장음표시 사용
62쪽
locis degentis adjungi, quod tamen acidum e suapte natura, spiritus modo dicti impetu ita percitum sit, ut cunaphlogisto coire, illudque complecti nequeat inde fieri, ut in vapore sulphuris quidem elementa in sint, sed ipse tamen
verum non sit volatile sulphur. Quibus positis multa explicat in his, quare nec leonis, balneorumque aquae sulphur Oleant, ne emissus e vaporis flamma halitus nares, faucesve irritet; non enim compos, tum in his rebus sulphur contineri . Quod si argenti nito rem vapor tandem inquinat, id acido tribuendum esse, quod licet mediocri sit copia, tamen tractu temporis effectum edere debet, qui sub sensum veniat. Similiterque longo annorum decursu ex acido , cum primum liberum aerem attingeret , ibique nonnulla phlogisti, is artis minimas particulas aggrederetur, coaluisse Onit albidam crustam cum inteis periis fulvis granis , quam supra descripsimus, nec non tenuia quaedam candidissima sulphuris fila, quae ad leonis fontem in sui jecta pelvi cernuntur. Videtur ergo e Bassi opinione sequi, ut oreetanus, de quo hactenus egimus, vapor facultatem , quam habet, ut admota face incendatur, non a genuino sulphure , quod fortasse non continet ullum , sed omnino a naphtha accipiat Id quod ex eo etiam verisimile fit, quod Bassius animadvertit, fontes sci licet, qui volatilis sulphuris ditissimi sint, nec
tamen ullo flammam concipiente vapore utantur, frequentes valde esse, inter quos fons Orectae vetetis, quem supra commemoravimus, praecipue re Censeri debet contra qui vaporem praeseserant similam ejus , qui leonis , ac trium aliae rum aquas comitatur, esse tot terrarum orbe paucissimos. Atque hoc etiam nomine erat vapor is dignus in primis, in quo tantum operae ac laboris Balsius consumeret.
Ihil est rerum omnium, quae nos circumstant, cujustam nostra intersit naturam , Conditionemque cognovisse se, quam eorum , quae non hium in quotidiano usu versantur . sed cibis etiam , quibus vescimur, parandis persaepe ad hibentur. In his est olivarum oleum, cujus rincipia Splo
63쪽
raturus Putius ab olivis ipsis exorsus est , quas chymicae analysi ..cum nondum maturae plane essent, subjecit, poitquam
Ingentem insipidi phlegmatis vim suppeditarunt immaturae, parum olei, multum capitis mortui. Oleum ita veniebat, ut speciem albicantium vaporum haberet nihil veropriae ferebat, quod non commune sit vegetabilibus omnibus, si titillationi committantur. At a maturis phlegma prinaum prodiit septimam Ilivarum partem pondere aequans, insipidum illud quidem initio , sed deinceps magis magisque acidum Phlegma excepit oleos materia ad quintam ponderis Olitarum partem , quae tamen sibi adjunctum tantum aquae habebat, ut e septem ejus libris una dumtaxat dimidia olei secerni potuerit. Oleum hoc, cum deinde rectificaretur, adhuc phlegina te non pauco inquinatum se ostendit naua bulli aque permultae sursum ferri non sine sibilo erumpere visae sunt. Quae tamen cum non ante apparuerint, quam vapores ascendere coeperint aciduli confirmabatur urius in ea sententia , acido contineri principium illud , quod disjunctissimas res, oleum, is quam , consociat, inque u tuum quasi complexum adigit. Ceterum rectificatum leuna ita sibi constans fuit , ut discrimen percipi nullum potuerit primum interis ultimum . Denique caput mortuum salma Praebuit acrem naturae prorsus alcatinae. Haec cum in olivis comperisset, olea expressa aggressus est Putius. Tria elegit, quorum X perimentum caperet oleislorem , cujusmodi sponte, solo suo pondere pressae stibiant e tela, cui impositae sunt, olivae maturae venale leui naaptimum oleum deterius. Singula distillatione tractata primo phlegma exhibuere , quod sensim acidius fiebat; deinde oleum butyri instar postea oleum subtiles, unaque aporeSacidos permultos ; porro vaporibus his cessantibus oleum coloratum, X indeque oleorum nigrorum gradus alios atque alios, quorum ultimus ominium maXime empyreumaticus denique sub distillationis finem rursum vapores , pauculo illos quidem, sed acidissimos. Haec tamen non eadem suerunt proportione in oleis omnibus . Fuit enim phlegma in oleo optimo perpaucum, plurimum in deteriores modicum inpurissimo aciditatem vero praese tuli: eo promptius, impen
susque, quo eis et olei conditio deterior. Similiterque quo
64쪽
Iongius oleum distillationi commissum a purissimi conditione
ditaret, eo plus butyrace olei suppeditavit, eo etiam majorem acidorum vaporum Vim contra eo minus olei subtilis In acidi naturam diligentius inquirens utius, illud multis tentavit modis ferro , cupro , violarum syrupo, nitro tortari oleo. Numquam non vitriolicam maXime indolem visum est promere . Sed rem tum denique se plane exploratam habere Putius putavit, Cum volens Xcipulit m mutare, jubensque propterea retorti vasis collum erigi , trepit his repente explosionesque Xaudivit. IntelleXit enim , vapores pure acidos, qui tum forte copiosi ascendebant, in guttas coaetos
atque in subjectum calens oleum recidentes idipsum sicere quod vitriolicum acidum solet, si quando in calens oleum
Pari diligentia caput mortuum examinavit, quod obtinuit eo largius ab oleis, quo essent minus pura. Illud multo igne aperto calcinatum constanter salem praebuit lamellis compositum, omnino neutrum, quem credibile videtur Putio ex salibus ipsis, quos planta a fructus adducit,
Animadversione autem dignum in primis est, quod com .perit Putius , cum olea duo , quae supra commemoravimus butyraceum is subtile rectificaret. Nam cum in expressorum ab oliuis oleorum distillatione, omni phlegmate X hausto , se Offerret, uti di Ximus , prima oleum butyraceum , deinde subtile , contra in utriusque horum rectificatione primo subtile
se se obtuli butyraceum deinde Cujus rei causam repetit ille a duplici acido, quod in oleis expressis sibi videtur deprehendiise, quorum alterum aYe ipsis adhaeret, alterum estiis intime conjunctum . Subtilis an ingeniosa 1 explicatio, pluribus observationibus confirmata , de qua lectoribus auctores sumus, ut uti sermonem ipsum consulant, quem anno jam ineunte millesimo septingentesimo septuagesimo tertio in Academia recitatum tandem in opusculis edimus. Nos ad ea properamus, quae usum maxime respiciunt, quorum aliqua opportunissima sint, si quando de Sprressorum oleorum conditione e tempore judicium ferre oporteat. Sed antequam ad haec veniamus, unum adhuc de rectificatis oleis notandum habemus, quod eorum essicacitatem
maΣime declarat . Nimirum a idem oleum iterum ac saepius
65쪽
rectificetiar, si ipsum non modo magis deinceps magisque
subtiles, sed etiam ita diaphanum tandem Vadit, ut aquae
colorem, limpitudinemque aemuletur e autem tenuitatis
adductum cum fuerit, adeo penetrans est, ut ad ippellani olei naturam progi me accedat id quod ex eo etiam comperit Putius , quod cum affectum torpore carpura hujusmodi oleo ricasset, torpor brevi evanuit. Nunc illa , quae modo proposui, Xpedi , exordiorque ab iis , quae si caveantur, sit X pressi e Olivis , quas apto, riteque subacto solo natas ponimus, olei conditio laudabi.
iis . Ac primo quidem colligantur olivae, Cum maturitatem adeptae arboribus pendent; neque vero XCutiantur, sed manu legantur. Fiant e iis acervi, eaedemque sic acervatae serventur usque donec utem suam corrugare coeperint. Tum vero premantur; sed non ita avide, ut mucilaginosa etiam earum pars X primatur insidet enim in hac auli erus olivarum sapor , qui propterea in Oleum etiam derivaretur . Denique oleum, quod sub expressionis finem obtinetur, cum primo ne misceatur minus enim ei purum , ideoque illud vitiaret. Neque credendum , non posse oleo mce re, quod olivae diutius, quam par esse diXimus, acervatae considant. Cito namque fervescunt e quo fit, ut oleo ac redinem
quamdam impertiant, quae aliquo praesertim elapso tempore se prodit. Hujus autem proprium est fauces quodam ardoris sensu assicere. Quod si olea etiam , quae ab immaturis oliviseXprimuntur, acriora esse solent, non eamdem tamen esse utriusque credinis causam ' rationem ostendit ut ius. Sed quis speret, Oleis, quae in commercium veniunt,
Omnes , quas digimus, diligentias fuisse adli bitas Igitur ut de eorum conditione facile quisque judicet neque enim
chymicam initituere analysim omnibus datum es ad colorem, ad saporem , ad ardendi modum se attentum praebeat. Meliora olea pulchre vel flavescunt, vel virescunt; numquam non pellucent Saporem habent dulcem , nequaquam austerum , aut acrem , nullum in palato, faucibuive ardorem relinquunt, stipticum sensum nullum . Sine stridore ardent, celeriterque ardendo consumuntur id quod ex eo repetit ut ius, quod minus acido scatent; putat autem, immigium oleis minus
puris acidum impedire, ne phlogistum celeri deflagratione absumatur. Adhuc haec erant, quae cursim de olivarum oleis Tom. I. g. di-
66쪽
licenda habebamus, quorum analysim etsi utius tempor1s brevitate pressus tam longe, quam voluisset, provehere non potuit, eam tamen ita persecutus est, ut experientissimum se chvmicum ostenderit, humanorum commodorum studiosissimum.
BRutorum animallium sectio cum pulchram per se inrt
cognitionem, tum vero habet quo se iis etiam commendet, qui utilitate omnia metiuntur. Facta enim cum humano corpore comparatione, ut multas ante hujus physiologia accessiones inde accepit, ita non pauca eorum , quae habet etiamnum obscura , credibile videtur fore, ut illustrentur aliquando, in apertoque ponantur. Quam sane spem habere possumus eo firmiorem , quo majori studio & apud exteros .apud nostros a viris physicarum rerum peritissimis anatomiam, quam comparatam vocant, coli videmus. Cujus laudis ut nostra etiam particeps sit Academia fecerunt cum alii alias, tum vel maXime superioribus annis medici, idemque anatomici praeclarissimi tres, Ioseph allantus, Cajetanus
Caspar Uttinus, Aloyuus alvanus, quorum studia paucis perstringere aggredior.
De quorumdam animalium oryan vocis.
Notum est physico cuique quanto studio Herissantius,
Anatomicus in Gallis longe nobilissimus, vocis vias in animalibus pluribus perlustraverit, eo scilicet consilio ut gravissimam de natura instrument , cui effecta humana vox attribuenda est , quaestionem illustraret. Tanti viri indui riam sibi ad imitandum proposuit Ballantus, nihil tam cupiens, quam ut posset suis, ipse investigationibus celeberrimae quaestioni lumen afferre aliquod . Itaque anno millesimo septingentesimo se Xtois seXagesimo in fetibus, in canibus, in vitulis observationes instituit anno proximo ad volatilia se
67쪽
Τrachea in fetibus ex anullis contat non integris, hi ippe cum posticum ejus parietem iliciat plana mei abrana cibo. in canali contigua. Anuli illi, cum magis sint qua in in homine distincti, sinunt, ut liberius caeso phagus dilatare se possit, asperiora , quae feles deglutire solent, sine tracheae offensione admittere . Laryngis cartilagines , praesertimarytaenoideae, teXtura sunt compactiori, quam in homine.
Thyroide in anteriore parte vi prominet, ejusque circumferentiae os hyoide areislsime adhaeret, cujus cornua, quod singulare Ballant videbatur , cum cornibus cartilaginis ejusdem conjunguntur, brevibus illis quidem ' obtus s. rytaenoide posteriori in parte in phagum versus elevantur, formantque circuli quasi segmentum quo fit, ut circumscripta iis rima non uniformis sit, sed elegantem in modum intercis . Crico idea ne vi quidem ab humanae figura distat: itemque epiglottis , cui sane sui sunt elevatores musculi satis manifesti, quos Morgagnus in brutis concessi, in homine
In laryngis internas partes inquirens Ballantus quatuor offendit ligamenta , quorum duo inferiora, robustioraque sic jacent, ut mediam relinquant rimam cum humana lotti de comparandam ; duo ver superiora, sunt minus crassa , recedunt ita a se mutuo, ut rimam non Orment, saltem glottidis nomine dignam . Superiora inter atque inferiora ventriculi Occurrunt duo, utrinque unus duo alii inter superiora ligamenta modo dicta , .ligamenta epiglottidis posteriora, quibus nempe ligamentis epigloto: η arytaenoideis cartilaginibus annectitur. Haec in fetibus. In cane tracheae anuli ita sunt, ut in homine, nisi quod spatium membranaceum juxta Cesophagula relinquunt paulo minus latum . Cartilagines, sive texturam cujusque spectes , sive figuram, ita prorsus se habent, ut in fele, praeter arytaenoideas , quae ad posteriorem partem in circuli
segmentum non tam altum elevantur, neque tam laeves sunt,
elegantesque, quam in fele. Ligamenta etiam in canis la-rynge adsunt quatuor sed superiora , quamvis diducta minus sint , quam in feles, tenuiora tamen sunt, breviora ut multo magis in cane videatur lottis ab inferioribus emciligamentis, quae, pergrandi validissima sint, Walte admodum ascendunt versus superiora. Eo etiam fit, ut ven- a tri
68쪽
triculi superiora interis si seriora ligamenta locati, qui pro' fundi valde sunt, lati, fere undique clausi formam quasi tympani ab ant inferiora enim ligamenta alte alsurgentia ita ad superiora accedunt , ut inter utraque vix supersit tenuis rima ingrelsam aeri in ventriculos concedenS. Vituli anulos tracticae, integros habent, nonnihil ellipticos textura vero cartilaginum laryngis est ipsis cum cane in fele communis Crico idea humanae , thyroide fe-tinae similis est oryraeno ideae ad humanas proxime accedunt; epiglottis ab humana musculis non parum , at figura nihil differt. Nulla conspiciuntur in vitulis ligartient superiora inferiora autem, e quibus lottis constat, crassa valde sunt, eademque robustissima. Tubus denique ad laryngis usque ostium aequabilis porrigstur, ventriculis interruptus nullis His descriptis conjecturas de vocis causa proponebat Ballantus, quarum summa huc redit. Ut laryngis structura, ita vocis ratio alia et in animalium speciebus aliis . Felium vox in multos flectitur vel acuti ei, et gravitatis modos, Maliquando hominis , puerorum praesertim , julatum imitatur id quod tum aYime apparet, una feles in Uenerem aguntur. Canes tonos habent pauciores, eorumque vox modo rugitu continetur , modo latratu. Unus tantummodo videtur tonus posse vitulis concedi, isque valde gravis, qui mugitu semper X primitur. Hinc statim apparet, tonos edi plures ab animalibus , in quibus ligamenta laryngis superiora sunt aliqua, ab hisque tanto plures, quanto sunt ligamenta insigniora quo inferebat Ballantus, inliga metitis vocem formari quod si in ligamentis formatur, non nisi ab eorum tremoribus, concussionibusque eam denaessici posse ore mores enim hi crebriores esse possunt, rarioresve pro varia ligamentorum cetera sint pari an tentione, sicque essicere illam tonorum varietatem, quae videbatur ipsi frustra ab Xiguae rimae dilatatione constrictione veeX spectanda . Ceterum vocis edendae munere Xcipiebat epi-glottidis ligamenta, quamquam in fetibus ea in enerit fere omnino libera excipiebat quoque ventriculos, quos , etiam ubi insignes sunt, ut in canibus, non ad sonum proprie edendum datos autumabat, sed potius ad resonandum Ergo canum tam rugitum , quam latratum praecipue ab inferioribus liginientis in tremores actis repetebat, mavique conji-
69쪽
conjiciebat, aerem in ventriculos ingressum , ibique repercusesum, atque collisu in vocis magnitudinem adaugere. Cum vero vituli, qui solis utuntur inferioribus ligamentis, sonum tantum emittant gravem , veri valde similem unge opinionem esse colligebat, qui tonos graves inferioribus ligamentis effectos tribuit. Denique ex his omnibus concludebat, vocis organum cum Fere inio ad lyrica instrumenta multo probabilius, quam ad neumatica esse referendum sed rem omnino affirmare ante non audebat, quam in aliis animalium speciebus suas initi ruiiset observationes
Itaque ad volatilia se convertit, disseruitque anno millesimo septingentesimo septimo, sexages in de pica, sturno . In his similiter, atque in avibus plerisque Herilsantius, invenerat ipse vocis organum non ad tracheae canat,
sed ad bronchiorum divisionem locatum; de quo tamen antequam diceret, voluit quaedam a se in lotti de animadversa cum Academia communicare . Nimirum cum pica , sturnus id habeant cum avibus fortasse omnibus commune, ut epigi orti de careant, Cupido eum incesserat cognoscendi
ecquid id sit, quod vicem epiglottidis supplens, ne inge ita in larvngem illabantur, impedit. Et quamquam suspicionem jam fecit sent aliquam illi plurimi, quibus laryngis ilium
interno in limbo refertum viderat, nihil tamen villis his tribuere voluerat, Diod observatio, Ἀκ perientia non docuisset. Quocirca vivam picam cultro per quam diligenter dissecuerat, ut totus laryn in Conspectum veniret quo facto, pica sponte laryngis osculum modo relaxante, modo Con-1fringente, apertissime intellexerat, villorum compleXu inconstrictione illud plane occludi Cum vero attentiorem se praebuit Tet, deprehenderat etiam osculi ejusdem conii rictionem cum arytaeno id eorum musculorum contractione ita conspirantem , ut illam ab hac ilici dubitare non posset, praesertim poli quam eam motuum conspirationem , quoties illis musculis stimulum admoveret, instaurare se posse vidisset,
ita quidem ut arctior osculi con strictio timulum consequeretur acriorem. His expositis, quorum poliremum alteri sententiam , statuentis aryraenoideis musculis non relaxari , ut
quidam posuerant, sed conitringi lottidem, mirifice commendat, laryngem, Miracheam picae , turnique describere ag Sressus est.
70쪽
Laryn iddem conssatur cartilaginibus, quibus humariis quae tamen in his animalibus mollissimae sunt. Interna ejus superficies Levis est .aequabilis, uitiisque sive ligamentis , sive ventriculis scatet. Trache vero longissima et , anulos habet amplius octoginta, qui ad ellipticam figurana
accedunt, atque in totum cartilagine sunt. Prope bronchiorum divisionem incipiunt anuli paululum intra ubi cavum prominere eoque prominent magis , quo propius ab eadem divisione absunt. Hinc fortasse ob continuitatis quam appellant legem, prominent etiam, quamquam minus deinceps minusque, anuli primi ronchiorum, qui tamen non ellipticam figuram habent, sed eam , quae circuli segmentum referre videatur. In ipsa autem ronchiorum divisione chordae exstant duae longiusculae, albicantes , Otundae, di naturae Omnino ligamentosae quae quidem in anteriore parte anguli, quem ronchia faciunt, Ortae ad oppositum parietem , in quem infixae sunt, feruntur ita liberae solutae in toto tractu, ut nusquam vicinis partibus adhaereant. Ipsis etiam pro-Ininentibus, quos ante diximus, anulis ligamento si aliquid superstructum invenit Ballantus
Sed ligamentum nullum insignius illo, quod juYta ronchiorum divisionem Xilibus suis capitibus tubi superficiei
alligatum , tum in medio crassescens nonnihil conveXum tubi ejusdem axem traiicit, liberrimeque intra cavum uitat. Hujus autem ligamenti tensioni moderandae praeest , e Ballanti uidem sententia , musculus de bicipitum genere , qui ab octavo supra ronchia anulo profectus in duo statim scinditur crura, quorum unum ad ligamenti caput unum, alterum ad alterum excurrit, arcteque ei annectitur. Quare non dubitabat Ballantus hunc cum thyroarytaenoide musculo comparare , quem in homine pro varia suorum crurum contractione ad varios tensionis gradus ligamenta lottidis adducere
Cum haec omnia in picae , sturnique larynge , atque tra
chea animadvertissiet, vi continere se poterat Ballantus, quin palmam Feret ni di ferri t. Quorsum enim tam artificiosus prominentium anulorum chordarum apparatus , si Vox , ejusique toni aliter, ac pie ponit, creentur Attamen alias duxit exspectandas esse observationes , maluitque timidus videri, quam non satis opinandi temperans idque eo vel maxime ν