장음표시 사용
191쪽
tos ebrios non convenir, lites componere se.
Ient. In convivijs vero honestioribus, quod apud Lacedaemonio fi lege cautum erat, uis niores & Magistratus his interessent, quo decore & moderate cuncti agerent, id apud Helvetios ex veteri consuetudine sponte fit, ut in eodem sint c aculo omnes tribules,&illius societatis principem reneant locum Magis ratus & seniores, sicut loquitur Silater. lib. I. Quomodo aurem se in his conviviis te rant, ostendit Daniel Erem. Convictibvininalia gens est shs md isset sine loci, persenae, temporis discrimine, iisde u epulis, eodem potu, quemvis ex I-piunt e cum amiliaribus 9 notis familiarius se diutius ad sident comi siemper vultu: Tanquam polentes O non inriti faciant. Veteres finito convivio, eruditas confabulationes, deinde fides & tibi as, ac symphonias adhibuorunt, quibus majorum laudes carminc d*cantabant. Alex. lib. 1. . a . Olim apud Helvetios rarus erat in convivijs musices usus, quod majorem cX mutuis
colloqui s, in quibus tape de privatis, pluri
iniim de publicis rebus disputabant, delectationem perciperent, prae sertim velo senioribus, res praeclaras vel a majoribus, vel a se gestas, commemorantibus : hodie satis frequena est, nausices&vari j generis fidium usus; delianimenta quoque fini adhibent, sed incultis incon i-tis . numerorum modulis Dan. Erem. hoc dor
192쪽
D si vasti is ΗghvAT. Mollisus. I fQuemadmodum vero veterum Helvetiorii in omnibus moderatio & temperantia sumam meretur laudem , ita hodie eorum, qui nocte dieque bacchanalia vivunt, ebriositas vituperio 1aon caret; de hoc vitio, praecedenti speculo con querebatur Simiems: Quid vero dicturus non est et, sit hodiernorum Helvetiorum moreS cerneret 8 aut aliarum gentium eXprobrationes audiret ' Hic digito labellum compesco, nec niti ita dantur argumenta, quibus hoc Helvetiorum exclusari possit vitium , ipsis quasi quarto modo proprium, ut Galli vulgo sentiunt: Vide, quae super hac re habet liber, cui
titulus, Les Esais o Empires, O c. ID aiweut extre 1uement a sui re carotis, ctypassentiesjorneci se usntricis evneres, on ceste procedure est arant, quonne sic iuroit faire at cun agaire, ni coutracter amiste queu bevant atoutereste: Heu que ceux quiboluent lavant age, ost qui s'en in reus, sontestimes plus staticio, plus bomes de bien que les autres qui refit sient de Dire res exces domareabies au corps, is a i sprit. Et me es iis ne sie conlevient passetilement de cela, comeonsuit en Flandre, se en totis les Pavs-ba s Mais encor
lentius adhuc Daniel Eremita. In potu deliciae, iupotu voluptas, nullo impensiore ad aliarit tu, in hoc conveniunt, in hoc coeunt, in hoc negotiantur, hoc austicantur, hoc initiantur, hocperagunt, inde dies no-
193쪽
HALVATIA ANTIQuA ET Nou k.ntefigi potando trahunt. Ebrietas nulli probro, saturi aconi trio ad vomitum ct ad reliqua exeunt, exonerati redeunt, penatum donis ussi cura serminis liberist ie- legata, mira parcimonia ac frugalitate viventibus,quo nutritorum gulae parcatur, continuὶν popinis adsidentismi. Etiam de rebus agendis inter pocula consiliarant: praeclare aut a majoribus, aut a segesta taη- quam audientibus exemplo futura, libenter memorant, eadem qua caetera libertat est ossextollui tiapertunt quo j. secreta petitoris sui pervinum nihil Llentio transemitentes. Nec dies tantum potuct ermone trahunt; in aetates ducuntur pocula. II eme jμx
ta sucum 9 hlypocaustis adsistent i hedium inclusio
a e advenas ho*itio excipientes: stultum ridetur fovere illos, qui sibi ipsis parcere nestant, tali tempe
state sor is euntes. I arae ut inter vinolentos rixae, rarae contentiones; Sed ct illa: de aemulatione armorum aut rerum praeclare gestarunt , sepius convitiis, raro citatibus aut vitineribus transiguntur quod mirum in continua ebrietate e t. Quin etsi quanta vehementius in se iusiurgunt, deposetis in medium aminis, pugnis reni manibus decernunt: sed eo levi momento conveniunt, ijsdem epulis, ijs leni poculis, a quibus surrexere, conciliantibiis 3 o nullo alio ex contentionibus damno, nis quod innovata pocula iunoctem ducantur. Quis Vero tot reticeat con-
vitia Z Scilicet regerendi nobis non est et l0cus; an non idem vinolentiam Helvet ijs,exprobrantibus dicere possemus, quod Germa. tius quidam Italo respondit. sit
194쪽
DE VAR1 Is HELVET. MORI Bus. IDnt nos dulce merum,Hvos Venus improbaverat. An temulentia Helvetijs sit propria tantum, ut volunt Sycophantae, consulendus est Plinius lib. I . c. 22. Num Hel Vetios vinolentos magis quam alios facit φ Videtis ergo in nulla mundi parte ebrietatem cellare, tanquam ad perdenda vina eslemus geniti, & effundi illa non possint, nisi per humanum corpus: Quod olim praedixit Seneca. Habebitur aliquando ebrietati honor, , plurimum meri cepisse virtus erit. Id in moderna aetate evenisse forsan existimandum est, imo & antiquum obtinere; sicen i m Galenus. Optimus censetur, non qtsi sermone philosophico uti novit, sed qui multos maximos calices exsiccavit. Polybius lib. a. refert, Gallos ob immoderatas crapulas & ebrietates seditionibus deditos. Marcellinus, Gallos vini
avidum genu S vocat. Tacitus, GermanoS RUO-que facit bibaces. Aritet singulis diebus fiebant ebrij, teste Alex. lib. t. c. I . Non ergo sui Helvetij perpotationibus fuerunt, aul adhuc sunt dediti. Germani hodie illis hac in re siunt stuperiores, quid si ebriositatem non minus quam linguam ab illis mutuaverint e Galli etiam non sunt abstem ij; illigerierosis vinis utuntur, Helvetij vero vilia bibunt. Haec autem dicuntur, non ut prorsus ab ejusmodi vitio eximantur, sed ut discant calumni, atores tritum illud: Turpe est Doctori, cum culpa re larguit ipsium.
195쪽
ico HELvETIA ANTIQuA ET NOVA . Ita vulgo contingit, Uz qui in alienis sunt oculatissimi, in proprijs caecutiant. Verum quidem, plurimos Helvetios, maximos esse
potatores, interim tamen multi dantur sobri j3c temperantes, imo leges vinolentiam pr0hibentes fiunt a Magistratu positae, sub gravibus satis poenis; sic enim Petrus Mosellanus. Multa quidem praeclara insitia ditione in iluuiit -- iis imi libertatissuae defensores Hel eiij, sied nihil u-
clarius, nihil laudabilius , nihil Rcip. utilius, si quod ab illis nisper sicitum e l. Nam cisi per ebrietit-Vm pclum peccari viderent, ut aditus ad id pitii omnes praecluderent in hua ditione statuerunt,ne cui deinceps alio vulgaritimist tru ninnuitationi pr. texitu ad ebrietatem selicitare in ρunὸ liceat. Jana antiquitus si quis ex ebrietate aliquoties peccasset, non tantum cat cere puniebatur, sed illi quoq; vinum ad annuum tempus interdiceba.
tur, teste Siniter. lib. 2. luaxime autem api id Reformatos Helvetios Leges de muli tandis ebriosis, vigent. Vt icte nunc, o Helvet ij,
quo nomine apud exteras nationes audiatis:
Ad praxim revocate Apostoliciam effatum. EpheS. c. s. V. 18. Ne ivebriamini vino iii φιριβα-nim Quid enim aliud est ebrietas qua litium mater, furoris generatrix, petulantie magistra, rabies voluntaria, invitatus si ollis,
honestatis illecebra, & pudoris injuria. Sed quid non ebrietas designat' Iudicium rationis offuscar, naturalem virtutem enervat, ist- firmiu
196쪽
DA VARIIs HELvgr. Moi Inus. 1 cifirmitatem generat, rebus temporalibus spoliat, mortem adducit, de Divinam ni aledictionem induci r. Sera juvenum venus, inquit Tacitus de motaribus Germanorum, imo nulla apud antiquos Germanos crant scorta, teste in Tacitum mimilatio. Utinarii adhuc hodie, sicut olim apud Helvetios, locum haberet ejusmodi castitas,& a Venere abstinentia. Qia I fit, ut hodie non ita corpore valeant Helvetij, sicut praecedentibus taculis, nisi quia gulae nimium indulge tur, &a teneris annis Venus improba col itura
Hoc agnoUit Hergilius. Nec Veneris, nec tit vini capiaris amore: uno navit modo, vina Henusi nocent. Et Henus enervat vires, sic copia Bacchi
Et tentat grcsus, debilitatis pedes. Sic propertius lib. 2. Eleg. ad Cynthiam.
Vino forma perit, vivo corrumpitur aetas.
Ergo secundum eundem Vergilium :Vina stim sedent, natis Venus alma creandis Serpiat, hos fines transiliisse nocet. Saltationibus, Glaecos, Indos, aliosq; turrisii sacris, tum in prophanis fuiste deditos tuta statur Rho Agin. l ib. 3. c. 3. Helv et ij,saltu etiam capiuntur, sed ad sio; tum tympani gravi S assectato incessu, ita tamen ut delectari videas, sicut loquitur D an. Erem. Vitium, vanitas & delitium est hodiernum, maxime apud Helvetios montansS,
qui a choleis desaltationibus non magis qua iri
197쪽
siliandum corpus insano modo ira agitantes, ut, praecipue apud rusticos, amentes potiusquam sani homines censendi sint. Apud emendatae tamen religionis cultores sic Re- formatos vocat Thuanus ) hsec insani & stulatitia ecclesiasticis legibus sub gravi mulcta
De Reliretiorum Iustitia D aequitate. Quemadmodum Helvetiorum Rempu, surrima aequitate constitutam, & jultitiae laudo, ex legibus, foederibus, institutis, moribus veteribus, plurimis denique factis & exemplis, claram suisse conflat; ita sena per aequi. tatis di justitiae studium apud ipsos viguit, idq; absq; ulla personarum acceptione, ut apparet Orgetorigis exemplo apud Caesioni lib. ijel. Loc in omnium in juste oppressorum gratiam. Exempla s inquit Hottinger. in Iron. Helvet. P. 1 Ι.) non pauca suppeditant annales domestici: Luculentiora sunt, Maxiluilianius Sportu
Dux Mediolaum is, o Renasus Lotharingus, Etteris. p. 9s Gradieri ex Syria, ct Fulachi Muthusini. u. p. Sa. Ne pri patis qui aem civitatis Helveticae jure donatis fluum denegabant patrocinium, quod an. Ch osso. contra Campidonensem Abbatem in alnopolicujusdam gratiam feliciter susceperimi; risibach. . III. vide Simi. Remp. lib. a. p. iast. Sic in Justitiae Helveticae laudem loquitur Gillius in annal. Hanc eo tempore coeperunt Hapeti uis domi hib
198쪽
ris UAstiis Ag Lus T. MORIB. iuste O aequiter pracse, vitillach. eximia se magni. γ qia fortiter pugnarunt, pro defensione siuarum ter farum, privile torum, juris ecclesiastici, viduarum D pupillortim fisa ditionis, unde magnam siuui consecuti toto orbe famam ct gloria in . Tuing. theat. lib. i 3. Populi Helaeti, inferendissent ei, ijs aeqitit. tem O justitiam symmisipe Principes admiratistunt, ita ur non rasbgravisini e controversiae ostissimo ire
retiorum arbitrio Comini terentur. Reges autem& Principes apud Helvetios facti siti rationem reddere non puduisse, ostendit memorabilis 1lla epistola Matthiae, Hungariae δίBohemiae Regis, qua su Helvetijs, ob bellum Imperato-ii ex inopinato illatum, solicite purgat, ann 1 1.8o. Epistolam vide apud Hotting in Ireh. Heis. p. i7 t. dcc. De Helvetiorum aequitare in nominibus exigendis, in rixis & pugnis dirimendis, in criminibus puniendis, in itineribus ab omni periculo repurgandis, alijsq; sit libus,
vide Si inter. lib. a. Antequam autem ulterius progrediamur, nobis adhuc audiendus Lodi ius qui tamen in omnibus non ita bene de Helve
iijs loquitur) is in meth. hist. sic ait. Quid Henretji Qui cum a Suecis originem traxerint, non mo-
ὸ seipsos, sed etiam finitimos populos tyruin ride opprelisos in libertatem vindicarunt, austria Principe
saepe regerunt: Germanis v aximas clades lutuletrant. huperj Germanici non minimam partem armis o ccn- parunt: Deniq; tantum armis ac viribusproseceruntivi Principum censores ac magistra vocentur.
199쪽
i HELvETIA ANTIQuA Em Nou A. De P desitate se Consta=ura. I alis fuit Helvetiorum Justitia: Hanc comitatur in promi s sis exequendis, alijsque re bus, fidelitas Sc constantia, nec enim illi hactenus subterfugia quaesiverunt, sed rotund
aureis Regum & Imperatorum asellis patefacti essent Alpes: Tunc ipsis mens imm0ta manebat, ut 1oquitur Virgil. nec fluxam gere. bant sidem. Non laborarunt Gallorum ili- firmitate, qui in consilijs capiendis mobiles erant, & novis plerumq; rebus studebant; teste Caesare lib. - . bel. gal. Absuit enim, in hoc usque tempus, ab Helvetiis orianis animi levita S; Οιυ etenim ceu claustra Erebi, quicunt loquuntur Ore alitui, tacito aliud si b pectore clauduhLIIomer.lliad. i. Non duapud Helvetios impiii
Machi avellicum illud receptum est axioma; Principi pejerare, fallere ct disimularesine ullia dit hilatrone licere. Norunt illi legem Dei, &Sua phoclis dictum. Apposito jurejurando cauisor se diligentior
animus sit. A duobus enim sibi cavet tum, Et ne ladat amicos ct ne peccet in Deos. Hanc Helvetiorum fidem celebrat Joxias lib. XI. Populus Helvetius, sule, virtute se rearii victoria inclytus, flectoso decoroh titulo, defensor psi-rificia libertatis appellatus e l. Hac de causa jam ab antiquo tempore eorum amicitia, dc auxi
200쪽
Dg VARos ΗELvET. MORI P. Iium a variis quaesitum,&ut ait Vadianus in Melam, Principum stipatores iacti sunt. Sic Becanus Jesu ita opus. lib. i. Quare Pontifex Romanus, Rex Christiani mus, ct nonnulli alij principes , pro custodia corporis a bibent Helvetios ' Propter delitatem. Sed aliter sentit Bodinus, dum ait. Hetretios, Reges magnanime esemper quaesii erunt, non qu)d viribus suorum, ut inepte plerique arbitrantur, dissidant: Sed qiuod intelligant, in illa vastitate corporum, minimum castiditatis ac malitiae latere; eosque potius militis, quam Imperatoris muriere delectari.
Hospitalitas apud gentem Helveticam semper commendata fuit: Johan. Magnus lib. .
cap. 2. refert, ViX alibi in tota Europa promptiorem liberalioremq; hospitalitatem,quam apud Suecos &Gotthos, hodie inveniri: Sed
non minor est Helvetiorum erga .eXtraneos humanitas, & erga egenos bene iacentia; Advenis enim apud se habitandi potestatem libere faciunt, modo quiete vivant,& quamvis regio ipsia immeniis non abundet opibus,maximus tamen est Xenodochiorum in Helvetia numerus, tantaque peregrinorum emendicata sti pe Victitantium copia, quanta ViXxeperiatur, vide Si tuler. lib. 2. pag. ISO. Ha-di m. in Μel. p. 17S.