장음표시 사용
191쪽
gionem nec Calvus argutias nec parsimoniam Satustius nec opulentiam Cicero. Novimus adhuc paucas tantum Laelii orationes. 1. Oratio do Collegiis contra legem Liciniam.
Eam orationem Laelius in praetura a. 609 145 ha buit. C. Licinius Crassus vid. Drumann l. 4. P. 58.
tribunus plebis legem tulerat, ut sacerdotes non amplius collegiis pontificum, sed a populo in comitiis non aliter quam reliqui magistratus crearentur. Ea autem re non solum conditionem sacerdotum, sed instituta quoque sacra et totam Pene rem publicam mutatam fore, facile
intelligi potest: si enim Licinius effecisset, ut a Populo crearentur sacerdoteS , non amplius Cuncta Saeerdotum collegia optimatium partibus stetissent, sed plebi favissent, cum ii potissimum a populo electi forent, qui
populares erant, non ii, qui Optimatium causam de n-debant; nec diutius optimates, collegiis adiuti sacerdotum, hominibus popularibus, novas res molientibus, resistere potuissent. Laelius in oratione sua ea Potissimum causa legem Licinii impugnavit, quod nova haec creandi ratio more maiorum et sacris populi romani vetita esset.. Lex Perlata non est. Plures postea idem voluere, nee tamen ante annum 650 104) vicerunt. Drumann l. 3. P. 15. Ius Pontificium von Hii liniann
p. 33 sqq. Rubino uber rom. Veri. u. GeSch. P. 335. Cicero Brut. 21. De ipsius Laelii et Scipionis ingenio, quamquam ea eSt iam, ut plurimum tribuatur ambobus, dicendi tamen laus est in Laelio illustrior. At oratio Laelii de collegiis non melior quam de multis quam υoles Scipionis, non quo illa Laelii quidquam sit dulcius, aut quo de religione dici posset augustius, sed multo tamen UE- rustior et horridior ille quam Scipio, et eum &int in dicendo variae voluntates, delectari mihi magis antiquitate videtur, et lubenter verbis etiam uti paulo magis priscis Laelius.
192쪽
Cicero Laelio c. 25. meministis, Q. Maximo ra-rre Scipionis et L. Mancino consulibuS Vuam POPutaris lex do sacerdotiis C. Licinii Crassi υidebatur: COOPratio enim collegiorum ad populi benescium transmerebatur, atque is primus instituit, in morum
UEVSus agere cum Populo, tamen illius vendibilem Orationem religio deorum immortalium nobis demendentibus facile vincebat. Atque id actum est Praetore me, quinquennio ante quam consul sum iactus.
Q. MaximoJ Q. Fabius Maximus Aemilianus, Aemilii Paulli filius pariter atque Scipio Aemilianus minor.
Cicero De natura deorum 3, 2. Cum de religiones agitur, Ti. Coruncanium, P. Scipionem, P. ScaeDO- Iam Ponti ces maximos, non Zenonem aut Cleanthem , aut Chrysipyram sequor, habeoque C. Laelium augurem eundemque Sapientem, quem Potius audiam de religione dicentem in illa oratione n o bili quam quemquam Principem Stoicorum. ibid. lib. 3, 17. Quando enim me in hunc Iocum deduxit oratio, docebo meliora me didicisse de colendis diis immortalibus iure ponti cio et more mal rum, capedunculis iis, quas Numa nobis reliquit, de quibus in illa aureola orαtiuncula dieit Laelius, quam rationibus Stoicorum. Nonius P. 398. Samium est testeum. II. Tullius de republica lib. VI. oragio extat Laeli, quam omnes habemus in manibus , quam simpuυia ponti cum diis immortalibus grata sint, Samiaeque, ut is scribit,
si volat simpuvium , ealix ligneus. evedinea J eapedo, capeduncula, capis vasis genus est pontificialis. Priscian. t. s. p. 263. Cieero Paradox. 1. 2, 11. Minusne gratas dita immortalibus capedinea ae fctiles hirnulas fuisse quam flicatasiatorum pateraa arbitramur 2
In editione priore adieci locutia Macrobii Saturnal. 1, 6. , ubi liber M. Laelii auguris memoratur, corrigendumque putabam Cai Laelii, sed curni M. quidam
193쪽
. Laelius augur aliquando de religione et de sacris institutis, de quibus multi scripsere, librum confecerit 32. Orationes duae pro publicanis. Hanc causam Laelius egit a. u. 616 138), sed dua-hus actionibus habitis Ser. Sulpicio Galbae eam detulit, ut supra diximus P. 167. Cicero in Bruto 22. Memoria teneo, Smyrnae me ex P. Rutilio Rimo audiυisse, cum diceret adolescentulo se accidisse, ut ex senatus consulto P. Scipio et D. Brutus sui opinor 9 consules de re atroci magnaque quaererent. Nam cum in silva Sila iacta caedes esset, notique homines interfecti, insimularetur-qus iamilia, pαrtim etiam liberi societatis eius, quae picarias de P. Cornelio L. Mummio censoribus
redemisset, decreυisse Senatum, ut de ea re cognoScerent et Statuerent consules, causam Pro Publicanis accurate , ut Semper Solitus esset, eleganterque dixisse Laelium. Cum consules re audita amplius
de consilii sententia pronuntiavissent, paucis interpositis diebus iterum Laelium multo diligentius me liusque dixisse, iterumque eodem modo a consulibus rem ESSE Prolatam. Tum Laelium, cum eum socii , domum reduxissent egissentque gratias et, ne dej tigaretur, oraviSSent, locutum ESSe ita, Se quas ie-eisset , honoris eorum gratia studiole accuratequaiecisse, sed se arbitrαri causam illam a Servio Gαἰθα, quini is in dicendo atrocior acriorque esset, graviuSet υehementius posse defendi, itaque auctoritate C. Laelii publicanos causam detulisse ad Galbam.
P. Scipio et D. Brutua consulasJ a. 616 138 . Itberq an opponuntur familias 3 ila ut servi et liberi caedis rei esse
P. Cornelio et L. Mummio eonaoribuat a. 612 142 .
194쪽
Ea oratio a. 623 1313 dicta est. C. Papirius Carbo tribunus plebis anno 623 131) ro
gationem tulit, ut eundem tribunum plebi, quoties vellet, creare liceret, sed Laelius et Scipio Africanus rogationem dissuaserunt. C. Gracchus contra suasit legem POPularem , quae effecisset, ut auctoritas et potentia optimatium minueretur. Lex perlata non est. Cons.
Cicero Laelio 25. Concio, quae ex imperitissimis constat , tamen iudicare solet , quid intersit inter Popularem , id est, astentatorem et levem civem, et inter constantem severum et gravem. Quibus blanditiis C. Papirius nuper i tuebat in aures concioniS, eram terret legem de tribunis plebis refciendis. Dissuasimus nos. Conf. C. Gracchi oratio atque Africani. 4. Oratio pro se apud Populum. Haec causa aliunde nota non est, sed eum Seiamus, Laelium sese multum opposuisse C. Papirio Carboni atque Gracchis, praesertim in dissuasione legis Papiriae, verisimile est, ab his eum apud populum reum factum,
Festus p. 314. Satura et cibi genus ex variis rebus conditum est et lex multis aliis legibus conserta C. Laelius in ea, quam pro se dixit: Dein postero die quasi per saturam sententiis exquisitis in deditionem accipitur.
Satural v. Gotlling Gesch. d. rdin. Stantsu. p. 353. qui explieat, quid Lex acitura sit. C. Laeliust Laelii verba apud Festum exciderunt: id enim exemplum, quod apud eum deinceps legitur , ex Salustii Iugurtha 29, 7. sumtum. Grammaticum autem ipsum in ea re errasse, ut PeriZouius in Animadis vers. histor. p. 379 arbitratur , probabile non est. Vere igitur Miu-lerus adnotat: Exeiderunt Laelii perba G: Saluatii nomen.
195쪽
Festus P. 193. Obsidium tamquam praesidium, subsidium recte dicitur. Cuius etiam auctor C. Laelius Prose apud populum: Ut in nobis terra marique simul obsidium iacerent.
ut in riobιsJ titi nobis vera correxit Λnt. Λvgus linus , ut ii nobis Fal sterus Memoriis p. 72.
Alb. Lion in Indico scriptorum, editioni Festi Mill-lorianae adiecto P. 441, putat, locum Festi p. 182Oreae: Coelius Pro se apud POPralum: equu5qtie mihi sub meminibus occisus erat, oreas detraho in SPEC-tante L. Stertinio - non Coelio sed Laelio vindicandum, eamque amplector libenter opinionem. Vide Coelii
5. Laudatio P. Scipionis Africani, Q. Τuberoni scripta. Hane laudationem funebrem seripsit anno 625 129 , quo anno P. Africanus in in Or supremum diem obiit, interemptus, ut fama erat, a C. Carbone. Duo ad Olcscentes , Asricani nepotes, eum Pro rostris laudarunt. Laelius ambobus Orationes scripsit. Q. Tubero inter Oratores infra nominabitur. Cicero de Oratore 2, 84, 341. Nostrae laudationes , quibus in toro utimur, aut testimonii brevitatem habent nudam atque inornatam , aut scribuntur ad funebrem concionem, quae ad orationis laudem minime accommodata est. Sed quoniαm est utendum aliquando, nonnumquam etiam Scribendum, Deliat Q. Tuberoni Amricanum αDunculum laudanti scripsit C. Laelius, - sit a nobis quoque tractatus is locus.
Q. Tuberonil praenomen eorrexi ex Bruto e. 31. p. Murena 36. 'Tuberoni vulgo legebatur.
6. Laudatio P. Scipionis Africani, Q. Fabio Maximo scripta. In funere P. Scipionis minoris oratio funebris a Q. Fabio Maximo, Africani nepote, qui postea Allobrogi
196쪽
cus dictus est, habita. eam Orationem Fabio Laelius scripsit. Cicero pro Murena c. 36. Affricanum cum suseremo die Maximus laudaret, gratias egit diis immor- ratibus , quod ille vir in hac republica potissimum
natus esset: necesse enim tuisse, ibi esse terrarum imperium, ubi ille esset.
Soholi a Bobiensia in Cicer. orat. Ρ. Μilone p. 283 edit. Orelli: P. Scipio Aemilianus , cum Latinorum
causam locietatis iure contra C. Gracchum trium-υirum eiusque collegas PerSeveranter demensurus esset, ne ager ipsorum divideretur, repentina morte
domi suae interceptus est, non sine infamia et ipsius C. Grαcchi et uxoris suae Semproniae: qui excessit vita LVI annos natus, in eiusque faucibus vestigia livoris inventa sunt. Super eius laudibus extat oratio C. Laeli Sapientis, quα usus videtur Q. Fabius Maximus in lare datione mortui Scipionis, in cuius extrema Parte haec
Quiapropter neque tanta diis immortalibus gratia haberi potest, quantα habenda est, quod is cum illo αnimo atque ingenio hac ciυitate potissimum
natus est, neque ita moleSte atque aegre terri quam ierundum eSt, quum eo morbs mortem obiit et in eodem tempore periit, quum et υObis et omnibus, qui hanc rempublicam Σαlvam υolunt, maxime υivo reus est, Quirites.
quivropterJ in edit. priore legendum dixi quiapropter. Sed mulandum non videtur; similiter veteres quicinam pro quare, quod Virgilius quoque carminibus suis inseruit teste Quintiliano 8, 3, 25. hae civitateJ fortasse legendum in hac cipitiate. ut supra: quod ille pirin hac republicia potisaimum natua Esael. mortem obiit J sie Orellius Emendavit eodicis seripturam cum so morbo rum is movit. Maius cum eo morbo obiit. in eodem temporeJ an in eo tompore ' Orellius meam coniecturam Proinhat, cum syllaba dem e geminatione sequentis tena videatur orta. Opua satJ uua eδεet in ed. pri. conieci, probautibus Orellio et Duehnero.
197쪽
Priscian. t. 1. p. 369. Laelius: Impubes libripens
Laelius J non satis eonstat, C. Laelium Sapientem hic intelligi ς fragmentum enim potius auetori euidam de iura tribuendum videtur, velut Laelio Feliei , euius librum ad Q. Mucium Seaevolam Gellius laudat is, 27. v. Maiansius i. 2 p. 208. Erant, qui Livio trado rent, et in ipsa editione Drahenhorchii t. XIV. p. 810 ed. Stuttg. inter fragmenta eius legitur. Alius est Q. Laelius, quem unum Ex principibus grammatieis appellat Charisius p. 81. Sed Duebner L. Aelius verum pului, idque probo. libripensJ Reia das r6m. Privatreehi p. 139. antestari J v. Analeela Reelilii ad i. 2. p. 525. Interpretes ad Florat. Satir. I, 9, 76. Rein l. l.
XV. P. Cornelius Seipio Aemilianus Africanus minor. Natus est a. 569 185 decessit enim anno aetatis LVI. a. u. 625). Cons. Clinton Fasti T. 3. p. 59. Ellendia uicin scribit p. XXVI. , natalem Scipionis annum esse 572 vel 573. Plutarchus vero, cuius infra afferemus Verba, testis est, Scipionem natum esse a. 571 183 : scribit enim, eum mortuum esse LIV aetatis anno.
A. 603 151) tribunus militum in Celtiberia. A. 605 149) contra Carthaginienses feliciter pugnat
et exercitum Alanilii consulis servat. A. 606 148) regnum Masinissae inter filios eius divisit. A. 607 147), dum aedilitatem peteret, consul fa tus est, XXXVII annos natus, legibus solutus. Bel in mPunicum tertium confecit et ex Africa triumphavit a.
Censuram gessit a. 612 142 . Consul iterum creatur a. 620 s134), bellumque Numantinum ei decretum est. A. 622 132 de Numantinis triumphavit. A. 625 129 , cum ferveret seditio a C. Graccho, C. Carbone , Μ. Fulvio Flacco triumviris agris divi-
198쪽
dundis excitata, Africanus consiliis eorum se opposuit, et clam interemtus est, anno sere aetatis quinquagesimo
sexto, ut Velleius scribit 2, 4. et Soholia Bobiensia in Cic. Or. p. Mil. p. 283 ed. orelli, Vel anno LIV, ut Plutarch. Apophthegna. T. VIII. ed. Hulten p. 150 dicit:
Cicero in Bruto c. 21. C. Laelius et P. Affricanus inprimis eloquentes, quorum extant orationes , ex quibus existimari de ingeniis oratorum Potest. De ipsius Laelii et Scipionis ingenio, quamquam Ea est iam, ut Plurimum tribuatur αmbobus, dicendi gramen laus est in Laelio illustrior. Cicero de oratore 1. 49. 215. Multum inter se distant istae facultates , longeque sunt diυerSae atque Seiunctae, neque eadem ratione ac via M. Cato, P. sericanus, Q. Metellus, C. Laelius , qui omnes eloquentes fuerunt, orationem Suam et reip. dignitα-
Velleius 2, 9. Eodem tractu temporum Niluerunt oratores S e i pio Aemili anus , Laeliusque , Ser. Galba, duo Gracchi, C. Fannius, Carbo Papirius,
nec praetereundus Metellus Numidicus et Scaurus, et ante omnes L. Crassus et M. Antonius.
Quintil. 12, 10, 10. di oratione Dero si vectes intueri velis, totidem Perie rvertas ingeniorum quot corporum Drmas. Sed lucre quaedam genera dicendi conditione temporum horridiora, alioqui magnam iam ingenii Dim prae se ierentia. Hinc sint Laelii , Affricani, Catones etiam Gracchique, licet Polygnotos υel Callonas ανpellES. Fronto quoque , qui M. Antoninum imperatorem litteris instituit, orationum meminit Scipionis, ut ex epistola Marci Caesaris ad eum lib. 2. 13. p. 58 cognosci potest: Feci tamen mihi, inquit, per hos dies excerpta ex libris sexaginta in quinque tomis. Sed cum leges s e xaginta, inibi sunt et No D ia nae Atella ni o
Meieri Orat. Rom. Fragm. ed. 2. 1 2
199쪽
Muicinas Atellanioliae J sie eorrexit Maius atque Duebnerus. Vulgo legitur Moianae et Atellanioliae.
Gellius 2, 20. Scipio omnium aetatii Suae Purissime locutias ESt. i. Oratio, postquam ex Africa rediit.
Dicta est a. 608 1463. P. Scipio tertium bellum Punicum confecit, Carthaginem diruit atque Africam in provinciae formam redegit. Postquam ex Africa rediit, Orationem de rebus suis gestis habuit et splendidissimum de Poenis et Asdrubale triumphum egit a. 608 146). Cons. Sigonius in libro de vita et rebus gestis P. Scipionis Aetniliani p. 632 edit. ArntZen. Festus P. 258. Quatenus significat qua fine, ut hactenus hac fine. At quatinus quoniam ; sed antiqui quatenos dicebant, ut Scipio Africanus in ea oratione , VNam Scripsit , postquam ex Asfrica rediit emi negotium natum erat, quatenos Castra ΠΟStΓci ita munita erant , ut Posses Partem exercitus am
ducere. natumJ Plaut. Trueulent. 5, 70. Fiat, ut rem natam Dideo , hoc acer tendum est, quod datur.
2. Oratio pro rostris , cum censor creatus erat.
P. Scipio Africanus et L. Mummius, nec ingenio
nec moribus convenientes, cum a POpulo Censores Creali essent, Scipio orationem pro rostris habuit, in qua ingenue Professus est, qua ratione munera censoria administraturus esset, et simul Mummium coIlegam Perstrinxit, dictoque notavit, Valerius Max. 6, 4, 2. Nihilo segnior Scipionis Aemiliani aut in curia aut in concione graυitas, qui cum Iaberet consortem censurae Mummium, ut nobilem itis ene iis vitae, pro rostris dixit, Se ex mα-ie Sta E γ ... Omnia gesturum, si sibi cives vel dedissent collegam Dei non dedissent.
200쪽
Aurelius Victor de viris ili. 58. Scipio Aemilianus censor Mummio collega segniore in senatu ait: reginam mihi collegam aut dedissetis aut non dedis- Notis l3. Oratio, quam dixit in censura , eum ad maiorum mores populum horiaretur.
Gellius 4, 20. Inter censorum severitates tria haec socempla in litteris fiant castigatissimae disciplinae. num est huiuscemodi. Censor adigebat de uxori- Bras solenne iusiurandum. Verba erant ita concepta: Ut tu ex animi tui sententia uxorem habes ' Qui irarabat, cavillator quidam et canicola et nimis ridictitarius sit. Is locum esse sibi loci dicundi ratus, cum ita, uti mos erat, censor dixisset: ut tu exanimi tui sententia uxorem habes ' Habeo equidem, ingrati, uxorem, sed non hercle ex animi mei sententia. Tram censor eum, quia inter estios lascivis-Set, in aerarios retulit, causamque hanc ioci scurrilis apud se dicti subscripsit. Altera severitas eirasdem sectae disciplinaeque eεt. Deliberatum escde nota eius , qui ad censores ab amico adDocatus est, et in iure stans clare nimis ac sonore oscitavit,
atque inibi tit plecteretur itiit, tamquam illiad indi
cium esset υagi animi et alucinantis et fluxae atque apertae Securitatis. Sed cum ille deiurasset, in DitiSsimum sese ac repugnantem OscitatioΠE υictum, tenerique eo Ditis, quod Oscedo aPPellatur, tum Πυ-tae iam destinatae exemtus est. P. Scipi o sericanus, Paulli. Hiramque historiam posuit in Oratione , quam dixit incera Sura, cu in a d in α-iorum mores Populum hortar e trix.
habeo equidemJ Id nee idit a. 570 184 Catone eensore, ut ex Cic. de orat. 2, 64 novimus. Viil. Draxenhoret, ad Liv. 33, 42. Quoe-rehatur u eensore in tensendis rivibus, haberetilue uxores an eoeli.