장음표시 사용
111쪽
iure, sed spissior. Ius iuvenci, Wius vituli nihil mutarunt. Post liquores duos acidos visum est academicis alcalicum quidpiam in experimentum adducere. Ergo spiritum salis
ammoniaci affuderunt. Huius affuso nihil statim mutavit. Sexdecim post horis, cum iura quiescerent, non nihil subtilissimi pulveris fundo adhaerentis , quem tamen in ranarum iure , aliisque vix cognovisses, ostenderunt. Ceterum liquo rum mutatio fuit nuda. Post haec venit in mentem quaerere, quid vel solutio mercurii sublimati, vel calcis aqua pareret. Iura Omnia, sublimati solutione affusa, colorem statim mutarunt, albescentia alia plus, alia minus maxime Omnium, ius ranarum; in quo ramenta subito exstiterunt multa, grandi minora in iure testudinis minora etiam in bubulo, in quoin pauciora fuerunt. Ius vitulinum albi coloris parum traxit nihil ramentorum ostendit. Post Oras sexdecim cuticula
quaedam alba in summa cuiusque liquoris parte prodiit, in
iure auten ranarum multo albissima, densior similiter que in omnibus filum tenue e materia alba circa os vasculi ductum erat. In eo, quod dixi, ranarum iure ramenta adhuc conspiciebantur albidissima, satis magna levia, quae in testudinis, in iuvenci iure pauciora erant, nec ita magna. In cancrorum iureis cammarorum nihil apparuit, quod ramentum posses dicere; sed materia tantum subalba, & commista aeque per totum . Vitulinum quoque ius ramentis caruit; sed minutissimam pulverem atque albam in illorum vicem ostendit. Haec mercurii sublimati solutio praestitit Haec aqua calcis . Primum iura omnia dealbavit vitulinum in primis idque sub ipsam fere affusionem ramenta deiecit satis multa, grandi aliquanto minora , pauciora utique, deiecit bubulum . E testudinis iure nihil desedit praeter farinae nescio quid Ius ranarum erat colore minus albo, in eoque post horas sexdecim nihil praeter farinae paullulum, conspiciendum erat; qui pulvis, seu farina, fuit etiam
in cancrorum , cammarorum iure satis modicus Liquoribus his omnibus cuticula quaedam Xorta est in summo illis que statim , atque adeo in ipsa affusione, exstitit, in quibus
crustacea animalia decocta fuerant.
His peractis, quod reliquum cuiusque iuris fuit, unum
112쪽
quodque in suo vasculo, ad ignem appositum est, ut paullatim evaporaret; placuit quippe scires, quodnam illorum in gelatinam constringeretur . Crustaceorum iura nihil exhibuerunt, quod gelatina vileri posset quippe soluta apparuerunt semper, propter materiam quasi terream , quam
liquor sustinere vix poterat, turbida, subflava saporis
salsi atque acris us ranarum in gelatinan concrevit, Oloris cineret, neque admodum solidam . aullo solidior fuit gelatina testudinis, minus cinerea Ous vituli elatinam Protulit, copiosam, .suavem gustui, iucundam, .coloris flavi subobscuri, datis solidam . Ius iuvenci cum semel atque iterum ad paucitatem summam bullivisset, vi demum
gelatinae initia quaedam ostendit; nam cum liquor obscuratus esset, saporemque traxisset minus Crem, quam ius ituli, sed tamen acrem, praeter magnam materiae terrestris
Vim, quae paullatim contrahente se iure, ad fundum ibat, apparuerunt etiam in illo egigui quidam grumi. Hisce experimentis cum ea, quae diximus, iura academici duo illustrassent, suum studium medicis inutile esse noluerunt hoc enim susceperant illorum caussa. Cum ergo quaedam iuris cuiusque propria cognovissent, considerantes saepe eadem, comparantesque modis Omnibus, usque adeo laborarunt, ut spes tandem utilitatis aliqua in duabus praecipue rebus apparuerit. Has medicis statim proponam . Primum notatum est inter experimenta facienda, crustaceorum animalium iura syrupo violarum non similiter assici, ut alia; etenim ius illorum syrupo huic affusum colorem fecit viridem, ius aliarum carnium non item Secundo crustaceorum ius quae altera differentia si minime conicmnenda hin gelatinam non concrevit aliarum carnium omnium, si Xcipias
bubulam, Concrevit . Duabus his rebus visum est statui posse primum crustaceorum iuri alcalicum principium inesse quoddam, quod aliis non inest vel si inest omnibus, in his tamen implicatius esse , nec ita manifestum, ut in illo . Deinde in iure aliarum carnium gelatinosam materiam quamdam
delitescere, quae, frigore cogi possit, calore diffluat,
mitisque sit; hi e materia in crustaceorum iure vel sit nulla, vel certe propter adiunctum salem sit dissolutior. Quibus sane differentiis esticitur non eamdem omnibus vim eis , ut
polliat id moibos promticu adhiberii ac si quam habent
113쪽
COMMENTARII IOIcommunem vim, ut dulcificare pariter queant, aut nutrire, aut tale aliquid praestare, non id tamen praestitura esse omnia eodena modo Haec si sequimur, dicendum iam erit, crustaceorum iura ad sales acidos emendandos esse, si quod aliud , aptissima vel quod illos absorbeant, vel in alterius salis naturam con vertant mura alia illos eoidem sales irretire .pariter non multum nutriciae materiae ab illis in sanguinem derivari, illud quidem tenemus gelatinoso nos maxime ali genere; iura cetera nutrimentum copiosius afferre, etsi alia plus, alia minus sic omnia ad nutritionem esse apta illa quidem quod sales emendent, quibus nutritio impeditur haec vero, quod materiam etiam afferant. Haec quasi consectariola Bec-
Carausis Montius proposuerunt, ut medicis quoque labo Tem probarent suum Polle Montius ius culorum studium di misit Beccarius longo intervallo ad idem rediit quam quana non illa eadem iura , quae antea una cum Monti CXam1naverat, sed aliud, quod nondum attigerant, quodque remedium in medicina efficacissimum habetur, id est ius vipera-Tum , considerandum explicandumque suscepit. Etenim cuni iuris huius periculum in maximo potentiis moque principe faciendum eis et rogatus eccarius, quid de tanti remedii viis natura sentiret, maluit ipse experimentis ui rem Ognoscere, quam aliorum scriptis confidere. Haec igitur Bec carii experimenta superioribus statim subiiciam ; nam quamvis tempore disiuncta , a Beccario solo, nec eodem consilio, confecta sint, re tamen sunt coniunctissimc si illos prae sertim audimus, qui viperas,in cancros in eumdem ordinem re ferunt, simul cum p1scibus vel fluviatilibus, vel marinis, ostreis, attacis , quibus egregium ius confici BOerha avius putat advex sus morbos, Ut ipse ait, viscerum fortium, rigidorum. Ut autem via atque ordine Xperimenta sua Beccarius persequeretur, initium sibi capiendum esse existimavit a sim plici quarumdam rerum permistione cum ea Viperarum par te, quae esset ad solvendum facillima; idest cum illa , quam aqua calore percita ex illarum carnibus extrahit, ac ius il lud commune essicit, quod aegris praeberi solet. Iure iocisa rato, violarum syruptis principio affusus est. Hanc affuso nem nulla coloris mutatio est consecuta, quae manifesti ai
cali aut acidi praesentiam indicaverit.
114쪽
Admisti sunt postea liquores alcalici varii qua fixi, qua
volatiles ac ne tum quidem coloris est facta mutatio. Neque minus color idem perstitit, cum acidi admisi essent, v vegetabiles, sive fossiles 'modo unum exceperis nitri spiritum, qui instillatus non parum dealbavit, desidente paullo post levi quadam materia' subalba . Quod videns Beccarius miratus valde est , quid esset, quod alia iura liquores acidi plures, iique inter se varii, dealbarent viperinum non nisi nitrosus non quod rei caussam vellet quaerere quod studium recentiores iam multi minus probanto sed quia mirari licet etiam non quaerenti. Redeo ad Yperimenta . Neque marinUs sal, neque nitri, neque ammoniacus quidquam ab initio in iure mutarunt. ost aliquanto primi illi duo fecerunt turbidum, a fere mucosum tertius conservavit ad longum tempus. Neque minus diu conservatum ius est , cum siet integrum, neque dum rebus aliis attactum. Solutio mercurii
sublimat dealbavitis cito, valde; in quo fuit aliquid
uiperino iuri cum aliis commune ; nam, alia eadem soluatio dealbat. Solutio salis saturni dealbavit minus. Solutio salis vitrioli neque dealbavit, neque mutavit quidquam Cum his experimentis cognoscere eccarius studuisset,
an esset in viperis solutius quidpiam atque expeditius ,
Omnino tales, quale in canceribus cammaris alcalicum principium esse diximus , decrevit tandem illarum principia, si posset, studio aque arte di sibiveres; quod cum fieri per calorem soleat, hunc primum adhibuit lenissimum deinde, cum lenissimo nihil proficeret, vehementiorem quo ius tandem , aqueis partibus avolantibus , ad paucitatem redactum est, atque in gelatinam transiit subobscuram is viridem, pellucidulam tamen, Wgustatu iucundissimam . Hic Beccarius comparando conferendoque Omnia , Ut physicum decet, animadVertit, e viperinae carnis unciis septem unciam gelatinae unam, drachmas se prodiisse cum ex unciis vitulinae totidem breviori tempore tres gelatinae unciae cum Una drachma prodierint eoque amplius . Fuitque haec semiopaca quasi lactea firmitate vero partium, cohaerentia, gelatinae
viperarum fere par. Iam neque Canamaros, neque Cancros
gelatinam praebuisse ullam supra diXimus . Ranarum ius ali quam praebuerat cohaerentiae ternae nudius quod X perimento iterum facto iterum accidit; nam ut ius contrahebatur,
115쪽
cuticulae aliae atque aliae deinceps formabantur, quibus ad fundum deiectis liquor superex1iabat solutissimus. Continuato adhuc calore e gelatinae huius viperina dra chmis se purius quidpiam extractum est, sapore grato, o lore fusco, uti casse , ad grana triginta sex. 4elatinae vi
tulinae drachmis totidem extracti huius grana exstiterunt non
amplius triginta; idque fuit flavum , subobscurum, sapore me lius. Cum autem vitulinum ius in gelatinam citius, quam viperinum cogeretur, non id utique ex eo fieri exi1timavit Beccarius, quod ab illo partes aque citius, quam ab hoc avolarent; nam si id ita illat, vitutinum oportuisset citius quoque evanesceres; quod contra accidit; sed caussam et se,
quod gelatinosae partes vel plures in vitulino sint, vel ad
Hactenus diximus quid aqua, calor, non ille quidenam agnus, sed nec lenissimus quidem, e viperarum natura eduxerint. Quid autem ex ignis applicatione acciderit, non
multi quaerent. Xperimentum et enim ab aliis factum, qui ignis opera easdem ferme res eduxisse se e viperis tradide runt, quae e animalibus naturis aliis trahi solent nisi quod visae sunt viperae in subtilitate, copia cum salis o latilis, tum etiam olei, non nihil aliis concederes; quam vix his principiis videbantur hae eitiae, quod vividiores sint, multis virtutibus praestent , abundare magis debuisse Hic iam res ipsa postulabat, ut quaereretur, quid principia, unde Viperinum ius constat, atque adeo ius ipsum, in humoribus nostri corporis, ac praesertim in sanguine, flicere valeant, si his admisceantur . Nihil non tentavit Beccarius in hoc genere sed multa , ut ipse ait, inutiliter. Hoc unum tantum monere nos voluit, in quo credidit, utilitatis spem esse nonnullam . Extracto multis hominibus sanguine, quava Ientibus , qua affectis, cuiusque sanguinis serum in vas indidit, ac cum iure viperino aliud aliud cum vitulino, aliud denique cum pluviali qua permiscuit, illud in primis a vens, ut neque ponderis differentia esset ulla , neque superficies in amplitudine differrent. Tum singula in eodena a lore posuit, satis leni, eoque, quo serum facile in gelati nam cogi solet. Idque cum saepius fecerit, visum est plerumque serum, cui ius viperinum admistum fuerat, aliquanto serius congelari , quam alia , congelatoque ineste adhuc
116쪽
COMMENTARII solutum quidpiam atque queum , quod in aliis non repraesentabatur videbantur ergo illius partes cohaerere minus, minusque consistere.
His rebus sibi persuasit Beccarius gelatinosam quamdamnaturam viperinis carnibus contineri, quae quamvis non illi admodum aliena sit, quae animalibus aliis inest, dissimilitudines tamen habet aliqua ; illam in primis, quod est mobilior, minusque cohaerens; ad impediendum, ne serum sanguinis, quod ipsum gelatinosae naturae est, Cogatur, magis apta Ceterum quae habet communia cum gelatinis aliis, ea pendere ex his principiis existimat, quibus univerusina gelatinae Omnes componuntur . Haec autem principia concretione una contineri salina, terrestri, oleos , apertissime Statilius docet, cum saepe alibi, tum vero in fund Chym. p. m. 8a g. 3 pag. m. I I g. 11. Beccarius huic tanto ch mico se applicat, neque dubitat viperarum quoque gelatinae tres illas naturas tribuere. Nam primum quod ad salinam spectat, quamvis neque acidum, neque alcalicum quidpiam in gelatina tali Xperimentis cognoverit, non continuo a me salem quemvis denegandum illi esse putat. Potius Boe Thaavi assentitur, qui in hymicarum institutionum tom. par altera it de animalibus p. m. 66 6 plane Urmat, salem animalibus natura insitum , neque acidum esse , neque
alcati, neque omnino fixum, neque eum tamen , qui natu
Tali animantis, in quo inest, calore volatillis possit fieri, sed in termediae cuiusdam naturae esse , maXimeque benignum promtissimum tamen, ut levi de caussa acCrescente praesertim a lore, Macer fiat, cilcalicus, Qvolatilis. Sic Statili sen tentiam a viperarum gelatinam eccarius transferens Boe Xhaavi quoque Opinionem confirmavit. Quod autem in hac gelatina terrestre est , id sane levius multo esse videtur on geque attenuatius, quam in aliis. Terrestrem porro naturam res quaedam tertia, quae Oleos esto facile avolans, cum salina conglutinat. Ex hac leos parte animantium spiritus ducitur, quemadmodum BoerhaaVius docet inst. hem tom. par ait tit de animaL p. m. 66 Om. II ait et proc. 93 p. m. o 8. Atque hanc eam esse Beccarius non dubitat, quam iuscula exhalant cum odore qui halitus in viperino aeque suavis est, ut in aliis. Hisce experimentis etsi non tantum medicinae lumen
117쪽
COMMENTARII Beccarius attulit, quantum voluerat, profecisse tamen videtur non nihil, quod, observationum numero in re ceteroqui notissima alios superaverit, diligentia nemini inferior fuerit . Sed haec hominem spectant. Illud autem ad rem petatinet, quod cum viperarum facultates in medicina sint plurimae, Omnes tamen e paucissimis illis, quae supra posui, principiis commodissime duci possunt ut consectari alia non sit opus . Quod antequam ostendamus , viperarumque acu tates explicemus, videndum est, quales hae sint, quidque haec potissimum animali essiciant, si remedii caussa capian tur. Et primum quidem , idque quasi summam continet, cutis vitia emendant; hanc maXime ob caussam a gravis simis cuiusvis aetatis scriptoribus commendanturi ac si qu1 illa minus probant, id sane argumento est, Xperimentis
usum confirmari, cum horum rati opinionem Wπραξιν non minuerit. Huc accedit, quod alitiis ient per Utem exeun
tes, Qvires nutriunt, .macie adductis plenitudinem adspectus iucunditatem restituunt. Quod si quid mali inter dum afferunt, quod etiam remedia vel maxime salutar1 non raro faciunt, his nocent, quod calores nimios pariunt, si tim creant, ardorem Utis , inquietudines Vigilias . Atque haec medicum vel mediocriter exercitatum fugiunt ne mi
Iam vero cum hoc maxime praestent viperae, quod uti morbos pellunt se perspirationem adi UVant, quemadmo
dum id essiciant, manifestum erit, si de ipsa perspiratione
pauca dixero . Ante omnia satis constat canaliculos , quibus insensiles humorum particulae X tra corpus perpetuo dera vantur, exilissimos longe est e tenuissimosque praesertim si Lee venoechium audimus, qui Xilitatem hanc tantam ad calculos quas revocans, in ea Corporis arte, qu granuim fabuli sequet, horum canaliculorum millia esse Urmat ad centum viginti quinque . Neque est, cur Lee venoechi fi dem non habeamus, cum Oerhaavius habuerit. Quod si ita est , oportet sane, tenuem supra modum, , Obilem eum
liquorem esse, qui hos canaliculos e adens, diducere eos .apertos tenere de beato molles reddere, mi exibiles. Neque vero vellicandi vim udam huic esse convenit, quem admodum Xcrementis , sed levissimus sit oportet mitisSmus que, nihilque habeat asperum, quo Stremo nervorum api T. II. P. L O
118쪽
COMMENTARII Ces eo pertinentes impellat, aut pungat. Hos enim stimulis inquietari non convenit. Et vero si humor maiori impetu ad cutem deferatur, & urgeat vascula is dilatet plus nimio hisque propterea comprimatur ipse vicissim, conteraturque praeter modum; tunc enimvero, benignitate omni
possita, cicer fiet, pungens, Minfestus, urinae 1mi- Iis eritque tandem sudor, amplioresque meatus sibi quaeret, Unde e Xeat.
Tenuissimum porro liquorem illum, benignissimumque, quem diximus, cur non e gelatinosa sanguinis parte ducamus, quae, vasorum pulsu, corporis calore perpetu acta, attenuari tantum potest, quantum volumus Θ Haec enim attenuata magis magisque , quasi gradibus eo tandem subtilitatis perveniet, ut minima quaeque cutis foramina subire Wcommodissime transire queat. His rebus sibi facile persuadet Beccarius, vim omnem viperarum ad cutis vitia emendanda , transpirationemque adiuvandam , in gelatinosa illa natura esse positam , quam supra vidimus ex eis educi haec quippe gelatinosam sanguinis partem auget, attenuat magis, ad cutem dirigit; quorum unum si qua res praestet, ea sane perspirationem adiuvabit, 'uti medebitur; quid ergo si res eadem praeitet omnia Θ quod sane gelatinosum illud viperarum principium facit. Nam primum quidem admistum sanguini, non potest, quinge latinosam eius partem augeat, qua aucta , materia quoque perspirationi maior suppetit. Eamque ob caussam gelatinae etiam aliae adhiberi ad id solent; sed vi perina praestantior esse debet, quippe quae serum sanguinis quodammodo Obilius reddit estque ipsa semper naturae suae, mitissima ac lenissim . Quo ingenio cum sit, sero admista, calore agitata in causa erit, ut illud etiam magis magisque attenUetur, sitque ad minima quaeque vascula subeunda Xpeditissamum. Ac tum quidem nihil facilius erit, quam ut canaliculis, qui ad cutem pertinent, Xcipiatur , atque inde foras actum egeat, ut vapor ac vitium , si quod uti in sede rit, X cutiat . Per haec eadem aliae quoque viperarum facultates explicabuntur . Quid enim facilius, quam ut gelatinosus viperinus vapor sese ad illiam auram adiungat, quae e corticalibus cerebri glandulis per anguidissimas nervorum vias in omnes membrorum partes illabitur quod si ita esse
119쪽
dum vires reficiato firmitatem corpori addat. Idque cum Boerhaavi opinione apprime congruit, quo fides habenda est maior. Quippe Oerhaavius loco, quem supra posui, numero aliisque sequentibus , auram illam , nervos perUadentem , sic explicat, ut nihil magis videatur, quam mitissima quaedam lympha tenuissima , quae e gelatinoso ducitur corpore , ubi id corpus subtilitatem adeptum est,in puritatem is mobilitatem summam. Similiterque poterit gelatinosa viperarum vis Obstructas minimorum vasculorum vias nullo negotio recludere, immissoque humore levi totas diducere atque ampliare ut plenitudo corpori redeat, .decor. Sic viperarum bona in gelatinoso principio videntur esse omnia.
Iam vero, ut in Commoda etiam explicemus, si quierunt , quibus vasa sint supra modum angusta, fibraeque dissentae nimium is rigidae, tenues, quasque vel levis attactus plus iusto commoveat; sique erit in corpore magna humorum vis, qui istobilitate praestent, rarescant facile , solvantur acriores fiant in his utique gelatinosus vi perarum humor, lenitate omni amissa, ut qui est ad alca-Ii Zandum a natura proclivior, humorum aliorum vitia COΠ-tia het, stimulis aculeisque novis corpus infestabit. Hinc calor, sitis, febris, rolestiaeque illae omnes , quae timeri his solent, quibus curandis vipera adhibetur. H Cc modo gelatinosum , quo viperae pollent, principium accommodavit Beccarius ad Omnia , ut iam & alcaticas illas naturas, balsaminas, aethereas, aliasque id gentis, quibus utiliatur multi a viperarum vim in medicina CXplicandam , contemnere se posse putet; quae vel omnino pro voluntate finguntur, vel potius quid sint plane nescias; neque tamen rem e plicant . Gelatinosum vero principium
est in viperis manifessissimum , eamque habet, si illam quidem habet, quam Beccarius animo cogitavit, cum effectis omnibus coniunctionem , qua nihil simplicius fingi potest. Ea re, credo, cogitatum hoc suum systema appellare Beccarius non dubitavit quod spem habuerit, ut qui systemata
Omnia insectantur, ac vel nomen abhorrent, huic propter simplicitatem ignoscerent.
Cum hoc systema sibi informasset, tantum abfuit, ut
120쪽
COMMENTARII inventionis, novitatisque laudem quaereret, potius scriptores omnes legere, pervolutare coepit, ut gravissimum aliquem si qui esset, inveniret, cuius auctoritate cogitatum firmaret suum. Hoc est scilicet non gloriam quaerere, sed veritatem; in quo mihi videtur gloria ste maior . Duos autem legendo, in ea incidit, quae rem propositam quodammodo indicarent . Ofm annum primum legens in annotationibus, quas ad oterii observationes scripsit centuri cap. Ihaec reperit: nostra 'nione Vera constant sale molatii oleo
s , subtili immerso mucit in , qui idem Oim annus in no
tis ad pharmacopaeam pagiricam eodem lib. I, Um sermo de viperina carne incidimet, haec habet eius 'randi ratio consistere idetur in blanda sanguinis umorum resolutionesque 'rituescentia promo venda propter sal molatae particulis ramosis intime immersum. Quibus 1detur Utique os mannus, praeter mucilaginosum principium , particulis ramosis Con itans, quod cum gelatina congruit, sal etiam volatile quod
dam in viperis agnovisse, sed hoc sal, si recte, atque ut probabiles medicorum theoriae ferunt, Xplicetur, illud ip-1um subtile principium videtur Beccario esse , quod supra,
gelatinarum principia universe e Xponentes, numera Vim US.
Hosmanno accessit Camerarius, qui in secunda dissertatio neci quam Lipsienses doctissimi propositam in suis actis a Bent, quiperarum languidos agros reficiendi virtutem tribuit illi, quod in o animalculo obser vatur , λυσκρω Viscoso, ertimus lubrico quod blandam nutrientemque gelatinam, ac moleculas ob voletendis subigendisque salium spiculis aptas abunde innuit, propter quod vitam sine nutrimento diu traducunt, ct anilia reumatica: et acuum sustinent. Negari profecto non potest , duorum tantorum hominum sententias , quas nemo antea satis fortasse explicaverat, vel Beccari opinionem