Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

81쪽

Quinquagenarius colica nephritica vehementi, cUm Vrina cruenta et nigrescente, laborauit, quae saepe irediit, tandem vero, eiecto una cum urina Verme,

trium pollicum longitudine, plane cessauit. Obs. a. De homine m0pe in yinifro ocula, et pres

ta in altero, ex litteris Cl. SI RACK. Vir, Soannorum, hoc vitio oculorum affectus est, cui, ad hoe

leuandum, Cl. Auctor commendauit perspicii lumvltro conuexo, ad usum oculi dextri, simileque vibtro concavo, ad oculi sinistri adminiculum. Mense Decembri.

de morte feminae, quae pst abortum do fit pulueris D'

AILFlauo sumserat. Haec, et 8 annorum, ab abomtu nondum satis refecta, ab hoc puluere maxima tormina sensit, et intra octo horas periit, in cuius sectione multum seri sanguinolenti ex aperto abdo mine essiuxit, viscera vero nihil morbosi ostenderunt, praeter dilacerationem mesocoli duodecim line Tum ; attamen cauitas pelvis erat repleta sanguino nigro coagulato, quatuor librarum pondere, qui eae ramo venae hypogas tricae, ad finem curuaturae magnae coli, prosiliit. Viscera thoracis persecte sana erant, praeter ecchymosin trium pollicum in dextra parte superiori diaphragmatis; curuatura magna et cardia ventriculi tumida, intestina vero tenuia, praeter maculas nigras pulueris D'A1LAAuo hinc illine dispersas sana inueniebantur ; anus erat eXCoriatus et inflammatus; uterus a flatu naturali non recedebat.

Hinc patet, puluerem D' AILHADD excitasse to mina vehementissima et rupturam vasis, ex cuiuS extrau sato sanguine praematura mors orta est.

Adiecta est alia ob eruatio eiuydem generis, comm ' p. Ι 8.nicata a Cl. RoussIN. Vir, 38 annorum, insultibus podagricis vexatus, sumsit dosin pulueris D' A I

82쪽

HADD, qui mox copiosas excitabat deiectiones alui, dolores vehementeS ac ardorem abdominis; deiectiones, post viginti quatuor horas cessantes, sequuta est febris irregularis, dissicilis respiratio, haemo-ptoe, ac decimo quarto demum die progressus morbi aptis remediis coercitus est, et aeger lente recuperauit sanitatem, crebriori assiictus insultu podagrico et vitiligine. In Tomo XX haec prae reliquis indicanda sunt.

Mense Ianuario I 76 . Tom. a. De methosi curatoria colicae pictonum veget mXX. hisis ). Auctore Cl. HONTE. Hanc in quatuor

P. I S. sectionibus proposuit, quarum docet med iam, in prima huius morbi periodo, siue initio, adhibendam; χ) eam, quae in eius secunda periodo, siue progressu, requiritur; 3) illam , quae in eius tertia periodo, siue fine, necessaria est; prophylaxin,

Iiue methodum praeseruatoriam indicat. P. I 8. Seth. i. Medela in prima periodo. In subiecto iuniore plethorico requiritur initio morbi venaese-'ctio, sed rarius sanguinei et plethorici hac colica laborant, Crebrius Cholerici et melancholici, quibus venaesectio nocet; in regressu morbi non suadeatur, multo minus feminis hystericis; in robustis et iunioribus, ubi podagra huic morbo iungitur, iuuat venaesectio, senibus nocet; si scorbutus accediti minime concedatur; semper itaque est prophylacticum remedium et praeparatio ad reliqua medic menta. Si venaesectio necessaria inuenitur, statim detur vomitorium ex granis a vel 3 tart. emet. in aqua tepida, vel cum manna; in seminis hystericis lassicit granum unum tart. emetici. Si vomitus vl

De hoe morbo iam alias diximus, in Commenta hor. Vol. XII. P. IV. P. 6SI. 6SI 6

83쪽

tra modum continuantur, vel viri descentes sunt, enhibeantur temperantia, ut succus citri, laudanum liquidum S YDEN HAMI, narcotica, et ipsa vespera, post sumtum emeticum, granum semis opii clana theriaca mixti. Clysmata saepe dentur, primo emollientia, postea purgantia. Si interdum retineantur :clysmata salina requiruntur; si non sussciant: adiiciatur decocto emollienti aqua benedicta, vel vinum emeticum, et postea sumatur clysma emolliens oleo. sum; si spasmus coli ingressum clysmatis impedit: iniiciatur oleum. Praeterea simul euacuentur intestina purgantibus, et quidem in robustis, drasticis opto mitigatis, v. c. pillulis cochiis, cum grano vno opii pro dosi. Tutius adhibentur purgantia leniora , v. c. potio ex senna, manna, cassia, hiera picra, cet. quorum operatio sustineatur clysmatibus crebrioribus. Ad imminuendam acrimoniam humorum dentur diluentia et relaxantia, decoctum graminis atque glycyrrhitae, infusum florum maluae et violae, inprimis chamo millae, iusculum tenue; interdum sumatur cochlear olei, si nausea non adsit. His remediis retardatur progressi is morbi, nec ultra

septimum diem perdurat. Quod symptomata primae periodi huius colicae attinet, ut plurimum, sopitis doloribus , sentitur per duos dies iri sultus se brilis, cum articulorum stupore, qui, aucta transpi ratione vel sudore, lacile eedit. Languida digestio carminatiuis tollatur; color flauus cutis aperientibbus lenibus et aquis martialibus remoueatur, vel sero lactis cum sumaria. Saepe initio morbi accedunt conuulsiones epilepticae, inprimis in hystericis, quae coerceantur narcoticis cum antispasmodicis mixtis. Saepe podagrici in hoc malum incidunt, atque tum requiritur venaesectio pedis, postea lene purgans, sinapismi vel vesicatoria pedum, ut materies poda grica huc deducatur. Non raro ad articulos deser-

84쪽

tur, ac tum perspiratio augeatur. In variis artificibus, v. c. in iis, qui plumbum, CUprum, Cet. tractant, colica mineralis et vegetabilis complicantur, atque tum omittat'r initio venaesectio, et potius oleosa suadeantur. i . Obseruatio Cl. D v L A n Rous fg, de sphaceis, ex terrore orto. ' Puella triennis ab adspectu sanguinis, e vulnerato nasse esiluentis, tantopere perterribta est, ut in animi deliquium incideret, ac post quinque horas extremitas na si, buccae, manUS, pedeS et nates intumescerent, livescerent, et paulo post, gangraena cum sphacelo accestis, aegra decimo die mo

s. Obseruatio de abolitione memoriae perlisiari,pois apoplexiam virginis non menstruatae exorta. AU-

lore Cl. GUILL E M E A U. Haec, temperamentiphlegmatici, quae nunquam passa est menstrua, anno as aetatis febre periculosa, quae caput thprimis petebat, ac eius insignes dolores excitabat, assisla est, atque per octo dies in vero statu a poplexiae fuit, donec sensim conualuit. Sed hinc amiserat omnem

facultatem memoriae, ut neminem, praeter matrem, agnosceret, pauca verba eaque Confuse produceret,

inagna cum dissicultate legere disceret, et lecta vix pronunciare posset. 6. Obseruatio Cl. MI OLLIs, quae ΔΓPt, quam necesssariumst, ut celeriter aperiantur abscessus, psyi variolas confluentes exorti. Vir 27. annorum a re

frigerio variolas in statu inflammationis repressit, quae aptis remediis restitutae paulo tardius suppinrabant. , Die duodecimo febris auila delirium phreniticum produxit, quo tempore aeger leuiter Obtectus nocessu campos obambulabat, donee delirans et conuulsione afflictus vi ad lectum delatus est. Dentio aptis auxiliis restituebantur variolae depressae, earumque suppuratio, adeo que desquamatio

85쪽

bene peractae sitiat. Die vicesimo tres oriebantur absees is metastatici dolorosi, magnitudine oui gallinacei, in regione lumbari dextra, in parte media posteriori dextri femoris, et in parte media posteriori dextra thoracis, quibus incisis materia foetida exiit. Cum aeger celasset eiusmodi abscessum cubiti sinistri, is maxime increuit, et apertus materiam corrqsiuana emisit, ac intra septem dies triginta duo abscessus metastatici exorti sunt, quos semper aperiendos esse iudicat, et abstergendos leuiterque deligandos ; natura enim horum coalitionem facile adiuuat, etenim aeger hoc modo tractatus

rursum conualuit.

Mense Februario a. Continuatio methodi curatoriae colicae pict0- p. Io 6. num vegetabilis. Auctore Cl. Eo NTE. Sectio a. Medela in seunda periodo adhibenda. Haec periodus, incipit septimo die morbi, et interdum usque ad i interdum ad o usque diem continuatur, ac febris continua semper adest. Mitigentur spasmi et dolo-TeS, euacuentur primae viae, liberetur massa sanguinis a mi asinate morboso; id, quod fiat relaxantibus , emollientibus, diluentibus, demulcentibus, narcoticis, purgantibuS. Aegro, priuS non evacuato, conuenit ptisana purgans, dilutum Cassiae cum manna, clysmata purgantia; si febris magna sit, et dolor acutus, purgantia nocent, in morbi regressu vero prosunt. MeliuS Compescuntur dolores intestinorum relaxantibus et demulcentibus, inprimis clysmatibus, fomentis, balneis, semicupiis ex aqua tepida, vel decocto emolliente. His adiiciantur Temedia interna, v. c. serum lactis, infusa demulcentia, iuscula tenuia. Optima via eiiciendae materiae malignae est aluus, quae moueatur crebriore piar-gante leni, ex sero lactis cum tart. emet. vel manna, , F a vel

86쪽

vel oleo amygd. dulc. Ob urgentes dolores medicus interdum anceps est, utrum febris a stimulo materiae morbosae, an ab inflammatione intestinorum excitetur 3 Haec tamen, nisi prior catasia delirium excitat, venae sectione non supprimatur, aposteriori orta fe-- bris, semper periculoia, ea una cum relaxantibus adhibbitis coerceatur. Passio iliaca interdum accedens Opiata es lenientia requirit. Dubilioribus narcotica nOCent, et saepe, uti non raro ipsa optata faciunt, paralysin accelerandi Melius adhibetur opium cum castoreo iuri-ntina, vel liqv. anodynus HoppM. cum laudano liquido S Y D E N H A M 1. Prosunt sud6rifera, si suppressa perspiratio vel podagra irregularis hanc colicam produxit. Interdum symptomata urgent, inprimis dolores renum, e quibuS non raro Oritur phrenitis, commisio episeptica, coecitas, Cet. qilae venaesectione brachii, semicupiis, cataplasmatibus region1 renum applicatis, remoueantur. Dysuria vel stranguria, interdum aecedens, relaxantibu S coerceatur; haemorrhagia narium, si magna est, critica dicenda, si parca, um sectione brachii iuuanda est. Cata- merita sustineantur pediluuiis, clysmatibus emollientibus; purgantia tum nocent, narcotica vero cum Emmenagogis maxime prosunt. Delirium. febri accedens, requirit narcotica refrigerantia, v. c. syrup. diacod. cum aquis destillatis: sin grauius redditur, venae clionem. Conuulsiones epilepticae, maxime periculosae, coerceantur narcoticis cum antis pa-s modicis, inprimis balsamo Peruviano, vena es eis: ο-De, relaxantibus, ac, si fieri potest, sumantur aliquot grana tarn emet. Cum oleo amygd. dulcium; deinde suris applicentur vescatoria, inprimis, si sopor accedit: febris, post conuulsiones occurrens, bonum est signum. Soporosi affectus magnum periculum praedicunt, et venaesectione ac vesicatoriis tractentur. Coecitas vel gutta serena metallatica

rarius

87쪽

rarius occurrit, et simili modo remoueatur. Sedatis symptomatibus, si ni Ri dolores gignuntur, et

smata carminatiua requirunt T. 3. Obseruatio Cl. BERTRAND, ct morbo aurium. p.

tum si mytomatibus malignis. Virgo, is annorum, ante quatuor annos arni serat lacultatem audiendi in

aure sinistra, post eius dol0rem insignem cum febre et est iam puris, qui singulo tertio mense suppresssus, eundem morbum reuOeabat. Paulo post accessit surditas auris dextrae, quae tamen postr dUOS annos sublata est. Tandem, cum sub dio obdorinjis set, qUinque Vermes, conica. figura, crassitie calami scriptorii, octo linearum longitudine, aurem sinistram ingressi sunt, et sensim excitarunt maximos dolores, febrem, delirium, conuulsiones, haemorrhagiam auris, ii ue postea eductis, caries canalis uditorii detecta est, quae tamen intra sex menses plane curata est, reliust plenaria surditate. 6. Obseruatio Cl. CRI LIEL, de pene infantis p. nonimes is, quem canis comedit. Infans, in cunis aetconclain solus relictus, a catulo ad genitalia ita vulneratus est, ut penis una cum dimidia parte scroti plane deuor retur, ae funiculus spermaticus dextri lateris denudaretur, et vas deferens ab epididymide dissecaretur. Cl. Auctor disiecuit partes dilacer tas, et vulnUS, linteo carpto deligatum, intra o dies ebaluit. Usum tubuli, quem, ad cauendam vi ethraecorrugationem, plurimi chirurgi in hoc casu commendant, . plane dissuadet, ac noxium putat, cumvrethra satis firma ac facile e pandenda, et a muco superficiei satis flexilis sit, ut vix corrugetur. In

amputatione peni S tubulus nocet, cum nimis premat margines vulneris, eosque callosos red

Mense

88쪽

Mense Martio. ac . a. Continuatio meshodi curatoriae collece pictonum vegetabilis. Au re Cl. noNTH. Secae IIL Mede- Ia periodi tertiae. Tum paralysis creberrime Occurrit, ac dissicillime curatur. Lente accedit; etenim incipit stripore membrorum, et ventri S dolores imminuti tum in extremitatibus sentiuntur, maxime acuti, etiamsi motus iam amissus sit ; pars enim materiae morbi nermis paralysin inducit praegressis doloribus ventris. Quae quidem paralysiS, a Communi valde diuersa, pectiliarem etiam medelam postillat. Sudorisera, in eius initio data, minime sint calida, potius lenissima; in confirmata paralysi calidiora prosunt. Balsama, inprimis Peruvianus, et pillulae ex guimini resinosis, nimis calidae sunt. Fri-taones cum panno aspero, in decocto Θmolliente imi nerso, suadendae sunt ut et emplastra gummi ferula Cea, abdomini imponenda. Haec paralysis tempore vernali facilius curatur, ubi balnea, embrocationes thermarum, balnea frigida in aqua marina, et aquae minerales plerumque felici cum successu adhibentur. Ut ad haec praeparatio 1iat, sumantur diaphoretica, cum Dii bonibus ; membra assecta per 14 dies sanguini animalis recens mactati immergantur; digiti saepe extendantur, ne rigidi maneant.

Bal neorum ex aqua marina usus in dies augeatur, et

aeger sudorem in letio exspectet. Balneum frigi

dum, inprimis aquae marinae, excitat tremorem

Conuulsivum uniuersalem, qui soluit obstructiones

vasorum ac neruoruim Aquae martiales in quacunque huius morbi periodo prosunt. Conualescentes plerumque marasino, febre lenta, acrimonia humorum, obstructione mesenterii, phthisi neruosa, laborant. Febrem lentam compescunt diluentia, demulcentia, analeptica, lac optime nutrit, vel se-τum lactis, inprimis lac asininum cum infuso stomach,

89쪽

machico vel aquis martialibus bibendum. Phthisis pulmonalis, praeter beclaica demulcentia, usu lassistrachetur. Strepor arti Culorum, post curatam par lysin relictus, fomentis emollientibus et resoluentibus tollatur, minime vero spirituosis, ne rigor accedat. Hydrops, colicam hanc subsequens, plerumque lethhlis es ; duplex esso solet, vel tympanitis, vel ascites, interdum ex utroque Complicatus. Priori, quae crebrius Occurrit, aperientibus carminatiuis succurratur; alter rarior, in iis, qui spirituosa amant, ut plurimum lethalis, hydragogis lenioribus tradietur, minime emeticis et drasticis; prosunt etiam diu retica aperientia, v. c. succi Cere lii, sumaria parietariae, tandem totaica. Mania, interdum o Currens, tonicis et neruinis Cephalicis curetur, ae imminuta memoriae facultas eadem requirit auxilia. Qui saepe hac colica assiim fuerunt, conuulsiones epilepticas patiuntur, quas subsequitur epilepsia, plerumque non curanda et haereditaria. Sech. II . Curatio prophylactica. Haec vel prae, p. 2 27. caueat regressum morbi, vel eius impetui prospiciat. Qui colicam hanc iam passi sunt, diu fugiant potum vini pomaeei, potius vino bono aqua diluto, aqua pura, infuso canellae aut coriandri, utantur. Ne vinum pomaceum noceat, paretur ex fruitibus m turis, eique initio fermentationis planta amara a, misceatur; saltim non nisi recens bibernum est. Ob debilitata viscera digestionis sit victus leuis, parcus; in primis iuscula conueniunt; satulenta semper omittantur; conualescentes iuuat aer ruralis, no Cetiis pluuiosus et nocturnus: vitentur lGca uliginosa ac subterranea; saepe mutetur aer oonclauium, inprimis culinarum, ubi saepe vapores cupri soluti abundant; corpuS motu exercitetur, praesertim equitatione; absit tristitia, sustineatur hilaritas, ac somno magis indulgeatur, quam vigiliis.

90쪽

p. 3. 'sola CL PLANCHON, de morte hominis, euius iam mentio fuctu VI mense Iuli' i70. p. t. Hic praeterlapso anno incidit in febrem tertianam pem tinagem, ac ne ei fis remediis, in conuulsiones, pam loque post epilepticus periit, in cuius sectione intemstinum ieiunum multis lumbricis vivis repletum et gangraenosum apparuit. p. 3. 4 Ob ruatio CL VAUNIKR, ct collan pictorum. Femina, tapetes sericeos texens, coli est habituali per duos menses laborauis, quae, sumto iusculo tenui per octo dies, aucta est, ac post usum antispasmodicorum ulterius increuit, attamen post emeticum crebrius adhibitum, una cum purgantibus crebrioribus, bolis narcotidis, ptisanis sudoriferis et semicupiis pigntarum aromaticarum, pinne cessauit. p. S. Di sola Cl. MARTIN ad Cl. R oux, Afens histori obpi uteri Femina, S annorum, tum rem habuit per quinque annos, e vagina propen dontem, pyriformem, pedunculo molli, quem annulus circularis circumdabat , totus vero tumor in v ginam reponi poterat. Post annum accidit, ut pedunculus ab annulo ccinstringeretur, et tumor gai 'graen asticeretur. Ligato itaque pedunculo, abscidit Cl. Auctor tumorem, et vaginam detergentibus iniectis tra fauit, nihilominus tamen postea a res ompta sanie abscessus externae partis femoris dextri oriebatur. Substantia tumoris ex plurimis stratis membranarum constabat, quae substantiam adipο-sam continebant, et fibris ligamentosis cohaerebant; haec in sta cordi formis quatuor libras aequauit. Hinc PRtet: I. nonnullos polypus uteri, uti uterum inue tum, xpponi posse; a. citius ligari deber*ἱ 3 non statim ad inversionem uteri concludendum esse, e

iamsi collum uteri vix a pulypo distingui possit

p. a s I. 6. Obseruatio CL sAURIENNE, de Dulnera con a