C. Sallusti Crispi Catilina et Jugurtha [microform]

71쪽

habitore. Sed alia aliis licentia est patreScOnSeripti. Qui de inissi in Olbseuro vitani habunt, Si quid iracundia deliquere, aue Sciunto sania atque Ortuna eorum pare Sunt qui magno imperio praediti in

OXeel S aetatem agunt, eorum saltu cuncti Ortales novere. Ita in maXtima Ortuna linum a lesentia DSt; neque Studere, Qque Odi SSO, Sed minum irasci

decet quae apud ullo iracundia dieitur ea in imperi Superbia atque crudelitas appellatur. Equii dem ego Sic Xi Stum O, patre Con Scripti, Omnes Cruciatu minore quam acinora illorum Sso Sod plerique mortale postrema mominore, et in hominibus impii Aseolori Aoorum Obliti de poena dissorunt, Si ea paulo saevior fuit Silanum virum sortem I atque Strenuum corto et O. quae ili Xorit, Studio rei publica dixisso no 'ae illum in tanta re gratium aut inimicitias OXereor eo mori S umque OdOS-tiam viri eo gnovi. Verum Sontentia jus mihi non crudelis quido nim in talus homines crudolo fori 2 potest sud aliena a re publica nostra videtur. Nam prosecto aut metu aut injuria tu sube rit, Si

cum praesertim diligentia clarissumi viri, consulis, 2 tanta praesidia Sint in armis. De Poena POSSumo sui-dom dicor id quod ros habet in luctu atquc mi soria A

mori 'm erumnarum requio m non Erli 'intum OSSO, eum cuncta mortalium mula dissolvoro, ultra neque

curae neque gaudi locum S Se Sed per duo im-30 mortales, quamobrem in Sentontium non addidisti, ut prius verberibus in o animadvortoretur An quia o Porcia vetat Atilia logos item condUmnatis civibu non animam eripi, sed Oxsilium permitti jubent In quia gravius est verberari quam necari r35 Quid autem acerbum aut nimis grave est in homin0Stanti saei noris convictos Sin quia levius est qui convenit in minore negoti legem timere, una eam in majore neglexeris 3 At enim quis reprehendet,

Tenatius dies, fortuna cujus lubido gentibu moderatu Illi mortio neci divi, quid tuu e Venurit Ceteria in vos patro conscripti, quid ii ullo Si uiuatis consido ut 0 milia in ala X0inpia e rebus bonis orta uiat; sed ubi imperium ad ignaroScives aut mi bnus bolio pervenit novunt illud exemplum ab dignis ot idon is ad indignos o non idoneo transfortur Laetidasemonii do vietis thoniensibus triginta viros imposuero qui seni publicani orum tractareii Hiniim coepere pesSumum quenique et omnibus iii 10 isum indoinnatum nodaro Ea populus laetari et niurii dicor suri Post ubi paulatim licentia cyuvit iuxta bonoso malo lubidinoSe interficere, ceteros nutu terrero ita civita Servitute OppreSSa

moria violo Sulla eum Damasippum et alio musmodi qui malo rei publicae creverant, Ju Ulam JuSsliquis non laetum ojus laudabat Honii nos sesel si asot saetiosos qui seditionibu rem publicam Xagitaverant merito nodato rei 3bant. od ea re ni agna 3 20

initium eludis suit Num uti quisque domum aut

Villam, postremo a aut vestimentum alleiadu concupiv lt dabat oporam ut is in proscriptorum nil moro s ot I in illi quibus I uniasippi mors clitia suerat paulo post ipsi trahebantur; neque bprius sinis jugulandi sui quam Sulla inno suo divitiis explovit Atqui ego haec non in M. Tuli

neque his temporibus vereor, Sed in magna civitate multa et varia ingonia sunt Potest alio tempore alio consulo euicit in exorcitu in manu sit sal Sum 30 aliquid pro vero et odi; ubi hoc eXemplo per Senatus de Totum consul gladium duXerit qui illi sinum statuet aut qui moderabitur Majore nostri, atro conscripti, sequo consili 0que nus elue im- quam egusero, sequo illis superbia obstabat quo bniinus alion instituta si modo prol)a erant, imit rsentur Arma atque tota militaria ab SamnitibuS, insignia magistratuum ab Tu Sci pleraque Sum pSerunt; postremo quod ubique apud Socio aut hoStes

72쪽

C. SALLUSTI CRISPIidoneum videbatur elim summo Studio domi Xsequebantur imitari quam invidore bonis malabant. Sod odo in illo tum poro Graeciae morem imitati, verboribus animadvortebant in civOS de condemna tis summum supplicium Sumubant. POStquam rus publiea a dolovit iv multitudine livium saetio nos Valuore circumvoniri innoconios alia hujuse modisior eooporo tum e Portia aliueque lege paratae Sunt, quibuS DI tibia o XSilium damnati permissum 1 est 'Iane et, causum putre conseri Pti quo minuri novum consilium Cupiannas in primi magnam ut O. Proseet virtus atque sapioni in major in illis suit qui, parvi opibu tantum imperium solere quani in nobi S qui a bono arta vi roti nemus Plaeot1 igitur eos dimitti set auguri sex rei tum Catilin uor

Minume sud ita conso utilicandu eorum e unius ipso in vinculi habendo per municipia. iuuemaXume opibus ut ni nou qui de is postea ad Sonatum C sorat novo Cum Oli ut O agat; qui alitur 2 securit, senatum X istumare cum Ontra rem publicam et saluto in Omnium sueturum. Τ52. Post suam nos a dicondi nem Deit coiseri Verbo alius alii vario ad sonti Obuntur. At M. Porcius Cato rogatus Ontontiam hujusce modi ratio-25 non habuit: longo mihi alia men QSt, nil OS

con Scripti cum res atque Pericula nostra considero, et cum sontontia nonnullorum pSO mecum Oputo.

Illi mihi disso ruisso viduntur de OOna Dorum, qui patriau parentibu R. aris atque soli sui bollum pa-30 ravere. Res autem monet avor ab illi magis quam, quid in illo statuamus consultare. Nam cetera malo licia tum ei Sequare ubi saeta fiunt; hoc nisi providoris no elidat ubi evenit frustra judicia implores capta urbe nihil sit reliqui victis. 35 Sed per duos immortale S. OS Og appello, qui Semper domos villas Signa tabula vostra pluri quam rem publieam Dei Atis Si ista, cujuSeumque modi Sunt quae ample Xamini, rotinere si voluptatibus VOStri otium praebere voltis, expergiscimini uti-DD CONJURATIONE CATILINAE.

quando et apessit rem publieam. Non agitur dovectigalilius no quo de Sociorum injuriis: libertas tantina nostra in dubio est Sari, Himero patreSconseripti, multa orba in hoc ordine suci Sauliu deluXuria atque avaritia nostrorum civium quo estus ψSum, inito Sque mortales a causa advorSos habeo qui mihi atque unimo meo nullius umquam doli tigratiam ouissum haud laetio alterius lubidini mul0- saeta condonabam Sed ea taliae tSi vos parvi pendebatis, tumen re publiea Irma erat; opulentia 10 negligentiam tolerabat unu oro non id agitur, bi ii ii an mali moribus vivum UR, neque quantum aut quam magnificum impurium populi Romani sit, sed hae cujuscumque modi videntur, Oestra an Obiseum una hostium sutura sint. Hie mihi quis 15 quam mansuetudinem et misericordiam mominat. dum pridem e luidum nos vera voeabula reruni misimus quia bona aliena largiri liberalitas mularum rerum nudaei a sortitudo vocatur, eo res publica in OXtremo ita si in sane, quoniam ita se more 20 habent, liberatos o sociorum ortunis, Sint misericordes in suribus uorari ; ne illi sanguino in nostrum largiantur, et dum pauci Scoloratis areunt bonos Omnes perditum eant. Bono et compositus Causarpaulo anto in hoc ordino de vitam morte dissoruit 25 credo alsa existumans ea qua de inseris memorantur divor O itinere malos a bonis loca taetra inculta,

foeda at pie formidolosa aboro. Itaque consuit pecunias oriani publicandas ipso per municipia in custodii habendoso vidulicet timoris no si Romae 30 Sint aut a popularibu conjurationi aut a multitudine condit 'ta per vim eripiantur uaμ vor mali atque Scelesti tantummodo in urbe et non per totam Italiam sint aut non ibi plus possit audacia, ubi ad defendendum op minor0 sunt uarin vanum bequidsem hoc conμilium At si orieulum X illi metuitu in in tanto omnium motu Solii non timet, eo magis resor in mihi ut sine vobis timere Quare cum de P. Lentulo ceterisque Statueti S pro certo

73쪽

habetoto, vos simul de Xorcitu Catilina et de omnibus conjuratis decernere. Quanto vos attentius ea gelis, tanto illi uni ritu in lirutior erit Si pau

10 illi 0 t. Sod alia susero quae illos magno socore, quae nobi nulla sunt domi industria fori justu ui imperium antiam in consulendo liber, O lue delicto no tu hil, id in obnoxius. Pro hi no habemus hixuriam atque avaritium, laublice ς' 'Statem, I xl rivatim oliui senti an laudamia divitias, o luimur insertiam. Intor honos et malo diserimon nullii in omnia virtuti l ra mi ambitio possidui. Noque mirum est ubi vos separatim sibi quisquo consilium eas itis ubi ibam i voltiptatibus hic pecuniae 20 aut gratiae servitis o fit ut imito tu sat in aeua in rem publicam. Sod ego ha re omittin Conjuravero nobilissum civ 3 patriam incendore Galb)rum tentem insostissumam nomini Romano ad helium a re S- sunt; dux hostium cum XOrcitu Supra caput St. 25 Vos cunetamini etiam nunc, dubitatis quid intra moenia doliron sis hostibu Asaelati A Misor a mini con- Seo, Me quere homino nil olla seentuti sier ambitionem it lue Otiam armatos dimittatis ne ista vobis mansuetudo o mis 'ricordia, si in arma ceperint, in 30 mi oriam convortat Scilicet ros ipsa aspera est, Sed vos non timeti μ 'am. Immo vor maXumori Sed in- orti ait mollitia animi alius ulium eXspectantes cune-tumini videli eo di immortalibus confisi qui hanc rem l ublicam a 'pe in m a Xumis PQ riculis erURVOre. 35 Non votis no suo suptilietis mulioliribus auxilia oorum Parantur vigilando agendo bone consulendo ProSpera omnia cedunt. Ubi socordiu te atque ignaviae tradideris, nequidquam deos nil lores;

irati insistique sunt Apud majores nostro A. Manlius Torquatus bello Gallico filium suum, quod

is contra imperium in OStem Pugnaverat, necari jussit atque ille egregiu adole Sudii immoderatae sortitudinis in Orte Oenu dedit. VOS de crudoli Ssumis parricidis quid Statuatis cunctaminit idoli eo beetera vita eorum huic colori ObStat. Verum liareito dignitati ontuli si ipse iudicitiae, Si sumae suae, si dis aut hominibus umquam ulii laetae rei t. Ignoscito Cethegi adolescentiae nisi iterum patriae

bullum luit. Nam tu id go de Gabinio Si utilio 10 Caepario loquar uuibus Si quicquam umquam

pensi sui Ssei, non ea consilia de re publica habuis- Sent. POStremo, antro conseri lati, Si meherculet oleato locus Ossot salilo utore Vo ipsa re corrigi, quoniam verba contemnitis; sed undiquo circum-l5vonti sumus Catilina cum Xo rei tu faucibus urget; alii intra moenia atque in sinu urbi sunt hi Stos neque parari neque con Suli qui equum liotest oeculio: quo magi properandum St. Quare ego ita cens 'O: cum nefario eon Silio celoratorum civium re liui, 20 lica in muXuma lauricula onorit, hique indicio T. Volture ut togatorum Iobrogum convicti consesSique Sint eaedom incendia alia lue e foeda atque crudolia sue in ora in ei vos patriamque Paravi Sse, de confossis Sicuti de manisostis rorum capitalium 25 more majorum utililicium uinundum. V53. Post quum Cato adsedit, consulare Onan Sitemque senatu magna par sententiam ejus laudant virtutem antini ad caulum serunt alii alios in-er 'lianto timidos vocant, Cato clarus atque magnu 30habotur sonati deerotum sit, te uti ille censuerat. Sed mihi multa legunti multa audienti, quae POPulus Romanus domi militiaequo mari ut ait terrat raeclara facinora Deit sorte lubuit attendere quae res nan Xum inlata Ogotia sustinuissut Seiobum 35 SI 'PUnum Oro arva manu eum magni logionibus hostium cont0ndisse cognovorum parvi copii Sbella gesta cum opulentis regibus, ad hoc Saepe sortunae violentiam toleravis Se lacundia Graecos,

74쪽

C. SALLUSTI CRISPIgloria bolli Gallo ante Romanos misso. Ac mihi

ita ulta iri ianti OnStabat, aucorum civium egregium virtutem Cuncta lauti avis, , Ooque actum, uti divitia pauperias mulli ludi noni liau itaSSU PQ rarol.

5 Sed post tuam luxu atque dosidia civitas corrupta

est rur, i re publica mus: nitudine Sua imperatorum atque magi Stratuum vitia su Stentabat ac si eutiellDia parente, multis Omp Statibus haud sano quisquam Romae virtute ma rnus suit sed momorial in se in fronti virtute divorsis moribus uero viri duo,

M. Cato, C. Caesar quos quoniam res litui orat, silentio pra010rire non sui consilium quin utrius luena iuram o moreS, quantum ingenio OSSem, alie

15 54. Igitur ei genus, aetas eloquentia ProPenDqualia fuere magnitudo animi ur, item gloria, Udalia alii Cuosa beneficii ue muni licentia maunus hab0batur, inloaritate vitae Cato. Ille mansuo tudine i ii sericordia clarus Tactus huic SeveritaS

20 diani tuto in addiderat. Ca0sar undo, Sublevando, ignoseondo Cato nihil largiundo riam alli plus

Dialis pernicies. Illius saei litas hujus constantia

laudabatur Postremo Ca0Sar in unimum induxerat 25 laborare, vigilare negotiis amicorum intentu sua negligere, nihil denegare quod dono dignum esset;

Sibi ni agnum inuiorium, Xercitum, bellum OV uineXOptatiat, uti virtus nitoScore posset. At Catoni studium ni Odestiae decoris, Sed maxume foveritati A30 orat. Non divitiis cum divito neque saetione cunilaeti Oso, Sed cum Strenuo virtute, cum mode Stopudore, una innoconto abstinentia cortabat; osse quam videri bonus malebat ita quo minus petebat gloriam. O mazi illillia sequel atur. 35 55. O-tquam ut dixi senatu in Catoni sentontiam di, Pessit consul optumum actu ratu S. D O tem, quae infit aliat anteeat Ore, ne quid o pati novaretur, triumviros suae Suppliciunt postulati a Parare jubet; ipse, praesidiis dispositis, Lentulum in

eareerem deducit. Idem fit ceteri per praetores. Est in carcere Olus quod Tullialium appellatur, ubi paululum a Scondori ad novam ei rei t0 duode 'impodes humi depreSSuS. Eum muniunt undique ia-riete atque insuper eam ora lapido is orni ei huia juncta, Sed incultu, tenebris, Odore scio da atque torribilis jus saetos est. In oum Oeum OStquam domissus est Lentulues vindice rorum capitalium, luibus t rauco Ptum erat, laqueo gulam retroro. Ita ille patri eius X gonto clari S subia Corneliorum, qui 10 consulare imperium Romae habuerat, dignum Oribus saetisque suis X litum vita in vovit. De Ccili 0go Statilio Gabinio, Caepario, eodem modo Su9pli uitim Sumptum St. D6. Dum ea Romae oriantur Catilina se omni 15 copia, quam et ipse adduXorato Manlius habuerat, duas ligio nos instituit cohori S Pro numero militiani complet . deinde ut quisque voluntariu 'u' ex Soetis in castra venerat a qualito distribuerat nebro vi spatio logio nos immoro hominum X ple vorat, 20 eum initio non amplius duobus milibus habuisset. Sodis omni collia circiter pars quarta erat milita

portabant. Sed postquani Antonius cum Xercitu 25udventabat, Catilina por monte iter sacere, modo ad urbum modo in Galliam Orsu castra OVOro, hostibus occasionem litignandi non dare; Slierabat pro P dium magna Copias Sese habiturum, Si Roma in socii incopia utravissoni dii toro servitia 30 repudiabat, cujus initio ad eum magnae copiae Oncurrobant Opilaus conjurationis retus, simul alionum suis i filio nimiis xistumans videri cuia Sum civium cum servi fugitivi communicavi SSe. 57. Sed postquam in castra munitu pervenit 35 Romae conjurationem intes notam, o Lentulo et Cethego Peterisqu0 quo supra memoraVi, SUPPlicium Sumptum torique quo ad bellum Spe ruPinarum aut novarum rerum studium illexerat, dila

75쪽

C. SALLUSTI CRISPIbuntur; seliquo Catilina per monte S Spero ma ni itinoribus in aes ritu PistorionSQm ijdueit, o consilio uti e trivinitus Occulto orsugero in Galliam Transall, inam. At Q. Metellus Color curii 5 tribus logionibus in agro Picen praeSidebat, X diis 'ultat rurum eadem illa OX istumans, quae Supra diXimus Catilinam a Utare. Igitur ubi iter juSOXPUrsugi Scognovit, caSira Propere movit a Sub ipsis radicibus montium consedit, qua illi desesensu erat 10 in Galliam proporanti. Neque lumen Antoni uri procul aberat utpote qui magno DXercitu loci nequioribus expeditus in fuga su suo retur Sod Catilina POStquam videt montibu utque copii hostium usu clausum in urbe ro ad VorSaS, neque sugae neque 15 praesidi ullam spem optumum suctu ratus in tali re fortunam bulli temptare statuit cum Antonio quam irinium consilig0re. I tu quo concione advocata hujusce modi orationum habuit: 58. Omlior tum g habeo milites, verba Vir-20 uisem non addore, DP pie O ignavo Strenuum Duque sortona ex timido ex rei tum ratione imperatori Asieri uuanta cujusque unim nus hie in natura aut moribus insest tanta in ollo patere solet. Quem neque gloria neque oricula XCitniat, nequid suum 25 hortor timor animi auribus Osticit Sed ego vos, quo linu 'a monerem advocavi simul uti causam mei consili a pDri rom. Scitis quid in milites, Fibet, ni a atque ignavia Lentuli quantum ipsi nobisque cludem attulerit quoque modo dun e urbe praesidia oppu-30 rior in Gallium pro liuiscii 'quiverim. Nunc Voro quolOCO OS DOStra sint, uXta Ocum uino intolligitis. Exercitu hostium duo unus ab urbe ultor a Gallia obstant. Diutius in his loei esse, Si maXumenninnis erat frumenti atque aliarum rerum ege StaS35 prohibet. Quocumque ire lacet, erro iter aperiundunt St. Quapropter vo moneo ut sorti atque Parat animo sitis ot cum proelium inibitis memineritis vos divitias doctas gloriam praetore libertatem atque patriam in dextris vostris portare. Si Du CONJURATIONE CATILINAE.

vinei mug, Omnia nobi tuta runt, commeatu abunde, municipia atque coloniae patebunt: Si metuce SSorimus, udum illa advorsu client, neque locu neque amicu qui Squam teget, quom arma non teXerint. Praeterea militeS, non ad 'in nobis et illis necessi i

vita certamus, illis Supervacaneum est tiro potentia . IPaucorum lugnare Quo audactu aggrediamini momore pristina virtutis I iuuit vobis eum summa turpitudine in exsilio aetatum agere potuistis 10 nonnulli Romae antissi boni aliena opes OX SPQQ-taro: quia illa oseda atque intoleranda viri videbantur haec o qui secrevi estis haec olinquoruVoliis, nudae in pu eSto nemo nisi victor pace bellum mutavit. Num in suga salutem Sperare eum Ibarma, quibu corpus tegitur ab hostibia revortoris, ea oro omentia si Semper in proelio ei maXumum est periculum qui maXume timent nudaei pro muro habui ur umbo consid 'TO, militos, et cum

laeta VOStra uestumo magna me Spe victorino' 'not. 20 Animus, notas virtu UOStra me hortantur Pra Uterea neeessitudo quae etiam timido sorte saeit. Nam multitudo hostium moe cireum venire quent, prohibent angustia loci Quod si virtuti vostra os ortuna invidorit, ea voto, inulti animam amittatis 25 nou capti potius sicuti postora trucidemini, quam

virorum more pugnanto cruentum atque luetuosam

victoriam hostibus relin iuutis. 59. Haec ubi dixit, paululum commoratu S, Signa canere jubet, atque in Strueto ordine in oeum 30aoquum deducit. Dein romoti omnium qui S. quo militibus X aequato puriculo nimia amplior OSSOt,ipSe pedes Xercitum pro loco atque copii instruit. Nam uti planitio erat inter sinistros montos et ab deXtra rupe aspora. Octo Ohorte in ronte consit 35tuit roli quarum signa in subsidio artius collocat.

Ab is conturione omnes lecto et OVO ni OS, Praeterea ex rogarii militibu Optumum quemque nrmatum in primum autem subducit C. Manlium in

76쪽

C. SALLUSTI CRISPIdextra, Faesulanum quondam in sinifra Parte curare jubet. Ipse cum libertis et colonis pr6pter quilam adsistit, quam bello Cimbrico C. Marius in X0rcitu habuisse diuel atur. At se ultera parte C. Anto-5 nius, pedibus aeger, quod Proelio deSSe nequibat, M. Petreio legato exercitum pormittit. Ille cohortes

veteranus, qua tumultus au Sa OnScripSerat, in fronte, post ea coterum eXercitum in subsidiis locat. Ipse equo circumiens, unum quemque nomina SI appellat, hortatur, rogat, ut meminerint e contra latrones inermos pro patria pro liberi S, Pro ariSatque Dei suis certare. IOm militaris, quod amplius anno triginta tribunu aut praesectu aut legatu aut praetor eum mugna gloria in Xercitu I suurat plerosque ipso factuque eorum fortia noverat ea commemorando militum animo accendebat. 60. Sed ubi Omni laus rebus X ploratis Petreius tuba signum dat, cohortes paulatim incedere jubet. Idem saei h Atium exercitus Postquam eo On-20 tum est, unde a serentarii proelium committi posset, maXum a clamore cum infesti Signis concurrunt; lilla inittunt gladii res oritur. Veterani, riStinae virtutis memores comminus acriter in Stare; illi laud timidi 40 istunt maxuma vi certatur. 25 Interea Catilina cum Xpediti in prima acie Or- Sari laborantibus succurrere integros pro Saucii SarceSSere, Omnia Providere ni ultum pSe pugnare, Saepe oestum ferire strenui militi et boni imperatori miselix simul exsequutiatur Petreius, ubi 30 videt Catilinam contra ac ratus erat, magna Vitendere cohortem praetoriam in imodio hoste inducit, eosque porturbat OA ut quo alios alibi resistonio intorficit. Deinde utrimque ex lateribus ceteros aggreditur Manliu ot Faesulanus in pri-3 mi A pugnanto cadunt Catilina postquam usas copias que cum laucis relictum videt, me in Org 'tiori atque pristinae suae dignitatis, in consortis- sui nos hoste incurrit ibique pugnans confoditur. II. Sed consecto proelio, tum vero cernereS, quanta

audacia quantaque vi animi suisset in exorcitu Catilinae Nam fere, quem qui Sque vi Vu pugnando

locum Ceperat, eum mi SSa anima corpore Ogebat.

Pauci autem, quo medio QOhor praetoria disj0 cerat, Paulo di Vol SiuS, Ud Omne tumen advorsis i 'ollioribus conciderant. Catilina vero longo a suis intor hostium adavera repertu est, aululum etiam Spirans, serociamque animi, quam habuerat vivuS, in voltu roti non S. Postremo conani copia neque in proelio neque in suga quisquam civis ingenuus 10 captu est ita cuncti Sua hostium quo vita juxta pHpereerant. Neque tamen OXo rei tu populi R0manilaotam aut neruoniam victoriam adeptus erat. Nam StronuisSumus quisque aut Oeeidorat in proelio aut graviter volneratus di Seusserat. Multi autem, qui 15 castris visundi aut poliandi gratia procosserant, volventus hostilia cadavera amicum alii par hospitem aut cognatum reperiebant; fuere tona, qui inimico suo cognOSCerent. Ita varie per omnemoX0 rei tum laetitia, maeror, luctu atque gaudia agi 20 tabantur. h

77쪽

II. .

R. J.

Greenough' Latin Subjunctive.

78쪽

INTRODUCTIO N.

at ThirmIda; herou pon Ail herbal and his partisans rushod tonrms, ut ero det Hated in uiti by Jugurtha and Adhorbal im- seis sed sor refugo Q li Roman province, rom liene heias tenedio Rome, to lay his statis heiore the senate Iugurtha liadio ibo DPPOrtiunt tyos , uti in Cto tho est that hieli he had Ioaria sed in th0 cum pies ,re Nuinantiu ris the venalit anil corruptio of the Ronanti nobilit he sent in bas sudors O Ome o counternet, hyis lavisti distributionis bribes, the esseets of the justio inplaints of Adherbal; and by the se means uecee lud in averting the indignation O tho Senate. A de rue a ho evortiis sed O the divisionis nolingdomo Numidia et ween the two competitors uni although augurtha obtain et by far the large and te her portionis the two h Was byno mentis Otitented. ut continuult harassed the frontier of thoneighbor in gaingdom iuiopes os indue in Adherbal to repressuli sese peti n88 nulls by fui'. The patione and stea lines With hieli Adherbal ud hered to a puelli and defensive system frustrat ei theseliopes, and Jugurtha a tetigit invadet his territori es illi a largo army. Adherbal a de seu ted in the res conssiet. and though two successive deputatio iis froni Rome commandet both parties to desistsrom hostii ities he was horti uster D. C. II 2 captured und immediat et put o deat h. War a therei Ore declared against the Numidia Ling. undisii Os the consul A L. Calli urnius Bestia Ian dedi Asriea illi a larg riny and though severat Roman commander sueeessi vel undert the Onduet of the war sueti Wasthei avaricem ineapneity that the senera result a sinapi fait ure uni disgraeo. Nor us an henii a Daude gainst Jugurtha unti the arrival os the consul Q. Caecilius Metellus B C. 109ὶ, Who at Onee egan to retrieve the honor of the RO in an arm s undi hough et sellus et it his me reverses, he wOuid dotabiles have brought the a to a successsu termination, iridis O Caius Marius been appo in ted i Sueeeed hi m. Tho arrivat o Marius insu sed fresti vigor in to the R iman rnas. Sueces solio edis poti success, tintil. suntly the desection Os Jugurtha's atly Bocchus. in Os Mauritania, avo the sinisti in strOkoto the War. Bocchus as gained ver by Sulla the quaestor os Marius, and he o ined in a plan sor sui ging the person Os the Numidiana ing. Jugurtha sol in to th snare. He iis induesed underpretende Os a consere nee to repuir, illi ni a se solio ers, tomeet Oeelius. heu he was instanti surrOundod his ut tondant scut O leues undae hi insulsis ad prisoner an traseli vered in cha insto Sulla, 1, Whoni he was conveyed di reetly to the caint' finarius.

This Oeeurred in B. C. I 06. He rema ined in eaptivit illi the return

In translatin the subjunetivo ood, use tho8 auxilia ita re ba When auxiliaries are neces Sary whic best conrey the ea me illius thoso commoni u Sed in grauimur to desine this Inood rere insen inade quate to a correet tendering oscit contra On the contra ita. Reyutando, is essectin' in reflecti in the gerundis an ablutive smenias. 4. Invenias, ou ill sud. his is a subjunctivo os

cali it potentia subjunetive V A. subjunctivo o implied condition. V Some SS. Dad invenies. Naturae, dativo lim

B. 20 A. 50 I. b. Hominum limit naturae. Industriam deesse that induκtry or exertion tutius. Industriam is sub j 'et ne usative os dens se depending talion inVenias. . . S. L272;H. 551 I. B. Ilab A. 52, VI. In translation the subjectis thoinfinitive is commoni preeoded by the word that. 6. Mortalium hominum ii favori te ordo illi Sallust. 7. Via by the prat rinstrumenta ablative. 8. Pollens, ubi undinii strength potens, em trient in thoisse of Onu's Strongili M. Neque - eget, Mut oesnot traud in nee fortune mand is no dependent On haneo. Neque me--que, and is osten est ronderei and not. Fortuna

in eas unde s0ot, res is contieeteil With pes, is derived perhaps, froin the apparent similitude of the oriis.' M. 13. Usus, hun-

79쪽

138 NOTES.

serunt, the uthor in the lame transfer ac to circumstances

34 I-17. Order postremo ut eqo initium si os sinis bonorum U

80쪽

140 NOTES.

14 Sim, subjun et os in direct question A. 1 f. 465 H. 525 B. 1182;

A. 67 I. 36. Quales viri. Sallust here probabi alludes to Cato, Who abolit this titiae a ni uri successsu candidate so the praetor-shi p. 37. Quae genera, etc. The ullusion is to the ore igners, soldiors and n Orth character thrus in to the senatui Antony. 38. Existumabunt. The old sorua, sor existimabunt. Merito, on νοο Hyr - Hia though usuali callud an adverb is properi an ablat. os cause rom meritum.1 1 13. Rei. Dativo os ad vant age limit in the expression ominmodum venturum imitant i ye riuocem e). 2. Venturum, esse, Whieli is ver Oiten oniit ted sospeciali in Sallust in tho ut in s. t. and in the pers in s. Pass. Q. Maximum, Quintus Fabius M a Ximus, urna med unetator tho Opponent of Hannibal in thesecon Puni War. 3. P. Scipionem, the olde Publius Cornelius Scipio Africanus, ho defent sed Iannibal in the batile os Zama. q. Solitos, se esse. Imagines These imases ere sigures With patri ted asks Os a x. adeo resemble the persons homoheyrepresented. The were kept in thora trium os tho Ouse, ne Ompani ed illi tituli or nam se os distinetion hieli ho deessed ad acquired. The masks ero Orn in funera processions. Diet. Antiqq. ni the nobile si e those hos anees tors ad siled a curule meo, or lio ad them solves illed uel an meo enjoyed tho right of hau in sueti mages Jus imaginum . . Intuerentur, subjunet in Orratio obliqua sani probabi Would e subjunct. in oratio recta aster cum in arration 'ut the sorine principi tali es

os ad vant age, is est rendered thei . . Scilicet is contractei Domseir lieet sit is permittet to no in Oue a mellis VPO8 unditiis resolvei sore aedount so tho in s n. illi subject aecus. ceram illam, etc. Whiel sol lows. . Egregiis viris. Se notem lineinbove, it fu . . Neque sedari, num no dimini, hed. 10. Adaequaverit, has equo leuis subjunct. os time and purpo e. . A S. 26. , t II. 52l. II. B. I 24l A. 62, II. 11. omnium, partitive gen. Eis moribus, timid theκ morati. i. e. the corrupi morat Osthe ilay ablat absoluto. Moribus may ho evor, he regarde usublat o quali ty. Quin si e quiri non in qui non icho dOes)not. Divitiis, ablat os speeis eation denotin in rhat remeet .

JUGURTHINE MAR. 141

for thes, at time. 26. Superbiam est oppo8ition ara made to the mos in e of the nobi ty litora an verba rendering os this and simila passages Ouid o devo id os elegarico, and Duldbesides e questionabies Englisti Vith intransitivo impersonalvorbs in the passive oleo, likeritum est, ither aha persona Subjectishould e supplied, or b sueti an impersona subjstet houldb used a the sentimoni suggosis Thus obviam itum est, *0ingi meet Ooli placo ophoat inii incla made Superbiae, dat limit