장음표시 사용
521쪽
peii magni temporibus vixit, isque a Suida s. v. Πωλίων δ 'Λσίνιος , Τραλλιανος assertur Clinton Fasti t. 3. p. 550 : alter magister fuit M. Antonini philosophi. eumque apud Charisium aeeipiendum arbitror. v. p. 50 l. Valerium itidem grammaticum esse diximus, quo nomine eum plures alii fuerunt tum Valerius Cato et M. Valerius Probus. Bondamus in Variis Lectionibus p. 373. Asinius in Labienum lib. I, emendandum putat.
Quia pugillus esti haec sunt Charisii verba, non Asinii, ut recte adnotavit Lindemannus. Incerta. ι
Quintilianus 1, 6, 42. Nec enim tuburchinabundum et lurchinabundum iam in nobis quisquam ferat, licet Cato sit auctor, nec hos lodices, quamquam id Pollioni placeat, nec gladiola, atqui Μessala dixit, nec parricidatum, quod in Coelio vix tolerabile videtur, nec collos mihi Calvus persuaserit. Quintil. 9, 4, 132. Neque accesserim Celso, qui unam quandam huic parti formam dedit, et optimam compositionem esse prooemii, ut apud Asinium, dixit: Si, Caesar, ex omnibus mortalibus, qui sunt ac luerunt, posset huic causae disceptator Iegi, non quisquam te Potius optandus nobis luit.
apud Aainitimi in orationa nescio qua apud Delavianum habita.
Charisius p. 77. Insequenti. Asinius Pollio ad eSarem: Primo insequenti die.
ad Caeaaremi in epistola, opinor, ad Octavianum.
Charisius p. 34. Genitivus pluralis cum ratione Dectigalium facit, auctores tamen vectigaliorum sic leg. non vectigalium dixerunt, ut Asinius: Dectigaliorum reipublicae curam esse habendam. Charisius p. 85. Vectigaliorum. Asinius Pollio: υectigaliorum reip. curam ESSE habendam. Μacrobius Saturnal. 1, 4. tanta apud veteres fuit
licentia huius genitivi, ut Asinius Pollio vectigastiorum
522쪽
. Priscianus t. 1. p. 370. Asinius Pollior Sed cum ob ea, quae Speraveram, dolebam, consolabar ob ea, quae timui. Consolabar Passive protulit. Priscian. t. 1. p. 372. Asinius: cuius experta vir rus bello Germaniae traducta ad custodiam Illyrici est. Experta Passi Ve.
AsiniusJ in historiis suis. CuiusJ Avirtutem intellige Tiberii, qui totum Illyrieum perdomuit et in ditionem redegit, Sueton. 'Lib., e. 16. - Falsier memoriae p. 23.
Priscian. t. s. P. 488. Nanciscor etiam nactum facit absque n, ut Probo et Capro et Pollioni et Plinio placet.
Pollionii non de Asinio Pollione orators id intelloxerim, hed de Λsinio Polliona grammatieo, quo usus est m. Antoninus philosophus. lv. p. 500. Iulius Capitolinus M. Anton. Philos. e. 2. Porro libri grammatici Probi, Capri et Plinii saepe a Prisciano aliisque asseruntur. Thor-beeha autem p. 80 hoe quoque loco Asinium Pollionem oratorem intelligit.
Sueton. Augustus 43. Mox finem iecit talia Τroiae lusum) edendi, Asinio Pollione oratore gravi rer invidioseque in curia questo Aesernini nepotis sui casum, qui et ipse crus iregerat.
Asinio PollioneJ quem in oratione senatoria anno eiret ter 741 sl 3 de ea re questum scribit Weleheri De Cassio Parmensi p. 302.
Q. Aelius Tubero Lucii filius, natus anno circiter680 74 . Lucius Tubero pater, qui annales confecit v. Clinton in Fastis ad a. 695 , aequalis suit Ciceronis. Cic. p. Ligario c. 7. ego et L. Tubero domi una eruditi, militiae contubernales, post V nes sororem enim Ciceronis duxit uxorem. Schol. Gron Ovianus in Orat. pro Lig. p. 415 et 417. Drumann t. 5. p. 214. in omni denique vita iamiliares. Q. filius primum causis agendis, deinde iuri civili operam dedit. Atque de eo dictum
523쪽
putant nonnulli, quod ex libro Ciceronis a Gellio I. 1.22. relatum legimus: M. Cicero in libro gia inscriptus est: Da iure civili in artem redigendo verba haec Posuit: nec υero sciencia iuris maioribus suis Q. Aelius Trabero defuit, doctrina etiam super uit. Sed, ut dicam quod sentio, altu in Q. Tuberonem, natu maiorem, hoc Ioco intelligendum arbitror; constat enim, Q. Tuberonem, qui Ligarium accusavit, anno 708 46 , quo causa acta est, iuvenem adhuc fuisse, atque ab eo demum tempore desiisse causas agere, et iuri operam dedisse, multosque libros ad ius pertinentes postea reliquisse teste Pomponio. Eos vero post mortem Ciceronis squi a. 711 42) occisus est confectos veri simile est. Atque Ciceronis verba, quae apud Gellium supersunt, demonstrant, Tuberonem tum, cum Cicero librum de iure scribebat, non amplius vixisse, unde colligimus, alium esse intelligendum Tuberonem. Porro Tubero noster res gestas Caesaris scripsisse videtur. Sueton. Caes. 83. Utrum autem etiam maius historiae opus aggressus fuerit, incertum. Cons. Lachmann De lani. Livii P. 1. p. 40. Krause Vit. Hist.p. 321. De font. Suetonii P. 19. Ceterum de honoribus eius nihil compertum est Praeter consula
I. Oratio adversus Q. Ligarium.
Acta est causa a. 708 463. Tubero adolescens Q. Ligarium accusavit. Cic. p. Ligario c. 3, 9. Argumentum ex Ciceronis oratione Pro Ligario Petendum. Cons. Scholiasta Grono vianus in orat. pro Ligario P. 414. Drumann l. 3. p. 706. Quintil. 10, 1, 23. Iliad utilissimum nosse e
causas, quarum orationES in manus sumserimus, Et
quoties continget, utrinque habitas legere actiones, ut Demosthenis atque 'Aeschinis inter ge contrarias et Servii Sulpicii atque Messalae, quorum alter pro Aufidia, contra dixit alter, et Pollionis et Cassii reo Asprenate alia3gras Plurimas. Quin etiam si minus pares videbuntur, aliquae tamen ad cognoscendam
524쪽
litium quaestionem recte requirentur, ut contra Ciceronis orationes Tuberonis in Ligarium et Hortensii pro Verre.
Quintil. XI, 1, 78. Potest evenire, ut in aliis reprehendenda sint, quae ipsi secerimus, ut obiicit Tubero Ligario, quod in Africa suerit. Id quomodo decenter fieri possit, equidem non invenio, nisi aliquid reperitur,
quod intersit, Persona aetas tempus causa locus anImuS. Tubero iuvenem se Pαtri haesisse, illum α sentatu missum non αd bellum, sed αd frumentum coemendum αit, ut Primum licuerit, α Pαrtibus re sSSisse, Lrwrium et Perseuerαsse, et non Pro Cn. PomPeto, inter quem et Gesαrem dignitruis fuerit contentio, cumses αm utergus rem Publicαm Deliet, sed Pro Iubα αtque Afris inimicissimis Postulo romano StetisSs.
Tubero-aiti in oratione sua contra Ligarium.
Quintil. 5, 13, 20. Inhumana serat accusatio) Tuberonis Ligαrium exulem αccusantis αtque id αgentis, ne ei Caesαr igno3cat. Pomponius de origine Iuris c. 3, 46. Post Trebα-
tium Tubero fuit, qui Oftio opemm dedit, Dre αutem
patricius, et transiit a inusis agendis αd rus civile, maximo Postquam Q. Ligαrium αccusavit nec obtrnuit Uud C. Caesαrem. Is est Q. Ligarius, gur, cum uerocae oram teneret, infrmum Tubctronem VPIrcare non permisit nec aquαm hαurire: quo nomine eum αccu-sαvit et Cicero defendit. Extαt eius oratro sα tran αἰ cherrima quae inscribitur pro Q. LI garro. Tisero doctissimus quidem habitus est iuris Pu*ιcret priυαti, et complures utritasgus operis libros relagiat, sermone etiαm αntiguo rusus ectαDie scribere, et ideo parum libri eius grati habentur. CVI. M. Valerius Messala Corvinus. Natus est si Hieronymo credere licet) a. u. 695 59 c. Iulio Caesare et Bibulo consulibus. Hieronymus enim
525쪽
bit: Messala Corvinus Orator nascitur et T. Livius Patavinus scriptor historicus. atque Clintonus in Fastis hoc testimonium verum esse affirmat; item Vossius in
Virgilii Eclogas 6, 74., Benti eius in Horatii Carm. 3, 6, 20. Scaliger autem in Eusebii Chronicis p. 167 et 180 natalem Μessalae annum esse 685 69 constituit, eumque secuti sunt Ellendi p. CXXXI et Weicheri Poet. lat. Rel. p. 361. Westermann p. 218. item Ilasson De Vita Ovidii p. 127 sqq. Schneider de Ser. Sulpicio Rufo 1. p. 62. Aliter etiam Lud. Wiese de M. Val. Messalae Corvini vita et studiis doctrinae Berol. 1829. 8., qui Messalam circa a. 680 74) scribit natum p. 44. Quid
ipse de ea re sentiam quaeque Potior videatur opinio, Postea dicemus. Diem Μessalae natalem in eundem incidere diem, quo die postea apud Philippos Brutus et Cassius in proelio victi fuerint, arbitrantur nonnulli, auctoritate nitentes Plutarchi in Bruto o. 40., verum Dru- Inannus t. 2, P. 144. demonstrat, non Μessalae ibi, sed
Cassii diei natalis fieri mentionem. - Fuit Athenis iuvenis, studiis deditus, a. 709 et 710 45 et 44 Cicero ad Attic. 12, 32. 15, 17. XV annos natus, si Hieronymi auctoritatem sequimur. A. 711 43) partes Bruti et Cassii Secutus, a triumviris Proscriptus est, sed feliciter evasit. Plui. Brutus 40. Dio Cassius 47, 11, 49, 16. Appianus Beli. Civ. 4 , 38. ubi legimus Μεσσαλας ἐπιφαννης και νεος ες BDOυτον εφυγε. Velleius 2, 71. Messam fulgentissimus iuvenis, proximus in illis castris Bruti Cassiique auctoritati. A. 712 42 ad M. Antonium transiit, postquam Brutus et Cassius apud Philippos victi essent. Appianus Beli. Civ. 4, 38. Velleius autem 2, 70. iam a. 712 42) Corvinum se octaviano tradidisse scribit. Anno circiter 717 37 partes Antonii deserit, et ad octavianum transiit. Appian B. Civ. 4, 38. Wester- mann p. 219. VOssius contra ad Virg. Eclog. 6, 74. et Eliendi p. CXXXIII. suspicatur, Corvinum post foedus Brundisinum a. 714 40) ab Antonio defecisse et Augu-
526쪽
stum secutum esse. A. 718 36) ab Octaviano augur factus est. Dio 49, 16. A. 720 34 Salassos, gentem Gallicam, domuit. Appian. Illyrica c. 17. Dio 49, 38. Drumanni. 4. p. 272. A. 723 313 ab octaviano Antonii loco Consul factus est. Drumann l. 4. Ρ. 281. Dio 50, 10.47, 11. Post pugnam Actiacam, in qua acriter pro octaviano pugnavit, Ρlui. Brut. 53. adversus Aquitanos in Galliam profectus est, eosque devicit a. 724 30). Appian. B. Civ. 4, 38. Tibullus Eleg. 1, 7. Lelewel Ethides Numismatiques. Type Gaulo is . p. 383. Deinde eodem anno 724 30ὶ in Asiam profectus, Ciliciam, Syriam, Aegyptum pacavit, unde reversus a. 727 27 triumphum egit Aquitanicum. Dio. Cass. 51 , 7. Appian. B. Civ. 4, 38. Dissen. ad Tibullum 1, 7. 2, 1. A. 728 26 ab Augusto praefectus urbi factus, abdicavit paucis post diebus, et inde otio et studiis vacabat. Tacit. Annal. 6, 11. Hieronymus in Eusebii Chron. olymp. 188. 3. - a. 728 26 . Messala Corvinus primus praefectus urbis iactus, sexto die magistratu se abdicavit, incivilem potestatem esse contEStans.
MeaaaIaJ Sealiger p. 67 adnotat : AHoc contivgit C. Furnio C. Silatio
eors. numero MM. Prochronismus annorum novem. Sealigerigitur praefecturam Messalae anno 737 sl 7 a. Ch, assignat: quod erum Esse negat Wiese p. 32.
A. 766 13 p. Chr.) mortuus est, anno aetatis SeP-tuagesimo secundo , teste Hieronymo in Eusebii Chronicis Olymp. 197. 3. Augusti 54. m a. 764. 11): Messala Corvinus orator ante biennium quam moreretur, ita memoriam ac gensum amisit, ut vix pauca υerba
coniungeret Cons. Plin. Hist. 7, 24. et ad extremum ulcere albi circa sPinam sacram nato inedia se conme-cit anno aetatis LXXII. Scaliger autem, qui a. 685 69) Μessalam natum putat, mortem eius in annum 757 4 p. Ch. retulit, quo anno LXXII annos fuerit natus. Eum secutus est Μasson atque Ellendi. Zuinpt in annalibus tradidit, Μessalam, 70 annos natum, a. 751 33
mortuum eSSe, unde constaret, eum esse natum a. 681
527쪽
73). Non multum discedit Wiese p. 44, qui anno circiter 752 diem obiisse scribit.
Probabile est, Hieronymum de anno natali errare, ut non una res ostendit. s. Constat, Μessalam adversus Ser.
Sulpicium Rufum, qui a. 711 43 diem obiit, causam
egisse: illo autem anno Μessala secundum Hieronymum vix sextum et decimum annum attigerat. Est autem multo magis vero simile, Messalam maiorem natu fuisse, eum eam causam agebat. 2. Velleius scribit l. 2, 70, postquam apud urbem Philippos Cassius et Brutus victi et caesi essent, milites Messalam ducem poposcisse. An est probabile, milites Μessalam, qui tum secundum Hieronymum Se P-timum et decimum annum agebat, desiderasse ut exercitui praeesset 8 3. Tacitus in Dialogo c. 17. scribit, Corvinum ad medium usque Augusti Principatum durasse. Quomodo id cum ratione Hieronymi convenit, qui eum
a. 766, uno tantum anno ante Augustum, mortuum esse
testatur' Ae ne Clintonus quidem hanc solvere potuit difficultatem: explicatio enim eius P. 273. contorta est. 4. Quintilianus 12, 11, 28. scribit, Messalam atque Asinium Pollionem iam, Cicerone tenente arcem eloquentiae, causas agere coepisse. Cicero autem a. 711 43) diem Obiit, quo anno II essala secundum Hieronymum XVI annos natus erat. Id veritati repugnare certii in est. Imo Iessala Asinii Pollionis prope aequalis videtur fuisse, cum a cunctis fere scriptoribus Plerumque coniungantur unaque nominentur. 5. Suetonius in Tiberio c. 70. scribit, Tiberium adolescentem Μessalam senem audivisse. Quomodo id convenit, cum Tiberius a. 712 esset natus, ideoque XVII tantum annis minor natu, si Messala a. 695 natus est y Auctor Epistolarum ad Brutum qui cliens et necessarius suisse videtur Μessalae Corvini, ut Orellius in Onomastico p. 632. tradit) lib. 1, 15.-SSalam habes. cave putes, Probitate, Constantia, cura, studio reipublieae quidquam illi esse simile, ut eloquentia, graci mirabilit a r ex-
528쪽
e e Ilit, vix in eo locum ad laudandum habere videatur. quamquam in hac ipsa sapientia Plus apparet. ita
gravi iudicio multaque arta se exercuit in verissimo genere dicendi. Tanta autem industria est tantum que evigilat in studio, ut non maxima ingenio, quod in eo summum est, gratia habenda Dideatur.
Horatius Sat. 1, 10, 29 et De Arte Poetica 37s.Μessalae Corvini mentionem facit tamquam summi illorum temporum oratoris.
Velleius 2, 36. Iam pene supervacaneum Dideri potest, eminentium ingeniorum notare tempora. Quis enim ignorat, diremtos gradibus aetatis floruisse hoc tempora Ciceronem, Hortensium saneque Crassum, Catonem, Sulpicium, moxque Brutum, Calidium, Coelium, Ciavum et Proximum Ciceroni Caelarem, eorumque velut alumnos C o r vinum ac Pollionem Asinium. Columella De re rustica Praefat. lib. 1. g. 30. Nec Brutum αut Coelium Pollionemve cum Messala et Calvo deterruere ab eloquentias studio mulmina illa Ciceronis. Seneca Controv. lib. 2. 12. p. 191. Fuit Messalaoxactissimi ingenii in omnes quidem studiorum Parres, Iatini utique sermonis observator diligentissimus. Idem in Excerptis Controv. l. 3. p. 427. Diligentissime tibi me excusarem, tamquam huic rei non essem natus, nisi scirem, et Pollionem Asinium et Messatam Corυinum et Passienum, qui nunc primo loco stat, minus bene Dideri quam Cestium aut Latronem. Utrum ergo Putas, hoc dicentium Ditium esse an audientium' Non illi peius dicunt, sed hi corruptius iudicant. Pueri fere aut iuυenes scholas sequentant. hi hon tantum disertissimis viris, quos Paulo ante retuli, sed etiam Ciceroni Cestium suum Praeferrent, nisi lapides timerent. Tacit. Diat. de orati. 12. Nec ullus Asinii aut Messalae liber i. e. oratio) tam illustris est quam Medea Ooidii aut Varii Thyestes.
529쪽
Ιbidem c. 17. Aper dicit: Transeo αδ latinoa Orα- fores, in quibus non Menenium, ut puto, Agrippam, qui potest videri antiquus , nostrorum temporum disertis anteponere soletis, Seci Ciceronem et Gescirem et Coelium et Calvum et Bristum et Asinium et Mes-Sallam. Iuos quidem cur antiquis temporibias potius adscribatis quam nostris , non video. - Nam Corvinus in medium usque Augusti Principatum, Asinius Pene ad extremum duraDit. Ibi d. c. 18. Catoni seni comParatus C. Gracchus plenior et uberior, sic Graccho Politior et ornatior Crassus, sic utroque distinctior et urbanior et altior Cicero, Cicerone mitior Corυ inua et dulcior et in Derbis magis elaboratus ath. o. 20. Aper dicit: quis nunc meret Orαtorem infrinitate valetudinis suae Praefantem, qualia sunt
da infrmitateJ idem dieit Quintilianus, ut infra videbimus.
ibid. c. 21. Aper dicit: Nolo Corvinum insequi, quia nec Per USum Stetit, quo minus laetitiam nitoremque nostrorum temPorum exPrimeret. Diderimus,
quam iudicio eius Dis aut animi aut ingenii suis iecerit. Tacitus Annal. XI, 6. meminissent C. Asinii et Mes s alae recentiorum Arruntii et Aesernini, ad Summa provectos incorrupta Dita et facundia. Quintilianus 10, 1, 113. Messala nitidus et candidus, et quodammodo prae se terens in dicendo nobilitatem suam: υiribus minor.
ib. 12, 10, 11. dignitas Μessalae Oratoris laudatur. ibid. 12, 11, 28. An Pollio et Messala, qui iam
Cicerone arcem tenente eloquentiae agere coverunt,
parum in Dita dignitatis habuerunt, Parum ad Posteros gloriae tradiderunt 'ibid. 1, 7, 34. An ideo minus Messala nitidus, quia quosdam totos libellos non Derbis modo singuliε, sed etiam literis dedit'
530쪽
ibid. 4, 1, 8. Est quaedam in his quoque commendatio tacita, si nos infrmos et impares agentium contra ingeniis dixerimus, qualia Sunt Pleraque Messalae prooemia. Plinius in Historia Messalae non raro meminit, et, ut a ceteris Μessalis distinguatur, hunc oratorem appellare solet veluti l. 33, 3, 14. l. 3b, 4, 7. 1. Oratio contra Aufidiam. Causa hereditaria, quae anno circiter 710 44 aetaest. Pro Aufidia dixit Servius Sulpicius Rufus. Cons. orati. Servii Sularcii pag. 401. Haec quoque oratio comprobat, ut supra diximus, Hieronymum in definiendo anno Messalae natali Peccare. Ellendi p. CXXXII. scribit, eam causam non modo ante necem Caesaris sed etiam ante bellum civile, id est, ante a. 705 49) actam esse. Quod si verum est, Messala Orare causas coeperat, antequam Athenas Profectus erat, ut studio dicendi vacaret: Athenis enim commoratus est a. 709 et 710 45 et 44). Westerna ann autem p. 210. eam a II essala a. 710 44) dictam putat, non diu postquam ex Athenis erat reversus. Utraque opinio probabilis est: prior enim testimonio quoque Quintiliani adiuvatur, qui l. 12, 11, 28 testatur, Messalam iam, Cicerone arcem eloquentiae tenente, causas agere coepisse. id enim vix dixisset, si Μessala a. 711 demum in foro extitisset, eodem ipso anno, quo Cicero extinctus est. Wiese P. 56. nescio quo errore Pro Aufidio Messallam dixisse scribit. A dius, inquit, quis fuerit, quae eius cauSα, fustra quaesiDi. Quintil. 10, 1, 22. Illud utilissimum, nosse eas
causaS, quarum orationes in manus sumSerimias, et quoties continget, utrinque habitas legere actione5, ut Demosthenis atque Aeschinis inter Se contrarias, et
Servii Sulpicii atque Messalae, quorum alter Pro Auridia, contra dixit alter.