Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

321쪽

aditus , quis eὁ accederet quis inde digrederetur ; quid in iis locis noctu, quid interdiu fieret.Haec, taliaque crebro nuntiata etsi Rhaeticam multitudinem anxiam habebant nullus t men quid facto opus esset , expediebat. Et propter hanc omni u incuriamne, an torpedinem λ publica res deserta, &, quamlibet gliscentibus peric lis , nullo cuiusquam Provisu, cuilibet

ingruenti malo exposita erat. Ad ultumum, Triumuiri, crebris bonorum aliquot virorum monitis exciti C

riam conuenerunt, ea mente, Ut aliqua validae alicuius propugnationis, publicaeque securitatis ratio iniretur, qualem res ac tempus desideraret. Verum isti rei coeptae non institerunt. Tantum me adierunt ac de Republ. eos mecum sermones habuerunt, quiabus mihi rem iamdiu perspectam confirmarunt , Quippe rei Rhaeticae cur

tores esse in hac sententia, ut sibi quidem, qui nulla bella prouocent, nul-

322쪽

MDCX LEGA ΤΙ Οlum putent externu hostem esse. Si tatamen quisqua exstat, eam rem nihil ad se , verum ad foederatoru curam perti nere. Nimiru isti omnes foederum uti litates auari rer& scrupulose conquirut. Si quid forte ex iis oritur incommodi, has epulas foederatis glutiendas relin quunt. Sane siquid grauius nuntiare tur, ac tale quod extraordinariam curam, ac promptum remedium desita deraret, eam rem festinabant apud legatum deponere. Tunc quidem,dum suae incuriae alienam curam praetende rent, se omni sollicitudine allevabant, omne ontis ei imponebant. Ac tunc quidem ita animatos constitit, ut, s-

quid sumptuum in sui propugnationem seri necesse esset, norum maximam partem a foederatis, reliquam si iis subiectis tolerari aequum cens rent, his se communitates prorsus exinnerarent. Ex eo sermone, quem m

cum tunc habuerunt, id ipsum mihi

323쪽

perspicere datum. Sed cum de ea re mecum saepius,& intentius egissent,ex eo quod respondi intellexerunt, Naim rati & omnium gentium i ure Vnum quemque teneri ad se& sua tuenda; neque,quotiescunque ea reS agitur, alium quemquam morari. Vbi quis. que quantum oPis in se est, ad sui tute iam contulit, id inualidum deprehenditur, tunc rect e alienum auxilium implorari. Non ergo ad prima quam que auditionem, nec prius explorato quantum in se sit opis, alienae opes cimcumspici debent. Nam se, suam liber

talem, & fortunas aliis tutandas tradere , nec ulla intentiori rerum suarum

cura distineri, est facinus hominis perire volentis, nihil certe de lua salute cogitantis. Qui sibi ipse curae non sit, nunc ridicule postulare ut cuiquam alij sit. His sepius auditis, de ea re ad Venetum principem literas dare statuunt. Nam quae Vallellinae pericula impendent, eadem Venetis imminere

324쪽

MDCX LEGA ΤΙ Ο persuasum habent. Die decima quarta Maij rex nobis

infando parricidio ereptus. Qua atrΟ- citate Curi nuntiata,magistratus C riensis venit ad me,& quidem coposi- tus in moestitiam,quam multogemitu,& lugubri oratione testatus, apud me proseisus est, velle se in foedere,& noui regis, amicitia fideliter, & constanter perseuerare. Ibi quidem in modum lugubrem, funestumque cunctorum facies flexa & obducta fuit. Iisdem diebus cum senatus V enetus Madruccio transitum per sua de negasset, is agitare coepit an per Enga dinas,& Vvitellinam tranure posset. Ad hunc nuntium Engadinenses exciti e suis octingentos in armis praesto esse iusserunt. Aditus quoque ad se di ligenti , & valida custodia munierunt. Ea re Madruccius per Verdenbergell-sem comitatum, qui est ditionis Glaronensis , cum sua legione transit.

325쪽

Inde perrexit ad quinque pagos', quo

itinere itur ad montem sancti Gotardi.

Post aliquot diesipse, iussu, verbis que regis Rhaeticis Triumuiris dixi,

Regem in suam amicitiam recipere Rempub.Rhaeticam, eamque gentem sibi foederatam uniuersam eadem beneuolentia complecti, quam rex purens suus ei sepe clarissimis documemtis testatam fecisset. Id cupere cunctis

esse persuasum. Proinde a regia maiestate illa expectent,quae a certo amico, & foederato expectari debent.

Per idem tempus Tigurini, & quinque pagi, orto in confiniis inter quos dam priuatos de celebratione ecclesia stici cuiusdam ritus iurgio, clim hi id quod ageretur, licere, hi non licere dicerent , hostilia inuicem meditari co perunt. Certe per hanc speciem Vtrique se ad bellum instruere videbantur. Tigurini, & cultis Sangallenses Rhaerorum auxilia rogatum miserui, Cum

326쪽

MDCX LECΑΤΙΟ quinque pagi Fuentano freti essent, eius iussu Madruccius cum sua legione substitit apud eos. Ipsi oppidum Rapesuillam,quo,velut interstitio,praeter Laclaam& qu dam alia, incessus in Rhaetiam clauditur, valido praesidio firmarunt. Rhaeti legationem in Hel uetiam mittunt, de ea controuersia, si fieri posset,finienda,&Helvetica quiete continuanda.

Eodem tempore de legatione ad re gem mittenda a Rhςtis consilia haberi caepta. Denique a singulis foederibus unus in eam legationem destinatus cst. Id fiebat instigantibus quibusdam,

quorum animos prς caeteris impotens ambitio, & hiatus munerum aulicoruacerrime exercerent. Hanc legationem

in hoc mitti dicebant, ut apud regem nuntia,ac testis esset eius moestiti , qua uniuersa Rhςtica sens e teterrimo pa1'ricidio contraxisset ; simulque regi de regio culmine Rhςticς Reipub. nomine gratularetur, eique Omnia precare-

327쪽

tur fausta & felicia. Vbi laoc fescivi,

monui, eoS, de quorum probitate, &prudentia mihi compertum esset,liuic destinationi perficerent Vt intercede retur, dc ambitiosum, Sc superuaca neum ossicium Reipubi neces statibus condonaretur. Quo asserui se impulsos dicant,me iam perfecisse ut regi inno tesceret. Hoc quidem nomine per me talium internuntium cumulate Virobique satisfactum esse. Parcerent ergo non necessariis ossiciis regem fatigare. Huic susceptioni, praeter aliOS , praeci puus instinctor eratis, quem Venet

foederis cum illo Quin terio fundamenta iecisse dixi, homo ingenij auidi, an, mi inquieti, & multiloquentiae Vςco dis. Hunc id potissimum asperabat, quod, cum ij legati eligerentur, ipse a suis popularibus posthabitus in suo

foedere fuisset. Nec tamen primae eleis chionis destitutione refriguitu ed eum, qui in illo foedere electus esset, pecu nia submouere, &se ih cius locum sub-

328쪽

MDCX LEGA ΤΙ Ο stituere non solum tentauit, sed &legationi locus fuisset, plane perfecerat. Huius quidem' destinata ea erant, ut in Rhaetia unus inter omneS emine ret. Fuit unus illorum pririorum,quorum de ingeniis sepe memoraui. Hicosor plebis,eique infensus una cum illo aliorum primorum globo,Rhςtiam in

paucorum potestatem redigere omni Ope nitebatur. Hos vocabat nobiles,se in primis.His ordinem a caeteris discretum assignabat, cui nomen nobilitatis

indiderat. Certe quoties Rhςticae Reip. mentio iniiceretur, iste nobilitati tantum tribuebat, quantum uniuersis Vix quisquam. Huius potissima rationem a regiis, aliisque togatis haberi oportere ubique intonabat. Et Vero non tam studiis communitatum tunc quidem, quam arbitrio illorum primorum potissima agebantur. Iste ero ospe huius Iegationis deiectus frendere. Iniqua iracundia potissmlim in me ferri. In sese monibus,quos cum illo suorum com-

329쪽

bibonu grege in popinis haberet , nec

rege,nec sacra legationis reueritus, ubi vino incaluisset, non dubitauit eructare minas in me, nihil tale suspicante,ac dicere, fore ubi me ulcisceretur, quod cupitis eius, ut ipse sibi persuaserat,obsisterem. Sane tenui,ut de ea legatione Respu. decerneret in hanc sententiam,

Si Helvetici pagi adidi legatos in Gallia

miserint, nolita quoque legati illo proficiscantur. Si inde nullus iturus est, ne ex nostris quidem quisquam. Porro Venetς factioni iste usque ed se ducem

prebuerat, Vt eius secretarij, qui res Venetas inRhaetia curaret,quamdiu is ab esset,vicem expleret. Sane ad eum,qui cum sibi Venetiis rerum tessera comunis esset,statis diebus literas dabat i, legati partibus susceptis, scribebat quo quaeque loco res est ei. Cum ea res in ore omni populo esset, cumq, animus conscius poenas, quas propterea iam diu meritus luisse debuerat,expectarer, cogitare coepit,quo munimeto septus,'

330쪽

MDCX LEGATIO dein sibi caput incolume foret. Nam

multa mille quingentorti coronatoruet ante bienniti a Strofriclito dicta non poena,sed poenae praeuuntia fuerat,eiq, noxa idcirco dicebatur intercalata Ve Iius quam condonata.Inter C tera,quq multa animo voluebat,plurimum sibi securitatiS, atq, adeo autoritatis acces surum putauit, si alicui regiarii rerum curationi, qualiscunque, dc quantacuimque esset,admoueri posset.Hinc si non prorsus extingui, aqleniri,&minui pol - 1e putauit inuidia , & odia uniuersorti, quae e Venetaru rerum flagrantissma, M pertinacissima procuratione in se ia diu concepta fuisse non erat nescius. Huc ergo nomo immodicus stimator sui suas V esimas cogitationeS, & omnes nemos intendit, ut sese rerum nostra rum partem faceret. Forte haud multo

post quis ipse e Gallia redij, Ioannes

Florinus regiusinterpres,qui annOS treS quadraginta eo munere functus es set, morbo attineri coepit. Iste, qui bi