Commentaires de S. Thomas d'Aquin sur toutes les epitres de S. Paul

532쪽

CAPUT IV.

Per similitudinem parvuli, ostenditur digni tas gratiae, supra statum Legi S.I. Dico autem, quanto tempore inres parvulus est, ni se diserti servo, cum sit Dominus omnium 2. Sed sub tutoribus et actoribus est usque ad pr initum tempus a patre 3. Ita et nos cum essemus Parvuli, Subolementis mundi eramus servientes. Postquam ostendit Apost0lus Legis deseelum hic consequenter ostendit gratiae dignitatena. Et primo, per exemplum humanum Seeundo per exemplum Seripturae, ibi is Diei te mihi qui sub Lege vultis eSSe, etc. v Circa primum duo facit primo, ostendit dignitatem gratiae supra primitivum statum veteris Legis, per similitudinem a lege humana sumplam Se cundo, ostendit quod ipsi sacti sunt participes hujus dignitatis per idem, ibi et Quoniam autem estis filii Dei, etc. stertio, arguit ipsos, e quod hanc dignitatem contemnebant, ibi Sed tunc qui-

533쪽

dem ign0rantes Deum, etc. Circa primum duo saetici primo, ponit similitudinem Ἀeeundo, adaptat eam ad propositum, ibi

I ΝΟΤΑΝDUM est, quod in pr0p0sita similitudine qualuor tangit p0stolus, I primo quidem, dignitatem, quia non est Servus, sed haeres; unde diei uanio tempore haeres, etc. Quod aptatur et resertur ad populum Jud eorum, tui fuit luere proniissionis Abra lini PS. CXXX lv V. et xi VI, v. 5 Eligit nos in haereditatem sibi, et ad Christum, qui est id res omnium Hebr. I, v. uem On Sli tui haeredem univerSorum. II. Secundo, ejus parvualom, unde dicito et Parvulus est. n quia et ud:ei parvuli erant secundu in latum Legis Amos: VII, v. uis suscitabit Iacob, quia parvulus est Similiter et Christus parvulus factus est per incarnationem Is. IX. v. 6 Parvulus natus est nobis, etc. Sed nota quod Apostolus aliquando assimilat parvulo latum Legis, sicut hic aliquando latum praeSenti vitae lior. X lil. v. Jὶ et Cum essem parvuluS, ele. Cujus ratio est, quia latus veteris legis est sicut parvulus propter imperfectionem cogit ilionis in ipsa comparatione ad la-lum gratia et veritalis qua per Christum sata est. Sic ut latus praesentis vitete, in qua si videmus per Speculum in nraliginale, 0S Sicut parvulus cona paratus si alii si itura vi usu, in qua est persecta Dei cogniti0, quia videtur siculi est.

534쪽

IΙΙ. Tertio, ejus Subjectionem, una diei Nihil dissertis serv0, cum Sit 0- minus malum, Sed Sub uoribtis, etc. Proprium enim servi est, quod sit Subjectus aliqui 0mino. Puer autem quamdiu par Ulus est, quia non habet 0guili 0uem persectam et usum liberae voluntati propter defectum aetatis, committitur cust0diae aliorum, qui et b0na sua defendant, et hi dicuntur ut 0res, et neg0tia agant, et hiaetore n0minantur. Et de u licet sit d0

minu Omnium v rerum Suarum lamen in

quantum subjicitur aliis c nihil dissert a SerV0 η quia nec Voluntatem liberam habet, imo e0gitur et haec adaptantur ad 90pulum Iudaicum D. XLiv v I Et nunc Servus meus Iac0b, etc. Sed 40-landiana est, quod in sipulo Judate aliquierant sina pliciter servi, illi, se qui propter tim0rem pinnie et cupiditatem tempora tum, quae ex promittebat, Legem serva bant. Aliqui vero erant, qui non era ut Servis impliciter, sed quasi servi existentes erant vere sui et haeredes 2 qui, licet allende re ut exterius ad temp0ralia et vitarent pinnas, nihil0minus lamen in eis sinem non ponebant, sed accipiebant ea ut figuram spiritualium b0norum. Unde licet viderentur nihil exterius stillarre a servis, in quantum caeremonias et alia Legis mandata Servabant, lamen erant domini, quia non ea intentione eis utebantur ut servi, quia ill0s utebantur amore Spiritualium b0n0rum, quae praefigurabant Servi veri

535쪽

principaliter limore pinnae et cupiditate terrenae comino dilatis Christus erat etiam quasi Servus, quia licet sit Dominus omnium, Secundum illud Ps. cri, V. t : Dixit Domi tuis Domino meo, etc., B tamen nihil videliatur disserre a serv in exterioribus, uinitantum honio Plia l. II. v. Exinanivit semel ipsum, s0rmam Servi accipiens, et halbi tu invenlus ut hom0 Sub lut 0ribus autem et actoribus erat, qui Sub Lege factus erat, ut dicitur infra eodem Factum sub Lege et hominibus subditus, ut dicitur Luin, I. v. l) ra Subili tu illis IV. Quarto, iuris leui potis congruitatem, cum dicit silue ad iii Iuli uiuini leni-pus a patre η quia Sicut haere Secundum determinali 0nem patri praesiuit temp0re sub ut iribus est, ita et Lex determina tum tempus habuit a Deo, quamdiu deberet durare, et quamdiu haeres, e populus Judae0rum esset sub ea. Similiter et prius initum tempus ultra Hatre quo Christus n0nerat acturus miracula et Sten Suru dominium p0lesialis divinae Ioa ι. ii v. 22 : Nondum venit hora lea. ΙΙ0 ΛΝ similitudinen adaptat, cum dicit c0ns est uenter Ila et nos, etc. v Et primo, adaptat eam quantum ad Iudaeos Secundo, quantum ud Cliristum, ibi At ubi venit plenitudo tenipolis. v Dicit ergo dico quod quanto tempore liae res par VuluS, etc. y et ita uos dud ei, cum AESse-

536쪽

mus parvuli in latu legis veteris, si Subeluinentis mundi eramu ServienteS, id est Sub Lege, quae teniporalia pr0mittebat IS. I, V. I9 : Si voluerilis et audieritis me bona terrae eomedetis v et comminabatur pinnas temp0rales Vel ex eius dicitur g elementum n quia Sicut pueri S, qui sunt iistituendi ad scientiam, primo, prop0uuntur elementa illius Scientiae, per quae manuducuntur ad illam scientiam illa lex vetus pr0 posita est Iudaeis, per quam manu ducerentur adsidem et justitiam supra, III, v. 24 et Lex paedag0gus nostersuit in Christo. Vel si Sub elementiS, id es e0rp0ralibus reruni ritibus qu0 Servabant, Sicut lunares dies, ne0menias et sabbatum. e lamen instandum est quod pr0pler hoc non differrent a Paganis, qui elementis serviebant hujus mundi, cum eis n0 servirent Iudaei seu cullum impenderent, Sed sub eis Deo Serviebant, et eum colebant me utile Vero elementi servientes, eis divinum cultum impendebant Rom. , I v. 25 Servierunt creaturae p0liusquam Creatori, ele. Fuit autem neceS- Sarium, quod Iudaei Sub elementis hujus mundi deservire ut Deo, quia iste ordo est congruus naturae humanae, ut a se usibili

bus ad intellectualia perducantur.

537쪽

Simili ludinem jam pr0p0sitam adaptat ad Christum, cujus ini eSt, ut ad0pli 0nen siliorum Dei reciperemuS. 4. I ubi venit plenitudo temporis, misit Deus Filitim suum factum eae muliere, factum sub Lesse, 5. Ut eos, qui sub esse erant, redimeret, ut au0ptionem siliorum recipere

Lege erant, te DIJ SCIENDU M S autem, qu0d supra in similitudine propoSila quatuor Stendit per 0rdinent, Sicut di cluni est. I. ui autem

illa quatu0 adaptatis ad Christum, incipii ab ullimo, c. a determinatio ii temporis, cujus alio esto quia idem tempus sui in quo Christus sui humiliatus, et in quo fideles fuerunt exaltati. Et de dicit : At ubi venit pleni ludo temporis is id est p0Siquam tempuS, luod uerat praestitit uin Deo 'atre de mittendo Filio Suo eratc0mple lunari et hoc modo accipitur Luin, ii, V. 22 Impleti sunt dies, ele sit ei-

538쪽

tu autem plenum tempus illud propter plenuudinena gratiarum, quae in eo dantur, Secundulia PS. LXIv, v. 10 Flumen Dei replet una est aquis, etc.; item propter impletionem figurarum veteris legis Imith. , V V IT : Ν0n Veni Sol Vere Legem, etc., vilem, pr0pter impleti0uem promi SSorum Dan. IX, V. Confirmabit auteni pactum mullis hebdomada una. v Hoc autem quod dicit At ubi venit plenilud 0lem p 0riS, te, etc., s Similiter et in aliis Scripturae locis, ubi tempus circa Christum impleri dicitur, non es reserendum adfatalem necessit aleni, Sed ad divinam ordinationem, de qua dicitur in Ps. CXVIII,

v. I 0rdinali 0 ne tua perseverat dies, lete. QSSiguatur aulem duplex ratio, quare illud tempus prae0rdinatum est ad adventum Christi. Una sumitur ex magnitudine quia enim Imagnus Si qui Venturu erat, oportebat et mullis indiciis et mullis praeparationibus homines ad adventum ejus disp0ui Hebr. 1, V. J Multi sarie multisque modis, etc. holia e X 0nditione venientis quia enim medicu erat VenturuS,0portebat qu0 aule adventum Suum On- vincerentur h0mineS de m0rbo, et quantum ad deseelum scientiae in lege naturae, et quantum ad desectum virtutis in lege scripta. Et de Op0rluit utrumque, Sc. et legem naturae, et legem Scripturae advenium Christi praecedere.

539쪽

II. I 'Apol re adapte a similitude quant acla dignit si 'hsirilior v. 4 :

II. Secundo, adaptat quantum ad hae reditariam digiti lutem, uni diei Misil Deus I ilium Suum s c. propriuin et naturalein. Et Si lilius, ergo et liae res. Dicit auteni si Filium Suunt, s id es pr0prium, naturalem et unigeni lulia, non ad 0pti Vuni Ioari. III, V. 6 si Deus dilexit

iam niluni, ut, etc. - Mi Sit, niluunt, uti non a Se Separatum qui missus est

cendit de celo, Filius laoni in is qui est in caelo qui licet descenderit per assumptionem carnis, tam eii est iu cael0. Itein

misit eum, non ut esset ubi prius non erat, quia licet et in propria euerit η per praesenti uni carnis, K in mundo lamen ratis per prίu Sentiam deitatis, ut dicitur in vangelio Ioan . 1 v. lj. Similiter non misit eum qua Si ministrum, quia Sua missio sui asSumptio carnis non depositio majestatis. Misit ergo Deus Filium suum ad sanandum, inquan , de Vialionem c nn cupiscibilis, et ad illuminandum ignoran liani rationalis creaturae Ps. cui, v. 20 Misit Verbum suum, etc. n Misit etiam ad liborandunt a potestate daemoni cun-tra infirmitate ni irascibilis Is., XiX, V. 20ὶ κ ille eis salvatorem illi liberet s

540쪽

Sans mutation essentielle, i tui Survient accidentellenient quelque

i Voye sipit aucR0m. mortis liberab e0s, de morte redimam eos is item ad salvandum ab eorum peccatis . an. HI V. 1 Noli imisit Deus Fili uni suum in mundum, ut judicet mundum, Sed ut Salvetur mundu per ipSum.

m. Tertio, adaptat Similitudinem quantum ad parvitalem, eum dicit: si Factum e mulier v Is. IX, V. ParvuluS natu est n0bis, etc. v Phil. II, Exinanivit semetipsum, etc. Parvum se fecit non dimittendo magnitudinem, sed assumendo parvi lalem. In hoc autem, quod diei Faeluin e muliere, B cavendi sunt duo err0reS, Sc Photini, qui dixit Cliris tum purum h0miuem SSe, el

ei ideo ita dicit ipsum Faelum ex Uliere, n quaSi lotaliter uilium ex ea Sum p Serit. Sed hoc est falsum, quia Si 0ntra illud quod dicitur Rom. I, V. 3 uisacius est ei ex semiue David secundum carnem non dicit Secundum personam, quae e S ab aeterno, Se ipsa hyp0slasi Filii Dei. Unde j cui cum sculum sit album de novo, non Op0rlet dicere, qu0d ipsa SubS lautia sculi de novo sat, sed qu0 ei de novo albed accesserit : ita ex hoc quod Filius Dei de novo carnem SSum pSil, non op0rlet dicere, quod pers0na Christi de novo Sit saeta sed quod natura humanaei de novo adventi, Sicut corpori, cum absque Sui mulati0ue quaedam acciduul.