Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

301쪽

etc.

duin quo mala vi laxit, ibi Damasci prae h0norificabo, s praeponend0, c. illini mi-p0silus. η Circa primum ita actici primo, ni Sterlo aliorum. propuli it se aliis pra)serendum Secumlo, II. In quo tilena Sit prie serendus sien-0s leti dii in qu0 Sit prius ei elidiis ibi : Quia dii, die elis : Quia in laboribus, etc. iii laboribus, te lerti0, 0usirmat quid duas dicat iu 0 plus ego, quia unidam dict0rum, ibi : e Si lotiari opor-i magis ostensus minister Christi. In hociei, etc. v primo, luantum ad aula illata; Secundi , Dicit ergo si vide , insipiens vobis, ii ualitum ait mala ponte assuimpla, ibi quia c0mmendo me, et ad equo me aliis, luci lineribus Saepe nquanto magis vi .lelior vobis minus sapiens, l0 Iala auleni illata, prim0, 0uit si pr. seram ast ei. Et ideo dicit nou in generali dicens se Plus ego visum c. 80lum sum mi uis ter Christi sicut et illi 0st usus minister, in ab tribus plurimis Sed ut minus Sapiens s Secutulum ves- quam illi et si aliquos labores pertulerint trum judicium, e dico u quod ego sum' i Cor. xv, v. 0 Abundantius in plus η minister Christi, quum illi et quan- uibus illis luburaxi. I; Secundo, enu tum ad 0 diei se praesere ii dum esse erat ista mala tu speciali et hoc-re primu , Π0m ., i v. 3 Ministerium mi eum l

302쪽

quantum ad carceris qualores quia a iue arceribu abund. xulius, s G quain illi I t. XVI. V. 23 Cum multas plagas illis ululissent, c. Paul et 0cii S g Dii Serunt in carcerem. - Secundo quali tum ad stagell0rum d0lores, quia in plagi S, ' e. Sten Sus una, Supra modum ali 0rum, Sc. 0duin humana virtutis Vela Supra modum n utinum consuetudinis Supra, VI V. In plagis, in carceri bus, etc. I

Sed contra it Cor. X v. 13 Fidelis Deus, qui non per mille Vos leutari supra id, etc. Non ergo Supra modum humanae virtuti S. Diesp0ndeo : dicendum est, quod Deus non permitti nos lentari sine adjutorio

I Cor. X v, V. I 0 N 0u autem ego, Sed gratia Dei merum quantum ad morti l errorem inde diei In mortibus frequenter, o id est in periculis et terroribus m0rtis Unde dicebat ipse R6m. VIII, v. 35 et 0rijsicamur l0la die. Cor. , xv v. 3I quotidie m0r 0r propter gl0riam veStram. Sed consequentur eum dicit Itide j quin litteS, etc., smaui se stat duo uli ima pericula, quae per pessu est. Et primo periculum plagarum Secundo, periculum mortis. Plagarum autem periculuit manifestat per ipsa perpessad Sui Se Judaei su et ideo dicit: eo Iudaeis qui nil uies , etc. o0 laudum est autem sicut dicitur Deus. xxv x. 2 Pro mera Sura deli et erit plagarum m0dus, ita duntaxat, ut quadrage uarium uulnerum n0n xcedbt,

303쪽

etc. Ex quo habetur, qu0d homines pr0 min0ribus peccatis debent flagellari rata

tamen, qu0d stas rellatus non reciperet ultra quadragilita plagas Jud: Di autem, ut vide rentur misericordes, seni per aciebant citra maia latum Legis, da ille pauciores quam quadraginta, Seculti ilia Iuod eis videbatur. Quia ergo ljo habet aut Pauluin quando Iluge labant eum, diuituebant sibi de numero praedici quanto minus poterant, Q. unana tan uim minus, da illos sibi trigi illa novem. Et hoc est, quod quinque vicibus accepit, id est recepit quadraginta plagas, minus una n plaga, id est, triginta novem. - Secundo, manifesta pericula perpessa ab extraneis, se a Gentibus, di

v. 22 Magistratus scissis eorum tunicis jussit e0s virgis caedi item , xxii, V. 24 : Iussit eum tribunus duci in castra et flagellis caedi et torqueri eum, etc. - )l erieula vero mortis illata, et primo pericula mortis illata ab hominibus ostendit, dicens Semel lupi datus sum n oesuit in civitate Licaoniae ibi obrutus lapidibus sui quasi mortuus A t. XlV, V. 8 : Lapidante, Paulum ejecerunt eum extra civitatem, credente eum mortuum i)Secundo, perieula mortis illata a periculis naturiae, et litae sunt specialiter maris, et aggrava ea Primo ex numero, quia a Ternaufragium se ei s id est pertuli. Secundo, ex continuitate, quia a Nocte et die in profundo maris id, o quod est gravius, ilitia ad littera in dicit, luod cum iiii ies passus Sit naufragium lamen semel tulit sub aqua per diem et noctem, divina cum virtute pr0legente. Unde tolerat dicere

304쪽

in prosumtum, etc.

2 Enumeratis autem malis illatis, enumerat eouSequenter etiam mala SSumpta cum diei In itineribus η sit primo. exteri0rx Seeundo, interiora, ibi se Prieter illa quae exirius estus, etc. η Mala ex le-ri 0ra exprimit et quantum ad mala, quae contingi intin itineribu secundo quantum ad ea quae eventu ut in domibus. Quantum ad prinatim, I primo. ponit naulli-plici latem itinerum dicens: In itineribus Saepe η c. Si nSu Suna minister claristi. sustinendo naulla dura et gravia alieni r Irom. v, v. I9 b Ierusalem usque in Illyricum etc. at curia hoc multas alias vias sedit et Romam, ut Hispaniam vadens ῬS. XVI, V. Propter verba lab'orum tuorum ele. - Secundo, enumerat periculum itinerum. Et primo, praeni illit minora Secundo, subdit gravius periculum, ubi in salsis fratribus. - rar- millil autem tria secundunt upe nauli apstricula passus est. Primo pericula Secundum causas mi hoc Vel ex causa naturali, et iste diei Periculis luminum. Naturaliter enim lumina hyeme excreScunt, et sunt rapida, valle pericul0Sa, etc. Vel ex malitia violenta ; et quantum ad hoc dieii 1 e Periculis latronum quo DX- ilabat ei diaboliis, ut vel veste ei aufer re ut Isb, ix V. 2 Simul venerunt latrones, etc. Secundo, enumera pericula metum cluserenti et hoc . vel ex

305쪽

par tes s sulli venient de leui population contro si commo cola ut

suis, intestici Perle uti e genere, id est a Iudaeis pro euratis Vel ab extraneis et ideo dicit et Periculi ex gentibuS, propter unius Dei praedicatione in qui eum capere Volebant, e Sic in suis et in aliis non habebat equi Ier. X v, V. 0 : Ut quid me genuisti mater mea vir uni doloris ' etc. n Tertio, enumera pericula quantum ad loca ; et ne, vel quantum ad civitates, utile dicit is Periculis in civitale, id est in cum molionibus civitatum contra iust. Sicut sui I phe Si et apud Corinthum, ut patet Iet , viri et i X Vel quantum ad solitudines ; et quantum ad hoc dicit Periculi. in Soli tu dine, quae erant et a bestiis malis, sicut quando vipera 0m0rdit Manum suam Ict. XXVIII, V. 33, quando congregavit sarmenta. ex lenuria ciborum, vel quantum ad maria. Et ideo diei iis Peri eulis in mari, non e mari, Sicut Suprδ. sed se mari, ut pericula, quae proveniunt ex praedonibus e pyralis Eccli. XLIM, V. 2i, Qui navigant mare, etc. b Sed gravius periculum Subdit, dicens

Perieulis in salsis fratribus, id is insulsis Christianis et haereti eis, et in pseudo

306쪽

27 'ut so uJert 0utes sortes de raraum et de fatiques, es pille ' quentes, a vim, a sui , beau coui de eunes, e ro id os a nudit .

ment quotidien se je suis, et a sollicitude de to ut es es selises. 29. Qui est uible, sons que e in 'us' aiblisse avo lui 2 Qui est scandalis , suns que e brute 50. Que 'il aut se utor ter de quelque chose, e me glorifera de

Prosequitur mala tuae pro Chri Si perpessu S

2 . In labore et rumna, in Uiliis mutiis, infame in sili, in jejuniis

ni tuis, in si istore et nuditate. 28. Proe ei illa quin aeti in se tis sunt, instantia 'a quotidiana sol ieitudo omnium Ecclesiariam. 29. Otiis infirmatur, et Io non infir mora uis seandalizatur et νο non Uror Z30. Si oloriari op met, qua ira firmitatismis sunt, yloriabor. 3l. Deus et pater sui ni nosni Iesu Christi, qui ei benedictus in oecula, s il quod non mentior. 32. Damasci pro posistra gentis Arethoe regis, custodi bat civitatem Damasce Norum, ut me comprehenderet 33. Et per fenestram in sporta demissus Sum p Pr murum et sic fugi manussu S.I' Hic conse litenter nutar erat Palas ponte assiimpla. ure Sustinenturii domi-l iis. Et enumer:it tria mala opposita tribus bonis. Πpe Sunt necessaria ad vitam d0mestica ui Primuna 40n una ist requies

307쪽

sona ni seciundum est sustentatio ibi Her-ijura es t sonae talum vestis. - I. Reyuiei ergo somni opponit laborem et vigilias. Quantum ad laborem, dicit In labore, 'Se manuit m Ict. xx V 24 Ad ea quae mihi opus emini, etc. η Et ideo dicit Sl pra, i, V. 5 In laboribus, s quia ad litteram, ut dictum Supra, manu Unxiclum qu :Prebat. Et 2 Thess. m v. uel mel die laboratiles, etc. uantum ad laboris desectum dicit Erumna qu e si desectus et languoreonsequeri Se X

labore, vel ex morbo alui dii PS. XXXI, v. 4 Conversus Sum in aerumn n. te.

Quantum vero ad vigilias, diei In vigiliis mullis, o vel in vae aud praedicationibus de noele vel peri manuali Act. XX, dicitur, quod a protraxit Sermo nem usque ad mediana noctem. II. Sustentationi vero cibi opponit duplicem Subtractionem cibi, unam quae PS ex necessitate ; unde diei uinciam et sili, quia se , ad litteram desciebat sibi ali quando cibus et pulus 1 Cor. iv, V. II : Usque in hane horam, etc. sol iam quae est ex voluntate ; unde diei in In jejuniisl nulli S, Sc. Oli in lari e SSumptis, et propter exemplum bonum e propter maceralionem carnis r. ix, v. Castigo corpus incum, etc.

308쪽

onini adjicientur Obi S, v c. temporalia Quare ergo in fame et si ii

Respoli te diceridulla est, quod quan do expedit, adjiciuntur objS, c. temporalia, et propter utilitatem n0Stram, Sed aliquando expedit carere ei S. III. Fomento vero vestis opponit du0 Unum ex parte naturae, unde diei In frig0re aliud ex parte inopiae, unde diei i erat nuditate v c. Sten Su Stim, se minister Christi l Cor. iv v. l :n udi et instabiles, etc. Supra, VI, V. 4 : In necessitatibus, etc. II CONSE0ΠΕΝΤΕ cum dicit Praeter illa, etc., enumerat mala assumpta interi0ra, quae causantur ex S0lliciti id in cordis pro pseudo. B0nu aut elim praelatus idupliciter Tigitur pro subditis si primo,

soli j ei ludine conservationis subditorum Secund0, pro desectu ipsorum. Et stam dupliceni asstic ionem pasSu est ApDStoluS. I. Priinam cum dicit Praeter illa. quae extrinsecus, etc. η uasi dicat: praeter Omnia quae exterius palis et passus Sum, angit me gravius interior assi clio, se Sollicitudo sub ilorum. Et ideo dicit :σInstantia Omnium ecclesiarum v magnaeSt, et nullum gravat, quia mullum Sollici tat Luci, X v. Martha, Iartha S0lli cita es, et turbaris erga plurima, etc. Rom. , Xll, V. 8 : Qui praeest in sollicitudine. - ΙΙ. Secundam amic 0nem passus S pro desectu subditorum et hoc

309쪽

quelque ch0SQ, s il revisent Sur certa in potnis i desidenis Ou biendites que plus haut ii parte des inauxinu' illa ousseris aveo tant dec0urage ici de ceu qu' illa vit si ave pruden de Mais parce qu'si viter

dupliciter, I Se pro letectu spiritu a Ilum unde dieit Quis infirmatur, Sc in si te et bono, et ego non infirmor in corde d0le iis de eo, sicut de me l Or. IX, V. 22 Factus suila infirmis infirmus, Ier. ix v I ui Silabi capiti meo aquam, etc. - 20 Ilem pro seelii corporalium, unde dicit e uis scandaligatur, η malo seriae, id Siquis patitur tribus iliones, K et ego non uior igne compassionis ' Iste est ignis quem Dontinus venit mille re in erraui Luc., Xii, V. 49 . Et allende, quod c0ngrue .ulitur hoc ei ho e uror, s litaeon passio procedit ex auiore Dei et proximi, qui est ignis consumens dum ni vel ad sublevandus miserias pro X inii rum, et purgat ex assec ii 0mpassionis, et per quem nobis peccata relaxantur charitas autem illius compa sionis, operit mulli tu dinem peccatorum. Vel aliter : aliquando enim labitur h0m iii peccatum e SeipS0, et tunc ius ematur. Aliquando autem ex malo exemplo alio rhina, et tunc scandaligatur Luc., xvii, V. 2 et Matth. XVIII, V. sto: homini illi per quem candalum venit, ele nil sit vi ΝDE cum dicit Si gloriari oportet, etc., s confirma qua'dam diciorum Superius. Vel dic quod supra loquitur quantum ad mula, quae pertulit commendabiliter 'le autem quantum ad mala, quae Vilavit prudenter. Sed quia vitare pericula, qui surgunt propter sidunt, id e

310쪽

de respeet, de era into et 'amour, et ait que e ne men pa S, K 3nStur pertinere ad instrinitatem, ideo, primo praemitti quo in illis, qupe infirmitatis

sunt, vult gloriarici Secundo, proponit juramentum ad consili ni alionem dicendor una, ibi et DeuSet Pater, etc. terli 0, Stel dii modum vitandi, ibi : si amaSei, et . I I. Proponit ergo primo de quibus gloriatur, si debet gloriari, dicens Si, ηpro quia, et portet gl0riari, quae sunt infirmitatis meae gloriabor. η Quasi die utri alii gloriantur in genere et in aliis nimii danis rebus Phil. m, .l9 et Gl0ria in consu-Sione, etc. v Et ego etiam coactus gloria lussum in eis. Tamen si gloriari oportet, gloriabor i insit nai latibus me js in si a XII, v. et Libenter gl0riabor in iusirini lati

bus meis, et .

II. Secundo, subdit qu0di 0 naeulitur. invocans testim0nium divinum per modum juramenti, ut credatur ibi, dicens et Deus et Pater, te a Ubi tria p0uil. - 10 Unum per quod inducit ad amorem, unde diei Deus a Ier. X v. Quis non timebit te, et , - 20 Aliud per quod excitavit ad amorem , unde diei Pater n Iac., I, V. I omne datum optimum, etc. Malach. I, V. 6 : Si ego paler, ubi est amor meus 2 Vel secundum aliam litteram, honor meu S. - 30 Tertium per quod movet ad reverentiam et laudem, uti de dicito e ui est benedictus Deus in Saeeula Sup. I, V. Benedictus Deus et paler, etc. Iste ergo iam reverendus, taui diligendus, tam timendus, scit quod n0n enli 0r, v c. in his,