Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera

241쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 7-8.

cem, ex c0niugati0nibus mascul0rum et feminarum, cellas, ut 15 ita dixerim, prim0rdialium Α00num, fraterna c0nubia Valentinian0rum d00rum, census 0mnis sanetitatis et maiestatis haeretissae. ne 80i0 eriminum an numinum turbam, certe lantem

reliquae fecunditatis. 8. Ecce enim secunda tetras, Serm0 et Vita, H0m0 et2o Edelesia, qu0d in patris gl0riam fruti easset huic numer0, gestientes et ipsi tale quid patri de su0 01Mrre, ali 0s ebulliunt fetus, pr0inde c0niugales per c0pulam utriusque naturae. hae Serm0 et Vita decuriam Α00num simul fundunt, illae H0m0 et Ecclesia du0s amplius, aequiperand0 parentibUS, 25 quia et ipsi du0 cum illis decem t0t effieiunt; qu0t ipsi pr0 strenuerunt. redd0 nune n0mina, qu08 de qui iam dixi: Bythi 0s

PMF 20 fruticasset huic numero intellego: usque in hunc numerum , gestientes scripsi: fruticasset, huic numer0 gestientes uulgo, hic numerus

242쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

et Synerasis, M0110genes et Mastaria. 00ntra du0 denarius numerus

hi erunt: Paracletus et Pistis, Patric08 et Elpis, Metric0s et Agape, Aetnus et Synesis, Ecclesiasticus et Macari0tes, Th0J0tus et S0phia. 00gor hic, quid ista n0mina desiderent, pr0 ferre de pari exempl0. in sch0lis Karthaginiensibus fuit quidam frigidissimus rhet0r Latinus Ρh0sph0rus n0mine. cum uirum rartemper0raret: 'ueni0', inquit, 'ad u08 0ptimi ciues, de pr0eli0 cum uict0ria mea, cum feliditate uestra, ampliatus gl0ri08us Drtunatus maximus triumphalis'. et seli 0lastici statim familia , Ph08ph0ri φευ adclamant. audisti I 0rtunatam et Hed0nen et Aetnetum et Theletum: adelam a familiae Ρt0l0maei *ε6. h000rit Ρl0r0ma illud areanum, diuinitatis tricenariae plenitud0. uideamus, quae sint i 8t0rum priuilegia numer0rum, quaternarii et 0ct0narii et denarii et du0 denarii. interim in tridenari0 fecunditas t0ta desistit, - castrata est uis et p0 testas et libid0 genitalis Α00num - quasi n0u et numer0rum tanta adhuc 00agula superessent et nulla alia de paedag0gi 0 110 mina. quare enim n0n et quinquaginta et centum pr0 creantur 3 quare n0net Sterceiae et Syntr0phi n0 minantur 3 9. Sed et h00 excepti0 pers0narum est, qu0d 80lus ille Nus ex 0mnibus inmensi patris fruitur n0ti0ne, gauden 8 et exultans, illis utique maerentibus. plane Nus, quantum in

243쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 8-9.

ips0 fuit, et u0luerat et temptauerat ceteris qu0que c0mmunicare quae n0rat, quantu8 et quam inc0mprehensibilis pater. sed intercessit mater Sige, illa scilicet, quae et ipsis haeretieis suis tacere praeseribit. etsi de patris nutu aiunt factum, 5 u0lentis 0mnes in desiderium sui accendi. itaque dum macerantur intra semetips0s, dum taeita cupidine c0gn08cendi patrem uruntur, paene Scelus factum est. namque ex illis du0 decim Α00nibus, qu08 H01110 et Ecclesia ediderant, n0utS-sima natu Α0011 - uiderit 80J00cismus, S0phia enim n0men 16 est inc0ntinentia sui sine c0niugis Theleti 800ietat0 pr0-

rumpit in patrem inquirere et genus e0ntrahit uitii, qu0dex0rsum quidem fuerat in illis aliis, qui circa Nun, in hunc autem, id est in S0phiam, derivarat, ut 80lent uitia in c0r-p0re alibi c0nnata in aliud membrum I 0rniciem Suam emare. 15 Sed enim sub praetext0 dilecti0nis in patrem aemulati0 Superabat in Nun, 80lum de patre gaudent0m. ut uero imp088ibilia c0ntendens S0phia frustra orat et uincitur difficultat0 et extenditur adfecti0n0, 1110 die0 abfuit prae ui dulcedinis et lab0ris d0u0rari et in reliquam substantiam di 880lui; nec 20 alia8 quam pereund0 cessasset, nisi b0110 sat0 in H0r0n

tatis et illius extrinsessus cust0s - quem et Crucem appellant et Lytr0ten et Carpisten. ita 80phia, pericul0 exempta et tarde persuasa d0 deelinata inuestigati0ne patris, c0nquieuit et t0tam

23 es. Iren. I 2, 4. 23-188, 24 cf. Iren. I 2, 2.5 suis F 6 cupiditate P corr. in cupidine R eae Hirsa tensi, 7 namque quae P del. quae R) 9 n0men est M corr. in nomine m. 2, 10 sui sine Pam: suisne F, uisne o Theleti Croius philetis PMF13 deriverat F 14 connata PMF, innata octierus 15 praetexto PMF, praetextu R uulgo 17 frustra erat Isin, frustrarat PMF, frustrata erat Oehlerus 18 adfuit M, afuit F 20 per eum M corr. in pereundo m. 2) fato R, facto PMF 21 parenthesin indicauit Eny 22 et , illius seripsi: illius Pse, illius et Oehlerus 24 de declinata seripsi: declinata of x, de inclinata R Iren

244쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

animati0nem senthymesin) cum passi0ne, quae in Super acciderat, exp0Suit. 10. Sed quidam exitum S0phiau et restituti0nem aliter 80mniauerunt: p08t inrit0s e0natus et spei dei steti0nem des ,rmatam eam. pallore, credo, et macie et incuria. pr0prie uti- sque patrem n0n minus denegatum d 0lebat quam amissum. dehinc in ill0 maer0re ex semetipsa 80la, nulla opera c0niugii, c0ncipit et pr0ereat feminam . miraris h003 et gallina s0rtita est de Su0 parere; sed et uultures feminas tantum aiunt et tamen sine mascul0 matre S. et . . . metitere p0Strem0, ne 10 finis qu0que insisteret; haerere de rati0ne casus, curare de occultatione. remedia nusquam. ubi enim iam tragoediae atque c0m0ediae, a quibus Drma mutuaretur exp0nendi qu0d citra pud0rem erat natum 3 dum in malis res est, suspicit, c0nuertit ad patrem. Sed in eas sum enisa, ut uires deserebant, in prece S 15 Suedidit. t0ta etiam pr0pinquitas pr0 ea supplicat, uel maxime Nus. quidni 3 causa mali tantii nullus tamen S0phiae exitus

Uacuit. 0mnes aerumnae eius 0perantur in materiae 0riginem,

3 8. 10 12. 14-189, 14 cf. Iren. I 2, 3.1 animationem enthymesin) scripsi cf. IS3, 2 animati0nem senthim est PMFRI, animationem, id est enthymesin Ly, animali 0nem, EnthymeSin Oehlerus 5 sic distinaei incuria proprie MF, incuria pr0pe PRy, incuria formae R uulgo, incuria propria Eny utique of i, ut quae R' uulgo 6 denegatum sensu, ut uidetur, obscoeno 8 c0ncipit scrip8ie concepit PMF hoe MF, haec Puulgo 9 aiunt MF, parere aiunt Puulgo 10 matres Iuno mater of lacunam statuit Pam, qui eae Irenaei interprete suppleuit prim0 quidem c0ntristari propter inconsummationem generati0nis, ne finis qu0que insisteret: Irenaeus Epiphanio corristendu8): μ. η και αυτο τυ εἱvαι τελος εχ i. inde fort. 8upplendum: ne sinis e0nsistendi , quoque. 11 insisteret; haerere scripsi: insisteret haerere F, insisteret et haerere Oehlerus 12 atque et P uulgo 13 mutuaretur P. mutaretur se citra Pam: circa P - 14 suspicit P. suscipit MF 15 ut Iuno et PMF 16 succidit R succedit PMFRi17 quidni R , quid in os Ni 18 operantur in materiae originem Scripsi cf. I 02, 16 et de Carne Chr. cap. 7): operantur OF 19 ex illa conflictatione scripsi: et illa c0nflictatio in materiae originem OF peruenit pr0uenit M) seclusi pau0re scripsi: pauorem PMFRi, pauor R uulgo

245쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 9-11.

maer0re substantiae sunt. ibi demum pater, m0tus aliquand0, quem Supra diximus H0r0n per M0 0genem Nun in haste pr0mit in imagine sua, feminam marem, quia et de patris sexu ita uariant. adiciunt autem H0r0n etiam Metag0geas scireum duct0rem) u0cari et Η0r0theten. huius praedicant 0pera et repressam ab inlicitis et purgatam a malis et deinceps c0nfirmatam S0phiam et e0niugi 0 restitutam; et ipsam quidem in Pler0matis censu remansisse, enthymesin uer0 eius et illam adpendicem passi0nem ab H0r0 relegatam et crucifixam et extra 10 eum factam . malum, qu0d aiunt, f0rasi spiritalem tamen substantiam illam, ut naturalem quendam impetum Α00nis, s sed inrarmem et inspectatam, quatenus nihil adprehendisset, id00que fructum infirmum et feminam pr0nuntiatam. 11. Igitur p0st Enthymesin ext0rrem et matrem eius 15 80phiam e0 iugi reduequi iterum ille M0n0genes, ille Nus 0ti08us plane de patris cura atque pr08pectu 80lidandis rebus et Ρl0r0mati muniend0 iamque figend0, ne qua eiuS-

nem: Christum et Spiritum Sanctum, turpi88imam putem

20 di10rum ma80 ut 0rum. aut femina erit Spiritus Sanctus, et uulneratur a femina masculus 3 munus enim his datur unum: pr0 curare e0ndinnati0nem Α00num, et ab eius 01 fieti s0dietato

PMFEi motus aliquando MF, aliquand0 motus P uulgo 3 et descripsi: aede PMRi, de FR 5 id est circumductorem R) uulgo

8 censu remansisse Gel: censura mansisse OF 9 adpendicen M ab Η0ro relegatam R , abhorrere ligatam PMFRὲ 10 eum Rig scit. cen-8iam Pleromatis): aeuum I F spiritalem scit. esse 1 2 inspectatam

Gelo inspectatam PMF 13 praenuntiatum F 15 iterum ille scripsi ille iterum PMF 16 prospectu R', pr0spectus PMFRx 17 eiusm0di Io, huiusm0di F 18 incurreret Ring Gel: incuteret OF 19 turpissimam Enye turpissimum OF 21 munus enim Enge nomen in os x, numen R) uulgo 22 ab eius R , dabis of λ s0eietate R , s0cietatem os i

246쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

duae seli 0lae pr0tinus, duae cathedrae, inaugurali 0 quaedam diuidendae d0ctrinae Valentini. Christi erat indueere Α00nas

naturam c0niugi0rum - uides quam rem plane - et innatic0niectati0110m et id01100s efficere re generandi in se agniti0nem patris, qu0d capere eum n0n Sit neque e0mprehendere, n0nuisu denique, n0n auditu c0mp0tiri eius, ni Si per M0n0genem. et tamen t0lerab0, qu0d ita discunt patrem n0880, ' ne n08 et illud. magis den0tab0 d0etrinae peruersitatem, qu0d d000-bantur ine0mprehensibile quidem patris causam e 88e perpetuitatis ips0rum, c0mprehensibile uer0 eius generati0nis ill0rum et rarmati0nis esse rati0nem. hae enim disp0 siti0n0 illud 0pin0r, in Sinuatur, expedire deum n0n adprehendi, siquidem in adprehensibil0 eius perpetuitatis est causa adpr0hensibile autem n0n perpetuitatis, sed natiuitatis et Drmati0nis, egentium perpetuitatis. stium autem c0nstituunt adprehensibile patris; qu0m0d0 tamen adprehendatur, tum pr0latus Christus ed0cuit. Spiritus u0ro Sancti pr0uineia, ut de d0etrinae studi00mnes peraequati gratiarum assti0nem pr0 sequi n0ssent et ueram inducerentur quietem. 12. Itaque 0mnes et Drma et scientia peraequantur, laeti 0mnes qu0d unu8 qui8que; nem0 aliud, quia alteri 0mnes.

247쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 11 12.

refunduntur in Nus 0mnes, in H0mines, in Thelet08, aeque feminae in Sigas, in Z0as, in Ecclesias, in F0rtunatas, Ut Ouidius Metam0rph0sis suas deiquisset, si h 0 die mai0resc0gn0uisset. exinde resecti sunt et e0nstabiliti sunt, hi in 5 requiem ex ueritate c0mp0Siti magn0 cum gaudii fructu hymnis patrem e0ncinutit. diffundebatur et ipse laetitia, utique ben0

i0cunditati Ρl0r0mat0 liberat03 quis nauclerus n0n etiam eum dedec0re laetatur 3 uidemus c0tidie nautic0rum lasciuius 10 gaudi0rum. itaque, ut nautae ad symb0lam Semper exultant, tale aliquid et Α00nes: unum iam omnes etiam Drma, nedum sententia, c0nuenientibus ipsis qu0que n0uis fratribus et magistris Christ0 sit Spiritu Sanct0, qu0d 0ptimum atque puleherrimum unusquisque s0rebat c0nferunt in medium. Hane, 0pinor. 15 si enim unum erant 0mnes ex supra dicta peraequali 0ne, uacabat symb0lae rati0, quae ferme ex uarietatis gratia c0nstat. Unum Omnes b0num c0nferebant. qu0d 0mnes erant, de m0d0

248쪽

Quinti Septimi Fl0rentis Tertulliani

pr0pius fuit de aliquibus Ogeiae Scurris ' Panea pipannirapiam

u0eari a tam oti08is auct0ribus n0minum. ut autem tantum sigillarium extrinsecus qu0que in0rnassent, satellites ei angel0spr0ferunt, par genu S; Si inter Se, p0test feri, si uer0 80terie0nSubstantiu08, - ambigue enim p08itum inu0ni - quae erit omin sentia eius inter satellites c0 aequales 3 13. C0ntinet hie igitur 0rd0 primus pr0f088i0nem pariter et nascentium et nubentium et generantium Α00num, S0phiae ex desideri0 patris pericul0sissimum casum, II 0ri 0p0rtutiis Simum auxilium, Euthyme 8008 et c0niunctae Passi0nis expiatum, Christi et Spiritus Sancti paedag0gatum, Α00num tutelarem relarmatum, S0teri8 pau0ninum 0rnatum, Angel0rtim c0mparaticium antistatum . qu0d Superest, inquis, u08 ualete et plaudite limm0 qu0d Superest, inquam, u08 audite et expl0ditet ceterum haed intra c0etum Pler0matis decueurrisse diduntur, prima trag0ediae scaena, alia autem trans Siparium c0turnati0 est,

extra Pler0ma die0. et tamen hic, exitus sub sinu patris intra ambitum H 0ri cust0dis: qualis extra iam in liber0, ubi deus

14. Namque Euthym0sis, siue iam Aeliam0th, qu0d abhinc Seribam h 00 s0l0 in interpretabili n0mine, ut cum uiti0 indiuiduae I assi0nis expl08a est in l0 ea luminis aliena, qu0d Pler0matis res est, in uacuum atque inane illud Epissuri, miserabilis

PMFRI, Pancarpipat miraphiam susp. Carolu8 HOppe amicu8, quo uoca bulo misto centonem silum scurris scaenicis sollemnem putat significari

249쪽

IIII. Aduersus Valentinian08 12-14.

etiam de l000 est. certe nec Drma nee facies ulla, de uexati uas dilicet et ab0rtiua genitura. dum ita rerum habet, flectitura superi0ribus Christus, - deducitur per Η0r0n - ab 0rsum ut illud i Drmet de suis uiribus, 80lius Substantiae, n0ns etiam seientiae Drma. et tamen cum aliqu0 peculi 0 relin-

sui p0ti0rum desideri0 suppararetur. hae miseric0rdia functus, n011 8ine Spiritus Sancti s0ei0tate, requi rit Christus in Pl0r0ma. usus est rerum ex liberalitatibus qu0que 11010 mina ad dedere: Euthymesis de actu fuit, Aeliam0th unde, adhuc quaeritur, S0phia de matre manat, Spiritus Sanetus ex angel0. aeeipit Christi, a qu0 derelietam Se statim senserat, desiderium . itaque pr0siluit et ipsa lumen eius inquirere. quem si 0mnin0 110n n0uerat, ut inlii Sibiliter 0peratum, qu015 1110d0 lumen eius ign0tum cum ipso requirebat 3 tamen temptauit et Drtasse adprehendisset, si 110n idem Η0r0s, qui matri eius tam prospere uenerat, nund tam imp0rtune filiae 0ecurrisset, ut etiam inelamauerit in eam 'Ia0'l quasi l0rr0 Quirites' i aut 'Fidem Cad saris 'l indu inuenitur Ia0 in scrip - 20 turis. ita depulsa, qu0minus pergeret, nec haben S Superu0lare Crucem, id est H0r0n, quia nullum Catulli Laur00lum fuerit1 facie fort. de uexatiua scripsi se . 200, 2m: deuestiua PMFRI, de bestiua Eny cf. ISS, S-Is), defectiva R', intempestiua Oehlerus

2 dum ita rerum habet obet u et i,M πρατ μύz0,v εχουσα Iun) 3 parenthesin indicaui aborsum abortivum 4 inf0rmet R inlarmat PMFEx de suis uiribus id est de ipsius aborsi illius uiribus 5 et tamen etc. intellesto: und dennoch nanilioli obgleieu es elyentlieli suis uiribus oebilitet q6erden solli wird es aurue elassen mit einer Art bschast. Eng. aliter uult distingui: sorma, et tamen cum aliquo peculi 0. relinquitur. 6 id erat scripsi: iteratur PMF, iteratus Eny du

M, compos se casus F 11 matre PMF, patre Rig Iren. secutus) ex angel0 Christi adiut0re fort. 12 Christi Oehlerus: Christum OF de relictam Oehlerus derelicta os

XXXXVII. Tert. III.

250쪽

. 191

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

exereitata, ut destituta, ut passi 0 ni illi suae intricata multiplici atque perplexae, 0mni genere eius c0epit adfligi: maer0re, qu0d n0n perpetrasset inceptum, metu, ne sicut luce ita et uita 0rbaretur, ad haec c0nsternati0ne, tum ign0rantia, nec ut mater 0ius, - illa enim Ae011 - sed pr0 00ndici0ne deterius, binsurgente adhuc et ali 0 fluctu, e0 uersi0nis scilicet in Christum, a qu0 uiuisi data fuerat et in hanc ipsam e0nuersi0nem

temperata.

ipSe, unde materia, quam innatam u0lunt, et originem et 10 substantiam traxerit iu 0mnem hanc struem mundi; qu0d nec Mercurius ille Tris megistus, magister 0mnium phySic0rum, re00gitauit. audi Sti 00nuersi0nem, genus aliud passi0nis: 0x hac 0mnis anima huius mundi dicitur c0nstitisse, etiam

ipsius Demiurgi, id est d0i n0stri; audisti maer irem et 15

tim0rem: ex his initiata sunt stetera. nam ex lacrimis eius uniuersa aquarum natura manavit. hinc aestimandum, quem

exitum duxerit, quantis lacrimarum generibus inundauerit. habuit et salsas, habuit et amaras et dulces, et calidas et frigidas guttas, et bitumin0sas et ferruginantes, et Sulphu- 20rantes utique et uenenatas, ut et N0n aeris inde sudauerit quae Alexandrum 00didit, et Lyncestarum inde defluxerit, quae ebri0s efficit, et Salmastis inde Se 80luerit, quae ma- Scul0s m0lles. etiam caelestes imbres pipiauit Aeliam0th, et