장음표시 사용
161쪽
116 HELvATIA ANTIQuA ET NOVA, wanos, quia ut ait Cluverius eorum lingua Germanorum quam Gallorum sermoni fuit propior. Postquam enim Helveti j Rhenuni sunt transgressi, probabile est eos, se, & linguae & moribus Germanorum, labente tempore, assuefecisse. He Ivetios quoque s iheru)m populoruin & Taurisiorum nomine desi gnatos non obscure indicat Polybius lib. i. In Alpibus ab utroque latere loca montuosa habitrat ad eam partem quae versu Rhodanum O septehi nem siectant, Galli qui Transalpini appellantur, aleam Ilia campis imminet Taurisci, agones, alia plerassi Barbarorum genera, a quibus Trausalpini imigeudre, sed disserentia loci disserunt. Hac occasio-He Cluver. ant. Germ. lib. i. c. s. de lib. de Vin del. c. 2. ait, omnes Alpinos populos unius
ejusdemq; fuisse gentis, qui comuniter Graece& Latine, Tutirisci, sibi ipsis, mi Thaurischoli, ap. pellatione eX Alpium nomine desumpta, quo in comune hodiόq; nonnullis Germanis appellantur Tauni: Romani omnem Taurisci rutri Gentem di Xere Alpinos &Inalpinos psapulos. Plutarch. in Marcel. Pol b-bdin. l. in .stus lib. 6. c. iῖ. Sabellic. En n. 4. lib. V. Gallos inter Rhodanum Alpes'; incoletates, ab eo, quod mercenaria stipendia merebant, ἄμ
I.M, Vocant. Gessatarum autem nomen, non
gentis, sed mercenariorum Gallorum est, liti, quitur Oro iis, sive ut ait Cluper. non gensisti: d conditionis ust vocabulum; quod quam
162쪽
Ds vast 11s Ag LV gr. Novisis. IN optime Helvetijs conveniat, non sol im locus, ubi Gestatas collocat Polybius ut recte obse vat Guillini. sed etiam Helvetiorum mos, qui iam ab antiquis temporibus apud ipsos inualuit, quemque adhuc retinent, dum suam ad bellum operam, Principibus constituto pretio, locant, ostendunt. Ita ergo conducti iij milites Celtica lingua, Gestatae, nominati sunt, istius nominis vestigiu i rem arisisse videtur hodie apud Britannos, qui servos conducti
tios Guel in vocant. Meri l. pari. a. lib. I. c. IS. Gessatas, hic a Gessit lanceae genere, aut quod se omnes Gelset, hoc est, socios appellarent, sicut Germani se fratres nominant, dictos credit Guilliman. Gessatae, vel a stipendisi ut Vocamus Gesin de) seu a genere teli, quod a Varrone dc Virgilio Gesum dictum,ita sunt appellati, ut loquitur Sprech. Pall. Rhat. lib. f. Me cator refert Eutropium Helvetios nominasse Quados, qui juxta Taciturn lib. de mori bus Germ. Marcomannis fuere proximi. Allia ter alciatus in eundem Tacit. Eutropius, inquir, Helvetiorum sedes a Quadis occupatas satis ostendit, ut sufficer omnes delectos, cum Quadi Marcoman inlch, siub Aureliano, in Italiam prorupere. In quo
autem Eutropi j libro, Helveti j Quadi nominentur, me animadvertisse non bene memini;
imo quidem me legisle lib. 6. Iulius primὸ ν cis Helvetios, qui nunc Sequani appellantur. Id quod demum sui ait D. Hottinger a Caesaris tela po.
163쪽
rq HazvETIA ANT 1 nux ET Nou ιxe in usu esse coepit. Antea enim Gallis aninumerabantur, postea Belgis, qui & Celt0belgae dicitur , vide Stumn lib. . c. I. Post Gentium migrationes, cum maximi Helvetiae pars sub Burgundiae regno comprehenderetur, Helveti j etiam Burgundiones diacti sunt. Qui uero sub Ducatu Alemanniae comprehensii fuerunt, Alematini simpliciter,
aut etiam saepe Superiores Alemanni, ab Au thoribus vocantur. Qui in Tacitum depop. Germ. conanient. dedit referente D. Hottiiii. Jexistimat Pauluni R milium, et ransjura noruni vocabulo, signiscare Helvetios, cum inquit lib. i. Transjurani feroxgenus hominum Burgunte nibus, ante rerum potientibuὸ attributi, se tunc sal
De Antiqua Deis. Linguae. Explicatis, ut potuimus, Helvetiorum antia
quitate M origine, superest,ut qualis sue.
tit eoru lingua, Sc qui mores,Videamus. Qssae. stione illam, qua quaeritur. Qualis suerit anti.
quorum Helvetiorum lingua φ Perpi exam, χnon explicabi Iem satis, ut par est, & resis filoquitur, & Doctissimi, quibus haec crucem fixit, fateri coguntur. Quaerunt autem hic I. Quidam: i hi
164쪽
Da ANT1QuA HALv. LIMGu A. 12 veterum Gallorum 9 Helvetioru lingua fuerit Graecas Assirmant nonnulli, inter quos Perio nius in Dialog. & yohannes Picardiu in Celto paed. Suam sententiam probare conantur, ex Gallicae Graecaeq; linguae cognatione, ma-Xime veo Caesaris authoritate, lib. 6. beli. Gall.
referentis, Druides in publicis privatisq; rationibus, extra sitas disti plinas quas literis
imandari nefas existi imabant in chai acteribus Graecis uti solitos. Dicit quoq; idem Caesaν Iib. I. in castris Helvetiorum tabulas literis Graecis confectas, fuisse repertas. strabo l ib. . sic ait. urbs Maolia ) Barbaris loco ludi literarij pateficta, tantum literam graecarmn sudis; ι
apud Gallos excitavit, ut contractuti quoqJominias, graece conscriberent. Refert quoque uerula Vixos doctos esse, qui putent characteres illosi quibus utuntur Graeci, non vere Graecos esse,
sed Gallicos, & ex Gallia in oraeciam, non ex Graecia in Galliam fuisse advectos, ideoq; Caesarem eos appellare debuisse, Gallicos, non Graecos, Graecos tamen dixisse, cuna Graecos tunc ijs uti sciret, a Gallis autem accepisse ignoraret. Certe ipsorum Graecorum testimonio, characteres isti di reliqui nomvere Graeci stini, sed Barbari, sicut videre est ex Varrone lib. 7. de ling. lat. Quantum autem robur insit ili is argumentis, ex responsis erit colligere. Respondetur itaque primbri Probandum prius esset, hodiernam Galloruiti
165쪽
tinguari , cum Veteri eandem esse. II. Egilla linguarum cognitione, quaestio quae assis- matur, concludi non potest, sic enim quoque argumentari liceret, lingua hodierna Gallica plurimas voces a Latina mutuatur; Ergo Gallorum lingua est Latina. Ad Caesa ista Strabonis testimonia quod attinet, majoris sunt ponderis, interim rei ponderi potest. I. Secundum quosdam, Divides & Helvetios cha. racteribus quidem Graecis usos, Graece tamen
non locutos suis te, quod non dici t Caesar: aliut quippe est Graecis literis aliquid concipere, aliud Graeca lingua; Sic Thalmiad Hebraeo constaret sermone, quia Hebraicis sit excu- sum: Imb Gesur ipse lib. fatis ostendit Galiatos Graeca lingua non fuiste usos, quando
Graece per equitem Gallum, ad ,&c. Ciceronem apud Nervios obsessum, scripsit, alias ipsius consilia, cum epistola intercipi potuissent. II. Arridet magis aliorum responsio: non enim simpliciter negandum, Gallos aut Helvetios Graeca lingua usos se ille, siquidem simpliciter non dicat Strabo Gallos Graecis ii teris usos, sed Graece scripsisse. Distinguendae igitur sunt linguae: aliae simi a natura,c0ngenitae, & ut vulgo dicitur, maternae; aliae ab arte tantum & studio. Dicimus itaque Giet. cam linguam Gallis non fuiste congenitam, aut a natura, sed tantum ab arte: sic fieri potest,
ut Helvetius, Italice loquatur, sed ab arte,
166쪽
Helvetis calluerunt Graecam, quam in Schola Massiliata a edocti erant; illos autem Massi liam frequen talle, Author est Strabo, ut supra allatum. A Massiliensibus etiam, ut ait Justinus Histo: cus lib. 3. O usum vita cultioris, deposita ct mansuefusea barbaria, ct agrorum cultus, ct urbes moenibus cingere didicerunt. I c ct legibus, non arviis vivere: tunc θ vitem putare, tunc oliram serere consueyerunt: ideolmaguIus O hominibus se rebus postitus ent ultor, ut non Gyaecia thGalliam emigrasse, sed Gallia in Graeciam translata rideretur. Cur non etiam Graecam linguam
ab illis habuerint ρ Hinc ramen inferre non licet, omnes Gal tos de Helvetios Graece fuisse
locutos, sed eos sollina, qui illam linguam didicisserit, quales erant Druides, quibus illa, in sivis i ri yster ijs, erat familiaris; Galliarum primores, alijq; illius linguae studiosi: Irno
credibile est, huic operam navasse, qui συμβολεια scribebant, ut ait Strabo, quemadmΟ- dum superioribus saeculis, contractus, pacta, Iitigationes, latine scribebantur, quamvis pauci latine scirent. Doctorum illorum si pra recensita sententia varie urgeri potest. I. Posito, non concesso, Gallos 3c Graecos eosdem habui se chara fieres, eandem tame
linguam habuisse non sequitur: habent quidem Chinenses cum Japonensis US, communes characteres, linguam non item. II. Gra-
167쪽
ut Ha v ETIA AMTIUA ET Nova. tis dicitur suas literas Graecos , a Gallis mi tuasse, cum Cadmum primum eas aut in ve-mile, aut eX Plicenicia in Graeciam transtulisse, nonnulli Authores perhibeant. Nec ita sud probat Varronis testimoniumr Graeci fatebantur se suas habuisse literas, ut saltem eaarum nomina λ Barbatis; sed quid inde, non soli Galli Graecis erant Barbari,sed alij quoq; populi,lingua, moribus, des oco dis siti,atq; disserentes, sive a Graecis ipsis, sive etiam a Callis.
Cum vero communem veterum Helvetio
rum linguam Graecam fuisse non constet, qua lis ergo fuerit, quaerat aliquis; Difficilem quaest sonem esse jam diximus, nunc dissicultatis causae adducendae. I. Certum non cist, hodiernam Helvetiorum linguam, Candem esse cum veteri, de qua quaestio. II. Aelbvotij hodierni ab Antiquis sunt diversi, si origine, cur non etiam lingua φ Ipsorum lina guam,cum ipsis Helvetijs perijste credibile est.
III. Clim non conveniar inter veteres,siubquibus populis comprehensi fuerint Hel vet ij, sub Cestis, Plinius & Ptolonisus sub Beliagis, &c. Non ita scitu facile est, utrum Helia vetiorum lingua CeItica suerit an Belgica IV. Clini diversis temporibus tot factae fuerint populorum migrationes, quis non credat,
sicut facta est populorum consulto, ita quoque linguarum ' Quis hodie non vider, linguam Italicam hodiernam, a Latina, unde corIupta
168쪽
DR AN Tiou A HEL v. LINGu A. III est, multum differre t Gallica in dies mutatur, de aliis mihi ignotis non loquor. V. Hanc dissicultatem augent, quicunq; de populo rum linguis locuti sunt. Germani suam linguam omnium hodiernarum antiquissimam, imo quidam primaevam ridicule autumant; Galli vero suam praeserunt; Cantabri superioribus contradicunt: Ita dum unusquisquasibi adulatur, a vero discedit, & in varia absurda incidit, Ut tamen super hac quaestione dicamus aliquid, in genere notandum & quidem Julii Caesaris tempore Aquitanos, Celtas seu Gallos,& Bdigas, lingua, institutis, dc legibus inter se fuisse discrepantes. Sed hic
iterum nodus reperitur, nempe, utrum discri-rnen illud fuerit in tota lingua, vel tantum in Dialectis ' Quidam tres fecere lingRas, Aquitanicam, Celticam, & Belgicam, inter quos Merula pari. a. lib. I. cap. 11. Alij volunt, unam tantum fuisse linguam, sed Dialectis distinctam, quae multorum est sententia, imprimis
vero Cluv. aut. Ger. lib. I. Postquam enim osten
dit Aschenatem Noachi pronepotem , cum si ijs suis atque nepotibus, omnem, post diluvium, obsedisse Celticam, id est, totam Europam, sicut ille ex Mosis Scriptorum antiqui L. simi monumentis deducit; a erit quoque, Europaeog omnes unam eandemq; inter se habuisse linguam, varijs sol im distinctam dia lectis, quod probaru conatur, veterum Audao-
169쪽
x3q. MLvpTIA ANTI'uΑ ET NOVA . rum testimoni js, populorum appellationibui uno eodemq; modo apti l omnes Europaeosi formatis, privorum hominum proprijs nominibus, oppidorum vicorumque Vocabulis, alijsq; complurium rerum vocibus, Europaeis omnibus, communibus: Sed haec apud ipsum vide prolixius. Quaeri etiam spucialius potest; quae iam fuerit Caesaris tempore, squitanorum, Gallorum se Belgarum lingua, ct utrum adhuc extetpMerula, loco supra citato, censet linguam veterem Aquitanicam, eandem cum Cantabrica, Celticam cum Britannica, & Belgicam cum Germanica, essse. Sunt & aliae aliorum sententiae, quibus non explicatur, sed implicatur quaestio. Nos in re tam obscura, tamq; ab ag vo nostro remota, in tot frivolis conjectu
ris, R discrepantibus Aut horum sementi js, nihil certi la explorati statui posse credimus:
Unde multis nec arridet, nec probatur Thim LGlaream, Goluti', O c. sententia, qua statuitur, veterem Gallorum sermonem eundem cum
hodierno Helvetico fuisse. Quidquid autem super posita prius quaestione certum aut verissimile dici potest, ad hoc revocatur: Antiquos Helvetios, in quantum Gallica gens fuerunt,
ut referunt Caesar & Tacitus, candem aut non
longe diversiam cum Gallis linguam habui se. Qualis autem fuerit illa Gallica, nobis non frustra laborandum esse judicamus: Sas ius est rem in medio relinu uere, quam trice
170쪽
Da ΑNTastu Α ΗELV. LINGUA. 13 ta aut α - proferre. Sed hanc concluda mus quaestionem. Cum linguarum puritas&perfectio cardinales excipio) ad nostrum
tempus non pertigerint, dissici limum es , imo impossibile definire, quaenam fuerit Helvetiorum ante mille & septingentos annos lingua. Assurant hic nobis a liqua illius tem-ῖoxis i m numenta aut scripta, qui siuas nobis volunt obtrudere conjecturas. Regeret qui f-piam non murari linguas, sed magis ac magis in melius restitui , perfici de expoliri r Verum illa persectio corruptio potius dicen sta est; Nam quo magis aliqua lingua a pri ma sua origine discςdit, eo magis corrumpi tur: Ideo Hebraicam ad nos incorruptam perrivpnisse dicimus, quia eam, qualis suit, habe mus. Communes linguas mutationes pati, testatur οxperientia. Vix Galli, sita muta tionibus assueti sunt) qui ante quingentos annos vixerunt, sit hodie resurgerent, hodie nam Gallorum linguam intelligerent. Hodie vero qualis sit Helvetiorum lingua a satis notum eam Hel vetiae partem quae Ger maniae proxima est, Germanicum idio ina retinerς, qua de re, tanquam illius in garo Io quendi non datur facultas: Quae Gallias magis spectat, linguam ad Gallicam hodier Dam accedentem habet, quali utuntur Vaudi incolae, δί illis confines; haec tamen peculiarixem habet dialectum, imo infinitas voces,alijs