장음표시 사용
111쪽
de scirrhis ventriculi egimus. Attamen non seirrhο-sae tantum obstruitiones, sed et spasmodicae constribiliones vasorum minimorum ventriculi, et menstruorum suppresito vomitum hunc excitant. 8) Excre- p. 246. tio subitanea magnae copiae urinae pallidioris. Motus humorum in vasis secretpriis urinae augetUr quidem, sed eodem tempore vasa quoque spasmodice confringuntur, ita ut tenuissima tantum pars humorum transeat. Haud raro in iis, qui per Vehem eni tem morbum debilitati sunt, quando nocturno tempore in lecto iacent, insignis copia urinae profluit, qui fluxus interdiu, aut quando e lecto surgunt, Cessat,
et a Cl. Auctore urina hectica seu colliquatiua vocatur. 9) Atrophia neruosa. lta vocat consumti O- p. 2S3. nem, in qua nulla excretio praeternaturaliter aucta
est, et nulla febris adest. Ea saepe oritur, si nerui ventriculi et intestinorum morbose adfecti sunt, ob consensum, qui es: inter ventriculum et reliquas parteS Omnes. Aluus ut plurimum in hac atrophiae specie obstructa est, nonnunquam saluum signa adsunt. Pulsus debilis es , ut plurimum tardus, raro celer. Si febris accedit et urina colli quatiua, aegri Citius pereunt. In aliis obstructiones tandem in pulmonibus formantur, et vera phthisis pulmonalis accedit. Alii subito sine ulla euidenti caussa conualescunt, alii tardius. Io Asthma neruosum siue p. 26o. spasmodicum verum ea species asthi natis dici meretur, in qua nulla obs ructio in vasis pulmonalibus adest, sed ubi morbosa contrastione ramorum asperae arteriae aeris ingressus tantum impeditur. Cum ea sus eiusmodi aegrorum, qui hoc morbo ex sola nimia sensibilitate neruorum pulmonalium laborant,
rariores sint, historiam puellae septem annorum CLWHYTT subnectit, in qua periodici asthmatis insultus, subito accedentes subito que iterum aegram relinquentes, ex hac sola causia deduci poterant.
112쪽
xi) Tussis neruosa ea est, quae ex sola sympathia
asperae arteriae cum alia parte, cuius nerui morbo-
se affecti sunt, oritur. Atque eiusmodi tussi assiciebatur puella octo annorum, cuius morbi historia et 'experimentorum in hac aegra institutorum summa sesus ius hic enarratur. Cum vero ea nimis longa sit, sequentia tantum hic adnotasse sussiciat: i aegram hanc correptam fui sie illico tussi conuulsiva, quoties ea in lecto ita erecta sedebat. vi pedes a lecto terram ver sus penderent, aut alio modo flexi ess ent. a) Sub hoc situ celeritatem pulsus in ea valde fuisse auctam, aegramque simul dolorem supra cartilaginem xyphoideam sensisse. 3 uando caput humilius reliquo
corpore iaceret, tussim et dolorem vehementiores
fact0s esse. Aquam calidam admotam pedibus
aut manibus aegrae tussim sustulisse, quicunque etiam corporis situs fuerit, uti contra frigida iisdem corporis partibus applicata, quocunque corporis situ, eam reuocaret. Ex his Cl. Auctor concludit, summam in hac aegra suisse neruorum pulmonalium sensibilitatem, eosque arcta harmonia connexos suisse
cum ligamentis pedum, ita ut his ligamentis distentis, statim nerui per consensum vehementer irrit Tentur, tussimque producerent. Concludit porro, aquam calidam, si extremitatibus neruorum adplic tur, communicare uniuerso systemati neruoso certum insensibilitatis gradum, quem excitare non potuerat calor siccus aut fomentationes, uti e contruxio frigida producebat irritationem nulla arte compescendam. Multa et varia in hac aegra remedia adhibebantur, ex quibus tandem extractum cicutae
Plurimum usum praesitit. Ia Palpitatio cordis.13 Insignis diuersitas pulsuum in eodem corpore, diuersis temporibus, ratione celeritatis, fortitudinis et plenitudinis. Praemittit Cl. W H Y T T explicationem caussarum, quae pulsum fortem vel debilem,
113쪽
durum vel mollem, celerem vel tardum reddere possunt, et per obseruationes probat, has pulsus qualibtates in aegris hypochondriacis et hystericis diue sis temporibus maxime Quoque differre. Vna e denaque caussa in variis corporibus haud raro oppositos essectus producit. Sic v. c. dolor vehemens in una aegra pulsum celeriorem reddidit, in alter eum retardavit. Vtraque tamen aegra per similia medicamenta in sanitatem restituebatur. I ) Ce p. 3oo. phalalgiae periodicae. Is) Vertigo. 16ὶ Visus ob- p. 3o8. scuratio, cuius nulla manifesta caussa in oculis detegi potest. 17 Melancholia et mania. I 8 Jn- P. SI . cubus. Huius symptomatis originem fusius Cl. Auctor examinat, atque probat, oriri eum non a sanguinis in capite stagnatione, sed caussam eius exino boso statu neruorum ventriculi proficisci, licet minime negandum sit, malum hoc per plethoram posse augeri. In fine tandem huius capitis declaratur, quomodo ex neruosis morbis, hypochondriaco et hysterico malo, phthisis tandem pulmonalis vel alia m
la oriri postini. In capite tandem septimo Cl. Auctor ad cura p. 3ay.tionem neruosorum m0rb0rum accedit. In ea vero
tum ad praedisponentes, tum ad occasionales causisas respiciendum est. Praedisponentem debilitatem tollunt amara; ex quibus Noster potissimum centaurio minore, radice gentianae et corticibus aurantiorum utitur cortex Peruvianus, quem in mo bis hypochondriacis non in puluere adhibet, sed tincturam eius, cui radicem gentianae et cori. a rantiorum addit, vehementer extollit, et puluericorticis praeseri; martialia porro; balnea ex aqua frigida et ex aqua marina; equitatio et nauigatio. Vini usus saluberrimus est in eiusmodi morbis, Ut infantibus corticis Peruviani loco pauxillum vini rinbri porrigi possit. Infusum herbae theae neruis inimicum
114쪽
inimicum est, atque abusus eius inter praecipuas caupsas nertiosorum morborum, quorum numerus adeo
nunc augetur, referri debet. Inter palliatiua remedia opium primum locum obtinet, cui, si aluum obstructam reddit, extractum hyoscyami Noster substituit. Camphorae princeps usus est in deliriis febrium aciniarum. Castorei vires antispasmodicae longe minO- res sunt, quam vulgo putatur, cum in iis tantum symptomatibus neruosis utile sit, quae a salibus oriuntur. Moschum Cl. Auctor frequenter adhibet, minus calidus est, quam castoreum, et opto substitui potest. Praecipue laudatur in subsultu tendinum, asthmate spasmodico, tulit conuulsiva aliisque eiusmodi assectibus spasmodicis. Asia foetida pariter multum extollitur. Usum eiusmodi palliatiuorum, per longum tempus continuatum, tandem radicalem curam esticere posse, variis exemplis declaratur. Ad arthriticam materiam subigendam, praeter diaetam, tinctura corticis cum amaris supra descripta plurimum valet. Amara quoque in uniuersum, si podagri Ca materia ventriculum infestat,utilissima sunt. In arthritide in uniuersum Cl. Auctor diaetae lacteae parum tribuit. Aqua calcis radicalem curam quidem haud secit, interim tamen generationem materiae podagricae impedit, et insultus podagricos leniores reddit. Et commode addi potest sapo. Quotisi verus scorbutus cum malo hypochondriaco coniunctus est, curatio dissiculter succedit, 4nterim i men in eiusmodi aegris amata remedia reliquis omnibus palmam praeripiunt. Si miliaris eruptio retropulsa neruosa symptomata producit, praeter alia fomentationes quoque et pediluuia Optima sunt. Menstruorum fluxus suppressus in iis, quae languidum habent pulsum, electricitatis ope nonnunquam resiluitur. In haemorrhagia uteri chronica cortex Peruvianus minus utilis est. Commendat vero Cl.
115쪽
wΗYΥΥ potissimum serum lassis aluminosum et d cochum corticum aurantiorum. Si in haemorrh gia post abortum spasmi adsunt, sanguinis fluxus per optata tollitur. Aqua calcis viscidum primarum via- p. o 7. rum egregie resoluit, et in eiusmodi morbis utilistbmum est remedium. Ex anthelmi laticis laudatur potissimum Spigelia et sapo. Aqua calcis nullamanthelminticam vim habet. Diaetam lacteam et v p. 4Ι3. getabilem atque abstinentiam ab omni potu fermemtato minime impedire ortum morborum neruo rum, demonstratur exemplo pauperum in Scotia, qui, licet a carnibus et fermentatis omnibus abstineant, tamen hypochondriaco et hysterico malo valde subiecti sunt. Nam in uniuersum vegetabilis diaeta, quamuis in eiusmodi morbis utilis sit, qui ex victu lautiore et iurulento oriuntur, tamen magis flatu lentiis aliisque symptomatibus ansam praebet, quam cibus ex vegetabili et animali victu compositus. In tumoribus resoluendis subcutaneis frictionis etfo- p. 42o.
mentationum usus valde Commendatur. Interne
Cl. Auctor tartarum solubilem et sal polychrestum, nec non pillulas mercuriales laxantes et mercurium sublimatum corrosiuum exhibet. In glandulis collitumefactis cortex peruuianus multum etiam tunc prodest, quando febris simul adest, attamen purgantium quoque usus interponi debet. Si eiusmodi glandulae sub cute iacent, frictio cum unguento mercuriali, vel emplastri mercurialis adplicatio, saepe utilissimae sunt. Remediis vero, quae glandularum tu, p. 427. moreS pertinaciores resoluunt, Omnino etiam adnumerari debet sapo, cuius unciam semis vel unam CL Auchor cum egregio fructu aliquoties exhibuit, licet confirmatos scirrhos resoluere haud possit. Atque in uniuersum sapo mercurialibus remediis praeferendus est, cum scirrhos Os tumores non irritet, aut humores nimium ressiluat, uti mercurialia fac,
116쪽
un ed potius vi sua detergente vasa a viscido ea obstruente liberet. Extractum cicutae Cl. wHYTΥ aliquoties sine fructu adhibuit, scirrhum tamen mammae et glandulam colli induratam eo dissoluit. p. 439 Caput octauum de euratione nonnullorum symptomatum nemosorum agit. Primum de conuulsionibus et spasmis disputatur, in quorum Cura opium mUltum praestat. Suspicatur etiam CL Auctor, in hydrophobia opii usum, si illud in magna dosi atque
in clysmate adhibeatur, summum fore, atque re taedium CL NuGENT contra hydrophobiam, quod ex cinnabari, moscho et Opio Componitur, vim Luama selo opio habere. In febribus, ubi deliria et conuulsiones aderant, fomenta ex herbis emollientibus
decoctis, pedibus applicata, CL Auctori in sua praxi
magnam Opem tulerunt, maioremque adhuc utilitatem pediluuia, ita vi CL w M Y Υ Υ fateatur, se pedi-limiorum ope plures aegros febribus acutis Cum dGlirio laborantes, quam per ullum aliud remedium ser- P. 43 2.uasse. Egregius quoque eorum usus est in conuulsionibus, quae ante eruptionem variolarum, aut sub finem morbi, si variolae malignae sunt, accedunt. In doloribus rheumaticis scarifationes et cucurbitulas siccas multum extollit. Motus conuulsiui saepe excita- p. 47o. to vehemen Axe animi astenti consopiuntur. 2,
Lipothymiae hystericae cum conuulsionibus. Iap. 47 , his quoque pediluuiorum usus summus est. 3) Dolores et spasmi in ventriculo. In his optata non medicamentis per os sumtis admiscet, sed clysmstibbus addit. Laudat quoque ivlapium ex mosino. p. 477. Digesti0 laesa, vomitus et dolores in ventriculo.
Si hoc sympt0ma post pastum ob nimiam sensibilitatem neruorum ventriculi oritur, laudatium hora amte pastum sumtum omnem opem fert. s Colica hysterica aut statulenta. Si vomitus simul adsunt, mixtura RIVER II in ipso actu esseruescentiae hau
117쪽
sta, laudanum clysmati admistum etc. commendam tur. Cum vero numerus reliquarum obseruationum nimis magnus sit, quam qui totus p0stit huc transferri, lectores quo possint satis ex iis, quae recibtauimus, cogi Oscere, quae sit huius libri praesiantia, reliqua symptomata nominasse tantum satis sis. Sunt vero ea. 6ὶ Flatulentiae. 7 Asthma neruosum seu spasmodicum. 8ὶ Palpitatio cordis. 9 Copiosa excretio urinae pallidae. Io) Cephalalgia pe-xiodica et tandem Is) Melancholia.
Deseriptio itineris in insulam Martinique, quae continet variaS obseruationes, pertinentes ad doctrinam physicam, historiam naturalem, agricUlturam, mores et Consuetudines incolarum huius insulae, factas a. 17SI et annis sequentibus. Praelecta in conuentu Acad. Reg. Scientiarum Parisinae a. 176 I. Continentur in hoc libro, uti ex dedicatione ei
praefixa patet, obseruationeS Cl. THI BAULT DE CHANvALON, qui licet in America natus esset,
tamen varia in Galliam itinera suscepit, atque ab H a Aead.
118쪽
Acad. Regia inter eos receptus est, quibuscum illa commercium litterarum habet. Collectae varo sunt hae obseruationes intra quinque vel sex annos ab
anno 1 TSI, atque a Cl. DE C H ANV A L O N nunc ex
diario suo excerptae, in ordinem quendam system ti eum hic dispositae inueniuntur. Quae si probatae ab eruditis fuerint, id excitationi sibi fore confirmat, edendarum etiam aliarum de vegetabilibus et anumalibus huius insulae obseruationum. p. I. Prima huius libxi pars comprehendit generales
ouasdam Obseruationes ex diario Cl. Auctoris colle- p. I a. Ras. Montes huius insulae non nimis alti sunt, atque vestigia reperiuntur, nonnullos ex iis quondam ignivomos fuisse. Terra enim circa hos montes pumicibus tegitur, quae tamen res non impedit, quominus aliquod frugalitatis genus retinuerit. I n Omnibbus sere montibus petrefacta inueniuntur. Licet in uniuersum maxima varietas soli huius insulae sit, tamen sere ubique saccharum vel eost ea colitur. Fodinae metallicae nullae in hac insula sunt, neque alius metalli, quam serri, qUaedam minerae reperiuntur, ad quas quoque referenda est arena nigra, quae littora insulae tegit, quam magnes attrahit. Aqua ex fontibus haurienda ita rara es , ut incolis necesibias imposita sit sollicite collige dae atque asseruam dae aquae pluuialis. p. ili. Postquam Cl. Auctor quaedam de vegetabilibus in uniuersum disputauit, ad regni animalis considerationem s atim transit, primumque incolarum huius insulae, qui Europaei, Nigritae et Caralbae sunt, mores describit, atque deinde de morbis, quibus illi adfliguntur, diiserit. Quamquam inflammatoriae et biliosae febres vehementissimae sunt , maximam quo stragem inter incolas saepe laciunt, tamen multi quoque morbi sunt, qui in Europa longe frequentius, quam in insulis hisce occurrunt, quorsum inpri-
119쪽
mis podagra, calculus, apoplexia, pleuritis, asthma, morbi hypochondriaci et hysterici pertinent. Mulieres rarissime, si unquam, inflammatorio morbo laborant, periodicus quoque sanguinis fluxus in iis pamcus est; atque in foeminis, quae ex Europa in Americam transierunt, sensim sensimque imminuitur. Nigritae, inprimis ii, qui ex Guinea nuper allati fuerunt. laborant cachexiae quadam specie, quam mal ii 'olomae incolae vocare solent, atque eruptione culanea praeterea assiguntur, quam piahes dicunt. Hane eruptionem multi putant symptoma venerei morbi esse, quod tamen Noster negat. Omnes enim Nigritae semel in vita sua hoc morbo laborant, nequo Europaei. licet cum foeminis nigritis coluerint, mimexperiuntur, multaeque foeminae infantes eruptione hac assii los lacte suo nutriunt, et tamen ab ea liberae manent. Magna autem puerorum pars perit
tetano, inprimis illa specie, in qua maxilla spastice
Secundam huius libri partem constituunt obse P. I 3 Suationes meteorologicae, quae eo maiore attentione
dignae sunt, quo rariores illae in hac orbis terrarum parte antea institutae fuerunt. Thermometra spi p. 33s ritu vini repleta in hac regione minorem vel plane 6 nullum usum habent, simul enim ac calor paullulum intenditur, illa a regulari motu vehementer recedunt. Liquor enim subito adscendit, fermentatilio quasi in motu constitutus: quod si vero calor iterum imminuitur, tunc non descendit, sed dissiculter in spatium, quod antea occupauerat, contrahitur. In Gal- p. I 3s.lia maximus caloris gradus circa horam tertiam po- 7 meridianam obseruari solet, in insula Martinique
vero circa horam undecimam. In hac quoque regione calor per noctem non minuitur, sed thermO- metrum eundem caloris gradum, quem sub initium noctis habuerat, etiam matutino tempore ostendit.
120쪽
Maximus caloris gradus, quem Cl. Auctor obseruauit, ad gradum 7ὴ supra punctum congelationis adscendit, cui enormi calori Nigritae tamen per totum p I3s diem oYpositi sunt. Notatu digna porro est obser- pQ uatio Cl. Auctoris, de motu periodico barometri in regionibus calidioribus, quem post Cl. GoUDIN Obseruauit. In insula Martinique quotidie barometrum matutino tempore adscendit, et versus merbdiem descendere iterum incipit, versus vesperam iterum adscendit, ita ut circa mediam noctem summum altitudinis gradum iterum habeat, a quo temporuxursus descendit, usque ad illud tempus, ubi sol oritur. Simile fere phaenomenon Cl. ADANSON Se- negati et Cl. zου GUER in America meridionali obseruarunt. Suspicatur autem N offer, periodicum hunc et quotidianum barometri motum relationem quandam habere ad acus magneticae declinationem, quam Cl. CANΤON obseruauit ), et sorte etiam ad p. 73S maris fluxum et refluxum. Electit citatis vim sub
37ὶ aequatore maxime debilem esse, Noster quoque suis
p. i 3 6. In tertia libri huius parte diarium obseruationum meteorologi earum ab initio mensis tulit usque ad Gnem anni 173I continetur. Adnotauit vero Cl. Auctor quotidie aliquoties mutationes baro metri, the mometri in umbra et sole positi, quantitatem pluuiae, tempestatum ventorumque varietatem, et declinationem acus magneticae. C signauit porro,
quales singulis mensibus aues, pisces, insem, plantaeque forentes sint et obuiae, ita ut diarium sic dispositum exempli et normae loco esse possit, ad quam alia diaria similia confici queant. vid. Philos Transast r7S9. p. 393 XV. Trab