장음표시 사용
231쪽
quo vis morbi medicorum vicit industriam Miser quidam
peregrinabatur. Hunc taurus percussit in deXtro inguine, quo ex ictu ortus tumor anserino ovo fere par. Homo remedium quaeritans in chirurgum incidit audacem magis, quam gnarum, qui tumorem inspectans, abscessum ratus, incidit Materia deinceps exiit subos cura , odoris pessimi; cum lumbricis . Tumor neque desedit, neque mollior est D eius: formam retinens sub rotundam, quae in longitudine excederet non nihil. In Stremo patebat transversim rima Cum iret pedibus , ut miseri hi solent, vehementi dolo re afflictaretur, gravissima quaeque perpessus Bononiam an dem ingressus 1t, ad nos conatum delatus. Hic illum exceptum a medicis benigniter, superveniens febris con
fecit. Huius malum sectio cadaveris illustraVit, quam, Conc dente accolao, praesentibus anatomicis praestantissimis, per egit vir clari nominis etrus abaranus . Aperto inguine quod intumuerat, compereriliat, intestini te partem quam. dam illuc delapsam esse, eaque ibi considente rumorem X- sitisse. Erat illa mirum in modum convoluta is ab in te
sino ipso omnino fere evulsa . Sub aloppii ligamento laceratio intestini se 1 odebat pithamas fere duas longe a colo ; idque a parte superiori. Ex inferiori prope summum
femur pars altera intestini te manifestabatur, prorumpens
extra simul cum peritonaeo, herniam formanS. Ceterum
intestina, erant livida , gangraenam in propinquo fui L se significabant. In leo lumbricus recondebatur, illorum simillimus , quos aeger testatus fuerat se e Vulnere exeuntes vidisse . nerat etiam humor subobscurus , foetidus, qualis
C aperto tumore manaverat. Haec docuit sectio, quae Tabarani diligentiam, 'acconi studium commendavit. Tacconus ad ingenium exercendum, quaestionem movit, an lumbrici diu in hernia reconditi vulnus aliquod intulissent quam in rem, de malo lumbricorum ingenio multa disseruit, Boerhaavi Maliorum loca protulit, quihus ostenderet, quam sit hoc genus infestum sibique ipsi humanum quoddam leum visum olim fuiste narravit, quod lumbrici totum male habuerant, Mad cribri modum perso averant. Quas dubitandi caussas cum afferret, eo spectare videbatur, ut lumbricos in hoc etiam homine, cuius sectio T. II. P. I. Te erat
232쪽
218 COMMENTARII erat in manibus, accusaret quem tamen hominem quando tauro percussum chirurgo male sectum fuisse intellexerat, potuit et lumbricos absolvere. Nos eo libentius illati vulneris culpam in chirurgum reiicimus, ut e unius
De oleo amygdalarum disicium per urina etias reddito.
II lud quoque malum memoria dignum est ad Xe
Cenda physicorum ingenia aptissimum , quod anno millesima septingentesimo quadragesimo tertio, mente OUembri, pro sua sonertia observavit Iosephus Maria Ba Chelonus, egregius medicus, lithotomus, si quis alius, Xcellentissimus. Id illi contigit in virgine quadam nobili. Erat puella annorum fere sexdecim natura sanguinea, bilios . Febris hanc cepit, acuta, cum dolore capiti Velie mentissimo . Nihil remedia profecerunt a Cum malum adversus omnes medicorum industrias quotidie invalelceret, delirium etiam accessit. Urinae subit iterunt, quas ciere per triduum ipsum nulla res potuit. Hic tum Bachetontis arcessitus, Ut Cathetere urinam eliceret quod ille sirenue fecit diequinto mensis novembris sub vesperam ac tum puella Urinae libras reddidit ad novem. Mane diei sequentis , eodem catheteris auxilio, libras alias fere novem depulit. Eodemque die, cum advesperasceret, urinam quoque aliam emisit, sed non tantam minus quoque emisit mane diei septimi, ut libram vix unam superaverit. Profluvium hoc admirationem sane habet aliquam sed esst aliud in hac puella, quod
Eo, quem digi, die septimo sub vesperam, cum a Chetonti Callaeterem ad urinam trahendam rursum immisiiset iam enim urinam facere sine chirurgiae praesidio puella non poterat oleum prodiit amygdalarum dulcium verissimum purissimumque quod cum profluere desiisset, urina secuta est limpidissima ad uncias fere decem . Sequent etiam mane , cum Urinam educere achetonus vellet, praecessit olei non nihil. Oleum
233쪽
COMMENTARII. Oleum insolens miratus achetonus rogavit, quid adolescentulae datum esset. Cumque intellexisset, vespere diei tertii uncias quatuor amygdalarum dulcium eam sumsisse; oleum mirari iam desiit; non enim dubitavit, quin quidquid olei per urinae vias eductum esset, id ipsum esset, quod tribus ante diebus puella sumserat . Mirari autem coepit, quo modo id oleum , integrum citra mutationem, in urinae usque vias delabi potuistet. Non ignorabat ille quidem , huius generis exempla esse permulta sed nudum est
adhuc, quod cum incidat, non admirationem moveat ac nisi breviores, rectioresque vias anatomici excogitent, quibus certi humores in vesicam deducantu sequas vias achetonus non audet proponere mirari numquam desinent. Quid sit autem, non video, cur mirari semper malint,
quam vias quasdam sibi fingere. Oleum , quod virgo reddidit, uncias binas pondere non
aequabat granis Oct aberat. Fuit ergo multo minus quam quod sumserat. Nempe Cum sumtum oleum per corpus errasset satis diu, facile credi potest, non totum per urinae vias X iisse ac fortasse plus exiit , quam quod in lance est positum cum enim in educenda urina observatum bis fuerit, cur non putemus alias quoque exiisse non observatum P Idque ipsum, quod Observatum est , partim fortasse
adhaesit vasi, quo exceptum fuerat, partim urinam secutum est, ut non totum lanci imponi potuerit. Haec Bachet
De morbis quibusdam popularibus
LIceat hic nobis rem nullam exponentibus paucas indicare alia academiae studia, labores quasi cursim
Hlitorias popularium morborum, communium, qui dominati interdum sunt latius, academici scripserunt nonnulli quas hic referrem , si aut multas haberem , aut paucis contentus esse possem. Tamen Beccari lucubrationem, e Xcellentes viri, naturae Curiosi ediderunt, malueruntque
234쪽
indicabo tantum , ut nostrorum diligentiam exemplo aliquo
excitem . Beccarius morbos X posuerat, qui anno millesima oseptingentesimo vicesimo nono bononiensem agrum male habuerant; hisque rheumatismum infestissimum adiunxerat, qui cum per idem tempus provincias multas eXasset, anno postero ineunte Bononiam invasit; post cilio illabens atque alio, ultra Europae sine tandem se immisit. Huic malo nudum hominum genus, nulla aetas non patuit Beccarius, ut diaei, haec scite e Xposuerat; cuius commentariolum Umnaturae Curiosi accepissent, publicum esse voluerunt . re- mundus quoque, vir sane magnus, rem probaVit, ac cum Philosophicas transactiones adnotationibus pulcherrimis XOrnans in Commentarioli huius mentionem incidisset, medicos omnes etiam atque etiam hortandos esse censuit, ut suae quisque provinciae morbos, eccarii exemplo, describeret
quippe id fore, rei medicae, medicis ipssis utilissimum Est aliquid gallo homini placuisse
Nos ergo, etiam ut huic placeamus, medicos nostros hortamur, quantum possumus neque eccari tantum , sed etiam Caietati Scarsellii exemplum proponimus . Nam is quoque historias morborum, qui anno millesimo septingentesimo sexto, vicesimo, aliisque duobus sequentibus Bononiam In xime infestarunt, sic scripsit, ut naturae Curiosis, si has vitiam accepissent, re mundo probari possent . Hos imitari decorum est. Itaque medicis nostris auctor sum, ut has praesertim, quae interdum late serpunt, aegrotationes studiose observent, litteris commendent; ne videatur
diligentia nobis defuisse , cum morbiis exempla non defuerint
235쪽
De longa cibi po que omnis abstinmtia
Ton committam, ut sermonem, quem olim Iacobus Bartholomaeus eccarius de longa cibi potusque omnis abstinentia composuit, quemque Benedictus XIIII Ont. Max. suis libris inseruit, huc transferam ne quod munusculum Pontifici amantissima academia olim dederit, id nunc videatur repetere neque sermoni ipsi adversabor, qui illorum librorum caussa factum se esse profitetur, oransferri alio recusat Tamen quae illius faciendi occas fuerit, paucis dicam summa rerum capita attingam, ne quod academiaenaaxime gloriosum est , videar praetermisisse. Prosper Lambertinus, antequam ad summum pontificatum eveheretur, cum Bononiae esset, episcopatum gereret, libros conscribebat de hominibus in Sanctorum nume rum referendis in quibus' quo ritu id fiat, Quia de aragumenta ad virtutem hominum certissime comprobandam ducantur, WUniversam illius consecrationis rationem diser te copiose e X plicabat . 1 autem in hac celebratione ii lud in primis conititutum, ut Sanctis nemo adnumeretur
nisi prius miraculis quibusdam claruerit. Ad hunc locum cum Lambertinus venisset, physicos studii sui participes esse voluit; nam quamvis quid in quaque re pro miraculo a bendum sit, prudentiae sit magis, cognitionis longo rerum usu comparatae, quam philosophiae, cognoscere, tamen philosophia valet aliquid in hoc etiam . Etenim cum miracula ea dicantur, quae supra naturae vim sunt physici,
quod maxime profitentur, naturae rationem Omnem ,
vim descripserint; re quavis proposita facilius intelligetur
an ea intra naturae fine Contineat Ur, an ultra procedat
quam quo progredi natura potest; sitque idcirco in miracu lis numeranda. Ac dissicile quidem lset, physicos huic lo co satisfacere, si evidentia in his rebus summa requireretur; sed ad prudentiam probabilitas certa satis est. Quare ubi physici rationem suam docte diligenterque Xplicaverint, si
res quaepiam proposita aplicari ex banc rationem nullo
236쪽
222 COMMENTARII modo possit, cum si ceteroqui valde mirabilis,' in an cito appareat ad Dei cultum pertineat, equissimum erit hanc in miraculi loco ponere is iudicium prudentiae erit tutius. Idque ipsum expeditius esset, si physicorum una es istratio .constans , sed systemata sibi condunt alia alii, mutant iam condita nationes inter se dissentiunt, secula. Dissicile est autem cognoscere, quae natio rectam philosophandi viam institerit Qquod seculum sit aliis an teponendum; nemo est enim, quin sententiam , quam ipse tenet, aliis omnibus praeferat, idcirco eam tenet est igitur unicuique fere nationi atque aetati hoc quasi insitum ut philosophari se melius putet, quam reliquas. Quapropter
si vim naturae philosophorum systematis metiri volumus oportet autem, his metiri, quamvis iudicium sit anceps prudentis hominis erit, ad rationem dirigentis omnia, per ea systemata id facere, quae maxime inter cetera cla ruerunt. Id pro sapientia sua videns Lambertinus, cum sci ret , sententias in physicorum scholis orescere iam novas, his quoque naturam aestimari Oluit ad miracula quaedam cognoscenda. Habebat illud in manibus , quod narratur de multis, potuisse eos omni cibo potuque ad longum tempus abstinere, ac scire valde cupiebat an pro miraculo haben dum id esset ac cum veteres multi repugnarent, hoc etiam avebat scires, an horum ratio cum recentiori philosophia consentiret Mandavit ergo academiae, ut de re tota iudi cium ferret, scriberet . Academia negotium commisit duobus lectissimis viris agano, Beccario sed cum Baga nus in morbum implicitus animum ad haec vertere non of set, sic rem totam a Beccario suscipi oportuit, quasi uni esset commissa . Instituti quoque astronomos consuluit Lam
bertinus de subitis quibusdam fulgoribus, qui exstitisse olim
in caelo dicuntur, liraculo fuerunt; sed haec non attingam, namque ad academiam minus pertinent speculae propria ad huc sunt Beccari autem sermonem expediam paucissimis non enim de his dicere institui, ut rem ipsam declararem, sed ut intelligerent Omnes, quantum academiae studia Pon tifici optimo probarentur. Duobus modis, quantum in quaque re natura Valeat, cognosci potest, observatione Wratione. Si enim observa
tione constet exstitille olim aliquid, idque natura factum este,
237쪽
COMMENTARII. 223 dubitari profecto non potest, quin natura id potuerit, quod fecerit. Et ratione similiter apparet, naturam posse aliquid, si modus ostendatur, quo id possit.
Beccarius utramque viam iniit primum observationibus permultis docet', non paucos fuisse, qui ieiunia toleraverint vult diuturniora, quam facile credi possit idque illis natura contigiste nihil enim habuerunt, quod miracu li moveret suspicionem. Et haec sane in universo animan tium genere, ne de hominibus tantum dicamus, spectata saepe ei tolerantia . Redius aquilam totos viginti octo dies sine cibo vivam servavit aliam aquilam viginti unum. Eidem catelli duo sine cibo, di potu Vigerunt, alter dies viginti quinque alter se fere supra triginta. Quod si in canibus accidit, quae animalia calidiora sunt, ideoque famem minus sustinent, cur non idem accidere aliis posse creda mus, quae sunt frigidioras Neque Mendogae irridebimus nar ranti gallinam ipsos octoginta dies vitam sine cibo toleras se. 1 observationibus suam addit Beccarius, quam fortu nae debet. Feles ei per imprudentiam relicta fuerat Occlutissim in loco, quo penetrare ne tires quidem possent post dies triginta Munum adinventa ei adlluc viva, ut pedibus etiam in siileret.
Ex his facile coniici posset de hominibus in quibus tamen tam multa sunt inediae exempla , ut conlisiere e animalibus aliis non sit opus. Plinius septem dierum inediam negat homini lethalem esse multos etiam narrat ultra undecimum die ni durasse ; quod ut illi credamus, Xempla quoque faciunt recentia Norimbergensis Virgo, domesticis
Odiis X agitat , in supremam aedium partem se abdidit, ibique sine cibo, potu dies decem Mocho perseveravit nisi quod die sexto decura bucellam panis aQua madefactam coepit lambere . Id tradit Helvigius, additque, fuisse virginem gracilioris habitus , temperiei calidae, siccae. Neque plurimum ab hoc distat, quod est in transactionibus anglicanis de hominibus quatuor memoriae proditum
hi carbonariam mineram Xcavabant. Cum maXimam aquae
venam casu percussissent, hac subito erumpente interclusi, in altiorem interioremque fossae partem se se miseri recepe runt. Ibi dies fuerunt viginti quatuor, nulla alia re vitam sultentantes, nisi aqua e fonticulo scaturiente quae aqua
238쪽
aa 4 COMMENTARII. cum a peritissimis hymicis examinaretur, calcis vix aliquid continere visa est, quodque pro nihilo haberi posset quo minus videbatur fuisse ad alendum idonea. Alii alia addunt his similia . Neque est dubium inter doctos physicos, in remedica exercitatos, quin sani homines , bene valentes ieiunium ultra, quam vulgus putat, ferre possint, in eoque multum valeant corporis habitus, aetas, regio, anni tempus, quod maximum ad omnia praesidium est, consuetudo.
Nec minorem habent tolerandae inediae facultatem male affecti quid quod etiam multo maiorem praesertim si morbi ex iis sint, qui frigidi dicuntur. Qua de caussa pituitosis is melancholicis licet famem diutius ferres eoque maxime pertinent aegritudines, quae cerebrum proprie , nervos infestant quo in genere praecellunt insanientes, qui sopore, aut sensuum hebetudine, aut paralysi detinentur; mulieres quoque e utero laborantes inediam strenue ferunt. Ρraeclarum est insanientis illius ieiunium , de quo Henricus Stiphon memoriae prodidit. Is verum Messiam se esse prata dicabat voluit ergo eum , quem pro falso haberet, ieiunio superare itaque a die sexto mensis decembris usque ad quintum decimum sequentis februarii ieiunium traxit; quo absoluto ad consueta alimenta rediit. Veriti sunt nonnulli, ne fraudem insanus fecisset aliquam is ieiunium simulasset; quos Vielius resedit; nam, homini per totum ieiunii tempus Xcrementa utique abfuisse dicuntur; ad cibos reversus, sumta crassiori pulte acerbissimis ventris doloribus Orreptus est nec nisi tertium post diem alvum deposuit; quae sane ostendunt intestina fuisse illi adstrictissima, qualia a tanto ieiunio esse oportebat. Non facile credas potui ite falalaciam tam belle componi. Idem Vielius de figulo Quodam narrat londinensi, qui cum totos dies quindecim dormivis set, somno solutus sic se thabuit, ut unam tantum Oetem se dormivisse putaret. Nobiles sunt Chiltoni dormitiones, qui ad multas hebdomadas somnum trahebat; quas cum in anglicanis transactionibus, cin Derhamo legimus, nihil est, cur telio, antiquioribus non credamus. De monacha quadam eccarius ipse ab amicis accepit quam cum apo plexi corripuisset, totos viginti dies sine ullo cibo transe
git, ac ne liquoris quidem guttulam deglutire potuit. Mi
239쪽
COMMENTARII . 223rum quantum valent in mulieribus uteri asse 'iones Beni ventus narrat, monacham suffocatione uteri laborantem una panis bucella sustentasse se ad diem decimum . Mulier alte Ta, quod anZOnus testatur, motu omni sensu caruit dies ipsos novem, Ut fere pro mortua haberetur eo tempore cibi nihil sum sit. Hanc odor tandem Xcitavit olei su cini. Atque ut aliorum Observationibus , nostras etiam , academiae propria Beccarius adiungeret, praeterire illud Do luit, quod a sodale suo acceperat. s assirmabat, se virgi nem nactum esse , quae cum e utero male haberet, motu
omni, sensu amisto, diebus septem octove inediam susti
Ac licet haec tolerantia eorum fere morborum si pro pria, qui frigidi dicuntur, ea tamen non carent neque illi, qui in calidis numerantur, neque illi, qui e multis diver sisque generibus quasi coalesciant. Itaque febricitantium mul rorum ieiunia clara sunt illudque longe admirabiles, quod de Margarita Laiavera in actis lipsiensibus est traditum. Vi detur haec una OIborum generibus is multitudine omnes superavisse . Cum me nitrua defeci 1sent, acerbissimis doloribus excruciari coepta est Vesicae subortae multae WVariae, Qtan to cum dolore , ut misera interdum Xternaretur. Malum remediis quibusdam adhibitis profligatum est. Redierunt e sic anno sequente , evanueruntque sponte sua , aliquanto post affectus recruduit, admirabilis sane is nisi quod ne phritidem in aliquibus aemulabatur, plane insolens Clysma reiecit mulier per os post deinde tophos lapillos quam plurimos, magnitudine,, duritie Varios, evomuit . Ni hil urinae e vesica educi potuit, ne cathetere quidem immis so Admota ventri manu , vel etiam citat Vomitu, fragor intus oriebatur quasi lapidum allisorum. Urinam modo reti nebat, modo copiosissam effundebat, interdum etiam ex Ore erat autem Urinae color ii Varius, aliquando viridis, alias caeruleus. Longum ellet Omnia recenseres, neque opus est. Quod vero ad rem spectat, Quodque admirationem a het malorem, quatuor ipsos menses abstinuit mulier cibo omni potuque , dico Omni , nam unum Siguum cochlearolet amygdalarum dulcium , quod illa sumst die circiter
Nimius sim, si omina recensere velim , quae eccarius T. II. P.L Ff hoc
240쪽
hoc loco codigit, simulque argumenta , quae ille partim in sermone ipso proposuit, partim reiecit in notas , Ut vera a falsis, quantum fieri posset, distingueret; nam naulta quidem falsa narrari putat, sed non idcirco aut neganda Omnia eYistimat, aut si quid admirationem magnam afferat, id continuo in falsis habendum sunt enim quaedam veritatis O-tae, quae si in id cadant, quod vel maXime admirabile videatur , non erit id negandum , propterea quod admirati O-nem moveat, sed erit potius cum admiratione concedendum; contra quam multi faciunt, qui si quo in genere, quod minus ament, admirabilem rem quampiam narrari audiant, quamque se ad sua systemata revocare Olse non confidant, hanc statim negandam esse putant ; quorum superbissima est opinio . Concedendum est ergo admirabilia multa esse, si veritatis quidem nota his adsint uti nec illud negandum ea interdum esse supra naturam, si id quoque veritatis notas habeat. Sed de his agere dialecticorum est, communes locos diligenter copioseque tractantium . Ad ea , quae physicorum sunt, redeo; quae hactenus dixi, in summam colligo.
Si observationibus certissimis movemur cur autem non moveamur dicendum sane erit, naturam ieiunia ferre longissima ; nam , ut vidimus, abstinentia fuerunt mirabiles eorum quoque , in quibus nihil erat, cur miracula X- spectarentur. Atque est fortasse certum tempus, Ultra quod
inedia naturaliter trahi non potest; sed est dissicillimum definire; si enim sustentari fames quatuor mensiit, US O-tuit , cur quinque non possis Unum est, quod fieri a tura posse, observatio nondum ostendit; ut scilicet inediae
tantae ferantur sine noX ; nam cum de multis audi Vcrit, multasque eccarius legerit, nudam invenit, Uae non vel ipsa esset morbus, vel morbos , aut certe molestias magnas afferret; nam quamvis dicantur nonnulli e inedia recte a luisse tamen Beccarius dubitat qui enim id dicunt, vale. tudinis illius modum non satis accurate describunt , ut xi deantur ne satis quidem accurate Xaminasses. Si ergo eiu nium longissimum quis ferat sine OXa, Observationes qui . dein sinunt, ut d in miraculis habeatur; nam id contigit benondum legimus an sit autem in miraculis habendun .
prudentiae iudicium erit. Hacteuus observationes persecuti sumus nunc ad rati