Comoediae;

461쪽

ACI . II. C. II.

s L. Videas tu atque illum, ut narras . PH. I in in alam

crucem:

Xam ni cum 88e Xi8tumaSSem, numquam tam gravis .i l lianc ni silicitias cuperem in vostram familiam, Quam is asti ei natur linc tam inliberaliter.

V. 22. Nam ni ta eum aetatum 488em, numquam 4m gravis.

sonae Multi 'nim tales sunt, cognitione abdicandi sint. QUEM EGO VIDERlM IN VITA OPTIMUM: Modo in vita ac moribus vi TA. hoc est cum viveret, et citi eo quod a vium fit QUEM EGO VlDERIM IN ITA OPTIMUM ,

Modo I VITA in actu, in moribus. V. l. Vi DLA TE ATQUE ILLUM: Nelius hoc Iare dictum servo accipimus, ut defendisse dominum videretur in As I ATQUE ILLUM, UT NARRAS: Moc est parem de illi exit imo atque illum tibi. An potius servus sciens hanc per-Ioinam fingi vel certe etiam mortuum hominem induci, male preatur parasito, ut etiam ipse aut nusquam sit, ut fictus, aut perat, ut mortuus. An sic accipiendum, ut servus submissa voceio per iocum dixerito an tum in vita de videas opti-sium, quam fuit ille, quem narras An sic intelligen-15um, ut servus hoc dicat: Si optimum est victum χpora uaerere et in alieno agro esse, ita te videas atquellum vidisti, quem ad hunc modum narras vivere. Et allusit illud, quod ait: QUEM EGO VlDERisi IN ITA OPTIMUM S 1-l As ATQUE 'LLUM . Me est Vidisti Scit enim illum non auera sicere IN MALAM AER UcEM es adverbialiter, ut huc

iciniae.

U. 22. 'AM I ITA EUM EXISTEMASSEML Ut vita opti-ium iudicarem NUMQUAM TAM GRAVEM: Hoc non quasi midus, sed riuasi is eligiosus fidelis cloquitur 25

V. 23. OB AΝc amquam praesens sit mulier, de qua Iissi, sic demonstrativa larticula usus est dicendo ΑΝΠ S OBANs est pro filii ipsius IΝIMICITIAR APEREM upere dicimus, sum id, quod in nobis est, assumimus Unde 30 per pro est iu em di ponitur. V. 1. QUAM IS ASPERNATUR: Ordo est Ob hanc, quam

ic vernatur. Ἀποδοσις. QUAM enim supra rcvocavit ad tellum reserens, ut 'Quem regno Hesperio fraudo. 35 Salustius. Num Syllae dominationem audebat Et inter sitis quibusdam Neque est ensui dominationem liue V. 3. ῬιJ Virgilius Aen. lib. IV. v. 355. 2 a v

462쪽

V 26. i. Dignum autem hoc illo est D. in tamen, career D. Geta. y AIL IM ASPERNATUM NUNC TAM IN LIBERALITER spernares averti ion solum corpore, sed etiam an inio. aspernarrecusare, Vertere, non agnoscere. Est autem dictura sperno IΝLIBERALITER : Apud veteres INLIBERALITER dicebant factum, si quis excessisset omne genus maleficii. Sic il5 Adelphis iactuin a vobis duriter , immisericorditerque atque tiavi, Si St. Pater, dicendum magis aperte, in liberaliter Vides Ir: Ore et GHoc IN LIBERALITER pro magno hic ultimum ponV. 25. PERGIN ERO ABSEΝTI MALE AE00UI 'Ano στροφοper παρενθεσιν. MALE LOQUI pro Males dicere. Et quaeri

ut videatur fidelior, qui defendat absentem, quod praestanargumentum est. id in animo habuisse Getam etiam peregrin amet e dis in iii. 15 V. G. D1GNUM AUTEM 0 ILL EST: on negat mallori uri, sed hoc esse dignum contendit m ad ho minis A1Ni gnόστροφος nota est, quae Separat e bis, et intermitti s litterae sonum Est enim integrum Aisne' s ΛΙΝ ΑΝDΕΜ, Apognt: mon carcerarium, Sed carcerem Sperius appellavi

20Sic Lucilius:

Carcer viae carcere dignus. Et is pro non . V. T. BoΝ0RUM EXT0RTOR, LEGUM CONTORTOR Ingenios

de ipso negotio sunt inventa convitia. g BONORUM XTORT01251 Esuri coΝΤ0RTOR , Fingit illi crimina He causa AEc de migo tio. V. B. EsP0ΝDEQ imuit poeta, ne huius modi vocifer: tio Geta quasi veram discordiam apud populum ingere et ideo tacit iam a Phormione ipsum admoneri y V1 Η03i30 EAT REM : Mire servus finXit e non Vidisse senem, ut ei

quae dixerit, in Phormionem sincere dixisse credatur. Et mildissimulatione addidit HOMO , ut videatur nihil de praesentia cmini cogitasse. s ABSENTI TIBI: Iuno fidelis opera est, o V. 5. in Adelphis Act. IV. c. . v. 30.

463쪽

ΛCT. I. C. III. 437 T in digitas se situ digna contulit ullus. X uituluὶim cessavit dicere iudic DE. Oli desii te 30 Adulescens, primum abs te lio b0na venia peto:

Si tibi si lacere p. tis est, mi ut respi rideas, Virem amicum tuum ais suisse istum, X plana ni illi: Et sui si inatum in Silii esse diceret.

V. 30 Num quum cessarit acere. i. ohe desine. V. l. Adulescens, primum abs te ιώ bona venia e eto.

ibsens aliquis defendatur Hoc ergo confirmat velut indicando. id in Andria: O Chreme, per tempus his advenis au Sculta. V. 2s SEQUE DIGNAS 0ΝTU MELIAS Id est, quac ipse ebet audire. V. 30 DEA INE: iunoni sile natu in Getae, quasi validiora5iet trus sit. Et supra tace dixit senex. OME' Est, es Maeoce ostendit his iusto Pro se locutitui videli Getam. Nam AEuteriecti si satietatem usque ad fastidium de ignans. V. I. ADULESCENS, PRIMUI ABS TE Est auctoritas haec Ioa senil iis , ut qui minoris aetatis suerint, illos appellatione pueri es adolescentis vel iuvenis etiam ostendant, mi lices de nomine lis quidem Hetraliant, Iibi vero rauctoritatem attribuant. Sic

irgilius: O praestans animi iuvenis, quantum ipse feroci I 5

B0N VENIA: Sine ira, sine discordia. V. 33 SI TIBI PLAcERE POTIA AT Pro potest Iini RESPONDEAS Bene MIHI, utpote patri adulescentis cloni in Getae ol etiam sim i Edi verbum est scrupuloso 20iquid interrogantium. Si Virgilius:

V. I. in Andria et Ill so. 3. V. d. V. 4. Gratilius Men. ib. XII. v. l9. V. Iirgilius Aen. lib. l. v. lusu.

464쪽

438 PHORMIONIS

DE. Ego me neg0 tu, qui ais, redige in mena 'riam. PH. Elio ii sobrinum tulim non noras DE. Enicas: Dic nomen. PH. Nomen maxume. DE. Quid nunc taces 3PH. Perii hercle nomen perdidi. DE. Heiu, quid ais lPH. Geta,

Si meministi id, qu0 olim dictumst, subiice. Mem, M

N on dico quasi non noris, temptatum advenis.

DE. Egone autem tempto GE. Stilph0. PH. Atque adeo quid mea δStilphusi. DE. item dixti PH. Stilph0nem, inquam.

V. 38 Dic nomen. i. nomen' i. 4xume . quid nunc taces '1ND a Similitudinis adverbium est modo, mon coniun, cito, ut a Proinde tona eloquio, solitun tibi. PROINDE EXPISCARE UASI 0 Ν0SSES: Expiscari est dili 5 gentissime quaerere, ubinam pisces lateant. Ero everbum est tractum a piscatoribus. V. ia. TU ME EG0 TU, QUI AIS Subauditur ad omnit

Nam videtur arte celare id, quod invitus nesciebat. V. 43. STILPHin Συλλ ηφις. am reddit ad nominativum: ΕΗΤ, utique Stilpho, ut rursus ad accusativum: oVERAs, Stilphonem scilicet. y STILPHONEM, IΝuUAM, NOVERAS/:20 Figura πιτροχα' ιός. Si autem ἐπιτροχασsm verborum super se invicem enusio, quae sit adversarii causa turbandi, sic Cicero

convitium et ' Virgilius: Nec longe scilicet hostes Quaerendi nobis, circumstant undiquo muroS. 25 Imus in adversos i quid cessas an tib Mavors Ventos in lingua, pedibusque Jugacibus istis Semper erit JV. I. ut Virgilius en lib. I. v. 383. V. 22. Virgilius Aen. lib. XI. V. 387.

465쪽

Yt si talentum rem reliquisset decem ...,E. Di tibi malefaciant. PH. Priiuus esse memoriter

'rogeniem ostram usque ab avo atque ataV proferens.

)g. Ita ut dicis Eg tum quom advenissem, qui milii 0gnata ea esset, dicerem citidem tu face. 50 ed 0, qui est c0gnata GE. Eu 08ter, recte heus tu,

is Diti icide expedivi, quibus me oportuit uilicibus tum id si salsum fuerat, silius Jur non refellit DE. Filium narras mihi δ uius de stultitia dici, ut dignumst, ii in p0test. 55

itent, quod dixit, In ore Graecorum admiscuit. V. 49. ITA UT DICIS EGO SI TUM ADVENISSEM: Ita sum,quit, ut dicis, a Varus et sui eae bura. Et vide senem deiuria non agere, quia iustae confidit et nititur causae. Plerumae enim hac constantia animi fulciuntur, qui iuri confidunt Iot contra, qui nullo iure freti sunt, litigant et ad iniurias pro liunt, ut his saltem perturbent adversarium, qui iure non Valent. ondono igitur, inquit, tibi miis contumeliae genus. EGO TUM SI ADVENISSEM: Deest ad iudicium, ut sit Cum ad

urentius, Supposita persona, quasi recte dixisset. V. 52 QUIBUS ME OPORTUI IUDICIBUS: Probavi iudici-20us, inquit. V. 1. si LIUA CURAEO REFELLIT Refellere est arguendo lim in ori diem dia c. I 55 CUiU DE STULTITIA DIC i, UT DIGNUM EST: Comendium conviciorum est nihil digitum invenire pro 25 iam amici u Hi a Tum dis c Stim di a S.

466쪽

440 PHORMIONIS

PH. At tu, qui sapiens es, magistratus adi, Iudicium de eadem caussa iterum ut reddunt tibi, uando quidem solus regnas, et soli licet Hic de eadem caussa bis iudicium adipiscier. DE Etsi mihi facta inittriast, vertim tamen 6s Potius quam litis secter aut quam te aiidiam: Itidem iit cognata si sit, id quod ex iubet Dotem dare, abduce hanc: minas quinque accipe. PH. Ahaheli, homo suavis DE. Quid est Num iniqu0m postulo

V. 59 me de e dem avsu his iudi Atan apiscier. V. 64 Ha, ha, hae, homo suavis D. quid L num iniquo postulo V. B. QUANDO QUID EI SOLUS REGΝAS: Quoniam regnursolutum legibus est et Oppi iniens libertatent. Sic alibi: Regnumn his , feschine , 038ides fV. 59. HIC DE EADEM CAUSA Hic videlicet apud the 5 nas, ubi leges, ubi libertas omnibus communis est. V. til. V0TIUS QUAM LITES SECTER AUT IUAΜ TE AUDIAM Bis posuit QUAM , quod genus gurae primo his ατι contrarium est, ut in Heautontimorumeno Propter quam ii summa in fumi sum et meo patri minus obsequens. Iteni I Cepi rationem , ut neque tu egere neque ut hoc posse perdere.

dor i R. V. 64. ΗΑΗΕΗ: Hic risu destruxit, quod serio intendebat senex. y 0310 SUA IM: Praescriptio, quom iam alteruncto tactum sit, fieri utrumque non OSRe. V. 65. ΑΝ ΝΕ ΗΟ QUIDEM ADIPISCAR EGO, QUOD IU PUBLICUM Sael: Quia enim a lege stat, recitat tantum id, quos scriptum est. V. ali J in Adelphis Act. II. c. l. v. 21. V. in Heautontimorumeno Act. II. c. 3. V. 18. . . item ibid. Act. v. c. a. V. II.

467쪽

ACI . . C. III. 44I H. Itane tundem, quaes0, item ut meretricem ubi ab-ssus Sis,

tercedem dare ex ilibet ei atque amittere 31 ut ne quid turpe civis in se admittereti r0pter egeStatem, iroxumo iusstis dari, J cum in aetatem degeret quod ii vetus. TO E. Ita, proxum quidem: ut 0s unde aut quum ob

rem PH. Ohe,

ictum, aiunt, ne Fas . . DE. Non agam Immo haud desinam di sine persecer hoc PH. Ineptis DE. Sine mod0.

V. 66. i. Ita tάndem quaeso, item ut meretricem ubi abusus is . V. 68 An, ut ne quid cinis turpe in e8 admitteret. . V. 66. ITANE TANDEM, QUAESO ITIDEM: Maiora argumenta ant, quae per interrogationem proseruntur UBI ABUSUS SIS: scripti voluntate. Utimur cum honore, abutimur in iiii ria. V. T. 'TuU AMITTERE: Bene AMITTERE, quia finis cu-5 ditatis amissio est. L 3. ΛΝ, UT E UID TURPE IVIS IN SE ADMITTERET: loneum testimonium est bonorum esse natalium civemixisse. am apud veteres peregrinae mulieres in me-etricum numero habebantur. Sic ipse alibi: Adeone est de-I0en eae peregrinat talibi Sami mihi mater inuit ea habi 'ibu Rhodi. Et Parmeno comprobans responsiit Potest taceri O, id est, ni eri test em mari rem te habuisse. y AN, NE QUID CIVIS TURPE IN SE ADMITTERET vidimu a die. V. UT UM UNO AETATEM DEGERET Quid inim est 15 adicitia, nisi unius scientia viris V. 2. ACTUΜ AIUNT AGAS AIUΝ dicimus quom roverbium significamus. acta res est, de qua sentcntia rotata sit.

Donec me flumine vivo Abluero a

PERFEcgno : Pro perficiam. INEPTIM Ut a sapientia pia die inius, ita ab ineptia, ineptis C SINE OD L Haeeinantis sunt verba et bene. Imitatus est enim comminantem. 25 V. 0. alibi in Andria Act. III. c. I. V. II. V. l. alibi in Eunucho Act. I. c. 2. V. 27. V. 20. Virgilius en lib. II. v. 19.

468쪽

PH. Postremo tecum nil rei nobis, Demiph0, est: Τuus est damnatus gnatus, non tu Num tua . Praeterierat iam ad ducendum aetas DE. innia laec Illii in putato, quae eg nunc dico, dicere: Aut quidem cum uxore iac ipsum prohibebo dum0. GE. Iratus est PH. ut idem melius seceris. DE, Itane es paratus facere me advorsum omnia,

Insolix PH. Metuit hic nos, tametsi sedulo Dissimulat. GE. Bene habent tibi principia. PH. Quis quod est Feriindum, sors tuis dignum Iactis feceris,

Ut amici inter nos simus DE. Egon tuam Xpeiam

Amicitiam 3 aut tu visum aut auditii in velim 3 8 PII. Si concordabis cum illa liabebis quae tuam

Senectutem oblectet respice aetatem tuum.

DE. Hoc ge: Satis iam verborumst nisi tu properas millierem

illius esse despectam. S UUS EST DΑΜΝATUS XATUS, NON L5Ρro voluntate contendentis est prolati sententiae. V. T. ILLUM PUTATO, UAE EGO NUNC Ic0, DICERE: D finitive respondit. V. 78. CUM UX0RE AC Id est, tali. V. D. UT IDEM ELIUS FECERIS: Locus est hic, Io ostendat hornii de compacto egisse cum Antiphone. y I UT IDEM ELIUS FECERIM: Quidam sic intelligunt: UT IDEM LLIUS FECERIS, ut senex potius excat, quam eiiciat fili uni Artificios autem loquitur Phormio, ut adimat suspicionem et leonsensionis et conniventiae inter parasitum et filium.

15 V. I. SEDULO Sine dolo, instanter. V. 2. DISSIMULAT: Fingit, mentitur. y QUI QU0I

EST FERENDUM FERSQ Cur non, inquit, accommodas nec ossitati voluntatem flV. 6. QUAE UAM SENEcTUTEM OBLECTET Non te, ses 20 SENECTUTEM TUAM. V. O. MINU VERO IRAM : C iniit cui Din P est dissua

469쪽

ACI . U. C. III. 443

Iducere, ego illam eiiciam dixi, Phurinio. 90 u. Si tu illam adtigeris secus, quam dignum est Ii

beram

oleum ibi inpingam grandem dixi, Demipho. quid opus fuerit, heiis, domo me GE. Intellego.

V. 90 Dixi, PHORMI' DIXI solent dicere perorata causa. V. 2. Dixi, DEMIPHO Mire comminationem et ferocitatemus imitatus est simili verbo. I. 93. SI QUID OPUS FUERIT: Haec repentina discessio ha- aliquam maiorem litigatur denuntiationem. Et bene breviter, multiloquio infringeretur Superior comminatio.

470쪽

DEMIPHO. GEI A. EGIO. CRAΤΙΝUS CRII O.'DE. uanta me cura et sollicitudine adscit Gnatus, qui me et se hisce inpedivit nil ptiis lNeque mi in conspectum prodit, ut altem Sciam, uid de hac re dicat quidve sit sententiae. Abi tu is redieritne iam an nondum domum. GE. o. DE. Videtis quo in loco res liae siet: Vuid agi, dic, Hegio. HE. et a Cratinum cenSeu, Si tibi videtur DE. Dic, Cratine. CRA. Melae ViS DE e. CRA. Ego quae in rem tuam in t elinfacias mihi

Sic hoc videtur quod te absente hic silius 1 Egit, restitui in integrum, aequom est ut 0num: Et id inpetrabis. Dixi DE. Dic nunc, Hegi0.

V. i. Abi, ase redieritne iam an nondum domum. V. I. ι id agi die, Hegio. H. ego Cratim s censeo. V. Ego quae in rem tuam sint ea velim a ths mihi. V. 11. Egit, restitui in integrum aequom esse ii bonum. V. d. QUANΤx ΜΕ UR, ET SOLLICITUDIΝE AFFICI GNATdsciam est in si e bimiam , si dii iam di in in eum in auiam iii S QUANTA ME CURA ET OLLici TUDINE: Haec deliberativa est, ii qua tres advocati Sunt, quorum unus Suadet, alter dissuadetiytertius, qui se alterutri addere debuisset, eius modi sentcntian dicit , ut rursum deliberatione pus esse Videatur.

V. T. EGO CRATINUM ENSE Potest Go subdistingui, ut subaudiatur se dicam. V. . QUA I REM TUAM SIΝT: Bene principio a τῆ IOTHoλKis AITOY συι βουλευοντος benevolentiam suam commen davit et sic consilium dedit. V. II. AEuUUM EST: Ab lione suo. ET BONUM Ab utili V. 2. ET ID IMPETRABis A possibili. Et brevi te: deliberativae tres locos tetigit, iustum, utile ct possibile