Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

271쪽

modi conamendationem provenit' e Zelo, ut exclusia insipientiam ; secundo, diei thun caelum non esse inordinatum, ut ilet indiscretionem, ibi : et Timeo autem, etc. tertio, excludit eorum excusali 0-nena, ibi is an Si Squi venit, etc. I. Circa primum dii facit : primo, Onit gelum quem habet ad eos Sanctum, luia Dei Secundo, Stendit causam hujus

geli, quia incumbebat sibi ex osse io, ibi i

Despondi VOS, etc. - 10 Si ergo Zelus sanetus, quia et simulor vos id est diligo vos servente , et Dei inulatione. id est ad honorem Dei, non meum. Circa quod nota, quod aemulatio, prout est idem Iti ad Zelus, non aliud est quam utilem mulus animi bonus vel malus lendentis in statum pr0ximi importat servorem amoris. Et ideo consuevit si desiniri, Z lus est amor intensus non patiens OnSOr-lium in malo. Et si quidem non patiatur consortium in aliquo bono , puta, vitii vel alicujus imperfectionis, sed singulariter illud solus vult habere Hunc Zelus est bonus et aemulatio h0na, de qua dicitur Isior. XII, V. aemulamini charisma ta, etc. GaI. Iv, V. I 8 simulamini bonum in bono, etc. Reg. XIX , .l0 i et Zelo elatu S, etc. D PS. I.XVIII, V. l0 aelus domus tuae, etc. v Si vero non patiatur eon Sortium in aliqua excellentia, Vel in alii tua prosperitate tundi, i lilia aliquis singulariter vult eam ibi, lunc Zelus es malus et aemulatio mala. H0 autem bono et seu temulatione ali-

272쪽

quando quis ima latur alios pro Se sicut vir elatur pro uxore sua, quam ibi solivuli servari. Aliquando vero Zelatur aliquis pro alio, Sicul eunuchu Zelatur Xorem domitii sui ulcustodiat eam sibi. Sic Aposl0his populum suu in quem videbat paratum ad praeeipilium et cum SponSO Christo velle prostitui diabolo, aemulaba tur, ne Christus sp0nsus verus in eis aliquod diab0li consortium paleretur elideo diei Dei aeliaulatione. η uaSi dicat non pro me, Sed Christo, qui est Sp0nSu Ioan . Hi, V. 29 ui habet

I 0 a Zelo gelalias sum pro Domino, etc. 2 Unde autem Apostolo incumbebat hujusni odi aena ut alio ostendit dicens Des p0ndi uina vos, etc. , uasi diceret ni erit vos aemulo Dei aemulatione , quia ego Sum para nymphum hujus imatrimonii, quod est inter vos et Christum, quia ego despondi vos, s id est seci sponsalia, quae sunt per fidem et charitalem Oseo .ri, V. 9 Sponsabo te mihi, ele. η et ideo pertinet id me euStodire VOS. Quicumque ergo convertit populum adsilitem et ad justitiam, despondet eum Christo. Despondi, δε inquam, non mill iis, quia quae mullis adhaTel, 0lluitur Ier. Iii, V. I Tu autem p0llula es,

273쪽

el: O sed et uni Chri Sio η se a Viro persecto vir latis plenili tiline Zach. VI, v. l2 Oriens nomen ejuS Ier. XXXI, v 22 V0vii in acie Dontinus Super terrain, etc. v Et dici uir Christus vir unus. quia Singularis, et quantuli ad modii in conceptionis, e fluantuli ad indulia nas bus enim accipitur Virginitas pro integritate mentis Nana aliquando aliqua est Virgo corpore, qude non est casta mente si Ecclesia exhila et se Christo et Virginem, quando perseverat in fide, et infra Sacra menta absilue corruptione alicujus idola triae, et insidelitatis Ezech. ovi, V. 25 :cendi, et quant uni ad gralite plenitudi- Ad omne caput vi e aedificasti Signum, etc. nem Ecclθ. VH V. Ununi de mille, e CaSlam n exilibet se, quando existens etc. η fili, inquam, o viro despondi vos iusta Sacramenta et in si de tristi exhibet exhibere virgine ni s Nola quod a plurali uri talem corporis et perio Ephes. V. V. ad singulare descendit, sic ens Des 2 Ut exhibere sibi glori0sam Eccle-p0n Savi usos in plurali , et et exhiberet iam, n0n habentem maculam neque u virginena, s in Singillari, Volen OStetulere alia, setc. quod ex omnibus fidelibus si unum cor il Seu quia Corinthii possent dicere pus et una Ecclesia, ut debet esse in0n necesse est quod custodia nos, et virgo in omnibus membiis suis ; et ideo: Zelus tuus n0n es rationabilis, quia nos diei Virgine in castam. In nini- bene Servabimus n0smetipsos; ideo Ou-

274쪽

sequenter causam hujus geli ostendit, di-

dum est quod in paradis sui c0njugium Adam et vae. Sed va corrupta fuit per

Serpentem non vi0lenter, sed astute inquantum promisit salsum et suasit iniquum. Fal Sum quidem, cum diei si rilis sicut dii et nequaquam moriemini cum lamen ex h0 ipsi incurrerit necessi latem mortis iniquum vero ut tranSgrederentur et praeterirent mandalum Dei. Et secundum hane sinii litudinem p0stolus loquens, dieit Ecclesiam esse sicut Vam, illiam Iiabolus alii luando persecutus est manifeste per tyranno et potes ales, et tunc et Sicut leo rugiens circuit, quaeren Squem dev0 rei η ut dicitur lielr. V V. 8 .

Aliquando m0lestat Ecclesiam latenter per haereti eos, qui pr0m illunt veritatem et similant se b0n0s; et tunc sicut serpens seducit astutia sua promittendo salsa. Et ideo diei Timeo ne sicut serpens Evam

Seduxit, v a paradiso eam ejiciens a flu-lia sua, s pro millendo sal Sa sl im. II, v. 14 : Adam non est Sed uetus, sed mulier. η - Ila, B c. per similes deest pli 0nes haereti eorum, et 0rrumpantur sensus vestri s Et dicit et Sensu Vestri, quia sicut in matrimonio carnali cavet sponsus ne conjux 0rrumpatur carnaliter, ita Apostolus in li0 matrimonio spirituali limet ne corrumpantur spiritua liter Sensus cordis 1 Cor. . V. 33ὶ Corrumpunt 0n0S 0res, etc. . Vel

275쪽

sensus Spirituales, de quibus Sap. I, V. I : Sentite de Domino, etc. Cor. XIV v. 20 : Nolite pueri essit ei sensibus. -Ei excidant a simplicitate, quae est in Christo Iesu. η Simplex enim est illud ii od compositione caret Pseudo ergo comp0nebant unam Sectati ex Judaismo et vangelio, mandantes simul ei in Evangelio Servari legalia. Illi ergo excidunt a simplicitate Christi, qui seducti a seudo, simul cum Evangelio servant legali an et hoc timebat Apostolus de Corinthiis Eccli., I, V li): Vae peccatori ingredienti terram duabus viis contra Prov. 'I, v. 3ὶ et Simplicitas ustorum dirigit e0s.

Licet insipienter ageret non minis debent eum gl0riantem susserte Corinthii. 4. Nam si is qui venit, alium Christum proedicat quern non praedicavimus aut alium spiritum accipitis quem non accepistis aut citiuui Danyelium quod non recepistis recte pateremini. 5. Existinio enim nil l me minus fecisso magnis apostolis.

276쪽

6. Que si e suis ine. riment dans a parole it 'en est a de

8. 'a d pouill les aut res selises en recerant 'elles 'assistance

etc.

6. Nam et si imperitus sermone, sed non scientia I in omnibus autem manifestus sum vobis. 7. Aut num qii id peccatum feci, me ipsum humilians, ut vos eaealtemini' quoniami ratis Et angelium Dei et angelizavi vobis. 8. Alias Ecclesias Irpoliavi, a stipiens stipendia ad ministerium estrum. P0sito gelo quem ad Cori tulit os habebat

Ap0Stolas, et Stens Zel una esse rationabilem, hic consequenter rei novet eorum excitSalio item. Et circa hoc duo adit prim0, prop0 nil eorum excusationemra Se eundo vero, rem0Vel eam, ibi Existimoen im me, etc.

I. Circa pniMUM sciendum est, quod Corinihi possent suspieari qu0d ideo relum haberet de eis, quia timeat ne dimittani d0elrinam Suam propter doctrinam pseudori unde possent di est re constat quod minus bona sunt di millenda propter magi b0nari erg0, St. Seudo I 4eliora doceant, non debes turbari, si acquiescimus eis. Et ideo lance XcuSalionem ponit, ostendendo quod nihil majus quam postolus doce ut et praedicant. in Apostolus tria praedicavit eis, ei docuite0s. Primo, quod essent Christi Supra IV. v. Non enim praedicavimus OSine tipsos, sed Christum Iesum. Secund0, qu0d haberent Spiritum Christi Rom. VIII,

277쪽

bet, hic non est ejus noertio, ut reciperent Evangelium Clii isti Itom. I, V. 16 : Non uini erubesco Evangelium, etc. Si ergo seu si ineliora vobis prae ilicarentet 0M docerent, recte sacereti P excusabiles essetis Sed 0 non faciunt. Et locest luod licit Nam ei Si is qui, etc. v quasi dicat timeo ne pseudo qui venit ad

VOS 0n naissus, sed ex se sicut fur et latro Ioan. X, V. u0l quot Venerunt fures sunt et latrones. Ier. XXm v. th: Non millebam eo et ipsi currebant. Rom. x, V. 5 Quomodo praedicabunt nisi, etc. - Si, inquam, talis pra dicator et i dedicat v vobis et alium Christum v c. excellentiorem quam illuna, quem VS ci laedicavi naus, s quod

non potest esse, quia ut dieitur lior. Vm, v. 6 Unus Dominus noster Iesus Christus

per quem Onania, etc. hoc quantum ad primum. ut alium spiritum n c. naetiorem, si accepi Stis, s c. per alem,

quam accepi Slis, se per nos, id est ministerio nostro, qu0d non poteS PSSe, quia ut dicitur si Cor. xti, V. II Ilaec omnia operatur unus atque idem Spiritus, etc. hoc quantum ad Secundum . Aut praedicatis vobisse aliud Evangelium. id est aliam medicationem vel doctrinam,

quam per nos e non recepisti Gal. I. v. Miror quod si iam cito trans serimini, etc. η- Si, inquam, lilia et meliorasae r nt vobis. recte pateremini v id est saceretis excusando vos. Et quia n0n O-

278쪽

test eis aliud vangeli una, id est naelius tradi ideo Ap0st0lus excommunicat Galaias si aliud vangelium recipia iit Gal. I, v. Si quis aliud vobis evangeligave

rit, etc. ΙΙ0χοΝsEQUENTER cum dici Existimo, etc. y remo Vet hanc excusationem. Et

circa hoc duo adit prim0, ostendit quod ipse non minus sedit eis quam alii Oecundo, quod plus, ibi et Aut numquid, etc. v I circa primum tria facit primo OS tendit quod nihil minus sedit sacto quam alii Apostolici secund0, innuit quod non defuit ei saeuitas ad hoc aciendum, ibi : Nam et si imperitus sermone, ele.; tertio ostendit evidentiam miri usque ibi e In

omnibus aulem, etc. I Diei ergo recte paleremini vos seduci ab eis, Si melius praedicarent v0bis ; sed hoc non est Verum et Enim, id est quia, et existimo me nihil minus secisse s in his et a magnis Ap 0sl0lis, s id est quam Petrus et J0annes, quos isti habebant magnos. Et c0mparat se magnis post0lis, tum quia Paulus videbatur et repulabatur ab eis minor quam illi, eo quod illi suerunt cum Jesu, et Paulus n0n Quin etiam quia pseudo dicebant se missos ab eis; et ide0 Slendendo se parem magnis Ap 0sl0lici storum errorem re m0vet et pseudo consulat. Et non solum

nihil minus sedit, sed plus I Cor. XV, v I 0 Plus omnibus lab0ravi.

279쪽

2 Et ne sorte dicerent ei: unde tibi est

saeuitas ad hoc faciendum, cum is imperitae litigiiae istendit luod ei facultas assuit ex magilitudine cienti: e, dicens: C Licet Sinici inperitus erit40ne, tamen non Stin imperitus Scienti an Petr. , , V. 15 : Sicut et eliarissimus fratern0sler PauluS, Secundum sapientiam, etc. Sed h0c sciendum St, qu0d Seudo, quaerentes gloriam pr0priana et litera Secta lues, nitebantural trahere populum per ornata, et Si ibi ilia, et exqui Sila verba, n0n attendentes nisi 80lum aures permulcere ApDSlolu Vero, quia non quaerebat utilita leni propriain,

sed solum dilatali 0nem fidei Christi et prosectum ejus, ita proponebat verbum dei, ut omnes p0sse ut cadere, 0nI0rman See0nditioni audientium et capacitati. Unde

quia isti tu principio n0n erant capaces ali 0 0ctrinae, prop0Suit ei sidem, n0nius ubtilitate Serm0uis, Sed eo modo quo capere OSSent, Se plane et aperte. Et ideo isti dicebant eum esse imperitum Sermone I Cor. I, V. II : Ν0n in sapientia verbi, etc. propter hoc dicit Apost0lus Hicet Sina ni peritus Sermone, ut Obi Videtur, hoc non sui ex desectu scientiae, Sed propter V0 ex quadam dispensatione, quiae tamquam parvulis in Christo lac polum dedi vobis, etc. Vel dicendum ad ille ram, quod Apostolus sui balbus elix h0e, pseudo deridebant eum. Et de dicito et Et si imperitu Serm0ne v id es imperilae linguae, cu0 s lame et sum imperi-

280쪽

mei facta Suni Super VOS, etc. ΙΙ. Consequentei cum dicit: Aut num

quid peccatum, etc. η Stendit quod plus se ei quam omnes alii ; et hoc quia praedicavit Sine sunt plibus Circa hoc duo adit prim0, 0nit aclum Secundo, cau Sam

primo, Stendit saelum quantum ad praeteritum Secundo, quantum ad suturum, ibi et Et in omnibuS, etc. s Faelum autem praeteritum ostendit dupliciter : prim0, in generali Secundo, tu speciali, ibi is du0-

uiam grati S, etc. B

lo Dicit ergo recte die quod nihil minus feci ab illis, nisi lari hoc repuletis male et minus aclum, quia diminui de

aucl0ritale mea non aecipien sumptu a

vobis rael si h 0 esset malum, minus se eissem. Et ideo ostendit quod n0n est malum et hoc est qu0d dicit Aut numquid pee- ealum feei. id e Si numquid peccavi, ehumiliari meipsum a et diminueu de auc-