장음표시 사용
231쪽
diuersa natura non salis alcatini solum, sed et salis acidi, ex quibus illi compositi sunt. Eorum igitur
virtutem ex solis obseruationibus et experientiis Usque eo colligere et discere monet, donec naturam alcati et acidi, ex quibus sales neutri conflati sunt, perfecte perspectam habemuS. Eius modi P. S .
enim sales neutri, quod ad eorum externum habitum, externasque qualitates pertinet, admodum s
miles sibi inuicem videri queunt, qui tamen pro effectu, valde disserunt, quod exemplo salis ex aquis Bathoniensibus parati et salis GL AusERI veri et spurii, qui illius loco in Anglia saepe venditur, probare studet. Caput quartum sistit alteram speciem salis re p. 77. perti in aquis Bathoniensibus, et quem salem marinum esse contendit. Hac occasione in huius salis naturam, qualitates et effectus, quos non solum in aqua, sed et per se in curatione morborUm praestat, inquirit. Denuo allegat Noster testimonium et experientias Cl. LvcAE, qui saepe memorato
opusculo demonstrauit, salem, qui post ulteriorem
evaporationem larga satis quantitave, sub forma cry stallorum cubicarum remanet, esse salem marinum. Hic sal omnes qualitates salis neutrius habet: genitus enim est ex alcatino corpore et spiritu acido, qui specificae tamen est indolis. Quando enim additur spiritui nitri, reddit ei vim soluendi aurum: quum e contrario simul ei demit facultatem dissoluendi argentum. Ei igitur multum Virtutis propter ea tribuit Cl. Auctor in multis morbis, quoniam nostri humores in statu sano de sale illo marino multum participent, et insuper aquae, hoc Ce sale praeditae, prae illis, alio sale dotatis, in minora ideo facilius possint penetrare vasa, quia quae, aliis salibus ita saturatae, ut nihil amplius L pere queant, largam adhuc quantitatem salis maj
232쪽
thoniensit non partiam copiam salis marini continent, multum virtutis sibi promittis Cl. Aufior ab huius salis commistione cum aliis contentis parti-
Caput qui titum exhibet terram absorbentem in aquis ust mniensibus repertam, et USque natura m et usum. Omneῖ fere aquae post evaporationem sistunt te i ram, quam s Jutam habuerunt. Quo plus aut in mites et dissolubiles eiusmodi fuerunt terrae, eo fa ibribres praedicat Cl. Auctor aquas, quae his praeditae sunt Principalis vero huius terrae in aquis Rathonienslibus usus in eo consistit, quod iun- Ela sit cum acido minerali, et hac ratione, salem neutrum formet, qui, uti iam percepimUS, eximiae est efiicaciae. Magna igitur disterentia intercedere necessari ε debet inter aquam, quae particulas suas terr as adhuc solutas suspensasque tenet, ut oculis perfecte pellucida appareat, et inter aquam, quaCturbida est, et ex cuiuS interstitiis terra, ante plane soluta, vel ob defectum caloris, vel ob disces.sum acidi mineralis volatilis, secessit et fundum petiit In hoc casu haecce terrae nullum alium edere queunt esse lum, quam aliae absorbentes terrae: in illo autem maiorem omnino ab illis exspectat CLAutior esseclum. licet hoc pluries experiri, et hanc sthientiam experientiis magis confirmare ipse su
Caput sextim explicat aquarum Oleosum principium, quod sedulo distinguere monet a vulgariphlogisto, seu principio inflammabili sulphureo
Corporum, quia a nonnullis confundi dicit. Hoc enim in dissolutione corporum in aerem abire assirmat illud autem in aquarum Bathoniensem parte, Post evaporationem residua, remanere. Ut lectoribus suis hoc persuadeat rursus testem adducit Cl. LUCAM. Hie asseruit aquas illa oleos a materia
plurimum diuites in primis aptas esse ad fermentandum
233쪽
dum et putrescendum. Per priorem Operationem et mutationem obtineri contendit spiritum inflammabilem: per posteriorem vero volatilem tantum acrem cum phlogisto. Ex his colligere audet No-P. IO L. ster oleosam materiam aquarum Bathonien minime esse το φλογις is, sed oleosam materiam, Communem omnibuS aquis.
Caput septimum disserit de qualitate aquae sim-p- IO3.plicis in curatione morborum, et quam efficaciam huic aquae Bathonienses debent. Nil singulare, qΠod non omnibus notum sit, in hoc capite occuseris, hinc ad sequens properamus. Octauum caput agit de mutatione, ad quam p. os. subeundam singulae partes ingredientes aquarum
Ruthoniensium secundum earum naturam et qualitates aptae sunt, quando inuicem miscentur: accedunt quaedam notae censoriae in nos cornium Bathouistine. Quotidiana omnino edocemur experion-tia, diuersa corpora multum mutari eorum mistione,
ut inde non solum disserentem, sed interdum etiam contrariam obtineant indolem, quam antea habuerunt. Hinc Cl. Auctor colligit hoc idem accidere salibus et partibus, quae ingrediuntur aquaS Bathyni esses. Minime igitur concludendum este docet, a partium separatarum indole et efficacia ad eme-ctum totius missurae. Licet enim partes separatae hanc vel illam qualitatem possideant : tamen non sequitur, ut eandem illae etiam Conseruent, quam do in aqua solutae et cum aliis mixtae sunt. Diuersi omnino inde oriri possunt effectus, qui ex partium ingredientium coniunctione et compositione explicandi sunt. Quum vero scientia theoretica P. Ichemica hic non sufficit, ad experientiam et obseruationes practicas, tanquam securissimum ducem et magistrum perfugere sedulo monet. Hac occasi0ne multum dolet, vehementerque inuehitur in
medicos, qui medicinam in nosodochio generali
234쪽
Bathonien f exercent, quod huc usque neglexerint ex copia aegrotorum, qui quotannis illuc veniunt atque recipiuntur, colligere atque edere catalogum casuum, seu morborum, in quibus aquae Πathonienses salutares vel noxiae repertae fuere. De-
P. 333 fiesensibus igitur eiusmodi historiis, Noster sibi sumit ex principiis cognitis, aliisque ex chemia desumtis experientiis, effectus aquarum ope ratiociniorum, seu ut philosophi loqui solent, a priori
determinare. Principalem ideo causam singularis illius facultatis operandi quaerit in perfecta et completa dissolutione serri, et terrae calcareae in spiritu illo acido vitriolico volatili, ope cuiuS Cum aqua intime miscentur, et nouum producitur Corpus, quod stupendos saepe et maiores edit effectus, quam ex parua ferri et ferrae copia, quae in aquis conti- P. 39 netur, comprehendi potest. Huc refert et Comiunctionem salis neutrius aquarum cum sale mari'ΠO , CX quorum Copulatione reliquos effectus explicat, quo S in corpore humano praestat. p. I 6. Caput re paussa continet de generali aquarum Hathonienaeum qualitate. A specifica particularum ingredientium qualitate procedit Cl Auctor ad aquae compositae generalem qualitatem, seu agendi et applicandi rationem. Quoniam autem haec sine perfecta cognitione corporis humani neque in-P IS λ telligi neque tradi potest, in capite decimo ad explicationem structurae corporis humani et animalis
Quum omnibus cognita hic tantum inuenimus, P. I ad caput undecimum progredimur, quod de soluentibus in genere, eorumque natura et effectu agit. Liquores soluentes, qui menstrua vulgo audiunt, tanquam mechanica merito considerat Cl. Auctor instrumenta, quorum virtutem ex eorum figura, magnitudine, duritie, grauitate explicare studet, licet demum non neget, experientiam in multis
235쪽
cognoscendis effectibus non prorsus esse excludendam. Quum sanguis plurimum ex aquosis partibus co0stat, omne id, quod in aqua solui, hinc cum sanguine misceri potest, ad soluentia pertinet. A qu se igitur medicamenta, salibus praedita, potentis' sima in natura sunt soluentia. Facile enim sanguinem intrare, cum humoribus nostris commis geri, fibras solidas hinc stimulare, viscidum ae glutino' sum, quod alia aquosa intactum relinquunt, soluere et euacuare postunt. In praecedentibuS vero Cl. Au' p. I 72 ictor demonstrauit, terras praesertim at CalinaS, quando ab acidis dissolutae sunt, naturam aCquirere salium, hinc ab eis eundem in corpus humanum sperandum esse effectum. Soluentium autem liquorum, siue menstruorum , virtus multum iuuatur calore, siquidem pro huius augmento illorum vis
Hinc in capite duodecimo aquarum Bathoniensium p. I 88. Calorem peculiarem ponderat, et simul mirabiles mutationeS exponit, quas calor ad virtutem soluentium liquorum, seu menstruorum, confert. Hazoccasione non nullas adducit experientias, ubi pro diuerso gradu caloris, diuersi secuti sunt effectus: id quod exemplo albuminis otii, et seri sanguinis in aqua bulliente vel tepida cocti illustrat, cui experimentum urinae, quae dum frigescit, crassas particulas deiicit, dum vero denuo calescit, omnes detestas partes rursus soluit et recipit, adiungit. Adplicat haec in primis ad usum externum aquarum Bathoniens min balneis: quod enim eorum internum attinet, sufficientes deesse experientias dolet.
In capite decimo tertio Cl. Auictor disserit de is p. 19s.
bribus, quae aquis Bath0niensibus interdum excitantur : ubi simul harum utilitatem in curatione morborum chronicorum ostendit. Non omnes febres, Praesertim quas accidentales vocant, statim medica
236쪽
mentis tentandas esse, bene monet: illarum enim ben0ficio insanabiles saepe curari perhibet morbos, qui remediorum Usu vix non semper peioreS redoduntur ac lethales. Simili modo de febribus usu aquarum Bathoniensum excitatis iudicas. Dum enim dictae modo aquae vireS vitae roborant, hinc circulum sanguinis accelerant, facile aecidere potest, ut aecendant febres, quae pro Constitutione humorum atque partium solidarum, salutares. vel funestae fieri queunt. Hoc igitur medicus, qui Curam secundum rationem dirigere vult, bene perpende-xe debet, ne illas praematuro usu temperantium aliorumque remediorum statim extinguat, vel has prorogato usu aquarum augeat. Clarum hoc facit exemplo paralysis, quae a diuersis oriri potest causiS: vela viscido, et alia tenaci, sed dissolubili
materia, neruo S in genere premente: vel ab obstruitione cerebri, orta a praeternaturali influxu humorum non facile soluendorum. In hoc casu usus aquarum, et inde accensa febris necessario nocebit: in illo autem iuuabit et resolutionem nemorum tollφf. Is igitur aeque taxandus est, qui aquas Hetthoniensees in omni paralysi statim reiicit, ac ille, qui eas prae omnibus uniuersaliter extollit. P. 2O6. In capite decimo gwart0 quaedam addit de usu externo aquarum Bath0niensium. Tria hic Cl. Auctor potissimum examinanda putat. Primum, quid essiciant balnea aqua simplici parata: deinde, qualis effetius sit futurus, quando his balneis eaedem partes super adduntur, quae in aquis Bathoniensibus Continentur: post, quid expectandum ab iisdem aquis differenti ratione externe applicatis in diuersis morbis. In primo membro trita occurrunt:
ostendit enim Cl. Auitor eiusmodi balnea laxare fibras. In secundo contra probat, balnea ex aquis Bathonien Hur parata, ob principium ferrattim, et terram Calcaream, quae ambo in acido volatili so- . tuta
237쪽
tuta tenentur, fibras potius adstringi et poros cutis excretorios magis claudi. in huc adstrictione quoque latet ratio, cur febres ab eiusmodi balneis saepe accendantur, quae si prudenter tractantur, optimam praestant resolutionem obstruitionum, quae causam plerumque praebent morbis diuturnis. 111 tertio membro spectat ad balnea vaporis, et illum modum, quo aquae per stillicidium L Doute di- num adplicantur. Sed multum conqueritur hos aquis utendi modos nondum apud Bathonienses satis esse in usu. Sequitur nunc ultimum seu decimum quintum Ca- p. 23 S. put, quod inscribitur: consequentiae ex praeCedentibus ductae, et annexae inde conclusiones. Nil autem Continet, quam praecedentia effata atque dogmata breuius contraita, et aphoriSinorum in
Trai te d'Osteologie traduit de l' anglois de M.
des planches en talite- douce, qui representent en naturei totis les Os de l' adulte et dumetu S, avec leurS explicati Ons, par M. SVE Profuit eur et Demonstrateur ii 'Anatomie aux
Ecoles Royales de Chirurgie, des Academie
Royale de Peliature et de Sculpture, Censeur Royal et Conseiller dia Comite de s Academie Royale de Chirdrgie. Premi ere et se' conde partie, a Paris, cheZ Guilla ume Cave-lier fol. Imperiat. alph. 6. pl. a I. Praefat. pl. I 3. tab. aen. XXXI. duplices.
238쪽
Tractatus de Osteologia ex anglico Cl. Μ O N R O, opusculo gallice versus, adiectis tabulis in aes incisiis, quae ossa adulti et foetus ad naturae Veritatem, cum explicationibus sistunt Auctore Cl. S V E, etc. Pars I et II. Anatomici studii incrementum et praestantiam
iconibus ad naturae veritatem delineatis et in aes incisis multum adiuuari et augeri nemo dubitat, in primis autem partium putredini facile obnoxiarum Conseruatio, variis quidem subsidiis hactenuS tentata, non melius, quam in iconibuS aCCura te elaboratis praestatur. Hanc attentionem itaque nonnulli in ossium fabrica declaranda ferme super-VaCanoam pronunciarunt, cum ossa exsigcata, per multos annos sine euidenti quadam mutatione, Con seruari et in usus eorum, qui figuram, proportionem et fabricam potissimum crebrius repetendo Cognoscere et ut normam considerationis partium mollium applicare volunt, impendi queant. Et nos mirati fuimus post splendida et pretiosa CHESEL-D E N I et A LB I N I opera, delineationes nitidas et accuratas ossium exhibentia, nouum nunc prodzat, elegantia iconum prioribus vix cedens et ex hac parte omnino Commendandum. Cl. S V E, quem in rebus anatomicis et ad ossium
doctrinam praecipue spectantibus disquirendis maxima cum attentione versari iam alibi declarauimus, in praefatione operis rationem reddit, et praemissis generalibus quibusdam annotationibus de medicina,
vid. Memoires de Μathematique et de Physique Presentes a I' academie royale des sciences, de Paris Tom. II. Sur les proportions dii Squelette der homine. P. S a. vid. Comment. nostr. Vol. VI. Part. III. P. S3S
239쪽
anatonaen potissimum ad eam perficiendam multum conferre, osteologiam autem tanquam primam partem reliquis praeferendam esse, ostendit. Ipse itaque icones et sceleti totius et ossium singularium vario sub positu consideratorum delineare et in aes incidere curauit, et explicationem accuratam figurarum addidit. Inter omnes autem libellos, qui ossium fabricam accurate describunt, Cl. Auctori per
fessoris Edilaburgensis s iaccineia descriptio, quam itaque discipulo quodam linguae angli Cae gnaro exhibuit, quo ex ea in gallicam transferret et ita huius operis editioni RCcommodaret. Tractatus igitur praesens os eologicus in duas partes diuisus est, quarum prior Cl. MONRo os eologiam, annotationibus non nullis passim adiectis, exhibet, altera autem tabul S OsteologicaS cum explicatione Cl. Susi comprehendit. De anatome ossium Cl. MoΝR o nihil est, quod adducamus, cum illa ab anno vigesimo sexto huius seculi, variis sed nec adeo inter se diuersis editionibus, praeter illam, quae nuper i 7S8 prodiit, omnibus rei an atomicae indagatoribus iam dudum
innotuerit, et illam laudem vere meretur, quam Auctor noster eidem tribuit. Notulae , quaS hic subiecit, continent non nulla Auc forum Citata, eminentias, depressiones et foramina, quae Cl. MoNRo forte neglexit, curiosaS tandem non nullas obseruationes, quae otia concernunt v. C. de numero vertebrarum et costarum auicto, de costis coalitis
et bifidis, de osse squamoso duplici cet , ex quibus
praecipuas nunc adducturi sumus. Vbi de ossium genesi disseritur, varia ossificatio, p. nis praeter naturalis exempla adducuntur; e. g pleur
240쪽
magna ex parte ossea ; thvroidea glandula osseis particulis referta. Perhibet etiam Ct Auctor se inpia matre et plexu choroideo, nec non in lente crystallina puncta quaedam ossea deprehendisse. p. 24. Gradus sex ossium emollitorum construit Noster, et quaedam de morbo foeminae Su tot proponit, cuius ina in sexto gradu emollita et in saniemqUasi conuersa erant, non nisi perios ii vestigiis remanentibus. Causam huius morbi in abusum salis communis coniicit, quo foemina illa per duos annos immoderate usa fuerat. p. 7. Nonnullae porro ossium Wormianorum varietateS recensentur, V. C. Os parietate sinistrum quarta quidem posteriori et superiori sua parte, ut OS distinctum conspicuum erat. p. 93- Tredecim ossibus maxillae superioris No stercum CL nΕRT1N adiungit minora ossa turbinata sphenoide alia spetits cornρts f hen0idauxin, quae triangularis figurae sunt, inferiuS Convexa, superius concalla, inter partem posteriorem ossis ethmoidei et partem anteriorem et inferiorem ossis sphenoidei, ante cristam eius et ad partem mediam superiorem vomeris sita. Horum ossiculorum appositio ad os ethmoideum fab. VsJ i. fg. 3 et q. ad os sphenoideum fg. a. delineatur. fg. autem S et 6 utraque ossiculorum facies exhibetur et treS anguli, tria latera et incisura quaedam icone exprimuntur. 'Cellu-
' Quae de his ossculis obseruauimus, quod nimirum vexae partes ossium palatinorum sint, breuiter indicabimus. Os quodlibet palatinum ex parte primaria, in palato visse , ad latus ollis maxillaris superioris, ante ossis sphenoidei procesIus p terygoide os sursum
ascendit, inde satis certam partem sursum et extrOrsum ad orbitam perficiendam mittit, aliam vero introrsum veritis vomeris mediam et superiorem partem dirigit, eo in loco et ossi sphenoideo vicinam et ante