장음표시 사용
91쪽
34. Oratio adversus Lepidum. oratio censoria esse videtur. diebuhr ad Frontonem p. 133. ed. Berolin. M. Aemilium Lepidum, principem senatus, intelligendum arbitratur. Is a. 564 190ὶ in Petendo consulatu repulsam tulit. Livius 37, 47. M. Aemilius Lepidus petebat adversa hominum fama, quod provinciam Siciliam petendi causa, non consulto senatu, ut sibi id iacere liceaeet, reliquisset. Petebant cum eo M. Fulotus Nobilior, Cn. Manlius Vulso, M. Val. Messala. Fulvius consul unus creatur, cum ceteri centurias non explessent, isque postero die Cn. Manlium Lepido deiecto collegam dixit. - ΡOstea bis consul factus a. 567 187 et 579 175 , et a censoribus Princeps senatus sexies lectus est. Livius Epit. 48. Drumann Gesch. Ronas t. s. p. 3. Ellendi quoque ad eundem Aemilium Orationem pertinere scribit p. XXIV. dicit enim: hoc addam, Orationem adversus Lepidum non ad Porcinam, utpote multo iuniorem , sed ad illum referri, qui princeps Sena
Sed magis est verosimile, alium Lepidum esse intelligendum, qui a Catone in censura notatus fuerit, Propterea quod iactantia et ambitione statuas vel sibi vel aliis hominibus immerito collocasset: Catonem vero designis et tabulis in censura PraecePiSSe, ScimuS. Fronto P. 206. ed. Rom. Catonem quoque in Oratione adversus Lepidum verbum cantari solitum commemorasse , cum ait: Statuas Positas Ochae atque
Dionysidoro effeminatis, qui magiras iacerent. Id
in . . meant . . . Delint POSt redire . . . in ea . . iacit. OPPortune . . brum . . rim cantandi ludendique initium cuiunt. Et . . Pa αυit . . .
92쪽
Sestiaciat Cato eos irridet , qui statuas publice posuerunt Oe hae et D ionysidoro eoqui s. in urbe Roma inde ab anno 565 18' , quo anno de Antiocho rege triumphalum est , luxuria et ars culinaria in Pretio esse eo epit. Becher Galliis l. 2. p. 132. Livius 39, 6. Dionysi roJ Dionysodoro Niehuhr.m girciaJ Magi ra est ars rutinaria, μώγειρος eoquus.
35. Oratio contra Oppium. Catoni censori eam orationem vindicavit Weher. Nescio an L. Oppius Salinator sit intelligendus, quia. 561 aedilis plebis, a. 562 praefectus classis ad tuendam Siciliae oram, a. 563 praetor creatus est. Livius 35, 23. 24. lib. 36, 2. Censoris erat munus, vectigalia cuncta locare. Cum autem Oppius vectigal vini nescio ubi redemerat, promissa non e Xplevit, ideoque censor
Festus p. 258. Quadrantat vocabant antiqui, quam e X graeco amphoram dicunt, quod vas pedis quadrati XLVIII capit sextarios. Cato contra Oppium: Vinum redemisti, Praedia pro υini quadrantalibus sexaginta in pulli dedisti, vinum non dedisti.
quadrantalJ Boeekh Metrolog. Untersu cliungen P. 28l aoqq. pinumJ i. e. vectigal vini. redemistit eodem sensu quo publicani dicuntur veetigalia puhliea reis di merea in pulliJ in publicum eorrexit Ursinus. Intelligit Calo praedia populo pignora data, sicut fiebat a mancipibus. Mulier.
36. Oratio contra Annium. Inter censorias Orationes retulimus, quo iure nescio.
De Annio ambigam, an T. Annius Luscus sit, qui fuerat quaestor a. 569, deinde legatus ad regem Perseum inissus a. 582. Livius i. 42, 25. Festus P. 305. Perescit. Per ponitur etiam pro de. Cato contra Annium: Nemo autem fecit .uper tali re cum hoc magistratu utique rem.
93쪽
37. Oratio in Q. Minucium Thermum post censuram. Cato, postquam Thermum nota affecisset, hanc ora tionem habuit, ut redderet rationem, cur eum Senatu movisset. Livius i. 39, 42. Patrum memoria institutum iertur, ut cenSores motis senatu adscriberent notas. Catonis et aliae quidem acerbae orationes extant in EOS, quos aut Senatorio loco moυit aut quibus equos ademit. Sic igitur explicanda inscriptio : oratio in Thermum Post cenauram, i. e. Postquam Thermum nota ignominiosa affecisset. Ii errant, qui putent, hunc Thermum eundem eSSe, adversus quem Catonem iam duas Orationes dixisse supra vidimus. Ille enim Thermus anno 566 1883 in proelio adversus Thracas cecidit. Liv. l. 38, 41. l. 46, 49. An igitur filius eius hic intelligendus, an alius
quis, nescimus. Catonem cum Thermis multas exercuisse inimicitias constat. Duebnerus aliud argumentum orationis excogitavit: Fiebat, ut censores etiam Post actam censuram contra homines ab ipsis olim notatos verba iacerent, Si quando honor, a quo Per cenSuram excrusi υidebantur, iis Posterius demerretur. Sic a P. Cic. Or. Pro Cluentio e. 42. 43. 45. Tali oce ione haec oratio
Rufinianus De figuris p. 210 ed. Ruhnh. Cato in Thermum Post censuram: Qui Dentrem auum non pro hoste habet, qui pro republica, non Pro Sua Obsonat, qui Stulte spondet, qui cupide di cat.
non pro auaJ int. re, qui, tamquam possideat vectigalia totius reipublieae, non pro suo modulo SumtuIn eoenae faeit.
Festus P. 318. Sacrem Porcum . . . Cato adDerseus Q. Minucium Thormum Post mensuram: mreum sciorem in Sin . .
post censuriamJ Sie explendam putavi laeunnm probante C. O. multero.
94쪽
Priscianus Τ. s. p. 365. M. Cato censorius in Q. Thermum: Postquam diutius stur. Festus p. 286. Ratissima. Cato in Q. M. Thermum: Erga rempublicam multa benescia ratissima αtque gratisSima. Nonius voletrina p. 63. Cato in Thermum: Neris
Priscianus T. 1. p. 108. Cato in Thermum: Sed a bene actis, ab optimis artibus iugit maxima j - gella Perpetuis Simo curriculo.
Priscianus T. s. p. 513. Cato in Thermum: μοι tuus est, avelitus eSt.
mortuus estJ In edit priore hoc fragmentum Orationi contra Thorismum de Ptolemaeo minora inserui. Popinam enim seculus in eris rorem incidi. Popina putabat, . hie mentionem fieri mortis Ptolemaei Philometoris regis, quam Livius in Epit. lib. 52 tradidit. Sed errat vehementer, nee de moria Ptolemae ι hio sermo asse potest , siquidem is anno demum 608 i 146 supremum obiarit diem, ut ex ordina rerum in Livii Epitoma lib. 52 narratarum patet cf. Clinton Fasti p. 325 atque adeo tribus annis Catoni supervixerit.
38. Oratio de signis et tabulis. Ea oratio contra ambitionem eorum dicta est, qui sibi vel Romae vel in provinciis statuas et tabulas collocari cupiebant. Hic enim mos invaserat, ut multis viris nec tamen iis tantum, qui revera hoc digni erant honore) tum in foris publicis tum in templis signa statuerentur aut tabulae, in quibus res eorum maxime laudabiles depictae erant, figerentur. Ii autem, qui gloriae et ambitionis maxime erant cupidi, magno statuarum numero florebant. Talem ambitionem tantamque adulationem oderat Cato, ideoque praecepit, ut huic libidini modus imponeretur. Ac verisimile est, eum in censura plerasque statuas, quae nec Populi iussu nec senatus decreto collocatae erant, tollendas iussisse. Quo autem
95쪽
tale argumentum Orationis esse opinemur, Plinius auctor est in lib. 34, 6. L. Piso prodidit, M. Aemilio C. Popilio II. coss. a. 5953 a censoribus P. Cornelio Scipione, Ir. Popillio Statuas circa frum eorum,
qui magistratum geSSerunt, Sublatas Omnes Praetereas, quae Postuli aut Senatus Sententia stacutae es-Serit; eam vero, quam αPud aedem Telluris statuisset sibi SP. Cassius, qui regnum asiectaverat, etiam conflatam a censoribus. Nimirum in ea quoquct reambitioni providebant illi Diri. Extant Catonis incensura Dociferationes, mulieribus Romanis in proυinciis statuas poni. Nec tamen potuit inhibere, quo minus Romae quoque Ponerentur, sicuti Corneliae Gracchorum matri, quae luit sericani senioris flia. Sedens huic posita, soleisque line amento insignis, in Metelli Publica porticu, grιae Statua nunc est in Occaviae operibus. Ex eodem Plinio accepimus, talia ab antiquissimis temporibus honorem statuarum Romae in usu fuisse. Plui. Cato 19. Προς δῖτους θαυsιαέοντας, - ποH- αδοξων ἀνδριάντας εχον- των ἐκεινος ουκ ενι, is μαλλον γcro, εφη, βουλοι m
311 scribit: Latravit vehementer Cato contra Statuarum turbas, eamque Suerbam ambitionem aegerrime tulit, et verba Plinii squae modo attulimus) δε- monstrant clare, Plinii tempore Catonis Orationem de statuis inter alias extitisse, sicut illa de signis et tabulis, cuius meminit FEStus. Videmus, orationem de signis et tabulis ab altera de statuis distingui a Pighio, ita ut numerus Orationum nova augeatur; sed accipere malo, Catonem in oratione de aignis et tabulis etiam de statuis praecepisse. Orationem eiusdem fere argumenti multo post M. Agrippa, Augusti temporibus elarus, de tabulis signisque publicandis habuit, ut infra dicemus. Festus p. 286. Redemptitavera item ut clamitavere, Cato idem in ea, qua egit de signis et tabulis: hO
96쪽
temptaueraJ emptisapere. Ursinus probante multero. . . I efactaJ malefacta. Ursinus.
39. Oratio de vestitu et vehiculis. oratio censoria.
Plutarchus in Catone c. 18. Τους πλειστους ἡνiασε μαλιστα τῆ περικοπὴ τῆς πολυτελεiας, 3 ν αντικρυς μἐναφελεσθαι, νενοσηκοτων ἡδη και διεφθαρμενων υπ αυτῆς των πολλων, αδυνατον ην, κυκλω δἐ περιιουν ἡνάγκαςεν εσθῆτος, ο ματος, κοσμου γυναικειον, σκευ- ων των περ ι diαιταν, ὼν ἐκαστου το τhαηαα δραχμὰς χιλiας καὶ πεντακοσiας υπερεβαλλεν, υπερτιμῆσθαι τηνα αν εις το δεκαπλάσιον, βουλομενος απο μειγνων τιμημάτων αυτοις μειςονας καὶ τGς εις POPας είνω, καὶ προςετιμνησε τρεις χαλκους τοις χιλiοις. Livius lib. 39, 44. In censibus accipiendis tristis et aspera in omnes Ordines censura luit. Ornamenta et Dastem muliebrem et υehicula, quae pluris quam XV millium aeris essent, incensum referre iuratos iussit; item mancipia minora annis XX, quae post Proximum lustrum X millibus aeris aut eo pluri3 DeniSSerit, ut eα quoque decies tanto pluris quam quanti essent aestimarentur , et his rebus omnibus terni in millia aeris adtribueresntu .
XV millium aerisI Quin daeim millia aevis sive assi uin idem valent quod milia et quingenti denarii : decem enim asses antiquioribus rei publieae temporibus denarium argenteum eonficiunt. Sie Livius eum Plutarcho eousentit. Cons. Gronovius De Pecunia vet. p. 2631Niabuhe Iloin. Geseli. T. 2. p. 456. Boeexh Metrol. Untersuch. p. 447. Denarii mille et quingenti valont 319 Thaleros. Vid. Harimann Tabellari seha Uehersichi der roin. Miin ZEn p. 9.Ρriscianus T. 1. p. 243. - to in censura de vestitu et de vehiculis: Nam periniurium siet, cum mihi ob eos mores, quos prius habui, honos detur;
97쪽
ubi datus est, tum uti eos mutem atque alii modi sim pro alius modi. Ibidem T. 1. p. 276. M. Cato in censura de Destitu et vehiculis: Nam periniurium siet, cum mihi Ob eos mores, quos prius habiti, honos detur; ubi datus est, tum uti eos mutem atque alii modi siem. Ibidem T. 1. p. 566. M. Coelius de vestitia et vehiculis: Nam periniurium siet, cum mihi ob eos moreS, quos prius habui, honos detur; ubi Gius Sit, tum uti eos mutem atque alii modi sim.
M. CatoJ in tertio loeo M. Coelius seribitur, et sic in omnibus eo. dicibus praeter Lipsiensem 2., qui Marcus quoque Caecilius habet, legi Krehlius testatur in Addendis T. s. p. XXII. Equidem M. Cato pro M. Coeliua restituo, quamquam Ruhu Lenius ad Vellei uin2, 63. p. 29 7 hunc loeum Coelio Ruso oratori tribuere mavult, atque Erebi vana opinione v. Εllendi p. CXVl l .ὶ fretus, eidem vindieare studet. Aliter etiam iudicat Utriei An like Historiographie p. 115. , qui haec verba ex orationibus Coelii Λntipatri historiei, quas historiis eius insertae fuissent , exeerpta putat. Ateontra in eadem nec uiri sententia stant Maians ius p. 27. , Ellendi p. CXVII atque Walehert Poetarum latinorum Reliqui. p. 92. ἰilem Duebner , qui adnotat I is Coelii Ioetea poat paucas lineas a Priaeiano assertur e unde Ortua arror. -
40. Oratio de dote. oratio censoria, anno 570 184 habita. Nec aliter sentit Weberus p. 33. Cato pluribus orationibus luxuriam seminarum vituperavit , nec alia causa erat, cur et dotem mulierum lege Praescriberet, et legem Voconiam do hereditate
earum anno 585 169ὶ suaderet, nisi quod reipublicae
damnosum Putaret, mulieres maximis divitiis abundare, eamque rem lege providere cupiebat. Catonem in ea dem Oratione de matronarum Priscorum temporum victu et moribus dixisse suspicor. Ν
Gellius 10, 23. Qui de victu atque eultu POPuti
romani scripserunt, mulieres Romae atque in Lωιο aetatem αbStemias egisse , hoc . est, Dino Se er '
98쪽
quod te metum prisca lingua a 'pellabatur, abstinuisse dicunt, institutumque, ut cognati3 OSculum ierrent reprehendendi causa, ut odor indicium iaceret,
si bibissent. Atque haec quidem in iis, quibus dixi,
libris Pervulgata sunt, sed M. Cato man solum exi-δtimatas , sed mulctatas quoque a iudice mulieres refert non minus, si υinum in se, quam si probrum et adulterium admisissent. Verba M. Catonis adscripsi ex oratione, quae inscribitur De dote, in qua id quoque scriptum est, in adulterio uxores deis prehensas ius fuisse maritis necare.
Vir, inquit, cum divortium iecit mulieri, iudex
Pro censore ESt: imperium, quod videtur, habet: si quid pervet Se tetreque iactum est a muliere, mulc
tatur; si vinum bibit, si cum alieno viro Probri quid fecit, condemnatur. De iure autem occidendi
ita scriptum est: In adulterio uxorem tuam si de prehendisses , sine iudicio inpune necares. Ita te, si tu adralterarere, digito non auderet contingere, neque ius eSt.
99쪽
Wall, d. h. was hei m in nern der Censor ist, das ist die ser Bieh-ter Dur die Frau : er hal ein iudicium de moribus a bEugeben. imperium quod videtur habet die ser Rieliter hal die Strafe naehGutdilnken Zu heslunmen, Wie eiu Censor nach Guldii liken Mannerunter die Aerarier versetZen Lann , si quid perverse te ireque saelum est a muliere; multatur. si vinum bibit das i si das perverse facere )ὲ si eum alieno viro probri quid feeit, eondemnatur sdasi si das te ire facere . So ist die interpunetion herZustellen. multatur an der Dos, eandem natur in anderer Wei se ais durch Geld. Die gan Ze Stelle, hesonders das imperium quod videtur habet, inirdylar dureh die ErZali lung des Val. m. Vt II. 2, 3. - Εt prudentius sane acutiusque interpretatus est Catonis verba Goti ling quam Belua mulctaturi Re in p. 201 : Multiatur ist nur von der in ei nem Abyugder dos beste hende ii Geldstra fe Tu vers te hen. si pinum bibul Plin. Hist. 14, 13. Aon licebat feminia Romae pinum bibere. Inoenimus inter exempla, Egnatii Mecenii uxorem, quod pinum bibisset e dolio, interfectam fusti a miarito, eumquo caedia a Romtilo absolutum. Fiablua Pιctor in Annalibus avis δerωδit , mcitronam, quod loculos, in quibus erant claOea pinariae cellae, reaignapisset, a auia inedia mori coactam. Cn. Domitiua itidex pronuntiauit , mulierem Oideri plua bibiaae quam paletudinia cauaci Oiro in aciente. et dote mulctapit.
Plinius Hist. 14, 13. Cato scripsit), ideo propinquos feminis osculum dare, ut scirent, an temetum Ole
rent. CatoJ in oratione da dote, ut ex Gellii loco supra memor lo Rp
41. Oratio uti praeda in publicum reseratur. Hanc orationem cum sequenti De praρda militibus dioidiani inter censorias Catonis recensui, quo niam censoris Potissimum erat, providere, ut aerario bene consuleretur. Cum enim intellexisset Cato, imperatores magnam Praedae Partem in suum usum convertere solere , et largitiones eorum modum excedere,
militesque corrumpi, ita ut exigua tantum praedae Pars in publicum aerarium referretur: praecepit oratione, quanta Praedae Pars reipublicae, quanta imperatoris,
100쪽
quanta militum esse deberet, quantumque militibus largiri liceret. Et cum impedire cuperet, ne luxuria invita Privata nimis cresceret, edixit simul, ut elegantis- Sima graecarum artium Opera, veluti signa et statuae deorum, quae captae fuerint, non in privatorum domus abscondi et pro suppellectili haberi liceret, sed in tem plis tantum et publicis foris digne statuerentur. Εκ fragmentis utriusque Orationis, quae cuncta fere simile continent argumentum, colligendum puto, ambas inscriptiones ad unam eandemque Orationem referendas esse : altera enim orationis pars de praeda militibus dividunda egit, altera autem in eo versata est, ut Praeda in publicum sit referenda. Atque grammaticos Vario modo orationes Catonis inscribere, satis notum est. Maiansius autem P. 18 putat, Catonem hanc Orationem post reditum ex Hispania a. 560 habuisse. Priscianus T. 1. p. 355. Cato censorius in Oratione, quam ScriPSit, uti Praeda in publicum referatur: Mirων, audere atque religionem non tenere, Statuas aeorum, exemplα earum iacierum, Signa domi pro supellectile Statuere.
relιgionem non tenereJ l. e. miror, religioni non esse hominibus dass si e sicli hein Ge issen daratis machen ). Vid. Ellendi Hall. Liil. Z. 1834. Ianuar. p. 39. earumJ hiarum duo eodd. Paris. aacrarum Duebner. Recte.
42. Oratio de praeda militibus dividunda. Ex argumento Praecedentis Orationis apparere videtur, hanc eandem cum illa esse Orationem. Gellius XI, 18. M. Cato in oratione, quam De praeda militibus dioidunda scripsit, vehementibus et illustribus verbis de inpunitate peculatus atque licentia conqueritur. Fures, inquit, Privatorum murtorum in nervo atque in compedibus aetatem agunt, tu es publici in auro atque in Put PMVα.
furea publieiJ Multi romanorum imperatores vel magistratus provinetarum erant publiei fures , si quidem praedam non in aerarium reipublieas referebant, ed in usum privatum eonvertebaut.