Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

241쪽

VIII.

NES GORRHAEVS latinis versibus reddidit, italicis vero, qui nunc primum in lucem

cedunt variantes codicum ieetiones, selectae adnotationes, et graeca EVI ECN11 sophistae metaphratis, ex codicibus Mediceae et Vindobonensis bibliothecae descripta, ac

nondum edita, curante ANG. ΜAR. BANDI Nio, I. V. D. S. C. M. Regio Mediceae bibliothecae et pub. Marucellianae Praefecto. Florentiae, ex ossicina Mouchiana, I76ε. 8. I. Alph. Ss pl.Ε si propemodum satis erat titulum huius editionis repetiis e , ea tamen separatim indicabimus, quae noua insunt et praecipua. Subiecta est cuique paginae varietas lectionis, e codice Medices et Riccardiano; de quibus si s AN Di Nivs iudicasset, utilior sores materia futuro editori. Accessit versio

italica sAL v INII, de cuius vel utilitate, vel bonitate , sententiam non pronunciabimus, cum ad editionem veteris scriptoris non necessaria videatur. Longe notabilius esst tertium additamentum, E TE CNII metaphrasis, iam a FABRICio in bibliotheca graeca memorata, sed nunc primum e codice Mediceo et Vindobonensi, quem BI ANCONvS descripserat, siς edita, ut prior pars, quae aberat a Mediceo libro , e Vindobonensi, posterior e Medi- Ceo imprimeretur, varietate tamen Vindobonensis codicis notata, interdum etiam breuibus animaduersionibus adiectis. Multis quidem locis mutila est

242쪽

est metaphrasis; sed n ANDINIus non nisi bis, ni fallimur, lacunas coniectura fretus expleuit. Saepe numero aperte corrupta fuit codicum scriptura, quod ipsum accurate seruatum est, ut omnino haec metaphras eos editio archetypi locum tenere possit. His ergo praesidiis subuentum est NICANDRO in hac editione, cui hoc nomine laudem non tribuere non possumus. Verum scholia graeca, plane omisssa, haud dubie nonnulli reperire malent, quam

SALUINII versionem, cum NICANDER ideo edivideatur, ut intelligatur, quod sine scholiis non commode fieri potest. Nullus additus est index, nulla item animaduersio philologica: nam selectas adnotationes, in titulo promissas, reperire non ΡΟ

tuimus: nec de NICANDRo aliud disputatum ubdimus , praeter ea, quae FABRICIVS iam colleg rat. Integer commentarius Gorraeanus repetitus est. Sed, ut diximus, proderit varietas temonis et Evae E CNIus futuro editori, qui si Nic ANDRO contigerit, vehementer Optamus, Ut ea, quae de natura huiusmodi carminis a doctis viris exposita sunt, in usus suos conuertat, adiumenta poetica, quibus erigere tenuissimum carmen NICANDER

voluit, diligenter observet, ingenium poetae de scribat, eumque cum Callimacho et Uirgilianis Georgicis comΡaret.

243쪽

IX. N1 c o L A 1 1 o s E a' u i t A c d vi u Enum ratio stirpium plerarumque, quae sponte crescunt in agro Vindobonensi, montibusque confinibus. Accedunt obseruationurn Centuria et appendix de paucis eXoticis. Cum tabulis aeneis 9. Vindobonae, impensis, Ioa nis Pauli Κraus, 176 a. 8. a11pLΝondum sors.n e testorum nostrorum animis e

letam esse arbitramur commendationem qua

haud ita pridem et Acuv1N1 in desiniendis describendisque vegetabilibus industriam probauimus, cum praestantissimum eius opus , slirpium in America selectarum historiam complectens, indicauerimus 'in. Iam eo quidem tempore, praesens haee plantarum sponte in agro Uindobonensi crescentium,

enumeratio edita erat, et licet hinc commemoratio Eius diutius quodammodo retardata sit , tamen Confidimus, eam et sero patitisper datam adhuc sera delecturam Quas nimirum per duos annos iti agro vindobonens, et adiacentibus Austriste ni onfibu pratis vallibusque detexit plantas I AC QVI NVS, eas in hoc opere ita collectas enumerat, ut in compendio florae circa Uiennam thesaurios indicet, est hanc quoque orbis regionem botanicis noti rein reddati In recensendis autem, definiendis denonai. nandisque hisce plantis ubique ON NAEVM sequutus est, nouissimam systematis naturae editionem, speciesque plantarum, tanquam sium ariadnaeum suae disquisitionis sibi eligens, unde Ain1m. ut eumdem in recensendis generibus ordinem, eadem lus

244쪽

in distingubridis speciebus sic dicta nothina triuialia

ONNAEI reperiamus i interdum tamen, licet rarius in characteribus describendis a L IN NA Eo

quodammodo recedit, si nimirum per accuratam plansae disquisitionetii, Li 9N A vi deseriptionem vel limitandam, vel corrigendam esse edoctus fuit.

genus retulit, quoniam bracteis destituitur, et in rinliquis quoque proprietatibus a Cynosuro differt. p. I9. in ρω oquatica non semper spiculas sexfloras, interdum elixin decem se inuenisse testatur. In arundine Calainogri si nunquam culmum ramosum vidit, licet L INNAEus ex eodem cliaracterem, speeteniliane distinguentem, desumserit. Sagina procumbens in natali solo dis quinta, nunquam, optimo etiam microscopio lustrata, petata habuit , cum tamen in

horto culta, altero plerumque anno albida eiusmo-

p. 61. di conspicienda suppeditaverit. Novae quoquε

Rumicis speciei mentionem fecit, quae de reliquo summam cum Rumice Aretosilla assinitatem habet, ab ea tamen soliis subrotundis hastatis iuxta p. 66. mentem Auctoris diuersa est. Polygonum amphibium quando extra aquam erescit, stamina gerit semper corolla longiora, iri paludibus vero et soliis repertum stamina seri petatis semper breuiora. In rosea Dinoris a non ovaturn, qualem LINNAEus asserit, sed vere globosum fructum obseruauit. Quae autem in aliis nonnullis plantis notatu digna detexit, ea adiectae obseruationes indicant, in quibus quasdam plantarum species accuratius describere, iconbbusque a se ipso delineatis illustrare studuit, quorum etiam quaedam exempli loco commein orasse p. zo . haud poenitebit. Nouam nimirum Valerianae speciem, quam elongatam dicit, depingi curauit, cui Aores triandros, folia dentata subouata summa basi ha stata incisa, paniculamque elongatam adscripsit.

245쪽

nera sumi angui follunt tab. II. deliineatum a con- p. 2I7. generibus , habitu aspero, foliisque ternatis extimo quinquefido, laciniis oblongis, acuminatis dissert. Loranthus europaeus, quem tab. II1. sistit, soribus p. 23 o. praecipue dioicis, et racemis omnibus terminalibus

simplicibus , a reliquis speciebus sese distinguit; planta ipsa est parasitica, cum radix visci ad instar

quercuunt in ramis innascatur. Duas Iunci species p. 236. tab. IV. continet, quarum una ob culmum folio- Rim, glumamque sublinifloram, noxiam speciem exhibet , altera vero cum funco biglumi, a LINNA Eo descripto delineatoque maxime conuenit, nisi quod capitulum sub quadrisorum habeat. Nouum Pes p. 26O.tariae genus a i Acavi No ita dictum, quoniam siliculae peltae quasi figuram repraesentanti ad plantarum nasturtinarum familiam pertinet, ab omnibus tamen siliculis potissimum subrotundo compresso planis, uni locularibus, nec in terra quoque dehiscentibus, sed rumpendo radices emittentibus internoscitur. Carduus symaeus a LINNAE 3 ad

Cnici genus relatus, et a Nostro tab VIII. delineatus caulem habet uniforum, calycem inermem, D liaque linearia consertissima. Ultima tandem tabula p. 29 S. sistit Ophryn se dictam alpinam LiNN. cui Noster radicemi, duobus bulbis sub ovatis supra radicatis, solia radicalia silisormia numero quatuor- octo, scapum nudum longitudine soliorum, flores laxe laicatos, et luteo virentes, petata s. exteriora Otiata, interiora lanceolata in galeam conniventia, nectarii labium inserius ouatum obtusum, longitudine corallae integerrimum vel obsolete trifidum adscribit. Coronidis tandem loco duodee m exoticas plantas, partim in horto bolanico Uindobonens cuiras, . partim ab Auctore in Americae insulis disquisitas, accuratisiime describit. Amomi Zerumbet LINN. p. 3o I a cum

246쪽

eum bis iamiam in horto Vindobonensi floruerincharacterem clarius exposuit, qui caeterum in estentialibus curn LINNAEI descriptione conuenit. In Dinpθυῖα θεωρtlas calycem obseruauit persistentem pentaphylluin, et corollam ut iri Androsace; fructus vero, quia calyce obmplectitur, semina perpetuo quinque continet et uni locularis quinquese ualuis est, indicare Nostro Videtur, praesentem plantam non Commode cum Diapensia, Aretia, aut An dro face L IN NAEI posse combinari. In Drypioi nosa, cui LINNAE vs olim lo. antheras attribuit,1 AC QVI NVs repetito florum examine quinque mo-D. 3o6. do stamina longitudine corollae inuenit. Bromelinhumilis noua est speetes, quae subacaulis, floribus aggregatis sessilibus ex axillis prolifera dicitur, et a

Isarata PLUM IERII stolonibus, quos emittit, erasiis

breuibus, soliolisque paruis vestitis, a Bromelia Pili-guin autem floribus absque ullo peduneulo sessilibus distinguitur. Agaue aspera corollis hexapetalis a reliquis omnibus congeneribus internoscitur. Dei Agaue americana singularem addidit obseruationem, quod nimirum hortulanus quidam Vindobonae, ubi aliquoties iamiani floruit, post Noxum interituita, plantam scapo suo adhuc instrustam ita in amplissi. Tno caldario don seruausirit, ut subsequenti anno ex

eodeni veterano scapo innumeros nouos flores, m

turosque fructus protuleris. Tres Aloes species se cundum characteres suos fusius descripsit, Guine en seni nimirum, Z Maicam, et frogranti mam, quas p. 3I i . omnes L IN NAEVS ad Alatris genus retulit. latea perennanss diuersa videtur esse species a Coluatea herbacea, qu eum caeterum maxime conuenit,

nisi quod legumina duplo sint minora, stigma vero obtusum, villis circulariter ciliatum. Lycopodiunt blachotomum, qu0d in montosis humidis locis Martinicae

247쪽

Noster inuenit, ii bitu vere dichotomo, foliis in tegerrimis, sparsis spicis foliosis euidentissime nouam huius genexis speciem praebere videtur. NICO LAI IOSEPH 1 1 ADQUIN Obseruationum botanicarum, iconibus ab Auctore delineatis illustratarum , Pars I. Vindobonae, ex ossicina I rausiana, IT . fci. pl. 7ἱή.

ostqu)m CL IACov1N varia hactemus specim, na, laborem studiumque eius in re botanica lustςulenter si iis compxobantia promulgavit: sedu- Io de confinuando incepto cogitauit, ben recordans, pilares adhuc superesse plantas, in

prioribus iam ab eodem editis scriptis vel plano praetermissas, vel saltem diligentiori posthac suscepta disquisitione accuratius describendas. Laudabitu propterea iniit con filium, suas in vegetabili resegno hucusque institutas, ulteriusquo instituendas Obseruationes per partes orbi erudito tradendi, it' tamen, ut in recensendis d6scribendisque plantis nullius sequatur systematici scriptoris ordinem, po tius ex suo arbitrio obseruationes in pigntis factas, sine seruata systematis lege enumeret. Et sicuti quamlibet harum obseruationiim partem viginti quisque tabulis aeneis se decoraturum esse Nosted spopondit, ita et prim haec pars totidem ab eo ipso delineatis iconibus exornata conspicitur. Conti nentur vero in eadem quadraginta plantae, ab Auctore partim in Americae insulis defectae disquisit eque, partim ab aliis quidem descriptae, a Nostro autem accuratiori in horto Vindobonensi cum

usdem

248쪽

iisdem instituto examine, melius determinatae, et ad conuenientia sua genera relatae. Nos vero, qui singulκ fusus haud poliunatis recensere momenta:

ad nonnulla saltem eaque notatu prae reliquis digniora, nostram diret luxi attentionem, praecipu

egrogii huius quoque 0peris indic turi sumus

contenta.

PM Cytisus Caim, sponte in Angola vicinisque Astbc o pr0uinciis proueniens, in Martinica autem insul copi isissime ad agrorum sacchariserorum limites sVta arbuscula, seminibus suis stlimentum seruis p u peribusque suppeditat, senitati quam maxime Condu'cens , non solum enim iis ad varia fercula appositis suinmo cum oblec amento vescuntur, sed etiam RVrinam ex inde praeparant incolae . ad varia panifici paranda aptissimam. Prapter mpigm Taeobro' mutis Cata a descriptionem botanicam , quam Nd ster exhibuit, stupendos quoque ex fructibus huius arboris ad incolas redundantes prouentus in die re studuit; unica enim et tenella e horto regio Parisi'no in Martinicam translata Catao arbuscula, post triginta et, quod excurrit, annos, multiplicando sese i in innumerae prolis Decunda facta est genitrix, Vt anno quinquagesimo sexto, quo Auctor in Mar' tinica degit, ex sola hac insula, fructuum horum cemties et octogies millia centenarum librarum in Europam transmissa suisse testetur. Gratiocini Munnieriam licet ε Η κε ius iamiam depinxerit, i A C Q V DNVS tamen eam, in natali solo disquisitam, hic aeri incidi curauit, ignorans, iam apud L H'RETVM huius plantae extitisse figuram. Flores eius semper niveos vidit, etiamsi sco AN Evs p. 8. eoeruleos ei adscripserit. Ex Arytolochiae genere dii s species, non quidem novas, accuratiuS tamen determin Gas recensuit leonibusque illustrauit, sic dict4m nimirum tralobatam et peltatam. In priori flore

249쪽

flores maximi, et singulari ratione incuruati sunt, planta ipsa longis sarmentis lupuli ad instar vicinis sese adnectit ain ibus, et qb aethiopiois seruis medicisque caro pretio aegris tanquam febrisuga propinatur. Posterior flores habet longissimos, iungi

in fauce pilis serruginei coloris ubi 'stas, solia gerit peligi , quae renis formam habent. μο-nae quatuor species descripsit, quarum tres. additis iconibus illustrauit. Iam qui m SLOANFVS,

VAN RHEEDE, COMMEL IN us, MERIANA alii,

que, arborum harum species satis superque dete minarunt, et quamlibet figuris dolinearu in i nihilominus tamen Cl. Auctor non frustraneum se suscepisse Rrbitratur laborem, quo plura super*sse autumat momenta, descriptiones iconesque hiiο-rqm quodammodo adhuc illustratura; quapropterm ricatam, Auginosam, et reticulatnm susscientibus determinauit Oharacteribus, easque in ipso natali solo, Caribaeis ut plurimum insulis delineauit; n0- puam simul huius generis addidit speciem, mucQ'sam triuiali nomine dictam, quam rarius in Martinicae sylvis reperiit. Habitu quidem reticulatae simi ilima est, corolla tamen basi in unum subrotumdum, nec ullatenus diuisum corpus excrescens, pi'

leique quasi figuram repraesentans, eam a reliquis congeneribus euidenter satis distinguit. De Pipere pellucido notauit, Martinicenses solia eius c0lligere,

et vel sola, vel cum aceto oleoque condita comm dere; Piper autem rotundi filium, gratissimo et analeptico suo odore sese commendans, egregiam et Vere aromaticam praebere aquam destillatam. Si abutilaides, tab. 7. delineata, noua est species, cuius semina IACuvi Nus ex America secum attulit,

et ex iis, in caldario horti Vindobonen sis satis, flores fructusque quotannis accepit. Tota planta densissimo ex viridi albicante tomento obducitur, et

250쪽

holosericeam habet mollitiem, in foliis tamen calycibusque hoc tomentum rarius quodammodo subibliusque deprehenditur. Caulis ad altitudinem qua, tuos pedum excrescit, et sicuti tuta planta, annuUS est; folia gerit cordata, erenata, inque longum atqte 'Uata aEumen, petioli utrinque sussulciuntur sti puta subulath erecta, pedunculi sunt unifori, axilla-Tes, eandemque cum petiolis habent longitudinem, calyx est profundo penthgonus, et flauam maXime que expansam aliquantum exsuperat corollam, capresulae decem acuminataε, terna viplurimum includunt semina rugosa. Duae Coreo hae species, harhadebis Nimirum et marginatae, totidem delineantur tabulis, et ita inter se distinguuntur, ut priori solia ob longo-ouata, obtuse acuminata, nitida, undulata, Posteriori vero subrotunda, inciso - emarginata adet scribantur Paulinia mexicana eundem soris cha, Tacterern habet, qualem Paulliniae fraternataθ in stirpium americanarum historia Auctor adscripsit. differt modo habitu scandente ot aculeatissimo , et nectario floris, non ex quatuor, sicuti in triternata,

sed duobus solummodo, ast duplo latioribus foliolis Constante. De Paullinia tomentosa itidem loco

iam citato IACQv IN us inposuit, quo vero tota Planta conspiciatur, racemum fructibus maturitati

Proximis resertum tab. Io. simul addit, qui in alia tarn tum data sigura deficit. Gretia dubia notaqvidetur esse species, quam Auctor unica saltem vice in Iamaica mense februario florentem inuenit, a buscula quinque pedum altitudinem floresque paritos sordide albicantes plures simul prope extremi tates ramusculorum aggregatas habuit. Florum character plantam ad Eliretiae genus pertinere inedicare videbatur, oum tamen fruitiis eo tempore deresceret, Auctor hanc speeiem tam diu dubiam reliquit, occasio ginnus

doneo alia fructum quoquo disquirendi