장음표시 사용
211쪽
AELI DONATI ARGUMEΝTUM IN HECYRAM TERENTI.
Pn0L. I. V I. EeYRA EST UI Ν0ME FABULAE ME cvM DATA EST: Haec fabula Apollodori dicitur esse Graeea. Mi et ipsa et Pliorini ab eo leni dicuntur esse transIatae . cum reliquae quattuor sint Menandri coniici Hecyra autem dieitur ideo quia per socrus et soceros in ea aguntur multa am h -ὸ 5 et μυρ socer Qiuen socrusque significant. Eses auton mixta motoriis actibus ac statariis, Multumque sententiarum fgurarum continet in toto stilo. Unde eum delectet , Iurimum
non minus 'tilitatis adsert spectatoribus . Atque in ἡ;iti
partes sunt Lachetis, secundae ampli ili, tertiae Phidippi, quartae Iosunt Divisa est autem, ut eterae, quinque ictibus aestitimis quos in subditis distinguemus. In hac prologus est et multis uxrhetoricus linis, propterea quod saepe exesus hae eon . . iailigentissima defensione Indigebat atque in hae ih 644 i. 15 turbulenta est epitas is lollior, aeni data, thois 'sane 'st ludi Megalensibus. Sexto Iulio. C. Rabirio sed Im
lai tibiis paribus Tota Graeca est saeta quo o od luinto 'eo, sia. Octavio. I. Manlio coss. cantistes et diversita 20umnio an hac favor suscepta sunt. Mobicitiis in ah ' per30nae extra argumentum duae sunt, Philotidi e Syfa.'' tota omoedia hoc agitiir, ut res novae sant, nee tamen T reon' a 'onsuetudine. Inducuntur innini J novola es sodrus
erecunda nurus, lenissimus in uxorent aliaritus et teni deditu 25 Rixi suae, meretrix bona. V vultus .eo Vitiatani tenebris ante nuptias, cui anulum extorserat et iniis dum ignorat Paniphilus, duxit uxorem gravid in
212쪽
ex compressit suo. Quam peregre prosectus, quom reliquisset domi. rediens parientem issendit furtim et apud matrem suam. Qua re commotus, dum repudium invitis parentibus, causam repudii nescientibus paras, per meretricem, apud quam anulus in- , volitus est, cognoscit tandem et a se Vitiatam mXorem et e Senatum filium. irimus actum colloquium continet meretricis PInlotidis nomenae Syrae inter se primum . deinde cum Parmenone, ut per harum personas, quae πρ0τατικαὶ dicuntur, 'rg mentum spectator discat Secundi actus tenori in hoc est:
ID Immeritam uxorem, veluti malam socrum accusat Laches, et convenit Phidippum de eadem causa. Statim post quorum colloquium conquestio inducitur Sostratae, quod falsum crimen invidiosumquq sustineat. aerii actui haec adscribuntur, Conquestio Pam phili peregre redeuntis ' de amore suo circa uxorem Partitud 15 Philumenae Sostratae verba superi aegritudinem nurus, qua morbo credit amictam. Fletus Pamphili irrantis quom lut non ex se filium natum esse. Colloquium Parmenonis eum pueris a navi Venientibus, ut mox loquatur cum ipso Pamphilo, a qu in arcem mittitur. Item Lachetis Phidippique et Pamphili verb20 de reconcilianda illi coniuge, et eorum invicem litigiosa dissensis Quartum ructum laec complent Perturbatio Myrrhinae interventu mariti. et eiusdem cum eo nimis callida ac muliebri astutiae disceptatio. Sostratae, Pamphili Lachetisque colloquiuntnclamatio patris et soceri adversum Pamphilum uxorem recusaI25 tem Conventio meretricis promittentis se ius iurandum matron exhibituram de non admisso ad se Pamphilo. In quinto et Bacchidis narratio de intus gestis et colloquium cum Parmenos
inducitur quem nuntium mittit ad Pamphilum Pamphilique ultimum actio gratiarum inpud ipsam Bacchidem Docet autea0Varro neque in hac fabula neque in aliis esse mirandum, qui actus impares scaenarum paginarumque sint numero, quom a distributio in rerum descriptione, non in numero versuum constitusit, non apud Latinos modo, verum etiam apud Graecos ips0s
V. 5. et a se vitiaIam edd. pr. e V. 25. Conuentionem edd. pr. Vnet Volgo ita a se vitiatam. net. V. 0. spectator discet edd. r. V. 27 de nuptiis gestis ed pVenet Volgo et spectator addiscat Venet. V. 20. invicem edd. r. Venet. V. 32. Hributio ed Venet. R Volgo ab invicem. d. r.
213쪽
I Iecyra est huic nomen fabulae haec quo in data est
214쪽
106 PROLOGUS HECYRAE. Ut neque spectari neque cognosci potuerit: Ita populus studio stupidus in unum bulo Animum occupuras Nunc laec plane est pro noxa Et is qui scripsit lianc ob eam rem noluit
Iterram referre, ut iterum poSSet Vendere. Alias cognosti eius, quaeso hanc noScite.
ione et grandinet simul et etiam fulminet. VmU ET ALAΜITAS VITIUM translatum est ab augurio, et vitio creat dicuntur consules CALAMITAS παρ α ρὶν καὶ usin dicitur, clades, quia clamatur, ut aliud sit grandinis culmum frangentis,
5 aliud furti aut doli mali. Sic Probus.
3 UT EQUE SPECTARI Vitium, quod non spectata est cal. mitas, quod non cognita. y UT EuUE SPECTARI NEuc coGNOSCI Mira defensio si quidem non iudicio comoedia exacta est, si spectari cognoscique non potuerit, placitura scili Iocet, si audiretur. y UT NEQUE SPECTARI EQUE C0GΝ0SCI' deo theatrum, ideo spectatores, i leo actores, quia maior pars in gestu est, quam in cibis. y COGΝ0SCI Vel probari vel scio, ait Hecyra sciri dicatur, quae scita sit non Ine V. 4. ITA POPULUS STUDIO STUPIDUS A derivatione causae. 5 Non quia mala, inquit, exclusa est, sed quia populus unambuli admiratione obstupuit, quod infra de gladiatonibus dicet ad commutationem causae inducendam. OT POPULUs STUDI STUPIDUS: Hic excusatur et populus, qui neque iudicavit de fabules neque tamen stulte erravit STUPIDUS pro stu 2 Hem S , ut: Timidisque supervenit Aegle. V. G. in NovΑ: Recte. dam enim non est nova. V. i, ET Is, QUI SCRIPSIT HANC, MM EAM 'EM d est ob eam causam quasi dicat, non iterum acta est sine causa 25 Cur ergo non post funambulum aetata est ubi ille cessarat in quo maluit invarum poetam populo inducere quam Suis per dissidentem. V. T. ITERUM REFERRE: Supervacuum est TERUM. PossE ITERUM VENDERE: Aliis scilicet ludis Hoc ut diximus 30 ad laudem fabulae resortur, postquam tantum duciae poetae dedit V. B. ALIAS COGNOSTIS EIUS, QUA EA HANC OSCITE: Mirili favorem petit ex aliis, quae spectatori notae sunt IUS Poetae Quasi laec omnino non nota sit. at in Andria quae omnium prima est, aliter ait enim: 35 Ut pernoscatis et quid spei sit reliquum Posthac quas facie etc. V. 20. ut Virgilius elog. I. V. 20. V. 34. in Andria prol. V. 24 sq.
215쪽
Orator ad 08 veni ornatu prologi: Sinite exurator sim ei, dem ut iure uti senem Liceat, ii iure sum i Sus adulescentior:
V. I. ORATOR AD VOS VEΝI CUM ORNATU PROL0GD SINITE Magua arim hic prologus . scriptus est et mimis oratorie. Nam totiens expulsa fabula quo nodo honeste revocari potuit in proscaenium, nisi primo ipsa impudentia pro fiducia proserretur et deinde actor peritissimul ipse in bivius probarot et ripoetam et comoediam, cuius auctoritas elucet ex verbis Cum deinde subtiliter novin poetae a vetusto et magnae auctoritatis Caecita peteretur exemplum, favor expeteretur ingeniosissimoqriam quod rudi erenti contigit, accidisse memoratur veteri Caecili οὐ quod huic semel, illi saepe, quod huic in aliis innumquam, hoc illi fere in omnibus quod huic praeter Hecyram et actae et probatae Sunt ceterae, illi partim exactae, Dartimque vix probatae Itaque his omnibus argumentis id actum est, ut neque desperandum sit de crentio, quod expulsus est ut nihilo minus illi tantum attribuendum sit,' ut aut par Clio 'IAella' magno tunc poetae aut ultro melior etiam' esse possit Hic autem L. Ambivius histrio fuit actor comoediarum. Osa 70R AD '0 VENI0 o i m. audire oportere riui .eniatium est Oratorem non licet iniuriam ' pati. Ideo iri,o' ee petatur non prologum, Sed iratorem nominat. 20
Impius, here, ted oratorem Nerberas. V. E0DEM IV IURE UTI SENEM LICEAT , Ct: Me liceat casus miserari insontis amici. SiΝITE EX0RATOR UT SIM est, dum rogat, ex Orator, cum impetia verit. Ita illud dicentis, hoc iam effectus oc ignificationem 'abet. Et iratori est cui causa laeseudenda
V. U IURE SUM USUS AD0LESCENTI 0R: amquam aliud, gens refert exempla, quibus istendat turpes non esse ae
arum multae exactae sint, et in his Caecilii, cuius illo temui magna auctoritas uit ADULESCENTI0R: Haec comparationi ritu a positivo sonat et vim diminutivam ex priuiit, ut Ium senior, sed cruda deo viridisque enectus. V. Plautus Poenul Act. I. c. 2. V. 7li, Orgit iu Aen. lib. V. v. AD. . d. vis Virgilius en lib. I. v. 30 1
216쪽
Novus qui Xacias feci ut inveterascerent, Ne mi poeta Scriptura evanesceret: In liis, litas i linum Caecili didici novas, Partini Sum earum exuetus, partim Vix teti. uia sciebam dubiam fortunam esse Scaenicam, Spe incerta certum mihi laborem sustuli:
EaSilem agere coepi, ut ab eodem alias discerem 10
Noxas, studiose, ne illum ab studio abducerem. Perlici ut spectarentur ubi sunt c0gnitae,
oratoriam rerum ac perSonarum. V. 7. PARTIM SUM ARUM EXAUTUM, PARTIM IN STETI:
Vide, plus esse in exemplo, si quidem partim exactae Sunt Caecilii fabulae, partim vix admissae, cum una 15 Hecyra exclusa sit. Et est sensus : ut displicui, i quit, aut aliquibus vix placui. y PARTIM SUM EARUM EXACTUs: Pro in aliis aut timidisJ. Et simul splendida locutioeSt. PARTIM adverbium est. Et proprie locutus est. Nam fabulae aut agi dicuntur aut stare. 20 V. B. QUI sc1ΕΒΑΜ DUBIAM FORTUNAM : Non igitur poetae eulpa, sed casus est am ideo ad fortunam eventum rettulit. V. SPE IΝcERTA ERTUM MIHI LABOREM SUSTULI Sententiose et verum am rubi certa spes est, nihil opus est Iabore certo ac vehementi S SPE 1ΝcERTAL Pro spei 25 incertae, an deest in FGNcERTA ERTUM: Honesta figura. quae dicitur αντιθ εοις. V. 0. ΕΛsDΕΜ: Exactas g 0Epit Dissicultatem laeti et molimen ostendit S AB EODEM Caecilio scilicet. V. II. NovΑs TUDIOSE, E ILLUM AB STUDI IIαρομοιον,30s E ILLUM AB TLDIO ABDUcEREM: Iterum causa honestatis. V. 2. PERFEc UT SPECTARENTUR: Attende, quantum pon dias habeat, quod non Ec dixit, sed potius PERFECI, ut moles dissiculiatis ostenderet.
217쪽
Placita sunt ita poetam restitui in locunt, Pioli tu in remotum inii tria adversarium A b studio atque ab labi re atque arte mi sic a. 150uod si scripturaan previssein in praesentia, Et in deterrendo volui 88em operam Sumere, Ut in oti e88 et potius, quam in negi liue Deterruissem facile, ne alias Scriberet. Nunc quid petam mea caussa aequo animo adiendi te 20 Huc Iram ad 08 res ero, quam mihi per silentium Numquam agere licitum est, ita eam oppressit calamitas:
V. 5. studio, atque ab labore, atque arte ab mu8rca. V. 6. Quod si scriptorem sprevissem in praesentia. V. 3. PLACITAE SUNT: ota participium sine verbo. ITA P0ETAM RESTITUI IN L0CUM: Mire non Caecilium, sed Oetani, ut hoc generaliter populo praestitisse, non uni homini videatur. V. 2. UBI SUNT COGΝITAE, PLACIΤAE SUNΤ: Elegans PTO- missi' et 'anc placituram, si cognoscatur. Et est coniectura 5 futuro tempore. V. 3. RESTITUI IN LOCUM: Quia remotum et exclusum
lixit. V. 4. R0PE IAM REΜΜΟΤUM: Geminavit m secundum intiquos, qui ni ne in verbis liquidas duplicabant. IoV. 5. AB STUDIO ATuUE AB LABORE : Bene ostendit se 30pulo profuisse, Caecilium poetam ad Iaborem revocando. t TuUD ARTE MUSICA AB autem in tertio commode Subau-liendum est, ut: Hi portas alii ejodiunt, hic alta theatri 5 Fundamenta locant alii immanesque columnas Rupibus aecidunt, scaenis decora alta futuris. V. 6. PRAESENTIA: Statim, ut a populo eiiciebatur. V. 8 UT I 0TI ESSE POTIUM SUAM IN EGOTIO Expsis rerum nominibus ostendit facilitatem deterrendi. 20 V. 20. UΝ UI PETAM ' Ex MAL SM: Bene PETAM et
L CAUSA, quasi orator. y MEA CAUSA AEQUO AΝIMO ADΤΕΝ- ITE: Commendatio personae levis per aliam personam gravem ecundum praecepta in rhetoricis.
. l. HECYRAM AD REFER causa irincipium 25 arrationis inducitur SigcYnΑΜ Α Vos BEFER Principium principali quaestione an cognita sit et an spectanda sit. QUAMi illi: Λ persona dicentis. V. 22. IT EAM OPPREA SIT CALAMITAS Hoc succedit irolo, quod est a persona ad ver sariorum Simul ad Dr-30 V. 5. uti Virgilius Aen. lib. I. v. 43 sqq.
218쪽
200 PROLOGUS HECYRAE. Eu in calamitate ni vostra intellegentia Sedabit, si erit adiutrix nostrae indi striae. uom primum eam agere coepi, pugilum gloria, 25
Funambuli eodem accessit ex Spectatio, Comitii in coli ventus, trepitus, clamor mulierum Fecere, ut ante tempus exirem suras.
V 26 Fun mbuli eodem accedens exspect fio. tunam rettulit culpam populi. Νon enim dixit, quoi praesto erat. QTA EAM OPPRESSIT CALAMITAS EAM CALAMITATEM CALAMITATEM repetiit, ne nos fabula in illum dicere putaremus. V. 23. VESTRA IΝTELLIGENTIM AEEDABIT: iudicum per-
V. 21. OSTRAE IΝDUSTRIAE Rursus a sua. Et bene περιφρασει usus est, ne diceret Vos nobis. V. 25. CUM PRIMUM EAM AGERE COEPI Iani hinc narratio subtilis inducitur et ut non laedat populum et ut defendat 0 poetam. PUGILUM GLORIA IIDstgρασας ντι 10 pugiles, sed gloriosi, ut minus turpe sit, antelatos eos esse. . Sicut
Vastis cum viribus e fert ora Dares, magnoque virum e murmure tollit, i Solus qui Paridem et s. PUGILUM GLORIA FUΝΛΜBULI EODEΜJ CCEA SIT EXSPEcΤΑΤΙ0:Νarratio cur exclusa sit. Haec enim non poetae culpa deiecta est nec iudicio pii ituri Et ideo nunc admittenda est y PUGILUM GLORIA L FUΝΑΜBULI EODEMI ACCESSIT EXSPECTATIO eZ0IIo λυλογία PUGILUM GL0RIA: UΝΑMBULI ACCESSIT EODEM EX
V. 26. EXSPECTATI : Desiderium, ut Virgilius:
Exspectate veni8. FUΝΛΜBULI EODEM ACCESSI EXSPECTATI Duplex causa ad 25 unam exclusionem adhibetur.
V. 27 COMITUM AE0ΝVENTUA: Utrum eos comites dicit, qui sunt pugilum assectatores an servos qui dominos Sequuntur an studium certantium, diversic faventium. y CLΛΜ0 ULiERUM: Bene iULIERUM. on enim timet eas, 30 quibus suffragari vel refragari non licet in theatro. V. 23. UT ANTE TEMPUS EXIRE FORAS Tm ξουθενι bim, ne graVem assus videatur iniuriam. V. 25. PUGILUM GLORIA: iugi dictum est pugna, et pugna pugno. Veteres namque ante usum ferri et ar V. 2. Virgilius Aen. lib. V. V. 368 sqq. V. 22. Virgilius ev. lib. . v. 283.
219쪽
Vetere in nova c0epi iit consuetudine, In experiundo ut 88em reser denuo. 30Ρri in actu placeo quo in Interea ruinor Venit Datum iri gladiatores, populus convolat: 'umiit tuantur, clamant, pugnant de loco. Ego interea meum non potui tutari locum. Nunc turba n0 est otium et silenti uiu est. 35 Agendi tempus milii datum est vobis datur Potestas condecorandi ludos scaenicos.
morum pugnis se calcibus morsibus corporumque Iuctatio no
T0RFS: Hoc abhorret a nostra consuetia line verum tamen apud antiquos gladiatorcs in theatro Spectabantur.
uet, ut et Omnia spectatori et populo dicantur. 20 V. 34 N0 P0TU TUTAR L0CUM : Facete repetit L0CUM.
V. 2 6. Mi III DATUM AT: Ab aedilibus scilicet. 7 VOBIADATUR P0TESTAS CONDECORANDI LUDos scΑΕ Nicos Quasi e aliquid agat populus, cum Spectet.