C. Sallusti Crispi Catilina et Jugurtha [microform]

발행: 1876년

분량: 186페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

C. SALLUSTI CRISPI

audacia inerat. Eo convonore senatorii ordini P. Lentulus Sura P. Autronius L. Cassita Lon rinia S, C. Utho tu μ M'. o Serviii Sullae Nervi filii, L. Vargunt ius ii Annius M. Porciti Lao a L. Bestia. Q. 5 Curius praetor a X questri ordine M. Fulvius Obilior L. Statilius P. Gabiniuμ Capito, C. Corneliu iud hoc ni ultio X colonii ui unicipiis, do in nobile 'Erant rauior a Coni tui QS paulo Oecultius consili hujusce liarticipe nobiles quo niugis donii nationis I Spe hortabatur luani inopia ut alia nolo SAitudo. 'terunt juventu plora lue, Od Diti Xunio nobilium Catilinuo in reptiosa voliato quibus in otio vel ning 'nifieo vel mollitur vivore copia orat incuria Pro Corti, bellum quam laueona mulsebunt Fuere ii semia Om-15 0Stat 3 qui cr0dOront M. Lieinium Crassum non ignarum jus conμili suisse; quia Cn Pompo tu invisus ipμ magnum X rei tum uelabat. Cujus vi Sopos voluisso contra illiu potontiam Cro S Oro simul confisum, Si conjurati valuis sui saeti apud illos 2 princi pom SQ mr .ls. Fod ant a ii m conjuravore pauci contria rempublieam in quibu Catilina suit: do qua quam Voris, imo Otoro dicam. L. Tullo ot M'. Lollido colis ulibuμ. P. Aut mini v 0 P. Sulla d signati con-2b sul0μ logibus ambitu in torrogati Oonas Oderant. Post paulo Catilina PQ uniamina re Potundurum I UUS, Prohibitu serat consululum et ore quod intra legi tum os diu prositori tu qui vorit. I at odi in om-pore Cn. Piμo ii dolos Ora nobili Sunimae nuda ino, 30 Osrons saetiosus. pio m do Uri uri, undam onaci utilicam nolita ut lue inli moros stimulabant. Cum hoc Catilina set Autronius ei rei tor nona DO Om-liri consilio communi tuto parabunt in Calaitolio huisendi. Januarii. L. Cottam i, L. Torquatum 35 consule intorse ro ita i a se ibit Porrepti Pison semcum X0 rei tu diliti nolida dua Hi si linia mitior 3. En O Oznita rurμu in nonas Februarias consilium caedis transtulorant. Jum tum non consulibus modo Sed plerisque senatoribus pernicio in machina- Dc CONJURΑΤΙΟΝΕ CATILINAE.

bantur Quod ni Catilina maturasSet pro urin Signum sociis duro eo die post conditam uri emmon um

pro praetore miSSu DSt adnitente CraSSO, qu0d Imus ustum tui micum Cn. Pompei cognoverat. emue amen senatus provinciam in Viti S ederat quippe olimn homi novi a re publica procul SSe obstant 10 imul quia boni com liliare prae Stillum In eo ut n-l ut o iam tum pol untia Pompei forniadolosa erat.

l Iro, cohortari in altili iam pari cui in uni

sit uo illi in ilibu arbitris proculis moti9. Oration nati tu e molli habuit Ni virtus sila, quo vostra

mnam ii tempestatibus vos cognovi sortem id quuini hi eo animus ausit est maxumuin atqx e Pulcheri uni uin siti iiiii instipor . simul Milia vobis eaden

Penditur cum considero, qua condicio vitae luturis

62쪽

C. SALLUSTI CRISPIDE CONJURATIONE MATILINAE.

sit nisi nos in se ipsi vindieamus in lib0rtalom. Nam

que tandem latium in L sortissumi viri Non noemori per virtutum iraestat quam vitam mi Soram

Vobis St. vi Tot motus, animus valo tu contra illis annis atque divitiis omnia consenuorunt Tantummodo incepti opus Si cetera OA X pediet. Etenim quis mortalium cui virile in Onium ost tolerare

2 potest illis divitia Suporare, qua prosundant in DXStruundo mari in montibu coasequandi μ, nobis rem lamiliarem otium ad Qeossaria d00sso I Illos bina aut ampliu domos continuare, obsi larum familiarem ita Siluam illum osse Cum tabulas

2 Signa toreumata munt, nova diruunt alia aedificant, OStremo omnibus modi pecuniam trahunt, VP Xant, amon summa lubidi lio divitia sua vincere

nequeunt At nobis est domi inopia sori nos alionum, mala US, SPO multo asperior donique quida reliqui habemus pra0tor miseram animum Quin igitur expergiscimini En illa, illa, quam Saepe

OptaSti S libertas iraetore divitiue decus gloria in oculis ita sunt Fortuna omnia a victoribus Pra 'mi POSuit Re S. Ompus P0ri illa, is QStas, 35 belli spolia an nisi a magis quam ratio O VOS hortantur Vel imperat oro vo militum utimini neque nimia neque corpus a vobis abori t. Huo ipSa. ut pero, Obi Seum una consul agam, nisi sorte

mo animus allit et o servire magi quam imperare Parati Osties. V2l. Post suam a 'eopere a honIine S, qui bia mala abunde omnia Orant, Sed neque QSi quo PQ bona ulla tametsi illis qui in Ovore magna merce vi idoluitur tamen OStulavore lilerique, ut Propon 'l Ut,

qua condicio bulli sibi ut quae ruem in armi Poterent, quid ubique Opis aut spo haberunt Tum Catilina pollieuri tabula nova A, roScriptionem OCupletium magi Stratus, a Cerdotia, rapinas, alia omnia, 10 quae bollum atque lubido victorum fert ira uterea esse in Hispania ei tortore Pisonem, in Mauretania cum Xurei tu P. Sittium historinum, consili Sui participes 'ter consulatum C. Antonium quom ibi collegam soro speraret homi noni o sumiliarum et 15 omniLus nouo Asitudinibu circumventum cum o Se consulem initium agundi facturum Ad hoc maledictis inuropabat omnes OnOS. Suorum unum quemque nominans laudare admonebat alium gu Stati S, alium

cupiditati Suae complures oriculi aut ignominiae, 0

mullos victoriae Sullanae, quibuS a praedae fuerat. POAt tuam omnium animo alacre Videt, cohortatus,

ut potit tonum suum curaulaboroni conventum dimisit l22. Fuere ea tempustate qui die 'rent Catilinum oratione ali ita cum ud jusjurandum populare seu 25 lori sui adigerset humani eo tori Sanguinem inopormi Xtum in patoris circumtulisse . inde cuin post OXS erationem Omne degustavi Ssent. Sicuti in sol-lomnibu saeris fieri consuevit, aperuisso con Silium Suum, utque eo dictitare euisso, quo inter Se uigi 30sili sororit alius alii tanti sustinori conscii. Nonnulli fiet a se hau se multa raoterea X istumabant ab is, qui Cleoronis invidiam qu uoloston ortu St,luniri rodebant atroditato colori OOrunt, qui lioenas odorant. Nobis ouae pro mugnitudine parum 35

23. Sed in ea conjuratione sui Q. Curius nutu Shaud obseuro loeo iugitii atque sustinoribus eo OportuS, quem cenSOre Senatu probri gratia moverant.

63쪽

C. SALLUSTI CRISPIHiii homini non minor vanita inerat quam auda

sta ero luiu suun liun Si hubsebat. Eratii cum Fulvia 5 multore Olbili, Stupri votus Ora Suotud OG Cui unini inu gratus S,et quia inopia minu larx iri Ot rat, reliente glorian maria ni Ontosque polli orico 'pit et minari interdum Hrro, ni sibi obnoxias Oret; Ostrum agitare sorOciu luam O litus erat.10 At Fulvia insolentiae Curi causa cognita, iniecit 'riculum rei publieno haud occultum habuit. Ud sublato ait toro de Catilinae Onjuration Q. quae quos luem Odo audi orat, Oml,luribu Iani ravit. Ea res in

consulatum ei sed bant, si eum suum Vis Ostrogius

homo novit ad Qt, tu sor0t. Sod ubi lauriculum advortit invidia ut suo sui Orbia Ost uero. 20 21. Igitur comitii liabitis consul QAd 'elarantur M. Tulliu Di C. Antoniuμ. quod a tum primo Pollulares

i etiani liquot quae primo ingente Sunal tu Stultro 3 cori ori ti,toraverant post ubi nota tantummodo qua 'stui ne ita ' luxuria o modum se orat ne ullonum grando conflavorunt. Por a s Catilina credo ut POμse servitia urbana sollio ituro ur Qua incendere, viro earum se adjungsero ibi vel interii leto. 35 25. Si d in i 0rat sena tironia quae iam ita Saepe virili auditi quo a in ora Ommi, erui lino nilllier ς Unore atqu0 Orn in lirnotor ra viro liberis satis Or

almulta alia quae instrumenta luxuriae sunt. Sed ei cariora Semper omnia quam Oc uri utque Pudici- tia fuit iucuniae an famae minuri urceret, nil lsat ile di Meui ueros lubido sic accusafia ut SaulimSDetero viro quam uteretur. Sed a Saepe uni Ohue id om prodid rut ureditum n lauru Verat, en ut Sconscia suorat luXuria atque inopia irae 'OPS abierat. Verum ingenium ju haud ab Surdum OSSe v l Surisae re, jocum OVere Sormone uti vel modo St vel moli vel liroeaui prorsus multae acetiue multus 10 tuu lolio inerat. 2i, mi robus comparatis, Callima dido nimiaqin liroxumum annum On Sulatum eiebat, Peran S, Si do, i natu foret facile o ex voluntate Antomo

usurum equo interea qui Dius orat sed Omnibus binodis insidias , arabat Cleuroni. Ne tu illi tamen ad avondum dolii aut aestui in deerant. anus ue

moravi tonsilia Catilinae sibi lii odoret Ad bo 20

07 uiritur C. Manlium lu0sula atque In saluparium Etruriae, fulit imium quondam Camurioin 30 in a Tum leonum, C. ullum in Apuliam dimisit;

Dra 'tot Halatium alio quem ubi quo opportunum ibi sore ruduba In seroti Romae muli a Simul moliri consuli insidia tondoro parare incondia. Olli Ortunaloea armatis hominibu obsidoro ipso cum telo SSe, bitum alios jub ro hortari, uti O mi Q intenti arntl- suo Assent . dio noui ossiue est inure, vigilare. 'que insomnii inseque labore sati ruri Post ruino ubi multa use tanti nihil prouod i mirsu intem lie Sta nocte COII-

64쪽

jurationis prinui puSconvocat per M. Porcium Laecam, ilii tuo ni ulla de ignavia Orunt qu0StuS docet e Manlium ira nii SisSe ad am multitudin Om, quani ad alii unda arma para vorat item alios in alia loeab opportuna qui initium belli saturent, Seque ad Xercitum lii Olivisci cupere. Si priuSCiceronem oppreS-SiSSut eum suis consilii multum Ossicere. 28. Igitur portorritis ac dubitantibus ceteris, C. Cornelius, quo Romanus, Perum Suam Pollicitus, I et cum o L. Vargunteius Senator eon Stituere ea nocte paulo post cum urna uti hominibuS. Sicuti salutatum introire ad Ciceronem e de improviso domi Sua imparatum cons Odore. Curius ubi intolligit quantum periculum con Stili impondeat. Propore 1540 Fulviam Cleuroni dolum qui Parabatur, nuntiat. Ita illi anua prohibiti tantum sustinus rustra SuSceporant. Int 'ro Manlius in Etruria plo boni sollicitare egestate simul ne dolore injuriae Ovarum reruni cupidam, quod Sullae dominatione agros

nonnullos X Sullanis colonii A quibu lubido atque tu Xuria O magni rapinis nihil reli sui De 'rat. 29. Ea cum Cleuroni nuntiarentur ancipiti malo 2 Peri notus quod neque urbem ab insidii privato consilio longius tueri poterat, neque exercitus uiui quantus aut quo consili sore Satis compertum ha-b bat rem ad Priatum roseri, jam antea volgi rumoribus X agitatam. Itaque, quod plerumque in 30 utroci negotio Solet, Senatu decrevit, darent operant con Sules, ne quid ies publica detrimenti caperet.

Ea potesta per Senatum more Romano magistratu maxuma Pormittitur e Xercitum parare, bellum gerere coerCere Omnibus modi Solio atque cives,

35 domi militi uel pio imperium ut quo judi tum Summunibal ereri utitur in populi uSSi nulliu earum rorum consuli us St. 30. Post paucos dies L. Saenius senator in Senatu litteras recitavit, quas Faesulis adlatas ibi dicebat in quibus Seriptum orat, C. Manlium armacopisSe cum magna multitudino ante dium V kalendas Novembris Simul id quod in tali re solet alii portenta atque prodigia nuntiabant ulli convoniuslieri arma portari Capuae ut fui in Apulia servile ibollum movori Igitur sonati uerset Q. Mare tu ARex ausulas, Q. Metullus Creticus in Apuliam ei reumque a loca missi hi uiri tuo ad urbem imper toros orant impediti ies triumphurent malumnia paucorum quibu Omnia honesta at suo in honost 10 vendore mos orat Sed ra 'tores Q. Pompo iii Busus Capuam, Q. Metellii Color in agrum Picenum Disque permiSSum, uti pro Umpore ut lue periculo DXo ruitum compararont Ad loe, si quis indiea-visso de Onjuratione, quae contra rum publicam 15 saeta orat. raomium Servo libortatem et sestertia centum libero impunitatem ju rei, festorii du- conta itemque deere vero uti gladiutorino familiae Capuam et in eo tora municipia distribuerentur pro cujuSque Opibu A, Romae per totam urbem vigilia 20

.H. Quibus sebus sermota civitas uique immutata urbi saetos orat ex Summa notitia atque a Scivia, quae diuturna quies opererni repente On me triStilia invasit sustinare tropidare, neque loco neque 25 homini cuiquam satis crodere, neque bellum Urere, ne tuo pacem habere, suo quisque metu pericula metiri Ad hoc mulieres quibus rei publicae magnitudines bolli timor insolitus incessorat adflictare S 'Se manus Supplice ad caelum tendere, mi Serari 30 parvos liberos, rogitaro Omnia in Vere. SUPUrbianti luo deliciis omissis sibi patriast iu dissidore. At

Catilina erit dolis animus ad in illa movebat, tam is pra0 idia parabantur et ipSelege Plauti inter rogatu orat ab L. Paulo Postro mo dissimulandi Cait Sa aut sui Xpurgandi. sicut jurgio lac ossitu Ssor 't in senatum v nil Tum M. Tullius con Sul, Sive ira 'ssentiam Hii ii mens sive ira Ommotu S, Orationem habuit luculentam atque utilem rei pum

65쪽

C. SALLUSTI CRISPIlicae, Uani P0Stua scriptam didit od ubi illo

10 et M. Tulliues in is uilinii civis urbis Romae. Adhoe niat 'dieta alia cum addoret, ObStr PQ re omne S, ho,tem ut pie 'i arricidam vocare Tum ille suribundus, Quoniam quidem CircumvolatuS V influit, ab inimi ei liraeceps agor, incendium me uni ruina

miseriti plebis Romanae decretis sui inopiae Hu A

ior magnitudinem aeris alieni, Ollantibu Omnibus boni es, argentiam aere Solutum est Saepe ipsa lubes aut domi miluit Studio permota aut Superbia a igi Stratuum, urnuit a patribu se cessit At nos non initierium lioque divitias petimus i utrum rerum causa bella atque ortamina omnia inter moriale SSunt, Sed liborta toni, tuum num bonus nisi eum anima simul amittit. o atque senatum obteStamur, 10 consul uti miseris civibus logis ritu Sidium, quod iniquitas praetori eripuit, i Sit tu uti nove nobi S

liam in PXμilium prolistiset non quo ibi tanti seseleri 25 conseiu Oμμet. sed uti ro publiea qui se in oret nove ' Sun contentione seditio orir0 tur Ab his longe divorsa liti oras Q. Catulus in senatu reui in Vit quaS sibi notu in Catilina r0dditus dico hut Parum X- Ulia plum infra Seriptum At. 303 A. V L. Catilina Q. Cui illo. Egregia tua fido recognita grata mihi magni in napis serieulis siduciam commendationi me uo tribuit. Quamobrem d0sonsionum in novo consilio non statui Parare, Satisfactionem x nulla consei senti do culpa lii Olio abnere secrevi quam me dius diu vorum liuot eog-DOS 'as. Injurii contumelii Aque On Citatu S, quod seu tu laboris industri aequo Quo privatu Statum dignitatis non obtinebam publicam ii SerorUm nu-

66쪽

meque salsa Suspicione alienatum Ss Sentiebam Hoc nomine Sati honUSta Pro QO CaSu Spe reliqua dignit uti con Servanda sum Deutu S. Plura cum Scribure Ull0m, nuntiatum os vim mihi parari.

I Nun Orestillam commendo tuu 'que fidei trado. Eum ab injuria defundus pur liboro tuo rogatu S

36. Sed ipse pauco die commoratus apud C. Flaminium in agro Arret in dum vicinitatem anton 1 sollicitatam armis XOrnat cum suscibus ut quo aliis imperi insignibus in castra ad Manlium contondit. Haec ubi Romae Omporia sunt sonatus Catilinan et Manlium host0 judient coisera multitudini di 'm Statuit, antequam sine fraudo licero ab urmis 20 d Scudere praetor rei uin capitalium condomnatis. Praetoro de ornit uti Consul PS delectum hab0ant. Antonius cum X0rcitu Catilinum liersoqui nititui ut Ct 0ro urbi ira 'sidio sit. Ea sempestato mihi impurium populi Romani multo maxumo hi sorabiles 25 visum est cui cuni ad occasum ab Ortu Oli Omnia domita armis parseront domi otium atque divitia se

quae prima mortalo putant nil fluorent suero tantonciveS, qui Seque remque imblicum obstinati animis perditum irent. Namque duobus sentiti se rotis 3 ex tanta multitudine n 'quo praemio indu tu con-jurationem patos reserat neque e castri Cutilinae

quisquam Omnium discosi 0rat tanta vis morbi ac voluti tabo plorosque civium animos in Vasoriit.

suarum rerum mutari omnia Student, turba atque seditionibus Sine cura aluntur quoniam egeStnSsuello hab0 tur in damno urbana plebes, avor praO OPS erat de mitis causis Primum omni-

uni, qui ubique probro atque lutulantia maxume GDi aD stabunt item alii qui per dedecora putrimoniis umissis, ostro mo omne S, quo stagitium aut ovi Hu ldoni O XPulorat hi Romam Sicut in sentinam con F si uxorant. Deinde multi memores Sullana Vietoriae, quodi Urogarii militibus ullos senatorse videbant 10 alio ita divitos ut regio victu atquc cultu notatoma rerunt, Sibi quisque, Si in armis foret, ex victoria talia sperabat Praetere juventuS, quae in agris manuum moreode inopiam toleraverat, privati atque publici turgi ionibus oXe ita urbanum otium inurato 15 labori praetulo rato eo atque uli OS Omnes mutun putili eum ut ut Quo minus mirandum est hominus gentos, mali moribus maXuma Spe, rei ubliea juxta ac sibi consuluisSo. Praeterea quorum

victoria Sulla o urentes tiro Scripti, bona rupta, ii 20 libertati imminutum orat haud Sanin alio alii in Obselli ivontum laesi vetat uni. Ad hoc quicumque

aliarum inique se nutu inrtium erunt, Onturliari

rom publicam quum minus valere ipsi is alebant. Id adeo malum imitos post annos in civitatem 5

38. Nam OAtquam Cn. Oml ei et M. Crasso

consulibus tribunicia potestas rostituta St, homin0Sndoles 'Ontes Summam pote Statem nacti quibuSaeta Anni in usque sero orat, Oel ore Senatum criminando 30

lituitem Xa utitare, dein largiundo atque pollicitando magis ineundore ita ipsi clari laotuntosque fieri. Contra os summa olao nitebaturi itera tuo nobilita R. Senatu specie pro Sua magnitudino. Namque uti paucis Vorum absolvam post illa tempora quieunusue rum a Publicam agitu voro honesti nominibus alii sicuti Ρ0puli jura deson durunt par quo Senatu nil toritas maxuma foret bonum tua blicum Simulante S, Pro Sua qui Sque Potentia certabant; neque illis

67쪽

modestia neque modus contentionis erat utrique victoriam crudeliter Xer ebant. 39. Sed postquam Cn. Pompeius ad bellum maritumum atque Mithridaticum missu QSt, plebi OPHS imminutae, paucorum potentia crevit. Hi magi- Stratus, Pro Vincia S liliaque Omnia tenere, ipsi inno X ii,

diciis terrere, quo plebem in magistratu luet diu Straetaroni. Sed ubi priuium dubiis rebus novandi

I spes oblata est, vetu Certamen animo eorum

rexit. Quod si primo proeli Catilina Superior aut

illis, qui victoriam id0pti soront diutius ei, uti I licuisset quin defossi et Xsanguibus qui tu SPOSSet imperium atquc lili0rtute mixto ritu Drui. Fuere amon Xtra conjuration Din conuituro S, qui ad Catilinam initio profecti sunt in eis erat A. Fulvius, Senatoris lilius quem retractum, itinere Pa-2040n nestari jussit. Isdem temporibus Romae Lontulus, Sicut Catilina praeeoperat quos unique mori liu Saul fortuna novis robii idonoo Creduliat aut Perse ut per alio Sollicitabat neque Solum civeS, Od

cujuSque modi genus hominum, quod modi bello 25 usui Oret. 40. Igitur P. Umbreno cuidam segotium dat, uti

legato Allolii Ogum requirat, OSque, Si POSSit, impellat ad so tota tum bulli. X istum an publice privatimque Pre alieno oppreSSOS, Prauturea, quod 30 natura gens Gallio bellicosa essot sacile eo ad tale consilium adduci posse. Umbrenus, quod in ἰ ulli negotiatus erat, plerisque principibus civitatium notu erat atque o noverat. Itaque Sine mora, ubi primum legato in foro conspOXit. Percon 35 latus paue do statu civitatis et quasi dolens ju ScaSum, requirore coepit quona Xitum tantis mulis Sperar0nt. Postquam illo videt qu0ri do avaritia magi Stratuum accusare senatum quod in eo auxili nihil esset, miseriis Suis remedium mortem XSPEC-

taro At ego,' inquit, vobis si modo viri esse Voltis, rationem Ostendam, qua tanta ista mala elyugiatis. V Haec ubi dixit, Allobroges in muXumam spum adducti Umbrenum Orare ut ui misereretur: nihil tam asperum n0que tum dissicile osse, quod non icupidissume laeturi SSOnt, dum ea re ei vitat niuere alieno lil eraret Ille os in domum D. Bruti , ,

pordueit, quod soro propinqua erat neque alieni

donnim dimittit. 4 l. Sed Allobroges diu in ineserto al)uore, quidnam consili ea Poroni. In aliora parte Oratino ullonum. Studiunt belli, magna Orcos in Spe victoriae, ut in ult ra majores pes, tuta consilia pro incerta pe eria ira Omin. Haec illis volvontilius tundoni vidit 20sortuna se publieae. Itaque Q. Fulbi Sangae, cujuSpatrocinio civita litui unium ut Obatur, rem Onan 'm, uti cognovorant, periunt. Cicero, per Sangam consilio cognito legatis pra stipit, ut studium Onjurationi vo homonte Simulent eo loro adseunt, 'ne 25 polli eoantur, dent lue Operum, ut eo quam muXuniem unis stos habeniit.

42. Adem soro temporibus in Gallia citeriorent pie ulteri Oro item in agro Piceno Bruttio, Apulia motu erat. Namque illi quos uni Catilina dimi assS0rat inconsulte ne voluti or Umontiani cuncta Sinnat geliant nocturni consiliis, armorum utque telorum portationibus sostinando nuitando omnia, plus timoris quam perieuli osseuerant. EX O numero complures Q. Metullus Color praetor X sonatu Scon 35Sulto, causa Pognita in vincula coirio erat item inciturior Gallia C. Murena qui ci provinciae legatu S

yra 'erat.

43. At Romae Lentulus eum ceteris, qui principes

68쪽

C. SALLUSTI CRISPIDE CONJURATIONE CATILINAE.

coniurationis orant paratis, ut videbantur, magnis copiis, constituorant uti, cum Catilina in agrum Fu Sulantini uni XOrcitu veni SSet, L. BeStia tribu- nu ilebi concione habita quereretur de actioni bus Ciceronis belliquo gravissum invidium optumo con Suli imponoret; eo Signo ProXuma nocte Diora multitudo conjurationis suum NutSque nugotium

oXSequeretur Ud ea divisa hoc modo distebantur: Statilius o Gabinius uti cum magna manu duodecim I Sinna opportuna loca urbis incenderent, quo uno itulae ilior aditus ad Onsulem et i OSque, quibus incii-diae parabantur, toro Cethegus Ciceronis januarii Obb idoretium quo vi aggreduro tur alius autem alium; sed illi familiarum quorum e nobilitate ma Xum I par erat, parente intorsiceroni simul caede et incendi perculsi omnibus ad Catilinam rumperent u . Into hau parata atque decreta Cethegu Semper querebaturi des ignavia sociorum; illos dubitando et diu prolatando magna Opportunitate corrum-2040re laeto, non consulto in tali periculo Opia esse, Seque, Si pauci adjuvaront, languentibus aliis impetum in curiam sueturum Natura ferox, VehemenS, manu Promptu erat; a Xumum bonum incoleritate putabat.

Gabinium cetero conveniunt Ab Lentulo, Cethego. Statilio cito in Cassi liostulant uia urandum, quod Signatum ad civos perserant: aliter haud suci lineo ad tantum no gotium impolli posse. Meteri 30 nihil suspicantos dant Cassius semet eo brevi

Venturum pollicetur ae paulo ante legatos ex urbe proficiscitur. Lontulus cum eis T. Volturcium quendam Crotonisensum mittit ut Alli broges, Priu quam domum pergerent cum Catilina data atque ae 'opta 35 ido si uiolatona oonfirmaroni. Ipso Voltureio littoras ad Catilinum dat quarum Xemplum in ita Scriptum 'st Qui sim. X O, quom ad te mi Si, CognOSCOS. Fac cogites inquanta calamitate sis, et memineris to virum esse. Considere quid tuae ratione pOStulent. Auxilium petas ab omnibus etiam ab insimis. V Ad hoc mandata verbi dat cum ab senatu hostis judicatus sit quo Ora Silio Servitia invidi et In urbe parata SSU, quae juSSerit. Ne cunctetur ipse rΟΡius accedere. 545. His robus ita acti S con Stitutu nocte, qua proseis rorentur, Cicero per legato euneta doctu L. Valurio Flacco et C. Pomptino iraetoribu imperat, ut in potito Mulvio per insidias Allobrogum comitatus Molirohendant Rem omnem ilierit, cujus I 'gratia mittebantur cetera, uti saet Ophi Sit, ita agunt, permittit. Illi homines militares, Sine tu-nmitu praesidiis collocati S, Sicuti raeceptu in erat,

occulto pontem obsidunt Postquam ad id libello guti cum Voltureio venerunt et simul utrimque 15 clamor eXOrtu est, Galli cito cognito consilio, sine mora praetoribu Se tradunt Volturciu primo cohortatu cetero gladio Se a multitudine dolandit, do indo ubi a togatis desertus est, multa riu de Saluto sua Pomptinum obtestatus quod ei motus 20 erat, prostrum timidus ac vitae dissidens velut hos tibus sese ra0toribus dedit. 4 ij. Quibus 40bu consectis omnia propere per nuntios consuli doelarantur At illum ingens cura atque lautitia simul oecupavere. Num laetabatur bintelligens conjuratione putes aeta civitatem periculis ereptam SSe porro autem an Xius erat dubitans, inma Xum O Aeolore tantis civibu deprehensis, quid laeto opus esset poenam illorum Sibi neri in liunitatem perdundae rei putili ea sore crudebat agitur 30 confirmato animo vocari nil ses jubet Lentulum Cethogum. Statilium Gabinium, itemque quendam Caeparium errae in ensem, qui in Apuliam ad concitanda sui vitia profiei se parabat Ceteri Sine Orn Veniunt Ca0pariuA. paulo ante domo egreSSUS, Og 35nito indiei sex urbo profugorat. Consul I entulum, quod praetor erat, ipso manu Unon in 'Onatum perdueit roliquo eum custodibus in aedem Oncordiae venire jubet. Eo Senatum advocat, mag-

69쪽

C. SALLUSTI CRISPI

naque requ0ntia ejus ordinis Volturcium cum legatis

introducit, laeuunt praetorona crinium eum litteris, qua a legati acceperat eodem adimi re jubet. 47. Volture ius interrogatus de itinere de litteris, postrum a quid aut fila de causa con Sili habui SSet primo iugor inulta di SSimulare de conjuruli Oii e post, ubi sit publica dicere uSSus St, Omnia uti O, inerunt,ap 'rit, OcUt suo Se paucis ante diebus a Gabinio et Caepario socium adscitum nihil amplius Seir quam I legatos tantummodo audire Solitum X Gabinio P. Autronium, Ser. Sullam L. Vargunteium multos Praetere ineae injuratione esse Eudom Galli sat0ntur a Lontulum dissimul utit0m Ourguunt praeter litteras sermonibus quo illo habor Solitus erat ex

1 libris Sibyllini Aregnum Romae tribus Cornelii pO

tendi Cinnam atque Sullam antea, Se tertium CSSe, cui satum foret urbis potiri praeterea ubi ne0nSOCapitolio illum Ss viguSimum annum, quem RUPE EX prodigii haruspicus esse in Assoni bello civili eruun-20 tum ore. Igitur perloctis litteris cum prius Omnes Signa Sua cogno Vi SSent. Sonritus docernit, uti abdicato magistratu Lentulus. itemque colori in liberis custodii ha boantur. Itaque Lentulus P. Lontulo Spintheri qui tum aedili orat Cethegus Q. Cornifieio Stati-25 lius C. Caesari Gabinius M. CraSSO, Caeparius

nam i paulo ante X fuga retractu erat Cn. O-renti senatori traduntur.

48. Interea pleb conjuratione patefacta, quae primo cupida rerum novarum nimi bello avebat, 30 natata monto Catilinae consilia Xsecrari, Ciceronem ad caelum tollereri veluti e Servitute erepta gaudium atque laetitiam agitabat. Num quo alia belli acinora prasedae magi Amilam detriment fore, incendium ver crudele, immoderatum ac Sibi maX-35 me calamitosum putabat, quippe cui Omne copiae in usu quotidiano et cultu corpori Orant. POSteum diem quidam L. Tarquinius ad Senatum adductu erat quem ad Catilinam proficiscentem sex itinere retractum utebant. Is cum Se diceret indi-

caturum de conjuratione, si fide publica data SSet, ius iis a consule quae Seiret edicere, eadem sere: ua Volturcius, de paratis incondiis, de caede bo-rorum de itinere hostium sonatum docet praetereas in is uni a M. Crasso, qui Catilina nuntiaret ne scum Lentulus et Cethegus aliique e conburatione deprehen Si terrerent, eoque magi properaret ad urbem accedere, quo et ceterorum animo reficeret et

in fastilius, periculo eriperentur Sed ubi Tarquinius Crassum nominavit hominem nobilem, maXu 10 mi divitiis, summa potentia alii rem incredibilem rati ars tam et Si verum existumabant, tamen quia in tali tum pore tanta vis hominis magis leniunda quam exa itanda videbatur, lerique CraSS e negotiis privatis obnoxii conelamant indicem salsum besso, d que ea re post ut 'it uti reseratur. Itaque

consulente Cicerone se ii A senatu decernit, aΙ- quin indicium salsum videri, eumque in Vm Cul IS retinendum neque amplius potestatem sacriandam nisi de eo indicaret, cujus consilio tantam rem Sse 20 mentitus. Erant e tempore, qui xi Stumarent

diei uni illud a P. Λ utronio machinatum, 'M0sam appellato Crasso se si Hiem perieust reliquos illius potentia tegeret Alii Tarquinium a Cicerone

immissum utebant, ne Crassus Ore Suo u Scepto bmalorum patrocinio rem publicam conturbaret Ipsum Crassum ego postea praedieantem audivi, tantam illam contumeliam sibi ab Cicerone 'UOSItam.

49 Sed isdom temporibus Q. Catulia et C. Soneque precilius neque pretio neque gratia, Ciceronem 30 imitellure potuere, uti per Allobrogo aut alium dico in C Caesar salso nominaretur am uterque cum illo graves inimicitia exercebant Pi SO Oppugnatus in iudicio pecuniarum repetundarum propter cuiuSilam ranspadani supplicium injustum Catia dolus ei potitione pontificatus odi incenSuS, quod eXtrema aetate maxumis honoribu ctus, ab adoleS- centulo Caesare vietus di SeeSserat. Re autem Op-Ρ0rtuna videbatur, quod i privatim egregia lue-

70쪽

C. SALLUSTI CRISPI

alit allo in O rilius iudisses dicerent, ii agnam illi invidiam Otilla vorant, ii S pio O, ut nonnulli O luit S

nodem Concordiae, seu Uriculi magni ludine Seu animi mobilitato nil, ulsi, quo studium suum in rem 10 publieam clarius ossut egredienti, Senatu a 'Sari gladio minitarentur. 50. Dum haec in sonatu aguntur ut dum legatis Allobrogum et T. Volturcio, comprobat eorum indicio prasemia Mocornuntur lil orti it audi ix lxelio utilius Lontuli divorsis itineribus opifices ut quo sorvitia in vi eis ad eum ripiundum Sollicitabant, partim X luirebant udo multitudii tum qui troilorom publicam v Xaro soliti erant. Collio rus autompo nuntios amiliam ut suo lib0rtos suos, octo Ot2 exercitatos in audaciam, Orabat ut cro ge saeto lumtulis ad sese irrum porsent. Consul ubi a parari cognoVit, dispositis Pra0Sidiis, ut O atque tempus monebat, Convocato Unatu resori, quid de is iuri placuat, qui in custodiam traditi ora iit sed , os 25 paulo ante frequens Senatus udi a vorat contra rempublicam sucisso. Tum I . unius Silanus PrinmSSententiam O Iulus, quod eo tempore con Sul QSignatus erat de eis qui in cuμt Odiis ton bantur, ut pra0torea de L. Cassio, P. Furio P. Umbrono Q. 30 Annio si deprehensi si rent Supplicium Sumundum decreverat; Sque POStea, Purmotu oratione C. Cae- Suris pedibus in sent sentium Tib. Neronis iturum S di Xerat quod do a re praesidii additis roserundum censu rat Sed Cnosar ubi ad una ventum 35 est, rogatu Sententiam a con Sule, huju See modi verba locutu est: bl in nos homines patre conscripti qui de rebus dubiis consultant ab odio, anticitia ira atque misericordia vacuos esse decet. Haud facile animus D D CONJURATIO XD CATILINAE.

vorum providet, ubi illa osse iunt nequo quisquam omnium lubidini simul ut usui paruit hi in Oridori ingenium, valet Si lubido OS sidet, a dominatur, animus nihil valet. magna mihi copia est memorandi patro con Scripti qui e re ut luo POP ullira aut misericordia impulsi male consulu0rint; Udon malo di ere, tuae majore nostri eontra tuli id in Umani uti sui octo atque ordino se 'oro. multo Hueo donico quod cum rege Porse gessimus, Rh illorum civitas maunniniquo magnifica quae populi l Oman IV opibus creverat, inlida atque advorsa nobis suit; Sed postquam bello consocio duci: hodii consultum est majoro nostri ne piis divitiaria in magi S luam iniuria o eausa bollum in Opium di eret imi uult di mi oro Itum ollis Punici omnibus, cum Saepe IoCarthaginiensus t in pace t 0r indutia multa

nom talia se rore magis illi id uti num Oret quam quid in illos uro iuri Ρομμ0t, quaerebant. Hoc temvobis providendum St, patre con Scripti ne tu 20 apud vos vulo uti Lontuli et ceterorum colu qua in vostra dignita . nou magis irae vostrae quam famae consulatis Nam si digna poena ro facti eorum rut Oritur, novum consiliuin approbori in magnitudo Aeolori Somnium ingenia OXsuPOrat, oi utendum en Eo Se qua legibus comparata Sunt Plerique eorum, qui ' aut mi sententia di Xerunt, OmPOSi te nisi lema o nisi 'o casum se liublicae mi Sorati Sunt quae boli suo vitia osset, qua se vietis acciderent, nuntQ- ravores rapi vir inus pueros, divelli libero a a d0rentum eo inlito Xu matres familiarum pati, qua uviet Oribus collibuissent sana atque domo SPollari, ea 'dum incendii si 'ri, OStremo armi S Cnda VCribus,

Cruore atque luctu muta compleri Sed per d00si minoriales quo illa ratio ortinuit An ut vos d: insestos eon jurationi sudor Scilicet quum res

tanta et ain utro non Porinovit, eum ratio CCOndet. Non ita est; se quo cuiquam mortalium Iabimriae Suae parvae videntur muli ea gravita aequo

SEARCH

MENU NAVIGATION