장음표시 사용
381쪽
VII. Aduersus Marci 0nem lib. I 19-20.
tentiarum utrius quo instrumenti diuersitatem qu0que argumententur de0rum. igitur cum ea separati0 legis et euangelii ipsa Sit, quae alium deum euangelii insinuauerit aduer8us deum legi8, apparet ante eam separati0nem deum in n0titia. 11011 fuisse, qui ab argument0 Separati0nis inn0tuit, atque itan0n a Christ0 reuelatum qui fuit ante separati0nem, Sed a Marci0ne 00mmentatum, qui instituit separati0nem aduersus euangelii legi8que pacem, quam retr0 inlaesam et inc0ncu8Sam ab apparentia Christi usque ad audaciam Marci0nis illa utique 10 rati0 Seruauit, quae n0n alium deum et legis et euangelii tuebatur praeter creat0rem, aduersus quem tant0 p0st temp0re separati0 a Ρ0nti00 inmi88a est. 20. Huie expeditissimae pr0bati0ni defensi 0 qu0que a n0bi8 necessaria est aduersus 0b8trepitacula diuersae partis. aiunt ab enim Marci 0nem B0n tam inn0uasse regulam separati0ne legis et euangelii quam retr0 adulteratam recurasse. 0 Chri Ste, patientissime d0mine, qui t0t annis interuersionem praedicati-0nis tuae sustinuisti, d0nee tibi selli et Marci0n subueniretinam et ipsum Petrum ceter0sque, c0lumna8 3p0St0latu8, a 20 Paul0 reprehen808 0pp0nunt, qu0d n0n rect0 pede incede rent ad euangelii ueritatem, ab ill0 certe Paul0, qui adhuc in gratia rudis, trepidans denique, ne in uacuum currisSet aut curreret, tunc primum cum antece880ribus ap0st0lis c0nferebat. igitur si feruenter adhuc, ut ne0phytus, addeISUS 25 Iudaismum aliquid in e0nuersati0ne reprehendendum existimauit, pa88iuum scilicet uindicans e0nuictum, p08tm0dum et ip8e usu 0mnibus 0mnia futurus, ut 0mnes lucraretur, Iudaeis quasi Iudaeus et eis; qui sub lege; tamquam in lege, tu illam s0lius c0nuersati0nis, plassiturae p08tea accuSat0ri SU0, 30 reprehensi0nem suspectam uis haberi etiam do praedicati0nis
8 laesam il ad i. m. I) inc0ncussam R, inc0nclusam M 16 reeu 2SSeM r 8. u. α m. I) 18 tibi scilicet scilicet tibi R G, om. scilicet Ri22 currisset M cucurrisset L 26 uindicans suppleuit van der Vtiet 30 suspectam MR , susceptam Rh
382쪽
Quinti Septimi Florentis Τertulliani
erga deum praeuaricati0ne. atquin de praedicati0nis unitate qu0d supra legimus, dexteras iunxerant, set ipsa 0fficii distributi 0 ne de euangelii s0ci0tate e0 dixerunt. sicut set alibi: siue eg0, inquit, Sive illi, sic praedicamus. sed et si qu08-dam fals0s fratres inrepsisse descripsit, qui vellunt Galatas 5 ad aliud euangolium transferre, ipse dem0nstrat adulterium illud quangelii n0n ad alterius dei et Christi fidem transferendam, sed ad disciplinam legis e0 seruandam habuisse intenti0nem,
deprehendens sellicet ill0s circumcisi0nem uindicantes et 0b80ruantes temp0ra et dies et menses et ann08 Iudaicarum caeri- 1om0niarum, qua S iam exclusas agn0ui880 debuerant, Secundum inn0uatam disp0 siti0nem creat0ris 0lim de h0e ips0 praedistantis per pr0pheta 8 SU08, ut per Esaiam: u e ter a transierunt, inqHit, ecce n0ua, quae eg0 nunc faci0. Sic et per Hi 0romium: set disp0 nam testamentum, n0n quale V, disp08ui ad patres u0stros, cum ill 08 eduxissem de terra Aegypti; et alibi: ren0uate u0bi 8 110ua menn 0uum; et circumcidimini de0 uestr0, et circumcidimini praeputia q0rdis uestri . hanc erg0 circumcisionem iam sistens ap0st0lus et hoc n0uamen, illa S qu0que sotietustates caserim0niarum dissuadebat, de quibus idem e0ndit0rearum quand0que cessaturis pr0fitebatur per Osee: et auertam omnes i0cunditat0s eius et dies fest0s eius ut ne0menias et sabbata et 0mnes caerim0nias eiu S. Sic enim et per Esaiam: n00m0nias uestras et sabbata 25 et diem magnum 110n sustin00, ferias et i 0 i unium et dies f0st 0s uos tr0s 0dit anima mea. quod Si et creat0r 0mnia ha0e iam prid0m recusauerat et ap08t0lus ea
2 dexteras M. dextras L 3 condixerant, sicut et alibi. siue uulstob galathas M pro more) 9 reprehendens Urs 10 caerimoniarum MF, caerem0niarum B uti isto sic et infru) 14 sic et per Hieremium scripsi: et alibi I cf. l. 17, 17 et alibi scripsi: sic et per Hieremiam M per in
383쪽
VII. Aduersus Marci 0nem lib. I 20-21.
iam restia sanda pr0 nuntiabat, ipsa sententia ap08t0li 00nsentanseadecretis creat0ris pr0bat n0n alium deum ab ap0st0l0 praedi- statum quam cuius decreta cupiebat iam agn08ci, sals08 et ap08t0l08 et fratres n0tans in hae causa, qui euangelium Christi 5 creatoris transferrent a n0uitate praenuntiata a creat0re ad
uetustatem recu8atam a creat0re.
21. Ceterum si, qua n0uum deum praedicans, ueteris dei legem cupiebat excludere, quare de d00 quidem 110u0 nihil praescribit, sed de uetero leg0 s0lumm0d0, nisi qu0niam si de 10 manente in creat0rem 80la lex eius e0neessare d0b0bat 3 ut et psalmus ille praeste cinerat: di s rumpam ii s an0bis uincula eorum et abiciamus e0rum iugum a n0bi 8; ex qu0 scille et tumultuatae sunt gentes et p0puli m0ditati sunt inania; a d sti te runt reges terrae et magist ratus 15 00nuenerunt in unum aduersus d0minum et aduersus Christum eius. et utique, si alius deus praedi staretur a Ρaut 0, nulla disceptati0 088 et Seruandae legis necne, B0npertinentis scilicet ad d0minum 110uum et aemulum legis. ip 8a enim dei n0uitas atque diu 0rsitas abstulisset n0n 1110d0 quae-20 SU0nem ueteris et alienae legis uerum 0mnem eiu S menti0Πem.
Sed hic erat t0tus status quaesti0nis, quid, cum idem deu8 legis in Christ0 praediearetur, legi eius der0garetur. Stabat igitur fides semper in creat0re et Christ0 eius, sed e0nuer8ati 0 et disciplina nutabat. nam et alii de id0J0thyt0 edend0, alii 25 de mulierum u0lament0. 9lii d0 nuptiis uel repudiis, 110nnulli et de spe resurrecti0nis disceptabant, de deo nem0. nam Si sui 88 et haec qu0que quaesti0 dise0ptata; et ipsa apud ap08t0lum inueniretur, uel quant0 principalis. qu id si p08t ap08t0l0rum temp0ra adulterium ueritas passa est ei rea dei regulam, Ili Ps. 2, 3. 13 Ps. 2, 1. 2. 24J es. I C0r. cap. 10. 25J es.
I C0r. cap ll. cf. I Cor. cap. 7. 26J cf. I Cor. cap. 15.1 Sententia apost0li IL, ap0stoli sententia R 4 qui Γ, quae MF7 si quasi Rio 11 praece cinerat M, praecinuerat E a nobiS uincula M, uincula a n0bis R 15 c0nuenerunt MF, circumuenerunt R
384쪽
318 Quinti Septimi Fl0rentis Tertulliani erg0 iam ap0st0lica traditi 0 nihil passa est in temp0re su0eirca dei regulam, et 110n alia agn0scenda erit traditi0 ap0st0l0rum quam quae h0 die apud ips0rum ecclesias editur. nullam autem ap08t0lici census ecelesiam inuenias, quae n0n increat0re christianiget. aut si hae erunt a prim0rdi0 corruptae, quae erunt integrae 3 nimirum aduersariae creat0ris. exhibe erg0 aliquam ex tuis ap08t0liui census, et 0bduxeris. igitur cum 0mnibus m0dis c0nstet alium deum in regula sacramenti istius 110n fuisse a Christ0 usque ad Marci 0nem quam crea-t0rem, satis iam et pr0bati0 n0stra munita est, qua 08tendimusn0titiam dot haeretici ex Huangelii set legis separati0ne c0episse, set desiniti0 superi0r instructa est, n0n es Se credendum deum, quem h0m0 de suis sensibus c0mp08uerit, nisi plane pr0phetes. id est n0n de suis s0nsibus. qu0d si Marci0up0terit diei debebit etiam pr0bari; aci nihil retractare 0p0rtebit. h00 enim cun00 ueritatis 0mnis extruditur haeresi8, cum Christus n0n alterius dei quam creat0ris circumlat0r 08tenditur. 22. Sed qu0m0d0 funditus queri0tur antidhristus, nisi ceterisqu0que inie eti0nibus eius stlidendis l00us detur. relaxata praescripti0num d0sensi0 03 aede damus igitur iam hine ad ipsam dei per80nam, uel p0tius umbram et phantasma Secundum Christum ipsius. per idque examinetur, per qu0d creat0ri praefertur. et utique erunt regulae certae ad examinandam dei b0nitatem. 80d prius est, ut inueniam illam et adprehendam, et ita ad regulas perducam. cum enim circum Spici0 temp0ra, nusquam est a prim0rdi 0 materiarum et introitu causarum, cum quibus debuerat inueniri, exinde agens, qu0 agere habuit. erat enim iam et m0rs et aculeus m0rtis, delictum, et ipsa malitia creat0ris, aduersus quam subuenir0 deberet alterius
1 iam MN, iam et F 3 ecclesias census om. F 11 haeretiei ΜΓ haeretice Ri 15 lucunain signaui: si 110n p0terit pr0bari supplenda cen8eo oportebit scripsi 090rtebat MN 18 euertetur Γ, euentetur
385쪽
VII. Aduersus Marcionem lib. I 21-22.
dei b0nitas, ' primast huic regulae diuinae b0nitatis 00 currens,
si se naturalem pr0baret, statim Succurrens, ut cauSa c0epit. 0mnia enim in d00 naturalia et ingenita esse debebunt, ut Sint aeterna, secundum statum ipsius, ne 0buenticia et extraneas reputentur ae per h0e temp0ralia et a0ternitatis aliena. ita et b0uitas perennis et iugis exigetur in de0, quae in thesauris naturalium pr0prietatum rep0sita et parata antecederet causas et materias sua8, et primam quamque SuSciperet, n0n de Spiceret et destitueret, si antecedebat. denique n0n minus et hie 10 quaeram, cur n0n a primordi0 0perata sit b0nitas eius, quam de ip80 quaesiuimus, cur n0n a prim0rdi 0 sit reu0latus γquidni 3 qui per b0nitatem reuelari haberet, si qui fuis80t.n0n p0880 quid d00 n0n lisset, nedum naturalibus suis fungi. quae Si 00ntinentur, qu0 minus currant, naturalia non erunt i5 0t 0tium enim sui natura n0n 110uit; hinc cen Setur, Si agat. Sic nec 110luisse uidebitur exercere b0nitatem, interim naturae n0mine. natura enim Se n0n p0t08t 110lle, quae se ita dirigit. Hi, Si deSSauerit, n0n sit. sed cessauit aliqua d0 in d00Marci 0nis de 0p0r0 b0nitas: 0rg0 n011 fuit naturalis b0nitas, o quae p0tuit aliquand0 008Sasse, qu0d naturalibus 110n lisset. etsi n0n erit naturalis; iam nec aeterna credenda nec de0 par. quia n0n aeterna, dum n0n naturalis, quae denique nullam sui perpetuitatem aut de praeterit0 00nstituat aut de sutur0 1 0-pr0mittat. nam ut a prim0rdi 0 11011 fuit, et in finem sin025 dubi0 110n erit. p0test enim et 110n 088e quand0que, Sicut Π0n fuit aliquand0. igitur eum e0nstet in prim01 di0 cessas Se
nem - et u0luntat0 p0tius eam quam infirmitate ce88a880, iam u0luntas subpressae b0nitatis suis inuenietur malignitatis.
1 uerba primae- oceurrens et statim coepit l. 2) suo loco eaetare uiae
crediderim; si supra 3IS, 27 post inueniri inserueris, ni hil desiderabis. 2 c0epit R, cepit MF 4 0buenticia Μ, obuenientia Λ uulgo 9 non minus et hic Is, ut hie non minus R 12 quiduis Lat 14 quae si Γ, quasi M 15 agat Ciaeconius: agatur MR 17 se I priore loco), si Rh Id cessaueritfort.19 bonitas Pomo bonitatis ML 24 nam erit bis in M comparent ut
386쪽
Quinti Septimi Florentis Tertulliani
quid enim tam malignum quam n0lle pr0de88e eum p0SSiS, quam utilitatem cruciare, quam iniuriam sinere 3 t0tum denique creat0ris el0gium in illum rescribetur, qui saeuitias eius b0nitatis suae mora iuuit. nam in cuius manu est quid ne fiat, eius iam deputatur, cum fit. h01110 damnatur in m0rtem 0b unius arbus gulae delibati0nem, et exinde pr0fieiunt delicta cum p00nis et pereunt iam 0mnes, qui paradisi nullum caespitem 110runt. et h0c meli 0r aliqui deus aut neseit aut sustinet 3 si ut ex h0c meli 0r inueniretur, quanto creat0r deterior haberetur. satis et in ist0 c0nsili 0 maliti0sus, qui et illum u0luit 0neratum, 0perati0nibus eius admissis, et saeculum in uexati0 ne detinuit. quid de tali medie0 iudicabis; qui nutriat m0rbum m0ra praesidii et periculum 0xt0ndat dilati0ne remedii, qu0 preti08ius aut fam0sius curet 8 talis et in deum Marci 0 is dicenda 80 tentia e8t, mali permi880rem, iniuriae faut0rem, gratiae len0cinatorem, benignitatis praeuaricat0rem, quam n0n Statim causae suae exhibuit; plane exhibiturus, Si natura b0nus et n0nacce88i0ne, Si ingeni 0 0ptimus et n0u disciplina, si ab aeu0 deus et n0n a Tiberi0 imm0, qu0d uerius, a Cerd0ne et Marci 0ne. Tiberi0 nunc deus ille praestiterit, ut imperi0 eius diuina b0nitus in turris dedicaretur, 23. aliam illi regulam praetend0: sicut naturalia, ita rati0nalia esse d0bere in d000mnia. exig0 rati0nem b0nitatis, quia nec aliud quid b0num haberi liceat, qu0d n0n rati0naliter b0tium sit; nedum ut ipsa b0nitas inrati0nalis d0prehendatur. facilius malum, cui rati0nis aliquid adfustrit, pro b0n0 habebitur quam ut b0num rati0 ne desertum n0n pr0 mal0 iudicetur. neg0 rati0nalem b0nitatem dei Marci 0nis iam hoc primo. qu0d in Salutem pr00088 erith 0mitiis alieni. Sei 0 dictur0s atquin hunc esse principalem
2 utilitatem cruciare MF, utilitate cruciari R 6 pr0ficiunt se, pr08iliunt Γ 9 si ut JUR', sleut Ri haberetur, salis 1 un der Vliet: haberetur 3 satis uulsto 10 satis est Susp. Eng oneratum R. h0neratum MF ll admissis, et Pame admisisset MRi, admissi et Λὴ 16 praeuacatorem M 17 exhibituruS, Si natura b0nus, exhibiturus MR 21 diuina bonitas in terris R, diuina in terris b0nitas M dedicaretur. aliam uulsto: satis infeliciter hic distinguuntur capita 22 ita rati0nalia I , naturalia F esse debere M, esse R
387쪽
VII. Aduersus Marci 0nem lib. I 22 23.
et perfectam b0nitatem, cum sine ullo debit0 familiaritatis in
nihil sibi esse. cetorum diseiplinam diligendi extraneum uselinimidum antecessit pra0ceptum diligendi pr0ximum tamquam te ipsum . qu0d et8i ex lege creat0ris, et tu qu0que illud exeipero deb0bis; ut a Christ0 n0n de Struetum, Sed p0tius eXStruetum . nam qu0 magis proximum diligas, diligere iuberis inimicum et extraneum. exaggeratio est debitae b0 itatis 0xaeti0 indebitae. antecedit autem debita indebitam, ut principalis, ut digni0r, ut mini Stra et e0 mite sua fid ost indobita
pri0r. igitur cum prima b0nitatis rati0 sit in rem suam exhiberi ex iustitia, secunda autem in alienam ex redundantia iustitiae super seribarum et Ρharisae0rum, quale 08t secundam ei rati0nem referri, cui deficit prima, n0n habenti pr0prium h0minem ac per h00 qu0que exiguae 3 90rro exigua, quae Suum n0n habuit, quom0d0 in alienum redundauit 3 0xhibo principalem rati0nem, et tunc uindica Sequentem . nulla res sine ordin0 rati0nalis p0test uindicari; tant0 abest, ut rati0 ipsa in aliqu0 0rdinem amittat. sit nunc et a seqund0 gradu incipiens rati0 b0nitatis, in extraneum sollicet: nec Secundus
24 cs. Mattii. 5. 44; Luc. 6, 27. IJ cf. Leu. 19, 18; Matth. 5, 43. 9J cf. Matth. 5, 17. 16 cf. Matth. 5, 20.2 es undatur seripsi: effunditur Jum 4 cur IL, cum Ruulgo h0minem-primordio Om. F 5 extraneum, cessando uulgo 8 et-qH0que ut Saepius; ceterum facit lime rescripseris: est, tu qu0que 9 Christo tuo fort. 13 ut ministra MF, ministra Ruulgo id est indebita seclusi indebita. pri0r igitur uulgo 17 ei scit. bonitati; aliter enim non intellegetur quod infra sequitur exiguae. sed cum propter illud non habenti pr0prium hominem paene necessario intellegendum sit ei scii. deo Marcionis, nescio an Spuria sint iudicanda uerba ac redundauit cui MR, scilicet iuuando alium, cui Pam cod. qui habet haec uerbuS. u. a manu librarii ipsius additu) habenti Luto habentis MN 19 exhibe Rig exhibere MN 21 ratio ipsa id est deus 23 bonitatis coniuriste cum gradu
388쪽
Quinti Septimi Florentis Τertulliani
illi gradus rati0ne e0nstabit, ali 0 m0do destructus . tunc enim rati0nalis habebitur uel secunda in extraneum b0nitas, si sine iniuria eius operetur, cuius est res. quamcumque bonitatem iustitia prima officit rati0nalem. sicut in principali gradu, cum in rem suam exhibetur, rati0nalis erit si iusta sit, sic et in extraneum rati0nalis uideri p0terit, si n0n sit iniustu. ceterum qualis b0nitas quae per iniuriam c0n8tat, et quidem pro extrane03 Drtasse enim pr0 domestic0 aliquatenus rati0nalis hab0atur b0nitas iniuri08 a. pro extrane0 Uer0, cui n00 pr0ba legitime deberetur, qua rati0 ne tam iniusta rati0nalis defendetur 3 quid enim iniustius, quid iniquius et impr0bius quam ita alien0 benefacere seru0, ut d 0min0 eripiatur, ut alii uindicetur, ut aduersus caput d0mini sub 0rnetur, et quidem, qu0d indignius, in ipsa adhue d0mo d0mini, de ipsius adhuc h0rreis uiuens sub ipsius adhue plagis tremens 3 talis adsert0r etiam damnaretur in sae stul0 nedum plagiat0r. 110n aliterast deus Marci0nis, inrumpens in alienum mundum, eripiens de0 h0minem, patri filium, edueat0ri aluminum, d0min0 famulum, ut eum efficiatd00 impium. patri inreligi 08um, educat0ri ingratum, d0 min0 nequam. 0r0 te, Si rationalis b0nitas talem lacit, qualem lacerot inrati0nalis 3 110n putem impudenti0rem quam qui in aliena aqua alii d00 tingitur, ad alienum caelum alii deo expanditur, in aliena terra alii d00 sternitur, super alienum panem alii de0 gratiarum acti0nibus fungitur, de alienis bonis 0b alium d quin n0mine elem0synae et dilecti0nis 0peratur. quis iste deus tam b0uus; ut h0m0 ab ill0 malus fiat, tam propitius, ut alium illi deum, et d0minum quidem ipsius, faei ut iratum γ24. Sed duus sicut aeternus et rati0nalis, ita, 0pin0r, et perseetus in 0mnibus: eritis enim perfecti quemad-
4 primo fort. sicut scripsi: sic et MN cum in rem suam exhibetur, rationalis erit scripsi: rationalis erit, cum in rem suam exhibetur MR5 sit. sic uulgo 13 qu0d Eny: quo MN 16 lacunam signaui: autem agit intercidisse puto 18 aluminum II, alumnum L 21 n0n putem MR'. an putem R- 25 elem0sinae IIV, eleemosynae R 27 ipsius MF, om. RS 1015 20 25 30
389쪽
VII. Aduersus Marcionem lib. I 23-24.
m0 dum pater uester, qui in caelis est. exhibe persectam qu0que b0nitatem eiu8, etsi de imperfecta satis c0nstat, quae neque naturalis inuenitur neque rati0nalis . nune et alio 0rdinu traducetur: nec iam imperfecta, imm0 et defecta, exigua
5 et exhausta, quae, min0r numer0 materiarum Suarum, n0n in
omnibus exhibetur. n0n enim 0mnes salui fiunt, sed pauet 0res omnibus et Iudaeis et Christianis creat0ris. pluribus uero pereuntibus qu0m0d0 perlaeta defenditur b0nitas ex mai0re parte ce88atrix, paucis aliqua, pluribu8 nulla, cedens perditi0ni, id partiaria exitii 3 qu0dsi plures salui n0n erunt, erit iam n0nb0nitas, sed malitia perfecti 0r. sicut enim bonitatis 0peratio est, quae facit salu08, ita malignitatis, quae n0n saeit salu0s. magis autem n0n faciens Salu 08, dum pauc08 sacit, perflaeti 0rerit in non iuuando quam in iuuan i0. n0n p0teris et in grea - 15 t0rem referre b0nitatis in 0mnes desecti0n0m. quem enim iudicem tenes, dispensat 0rem, si Drte, b0nitatis 0stsendis intellegendum, n0n pr0su80rem, qu0d tu0 de0 uindicas. usque ad00 hae 80la eum praefers b0nitate creat0ri. quam si 80lam pr0fitetur et t0tam, nulli deesse debuerat. sed n0l0 iam do20 parte mai0re pereuntium imperfectae b0nitatis arguere deum Marci 0nis: sufficit ips0s, qu0s salu0s fastit, impurseetae salutis inuent0s imperfectam b0nitatem eius ostendere, selli det anima tenu8 8alu 08, carne deperdit08, quae apud illum n0n resurgit.
unde hae e dimidiati 0 salutis nisi ex dolaeti 0 ne b0nitatis 3 quid
25 erat perlaetae b0nitatis quam t0 tum h0minem redigere in Salutem, t0tum damnatum a creat0re, t0tum a de0 optim0 adlectum 3 qu0d sciam, et cur0 tingitur apud illum, et car0 de nuptiis t0llitur, et caro in c0 fessi0ue n0 minis desaeuitur. sed et si earni delicta reputantur, praecedit animae reatus et
2 eius. etsi uulgo 3 rationalis, nunc vulgo 5 quae in Isbr. mss. po8t suarum traditum huc transposui 7 et prius) om. F 14 in addidi non poteris cautem , et fort. 15 bonitatis scripsi: bonitatem MN potueris et rescribere: bonitatem in omnes defectivam) 17 tuo deo M, tuo R,
deo tuo Pam usque adeo notione rariore quin etiam 18 creatori,