장음표시 사용
81쪽
caecae alias futurae: Magni ponderis cornua ad dorsiam reclinantur, coque majori S, quo grandior procedit aetas: vetulis viginti circiter in ijs nodi increscunt, ictum bina sedecim librarum pondus excedunt; Nulla est tam aspera Iupes, quam saltu non vincant, salientium sit excipere potest ungulas, ipsum asperum parietem scandere posite, quidam prodidere: reserunt Venatores, morituros praealctam conscendere rupem, ibi altero ad parierem cornu innixos perpetuo ambitu circumire, donec attrito moribundi corruant. Jon lon.
ex Gessiniso. Ibex formina, Germanis Ibsi eis
dicitur. Siniter. de sip. Pupicapra feras capras Graecis Germ. ein m,gvel Alpinas capras quidam nominant) non quidem sumas ira incolunt ruia pes, ut Ibices , Nec earum tanta est ad longe saliendum agilitas: Videantur de his Simier. des'. Muniter. lib. 3. O c. consulatur quoq; Plinius lib.δ. cap. H. 9 lib. i I. cap In Testatur Frey, montanis in hisce capris Germanicum Beetoarreperiri paulo supra ventriculum, ijsderia viribus, quibus aut Orientales, aut in diae occidentales suum Bezoarcelebrant, Singularissimum sistendae dyssenteriae promovendae lyparturitioni, est remedium.
Lepores quidam minores sunt in Alpibus, qui hyeme maXime albescunt, ut habet Ges
82쪽
herim, istius rei causas vide apud Siniter. de sip. Alij dicunt, candidos non dari lepores, sed
tales hyeme apparere, dum inivibus tanquam alba veste teguntur. ut annotat Clarisi. D. Hitia
Ingens vulturum in 1 um praesertim est copia, quibus hoc praeter caetera, singulare est, quod nec pennati, nec lanati , nec pilos, villo sim habeant, sed nescio, quid medium inter
haec omnia; monente magno Scaligero.
Praeterea nusquam sere nisi in Alpibus, aut altis montibus inveniuntur urogasti, quorum majores Tetruones Plinii esse creduntur, Germanis orban, vel Πrhan, & Grosper Berifasan, montani Phasiani nominantur. Si, uter de s . De uruarorum coitu portentos a scribit Encestitue lib. 3. de lapid. cap. 1 . Gallus qu*pe hujus speciei sperma eX ore, coitus tempore, in Vere excreat & evomit , & voce magna gallinas ipsas advocat , quae sperma ejectum ore legunt ac deglutiunt, ac tali modo concipiunt.
Illas postea Gallus comprimit, & quasi ratum facit, semen comestum. Super quas Gallinas non ascendit, illae ova hypone mi a parium. Sunt quoque alia duo sylvestrium Gallinarum genera candida, quae in Alpibus potissit hiarn degunt. Al ite, ein ii genan, & aliae, ein Spissan, germanice vocantur, teste SimIero videatur & Munster. coon l. . Ingentem spum in Lithuania & Podolia
83쪽
48 ΗρLVETiA ANTI A ET Nou A. copiam esse testatur Oluus Magnus. Non abhorrent ab Alpibus apes, quae ibi feliciter proveniunt; earum copiam facit pascuorum ubertas, odoris sitavitas , florum abundantia, &saporis deniq; jucunditas , ut loquitur long
naum. pag. 3M. Alpes metallis non carere ostendit Simi de Alp. ast urens causas, cur Helvetij rem metallicam negligant. Apud Rhaetos metallicas a
genti , cupri & plumbi fodinas. Sprech. Pall. Rhaet. lib. p. & Apud Vallelianos Munstenco uulib. s. docent.
De Alpibus in syecie .HActenus de alpibus in genere: In specie
quaedam nobis dicentia sunt. Cum Uero multa Alpium nomina in Veterum monumentis Occurrant, diversis earum fui iste partes, credendum est: Aliae enim sunt pro locorum diversitate, Alpes Maritimae, seu Ligkilica, aliae Cotti in iuuat, Grajia,O c. De quibus apud Sinalerum& alios. Nos earum Alpium specialiter mentionem sivimus facturi, quae huic operi illustrando inservire videbuntur. Varia autem Alpium nomina desumuntur vel a Dijs; ut mons Iovis&c. vel a Divis; ut mons S. Bernardi, Gotthardi &c. vel a DucibuS
84쪽
bus & claris viris , ut Alpes Iuliae a Iulio Caesare,&c. Vel a populis illas incolentibus ut Rhaeticae, Lepontiae,&c. Vel a stu, alusque
circumstant ijs ut ostendit Siniter. com.de Alp.
Alpes Pennina, Peninae, vel Poeninae sic enim varia Aviliorum ut lectio , ita & vocis explicatio) ab Hannibalis Poenorum Ducis transitu dictae sunt, ut Plinio lib. I. cap I7. Marcellino lib. ii. & veterum plerisci; videtur. Alij Pennianas quassi Pinnis , a celsi cacuminis, quo caeteras Alpes superant, eminentia, dictas censent: Pinna enim latina lingua, & Pinue, antiqu1 SaYonica, & adhuc Belgica tignificat
quidvis acutum & elatum, cacumen, summitatem, cuspidem, spiculum, aculeum, Gallicela potnis de quelque chs: Pennam, inquit ex Varrone Nonius, acutum Antiqui dicebant. Priorem opinjonem rei jcit Lirius his verbis.' Nest, hercule montibus his a transsu Penorum ullone; agri incolae jugi ejus norunt nomen inditum ; sed ab
eo quem in sin .sacratuinyeitice penninum montani appellant. Ad haec annotat Cluverius lib. 2. cap. q. ant. Germ. Si proprium Dei nomen fuit Penninus, quomodo ab hujus primitivo vocabalo derivatsi est Alpium cognomeu Penninum ' Nulla certe grammatica ratione ς proinde vertim genuinum nomen Deisuisse Pen D R Vmano ori Pennu S, a quo jam recte derivatur Penninus. Iovem autem Deum illum fuisse, ostendit idem Cluverius lib. I. cap.
85쪽
so Hahv kTIA AN fistuΑ ET Nou A. pastorum Deum, qui dicebatur Pan, & forsan a Veragris Pen, de quo Virgilius: Pan curas oves , ovium s magistros. Verisimilior autem est Livij sententia, qua a Penno, Pennina Alpes denominatae sunt: Ex Polybio enim tib 3. apparet, Hannibalem per Allobrogum fines, aut Vocontiorum, id est, per Delphinatum transivisse, ut ait Sabellic. En n. . lib. i. tibi vero Alpes Penninae sint, diversium sentiunt Authores. Peηnium apud Salassos, punius se Strabo ostendunt, & cum supra Augustam
Alpes viae sint, huic quae ad orientem est, Rad Veragros ducit, Pennini nomen tribuunt. Meridiem magis versus, Jovius & Alciatus locant pennini, ille ubi mons Cine ι mont enit) hic ubi Druentia: Sed utrumque Sin Ierus resutat. Ubi autem sint, ex Livio non est obscurum, qui pennini jugi incol as Veragros noruminat. Dicimus itaque Eas Alpes eas esse, quae
ab Octoduro Martinach) Augustam pratoriam
versus porriguntur, siunimiumst. Penninum, de quo Antoninus,eum esse montem, quem mutiti superioris & nostrae aetatis scriptores, communiter montem Jovis smont-jou vocant; aut secundum 1 sudum, Simierum o c. hodiernamq;
appellationem Mons S. Bernardi major, monita margiore di S. Bernardo, Grand S. Bernard; Pintd-getiu interpretatur Lazius. Male Jovius lib. II.
86쪽
Grajas nominatas censet. Veteris nominis,
Pennini. apud Salasses vestigium manet, in valle ab incolis Peliuna dicta, quae Augusta praetoria, leu Salastorum ad Penuinum ducit. Vallesianorum vallem esse opinatur Rhenanus, Ced litus hoc non patitur. Existimat viter biensis chron.
par. II. Hannibalem per Alpes Pyrenaeas propenninas) ubi mons Iovis nominatur, igne&ferro iter sibi aperuisse. Credit quoque Lui prandus Tuinensis per Alpes Penninas in Italiam
venille Hannibalem, scribens frmuptam Imperatorem, per Hannibalis viam, quam Bardum dicunt, & montem Jovis ex Italia domum reve
sum. Scribit & Jopius apud Bardum, literas
cotibus insculptas ostendi, monimentum
nannibalis, qui hac Alpes trajecerit. Est autem Bardum, vicus inter Eporediam hodie Jurea) & augustam Salassorum, ubi vallis arctissime coit, Ss fere clauditur, Germani, Imbare. vocant, ciun ergo hic Hannibalis monimenta Ostendantur, gravissimi tamen Authores alia via in Italiam Poenum transivisse tradant, cenisset Merula, ejus exercitum in Varia agmina divisum, pluribus locis trajecisse. Penninos ad torum Valle sanorum tractum extendit Cluverius lib. a. c. F. Unde illorum regionem Penuinam vallem nominat; sed quod pace tanti viri dixerim, illas absque uJla Veterum authoritate orientem Versus nimium extendit, sicus lorius ct Martianus nimis ad meridiem, clini D a enim
87쪽
ue: HELVEri A ANTIQuΑ ET NOVA . enim Summum Penninum, majorem S. Bernardi montem esse constet; probabile fatis eri eas esse, quae ab utroq; sui imi Pennini Iatere existunt, de valles emciunt, ex una parte odio durum usque, ex altera Sala sos versus, aut saltem
varia quoque habent Authores de Alpitabus, quaS Summas Vocat. Caesar. liby. scribens, Aut tes, Heragros, Sedunosique a suibus Allobrogum, ct lacu Lemano, ct flumine Rhodano, ad Summas Alpes pertinere. Arridet hic Siniteri sententia; arbitratur ille nomen su)nnii apud Caesarem, non
aliquod proprium significare nomen, quo aliquae Alpes ab alijs discernantur, sed esse appellativum, ut Gramatici loquuntur, & idem esse ac in abest Q δελπέων, vel Alpium culmina,
ut dicuntur Caesari; sic vocat Livius summuniverticem, o Antoninus, summuni Penninum, sium , mumvrendum, O c. Atque stic summarum alpium appellatione voluit Ciesar, Alpes penninas, secundum Rhenanimi, aut quae sunt inter Sedunos ct Veragros, ut generalius loquuntur Alciatus, Martianu , Iovitis, Custinianus, & alij. Errant vero Glareanus, Istaudius, Stumnus 9 Leander, qui sium mas AI pes locant, ubi in omneS mundi plagas,eximia flumina evomuntur, suamq; trahunt originem. Qualis est monS S. Gottham di, cum suis vicinis, vide fusus Simier. coni. Da p. -
88쪽
Quoniam vero Alpes Penninae, maxima eX
parte ad Vallesia nos pertinent, nos illis aliarum Vallesiae Alpium quaedam adjungemus
nomina, prout hodie pronuntiantur. E regione Brigae visitur, mons Sempronius aut Scipionis, hodie Germ. Simpelberg. Call. S. Ploiub. Ital. Sampione: a quodam Romano duce nomen accepisse conjectura est : montem Brigam a proximo vico nominavit Martian. Exlyoc monte qua Brigam respicit n. Saltina qua vero Italiam s. Athibo, oriuntur ; per hunc montem ad Lepontios transalpinos iter est; videan tur Mun t. l. 3. 9 Siniter. in descr. Vall. lib. I. Ocom. de A . Non longe a Sempronio sunt
montes dicti, vulgo Pa stes ct Matters de quibus Munst,
In valle Pennina est mons Arola omni tempore glacie abundans, ut inquit Mercator. Ad S. Mauriti' meridiem conspicitur mons sum me altus , nivibus &glacie perpetuo albescens, accolis vulgo dictus, la dent demiser ad septentrionem , ex illius regione , est alius quoq; editissimus, vulgo is Dent de Morcles, apagulo in montibus illis dicto, Morctes. Ex eadem parte Ardonium & Sedunum versus ascendendo , montes Bematum ditionem a
Vallesianis distinguentes, generaliter sib nomine montis Sanetj comprehendit Guillim. Germ. Sanetchberg, vel Saneta berg, a valle Sanensi.
89쪽
34. He LVETIA ANTIQUA ET Nou A. Ad septentrionem Sicieriani conventus est mons Sylvius di tus Aulielberg , secundum Mercatorem. Sylvium tamen alibi collocat Sinitendesi. Vall. lib. i. cima ait Mattiam vallem, in conventu Vespiano,incipere a monte Sylvio, per quem iter est ad Salassos & Ajazam vallem , das Gemertat, O c. com. de si . Apud Sedunos mons est, quem quidam Sylvium nuncupant , Salassi Rosiae nomen ei imposuere; in hoc monte ingens est glaciei perpetuae ci muluS,&c. O alio loco; per juga montis Sylvi , quem nostri Glesher vocant, duo sunt itinera, unum ad Salassos, alterum in vallem sessitis. Supra thermas Leucenses si eucherba d) montes & praeruptae rupes extraordinari se altitudinis conspiciuntur: dicuntur vulgo Loesch, aut Laris emberg, ct Gemini, hunc Guillim. Gemmium Vocat , unde Dama aut Dala fluvi Ius oritur: per hujus montis rupes iter arduum.
ac horridum factum est , per quod ex valle Frutingens s Frutingerthal) in illas thermas descenditur: hoc iter aestate quidem frequentissimum; hyeme vero imperium est: illius
autem l nta est altitudo &asperitas, ut non male quidem Gemmiura a gemitu nominatum putent. Siniter. desic. Tay. lib. I. Munster. cosm. l. Specialia uniuscujusq; montis referre nomi
na dissicile nimis, imo mihi illorum ignaro impossibile. ἔλε
90쪽
Inter Alpes non ultimas tenent, quas veteres Lepontias nominant: bifc describit Martianus. Fuerunt illa, ex quibus Rhenus inter fines Sedunensis ct Curiensis diocasum oritur, quas Lepontias Caesar ct aliν scriptρres appellavere: nunc D. Gott-hardi, ac Divi Nicolai dicuntur. Μerulae du bium non est, eas comprehendere omnes Alpes, a Rheni fontibus ad Rhodani usque scaturiginem, ubi hodie Lepanti , Breun q,, quae Palenca dicitur, incolae; ad quas Cristastus o Lucumonis mons, altera parte pertinent; a Leponti,s populis nomen accepisse credibile est, antiqui nominis vestigium manet in valle,perquam ricinus fluit, quae Lepanina quasi Lepontina, Italis dicitur, accolis vero Livineribal vel Levantinerthal. Iovius has minores Lepontias Vocat, ad earum differentiam, quibus a lacu Comensi per Ctavenuam, Curiam I batorum itur, quas majores Lepontias nominat. Alciatus in Sui tensibus, qua Glaronam ex Bilitionis castro recta tenditur, Lepontias statuit, sed anguste nimis. Sub Leponti js mons altissimus S.Got hardi, est, per quo ab Urani js Helvetijs in Ita-l iam traijcitur, haec via duobus locis in aximbpericul osa est; I. In ponte tremente, sic enim Vocant,ia ascensus,qua Italiam spectat, fere medio; unde d cacumen usque, nihil nisi nuda rupes, cum nivibus ec multa glacie; dicitur Verb pons trem s alit tremulus, non quod ipse