Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera

251쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 14-16.

sunt. et tamen in tanta circumstantia s0litudinis, in tant0eircumspeetu destituti0nis ridebat interdum, qua e0nspecti 5 Christi ree0rdans; 00 de gaudii risu lumen effulsit. cuiush003 pr0 uidentia03 benes eium qualet illam ridere e0gebat

idcir00, ne semper 1108 in tenebris m0raremuri nec 0bstupescas: quin laetitia eius tam splendidum elementum radiauerit mund0, cum maestitia qu0que eius tam 110008sarium 10 instrum0ntum defuderit saecul03 0 risum inluminat0remi 0 fletum rigat0remi et tamen p0terat remedi0 iam agere cum illius l0ei h0rr0r0. 0mnem enim 0bscuritatem eius diseussisset, qu0tiens ridere 110luisset. v. uel ne c0geretur desert0r08 Su08 supplicare. i5 16. C0nuertitur enim ad preces et ip8a 1110re matern0. Sed Christus, quem iam pigebat extra Pler0ma pr0si disci, uissarium praefecti Paraeleium 80t0rem - hic erit Iesus, largit0 ei patre uniuers0rum Ae0num summam p0testatem subici0 diseis 0mnibus, uti in ips0 8ecundum ap08t0lum 0mnia 00nd020 rentur ad eam emittit cum offici0 atque comitatu 00aetan00rum angel0rum, credas et cum du0 decim fascibus. ibi demum, aduentu p0mpatie0 eius c0ncussa, Acham0th pr0tinus uela mentum sibi 0bduxit ex 0ffiei 0 prim0 ueneruti0nis et uere-

252쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

eundiae; dehinc c0ntemplatur eum fructiferumque S Uggestum. quibus inde e0nceperat uiribus 00currit illi. Z6ριε χαῖρε dicens, 0 pin0r. Susceptam ille e0nfirmat atque e0nlarmat agniti0n0 iam et ab 0mnibus iniuriis PasSi0nis expumicat, n0n eadem 110glegentia in exterminium discretis, quam acciderat in ea si bus matris. Sed enim exsercitata uitia et usu uiri is a e0nfudit atqu0 ita massaliter s0lidata defixit 900rsum, in materiae c0rp0ralem paraturam c0mmutans ex inc0rp0rali passi 0 0, indita habilitat atque natura, qua peruenire m0X p08Sent in aemulas aequiperantias c0rpulentiarum, ut dupl0X substantiarum c0ndici0 0rdina-rsetur, de uitiis pessima, de e0nuersi0ne passi0nalis . haec erit materia, quae n08 00mmiSit cum Herm0gene ceterisque, qui

deum ex materia, n0n ex nihil0, 0peratum cuncta praesumunt.

17. Abhinc Aeliam0th, expedita tandem de malis 0mnibu8, edeeiam pr01idit et in 0pera mai0ra fruges dit. prae gaudi0 enim tanti ex infelieitat0 suceussus c0ncalefacta simulque c0ntemplati0ne ipsa angeli00rum luminum, ut ita dixerim, subfermentata pudet, sed aliter exprimere n0n est qu0damm0d0 subsuriit

intra et ipsa in ill0s et e0nceptu statim intumuit spiritali ad imaginem ipsam; quam ut laetantis et ex laetitia prurientis intenti0nis imbiberat et sibi intimarat. peperit denique, et laeta

R uulgo 6 usu uiri0sa Io, uisu 0ssa uiri F T aliter distinaei: se0r- Sum in materiae corporalem paraturam commutans uulgo 8 passi0ne indita uulgo habilitate atque natura seripsi: habilitatem atque naturam PMF 9 possent seripsi: posset PMF 11 de uitiis R, diuitiis PMF 14 achamota PMF 17 ipsa om. F 18 pudet u eae e) M subsuriit Rigo substruit Pyhoi, subauit R' intra , se Lot 20 ut scripsi: vis PMF laetantis R. laetantes PMF et exscripsi: ex PMF, et R uulgo

253쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 16 19.

riale, qu0d ex pa88i0ne, aliud animale, qu0d eX 00Bue1 Si0ne, tertium spiritale, qu0d ex imaginati0110. 18. Hae auct0ritate trium sellicet libet 0rum agendis rebus exerciti0r facta Drmare singula genera c0nstituit. sed spirital05 quidem 110n ita p0tuit attingere, ut et ipsa spiritalis. fere

enim paria et c0 substantiva in alterutrum ualere s0cietas naturae negauit. 00 anim0 Se unum ad animale c0nuertit,

pr0latis 80teris dis ei plinis. et primum, qu0d cum magn0h0ri 0re blasphemiae et pr0nuntiandum et leg0ndum est et 16 audiendum, deum fingit hunc n08trum et omnium praeter haereti00rum, Patrem et Demiurgum et Regem uniuer80rum, quae p0st illum. ab ill0 enim: si tamen ab ill0, et n0u ab ipsa p0tius Aeliam0th, a qua 0ccult0, nihil sentiens eius, et uelut sigillari0 extrinselus ductu in omnem 0perati0nem 15 1110uebatur. denique ex hae pers0narum in 0peribus ambiguitate n0men illi Metr0pat0ris miscuerunt, distinetis appellati0nibus ceteris secundum Status et situs 0perum, ut animalium quidem Substantiarum, quas ad dextram c0mmendant, Patrem nuncupent, materialium Uer0, quas ad laeuam delegant, Demi-20 urgum n0minent, Regem autem c0mmuniter in uniuer8itatem.

0perum, de quibus n0mina, cum deberet illa ha00 0mnia u00itari, a qua res agebantur; nisi qu0d iam nec ab illa. eum

rialium scripsi: maternarium PF, maternarum M, materiarum Ruulso 20 nominent e eae a) M 21 c0mpetit cui nec , pr0prietas operum Ort.; intellego autem: uber auch die Namen stelioren dem nichi ais Elyentum, dem nichi die JVerke ais Eigentum stelioren, von denen die Numen 6tammen. uocabulum proprietatis Sic interpretandum esse docent quae 8equuntur 22 n0mina PMF. 110mina omnia Γ uulgo haec omnia iritellege: Pater, Demiurgus, Reae. 23 agebantur sit 8. v. m. I) M

254쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

sinim dieant Aeliam0th in h0n0rem Α00num ouo imagines e0mmentatam, rursus h0c in S0terem auct0rem det0rquent, qui per illam sit 0peratus, ut ipsam quidem imaginem Ρatris inuisibilis et ine0gniti daret, inc0gnitam licet et inuisibit sim Demiurg0, eundem autem Demiurgum Nun filium effingeret Arehangeli uer0, Demiurgi 0pus, reliqu08 Ae0nas eXprimerent. cum imagines audi0 tantas trium ill0rum, seminam Aeliam0thimaginem patris, et ignarum matris Demiurgum, mult0 magis patris; imaginem ΝΠ Π0n ign0rantis patrem, et Angel0s fa

gines rideam peruersissimi piet0ris 3 h00 est mulum de agi 0 pingere et Ρt0l0maeum describere de Valentin0.20. Igitur D0miurgus, extra Pler0matis limites c0nstitutus, in ign0 mini0sa aeterni exilii vastitate n0uam pr0 uinciam c0 didit, hunc mundum, repurgata e0nfu8i0ne et distincta diuersitate duplicis substantiast illius detrusae animalium et materialium. ex in00rp0ralibus c0rp0ra aedificat: grauia leuia, sublimantia atque uergentia, caelestia atque terrena. tum ipsam cael0rum Septemplissem Scaenam 80li0 desuper su0 fuit. unde et Sabbatum dictus est ab hebd0ma de sedis suae, ut Ogd0 adamater Aeliam0th ab argument0 0gd0adis primigenitalis . cael08

F ipsam quidem intellege Achamoth 4 daret se, darent F licet PMF, scilicet δἰ uulgo inuisibilem Γ, inuisibilis PMF 5 eiungeret Io, effingere Φ' T semina F 9 imagine F Nu n0n scripsi: n0n PMF, Nu R 10 uerbae quaer0-piet0ris, quae in libris m88. 8uprat. 7 post trium leguntur, huc transposui ut imagines rideam intelleste: Π0n uis nunc, rideam eas) ut imagines p. p. 12 tholomaeum PMFI 6 detrusae scripsi: ses. I96, 7): destrusae PMF, distrusae Isin, disclusae Oehlerus materialium scripsi materiarum P - 18 tum R , cum PMFL; 20 dietus est F, dictum est PMRi, dictum R , dictus Ion ut seripsi: et PMF 0gdoada mdoa851015 20

255쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 19-21.

autem voερους deputant et interdum angel08 00s fastiunt, si eut 0t ipsum Demiurgum, Sicut et Paradisum Archangelum quartum, quoniam et hunc supra caelum tertium pangunt, ex cuius uirtute sumpserit aliquid Adam, deuersatus illic inter nub05 stulas et arbusculas. Satis meminerat Pt0lomaeus puerilium diei bul0rum, in mari p0ma nasci et in arb0re pisces; si e et in caelestibus nudeta prae Sum pSit. 0peratur Demiurgus ign0rans et id00 Drtasse n0n seit arb0res in 80la terra iustitui 090rtere. plane mater 80iebat. quidni Suggerebat, quae set esse etiam 16 suum ministrabat 3 sed tantum fastigium filio extruens per ea 0pera, quae illum et patrem et deum et regem a te Valentinian0rum qu0que ingenia te Stantur, cur se ipsam n0luit ei n0tam, p08tea quaeram. 21 interim tenendum S0phiam e0gn0minari et Terram et Matrem et, qu0d magis rideas 15 etiam Spiritum Sanetum, quasi marem terram . ita 0mnem illi masculi h0n0rem c0ntulerunt feminae, put0 et barbam, ne dixerim cetera. ali 0 quin Demiurgus ade0 rerum n0n erat 00mp08, de animalis scilicet census inualitudin0 spiritalia

1 υοερους Enge noer0s PMF 4 aliquid add. Eny Irenaeum secutus)5 et fort. delendum meminerit F 6 discipulorum F 12 Valentinianorum qu0que seripsi: ualentinianorum PMF se ipsam 8cripsi: se qu0que istam MF, sibi qu0que ista P 13 110luit ei notam scripsi n0luit et n0tam MF, n0luit esse nota P p0stea quaeram Cf. infrucap. 25 male hoc loco distinguuntur capita tenendum I ', teneam dum M deum corr. m. 2) P deum corr. R), teneam deum F 15 quasi marem P ef. Irenaei uροεγ κu,ς), quasi matrem MF terram seclusi;

ceterum Irenaeum secutus huc transposui haec uerba, quae in libr. m .

post et Matrem Id) leguntur 16 masculi reddidi 18 de animalis sellicet census inualitudine seripsi: de animalibus scilicet censu inualitudinis PMF 20 n0n est scit. deus; ceteri/- ubi hie locus adfertur legitur: et alius absque praeter) me non est 21 factit0rem P ad i. ta s. v. m MF

258쪽

200 Quinti Septimi Florentis Tertulliani

22. T0lerabili0r infamia est apud ill0s in diab0lum, uel

quia 0rig0 80rdidi 0r capit. ex nequitia enim maer0ris illius deputatur, ex qua angel0rum et daem0num et 0mnium spiritalium malitiarum genituras 110tant. et tamen diab0lum qu0que opus Demiurgi adfirmant et Munditenentem appellant et superi0- 5rum magis gnarum defendunt, ut Spiritalem natura, quam Demi- Urgum, ut animalem. meretur ab illis praelati0nem cui 0mnes

23. Singularium autem p0testatum arces his finibus c0ll0cant: in summis summitatibus praesidet tricenarius Ρler0ma, 10H0r0 signante lineam extremam. inserius illum metatur medi0tatem Aeliam0th, filium calean s. subest enim Demiurgus in Hebd0made sua. magis diab0lus in ist0 110biscum e0nuenit mund0, 00 elementat0 et 001100rp0risistat0, ut supra editum est ex S0phiae utilissimis casibus, qua nee aerem haberet, reeipr0- 15 candi spi litus spatium, teneram 0mnium c0rp0rum UeStem,c0l0rum 0mnium indidem, 0rganum temporum, Si n0n et istum S0phia se maestitia e0lasset, sicut animalia metus, Sicut c0nuersi0 eius ipsum Demiurgum. his 0mnibus elementis atque e0rp0ribus ignis instabellatus est. cuius 0riginalem S0phiae 2bpa88i0nem quia Π0ndum ediderunt, eg0 interim argumentab0rmotiunculis eius excussum. credas enim illam in tantis uexati0nibus etiam febricita88 e.

24. Cum talia de d00 uel de diis, qualia de h0mines gmenta 3 1110litus enim mundum Demiurgus ad h0minem manus 25e0nfert et substantiam ei capit n0n ex i8ta, inquiunt, arida,

4 malitiarum R , militarium os I 10 praesidet R , praesidentPMFRὲ 11 meditatem M 13 sua, magis uulgo conuenit PMFKk, communi R' uulgo 14 editum PM, dictum F lo qua quia; refer ad utilissimis 17 indicem R , iudicem PMFRI 24 diis re, deis M 26 ei R . si PMFRI 27 nos om. F terra Oehlerus terram Pse

259쪽

IIII. Aduersus Valentinianos 22-25.

p0stm0dum, adhuc tamen tunc, aquis . ante Segregatis, superstite lim0 suceida fuerit - sed ex invisibili c0rp ire mat0riast, illius scili det phil080phleae . de fluxili 0t fusili eius, qu0d

unde fuerit aud00 aestimare, quia nusquam . est. Si enim

fusilo ot fluxit e liqu0ris est qualitas, liqu0r aut0m 0mnis deS0phiae s0tibus fluxit, sequitur, ut limum ex pituitis et gramis

80phia0 c0nstitisse eredamus, quae lacrimarum pr0 inde sunt faeces, sicut aquarum qu0d desidet limus est. 1igulat ita que h0minem Demiurgus et de afflatu su0 animat. si e erit ut eh0ieus et animalis, ad imaginem et similitudinem factus, quadruplex res, ut imag0 quidem qh0idus deputetur. - materialis sellisset, etsi n0n ex materia. Demiurgus - similitud0 autem animalis; h00 enim et Demiurgus . habes du0s interim. carnalem superfidiem p0stea aiunt ch0i00 Supertextam, et hanc esse p0llie eam tunicam 0bn0Xiam Sen Sui. 25. In erat autem in Aeliam0th ex substantia S0phia se matris pedulium qu0ddam seminis spiritalis, siqui et ipsa Aeliam0thin fili0 Demiurg0 sequestrauerat, ne h00 quidem gnar0. asscipe industriam clandestinae pr0 uidentiae huius. ad h0c enim et dep0suerat et occultauerat, ut, eum Demiurgus animam m0Xd0 si10 adstatu in Adam e0mmunicaret; pariter et semen illud spiritale quasi per canalem animam derivaretur in ch0icum, atque ita, feturatum in e0rp0ro materiali uelut in uter0 ut adultum illie, id0neum inueniretur suseipiend0 qtiand0que Ser-

1 adhuc tune cf. 25. Ipe adhuc proxime lacunam 80naui: paul0 8iuem0 dic0 intercidit 2 superstite P, supersteii II, superstiti F succida fuerit scripsi: siccauerit PIre 4 audeo PMRi, audio F, haud queo Rδuulgo aestimare intellege: coniectura inuenire lacunam stynauid editum

260쪽

Quinti Septimi Florentis Tertullianim0ni perseet0. itaque dum Demiurgus tradiissem animae suae

e0mmittit in Adam, latuit h0m0 spiritalis statui eius insertus

et pariter c0rp0ri inductus, quia n0n magis Semen n0uerat matris Demiurgus quam ipsam. h00 semen Egelesiam dicunt, Eeclesiae supernae Speculum et h0 minis spiritalis, censum pr0inde eum ab Acham0th deputantes, quemadm0dum animalem a Demiurg0, ch0idum Sub Stantia αγχ ς, carne materialem. habes n0uum, id est quadruplum Gery0nem.

26. Sie et exitum singulis diuidunt: materiali quidem, id

est carnali, quem et sinistrum u0cant, indubitatum interitum; animali uer0, quem et dextrum appellant, dubitatum euentum, utp0te inter materialem spiritalemque nutanti et illae debit0, qua plurimum adnuerit. ceterum spiritalem emitti in animalis c0mparati0nem, ut erudiri eum 00 et exerceri in c0nuersati0nibus p0ssit. indiguisse enim animalem etiam sensibilium sciplinarum. in h00 et paraturam mundi pr08pectam, in h00 et 80terem in mund0 repraesentatum, in salutem sellicet animalis alia adhuc e0mp0 siti0ne m0nstru0sum. u0lunt illum pr08icias earum substantiarum induisse, quarum Summam Salutie 88 et redacturus, ut spiritalem quidem susceperit ab Acham0th, animalem uer0 a Demiurg0, quem m0x induerit Christum; ceterum c0rp0ralem, ex animali substantia sed mir0 et inenar-9-203, 44 es. Iren. I 6, 1. 1 anima F dum Engo cum P - 2 commisit Iun flatui eius serissi

8 materia lem scripsi: materia OF quadruplum R . .. quadruplum II, in quadruplum PFRk 12 nutanti R , nuncianti PMFRi 13 qua R , quam PMFRi 15 p0ssit Pam: p0tuit OF 17 praesentatum F in

salutem scilicet animalis seclusi: e licant in hoc. 18 animalis. alia adhuc comp0sitione 1110nstru0sum uolunt uulgo alia om. F 19 pr0