsas se es & dulcia liba Haec sectiomerum quibus est data cura profundi. His ipse si per fer sacra in littore: totum Proue in humas animal caelestibus aut
Extremas reddes partes aris e cremabis:
Quod saperest propone tibi:dapibus reserua
Sadet odoratis cras 1iis uaporibus acrDcinde hoc apollinis oraculum exponit dices:eum igitur & terrestres Ec insemii dii sint Oibus istis atras quadrupeses offeredas iubet Modus aut clasere: nam terremibus quidem super aras: msemis aut in Lucis mactandas esse hostias prviipit. Aereris aureuo latilia dicit osterenda corporibus holocaustis S targuinc ad aram circvductor uolati lia etiam marinis: sed uina in fluctus proiicere mandat: ita omnibus diis praeter qua terrestribus uolatilia immolari possimi. Sed marinis solummodo nigri coloris uolatilia: quare caeteris alba offer&la fiunt. Caelinibus uero ec aettiercis bestiarum quas albas esse
uult cxtremitates ait conseruandas reliquas aiat partes comed das. Ex his.ci. selum κdo comedere oportet:ex aliis vcro minime: ita quadrupedes ta terrestres terrestribus sacrificanda sunt: simili naq; simile gaudet. Ouis porro terrestre aiat est ec iccirco cereri gratissimuratra uero quia dc terra naturaliter tenebrosa.Tres aut simul quoniam rere stris corporis tria sunt symbola dc super aras terrestribus quoniam saper terram uersentur. Caeteris uero diis iccirco uolatilia sunt osterciada:quoniam uniuersi movcnt: in motu enim semper maris aqua est:cuius atrae sunt hostiae:quoniam 8c caerulcus color aquarum. Alba uero acris:lucis enim ror ditiuus aer est Caelinibus autem aliaethereis ex tremitates dat consecrandas quoniam leuiores reliquo corpore sunt:quorum sacrificiis comunicare oportet:quia cum alii dii arcere mala seleant: linos bona nobis largian
tur. Hvi mirabilis ille philosophus in libris responserum conscii psit. Redargutis pnedictorum ipsius Porphyrii. Capitulum Quintum.
Getam uideamus quemadmodum coctaria omnino in eo libro posuit: quem a de abstinendo a carnibus animalium consci ipsit.Ibi enim primum nihil iacti
scandum .nci incendendum oenset: deinde opiniones aliorum reprobatas tens non esse deos illos qui cmie animalium gaudent ocelestissimam enim esse brutorum etiam animalium caedem ec abominabile non silum geo primo: uerum etiam celestibus ec diuinis uirtutibus Ita apollinem suum redarguit. qui etiam caelestibus animalia esse osserenda responsis suis iussit.Theophrasti Mooe auito itate utitur: cui placvisse ostendit non diis sed daemonibus dumtaxat esse secraticandum. Quare si quis I Moephrasti re huius ratione acquiescit Vollo etiam ipse non deus erit: sed daemon caeterit Omnes quos dcos gintilitas ducit:quibus ubiis animalia immolantur:daemon erum Sc darinones perniciosistimi. Nam si caedes ec immolatio haec animalium steteris dc abominationis secundum ipsiam plenissima est: quomodo erunt boni qui hac re silmmopere ga mi Quod si non se tum animalia: uerum etiam crudelitatis cumulo homines ctia mactari ostedii sibi cupiunt:quomodo apertissime stelini de ua humani non eruta nihilis aliud qperniciosissimi daemones aut quomodo iure nos accusabimur:qui Orinino impium csse putamus sinctillimum dei appellationematis norationem Immudi S spiricibus atmbueres Solum enim creatorem illum omnium deum adoram didicia
57쪽
inus nihi3 terrenum N moritium: leditegritatem animi&castimoniam corporis recta scientiam dc ardentistimam fidem asserentes: quam ad extremum usq; spiratum inremeratam auxilio saluatoris seruabimus.Sed uideamus quibus os it rationibus nec deo nec diuinis uirtutibus rerrcnum aliquid o 'endum aut incendetam ine. Aliena enim
hax ait ab omni sunt pietatemihil enim materiale inueniri potest quod in maioriali deo non sit obscenia: iccirco neq; oratio ei quae uoce proseratur conuenit: sed nec interior oratio. si alae uitio contaminatur. Silentio aut sancto &cogitatione integra ab omnii morbo remota cum colimus: sic illi re coniungimur dc similes ut possibile homini est effici mur: mundissimam ueritatem quasi secram hostiam ei offerises: ita hymnis deum laudamus: ita salutem ac impossibilitatem animi requirimus. Sacrificium. n. deo est alienae ab omni uitio mentis speculatio: uirtutibus autem quae circa ipsiim sunt diiu intelligibilibus hymnos oratione offerre possumus. Primitias. n. offerre oct s blent earum reruquas ac erunt ae quibus alitur Zc continetur substantia nostra. Quemadmodum igirur agricola seuetuum primitias osteri: sic homines oportet mundae inuentionem mentis intelligentiis offerre gratias agetes quia haec nobis tribuerint:& quia nos mentem pnostram speculatione sua contineant ali nutriant iuuantes: consilientes: ε ad salutem
nos nostram reduceres. Haec Porphyrius quibus similia in libro de sacrificiis de primo ac magno deo Thyaneus ille apollonius conseripsit. Sic ergo inquit maxime decentem aliquis cura de rebus diuinis suseipiet propitium t habebit dea si deo primo qui unus est de ab aliis omnibus separatus post quem longo interuallo reliqui cognoscunt mullo modo sacrificet nec ignem incedat nec sensibilium ci aliquit os erat mullius ei rei eget non dico a nobis: sed nec ab intelligentiis ipsis. Non est autem in terris nec in aerequiri cui no insit aliqua obseenitas. Meliorem igitur ac superiorem rationem alis orationem et oi re debemus. Sic autem appello eam quae non ore prosertur quae illi oste a Q. Nam ab optimo atq; pulcherrimo rerum omnium peroptimum similiteratippulcherrimum omnium bonorum nostrorum. Intellectus uero hic in organo no indigens bona nobis petenda sunt Sic Apollonius es Porphyrium rursus Theophrasti testimo
nio utentem audiamus.Gliscente paulisper inquit iniquitate animalium crudelis immolatio fuse in est: adeoq; creuit ut ad cacumen iam maledictionis peruentum sit iugis satis hominibus ec staguine aris humano cruentatis. Ita daemones concitati iustaS pc enas sumpserunt. Alii nanc ν hominum omnino impii facti simi nullos deos coleres. alii
malos deos uenerantur: quos humana meliores natura non putant. Non ergo animaelia immolanda sinit: sed illa. quae immolata nihil omnino ulli osticiunt. Innocens.n. immolatio ait sancta penitus esse debet. Si uero quispiam obiiciet ita ustii nostro animaelia diuinitus esse concessa quemadmodum Sc series terrae stiat animalibus caesis non nihil noxae committi . Priuantur. n. aia uiolenter non ergo sacrificanda praesertim cum ut ipse nomine ostenditur res sacra sit,sacer autem homo est qui ex alieno gratias retat. Nec enim fruges si aliunde per uim ac peris o Te fas est. Non. n. aliorum iniuria deus placash, si ablatae Luges ossirendae non stat: multo minus animalia uiata inde ablata offirenda sunt: praesertim cum ala multo nobilior seugibus sit: qua qui animalia prseuat magnopere peccat. Praeterea si primitias quasda exanimalibus diis Oftarimus in ius rei gratia id racimus utra honoris quisnam honor hic potest esse qui ab iniuria originem trahit an potius dedecoras dc uituperationis Non possimus quippe negare no iniuste agere eum animalia nihil iniuriantia interficimus. Sed nH; hac uia gratiae diis reserendae fiant. Qui enim beneficii gratiam retribuit non maleficio ad peragit. Non enim
58쪽
magis retribuere uidebi rur 4 si rom a uirinis raptam in gratiam &honorem rembuerer sed nes gratia impcreandi cuiusdam boni Nam qui altorum laedendo exorare deu pu tat: is ingratum se futurum ostendit. Quare nec spe iaturi beneficii animalia immolanda sunt prasertim cum non sirposiabile ita hax agere ut deum latrant. Si ergo re alii ius cause immolandum est: millius autem rei gratia id seciendum ostiditur. Relinquitur prosecto nequaq immolandum me: dc maxime cum nulla redii indiscant: sed am
mum hois respiciant:illudi sibi sanctistimum sacrificiu sit rectam de his ipsis dc de re liquis rebus habere sentcntiam Mens igitur sancta dc anima omnis pastionis expers optimae primitiae deo sunt. Aperte igitur omnibus his iuxta Qmmos graxorum philose phos patet nullo animantium litari possie: iniustum ac obsecivim esse caede animaliudeum cres Te fore propitium. Quare non deus nec daemon quide bonus sed seduehors medax Bit:qui nidore carnium 8c libationem Gguinis petiit: dc in eodem libro ipse Porphyrius no ignorat inquit cui curae pietas est nihil animarum diis o rata damonibus aut bonis aut malignis. Quod omnes daemones mali Qnt. Cap:VI. Voniam igitur alios bonos alios malos daemones putat age iam uideamus rq curis p rationibus approbemus malignos esse omnes daemones quis gentili Hras loco deorum eos ueneretur. Quod quidem hoc mo demonstrare conabi
mur. Omne quod bonum csh non prodesse non pot: ece tra quod malum est Daemones aut re dii gentilium Saturnus: Iupiter Iuno: minerua ic sinii lcs ac inuisibiles uari tes quae in simulachris N per simulachra operantur non solum brutorum immolationibus animalium: quod iniustum Nabominabile TI Iphrasto de Porphyrio esse uides Ucrum Ctiam cic ac sanguine hominum si mo rega cnt. quomodo igitur boni daemones istierunt εc non scelestiatis perniciosi spiritus.
Quod holas sacrificabantur darenonibus u ad tempora saluatoris. Cap. VILNcipiamus igitur latius ostendere quantus errorquatat impietatis putredo i humanum genus ante saluato is nostri ipa detinebat: quae postilinc it euangelium in orbe terra' pradicati minui sic coepit ut adriani Fibus in more Q. lis euangelica uun corustante doctrina apertis modis oluta sit Gintilia ergo ipserum iit adhuc cimus uocibus ad declarandam prista' temporum pestem utemur:q adeo aios hominum inuaseratain: quasi daemoniaci ecapemiciosis prosecto spiritibus agitati Iliam' sanguine scelestas placaret uirtutes. Ita pater unicum filiu dilccha mater filiam daemoni tanq ouem sacrificabant. Ita genus hinum quod humanum esc natura cognoscitur ad iuriosam immaneres crudelitate a daemonibus impcllebatur quae ita se his re non modo apud barbaros: rum et apud graecoS ois historia plena est.Nam de thodii holem Sammo sacrificabant: quam rem magis ibus postea mitigare uoletes mortis supplicio aliquem damnatum ad satumia usi struabant: quem in ipse isto uino grauato immolabant.In salamine uero insula:quam antiquissimis Tibus corronea uocabant usp ad Diomedis tempora agrauatae cecropis filiae homo Mebatur.Postea uero in remplo palladis agrauataeae Diomesis unum .n.ttium seit Diomedi homo immolabatur:qui ab adolescentibus ivrcum aram ductus in a sacerdote hasta per cussus N i rogo impositus cremabatur: qua rem dimitus rex cypri Seleuci ephus abominatus non holam sed bouem Diomedi sacrifieati statuit. Daemon autem ille qui Rhi erit non inuitus bouem pro hola suseipiebat Ita non multu intereste inter immolatio m hominis ait bestie uidetur. Manethus aure hystolicus apud agyptios in helio κ
59쪽
poli homines immolatos suisse in libris de pietate testaturi quem morem amosis ina μprobauit. Sacrificabantur ureo Iunoni tres in dic: quos inquirebant si mundi tactat que
admodum postia uituli. Cereos autem o Ti pro illis tres Amosis iussit. Dionysi et omadio apud chios appellato homo crudeliter discerptus sacrificabatur. Lacedaemonios etiam Apollodorus scribit hominem marti sacrificare sititos: dc phoenices bellorum aut pestilentiae calamitatibus amicissimos. Saturno solebant immolare e quod omnes qui eorum historiam scripsimunt testantur: maxime autem Sachuniatho a Philone bi μblio in graecam lingua ut in superioribus di m est traductus. Histrus quoq; qui creetensem historia collut Curetas scribit saturno antiquitus pueros sacrificasse. Sed pal las qui optime omnium mitrae mysteria edidit sic hac de re is ipsit. Immolationes auteliolum imperatoris Adriani Tibus ubi sere cessarunt. Imniolabatur. n. prius in laodicea syriae palladi uirgo: nunc aut cerua: dcarabes singulis annis puerum immolares sub Iara sepeliebant: oese gi communiter ante et in bella exirent ut Philarchus historicus tradidit h'1em immolabant. Praetereo thracas discythas caeterat prisca. Uerum etiamnunc quis ignorat in magna urbe latini Iouis selinitate hominem immolaris de usi ad hunc diem non in arcadia selum Panitiem: nee in carthagine. Sammo: sed oes communiter holes cum dies statutus aduenerit quo sacrificare holem silebat aram sanguine hominis spergunt. Philo et qui phaenicum historiam cos Tipsit his uerbis in primo utitur libro idorem inquit priscis in magnis calamitatibus periculis fuisse ut ciuitatis aut gentis princeps dile a issimum exliberis ulciscenti daemoni quasi redemptionis praemiutraderet de sic traditum mystice iugularet. Sic igitur Saturnus rex regionis qucrn ph nices istaelem uocant: qui postea q holem exivit ad satumi stellam anuchus est: eu ab Anobret nympha unicum haberet at carissimum filium Ieudare ipsa dictiam sic. n. etiam nunc phoenices unirum filium appellani quia maximo vi periculosistimo bello cistas premebatur regio indutum ornatu super constructam ad haec puearatamq; aram immolavit. Non iniuria ergo eximium dicemus illum Clementem in libro quoad uritatem gintiles adhortatur his uerbis ista deplorasse.Crudeses imma se homi
num hostes dii uestri sunt: qui non silum amentia laetantur nostia: uerum etia modo per contentionem certaminis modo per cupiditatem uictoris animis uestris concitatis
ad uoluptatem suam immolationes hesum postulant: qui multas nonnunqciuitatibus gentibus tanq communes pestes &fulmina incidentes non resi, uni atrociter homines vexare:quous sanguine horum placati sunt.Aristomenes. n. m uus1oin que illi appellant Imometem trecentos simul sacrificauit: in quibus Theopompus etiam lacedaemonio' rex fuit nobilis sciliere ae regia hostia tauro Scydrae autem quotainq; aduenas Perint capiunt autem multos qui fluctibus retempestate ad eos depellucur disiae statim immolare silent: quae satantia tragice m scaena Euripides decantauit. Monimus uero in libro miraculorum collestionis in pellae ciuitate metiatica homine achivum Peleo dc chironi singulis annis immolatum fuisse narrat. Lyctit ma Cretenta a
rem isti simi tota holem imolabant: ut Anticlides talpsit Lesbi quot Dionyse: dc phocenses dianae:alteros Doscida: alteros Philocules historici ho1em immolare soli S conscripserimi Herechtheus uero atticus &Macharius romanus filias Bas alter pros pienae ut demaratus in primo tradidit: alter desenseri daemoni ut Dorothcus in quarto ita IIcarum rerum expositit immolare non dubitarunt per humanos uero daemones. Quomodo. n. non talestissimi sunt:& illi qui tam tauatores inuocantur: dc isti qui salutem ab uvidi oribus petunt:litareis putant deis holum iugulo&ec mura homicidii crimen
60쪽
Mimunt etiam si Ioui hominem offerant Cur igituro prudentissimi baeluas fugimus de si forte utiis aut i ncm aut serpentem uidimus statim resilius ut poeta omnium
maximus ait. Retrol pcdem cam uoce repraeita
Improuisum aspris ueluci qui sentibus anguem Presset humi nitens trepidus repente refugacAttollentem uas re caerula colla tumentem
Perniciosis autem daemonas Hudulento ec pestes hominum manifeste uidentes: aquibus libri et uestri ad caedein petuntur non fugitis haec ille. Ego autem etiam Dionytia halicarnas leum uirum romanae historiae ac italicae poeitissimum huius seeletis testem adducam: qui in ptimo de antiquitate italica iovem dc apollinem quoniam decima homi num immolata non Herat mamas italis calamitates induxisse nis uerbis sci ibit. Nul μlus in arboribus seueris inquit ad maturitatem usi permasit: sed immaturi omnes de fluebantmee spica semine replebanturinec herbae pecori sufficientes germinabant: sen tes quo p ipsi alii bibi non poterant: alii aestatis tempore deficiebant: dc aut mulieres ab ortum pati inamar:aut nati pueri manci dc discerpta erat.Caetera quos hominum multitudo aegrotatione ac morae crebrius a Glebant uexabantur:scitarantibus, ipsis quid in deos commilla unt qaidi laetari ab his pestibus liberarentur: responsam Herat
quia cum impetrassint quae petierant non reddiderunt omnia quae uouerunt. Sed ma
lora adhue debent:quae v reddiderint conquiescent. Pelasgi enim N aborigines nihil sibi terra producente uouerunt Ioui aris Apollini ex nataturis decimam se partem immo laturos Cessauit igitur postea talis calamitas ocilli Decundissimo rerum usi prouentu decimam nascentium omnium partem sacrificabant. Haec Mirsinas Lesbius non pelasgos aut aborigines: sed thyrrenos pasmos fui e narrat. Responsum igitur recitatum magna omnes ambiguitate tenebantur. Senior des c quidam aliarum rem primitias dixit rectae diis consecratas Hoc nullam autem ex hominibus partem:quam dii maxime diligunt eue immolatam .Quare eat iratibus semper inquit uexabimur: nisi ut cael
rorum animalium sic hominum primitias lacriscabimus Hanc senis orationem eum alii probarent:ali splenam insidiarum putarent:siscitari rursus moracula placuit:si hominum decimam sacrificare diis gratum esset. Deo autem annum magna sititione ue ii sum: S tune primum primates ciuitatum re reliqua multitudo atroci suspitione ne dolo ista primates ruerent commota sciniis diuisi simi: migraban multi immo ue o quasi amentia furentes pellebantur Zc pellebant: multael ciuitates destitutae pene fuerunt. Sequebantur enim fugientes filios qui genueriant ec Katres cognati: dc propinqui Propinquos: ita ex italia fugienoes graeciam re barbariam repleueruntaquod malum noPaucis annis italiam uexauit. Nam dc iratum principes tum sititionem timentes:tu reliψoni satis endum putantis ab adolescentibus qui ad iuuentam in armos proueniebant primitias deliginant. Et paulo post: asserui autem Salvino in itala priscis temporibus ita saerifieatam fuisse quemadmodum apud carthagineses ante 4 ums eorum
dirueretur Celti uero ad haeeus, tempora ic occidentaliores fine omnes homicidiocrificant Hercules autem seretur primus in fatumino ara aedificata intemeratas hostias immolas Ierac legem qua homines sacrificabantur reuocas id ne quasi patrio ritu negle sto superstitione inani incolae turbaretur: simulachra pro uiuis hominibus: quos milia in t cris proiiciebant hostiarum ornata modo in Uberim immittere docuisset quae
res a romanis Tibus quos nostiis idibus malis diligenter fieri selet. Ea enim die pontasces animalibus mino se dum letes immolatas uirgineis uestes praetores alu