장음표시 사용
151쪽
Duleiael sie eodex inanu secunda, Pulchrae Primu manu. . qua tribuno diem dixitJ oratio, opinor, quae inseripta est, oratio, si ae Coelitia tribunus plebis appellaaael.
Eadem esse videtur atquc illa oratio, si se Coelius tribunus Plebis appellaSSet, quam vide.
id. Oratio contra L. Cornelium Scipionem.
Est ne oratio censoria 'In edit. priore fragmentum huius orationis alteri in M. Coelium, si se amellasset adiunxi, sed cum nullam videam causam, cur Praenomen C. corruptum Putem, fragmenta ambarum Separanda censui. Nec aliter Praecepit C. O. Mulier. Festus P. 242. Prodidisse non solum in illis dicitur, qui patriam hostibus prodiderunt, sed etiam tempus longius fecisse, ut Cato: Te, C. Caecili, diem prodisse militibus legionis III, cum proditionem non
diem J ambiguum, utru in diem militiae Verlangerung der Diens tete it an diem vacationis die Verlangeriing der Frisi des Uriauhs interpreteris. prodigael prodidiose eorrigit Ursinus. Reete. Equidem interpreterris Du hahesi den Sol daten der drillen Legion die Diansleteit vertanis geri, ungea clitet ei ne sol che Verlangerung ungeselElich war. prodιtionemJ i. e. prolationem diei, ius prodendi diem sive militiae sive vacationis. haberentJ haberea Scaliger ἔ is pereor ne minua recte; nam etiam militea, quibus longior pacatio iste igitur mulierus intelligit pro ditionem , non prolationem stipendiorum. non concessa est, dici possunt proditionem non habere. mulier.
152쪽
78. Oratio, si se Coelius trib. plebis appellavisset. Inscriptio intellectu dissicillima. Quaeritur enim primum, quo sit dictum casu trib. pl. , nominativo an accusativo. Alii enim aliter sentiunt. Sunt enim , qui legant oratio, si se Coelius tribunum plebis appellasset. Sic Maiansius P. 36: item Weberus p. 32 inscripsit oratio in M. Coelium, si se tribunum plebis Pellavisset. atque haec adnotavit: Coelius titulum
tribuni usurpaverat: cum apud Ilacrobium senator dicatur non ignobilis, fortasse coniicere licere, eum Pro P ter commissum illud falsum e senatu motum esSe . quapropter censoriam esse existimat orationem. Hanc mihi explicationem non satisfacere fateor. Coelius enim non simulaverat esse tribunus Pl. , sed revera tribunus
fuit, ut ex Gellio 1, 15 intelligitur. Sed alio fortasse
sensu verba intelligenda putes: Oratio, Si se Coelius tribunum pl. πρellavisset. id est, si Coelius Catonem tribunum pl. appellavisset, vel auxilium eius imploravisset. Constat autem, tribunos pl. non raro a litigatoribus appellatos esse. Cons. F. L. Neller Semestria l. 1. p. 139-170. Sed haec explicatio prorsus falsa est et ipsis fragmentis, quae extant, refellitur. Igitur legendum arbitror oratio, si se Coelius tribunus Pl. appellavisset: ego enim nominativum acci
pio, idque ex Gellii verbis 1, 15. fit probabile : dioit
enim : idem Cato in eadem oratione eidem M. Coelio tribuno pl. vilitatem opprobrαΠS etc., unde Patet, M. Coelium tribunum pl. fuisse. Argumentum tale videtur. Μ. Coelius, tribunus pl. , homo levis, Obscenus et loquax, causam dixit, nescio cur; et inter adversa rios eius Cato quoque extitit. minatus est tribunus, Se accusaturum Catonem. Cato in eadem causa orati O-nem contra eum habuit, quam inscripsit, si se Coelius tribunus Pl. appellasset i. e. accusavisset. Ex frac- mentis elucet, Coelium voluisse, ut in nova colonia deducenda a triumviris inter colonos reciperetur, CatOnem autem dissuasisse.
153쪽
Gellius 1, 15. M. Cato atrocissimus huiusce in odivitii stultae et inanis dicendi copiae) insectator est. Namque in Oratione, quae inscripta est, Si ses Coelius trib. pleb. appellasset; Numquam, ait, tacet,
quem morbus tenet loquendi, tanquam υetErnosum
hibendi atque dormiendi. Quod si non con Dentatis,
cum cori vocari iubet, rici e si cupidus Grationis , ut conducat, gr42 auscultet: itaque auditis, non ausculicitis tanquam pharmacopolam : nam eius verba audiuntur, Dertim ei se nemo committit, Si aeger ESt.
- Idem Cato in eadem oratione eidem M. Coelio tribuno plebi vilitatem opprobrans non loquendi tantum, verum etiam tacendi: Frusto, inquit, Panis conduci Poteεt, vel uti taceac, vel uti loquatur.
tanquam veternoctumJ non aliter atque veternosum morbus tenet bi
bendi atque dormiendi. Vele Osua a Paullo Festi Epilo inatore p. 369 sie explieatur : Veternosus dicitur , qui grapi premituraomno. Cato peternoεum hydropicum intelligi poluit , cum ait: VeternOgua quum Plurimum bibit, tam miaxime attit. Quod nes-eio an ex Catonis libro de medicinia sit sumtum. Cato nostro loco utrumque significationem hydropici et lethargi voti tribuit . ut natura illius morbi fert. Cons. 1lenti eius ad Horat. Epist. l.
2, 34 quem Duebnero debeo locum .
ut conducatJ Si homines se ivbente non conveniunt , adeo Inercede comparare studet, ut habeat auditores. auditis, non auacultatiat Pacuvius apud Cieer. Divinat. 1, 57. D-tia nacigia a te d i e n d u m quom ci u a c u It a n d u m censeo. Auditis virum loquacem, non aliter atque audire solemus pharin eopolam ζnon auscultamus i. e. fidem non damus. Cons. Gronovius ad h.
l. Doederie in Synoni mih t. 3. p. 293.
Festus P. 344. Spatiatorem erratorem Cato in An. Coelium si se appellavisset: In coloniam mehercules scribere nolim, Si triumvirum sim, vatiatorem αlque ieScenninum.
An. CoeliumJ M. Gelιum corr. Ursinus. in coloniam acribereJ inter colonorum numerum recipere. Colonias a triumviris deduci solitas, nemini ignotum. meherculeal merculea Cod. . Fortasse Cato ita seripsit. militer.
154쪽
friumpirumJ triumuir Ursinus. is at nihil magis latinum quam hic genitivus est. Mulier. vatiatoremJ spatiari est otiose ambulare , unda Cato vatiatorem eum vocat, quem in libro de re Pusi. e. 5, 2. ambulatorem: Villieus ne ait ambulator. fescenninumJ homo fescenninus dieitur lascivus atque obseenus, pari. ler atque versus fescennini lascivia et obscenitate abundabant. Dera vid. Mulier Die EtrusLer t. 2. p. 284. Alii fescenninum volunt diei abiecte poetam.
Μacrobius Saturnal. 2, 10. Ceterum superius Plerumque nobilitatem haec propudia celebrare conquestus est. Sic nimirum M. Cato senatorem non ignobilem Caeci tum spatiatorem et iescenninum Docat, Eumque staticulos dare his verbis ait: ἡ Descendit de cantherio, inde staticulos dare, ridicularia iundere. et alibi in eundem : si Praeterea cantat ubi collibuit: interdum graecos versus agit, iocos dicit, voces demutat, Staticulos dat.' Haec Cato, cui, ut videtis, etiam cantare non serii hominis videtur. Totus hic locus legitur etiam apud Saresberiensem
De Nugis Curialibus 8, 12. p. 592. Catoni quoque
visum est bene cantare non serii hominis esse. Unde nimirum Marcum , senatorem non ignobilem, Caecilium spatiatorem et iescenninum υocat etc.
CueeiatumJ Coelium legendum suspicor. aenatoremJ patet , Macrobium eundem hominem intelligere , qui a Festo nominatur, sed his errat, cum eum Caecilium modo paeorruptela ne sit potius culpa eodicum pro Coelio, itidem senatorem, non tribunum plebis appellaverit. Quamquam tribuni plebis tune temporis senatores quoque erant. Guilling Gese h. d. rom. Staatsvers. p. 293. atatieulos dareJ Salmasius in Plinii Exercitati. p. 94: is Cato de Coelio senatore staticuli pro molibus saltatoriis. Staticuli sunt ορχήματα : staticulos dare ut Virg. Dat motus incompositos. μ- Turuabus in Adversariis 17, 4. p. 538 et is Statieulos dare est ehoream quandam et Sullationem dare, non motoriam , Sed stalariam, qualis erat in choris στοισι taOις. ridiculariaJ i. e. versus fesce inos, carmin Δ iocosa.
155쪽
peraua cigitJ declamat graeca e rut nR. pocea demutatJ demutare est corrumpere s Vorte verdrehen . Nescio an OOcea demuttire idem sit quod dicimus Parodien machen Oder traves lire n. - In Sares heriensi legitur denuetat.
Festus p. 169. Naeviani silvam qua in ObPPO-hrii loco obici ab antiquis solere), quod in ea Inorari adssuessent perditi ac nequam ho)mines, testis est M. Casto in ea quam composuit in9 Μ. Caelium si se appella Disset : α Porta Naeυia atque ex . . .
a porta meoiaJ Milli erus adnotat : Ursini supplementa abieci , quippe plana salsa et inepta. Si horiolandum Esset, haec fera ponerem : Viae alloiam Proximam - a porta Naesia atque s IO-ria, qui in ea hominea consistant: inpentea Coelium.
Ρaulus p. 59. Citeria appellabatur essigies quaedam arguta et loquax ridiculi gratia, quae in pompa vehi solita sit. Cato in M. Caecilium: si Quid ego cum illo dissertem amplius, quem ego denique credo in
pompa υectitatum ire ludis pro citeria atque cum Spectatoribus termocinaturum ' μ
M. CaeciliumJ legendum M. Coelium. nee aliter eod. Guelf. M. Celium teste Duebnero. Mulierus quoque hoe fragmentum eidem orationi inserandum putat. pectitatum iret pectitatum iri coniicit Scaliger et I and in Tursellino t. 2. p. 266., qui haec verba si e vertit: am Ende, glaube ich, wird ar ais Spol tbild au emhrt merden. Mulier nihil adno
Festus p. 234. Pro Scapulis cum dicit Cato, significat pro iniuria verberum . nam complures leges erant in cives rogatae, quibus sanciebatur Poena Ver- herum . his significat prohibuisse multos suos civis in ea oratione, quae est contra M. Coelium: si em percussi, saepe incolumis abii. Praeterea Pro reP. Pro scapulis atque aerario multum R. P. profuit.
prohibuisseJ Cato significat, se verberibus cives romanos liberavisse :suasit enim legem Porciam de libertate eivium a. 557 s197 . Cons. supra P. 20. ει emi hortem Scaliger. . Sed em pro eum a Catone 3lon alie
156쪽
nurn est. Ceterum Catonis verba magna obseuritata laborant. mullera Pro rep.J eorruptum puto. non convenit illud pro republica reipublicae Profui. profuitJ profui A. Augustinus.
Priscianus t. s. p. 244. Illi pro illius. Cato in M. Caecilium: Quis illi modi esse vult'
quisJ et quia cod. Turie. Legendum ecquia , ut in cod. Regio 7497. IX saee. leste Duebnero) legitur.
Vide orationem in C. Caecilium. 79. Oratio De auguribus. Quando quave Occasione data hanc orationem dixerit Cato, incertum. Sed fortasse Livius argumentum tradidit lib. 33, 42. Sed magnum certamen cum Omnibus sacerdotibus eo anno fuit quaestoribus urbanis Q. Fabio Labeoni et L. Aurelio. Pecunia res erat , quod ultimam PeriSionem pecuniae in Bollum collatae per Solvi Placuerat privatis. Quaestores ab auguribus Ponti cibusque, quod stipendium Per bellum non contuliSSent, Petebant. Ab oacerdotibus nequidquam tribuni plebis appellati , omniumque annoniam, Per quos non dederant, exactum est. - Comitia deinde consularia habita a M. Marcello consule . creati consules L. Valerius Flaccus, M. Porcius Cato. eo a H 553 si 'εὶ. Cato, Opinor, ea de re Orationem habuit, eaque in
Festus p. 241. Probrum virginis Vestalis ut capite Puniretur, vir, qui eam incestavisset, verberibus necaretur, lex fixa in atrio Libertatis cum inultis aliis legibus incendio consumta est, ut ait M. Cato in ea Orα-rione, quae de auguribus inscribitur. Adiicit quoque, virgines Vestales Sacerdotio exauguratocis Primum, deindo. λ
157쪽
e Guguralesal ex iam loraicia vitiose in odit. Daeerii. Exaugurari est aliquem solemni ritu auguruin sacerdotio privare , inaugurare aulem adhibitis auguriis initiare. Capitolinus in M. Auiov. Philosopho 4. multos s sacerdotes inaugurapit atque exauguravit.
80. Oratio, Aediles plebis sacrosanctOS OSSe.
Cum aediles plebis non minus quam tribuni providerent, ne patricii nimis sibi adrogarent neve plebeii detrimentum caperent, iam vetustissimis temporibus lege sanctum fuit, ut, qui tribunis plebis, aedilibus, iudicibus, decemviris nocuisset, eius caput Iovi sacrum
esset, iamilia ad aedem Cereris , Liberi Liberaeque venum iret. Livius 3, 55. Niebutir t. 3. p. 16. 47. t. 1. P. 650. 442. Hreu Zer Rom. Antiquit. p. 196. 201. Dionys. Hal. Antiquiti. VI. 89. 90. Gotti ingG. d. rom. Sta ais v. P. 299. . Auch dic aediles ple
tum foedus gewahit Waren , gan Z ge Wiss WenigStens scit 306 u. c. : si e duri ten also nictit thallicli veri etaetwerden, obglei ch einige dieses Recht itinen abs prachen. Cato bestreitet di0enigera , melche dies Mugneten. Indessen hinder te dies nichi, dass Aedilen Walirendit, res Auites angelii agi und ver urtheilt wurden. Festus P. 318. Sacrosanctum dicitur, quod iureiurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte Poenas Penderet. Cuius generis sunt tribuni plebis aedilesque eiusdem ordinis. quod adfirmat M. Cato in ea, quam ScripSit, Aedilis plebis sacrosanccos ESSE.
eiusdem ordiniaJ itidem plebeii. quam acripsitJ qua aeripati Maiansius p. 40.
81. Oralio pro L. Caeselio. Incertum, quando causam L. Caesetii susceperit Cato. Ad milites hanc orationem habuisse Catonem, suspicatur Μaiansius P. 34. Festus p. 301. Sullis, Si Voltis . . . M. Cato Pro L. Caesetis: Audite, sultis, milites, si quis vestrum
158쪽
in bello superfuerit, si quis non invenerit pecuniam, egebit. 82. Oratio pro L. Caesare ad Populum. In editione priore fragmentum huius Orationis Ora tioni Pro L. Caesetio coniunximus: sed Separandum ESse Postea animadverti. Priscianus t. s. p. 493. Ostendo quoque ab eo compositum similiter facit ostentum et O Stensum. Cato Pro L. Caesare ad Populum: quod ego me
tol hoc ipsum fragmentum a Diomede non Caloni, sed P. Rutilio Rufo tribuitur ; atque Diomedi potius quam Prisciano fidem adhibendam esse, seribit Maiansius p. 34. Diomedes enim sic p. 372 ed. Pulseh : is P. Rutilitia da pila auar Uni unci Oatentata eat. Item pro Lueio Caerucio ad populum ex hoe derivavit partieipium et Quod ego me vero ostenturum. non Ostensurum. Cum Diomedes, ait Maiansius, euius scripta Priseianus solet exeerpere, hoc ipsum fragmentum tribuerit P. Rutilio in oratione pro L. Caerucio ad populum, Diomedi magis eredendum est. - In edit. Diomedis anni 15 26 p. 65 idem loeus sie legitur : Ideo P. Luciua melius ad populum: Ex hoc ma vero ottenturum, non Oat naiarum. quodJ quem duo codd. Κrehlii.
83. Oratio contra Τiberium exulem.
Haec inscriptio in Gellii libro extat. Quaeritur,
plena sit et integra an non. Imperfectam esse arbitror. Cum igitur in Prisciano Oratis Catonis adversus Ti-Berium Sempronium Longum memoretur, Probabile est coniicere , totam inscriptionem esse oratio contra Tiberium Sempronium Longum exulem. Sed ne sic quidem sensus est apertus. ignoramus enim, quis Ti. Sempron. Longus fuerit exul, et qua occasione contra exulem dixerit Cato, utrum cum de eo restituendo ferretur rogatio an alias. At fortasse emendanda est inscriptio : Oratio contra Tib. Sempronium Longum
consulem. Cato legatus fuerat Ti. Sempronii Longi consulis a. 560 194). Plui. Cato 12. Ac supra vidi
159쪽
mus p. 25-38), Catonem illo ipso anno, quo Ti. Sempro
nius consul erat, multas causas inimicitiasque suscepisse. Duebnerus autem p. 187 Orationem contra Tiberium exulem separandam esse ab altera adDersus Tib. Sempronium Longum existimat. Weber p. 32 hanc orationem censoriis adnumeravit.
Gellius I. 2, 14. In libro vetere M. Catonis, qui inscribitur: Contra Tiberium exulem scriptum si erat: quid si vadimonium capite obvoluto stitisses 'padimoniumJ vadimonium sistere, i. e. iudicio adesse , vor Gerichtsi ch slellen, erseheinen. Re in Das rom. Priva trecht p. 467. Hein- dors ad Ilo,at. Sat. I, 9, 36. Plauti Cureulio 1, 3, 5. capite obuolutOJ rei rerum capitalium in iudicio aderant eapite Ob
alitigaeal Gellius adnotat e recte ille quidem stitisaea scripsit, sed falsi et audaces emendatores e seripto per libros atetilaea fecerunt , tamquam stitiaaea vanum et nihili verbum esset. Quid potius ipsi nequam et nihili sunt , qui ignorant , alitigaea dictum a Catone, quoniam aiδteretur undimonium, non staretur.
Priscianus t. 1. P. 285. Supellex supellectilis. Vetustissimi tamen etiam h-c supellectilis nominativum proferebant. Cato adversum Tiberium Sempronium Longum: Si posset auctio feri de artibus tuis, quαsi supellectilis solet. 84. Oralio apud censores in Lentulum. Pupillorum curam habere, more maiorum Sanctum et pium ossicium habebatur. Cum enim tutor pupillum negligebat, nec Providebat, ne male rem gereret: ad censores causam deferre licuit: censura enim morum ad unumquodque Pertinebat, quod moribus institutisque maiorum impium et irreligiosum ducebatur. Hreu Zer
Rom. Antiqv. p. 143. diebuhr Hist. Rom. T. 2. P. 450. Lentulus quidam Cn. Cornel. Lentulum, cuius meminit Livius i. 22, 49. l. 33, 27. intelligendum putat Bolhuisius) pupillum neglexisse videtur: cum igitur
Cato causam eius Suscepisset, apud censores tutorem
160쪽
accusavit. Quo anno autem id sit factum, definiri nequit. Gellius 5, 13. Conveniebat macile constabatque Ex moribus populi romani, Primum iuxta Parentes Iocum tenere pupillos debere, filei tutelaeque nos-rrae creditos, Secundum eos proximum locum clien-
res habere, qui sese itidem in idem patrociniumque
nostrum dediderunt, tum in tertio loco esse hospi-rES , POSteα ESSe cognatos a inesque. Huius moris obserυationisque multa sunt testimonia atque documenta in antiquitatibus perscripta: ex quibus unum hoc interim de clientibus cognatisque, quod Prtas manibus ecti, ponemus. M. Cato in Oratione, quαm
dixit apud censores in Lentulum, ita scripsit: Quod maiores sanctius habuere, demendi pupillos quam cli
entem non mallere. Adver Sus cognatos pro clienterestatur, testimonium adversus clientem nemo dicit. Patrem Primum, Postea Patronum Proximum nomen
quo i. e. nam maiores sanctius habuere. Deest sententia anteeeis dens , eum qua haee eoniuncta erat. quid maiores sanetiva ha-tiuere, quam defendi pupillos, quam clientem non fallera νLud. Aurelius atquE Duebner. Sed hoc exemplo Gellius probara studet, pupillos apud veteres roiuanos sanctiores habitos quam clientes. Id vero non tam aperte declaratur emendatione proposita , quam vulgata lections. Non maiorea etc. Maiansius p. 36. pro quod maiorea. Sed, si coniectura opus est, legam quin. adpersua cognatoal idem dicit Gellius i. 20, 1, 40. Sie elientem in fidem acceptum cariorem haberi quam pruinquOa, tuendumquaeaae contra cognatoa cenauit. neque Pelua ullum facinus extatimatum eat , quam ai cui probaretur , clientem diotaui habuisae. Cons. GUtilius Geseh. d. rom. Siaatfv. p. 123. testaturJ passive, i. e. testimonium dieitur. hiabareJ legendum habuere, idque Eliam Maiansius suadet. - Duebis uer supplendum putat atatuebant.
85. Oratio pro L. Autronio. Priscianus T. 1. p. 462. Vetustissimi et ausi pro ausus sum et gavisi Pro gavisus Sum Protulerunt. --