Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

발행: 1752년

분량: 779페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

funiculum et secun di nas , quidni etiam reliquum corpus ipsa iaciat absque modulo Z Alii ab hac p.

theoria remotissimi ad animae vim subricatricetia respexerunt, et argUmentum a naeui S repetierunt: scilicet harmoniam esse continuatam inter matris animam eiusque corpus interqUe corpus maternum

foetusque, hinc alii ideas a matre in foetum per sanguinem aduenire ostenderunt, alii neruorum et spirituum communione usi sunt. Respondetur, per inordinatum sanguinis materni motum, a viso mure excitatum, non explicari posse, quomodo is inordinatus motus in eadem corpori S parte, quam

mater tetigit potius, quam in ulla alia, et inprimis, quam in teneriore parte foetus sui vestigium in primat. Quod autem ad neruos attinet, a matre in. laetum nullos transire, Noster monet. Cum itaque plena ratio modi, quo imaginatio materna corpuS foetus mutet, reddi nequeat, et foetus sani, non mutati, prodeant, licet Deminae grauissimis animi adfectibus obnoxiae fuerint, contra difformitates et naevi et monstra foetuum deprehendantur , ubi nulla fuit terroris suspicio , et

plantarum demum exemplo constet, absque stru-ctricis animae vitiis, absque terrore et animi adfectu

copiosissima vegetabilia monstra subnasci, vicisse sibi videtur sit. Auctor, in semine vegetabili et in anima, p. y 3. Eum ouo causam fabricae futurae latere, quae cum quaque specie sempiterna conferuetur. E se vero eliamentio superuenientibus, alimenti copiae, inspiaeve, imput ni validae, Dei debili, aliisque caussis minus notis suam potesatem, quae possit varie portium fabricam

mutare, tamen ut intra suos limites maneat. Nunquam enim tusipae radix iridem producet, nunquam homo felem pariet. Si itaque in naeuis nullum firmum animae struentis documentum est, si fabricam animalis neque casus potest construere, neque caeca R a aliqua

262쪽

aliqua vis, qiua partes in0rganicae se trahant, supe est, ut foetus structus et fabricatus sit, quando coimceptio accessit. Si , inquit Noster, in matre est primordium foetur. I i fructum in ovo ol, et hactenus perfectium, ut unice recom aliment0 egeat, m quot u-

ualescat, soluta est illa summa discutius ortiscio Onae

fabricae, ex bruta materie fruendae. Eam enim fabricam in issa hyoths Creator ipse fruxit, cui nihiles diffite. Sententiam hanc obseruatioties de euolutione insectorum confirmant. Sic in chrysalide, et quod magis mirandum, in eruca formatus' latet papilio. Rem porro obseruationes de pulli euolutione in otio demonstrant, nec vibiam in corpore animali partem ante aliam factam esse, et omnes simul creatas exsistere, docent. Multi hane euolutionis hypothesin receperunt; alii

tamen eorum in ovo, alii in semine maris, animal latuisse malunt. Tertia accedit opinio, πανσπεζμυιαν

vocant: facta nempe esse a primordiis animalium in ipsa illa prima creatione semina, sue germina animalium, determinata et perfecta, etiam sexu prae dita. Sic difficultatem, quae ex nimia multitudine et paruitate embryonum in prima matre repeti posset, p. I SI. euitari dicunt. Vtcunque tamen se haec habeant, hallenus euolutionem potiorem esse, Noster persuadetur, ut in neminae ouario animalculum sit, quod in conceptione per ruptam vesiculam in tu- . bam, denique in uterum veniat. Animalculum hoc ex somno quasi excitari a partibus subtilioribus, odoratis et ad irritandum aptissimis, seminis masculi, in aliis animalibus ardorem coeli sufficere ad maturandum foetum, in aliis animalibus et calorem et seminis masculi vim coniungi, in animalibus tamen ubuiparis solum masculum semen dormientem embryonis vitam excitare, atque videri, odorabile illud penetrans et ad venerem suscitans, quod est in ses mine

263쪽

mine masculo, cor laetus vehementius stimulare, ut et frequentius et acrius salias, Noster ostendit. At vero obiiciunt, diu omnem euolutionem euerti, si quando ad reparationem partium missarum attendatur. Sis arbores resectas partesque cinvariis animalibus abscissas reparari, et Polypos disi mctos redintegrari innuunt, meoquU non omneS partes corporis animalis una structas osse, sed ali s post alias, autumant. Sed respondetur ad h ce obto p ctiones , polyporum exemplum euolutioni non δduersari, eosque cum arboribus esse comparandos, et per totum animal gφrmina disponi, polypos per germina multiplicari, omnesque polypos matres esse, quae animalium speciem propagent. Respondetur porro, lumbricorum et reliquorum animalium reparabilium redintegrationem eidem caussae 3dscribendam esse, perque germina reparari; germina autem partium subinde succedentium adesse, man, festa exempla in dentibus ostendunt, siquidem denteS ex germinibus, quae in homine, in lucem edito, praesto sunt, pro iis reparantur , qui ex nat rae instituto elabuntur. Nouam cutem partim protrusion Θ nasci, pallim noua subs antia renata, Noster autumat; protrusionem autem ita intelligit, vearteriae, pulsando longiores factae, secum adnoxam cellulosam telam educant, quae in maius spatium diducta utrinque sibi occurrat. Novam vero cellulosam telam fieri ex succo gelatinoso, de vasis resectis emisso, qui tremulam in gelatinam coeat, qui idem in fila praeter naturam amet figurari, inque laminas, et fibras etiam musculares per eiusmodi cellulosam ttilam consolidari posse, et ad os adnasci et neruos, denique monet. Ossa vero rGnasci a succo gelatinoso, circa fibras effuso, molli, sensim durescente, vasculoso, vasculis a medullari

264쪽

' continuat. Calcarea recepta etiam cellulosa tela si mat. Ex his autem colligitur, parteS animales ex gerintne suo et a producta tela cellulosa et a succo concrescente renasci. Ad obiectionem autem, quae

de animalibus hybridis et similitudine parentum desumitur, Noster respondet, in semine masculo esse

vim, quae certarum partium corporis animalis incrementum promoueat, et aliquas partes noui foetus magis excrescere cogat, quam sine

eo stimulo factum fuisset, omninoque legem Confirmari, ut maior portio seminis maris maiorem etiam cum patre similitudinem in Detu producat. Itaque his perpensis fundamentum suturi animalis esse a matre, foetum vero a semine paterno figurari posse, concludit. P. 177. Ad vitae initia progredifur Ill. Auctor. . Adest pene in primis principiis conspicui laesus motus sanguinis, et laetus semper vivit, etiam immaturus,

non tamen ante Conceptionem. De animae autem

- origine nihil pronuntiari poterit, probabile tamen

est, tunc animam inesse Defui, quando artus motus pontaneo agitantur, et paullo prius. Foetus rad, Catur in utero, Ouumque humanum exiguo aliquo tempore in utero liberum est, atque mature villos exigit, et probabile est, prima fila in uterum radicari et occurrere socculis, ex utero euntibus. In principio haec vascula nuda sunt, saepe tamen sanguine mista reperiuntur, ut totum ouum grumosanguineo vestiri videatur. In ouo paullo maiori, tres fere uncias longo, alia nunc facies omnino ad- Paret. Totum tunc ovum tegitur membrana molli, porosa, pene reticulata, pulposa, filamentosa, sed filis breuibus, lacerabili, laminis sibi succedentibus facta, quae chorion nuncupatur. Facies eius exterior in uteri floccos innascitur, interior facius cellulosa laxa tela cum membrana media cohaeret,

265쪽

cumque placenta si brillis et vasculis unitur. Cum . chorio leuiter cohaeret alba et opaca membrana, quae media dicitur, et cum amnio perinde per cellulosam telam et in parte Caua firmius, quam Cum

Chorio coniungitur. Haec membrana tenet uniuersum oui ambitum, ut inter chorion illud reticulatum et amnion cauam partem placentae subliniat, caluamque et nudam partem Oui, quae utero nuda respondet. Cum media hac tunica ope textus cellulosi sub placenta accuratius cohaeret tenera membrana, firmior tamen, quam reliquae laetus tunicae, et nonnunquam durissima, intus leuissima, quae amni OS dicitur. Ea ouum continet, exclusa placenta, to tum, ad funiculum umbilicalem aecedit, ut in eiuSinuolucrum continuetur. Cui sub Detui sua est amnios et in homine et in animale, quo argumentis euincitur, foetus, qui Connati videntur, non esse Coia natos, si cuique sua amnios fuerit. Nunquam h Qς p. I y r. membrana seca est, et humorem continet, quanqdo primum foetus adparet, et quando nunc in lu-Cem editur. Hic humor, quo propior est origini laetus, eo etiam uberior est. Glutinosi quid habet

et gelatinosi, idemque subsalsus est, seri lactis non dissimilis, per moram salsior sit, saepeque ad Putredinem vergit. Ab utero iste humor est atque matre, viae autem ignorantur: videtur vel per chorion et mediam membranam in amnion transsudare, vel per placentam. Deglutitur dictus humor a foetu, inque eius ore, faucibus, gula, ventriculo reperitur. Cum vero naturam blandam habeat et viscosam, ad alendum idoneam, probabile erit, eum nutrire. Idem praeterea uterum commodius dilatat, quam a figuratoi foetu fieret, inque partu exitum foetus faciliorem reddit; has autem utilitates secundarias esse, satis adparet. Praeter memoratas membra-p. zz6

266쪽

concentricas, albam et pellucidam, facile secessura,

quae, quasi saeci, seorsim inflari possunt , allantoidea

dicitur. Ex media hac membrana et ex cauo eius

receptaculi canalis praegrandis ducit per iuniculum

in vescam urinariam, ut inter eam et caueam membranae allantoideae humori liberrima via sit. Licet autem in homine vrachus ex vesicula urinaria ad simniculum usque umbilicalem et in eius aliquam certe Partem productus adpareat, iste tamen in funiculo nunquam visus fuit, et de allantoidea membxana dina I 3. bitatur. De funiculo umbilicati notat Ill. Auctor, eum in primis noui animalis initiis adparere, tuneque breuem et crassum, inque homine longiorem esse, quam in ulla bestia, titque in placentam ad aliquam a margine distantiam se immittere, inuolucrum firmissimum, elasticum, subcartilagineum h

vere, eum c uum esse, totum natura cellulosa suctum, inque iisdem cellulis mucum crystallinum, gelatinosum, inspidum, neque dissimilem humori amnii, reperiri. In huius funiculi spongiosam natu

Tam recipiuntur artextae duae et vena in homino vna. De neruis autem et vasis lymphaticis dubit, tur. Placenta in quadrupedibus etiam frigidis et in piscibus uiuiparis reperitur. Ouipara nullam nacta sunt. Homini unica est, saepe etiam gemeba 23. lis, etsi non semper. Placenta chorii portio est, et ab eo gradu differt, totaque praeter cellulosam telam fit vasculis, eorumque cellulosis, a chorionatis, vaginulis, quae adhaeret circa veteri landum; haecce amen sedes non perpetua est. Magnitudo eiusdem non semper respondet ponderi foetus, et figura ex rotunditate aliquando degenerat, ut Oblonga sit. Fabrica fibrosa est et tela cellulosa stipata; accedunt ad placentam arteriae umbilicales et ad oram eius serpentinis truncis penitus pertingunt.

Adhaesio placentae ad uterum fit per fibrillas chorii,

267쪽

quo tota obducitur, tum vasis, quae chorion pedi forant. Postquam in limites chorii extremae arteriae placentae peruenerunt, ramuli inde ad chorion eunt, saepe per eam diuisi et pex eam in uterum ramos; alii ramuli, nondum satis confirmati, adeunt

amnion et membranam mediam. Venae pleraequo

in continuo cum arteriolis suis ductu finiuntur, aliae chorion adeunt, multae denique in sinus venosos, superficiei placentae connexae substratos abeunt

et versus uterum arctantur.

Ab utero in laetum per placentam succum ali- p a s. quem alibilem percolari, certum est, sed de via eius

commercii et de natura succi, quem uterus in placent in mittit, quaestum est Sanguinem esse, multi docent, alii negant, aliique per umbilicum, alii autem per amnii succum foetum nutriri, contemdunt. Hi ex morbosis casibus argumenta s unas erunt , in quibus aut nodus fuerit in umbilicati sunt-culo, aut insignis tumor, aut COeca vasa umbilicalia, aut abrupta, aut omnino nulla, aut denique nullum umbilici vestigium. Itaque anas omosin veram inter oui vasa et uterina negantes, alimentum

foetui alia via adminis rati, putarunt. Sed respondet Noster, posse alimentum per poros in organicos de matre in secundinas penetrare, simulque alia argumenta pro transitu alimenti per umbilicum opponit, et ostendit, laetus fuisse acephalos et ore clausos, hosque non nisi per placentam et umbilici vasa nutriri potuisse. Verum ηlia et potiora adfert

argumenta, docetque, sanguinem amisisse foetum, eum mater suum amisisset, liquoresue tinc os ex matris vasis sanguineis in foetum transire; hinc intex uterum et chorion vasa media dari, et partem nutrimenti per vasa umbilicalia aduenire, colligit Licet autem motus sanguinis per umbilici et placen

eae vasa potissimum a corde foetus peiadstat, aliquid R s tamen

268쪽

. tamen ad eam potentiam a matre accedere, Noster autumat. Ρlacentam enim post praematuram laetus mortem tamen incrementa cepi sie, et foetus corde destitutos repertos es e, monet. Quod denique ad alia placentae ossicia attinet, eam magnum infrumentum percolationis humoris, a matre ad De tum ematis, esse, sanguinemque foetus in matrem Temitti, ut per eius viscera et vasa perficiatur, sicque eandem inter foetum et uterum coniunctionemessicere, Ill. Auctor docet. 36. Cum ad finem longissimi operis adspiret Noster,

sub manu opus susceptum crescere, deprehendimus, nunCque osteOgeniae non solum momenta

praecipua, sed etiam, quod a nemine hactenus susceptum fuit, eodem modo, quo ossium in foetu incrementa descripta sunt, aliarum partium tenelli corporis paulatinam conformationem descriptam videmus. Statim itaque in memoriam reuocat, foetum ab initio sub gelatinae forma apparere , hanc autem gelatinam, quae informis videatur, vixisse tamen, inque hoc muco viscera, musculos, fibras et cellulosi generis et eius, quod olim irrisabile sit, et neruei et osset et cartilaginei, notat. Mucosus iste embryo, ut ostendit Noster, in eo dissert, quod immensa vis aquae aut mollis glutinis cum paucissima terra fibram in primaeuo embryone faciat, partesque eiusdem nullam ha et nus firmitatem, colorem nullum, neque saporem, neque odorem habeant, neque etiam irritabilitas in tenerrimis istis musculis ostendatur, quae primum in corde elucet. In eo statu plurima animalia perpetuo vivunt, tantum ut irritabilitate donentur; in-s eius tamen, piscibus, auibus, quadrupedibus,

etiam nonnullis vermibus, alia est natura, et mucosus iste status mutatur, formaeque animalis euolutio subnascitur. In auibus haec formae mutatio ab albu-

269쪽

atbumine prouenit, quod in iis primum alimentum et penitus lymphae humanae simile est, tantum, quod aliquando ponderosius sit. In albumine aqua est, et gelu coagulabile, quod per calorem vel acoris vim, vel simplicem quietem, in gelatinam consistentem inque gummi demum abit. Ad hanc mutationem quid quana confert vitellus, in quo oleum regnat, et qui post exhalationem in savum aliquid, colophonii aut succini non dissimile, durum et Diabile abit. Sed etiam in quadrupedum sanguine si amilia sunt elementa, rubra pinguedo, lympha, mu-CUS et aqua. Cum vero lympha ad coagula ipso sanguine aptior sit, et foetus, dum optime nutritur et celerrime, albus deprehendatur, multaque animalia celerrimi incrementi absque sanguine sint, absque gelatina vero nullum reperiatur, sententia, quae serum sanguinis coagulabile pro alimento habet, non improbabilis est. Ex hoc alimento primo nascuntur fluidae partes, quae sola tantum recepti O- ne egent, et ab initio pellucidae sunt, inde satiae, deinde rubiginosae et mixtae, ex flauo et rubro, denique sanguis undique ruber. Ρost sanguinem humores per suas dotes distincti in Detu sensim adparent. Ex suido humore consistentes animalis partes formantur, quarum magna pars suida est et exhalabilis. Cum autem solidiores partes sub initio animalis gluten sint, nihil requiritur, nisi exigua exhalatio aquae, aut ignis diminutio, ut gelatina

animalis duram naturam recuperet. Tunc autem in

fibras abit multoque frequentius in laminas Consistit, quae planae, latae, infinitarum figurarum, sub varia ad se inuicem planorum inclinatione, se Comprehendunt, et areolas interpositas relinquunt, in quibus humox est. Inde tela cellulosa, et ex haz membranae nasci videntur. Cum autem cellulosae telae in corpore humano ad praevisos fines diuerisq

270쪽

pi asiuersae sint, potest in glutine embryonis delineatio esse cellulosae telae, atque viscidiora passim pune fat nquam fundamentum esse, ad quod se aliae glutinosae particulae attrahunt. Cum etiam membranae nostrae plenae sint vasorum, mechaniza generatio assumi non potest, aliquas tamen membranas non vasculosas, epidermidem v. g. et corneam oculi tu-nizam, eX succo concreto reparari, Noster notat. Neque etiam vasa mechanice nasci, sed omnia simul creata esse, asserit, eo argumento ex CitatUS, quod vasa ex fibris musculosis et neruis constant, neque venae ab arteriis mechanico producantur. . Caussa motus, quo alimentum in partes venit. por ipsum est, habetque cor foetus ea omnia, quactnd incrementum sunt potentissima; maius enim est, et magis irritabile et colerius mouetur. Cum autem

omnia in foetu mollia sint, et gluten, quo fere tori tum corpus constat, impulsioni cedat, fit inde, ut vasa, ex solo hactenus muc' sacta, se sinant expandi neque dissoluantur. Verum ad nutritionem et incrementum actione et restitione opus est. Illam cor praei iit, hanc resistentia viscidi humoris, qui et figurari se patiatur, et adhaerescere amet. Nutritium illum humorem cor per arterias solas ad omneS phrtes corporis defert. Nunc ad singulos cordis impulsus arteria longior fit, inprimis ea , cuius finis extremus angustior est; hinc arteria simplicii et in fine suo libera, producta et longiore facta,

producuntur eae partes omnes, quao cum arteria

connexae sunt, tela cellulosa, musculi, ossa ipsa, usu Sque artus. Si tamen ponamus , resistentiam impulsu minorem esse, plus extendetur arteria, quam contrahetur, fietque longior. Itaque hoc modo et simplici protrusione omnes villi exit lantes et stoeculi arteriosi in liberam corporis aliquam Caueam, et

Miam pili, in quibus omnibus finis conicus

nullam pressio.

SEARCH

MENU NAVIGATION