장음표시 사용
71쪽
Minum honorariuml Ehreniseisi. Similiter apud Ciesronem in Piso. Diana eo 35. frumentiam honorarium. nee striφωtus quidemJ ne pr. q. eod. Paris. Et si e reele suasit Hulde. Fasitis ad IIurali Var. Lecit. 'l'. 2. p. 335. Cons. madisigad Cie. de finib. p. 316 sqq. Sed in voeabulo prioutua vilium latet:
17 - 20. Orationes quatuor adversus Manium Aellium Glabrionem.
Eas orationes anno 565 189) dietas coniicio. Testis est Livius 37. 57. Eodem anno censuram multi et clari viri petierunt. Quae res tanqNam in SE Pα-rum magni certaminis cara Sam haberet, aliam contentionem multo maiorem excitavit. Petebant T.
Quintius Flamininus, P. Cornelius Cn. F. Scistio, L. Valerius Flaccus, M. Porcitis Cato, M. Claudius Marcellus, Mantua Acilius Glabrio, qui Antiochum ad ThermoPylas Aetolosque devicerat. In hunc maxime, quod multa congiaria habuerat, quibus magnam partem hominum obligarat, favor populi se inclinabat. Id cum aegre Paterentur tot nobiles, noDum sibi hominem tantum Praeferri, P. Sempronius Gracchus et C. Sempronius Rutilus tribuni pl. ei diem dixerunt, quod pecuniae regiae Praedaeque
aliquantum , captae in Antiochi castris , neque in triumpho tralisset neque in aeraritim retulisset. --ria testimonia legatorum tribunorumque militum erant. Μ. Io ante alios testes conviciebatur, euius auctoritatem Perpetuo tenore vitae Partam toga candida elevabat. Is testis, qtiae DaSa aurea atque argentea casetis castris inter aliam Praedam regiam vidisset, ea se in triumpho negabat Didisse. Postremo in huius maxime invidiam desistere se Pe
titione Glabrio dixit, quando, quod taciti indignα-
rentur nobiles homines, id aeque novus competitor intestabili periurio incesseret. Centum millium multa irrogata erat. Bis de ea re certatum eSt, tertis, cum de Petitione destitisset reus, nec Preulus de
72쪽
multa sus agium ferre voluit, et tribuni eo negotio
M. Cato inter testes apparet, quia legatus fuerat Ianii Acilii Glabrionis consulis anno 563 191), vel, si aliis potius habenda erit fides , tribunus militum. Cons. Duker et Drahent,orch ad Livii 36, 17, 1.) Glabrio autem ob eam rem de intestabili periurio questus est, quia legatum contra imperatorem suum testimonium dicere impium habebatur. Festus Penatores P. 237. Penatores, qui penus gestant. Cato adversus Manium Acilium quar α:postquam nαtivitas ex navibus eduxi, non ex militibus atque nautis piscatores Penatores sci sedarum dedi.
nativi GaI ncipitcia Ant. Augustinus. Sed ns sic quidem sensus apertus. fel sedarumJ ,,feci, sed aurum probabiliter Daeter i. a. stipendium , quod restabat. FortaSSe nota v. argentum in antiquiore eod. fuerat. Sed locus nonduin sanatus videtur. Macellarum voluit Popina, inepte. A. Aug. suspicnbatur, R Catone non Penatω- res, sed veniatores seriptum fuisse. mulier.
21. Oratio in M. Fulvium Nobiliorem. Haec oratio videtur habita anno 567 187). Eaque impedire voluit Cato, quominus triumphi honor Fulvio decerneretur. Obiecit enim ei, quod in Aetolia exerincitum largitionibus corrupisset, a vetere severitate disciplinae militaris decessisset, et provinciam male administrasset. Argumentum suppeditat Livius lib. 39, 4. Priusquαm consules redirent Romam, M. Fuloius proconsul ex Aetolia rediit; isque ad aedem Apollinis in senatu cum de rebus in Aetolia Cephalleniataque ab se gestis disseruisset, Petiit a Patribus, ut quum censerent ob rem publicam bene ac meliciter gestam et diis immortalibus honorem haberi iubere et εibi trium 'hum decernere. M. AburiuS tribunus Plebis, si quid de ea res ante M. Aemilii consulis
adventum decerneretur, intercessurum se ostendit,
73쪽
Eum contradicere Delle. . . . TriumPhras M. Fuluio
est decretus. Triumphavit ante diem docimum C tendas Ianuarias de Aetolis et de GPhalianis . . . . mitos eo die, Priusquam in urbem inveheretur, in circo Flaminio tribunos, Praefectos, equites, centuriones, Romanos sociosque donis militaribus donauit. Militibus ex praeda vicenos quinos denarios divisit, duplex centurioni, triplex equiti. Est vero simile, non solum M. Aemilium Lepidum consulem et Ahurium tribunum, sed Catonem quoque triumphum denegare cupivisse. Livius i. 38, 43. Veher p. 25. hanc orationem a. 565 189 a Catone dictam putat, nisus Festi quodam loco p. 182. Oratores pro legatis, ubi legimus: Cato in ea quam
soripsit de suis virtutibus contra Thermum: μ loto consuli legatus tum in Aetoliam, proPterea quod ex Aetolia comPlures υenerant; Aetolos να-o m Delia; de ea re oratoreS Romam Profectos.
. Cuius rei ,' ait Weberus, is si scriptores illius helliis mentionem non faciunt, sactum est, quod Catonis illo
is tempore Partes non adeo magnae videntur fuisse. . Ceterum ea Occa Sione fortasse usus est, ut Fulvium deis rei gerendae ratione ad Senatum incusaret.
Cato bis contra M. Fulvium dixit : altera oratio ea, de qua nunc dicimus, altera, in qua Fulvii censuram anno 575 179ὶ perstrinxit, ut ex Festo S. v. WE- tricibias aperte colligitur; ac distinguenda sunt duarum actiosum fragmenta, quae a POpina et Lione in unam
orationem confusa sunt. Item unam tantum agnoscit
F. Hii ter in Zeitschrist Rir Alterthumswiss. 1840. Hest 4. p. 381. Gellius 5, 6. M. Cato obiecit M. Fulvio Nobiliori, quod milites Per ambitionem coronis levissimis de causis donasset. De quα re Derhα ωSα -- posui Catonis: Iam Principio quis Didit, corona donαri que m quam, cum OPPidum captum non esset aut castra hostium non incens αessent' Fulvius autem, in quem hoc a Catone citc-
74쪽
tram est, coronis donaverat milites , quia vallum cu-παυerant, aut quia puteum strenue foderant.
coronial Gellius in eodem loro omnia ganera eoronarum militarium describit. Cons. Κreneter Boin. Antiquit. f. 261., qni eoronas aureas militibus non raro donatas esse dieit.
Cicero Tusculan. 1, 2. Sero igitur a nostris Poe-ra υel cogniti Dei recepti. Quamquam est in Originibus , solito& esse in epulis canere conυivas ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus; honorem tamen huic generi non fuisse, declarat oratio Catonis , in qua obiecit ut Probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poetas duxisset. Duxerat autem consul ille in Aetoliam, ut scimus, Ennium.
IV. NobilioriJ Fulvius eonsul a. 565 in Aetoliam secum duxit Ennium, quem ex Sardinia ipsa Calo quaestor anno 550 204 Romam deduxerat. Caio litteras et romanas et graeeas amabat, Sed cum vereretur, ne iuventutem emollirent, more,que enervarent, noluit, ut magistratus vel imperatores in publica vita iis nimis indulgere viderentur. Quare Scipionibus, Flamininis atque Fulvio eonsuli obieeit. quod a vetere simplicitate et rudi late inorum degenerassent. Ηie . Fulvius studio litterarum vehementer deditus erat Cicero
Bruto 20, 79 , atque Fastos seriptos reliquit. Macrob. Sat. I, 12, 13. Charisius p. 79. Varro de ling lat. p. 213. ed. Speng. Ioannes Lydus de Ostentis p. 292. ed. Bekker.
Cicero de Oratore 2, 63, 256. Alterum genus ambigui est, quod habet parvam verbi immutationem, quod
in litera positum Graeci vocant παρονομασiαν, ut M. Biliorem mobiliorem Cato.
mobilioremJ i. e. leviorem. Nohilioremi quaeri potest , qui Nobilior sit intelligendus. Constat enim, contra duos Fulvios Nobiliores a Catone in senatu dietum esse ; tum contra M. Fulvium Nobiliorem patrem , contra quem duas orationes eum habuisse aecepimus , tum contra Q. Fulvium Nobiliorem M. filium, qui in eausa Galbae pro eo eontra Catonem stetit, et quem Saepe R Catone in senatu laeeratum tradidit Liviua
75쪽
Eam ad annum 568 186) refero, cum de clandestinis coniurationibus quaereretur. Coitiones enim foedae et incestus turpissimi utrilisque sexus hominum, Ven Enaintestinaeque caedes, quae crebro in Occultis nocturnisque Bacchanalium sacris fiebant, primum Romae, deinde passim per Italiam casu detecta fuerant. Falsi testes, falsa signa testamentaque et indicia ex eadem officina exibant. Multa dolo, pleraque Per Vim audebantur. Coniurasse supra septem millia virorum aemulierum dicebantur. Rem tolam copiose tradidit Livius lib. 39, 8-18.
Quaestio de Bacchanalibus sacrisque nocturnis extraordinem consulibus mandata est, omnibus magistratibus atque senatui res curae fuit. Verisimile est, Catonem quoque coniurationi detegendae multam dedisse Operam.
Maiansius p. 42. scribit: Livius I. 32, 26. scribens de rebus, quae contigerunt a. 556 198), late refert coniurationem, quam obsides Carthaginiensium, qui Setiae
rustodiebantur, excitarunt. De hac coniuratione videtur mihi Cato orationem habuisse non solum Propterea, quod Festus in v. Praecem ita scripsit: Praecem singulariter idem Cato in ea, quae est de coniuratione: sed quia, si hoc fragmentum coniungatur cum altero RNonio allegato in v..coIlus idem colligitur: nam sic se habet. Casso Sercia. Accipite, si vultis, hoc onus in vestros
collos, ubi pro Sercia lego Setia, id est, in oratione de Setia. Dissicile est diiudicare , utra opinio sit praeferenda. Sed prior probabilior mihi videtur.
Festus. Praecem. p. 242. Praecem singulariter Cato in ea, quae est de coniuratione. 23. Oralio de pecunia regis Antiochi.
Hanc Cato habuit orationem anno 569 185 . Ea oratione Cato L. Cornelium Scipionem Asiati-
76쪽
cum, Publii fratrem. peculatus accusavit, eamque egit causam anno 569 185), ut vere monuit Westermannus Geschichte der romischen Beredsa mkeit p. 46. Arguinentiam narrat Livius 38, 54. Morte Affricani crevere inimicorum animi, quorum princeps ivit M. Porcius Cato, qui υiυo quoque eo allatrare eius magnitudinesm solitus erat. Hoc auctore existimantur Petillii est Divo Affricano rem ingressi et mortuo rogα-tionem Promulgasse. Fuit autem rogatio talis: Delitis iubeatis, Quirites, quae Pecunia creta, abtata, coacta αδε rege Antiocho est quique sub eius imperio fuerunt , quod eius in Publicum relatum non est,
uti de ea re Ser. Sulpicius praetor urbanus ad Senatum re erat, quem eam rem υelit Senatus quaerere de iis qui Praetores nunc sunt. L. SciPio, quem magis Pro Se quam adversu legem dicturumvparebat, dissuaSOr ProceSSit. M. Cato Suα- sit rogationem: ex tat oratio ei ut de PE cunia regis Antiochi, et Mummios tribunos auctoritate decerruit, ne adDersarentur rogationi. Remittentibus ergo his intercessionem, Omnes tribus , uti rogassent, iuSSerunt. . . . . REMS extemplo iactus L. Scipio . . . Scipio et A. Hostilius legatus et C. Furius damnati: Quo commodior pax Antiocho daretur, Scipionem Sex millia pondo auri, quadringenta octoginta argenti plus accepisse quam in aerarium retulerit.
Valerius Maximus VIII. 1. Damnati. Lucius Scipio post speciosissimum triumphum de rege Antio- eho ductum, perinde ac Pecuniam ab eo accepiSSet,
damnatus est. Cons. Gellius 4, 18. Plui. Cato 15. In editione priore hanc orationem anno 567 187 assignavi. Maiansius quoque p. 42 et Fischerus Zeit- talaln) huic anno tribuit, non anno 569 185). Utraque autem ratio auctoritate annalium nititur : alii enim dieunt, P. Scipionem maiorem mortuum esse a. 567
i373, alii anno 569 185), quos cum Sequerer, Oratio
77쪽
de pecunia regis Antiochi eodem anno reserenda erat. Cons. Oratio Scipionis maioris, ubi de eadem re di
23 - 49. Eae omnes anno 570 1843 habitae. Livius 39, 40. Censuram summa contentione Pete-hant L. Valerius Flaccus, P. et L. Scipiones, Cn. Manlius Vulso, L. Furius Pur Pureo, Patricii, plebeii autem M. Porcius Cato, Iu. Fulvius Nobilior, Ti. et M. Sempronii, Longus et Tuditanus. Sed omnea patricios plebeiosque nobilissimarum familiarum M.
Porcius longe anteibat. Hunc Srcut omni tuta, tum petentem premebat nobilit , coierantque Praefer L. Flaccum, collega in consularia fuerat, candidati omnes ad dejiciendum honore eum, non astum ut ipsi potius adipiseerentur, nec gura indignabantur novum hominem censorem videre, sed etiam quod tristem censuram Periculosamque mustiorum δε- mae et ab laeso a Plerisque et taedendi cupido exspectabant. Etenim tum quoque minitabundus Perebat, refragari sibi qui liberam et mortem censuram timerent criminando; et simul L. Valerio sus μα-hatur: illo uno collega castigare se nova fagitiα
Et PriScOS VEDOcare mores POSSE. His accensi homines adversa nobilitate non M. Porcium modo censorem iecerunt, sed etiam collegam ei L. Valerium Flaccum adiecerunt. Extabant multae Orationes Catonis censoriae, tum in eos, quos Senatu movit aut quibus equos ademit, tum de celeris rebus, quae censori curae fuere. Nam omnia munera, quae censoribus in republica romana
mandata sunt, maxima diligentia summoque labore perisecit. Cornelius Nepos in Catone 2. Cato censor cum eodem Flacco iactus, severe praefuit ei potestati. Nam et in complures nobiles αnimadvertit, et multa3
78쪽
res novas in edictum i. e. in edictum censorium. Gott-ling Gesch. d. rom. Sta ais vers. p. 339. addidit, quare luxuria restrimeretur, quae iαm tum incipiebat pullulaVE. Supersunt etia innum vestigia orationum sex et viginti, quas Censor habuit. 24. Oratio in L. Quintium Flamininum.
Argumentum suppeditat Livius lib. 39, 42. Censores M. Porcius et L. Valurius metu mixta exspectatione senatum tegerunt, Septem moυerurit Senatu,
ex quihus unum insignem et nobilitate et honoribus L. Quintium Flamininum consularem. Patrum memoria institutum fertur, ut Censores motis Senatu . adscribesrent notas. Cassonis et aliae quidem acerbae orationEs extant in eos, Senatorio loco movit aut uuibus equos ademit, longe graυissima in L. Quintium oratio eSt, accuSator ante
Quintium in senatu ne frater gu dem T. Quintius,
3i turn censor esset, Potui3Set. Inter cetera obiecit ei Phili pum Poenum, carum ac nobile Scortum, ab Roma in Galliam provinciam spe ingentium donorum perductum. Eum Puerum, Per Iasciviam cum cavillaretur, exprobrare cΟΠSuli Persaepe solitum, ipsum vectaculum gladiatorium abductus ab Roma esset, ut Obsequium amatori venditaret. Forte epulancibus iis, cum iam vino incaluissent, nuntiatum in convivio esse, nobilem Boium cum liaberis transiugam veniSSE, convenire conlutem υesse, ut ab eo ridem praesens acciperet. Introductum in tabernaculum per interpretem alloqui consulem coe-Pi33e. Inter cuius sermonem Quintius scorto: ἡυis tu, ' inquit, si quoniam gladiatorium vectaculum -- liquisti, iam hunc Gallum morientem videre' Et eum is vixdum aerio annuisset, ad nutum Scorti con-δuiem stricto gladio, qui super caput pendebat, ἰO-
79쪽
quenti Gallo Primum caPut Percussisse, deinde fugienti silemque populi romani atque eorum qui aderant imploranti latus transfodisse. Valerius Antias, ut qui nec Catonis orationem legisset et fabutae tantiam sine aractore editae credidisset , aliud argumentum, simile tamen et libidine et crudelitate Peragit. - Ιri extrema oratione Catonis conditio Quintio tertur, ut, si id iactum negaret ceteraque quae obieciSSEt, SPori Sicane demenderet sese: sin ia- teretur , ignominiane Stia quemquam doliturum cen- Seret, cum jSe υino et Venere amens sanguine hominis in convivio lusisset '
sponsione defenderet aeseJ v. F. L. Keller Seme tria lib. 1. p. 17.
Eadem res narratur a Cicerone de Senectute o. 12. Valerius Max. ΙΙ, 9, 3. IV, 5, 1. Plutarch. Cat. 17. Flamin. 18. Seneca Controvers. IV, 25. L. Quintius Flamininus non tam suo merito , quam gratia Titi fratris ad summos honores Pervenerat. Con-
sul anno 562 192 creatus, in agris Boiorum bellum gessit. Plui. T. Flaminini c. 18. 'Aδελφὸς ὴν Tinis
taret, eiecit eum e Senatu. Extare videtur orationis fragmentum.
Isidorus in libro de Disserentiis p. 741. ed. Jacobi dii Breui a. 1601: Inter amorem et cupidinem. Aliud est, inquit Cato, Philippe, amor longe aliudque cupido. Accessit illico alter, ubi alter recessit; alter
aliud estJ In Barthii Adversariis 39, 6. legitur: Inter amorem et cupidinem aliud est, inquit Cato. Philippi. Amor longa aliud est cupido. acceasit illico alter. ibi alter recesait. Variat pauis tu in eo dex Basileensis De Disserentiis Isidori , ab Orellio nostro , V. C. uaecum communicatus; ibi enim legimus : Aliud est, inquit Catho, philippi, amor longo aliud sat cupido. accessit illico aIter ibi alter raesaail, alter bonua, alter malus. Unde nescio un
80쪽
Cistonis loeus sie eorrigendus sal: Aliud stat, inquι Cato, Philippe, amor, i inge Gliud eat cupido accesait illico alter, tibi alter reis cessit ; alter bonuε alter malita. Adnotavit Duphnervs : si ita cod. Paris. nisi, quod per interpolationem longe quiana cupido. PhiIippeJ Is est, quem Livius earum ac nobile scortum appellat. In hoe loeo, figura quadam orationis usus, ad Philippum velut se convertetis , Cato libidinem sive pravum Amorem eastigat, ut quieon millendi facinoris auctor fuisset Quintio. Tota Catonis oratio in amoribus L Flaminini et Philippi pueri versata est.
Plutarchus in Catone 17. refert: 'υλλον bi βουλῆς
ἐξεβαλεν υπατευσειν επiδοξον οντα, ΜανιλDOν, O τι τῆναυτου γυναῖκα γὶαεραν ορωσης τῆς θυγατρος κατεν tu σεν. '-rco δ' εφη τνην γυναικα φιλὶδεποτε πλυήν βοοντῆς μεγαδεὶς γενομεννὶς περιπλακλῆνω, και sιετα π*διας ειπειν αυτον, ως sιακαριος ἐσra του Λιος Oνειοντος. Idem refert in Praeceptis coniugalibus T. 7. Ρ. 414ed. Huit. Id sane summae severitatis censoriae romanae e Xemplum eSt, quod is, qui uxori suae coram filia Oscula dederat, libidinosus esse existimaretur et a censore notaretur. Conf. do hac acerbitate Inorum Hlaamus Die romische Erotik p. 18. Quis sit ille Manilius sive Manlius, ut alii volunt , ignoro, cum plures tunc temporis Manilii essent magistratus. Dighius autem in Annalibus T. 2. p. 326. P. Μanlium Vulsonem praetorem anni 572 182) intelligenduin dicit. Fortasse Manius Μ anilius intelligendus, qui anno demum 605 149 consulatum gessit.
Cicero de Oratore 2, 64, 260. Ridicule etiam illud L. Ρortius J Nasica censori Catoni, cum ille: Ex
tuta animi sententia tu uxorem habes ' Non mehercule, inquit, ex mei animi sententia. Gellius 4, 20. Inter censorum Severitates tria haec