장음표시 사용
131쪽
si fecitJ Quis Thermus, opinor. Popina autem Ptolemaeum regem intelligit, euius seelera commemorat Iustinus 38, 8, dieens: Fuit Ptolemaeva minor tyrannorum Omnium crudelitaimua. insecendoJ narrando interpretatur Gellius , velut inasce est die , in-aexit, dixit ; sectionea narrationes. audioimusJ Bolhuis ius auspicatur, post audipimus excidisse fecit. Laeuna hie est in altero eod. Paris. Duebner.
Gellius 20, 11. Cato De Ptolemaeo contra Thermum: Per deos immortalis, nolite υOS SequeStro
aequeatro ponereJ quod apud sequeεtrem depositum erat , laque stro po a itum per adperbium dicebant. - Gellius. Sensus est: nolite custodiam vestri eommittere cuiquam praeter vosmetipsos ἔnolite vos , cum liberi sitis , fiduciarios reddere et cuiquam in potestatem dare. Lipsius in Taciti Annal. 3, 71.
Priscianus T. 1. P. 108. Cato de Ptolemaeo minore de Thermi quaestione: Quantoque suam υitam superiorem atque ampliorem atque antiquiorem animum inducent esse quam innoxiiorem. Priscianus T. 1. p. 111. M. Cato contra Thermum de Ptolemaeo: Rege optimo atque benescissimo.
e. N. de PtolemaeoJ haec verba pro indiea orationis habenda arbitror. In edit. Krehlii legitur: M. Cato contra Thermum e De Ptolemaeo rege optimo atque benescissumo.
Charisius p. 117. Donicum. Cato: Tu otiosus ambulas, quia παd regem hiati, donicum ille tibi
apud regemJ Ptolemaeum. Unda huic orationi fragmentum inserendum a PhitPOP. interdixit rem non cohaerent haec verba.
Duo alia fragmenta in edit. priore huic orationi admiscueram, Sed cum Viderem, Satius esse, Omnes locos, qui ab auctoribus sub indice asseruntur Cato in Thermum, orationi censoriae tribui, hos quoque reliquis adieci, praesertim cum POpma vehementer in eo erraret, quod de rege Ptolemaeo in iis sermonem esse. scripsisSet.
132쪽
61. Oratio pro se contra C. Cassium.
Suspicor, hanc orationem a. 601 153 dictam et intelligendum C. Cassium Longinum, qui eo ipso annocensor fuit. Cato sex et octoginta tum annos natus erat, si, ut Livius tradidit, anno 515 239 natus est. Ac nescio an Livius ipse huius causae secerit menti O-nem lib. 39, 40. Cato, quem ne Senectus 2Midem, quae solvit Omnia, iregerit, qui sextum et octogesimum annum agens causam dixerit, lase pro Se Oraυerit ScriPSeritque, nonagelimo anno Ser. Galbam ad Populi adduxerit iudicium. Valerius Max. lib. 8, 7, 1. Cato sextum et Octogesimum annum agens, dum in republica tuenda iuvenili animo pera at , ab inimicis capitali crimine accusatus, Suam causam egit, neque aut memoriam eius quisquam tαrdiorem αut frmitatem lateris ulla ex parte quassatam, aut Oct haesitαtione impeditum animadvertit, quia omnia ista in statia Sus aequali ac per petua industria continebat. Quin etiam in ipso diurissime actae vitae ina disertissimi oratoris Galba accusationi defensionem suam Pro Hispania OPPO auit. Plutarchus Cat. 15. Aέγεται ολιγον απολιπουσας Των πεντλὶκοντα φυγειν δέκας, μiαν δῖ τεDυταiανετη καὶ OγδOωκοντα γεγονως' ἐν η καὶ τὸ μνωεονευομε- νον ειπεν, ως χαλεπον ἐστιν ἐν α λλοις βεβιωκο- τα ανθρωποις, ἐν α λλοις απολογεισθαι. μιτουτο πέρας Ουκ ἐποιχὶσατο Των αγωνων, τεσσαρων
κα λεπον εστιJ fragmentum orationis nostrae , qua de loquimur. Εadam verha a Valerio Maximo 3, 7. 8. Aemilio Seauro oratori tribuuntur: narrat anim , Scaurum in oratione pro se eontra V. .eium haec dixisse: Eat iniquum, Quiritea. ciam inter alicta pixerim, apud alios me rationem pilae reddera.
Gellius 10, 14. M. Cato pro se contra C. Cas. sium: Atque evenit ita, Quirites, uti in hac contu-
133쪽
melia, quae mihi per huiusce petulantiam iactumitur, rei quoque publicae medius filius miserear, Quirites.
Detum ituri sicut contumeliam faetum iri significat iri ad contumeliam faciendam , id est , operam dari , quo fiat contumelia, ita contumelia factum itur casu tantum immutato idem dicit. Gollius. Cons. Ratiri horn Lat. Grainin. p. 656. Ou ens oetes Haganae p. 118.
Ea oratio dicta est anno 603 151 .
Achaeorum principes ferme inille, ut a crimine initae cuin Perseo societatis se Purgarent, Romam evocabantur anno 587 167), et indicta causa velut obsides in municipiis et coloniis Italiae custodiebantur, neque in patriam nisi post sedecim annos rediere. Legati Achaeorum non semel Romam venerunt, ad deprecandum, ut captivi redderentur. Frustra. Liberantur tandem intercedente Catone et Scipione Africano minore, anno
603 151 , ut Clinton in Fastis auctor est. Zumpi in Annal. scribit, Achaeos obsides a. 589 Romam venisse, a. 604 rediisse. Polyb. ΙΙΙ, 5. 'Aποκατεστησαν δἐ καὶ οἱ 'Pωμαῖοι τους Ελλ37νας εἰς τὴν οἰκεiαν, τους ἐκ του Περσικον πολέμου κατωτιαθέντας, ἀπολυσαντες τῆς ἐπενειχθεiσης
αὐτοῖς διαβολῆς. Ρolyb. XXX, 10. XXXI, 8. XXXII, 7 et 9. XXXIII, 1 et 13.
134쪽
τες, ποτερον υ πο των παρ' et 7μῖν ἡ υ πο των ἐκει ν εκροφορων ἐξεν εχθω s ι. Gellius 2, 6. M. Catonis Verba sunt ex Oratione, quam De Achaeis scripsit: Cumque Hannibal terram
Italiam laceraret atque υExaret.
pexared pexatam Italiam dixit Cato ab HannibaIs, quando nullum eialumitatis aut actepitiae aut immanitatis genus reperiri quoiat, qtaod in eo te Ors Italici non perpesaa ait. Gellius.
Idem fragmentum ex Gellio repetierunt Macrobius Sat. VI, 7. et Servius ad Virg. Bucolic. VI, 76. 63. Oratio, ne quia iterum consul fiat. Ea oratio dicta est anno 604 150 . Erat institutum in republica romana, ut non eidem homini summus honos sive consulatus saepius deserretur, eaque de re lex extabat, ne quis intra decem annos consul reficeretur. Sed in bello Punico secundo, ubi de salute reipublicae desperabatur, ea lex negligi coepta est, quia in uno tantum homine aut in duobus, ut in Fabio atque P. Scipione Africano maiore, SR-
135쪽
lus Omnium nitebatur. Postea vero non solum ii, qui maximam contulerant utilitatem reipublicae, pluries Obtinebant consulatum, verum ii quoque, qui tum nobilitate tum divitiis ceteris praestabant. Cato igitur legem suasit, ne quis iterum consul fieret, eamque per 50 fere
annos in usu mansisse , eX Fastis Consularibus cognos
cimus. Ea lex anno 604 1503 lata dicitur a Pighio T. 2. p. 442 et Zuinptio in Annalibus , eiusdemque facta est mentio in Livii Epito me libri 56 : Quum bel
lum Numantinum υitio ducum non Sine Pudore Publico duraret, delatus est ultro Scipioni Affricano a Senatu Populoque romano conSulatuS, quem graum illi capere Ob legem, quae vetabat, quemqMam iterum consulem feri, non liceret, Sicuti priore consulatu; legibus solutus est sanno 620). Cons. interpretes Livii ad h. l. Priscianus t. 1. P. 108. M. Cato in Oratione, negitis iterum consul fat: Imperator laudem capit, exercitum meliorem, industriorem iacit.
melioremJ Kretilius in Λddendis t. 2. p. 513 hoc vocabulum, quod ex textu invitis eodicibus eiecerat, restituit.
Festus p. 242. Pavimenta Poenica marmore Numidico constrata significat Cato, cum ait in ea, quam habuit, ne quis consul bis feret: Dicere POSSum, quibus villae atque aedes aedificatae, atque e Olitae maximo opere citro atque ebore atque Paυimentis Poenicis Stent.
quibus pillaei adludit ad eonsulum luxum enatum ex eonsulatuum multiplicatione. Maiansius p. 41. citrOl ex ei tro mensae omnium pretio,issimae sunt factae. Cons. Milseherlich ad Horat. Od. 4, 1, 20. Beckeri Gallus T. l. p. 138. Bottiger Sabina t. 2. p. 31.
136쪽
Πακις ἄρχεινJ Maiansius quoque p. 4l de iis intelligit. qui ile.
M. Oratio de bello Carthaginiensi. Ea dicta est anno 604 150 . Ex Livio accepimus, Catonem quatuor orationes de bello Carthaginiensi in Senatu habuisse , quarum unam tantum , a. 604 150 dictam, editam esse opinor: tum enim senatui Persuasit, ut Carthaginiensibus hellum indiceretur. nam eius potissimum consilio illatum hellum tertium Punicum trais ditur. Ρ. Scipio Nasica, nescio an prudentior Catone, dissuasit. Cons. Maiansius p. 45. Fischer Zeittasetna. u. 604.
Livius Epit. lib. 48. Semina tertii Belli Punici referrentur. Cum in inibus Carthaginiensium ingens Numidarum exercitus duce Ariobarzane, S ph is nepote diceretur esse, M. Porcius Cato suasit, ut Carthaginiensibus, cum Ariobarzanem species contrα Masinissam regem, sed re υera contrα Romanos accitiam in rinibus hiserent, bellum indiceretur a. u. 6013. Contradicente P. Cornelio Nasica placuit legatos mitti Carthaginem, qui specularentur qui d ageretur. - - Gulussa Masinissae ilius δε- numiavit Carthagine delectus i, cla sem comParari, et haud dubium bellum strui. Cum Cato suα-deret , rat iis bellum indiceretur, P. Corn. Nasica dicente nihil temere iaciundum, Placuit decem mitti legMos exploratum a. 602). - - Cum legati ex rica cum oratoribus Carthaginiensium et Gulussa Masinissae filo redissent, dicerentque et exercitum 8e et classem Carthagine deprehendisse , perrogari 3ententias placuit. Catone et aliis principibus senatui suadentibus, ut in Africam conifestim tranUOrtaretur exercitus, quod P. Cornelitas Nasica dicebat, nondum sibi iustam causam belli videri, placuit, ut
137쪽
bello abstinerent, si GrthaginienSes classem exussissent et exercrtum dimiSiSSent, Sin minus , Pr Oximi consules de Punico bello referrent a. 603 .Liv. Epit. lib. 49. Tertii belli Punici initium altero et sexcentesimo anno αb urbe condita , intra quintum annum quam erat coeptum consummati. Inter M. Porcium Catonem et Scipionem Nasicam, quorum alter sapientissimus υir in civitate habebatur, alter etiam vir optimus α senatu indic fus erat, diversis certatum Sententiis est, Catone suadente bellum , et ut tolleretur delereturque Carthago , Nasica dissuadente. H-uit tamen , quod contra foedus naves haberent, quod exercitum extrafnes duxissent, quod socio Populi romani et amico Masinissae arma intulissent, quod ilium eius Gulussam, qui cum legatiS romanis erat, in oppidum non recepissent, bellum iis indici. Legati triginta Romam venerunt, Per quos Se Carthaginienses dedebant. Catonis εententia pervicit, ut in creto Perstaretur, et ut conSuleS quam primum ad bellum prosciscerentur.
altero et sexeenissimo annoJ Fasti eonsulares doeent, hallum teristium Punicum non a. 602, ut in Epitome legitur, sed a. 604 iniseepisse. Sed Laurent Fasti Consularea Capitolini p. 78 demonia
strat , auctorem Epitomnrum Livianarum alios secutum esse annales, atque adeo ne Livii quidem chronologiam adoptasse.
138쪽
βουλὴ συνεροὶ γνώμην λεγειν, Καρχηδονα ριὴ Mναι.
Plui. Cato e. 26. Ἐσχατον των πολιτευμάτων αυ- του τλην Καρχηδονος αναστασιν Οιονται γεγονεναι.
Λιβυκων ἐπιτηδες ἐκβαλειν ἐν τῆ βουλῆ την τ, θεννον
αναβαλομενον, ειτα θαυμασαντων το μέγεθος καὶ τοκαλλος εἰπεῖν, ως ἡ ταυτα φερουσα χωρα τριων ἡμιε- ρων πλουν απέχει της Ῥωμης. Ἐκεῖνο δ' ἡδη καὶ βιαιοτεοον , το περὶ παντὸς Ου δηποτε πραγματος γνωμην ἀποφαινοφιενον προςεπιφωνεῖν Ουτως ' Λοκεῖ δέ μοι καὶ πληβονα μὴ εiναι. Plinius Hist. Nat. lib. 15, 18, 20. Cato perniciali odio Carthaginis inlagrans nepotumque securitatis anxius, cum clamaret omni senatu Carthaginem detendam, attulit quodam die in curiam Praecocem ex ea provincia scum, Ostendensque Patribus . Interrogo vos, ' inquit, is quando hαnc pomum demtam
139쪽
putetis ex arbore' ' Cum inter omnes recentem ESSE conStaret, si atqui tertium, ' inquit, si ante diem scitote decerptam Carthagine: tam prope α muris habemus hostem. Statimque secutum est Punicum tertium bellum, quo Carthago deleta eat, ςMαmquam
Gellius 9, 14. M. Cato in oratione, quam Debello Carthaginiensi composuit, ita scripsit: Pueri atque mulieres extrudebantur iami causa. Gellius 3, 14. M. Cato de Carthaginiensibus ita scripsit : Homines defoderunt in terram dimidiatos ignemque circumPOSuerunt.
CarthaginiensibusJ incertum, ex oratione de bello Carthaginiensiliaee sint sumta, an ex ea parte originum, quae Poenorum historiam continebat , cuiusque aliquot supersunt fragmenta apud Festum v. Meritasera et Servium ad Virg. Aen. lV, 682, item ad lib. I, 343 et 738. Cons. Krause Vitas et Fragmenta Historie rum Pornanorum p. 97.
Ceterum uterque Gellii locus orationi, quam habuit Cato Numantiae apud equites, in editione Lionis P. 79 errore adscriptus est. Nonius p. 89. Calliscerunt pro Occalluerunt. Cato de bellio Carthaginiensi: Aures nobis calliscerunt ad iniuriass.
ealliseerunt1 qua haec perfecti temporis forma ratione Sit formata, nescio. Legendum puto calliscunt l. e. obcalluerunt. Duebner adseripsit meae adnotationi et is Quod perum pidetur , verisimilius certa eat quam calliae earent, quod proposuit Strupe Da Dacian. er Coniug. L. 1. p. 217. tid iniuri J int. Poenorum.
Solinus c. 30 40 . Urbem Cartha inem, ut Cato
bas rerum in Libya Potiretur, EliSa mulier exstruxit, domo Phoenix, et Karthadam dixit, quod PhOE-
nteum ore exprimit ciUitatem novam. ι in orat. aenatorial de bello Carthaginiensi. KarthadamJ verum esse traditur Karthad - hadtha , Neustadi.
140쪽
Cons. Real - Eneyelopadie von Pauly. Lieserung 17 el 18. s. n. Carthago.
descio an ex eadem oratione suintus sit locus, quia Drad Auci. ad Herennium 4, 14, et apud Quintilianum 9, 3, 31 legitur: Qui sunt, qui Dedera saepe ruPE-runt ' Carthaginienses. Qui sunt, qui crudelissime Bes IIum gesserunt ' Carthaginienses. Qui sunt, qui Italiram deformarunt ' Carthaginienses. Qui sunt, qui sibi ignosci postulant ' Carthaginienses. 65. Oratio de rege Attalo et vectigalibus Asiae. Ea a. 605 149) dicta videtur. Attalus, rex Pergami, iam a. u. 546 208 socius populi romani esse traditur. Clinton Fasti t. 3. p. 402. Eumenes filius, qui a. 557 1973 regno successit, Romanos adiuvit in bello contra Antiochum regem
gesto et victo eo magnam terrarum Partem dono ae-oepit a. 566 s 883. Attalus frater Philadelphus regno successit a. 594 160), item socius populi romani. Attalus tertius a. 602 152ὶ regnum a senatu accepit, moriensque testamento populum romanum imperio Asiae Succedere heredem iussit a. 621 133). Quando Cato hanc dixerit orationem, incertum: saepe enim in senatu de rebus Attali atque Asiae deliberatum est. Sed ex fragmento a PParet, eam Certe
post a. 582 1723 habitam esse: C. Licinius enim, cuius mentio est facta, praeturam gessit a. 582 172).Μaiansius P. 42 putat, orationem dictam esse a. 596 158), quo anno Attalus Romam venisset, ab Eumene fratre missus, de quo Polybius in Excerptis Legationum c. 121. iuncto Livio I. 45, 19. Deliberatum est de Attalo etiam a. 586 168 , ut ex Livio constat l. 44, 20. Sed ex Livii Epitoine l. 50 accepimus, Catonem a. 605 149 de rebus Attali dixisse, unde in priore editione in hunc annum Orationem, de qua loquimur, retuleram, atque Fiselier Zeilla in) eam opinionem ap-