Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

101쪽

RH T I C A. 44 augurantur, si non ea aliqua specie iuris praetexunt. Huc pertinuerunt illa, quae tunc ubique maligne vulgata socorditer credebantur. Visas esse multas Gallicorum equitum turmas, quae

Alpibus propinquarent. In Helvetia interceptum fuiste tabellarium, qui a Bernensibus literas ferret in Rhaetiam, quibus Rhςti inducerentur ad occupandas Vrsellas. Talium satores vltro1ibi fingebant ni ultiplices metusὸ qui yt veri haberentur, tria castella, quae imminent Belius nς, militum Helu riorum prςsidio firmantur, volentibus, scilicet, tribus iis pagis,quorum Belimsona est. Id ita agebatur, perinde ac si ei oppido Rhaeti insidiarentur. Cum

verius metuendum esset Rhaetis, ne a

tot militibus,qui Belintonae praesidium

agitarent, Mezaucum furto, aut impetu occuparetur.' H c in illo Rhaetis confinio. At in alia Rhartis parte maiora interim tentari coepta. Clim quicqvidis Vallellina agebatur Fuentanus

102쪽

R Η Α Υ Ι CA. 48 se pretio venumdaretur. Hinc alij non belli tumores ibidem aduersus eos omnes exorti, qui publica Rhςtorum negotia curarent, ut quibus miseriae plebis' quςstui essent. Hanc proueditores seditionem rebellioni affinem interpretari. Accessit, quod Vallellinenses,& Clauenenses arma emere a prouediatoribus iussi, id quot exequi ne ex

rant. Hinc suspicio , eos maioris alicuius impuliu , cuius ope niterentur, tantum audaciae promere. Forte per eos dies coram Rhaetico tribunali in

colae Morbini j de ea mercede, quae ministro danda esset, & pauculi protestantes litigabant. Cum Cathsici litem perdidissent, Vestellinensium C,

tholicorum animos ea reS Veheme tius asperauit. His, inquam,nouorum motuum exordiis Fuentanus fauere,

eosque fouere dicebatur, denique in Omnem occasionem intentus esse, qua aetos Vallellinae possessione sicuti iniuriis prouocatus deturbaret. Id

103쪽

MDCVI LEGATIO

quod non tam suorum militum mani bus , quis accendendis Vallelline sium & Clauenensium in Rhaetos odiis te consequi possesperabat. Per eosdem dies singulae communia thes per suos nuntios suum super Ba densi decreto decreturi Curiam mi tunt. Numeratis de more suffragiis, cognitum est, eas consensisse in confirmationem foederis Mediolanensis, dum ei disertim adiiciatur exceptio virtusque foederis Gallici & Veneti, de paci ionum anni millesimi quingente simi trigesimi primi. Has vero usque eo vigere iubent, ut earum intuitu arx intra id tempus , quod ei rei dictu fu rit, solo aequetur. Et hςc quidem Veneti faederis exceptio sane tunc fuit documentum eius fidei,quam Rhaetica it. la multitudo seruari cum suis foederatis

cuperet. Verum exceptiones nouis

foederibus primum adscriptae fuerunt inuentum illorum primorum, qui hac ratione vetera peruertenda suscepe

rant.

104쪽

rant. Scilicet ab istis hae exceptiones obtentui sumptae, ut nihil non si imma aequitate agi crederetur. His ductri cibus inducta si uit noua foedera in violationem vetustiorum, licite t tmen,&salua ,si eis crederes fide, quae hac in fidelitate protegitur, hoc est, haruna exceptionum interuentu. Quo fuco id actum est, ut omnibus foederatis os

sublitum esset. Caeterum omnes combinunitates regem orare statuunt, Vt

suo permissu huic decreto locus esse possit: Tigurum mittitur' vntis Rhae licorum procerum, qui de hoc decre to Senatum edoceat, eum sue Rhaeti cae ReipubL nomine obsecret , ut Una cum Bernensibus impensis precibus impetrent a rege, ne summo iure cum Rhaetis agat , sed de eo aliquid remit tere Velit , ut hoc, quod censeti 1r inexplicabile negotium; pr ter expecta tionem rhalevolorum , tandem ali

quando explicari, & confici possit. Verum is, cui id negotij datum, hian-

105쪽

data communitatum corrupit , dum libidinem paucorum malae mentis hominum earum decretis sibi praeferendam duxit& ad improbistimum mi nisterium improbam Operam accommodare maluit, quis uniuersς Reipublicae sententiam Helvetiis ex fide referre. Ne multa, Priusquam Senatus Tigurinus suo responso suam de eo decreto sententiam declarasset,iste nomine Rhaeticae Reipublicς ab eo petere institit , ut uterque Senatus Tigurinus & Bernensis suis precibus impetrent a regia maiestate , suadere communitatibus velit, ut nullius ex- ceptionis additione Mediolanense foetadus ratum abeant. Quorum impulsuisse tam nequiter in ea re versaretur, hi fuerunt illi, quos dixi, pauci primores, omnium factionum homines, qui, postquam nuntij communitatum ad 1ua rediissent, Curiae remanserant, Vt decreto, & literis quo oporteret, scribendis adessent. Hi ut Hispano ope-

106쪽

R H bE Τ 1 C A oram tam infamem nauarent, decretum communitatum ea audacia , quam di

xi, primo interpolarunt. Deinde huic legato , qui cum ipsis eadem sentiret,

mandarunt, Vt in Helvetia rem non ex decreto communitatum , sed ex

ipsorum libidine ageret. Hac detestabili fraude ad tantum regem isti vulpiones grassari.& in re tanta patriam improbe ludificari non sunt veriti. Horum nominibus quod hic, & alibi abstineo, non ipsis , qui omni infamia notari digni sunt sed ipsoruin poste . ris, qui meliores fieri possunt, datum volo. Tigurini , pro tua prudentia, liti'. ius impudentis limi postulati insolentiam non satis mirari. Nempe qui viderent , peti a rege, ut fui met foederis ipse euersor esset. HominiS tamen importunitate , fatigati in eam sententiam, Ut is voluit, regi scribunt. Iste,

ubi Curiam rediit, ne quid deesset iis; quae flagitiose fecerat, atque ut mihis, omnibus bonis insigni triendaci,

107쪽

MDCVI LEGA ΤΙ Ο impensus illuderet, hoc publice, M

priuatim retulit, Primo illos patres Tigurinos, viso communitatum decreto , obstupuisse. Verum ubi ab sede causis decreti edocti fuerun9 tunc ipsis omnia probata. Ea re statuis literas ad regem dare, cuiusmodi Comia munitates cuperent. Addit, de hoc negotio concilium gentis intra paucos

dies Badae habitum iri. Caeterum illo ipso die , quo iste Curia discesserar, ego suscepta in Vallellinam profectione, dedi me in viam, & in eam itionem & reditionem octo dies consumpsi. Statim ut Curiae fui, redditae mihi sunt literae, quibus omnis huius probrosae actionis ieriem cognoui, ad me misi ae a viro amplistimo D. Com- martino legato regis, qui esset in Hel uetia. Hunc enim iiii illis ipsis improbissimis artibus circumuenire conati sunt. Certe dum ego Cu ria abessem nomine Triumuiroium, Triumuiris absentibus ad eum dantur literae, com

108쪽

positae in urbe Curia ab illa nefaria iblorum,quos dixi, primorum factione. His literis Triumuiri maiorem in modum ab ipso petunt, ut quas Tigurini Senatus literas regi inscriptas ad ipsummissurus essetis,qui ab RhsticaRepub.

Tigurinu Senatum adisset, eas quamprimum regi mitteret. Tati enim rem esse. At is omnis huius improbitatis intelli ens, Iam enim una cum meis li

teris, decrerum communitatum acce

perat, ad me, utrasque literas, ita uti par fuit, misit. Videlicet, he 'omnes

Hispanicae factionis machinς in illud

Communitatum decretum tunc ves saefuerunt, ut illud quassatum subruerent. Tunc homines probi & prudentes probarunt consilium meum de ho-xum scelere Reipub. non indicando. Si rem palam fecissem, eorumque nomina ad pittagum detulissem, honiiunes audaci sumi siue nequitiς poenas duturi erant. Sed, quod tali rerum statu, sine magno motu id poenae expeti non

109쪽

MDCVI LEGA ΤΙ Ο

poterat, eos tunc quidem manere im

punitos praestitit, quam luctuosos in

Republ. perturbata motUS excitari Paulo poli conuentus uniueris Helue tiae Badae habitus, Quo mihi, graues ob causas, proficiscendum duxi. Ibi, prae sente regis,quemdixi,legato,cum ΠUmtiis Pagorum protestantium rem Om nem aperuissem, In primis, cum Tigurinis, & Bernensibus exposuissem Communitates nullo inllinctore,' sed suopte ingenio ea statuisse quς decreto continerentur,omnes illico admiratio, stupor inuasit. Hinc quoque intelli

gere coeperunt , quam non e re, nec

Rhaetica, nec Helvetica superiora Ba- densia decreta facta fuissent,quamque iis utrique genti male consultum esset. Igitur,pos quam rem inter se attentius agitarunt, palam fecerunt, decreto c5- munitatum merito exceptionem Galblici foederis adiectam fuisse. Veneti nullam mentionem fecerunt. Eodem

dccreto Helvetici pagi transitus Al

110쪽

pium , qui Mediolanensi foedere contatinetur se interpretes tulerunt. Pronuntiant , eum transitum non aequum

esse pendere ab arbitrio prςfecti Me diolanensis. Eius rei nullam in tabulis foederis mentionem fieri, sed Mediolanensem ducarum solum excipi oportere censent. Rhaetis autores iunt, ut non aliud spondeant,nisi hoc, se armatos obuiam ituros ei, qui per sua ad eam regionem hostiliter accedat. Mc diolanensi item foedere Helveticum foedus cxcipi oportere censent. QEippe tandem,apertis oculis, aduet teranti& ipsis Helvetiis per illas Mediolanen ses pactiones aditum in Italiam obse pitim esse. Huius decreti legatus His panicus, qui Badae esset, certior factus dixit,sibi esse quod contradicat, nec se in ea quae ibi acta essent, consentire phlam testatus est. Hoc negotio confecto , pagorum delectis,potissimum Tigurinis, & Bornensibus, nos regis legati, palam feci-

G iiij