Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera

361쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. I 3- έ.

humana diuinis c0nserenda. iam erg0 si huic argumentati0nitdeus dabitur, quid pr0hibet, n0n dic0 et tertium et quartum deum inducere, uerum t0t iam numer0 qu0t et gentium reges 3 de de0 agitur, euius h00 principaliter pr0prium est 5 nullius exempli capere c0mparati0nem. h00 natura ipsa, sin0n aliquis Esaias, uel ipse per Esaiam deus, c0nti0nabitur: cui nisi similabitis 3 diuinis Drsitan e0mparabuntur humana d00 110n ita. aliud enim deus, aliud quae dei. denique qui exempl0 uteris regis quasi summi magni, uide ne iam n0ni0 p088iS 00 uti. rex enim, etsi Summum magnum est in su080li 0 usque ad deum, tamen infra deum; c0mparatus autem ad deum excidet iam de summ0 magn0, translat0 in deum. h0d si ita, qu0m0d0 uteris eius rei exempl0 ad dei c0mparati0nem quae, dum ad c0mparati0nem accedit, amittitur 3 i quid Ci5 nunc, si nec inter reges plurifarium uideri p0test summum magnum, Sed unicum et Singulare, apud eum scilicet, qui rex regum 0b Summitatem magnitudinis set subiecti0nem

ceterorum graduum quasi culmen d 0minati0nis exeipitur 3 l sed Θetiam fulterius larinae reges, qui singulares in uni0110 imperii qo praesunt si militer, minutalibus, ut ita dixerim, regnis si undique c0nserantur in examinati0nem, qua c0nStet, qUiS 00rum praecellat in substantiis et uiribus regni, in unum nece88e e Si Summitas magnitudinis eliquetur,0mnibus gradatim per e0mparati0nis exitum de magnitudinis summa expressis ot exclusis. l ade0que etsi in dispers0 multifarium uidetur summum magnum, Sui Suiribus et sua natura et su0 statu unicum est. pr0inde cum 7J Es. 40, 25.8 non ita Urs: nostr0 - nostra R 10 eo uti , uti F Oehlerus insequentinus duas recensiones inter se commistas agno8co: 1) rex enim etsi Summum magnum usque ad deum, tamen infra deum-excidet 2ὶ rex enim Summum magnum est in suo solio, comparatus autem ad deum excidet 12 translato Oehlerus: translatio m 19 alterius f0rmae seclusi, quippe quod pror8M careat Sen8u; interpolatum eme α αret, ut in aliquo certe diuersa e e uiderentur quae abhinc leguntur ab eis, quae antecedunt. ceterum secunda recensio finde α l. IS) mihi quidem posterior esse uidetur, ut elegantior.

20 si militer minutalibus scripsi: si minutalibus MFR si in minutalibus R si undique seripsi: undique MN

362쪽

Quinti Septimi Fl0rentis Tertulliani

duo dii e0nseruntur ut du0 reges et du0 Summa magna,

in alterum c0ncedat necesse est uni 0 8ummi magni ex sententia c0mparati0nis, quia Summum Uict0ria Sua 00nstat, Superat0 aemul0 ali 0 magn0, 110n tamen summ0, atque ex defection0 aemuli s0litudinem quandam de singularitate praestantiae suae p08sidens unicum est. ineluetabilis iste e0mplexus in h0c sententiam c0nstringit: aut negandum deum esse Summum magnum, qu0d nem0 patietur sapiens, aut nulli alii c0mmunicandum.

5. Aut quae rati0 di10 summa magna c0mp08uit 3 prim0 enim eXigam, cur n0n plura, Si du0, quand0 l0cupleti0rem op0rteret credi substantiam diuinitatis, si c0mpeteret ei numerus. h0nesti0r et liberali0r Valentinus, qui simul ausus est du08 c0ncipere, Byth0n et Sigeii, tum usque ad triginta Α00- num fetu8, tamquam Aeneiae scr0sae, examen diuinitatis effudit. quaecumque rati0 plura Summa magna 110n patitur

unum enim numeruS. quae 90tuit du0 admittere, eadem p0tuit et plura. et du0 enim multitud0, uni0ne iam exce88a.denique apud n0s uis rati0nis istius ips0 termin0 plures de08 credi n0n sinit, qu0 nee du08 illa regula unum deum sisten S, qua deum id esse op0rteat, cui nihil adaequetur, ut Summ0 magn0, Unicum autem Sit, cui nihil adaequetur. iam nunc du0 Summa magna, du0 paria, cui 0perae preti0. cui em0lument0 deputarentur 3 quid interfuit numeri, cum du0 parian0n disserant un03 una enim res est, quae eadem in du0bu8 est. etiamsi plura e88ent paria, tantundem 0mnia quantum unum fuissent, null0 inter se disserend0, qua paria. p0rr0 Si

sed nescio an melius secludatur unum 51015 20 25

363쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. I 4-6.

neutrum ex du0bus alter0 di8tat, ut amb0 Summa magna, qua dei amb0, neutrum plus alter0 praestat, nullam iam rati0nem numeri sui 0stendunt, prae8 tantiam n0n habentes. numerus autem diuinitatis summa rati0ne constare deberet, uel 5 qu0niam et cultura eius in anceps deduceretur. ecce enim du0s intuens de0s tam pares quam du0 Summa magna, quid facerem 3 si amb08 00lerem, uererer, ne abundantia 0fficii

Superstiti0 p0tius quam religi0 existimaretur, quia du0s tam pares et in alter0 amb08 p0ssem in un0 demereri, h0c ipsum 10 te Stim0ni0 praestans parilitati et unitati e0rum, dum alterum in alter0 uenerarer, dum in un0 mihi du0 sunt. 8i alterum c0lerem, aeque rec0gitarem, ne suffundere uiderer numeri uanitatem sine disserentia superuacui, h00 est: tutius censerem neutrum c0lendum quam alterum cum scrupul0 00lenduini

6. Sic adhue videmur disputare, quasi Marci0n du08 pares e0nstituat. nam dum defendimus deum, Summum magnum, unicum credi op0rtere, excludentes ab e0 parilitatem, tamquam de du0bus paribus de his retractauimus, nihil0minus 20 tamen d0cend0 pares esse n0n p0880 8eeundum summi magni Drmam satis c0 firmauimus du0s esse n0n p0sse, ali0 quincerti Marci0nem dispares d00s c0nstitu0re, alterum iudicem, ferum, bellip0tentem, alterum mitem, plasti dum et tantum-m0d0 b0num atque 0ptimum. dispiciamus aeque et hanc25 partem, an diuersitas saltim du0s capiat, si parilitas caperen0n p0tuit. 90rr0 et hic eadem regula summi magni patrocinabitur n0bis, utp0t0 quae t0 tum statum uindicet diuinitatis. 00nueniens enim et qu0damm0d0 iniecta manu detinens aduersarii sensum n0n negantis creat0rem deum, iustissime prae-bo scrib0 illi diuersitati l0eum 110n esse inter e08, qu0S eX aequot iam ut MR; trαnsposui iam, quod hoc loco ferri nequit, post nullam l. 2) qua my, quae Rh 2 plus fort. delendum T iacerem, si ambos colerem 3 uulgo 11 in unu M corr. m. I) 13 tutius M, ut tutius R uulyo 14 colendum seclusi 21 ali0quin se, alioqui B28 et om. F 30 quos van der Uliet: qui I

364쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

de0s c0nfessus n0n p0test facere diuer808, n0n quia n0n et h0mines licet sub eadem appellati0ne diuersi88im0s esse, Sed quia deus n0n erit digendus, quia nec credendus, nisi summum

magnum. cum erg0 Summum magnum c0gatur agn080ere quem

deum n0n negat, 110n potest admitti, ut summ0 magn0 aliquam adseribat diminuti0nem, qua subiciatur alii summ0 magn0. desinit enim, si subiciatur. 1i0n est autem dei desinere de statu si10, id est de summ0 magn0. nam ut in ill0d00 p0ti0re periclitari p0terit summum magnum, si depretiari capit in ereat0re. ita eum du0 dii pr0nuntiantur du0 summa

magna, neces Se est neutrum altero aut maius sit aut minus neutrum altero aut sublimius aut delesti ius. nega d0um quem dicis deteri0rem; nega summum magnum quem crediS min0rem. deum uer0 c0nfessus utrumque du0 Summa magnae0nfessus es. nihil alteri adimes aut alteri adscribes. agn0scens diuinitatem negasti diuersitatem. 7. Temptabis ad haec d0 110mine dei conquiere retractatum ut passiu0 et in ali 08 qu0que permi880, quia Seriptum Sit: deus d00rum stetit in ecclesia d00rum, in medi0 autem d00s diiudicabit, et: 0g0 dixi, u08 dii est 18 n00 tamen ideir00 eis c0mpetat p088088i0 Summi magni, qui dii c0gn0minentur; ita nec creat0ri. resp0ndeb0 et stult0, qui nee h00 1 000gitauerit, ne tantundem et in deum Marci0nis p 0ssit ret0rqueri. ut et illum deum dictum nee ide0 tamen SummUm magnum pr0batum, sicut nee angeli aut h0mines creat0ris. Si communi 0 n0minum c0ndici0nibus praeiudicat, quanti nequam serui regum n0minibus insultant, Alexandri set Darii et Ol0fernae 3 nee tamen id00 regibus id qu0d sunt detrahetur. nam et ipsa id0la gentium dei uulg0, sed deus nem0 ea re, qlla deus dicitur. ita eg0 n0n n0mini dei nec 19J Ps. 81, 1. 20J PS. 81, 6.

365쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. I. 6-7.

80n0 nec n0tae 110minis huius Summum magnum in creat0re

defend0, sed ipsi substantiae, cui n0men h00 g0ntigit. haud inueniens s0lam innatam insectam, 80lam aeternam et uniuersitatis c0nditricem, n0n 110mini, Sed statui, nec appellati0ni, 5 sed c0ndicioni eius summum magnum et adserib0 et uindic0. et id00, quia deus iam u0eari 0btinuit substantia cui adserib0, nomini me adscribere putas, quia nece 8Se est per n0men 0stendam cui adscribam substantiae, scilicet qua e0nstat qui deus

dicitur. at summum magnum ex Sub Stantia, B0n ex n0mine, depu-40 tatur. denique h0c et Marci0n Su0 d00 uindigans, se eundum Statum, 110n secundum 110cabulum uindicat. id erg0 summum

magnum, qu0d de0 adscribimu8 ex Substantiae lege, n0n exn0 minis 80rte, c0ntendimus ex pari esse debere in du0bus, qui ea substantia c0nstant, quae deus dicitur, quia in quantum dii 15 U0dantur, id est summa magna, substantiae sellicet merit0 innatae et aeternae ad per h00 magnae et summae, in tantum n0n p088it Summum magnum minus et deterius ali0 summ0 magn0 haberi. si summi magni felicitas et sublimitas et integritas stabit in de0 Marci 0nis, stabit aeque et in 1108tr0, Si 20 n0n et in 1108tr0, aeque nec in Marci 0ni8. erg0 nec paria erunt duo summa magna, quia pr0hibet disp08ita iam regula Summi magni c0mparati0nem n011 8118tinens, nec di 8 paria, quia et alia summi magni regula 0ccurrit, diminuti0nem 11011 admittens. haesisti, Marci0n, in medi0 Ρ0nti tui aestu. utrimus que te fluctus uoritatis inu0luunt. nec pares nec dispares d00sSiStere p0tes. du0 enim n0n sunt. qu0d pertineat pr0prie adnumeri retractatum, quamquam t0ta materia de du0bus deis dimicetur, his interim lineis eum clusimus, intra quas de singularibus iam pr0prietatibus c0ngrediemur.

14 constant R. c0nstat M n s. u. α ληι. I), constat F quae scrip8i qua MR quia Ry, quia qui φλ 16 et αlt.) om. R 22 sustinens scripsi: sustinentis MR 25 ueritatis inuoluunt ' inuoluunt ueritatis R uulgo 26 sunt; quod uulgo 27 retractatum . quamquam uulgo 28 eum scripsi eam MN clusimus M, clausimus R uulgo

366쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

8. Prim0, superstili0 Stup0rem suum aedificant Marci0nitae, qu0d n0uum deum pr0serant, quasi n08 ueteris dei pudeat. inflantur et pueri nouis calceis, sed a uetere paedag0g0 calceati m0x uanam gl0riam uapulabunt. 110uum igitur audiens deum, in uetere mund0 et tu uetere aeu0 et sub uetere d00 5 ign0tum inauditum, quem, tantis retr0 8aedulis neminem et ipsa ign0rantia antiquum, quidam Iesus Christus, et ille inueteribus n0minibus Π0uus, reuelauerit, nec alius antehac, gratias ag0 liuid gl0riae 60rum, maxim0 adiut0rio eius hinc iam haeresim pr0baturus, n0uae sellicet diuinitatis pr0fessi0nem. 10haec erit 110uitas, quae etiam ethnicis de0s peperit n0u0 semper ac n0u0 titul0 0011800rati0nis cuiusque. quis deusn0uus nisi falsus 3 ne Saturnum quidem tanta h0 die antiquitas deum pr0babit, quia et illum n0uitas aliquand0 pr0 duxerit,

cum primum c0nsecrauit. at enim uiua et germana diuinitas 15 nec de n0uitate nee de uetustate, Sed de sua ueritate cen8etur. n0n habet tempus aeternitas. 0mne enim tempus ipsae St. qu0d facit, pati n011 p0test. caret aetate qu0d n0n licet nasci. deus si est uetus, n0n erit, si est 110uus, n0n fuit. n0uitas initium testis catur, uetustas finem c0mminatur. deuS 20 autem tam alienus ab initi0 et fine est quam a temp0re, arbitr0 et metat0re initii et sitis. 9. Sci0 quidem, quo sensu n0uum deum iactitent. agniti0ne utique. Sed ipsam n0uitatem c0gniti0nis percutientem rudes animas ipsamque naturalem 110uitatis grati0sitatem u0lui 25 repercutere, et hine iam de ign0t0 de0 pr0u0care. utique enim quem agniti0ne n0uum 0pp0nunt, ign0tum ante agniti0nem dem0n8trant. age igitur, ad lineas rur8um et in gradu nil per-8uade deum ign0tum esse p0tuisse. inueni0 plane ign0tis deis

29 es. Aet. 17, 23. . 2 pr0serant Pame praeserant m T ipsa R ipsum mi Iesus Christus R', id I9m M. Iesum Christum I x 10 nouae-professionem

ri cis an spuria sint 11 haec η enim , erit nouitas fort. 16 uestate M tu S. v. a m. I) 24 sed scripsi: sed et nouitatem cognitionis Enge nouitatis cognitionem MN, ego nescio, an omnino delenda sint uerbα nouitatis ipsamque 29 .inuenio M Ull. in in rus.)

367쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. I 8 9

aras pr0stitutas, sed Attica id0latria est. itqui iussertis d0is, sed superstiti0 R0mana est. p0rr0 incerti dei minus n0ti, ut minus certi, et pr0inde ign0ti, qua minus certi. quem titulum incidomus ex duobus d00 Marci0nis 3 utrumque, opin0r, et 5 nune instert0 et retr0 ign0t0. sicut enim ignotum eum s0dit

gab0r, uti dicam: deus si ign0tus fuit latuitque, illum regi 0

latebrarum 0bumbrauit, n0ua utique et ipsa et ign0ta et similiter nunc qu0que incerta, certe inmensa aliqua et mai0r16 indubitate 00, quem absc0ndit. Sed breuiter pr0p0nam et plenis-Sime exequar, praescribens deum ign0rari nec p0tuisse n0mine magnitudinis nec debuisse n0mine b0uignitatis, praes0rtim in utr0que praelati0rem n08tr0 creat0re. Sed qu0niam animaduert0 in quibusdam ad formam creat0ris pr0u0cari 0p0rtere 15 0mnis d0i 110ui et r0tr0 ign0ti pr0bati0nem, h00 ipsum rati0110 seri a n0bis prius c0mmendare debeb0, qu0 e0nstantius utar rati0nis editae patr00ini 0. ante omnia quidem quale e8t, ut qui deum agn08stis creat0rem et pri0rem de n0titia c0nfiteris,n0n eisdem m0dis set alium scias tibi 0xaminandum, quibus qo iam in alio dididisti deum n08803 0mnis res anteri0r p0Steri0ri n0rmam praeministrauit. du0 nunc dei pr0p0nuntur, ignotus et n0tus. de n0t0 uacat quae Sti0. esse eum con Stat, quia n0tus n0n fuisset nisi esset. de ign0t0 instat altercati0.p0test enim et n0n esse, quia si esset, n0tus fuisset. qu0d erg025 quaeritur, quamdiu ign0ratur, in incerto est, quamdiu quaeritur, et p0te8t n0n esse, quamdiu in incert0 est. habes duum certum, qua n0tum, et incertum, qua ign0tum. Si ita est, ecquid tibi uidetur iusta rati0ne defendi, ut ad 110rmam et

diis F 10 indubitate Μ, indubitat0 R 13 praelati0nem Μ corr. m. I)19 alium su ea: a a m. I) M 20 didicisti R , didicistis M s eras.), didicistis Ri 25 quando ignoratur Oan der Vliet in incerto R,

incerto M corr. m. I) 26 in incert0 R, incerto M corr. m. I) 27 ita est M del. est m. 2 et adscripsit margini sunt) 28 ecquid Γ, haec quid se

368쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani Drmam et regulam cert0rum pr0bentur in deria 3 ceterum si ad hane causam, et ipsam adhuc incertam, etiam argumenta de incertis adhibeantur, series impii stabitur quaesti0num ex ips0rum qu0que argument0rum 30que incert0rum retraetatu

periclitantium de fide per incertum ot ibitur in illas iam indeterminabiles quaesti0nes, quas ap08t0lus n0n amat; Sinde certis et indubitatis ot abs0lutis regulae partibus, incertis di dubiis et inexpeditis praeiudicabunt. plane in quibu8

diuersitas status inuenitur, Drtassean non prou0 centur incerta ad Drmam cert0rum, ut liberata a reliqua c0mparati0nis pr0u0eati0110 per diuer8itatem status principalis. cum uer0du0 dii pr0p0nuntur, c0mmunis est illis status principalis. qu0d enim deus est, amb0 sunt: in nati infecti aeterni. hic erit status principalis; cetera uiderit Marci0n, si in diuersitate disp0suit. p08teri0ra enim n0n sunt in retrasstatu, imm0 ne qadmittentur, si de principali statu c0nstet. p0rr0 00n Stat, quia dii amb0: 0t ita de qu0rum statu c0nstat c0mmunem e SSe, eum sub 00 ad pr0bati0nem deu0 cantur si incerta sunt. ad 00rum cert0rum Drmam pr0u0 danda erunt, cum quibu8 de c0mmuni0 ne status principalis censentur. ut pr0inde et de pr0bati0ne c0mmunicent. hinc itaque e0 stantissime diri gam deum n0n esse, qui sit h0 die incertus, quia retr0 ign0tu8, quand0 quem e0nstat esse ex h00 ip 80 00nstet, qu0d numquam fuerit ign0tus, fid00 nec incertus 10. siquidem a prim0rdi0 r0rum c0nditor harum cum ipsis pariter c0mpertus est, ipsis ad h00 pr0latis, ut deus c0gn0Sceretur. 6J es. I Tim. 1, 4.

2 ad hanc R, adhuc M 6 sin R , si n0n πιι amat. sin uulsto Sinde certis . . . regulae partibus Scil. argumenta adhibeantur 7 partibus incertis uulgo 8 praeiudicabunt scit. argumenta illa 9 incerta Om. Oehlerus nihil adnotans 11 uero MFR'. uere Ri 12 dii ' dei I 15 non addidi 17 dii MF, dei R 18 si incerta sunt si quae incerta sunt 2s communicentur Μ dirigam MN, dirigatur F23 constat-ips0 om. F constet MF, eonstat A uulgo 24 ide0 nec incertus seclusi: ideo nec nunc , incertus Eng male hic distinguuntur capitα 25 harum scripsi: earum

369쪽

nec enim si aliquanto p 08teri0r M0yses primus uidetur in templ0 litterarum suarum deum mundi dedicasso. idcirc0a Ρ0ntateuch0 natales agniti0nis Supputabuntur, cum t0tus M0ysei stilus n0titiam creat0ris n0n instituat, sed a primordios enarret, a paradi 80 et Adam, n0n ab Aegypt0 et M0yse recen-8endam. denique mai0r p0pularitas generis humani, ne n0 minis quidem M0ysei c0mp0tes, nedum instrumenti, deum M0ysei tamen 110runt; etiam tantam id0latria d0minationem 0bumbrante, Se 0rsum tamen illum quasi pr0 pri0 110mine 'deum' 16 perhibent et 'deum de0rum' et 'si deus dederit' 0t 'qu0d deo placet' set 'd00 c0mmend0.' uide, an n0uerint quem 0mnia p0880 testantur. nec h0c ullis M0ysei libris debent. ante anima quam pr0phetia. animae enim a prim0rdi0 c0nscientia dei

d08 est; eadem nee alia et in Aegyptiis et in Syris et in1b P0ntistis. Iudae0rum enim deum dicunt animae deum. 110li,

barbare haeretice, pri0rem Abraham c0nstituere quam mUndum. et si unius familiae deus fuisset creat0r, tamen p08teri0r tuo non erat, etiam P0nticis ante eum n0tus. accipiat igitur ab antece880re 1 0rmam, a cert0 incertus, a c0gnit0 inc0gnitu8:20 numquam deus latebit, numquam deus deerit, semper intellegetur, Semper audietur, etiam uidebitur, qu0m0d0 u0let. habet deus testim0nia: t0 tum h00 qu0d sumus et in qu0 Sum US. sic pr0batur et deus et unus, dum n0n ign0ratur, ali 0 adhuc pr0bari lab0rante. Il sit merit0, inquiunt. quis enim n0n tam suis n0tus est quam extraneis 3 nem0. tene0 et hanc u0cem. quale est enim, ut aliquid extra eum deo sit 3 qui nihil extraneum esset, si qui8 e88et, - quia dei h00 est, 0mnia illius esse et 0mnia ad

deum ML , non praebent RIF, seclusi ut sententiarum nexum turbantia. erant, opinor, olim adScripta eis, quae paulo supra leguntur: Seorsum

tamen illum quasi pr0prio nomine perhibent 16 barbare Γ, barbarare ΜΓ, 18 aecipiat scripsi: accipe MR 19 incertus ML , certus Ri incognitus. numquam uulsto 20 intellegetur Γ', intellegitur πιι 27 sit 3 eui myrsit, cui uulgo 28 prerenthesin indicauit Enge esset y quia uulgo

370쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

illum pertinere uel ne statim audiret a n0bis: quid erg0 illi cum 0xtraneis 3 qu0d plenius 800 l0c0 audiet. at nunc satis est nullum pr0bari cuius nihil pr0batur. sicut enim creat0r ex h00 et deus et indubitatus deus, quia 0mnia ipsius et nihil extra eum illi, ita et alius idcirc0 130n deus, quia

omnia n0n eius ide0que et extranea. denique si uniuersitas cr0at0ris est, iam nec J0 cum uid00 dei alterius. plena et occupata Sunt 0mnia Su0 auct0re. si uacat aliquid spatii alicuius diuinitati in creaturis, plane falsae uacabit. patet mendaci0 ueritas. tanta uis id0l0rum cur n0n rueipiat alicubi d0um Mardi0nis 3 igitur et h00 ex Drma creat0ris exp0Stul0,

mundi et h0minis set saeduli, quand0 etiam err0r orbis pr0pterea de08 praesump8erit, qu08 h0mines interdum confitetur qu0niam aliquid ab un0qu0que pr0 spectum uid0tur utilitatibus et c0mm0dis uitae. ita et h00 ex Drma dei creditum est diuinum esse, instituere uel dem0nstrare quid aptum et

necessarium rebus humanis. ad 00 inde auct0ritas acc0mm0-

data si salsast diuinitati, unde praecesserat uerae, unam saltim meergulam deus Margi0nis pr0 priam pr0tulisse debuerat, ut n0uus aliqui Tript0lemus praedicaretur. aut exhibe rati0nem deo dignam, cur nihil c0ndidorit, si est; quia c0ndidisset, si fuisset, ill0 scilicet pra0iudici0, qu0 et 110strum deum n0n alias manife8tum est esse quam quia t0tum e0ndidit h00. Semel enim praescripti0 stabit n0n p0880 ill08 et deum c0n- steri creat0rem et eum, quem u0lunt aeque deum credi, B0Bad eius f0rmam pr0bare, quem et ipsi et 0mnes deum agn0ficunt ut, quand0 h00 ip 80 nem0 creat0rem deum dubitet, quia

6 et om. F 8 a , suo fort. 9 alicuius alterius , su8y. Enst salse Ri 11 et hoc ex forma M, ex f0rma hoc et R 12 eius addidi 15 aliquid om. Ri 16 hoc ex forma dei fort. spuria 18 necessarium Μ, necessarium sit R uulgo 19 si falsae 2 h. falsae R uulgo 19 uerae. unam uuso 21 aliqui MF, aliquis R uulgo 27 agn0scunt addidi. constentur add. van der Vliet

1015 20